-->
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Gmina Czarnożyły. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Gmina Czarnożyły. Pokaż wszystkie posty

środa, 4 maja 2022

Inwentarz Wydrzyn (1868)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Aleksandrów. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1740. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
 

Na mocy najwyższego ukazu z dnia 25go kwietnia 1868 roku nadano jako majorat o nazwie Aleksandrów dla jenerał-majora barona Płatona Frederyksa folwarki: Mazew, Janków i Wichrów, w powiecie łęczyckim, Wydrzyn w powiecie wieluńskim i Grójec Wielki w powiecie sieradzkim, w gubernji kaliskiej, oraz część lasu z leśnictwa klonowskiego, z dochodem rs. 1,500. Sporządzono przy tym szczegółowy opis granic, zabudowań, mostów, ogrodzeń i płotów, drzew owocowych i dzikich, rowów i zasiewów. Przy czynności tej obecna była wdowa po dzierżawcy dóbr Wydrzyn Helena Stawowska.

Wykaz zabudowań mieszkalnych i gospodarskich znajdujących się na folwarkach przechodzących na donację dla JWo Jenerał Majora Świty Jego Cesarskiej Mci Barona Płatona Frederyksa a mianowicie na folwarkach: A. Janków. B. Wichrów. C. Mazew. D. Grójec-Wielki. E. Wydrzyn w Gubernji Kaliszskiej położonych.

Folwark Wydrzyn

1. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Dom mieszkalny czyli dwór, z drzewa tartego w węgieł na podmurowaniu, dach słomą pokryty, ściany zewnątrz i wewnątrz gliną wyrzucone, komin z cegły murowany nad dach wyprowadzony, podłogi z bali sosnowych, pułapy z desek na belkach położonych, na których polepa z gliny. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 30 1/2, szerokość 15, wysokość 5. Stan Budowli: Z powodu starości budynku drzewo po większej części spruchniałe, stan średni. Wartość podług ubezpieczenia 450.

2. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Lodownia czyli piwnica, w ziemi z małą wystawką i drzwiami prowadzącemi do środka, dach słomą pokryty. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 6, szerokość 4, wysokość 2. Stan Budowli: W stanie dobrym. Wartość podług ubezpieczenia -.

3. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Piwnica murowana z cegły surowej nad ziemią wyprowadzona, dach słomą pokryty. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 12, szerokość 9, wysokość 2 1/2. Stan Budowli: W stanie średnim. Wartość podług ubezpieczenia 10. Uwagi: nieubespieczona.

4. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Stodoła o dwóch klepiskach z drzewa rzniętego na przyciesiach i podmurowaniu z kamienia w słupy, dach stolcowy słomą pokryty, wewnątrz prowadzą dwoje drzwi podwójnych, każde na czterech zawiasach żelaznych, klepiska gliną wyrzucone. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 42, szerokość 17 3/4, wysokość 6. Stan Budowli: W stanie dobrym. Wartość podług ubezpieczenia 300.

5. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Studnia przy dworze drzewem cembrowana bez żurawia, jest tylko kulka do ciągnięcia wody. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 2, szerokość 2, wysokość 6. Stan Budowli: Znajduje się w stanie użytecznym. Wartość podług ubezpieczenia -.

6. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Owczarnia z drzewa tartego na przyciesiach i podmurowaniu w węgieł wystawiona, dach w części gontami a reszta słomą pokryta, pułap z desek na belkach ułożonych, wewnątrz prowadzi dwoje wrot dwuskrzydłowych i z boku dwoje drzwi pojedyńczych. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 48 1/2, szerokość 15, wysokość 4 1/2. Stan Budowli: W stanie średnim, jednak skutkiem starości drzwi tak w przyciesiach jak i ścianach poczęścispruchniałe. Wartość podług ubezpieczenia 450.

7. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Stajnia ze śpichlerzem, w słupy murowane, ściany z bali sosnowych, dach z desek na zakład, do wnętrza prowadzi troje drzwi pojedyńczych, z których jedne do śpichrza, a dwoje do stajni, wszystkie z desek na zawiasach żelaznych, w śpichrzu przegrody z bali, podłoga z desek, na górę prowadzą schody, pokład z desek na fugi, szczyty z desek w których są drzwiczki. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 33, szerokość 18, wysokość 4. Stan Budowli: W stanie średnim, oprócz dachu, któren z powodu starości mocno popsuty. Wartość podług ubezpieczenia 400.

8. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Obora z drzewa kostkowego w węgieł i słupy na podmurowaniu, dach z desek na zakład, z tyłu dwoje wrót podwójnych, od frontu dwoje drzwi pojedyńczych, pod belkami jest podciąg na pięciu podmurowanych słupach, pokład z tarcic, stolec również na pięciu słupach, w dachu dymnik z drzwiami, półszczyty dachu tarcicami obite. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 32, szerokość 10, wysokość 4. Stan Budowli: Z powodu starości budynku drzewo w przyciesiach i ścianach mocno uszkodzone, jednak jest w stanie użytecznym, stanie średnim. Wartość podług ubezpieczenia 90.

9. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Stodoła o jednym klepisku z drzewa kostkowego w słupy na podmurowaniu, dach słomą pokryty, znajduje się przy niej dwoje wrót dwuskrzydłowych, klepisko z gliny ubite, obok którego ściany zasiekane z drzewa kostkowego wyłożone. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 60, szerokość 20, wysokość 7. Stan Budowli: W stanie średnim, chociaż drzewo skutkiem starości w części spruchniało. Wartość podług ubezpieczenia 450.

10. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Studnia balami rzniętemi cembrowana na powierzchnię 1 3/4 łokcia wzniesiona, z żurawiem na sosze drewnianej i wiadrem, żelaznemi obrączkami obitem. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 3 1/2, szerokość 3 1/2, wysokość 7 1/2. Stan Budowli: Drzewo w cembrzynie w części uszkodzone przez czas. Wartość podług ubezpieczenia -.

11. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Szopa na siano w słupy na przyciesiach i podmurowaniu, ściany z desek na sztorc poprzybijane drewnianemi kołami, dach słomą pokryty, jedne wrota dwuskrzydłowe na biegunach drewnianych. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 19 1/2, szerokość 13 1/2, wysokość 5. Stan Budowli: W stanie średnim. Wartość podług ubezpieczenia 30. Uwagi: nieubespieczona.

12. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Stodoła o jednem klepisku na przyciesiach i podmurowaniu z drzewa kostkowego w słupy, dach słomą pokryty, przy niej dwoje wrót podwójnych na biegunach drewnianych. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 36, szerokość 14, wysokość 5. Stan Budowli: W stanie średnim. Wartość podług ubezpieczenia 150.

13. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Czworak czyli dom dla czeladzi z bali rzniętych na podmurowaniu w węgieł i słupy, dach słomą kryty, kominy dwa, jeden stagowy a drugi murowany z cegły surowej, oba nad dach wyprowadzone, podłoga z gliny, pułapy nad całym budynkiem z desek, a na takowych polepa z gliny. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 20, szerokość 12, wysokość 4 1/2. Stan Budowli: W całym budynku drzewo skutkiem starości mocno spruchniałe. Wartość podług ubezpieczenia -. Uwagi: nieubespieczony.

14. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Dom dla czeladzi z drzewa tartego na węgieł i słupy na przyciesiach, dach słomą kryty, podłoga z gliny, pułapy z desek na których polepa z gliny, komin stagowy nad dach wyprowadzony. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 12 1/2, szerokość 11, wysokość 3 1/2. Stan Budowli: W zupełnie zły. Wartość podług ubezpieczenia 60. Uwagi: Oboczny domek po kolonjalnem urządzeniu kupiony był przez dzierżawcę, obecnie z powodu drzewa zupełnie spruchniałego zakwalifikowany zostaje do rozebrania i sprzedania materjału.

15. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Drugi dom dla czeladzi z drzewa tartego w węgieł i słupy na podmurowaniu nad dach wyprowadzony, podłoga z gliny, pułap z żerdzi dartych, a na takowych polepa z gliny. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 16, szerokość 16, wysokość 3 1/2. Stan Budowli: Z powodu starości drzewo w całym budynku spruchniałe, stan zły. Wartość podług ubezpieczenia 70.

16. Wymienienie budowli i z jakiego materjału wybudowana: Kloaka z desek pod słomą. Rozmiary budowli: długość łokci warszawskich 2 1/2, szerokość 2 1/2, wysokość 3 1/2. Stan Budowli: W stanie średnim. Wartość podług ubezpieczenia -.

Wykaz mostów znajdujących się na folwarkach przechodzących na donację dla JWo Jenerał Majora Świty Jego Cesarskiej Mci Barona Płatona Frederyksa a mianowicie na folwarkach: A. Janków. B. Wichrów. C. Mazew. D. Grójec-Wielki. E. Wydrzyn w Gubernji Kaliszskiej położonych.

1. Z jakiego materjału i jak zbudowany:  Most na sześciu palach na których położone dwa legary i na nich ułożony pomost z dylów i z rzynów. Rozmiary: długość łokci warszawskich 3, szerokość 6, wysokość 1 1/2. Przy jakim trakcie: Na drodze do dóbr Opojewice. Stan obecny: W stanie średnim.

2. Z jakiego materjału i jak zbudowany:  Most na czterech palach na których położone dwa legary i na nich ułożony pomost z dylów i z rzynów. Rozmiary: długość łokci warszawskich 3, szerokość 6, wysokość 1 1/2. Przy jakim trakcie: Na drodze do dóbr Opojewice. Stan obecny: W stanie średnim.

Z jakiego materjału i jak zbudowany:  Most na trzech legarach wspartych na grobli, na których położony pomost z dylów. Rozmiary: długość łokci warszawskich 5, szerokość 6, wysokość 2. Przy jakim trakcie: Na trakcie do dóbr Staw. Stan obecny: W stanie średnim.

Wykaz ogrodzeń i płotów znajdujących się na folwarkach przechodzących na donację dla JWo Jenerał Majora Świty Jego Cesarskiej Mci Barona Płatona Frederyksa a mianowicie na folwarkach: A. Janków. B. Wichrów. C. Mazew. D. Grójec-Wielki. E. Wydrzyn w Gubernji Kaliszskiej położonych.

1. Naokoło ogrodu owocowego przy mieszkaniu folwarcznem z żerdzi dartych w koło, do których żerdzie kołkami drewnianemi poprzytwierdzane.

2. W około ogrodu warzywnego przy stodole w koły z żerdzi dartych poprzytwierdzanych drewnianemi kołkami.

3. Ogród warzywny między budowlami z żerdzi dartych w koły, do których poprzytwierdzane kołkami drewnianemi.

4. Między budynkami gospodarczemi z żerdzi dartych w koły do których poprzytwierdzane kołkami drewnianemi żerdzie.

Wykaz drzew owocowych i dzikich znajdujących się na folwarkach przechodzących na donację dla JWo Jenerał Majora Świty Jego Cesarskiej Mci Barona Płatona Frederyksa a mianowicie na folwarkach: A. Janków. B. Wichrów. C. Mazew. D. Grójec-Wielki. E. Wydrzyn w Gubernji Kaliszskiej położonych.

W ogrodzie owocowym na przeciw domu mieszkalnego oraz na około tegoż ogrodu wkoło płota, drzewa owocowe: wiśni 78, jabłka 40, gruszki 50, śliwki węgierki 72, drzewa dzikie: topole włoskie 42, wierzby 62, jarzębina 20, akacje 10, brzozy 13.

W ogrodzie warzywnym i przy płocie około tegoż, drzewa owocowe: wiśni 6, gruszki 4, śliwki węgierki 5, drzewa dzikie: topole włoskie 10, wierzby 20.

W podwórzu przy zabudowaniach folwarcznych, drzewa dzikie: topole włoskie 5, wierzby 121.

Przy drodze od folwarku do dóbr prywatnych Staw, drzewa dzikie: wierzby 283.

Przy drodze od folwarku do Opojewic, drzewa owocowe: wiśni 15, drzewa dzikie: wierzby 177.

Wykaz rowów znajdujących się na folwarkach przechodzących na donację dla JWo Jenerał Majora Świty Jego Cesarskiej Mci Barona Płatona Frederyksa a mianowicie na folwarkach: A. Janków. B. Wichrów. C. Mazew. D. Grójec-Wielki. E. Wydrzyn w Gubernji Kaliszskiej położonych.

1. Od drogi z folwarku do dóbr prywatnych Staw jest rów wyprowadzony dla osuszenia łąk i pól do granicy probostwa, długość prętów 140, szerokość łokci warszawskich u góry 2 1/2, szerokość łokci warszawskich u dołu 1, głębokość łokci warszawskich 2.

2. Środkiem pola od strony gruntów probostwa, długość prętów 200, szerokość łokci warszawskich u góry 2 1/2, szerokość łokci warszawskich u dołu 1, głębokość łokci warszawskich 2.

3. Środkiem pola od strony gruntów probostwa do drogi do dóbr prywatnych Staw, długość prętów 100, szerokość łokci warszawskich u góry 2 1/2, szerokość łokci warszawskich u dołu 1, głębokość łokci warszawskich 2.

4. Pomiędzy polami płodozmianu od strony granicy dóbr Opojewice rowów 4, długość prętów 240, szerokość łokci warszawskich u góry 1 1/2, szerokość łokci warszawskich u dołu 1 1/2, głębokość łokci warszawskich 1 1/2.

5. Oprócz tego po obydwóch stronach drogi od folwarku do granicy dóbr prywatnych Staw.

 

niedziela, 1 maja 2022

Inwentarz Teklina (1875)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27b. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
 

"Działo się na gruncie dóbr Teklin, Powiecie Wieluńskim dnia dwudziestego osmego stycznia/dziewiątego lutego tysiąc ośmset siedmdziesiątego piątego roku."

Dobra ziemskie Teklin z osadą Klapka, składające się z jednego dominialnego folwarku Teklin, osady karczemnej Klapka oraz karczmy w Łagiewnikach, dawniej z dobrami Platon i Łagiewniki jedną hipotekę mającego, obecnie oddzielonego, leżące Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Łagiewniki czyli Raczyn, należące do Ignacego Szaniawskiego, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Stanisława Krzewskiego [vel Krzeskiego], (który nabył te prawa w drodze cesji od Filipa Batkowskiego w 1874 roku) na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy rubli srebrem 1060 z procentem i kosztami egzekucyjnymi. Dobra były dzierżawione przez Jana Szaniawskiego od 1874 do 1880 roku.


Zabudowania dworskie folwarku Teklin.


1. Dwór mieszkalny massiv murowany, gontami kryty, o trzech kominach murowanych.

2. Dom dwojak w prostej linii powyższego dworu, z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie murowanym.

3. Kloaka od tyłu powyższego dworu z drzewa zbudowana, gontami kryta.

4. Dom czworak również w prostej linii powyższego dworu i rzeczonego domu dwojaka podobnież z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty o jednym kominie murowanym.

5. Stodoła w poprzek powyższych zabudowań, z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta, o jednym klepisku i jednych na przestrzał wrotniach.

W poprzek powyższej stodoły a czołem na zabudowania pod pozycją 1-2-3. opisane są.

6. Stajnie i obory pod jednym dachem murowane, łącznie z owczarnią, słomą kryte.

7. Stodoła murowana, gontami kryta, o dwóch klepiskach i dwóch na przestrzał, dwóchskrzydłowych wrotniach.

8. Ogród owocowy, częścią warzywny, pomiędzy powyżej pod pozycją 6 i 7 opisanemi zabudowaniami położony.

9. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutym do wydobywania wody, wśród podwórza, które powyżej opisane zabudowania okalają położona, przy której jest koryto do pojenia inwentarza.

10. Sklep wśród powyższego podwórza, z drzewa w ziemi urządzony, z wierzchu ziemią kryty.

Wyszedłszy ze dworu ad 1 opisanego i z podwórza folwarcznego na prawo w niedalekiej odległości jest jeszcze:

11. Stodoła o jednym klepisku, z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta.

Dalej przy trakcie z Wielunia do dawnego miasta obecnie osady Wieruszów prowadzącym przy wsi Klapka jest:

12. Karczma wraz z stajnią zajezdną, z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą i w częścią gontami kryta, o jednym kominie murowanym.

W końcu wśród wsi Łagiewniki przy trakcie z tejże wsi do zajmującego się folwarku Teklin prowadzącym jest:

13. Dom karczma numerem tablicy 44 oznaczony, wraz z stajnią zajezdną, z drzewa zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie sztangowym, dom ten jest opustoszały, a na stajni dach zupełnie załamany.

 

czwartek, 28 kwietnia 2022

Inwentarz Teklina (1875)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27c. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się na gruncie Folwarku Teklin Powiecie Wieluńskim dnia czternastego/dwudziestego szóstego października tysiącznego ośmsetnego siedmdziesiątego piątego roku o godzinie osmej z rana."

Dobra ziemskie Teklin z osadą Klapka, składające się z jednego dominialnego folwarku Teklin, osady karczemnej Klapka oraz karczmy w Łagiewnikach, dawniej z dobrami Platon i Łagiewniki jedną hipotekę mającego, obecnie oddzielonego, leżące Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Łagiewniki czyli Raczyn, należące do Ignacego Szaniawskiego, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Józefa Dawidowicza na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy rubli srebrem 920 z procentem i kosztami egzekucyjnymi. Dobra były dzierżawione przez Jana Szaniawskiego od 1874 do 1880 roku.


Zabudowania dworskie folwarku Teklin.

1. Dwór mieszkalny massiv murowany, gontami kryty, o trzech kominach murowanych. W tym mieszka dzierżawca dóbr tych powyż rzeczony Jan Szaniawski z familią, oraz właściciel tychże dóbr Ignacy Szaniawski.

2. Kloaka od tyłu powyższego dworu uważając z drzewa i desek zbudowana, gontami kryta.

3. Dom dwojaki w prostej linii powyższego dworu, z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o 1 kominie murowanym.

4. Dom czworak, również w prostej linii powyższego dworu i rzeczonego domu dwojaki podobnież z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie murowanym.

5. Dom mieszkalny w poprzek powyższych zabudowań, nowo z drzewa w słupy z bali zbudowany, podotąd dach niekryty.

6. Stodoła w prostej linii powyższego domu, z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta, o 1 klepisku i jednych na przestrzał wrotniach.

W poprzek powyższej stodoły, a czołem na zabudowania pod pozycją 1, 3 opisane są:

7. Stajnie i obory pod jednym dachem łącznie z owczarnią murowane, słomą kryte.

8. Stodoła murowana, gontami kryta o dwóch klepiskach i dwóch na przestrzał, dwuskrzydłowych wrotniach.

9. Ogród owocowy, częścią warzywny, pomiędzy powyżej pozycyami 6 i 7 opisanemi zabudowaniem położony od strony podwórza i w części z boków płotem w słupy i deski urządzonym ogrodzony.

10. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutym do wydobywania wody, wśród podwórza, które powyżej opisane zabudowania i płoty pomiędzy takowemi, oraz w części nowo urządzone sztachety, z drzewa, okalają położona, przy której jest koryto do pojenia inwentarza.

11. Sklep wśród powyższego podwórza z drzewa w ziemi urządzony, z wierzchu ziemią kryty.

Wyszedłszy z dworu ad 1 opisanego i z podwórza folwarcznego na prawo w niedalekiej odległości jest jeszcze:

12. Stodoła o jednem klepisku z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta.

Dalej przy trakcie z Wielunia do dawnego miasta obecnie osady Wieruszów prowadzącym przy wsi Klapka jest:

13. Karczma wraz z stajnia zajezdną z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą i w części gontami kryta, o 1 kominie murowanym.

W końcu wśród wsi Łagiewniki przy trakcie z tejże wsi do zajmującego się folwarku Teklin prowadzącym jest:

14. Dom karczma Nm tablicy 44 oznaczony, wraz z stajnią zajezdną, nowo z drzewa w słupy z bali przebudowany, podotąd niewykończony i nieokryty.


poniedziałek, 25 kwietnia 2022

Inwentarz Platoń (1875)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27a. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się na gruncie dóbr ziemskich Platon Powiecie Wieluńskim dnia 27 stycznia/8 lutego 1875 r."

Dobra ziemskie Platon, składające się z jednego dominialnego folwarku Platon dawniej z dobrami Teklin i Łagiewniki jedną hipotekę mającego, obecnie oddzielonego, leżące Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Łagiewniki czyli Raczyn, należące do Jana Chryzostoma i jego żony Jadwigi z Szaniawskich obojga małżonków Szaniawskich, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Stanisława Krzewskiego, (który nabył te prawa w drodze cesji od Filipa Batkowskiego w 1874 roku) na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy rubli srebrem 1060 z procentem i kosztami egzekucyjnymi.


Zabudowania dworskie w folwarku Platon

1. Dwór, z drzewa w słupy z bali budowany, gontami kryty, o dwóch kominach murowanych, wewnątrz wapnem otynkowany. W dworze tym mieszka dzierżawca dóbr tych Stanisław Kokowski, który dobra te za kontraktem w dniu 23 czerwca/4 lipca 1872 r. przed Władysławem Porczyńskim Rejentem w Wieluniu zawartym zadzierżawił na lat dwanaście uważając od dnia 12/24 czerwca 1872 r. pod warunkami tegoż kontraktu i za opłatą ceny dzierżawnej po rs. 600 rocznie za każde trzy lata z góry płacić się winną i za pierwsze trzy lata z góry zapłaconą, do której to dzierżawy złożył właścicielce tych dóbr kaucyę w kwocie rs. 600.

2. Ogród świeżo zaprowadzający się, przed frontem tegoż dworu, w którym jest drzew młodocianych rodzajnych około sztuk sto.

3. Sklep po za powyższym dworem mieszkalnym, uważając w ziemi z drzewa wybudowany, z wierzchu ziemią kryty.

4. Stodoła łącznie ze stajnią, z drzewa w słupy z bali zbudowana, gontami kryta, o dwóch klepiskach i dwóch na przestrzał wrotniach, w rogu której to stodoły jest oddział na spichrz, zaś przed frontem tej stodoły jest szopa na porządki gospodarcze z drzewa zbudowana, gontami kryta, do frontowej ściany rzeczonej stodoły dobudowana, a nadto z boku tej stodoły, czyli przy oddziale stajni, zbudowane są także z drzewa, gontami kryte chlewy.

5. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutem do wydobywania wody.

Powyższe zabudowania otoczone są płotem z desek urządzonym, a w części od strony dworu sztachetami.

W pewnej odległości od powyższych zabudowań są:

6. Dom czworak dla ludzi dworskich z drzewa w słupy, z bali zbudowany, z jednej strony gontem, a z drugiej słomą kryty, o jednym kominie murowanym.

7. Obora również z drzewa w słupy z bali zbudowana, gontami kryta.

8. Dom drugi czworak stary, z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie sztangowym z powodu chylenia się do upadku niezamieszkały.

piątek, 22 kwietnia 2022

Inwentarz Teklina (1871)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
 


"Działo się w dobrach Teklin i Platoń z przyległościami w Okręgu i Powiecie Wieluńskim Gubernii Kaliskiej dnia 8/20 lutego 1871 roku."

Dobra ziemskie Teklin i Platoń, składające się z folwarku i wsi Teklin, z folwarku Platoń, z osady Klapka, karczmy i propinacji we wsi Łagiewnikach, leżące w Okręgu i Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Raczyn i Łagiewniki, należące do Ignacego Szaniawskiego (właściciel Teklina i Klapki) i Jadwigi z Szaniawskich żony Jana Chryzostoma Szaniawskiego (właściciele dóbr Platoń), zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na rzecz i na żądanie Antoniego Myszkowskiego na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu dwóch sum to jest rubli srebrem 3000 i 1050, obie z procentem. 
 
[Opis zabudowań wsi Teklin]

1. Dwór, z cegły palonej budowany, w części dachówką, w większej części słomą kryty, długości arszynów 42, szerokości 17, wysokości 7, o trzech kominach, o 5ciu pokojach, 2ch schowaniach, jednej kuchni, 3ch sieni, na górze w szczycie jednego pokoiku, w tem zamieszkuje Ignacy Szaniawski właściciel tych dóbr.

2. Dom dwojaki, o jednem kominie murowanym, w tem zamieszkują ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 17, szerokości 8, wysokości 4.

3. Chlewik i drugi taki chlewik, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 6, szerokości 4, wysokości 3.

4. Dom czworaki o jednem kominie murowanym, w tem mieszkają ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 15, wysokości 4.

5. Chlewiki o 3ch przedziałach, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 9, szerokości 5, wysokości 2.

6. Kloak o jednem przedziale, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 2, szerokości 2, wysokości 3.

7. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 30, szerokości 11, wysokości 5.

8. Stodoła druga o 2ch klepiskach, w tej stodole jest kompletna młockarnia z kompletnem kieratem, z cegły palonej budowana, słomą kryta, długości arszynów 82, szerokości 17, wysokości 5.

9. Owczarnia, obory i stajnia pod jednem dachem, z pecy na glinę i w części kamienia budowane, słomą kryte, długości arszynów 65, szerokości 17, wysokości 4.

10. Stodoła 3cia o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 12, wysokości 4.

11. Bróg, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 9, szerokości 8, wysokości 3.

12. Studnia w podwórzu balami ocembrowana, przy której jest żuraw i wiadro okute do nabierania wody.

Pomiędzy zabudowaniami jest ogród owocowy i warzywny, w którym mieści się drzew rodzajnych, jako to: jabłoni, gruszek, śliwek, tereszni i wisien około sztuk 80, krzewów agrestu i pożyczek około sztuk 35. Za dworem jest ogród warzywny, w którem jest drzew dzikich 125, krzewów różnych, a mianowicie kwiatów około sztuk 46. Około zabudowań są ogrodzenia że zerdzi łupanych w parniku kołkami zwiercany.

13. Karczma i stajnia pod jednem dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 40, szerokości 16, wysokości 4. W tej zamieszkuje Antoni Maciejewski propinator, który opłaca rocznie dzierżawy po rs. 120 za kontraktem ustnem, któremu się rok zaczyna od d. 11/23 kwietnia 1870 roku na lat dwa a kończy się w d. 11/23 kwietnia 1871 r., już zapłacił.

Opis zabudowań osady Klapka zwanej.

1. Karczma i stajnia pod jednem dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 30, szerokości 13, wysokości 4. W tej szynkują się trunki do propinatora w wsi Łagiewnikach mieszkającego Antoniego Maciejewskiego.

2. Stodołka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 16, szerokości 9, wysokości 4.

Opis zabudowań folwarku Platon.

1. Dwór stary, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 11, wysokości 4, o dwóch kominach, dwóch sieniach, trzech pokojach, jednej kuchni, jednego schowania. W tem zamieszkują ludzie dworscy.

2. Dwór nowo budowany, lecz jeszcze nie wykończony, z drzewa budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 32, szerokości 14, wysokości 4, o 4ch pokojach, 2ch sieni, jednego schowania. W tem nikt nie mieszka.

3. Dom czworaki, w tem zamieszkują ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 4.

4. Dom dwojaki, zawalony, po którym są tylko ślady.

5. Stajnie i obory pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 30, szerokości 10, wysokości 4.

6. Stodoła o 2ch klepiskach, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 64, szerokości 13, wysokości 5. Przy tej stodole jest młockarnia kompletna.

7. Studnia balami ocembrowana z żurawiem przy którem jest wiadro okute do nabierania wody.

8. Ogród przy dworze starym, w którem jest drzewek młodociannych jabłoni, gruszek, śliwek i wisien, około sztuk 30.

Około zabudowań i koło ogrodu ogrodzenia w małej części ze zerdzi łupanych w parniki kołkami zwiercane.
Stawek mały w małej części zarybniony.
Przez terytorium dóbr zajmowanych przechodzi Trakt z miasta Powiatowego Wielunia do miasta Gubernialnego Kalisza.

 

sobota, 16 kwietnia 2022

Inwentarz Opojowice (1864)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Opojowice. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/297. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
 

"Działo się w dobrach Opojowice w Ogu i Powiecie Wieluńskim Gubernii Warszawskiej w zamieszkaniu Marcina Paciorkowskiego dnia 10 / 22 lipca 1864 r."

Dobra ziemskie Opojowice składające się z wsi zarobnej i folwarku tegoż nazwiska położone w Okręgu i Powiecie Wieluńskim, Gubernii Warszawskiej, w Gminie Staw, parafii Wydrzyn, należące do Marcina Paciorkowskiego, zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na rzecz i na żądanie Franciszka Bakowicza i Ignacego Błeszyńskiego na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy 6000 rubli srebrem z procentem.


Opis zabudowań dworskich wsi Opojowice.

1. Dwór o czterech pokojach, jednej sieni, jednego komina nad dach murowanego, z drzewa na podmurowaniu budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 20, szerokości 22, wysokości 4.

Przy dworze przystawka o dwóch pokojach i jednej sieni, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 15, szerokości 11, wysokości 4.

Druga przystawka o jednej kuchni, jednego schowania, jednej sieni i jednego komina, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 15, szerokości 10, wysokości 4.

Za dworem przystawka, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 7, szerokości 5, wysokości 4.

2. Kloak, z drzewa na podmurowaniu budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 2, szerokości 1 1/2, wysokości 3.

3. Sklep i mleczarnia, z cegły palonej budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 9, szerokości 4, wysokości 3.

Za dworem jest ogród owocowy i warzywny w którem się mieści drzew rodzajnych, jako to: gruszek, jawbłoni, śliwek, wisien i tereśni około sztuk 140, wyrosłych dębów sztuk ośm, dzikich drzew, topoli, wierzb, sztuk 160.

4. Stodoła o trzech klepiskach, pod którą są sklepy na kartofle, z cegły palonej i surowej budowana, słomą i w części szkudłami kryta, długości arszynów 95, szerokości 17, wysokości 5.

5. Stodoła druga o trzech klepiskach, w której jest kompletna młockarnia i sieczkarnia, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 95, szerokości 17, wysokości 5.

6. Szopa przy stodole w której jest kierat górny z wałem i kołem palecznym do obracania młockarni, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 18, wysokości 4.

7. Studnia w podwórzu balami ocembrowana przy której jest żuraw z wiadrem okutem,

8. Kurniki, chlewiki pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 22, szerokości 9, wysokości 4.

9. Dom oficyna dla ludzi wiejskich o czterech stancyach, dwóch sieniach i jednem kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 7, szerokości 8, wysokości 3 1/2.

10. Szopa na drzewo, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 25, szerokości 13, wysokości 4.

11. Stajnie, obory i owczarnie pod jednem dachem, z cegły palonej i kamieni budowane, słomą kryte, długości arszynów 66, szerokości 15, wysokości 5.

W podwórzu stawek mały dla kaczek i gęsi. W ogrodzie za dworem jest mały stawek, lecz łabuziem zarośnięty. Około zabudowań dworskich są znaczne ogrodzenia z żerdzi łupanych w parniki kołkami zwiercane.

Opis zabudowań wiejskich wsi Opojowice.

1. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 11, wysokości 4, o jednej izbie, jednej komorze, jednej sieni, jednego komina, jednej stajenki, dwóch oborków. W tej mieszka Andrzej Marciniak gospodarz, odrabia pańszczyznę dworowi tygodniowo po dni trzy ręczno za to posiada pomieszkanie, budynki i grunt orny.

2. Stodoła o jednem klepisku i szopa pod jednem dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 9, wysokości 4.

W ogrodzie drzewek rodzajnych gruszek, wisien, śliwek sztuk 28,

3. Studzienka w ogrodzie balikami ocembrowana.

W wsi mały stawek lecz nie zarybniany.

4. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 10, wysokości 3 1/2, o dwóch stancyach, jednej komorze, jednej sieni, jednego komina. W tej mieszka Wojciech Witaszczyk komornik, odrabia pańszczyznę dworowi tygodniowo po dniu jednym ręczno, posiada pomieszkanie i grunt, jak również szynkuje dworskie trunki za wynagrodzeniem trzydziesty pierwszy procent i Franiszek Florczak komornik odrabia pańszczyzne dworowi tygodniowo po dniu jednem ręczno, posiada pomieszkanie i grunt orny.

Chlewik, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 2 1/2, szerokości 1 1/2, wysokości 2 1/2.

5. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 10, wysokości 3, o dwóch izbach, dwóch komorach, jednej sieni, jednego komina, jednej oborki, pod jednem dachem, w tej mieszkają Bartłomiej Karczmarek gospodarz, odrabia pańszczyzny dworowi tygodniowo po dni 3 i Beniamin Barański komornik odrabia po dniu jednem tygodniowo ręczno, za to mają od dworu pomieszkania, ogrody i grunt orny.

Chlewik, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 5, szerokości 6, wysokości 3.

Chlewik drugi, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 2, wysokości 2 1/2.

Stajenka nowo budowana, z drzewa budowana, bez nakrycia, długości arszynów 9, szerokości 7, wysokości 3 1/2.

6. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 27, szerokości 9, wysokości 4, o dwóch izbach, dwóch komorach, jednej sieni, jednego komina, w tej mieszka Piotr Boruń, gospodarz który odrabia dworowi pańszczyzne tygodniowo po dni trzy ręczno, za to ma sobie dane od dworu pomieszkanie, ogród i grunt orny.

Obórka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 8, szerokości 6, wysokości 3.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 11, wysokości 4.

Studzienka balami ocembrowana.

Ogród owocowy w którem jest drzewek rodzajnych jako to: gruszek, śliwek i wisien sztuk 20cia.

7. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 11, wysokości 3, o dwóch izbach, dwóch komorach, dwóch obórkach, dwóch sieniach, pod jednem dachem, o jednem kominie, w tej mieszkają Franciszek Ciach i Tomasz Ramus, gospodarze, odrabiali pańszczyznę dworowi tygodniowo po dni trzy ręczno każden, za to mają sobie nadane od dworu pomieszkania, budynki, ogrody i grunt orny.

Stodoła o dwóch klepiskach pod jednem dachem do dwóch gospodarzy należąca, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 25, szerokości 11, wysokości 4.

8. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 19, szerokości 11, wysokości 4, o dwóch izbach, dwóch sieniach, jednego komina, w tej mieszkają ludzie dworscy.

9. Chałupa i kuźnia pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 18, szerokości 8, wysokości 3, o jednej izbie i kuźni, w tej mieszka Stanisław Baranowski kowal, odrabia dworowi wszelką robotę kowalską starą i nową za to ma pomieszkanie kuźnie i pobiera od dworu ordynaryą podług ugody, jak również pieniędzy rocznie bierze od dworu rs. 12, porządki w kuźni będące są wyłączną własnością kowala, posiada grunt w polu.

10. Chałupa gościniec, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 18, szerokości 13, wysokości 4, o dwóch izbach, jednem alkierzu, jednej sieni, jednym kominie i jednej obory pod jednem dachem przy szosie Brody zwany, w tej mieszka Szczepan Ramuś gościnny, szynkuje dworskie trunki za wynagrodzeniem trzydziesty pierwszy procent,posiada grunt z którego opłaca czynszu dworowi rocznie rs. 36.

11. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 12, szerokości 9, wysokości 4.

 

niedziela, 6 sierpnia 2017

Tadeuszów

Tadeuszów, kolonia leżąca w gminie Czarnożyły, nie odnaleziona na mapach.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO
z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33
o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.
Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:
§ 1.
XXV. Obszar gminy wiejskiej Wydrzyn dzieli się na gromady:
4. Kąty, obejmującą: wieś Kąty, kol. Tadeuszów.
§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

piątek, 4 sierpnia 2017

Leonów

Leonów, obecnie część wsi leżąca w gminie Czarnożyły.

1965 r.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO
z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33
o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.
Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:
§ 1.
XXV. Obszar gminy wiejskiej Wydrzyn dzieli się na gromady:
6. Łagiewniki, obejmującą: wieś Klapkę, kol. Leonów, wieś Łagiewniki, majątek Łagiewniki, kol. Teklin.
§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Obwieszczenia Publiczne 1939 nr 38

Wydział Hipoteczny, sekcja III, przy Są­dzie Okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwar­te zostały postępowania spadkowe po zmarłych:
6) Antonim Sobczyku, właścicielu dwóch działek ziemi i łąki nr 34, o pow. 5 morgów 67 prętów z kol. Leonów i nr 14, o pow. 2 dzies. 1.200 saż. z maj. Bronisławów, pow. wieluń­skiego;
Termin zamknięcia tych postępowań spad­kowych wyznaczony został na dzień 18 grudnia 1939 roku, w którym to terminie osoby zainte­resowane winny zgłosić swoje prawa w kancela­rii. 99/39.



środa, 2 września 2015

Korzenica wzgórze

Korzenica, wzgórze  w gminie Czarnożyły. Wysokość 197. m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1965 r.

wzgórze Korzenica fot. Piotr Tameczka
 
Goniec Sieradzki 1930 nr 107

NADESŁANE.
Majówka w Czarnożyłach.
(w) W dniu 3 maja w pobliskim lasku „Korzenice", staraniem miejscowej Straży Poż. odbyła się majówka. Tą razą obfitowała ona w dość ciekawe wypadki.
Zabawa początkowo odbywała się w możliwym porządku, chociaż nietaktowne zachowanie się gospodarza zabawy, dawało zauważyć się już na wstępie zabawy.
Wkrótce jednak alkohol, rozbudził w panach strażakach zapał wojowniczy. Przy blaskach pochodni zabawa przybrała inny wygląd.
W niedługim też czasie kilkanaście dobrze podchmielonych osób tarzało się w piasku, druga zaś część między którymi największy udział brała straż, zabrała się do bójki.
Walczono różną bronią i ze zmiennem szczęściem. Dwie grupy, jakie utworzyły się na terenie zabawy, walczyło z godną podziwu zaciekłością. Kilka zatem osób z walczących, poniosło lżejsze lub cięższe obrażenia. Między walczącymi nie brakło obywatela, który uchodził za wielkiego wielkiego w oczach niemal wszystkich mieszkańców Czarnożył.
Pan posterunkowy pełniący służbę ograniczył się jedynie do zapisek notesowych.
Zaznaczyć należy, że strażacy między sobą nie szczędzili sobie wzajemnych razów. Ładny zatem przykład, w dniu święta narodowego!
Obserwator.

Goniec Sieradzki 1930 nr 122 

Nadesłane.
Z zabawy Strażackiej.
Zarząd nowozorganizowanej Straży Pożarnej w Nietuszynie gm. Skrzynno chcąc zdobyć konieczny fundusz, na zakup niezbędnych narzędzi ratowniczych urządził w dnia 8. maja r. b. w lasku Korzenice, użyczonym przez miejscowych gospodarzy, zabawę taneczną połączoną z wieloma atrakcjami.
Spokój na zabawie ani na chwilę, nie był niczem zakłócony — świadczy to dostatnio o zdrowej tężyźnie nowozorganizowanej straży pożarnej w Nietuszynie, która winna być przykładem dla innych straży gdzie na podobnych imprezach z braku dobrej organizacji, często nie usunięta w porze awanturująca się jednostka, jest przyczyną ogólnego zakłócenia spokoju, lub też, co gorsze krwawych bójek, kompromitujących w wysokim stopniu inicjatorów zabawy.

wtorek, 16 czerwca 2015

Napoleonów / Napoleon

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Napoleon, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Ostrzeszowski, parafia Łagiewniki, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 4, odległość od miasta obwodowego 1 1/4.

Napoleonów, folwark należący do dóbr Łagiewniki, nie znaleziony na mapach, leżący prawdopodobnie w gminie Czarnożyły.

Dziennik Powszechny 1833 nr 85

Komornik Trybunału Cywilnego Wdztwa Kaliskiego. Dobra ziemskie Łagiewniki, składaiące się z wsi i folwarku Łagiewniki, z folwarku Tekliny, z folwarku Plata i z folwarku Napoleonów, w Powiecie Ostrzeszowskim, Obwodzie Wieluńskim położone, w trzech-letnią dzierzawę poczynaiąc z dniem S. Jana Chrzciciela r. b. wypuszczone będą, a to w terminie licytacyi dnia 9 Maia r. b. przed W. Antonim Kowalskim Reientem,w Wieluniu w biurze Jego o godzinie 10 z rana odbyć się maiącey. Warunki licytacyine każdy z interessentów u tegoż Reienta odczytać może. Cena dzierzawna z dóbr tych wypośrodkowaną bydź niemogła. Kalisz d. 12 Marca 1833 r. Józef Narczyński.
 
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1835 nr 32

Pisarz Trybunału Cywilnego
Woiewództwa Kaliskiego
Podaie do Publiczney wiadomości, iż Dobra Ziemskie Łagiewniki, składaiące się z wsi i folwarku Łagiewniki, z folwarków Tekliny, Plato, i Napoleona zwanych w Powiecie Ostrzeszowskim Obwodzie Wieluńskim Woiewództwie Kaliskiem Gminie Łagiewniki położone WW. Elżbiety czyli Euzebii Tekli Ostrowskiey, Bibianny Barbary Xawery Szaniawskiey, Filipa Szaniawskiego małżonki czyli Oboyga małżonków Szaniawskich, wszystkich w wsi Łagiewnikach Powiatu Ostrzeszowskiego zamieszkałych, zamieszkanie prawne i obrane maiących, niemniey Marcellego Plato Ostrowskiego na folwarku Kaźmierz do Dóbr Dąbrowy należącym w Powiecie Wieluńskim zamieszkałego i zamieszkanie prawne, i obrane maiącego dziedziczne, aktem przez Leona Nowierskiego Komornika Trybunału na gruncie Dóbr Łagiewniki w dniu 22. Czerwca /4. Lipca roku 1835. rozpoczętym a w dniu 24. Czerwca /6. Lipca roku 1835. ukończonym, na rzecz Wysokiey Prokuratoryi Jeneralney w Warszawie Urzęduiącey na rzecz Skarbu Publicznego Królestwa Polskiego działaiącey, zamieszkanie prawne u Adama Woyciechowskiego Patrona Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego w Kaliszu zamieszkałego obrane maiącey, za którą tenże Patron stawa i ninieysze przymuszone wywłaszczenie popiera na przedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia odbydź się maiącą, zaięte zostały. — Akt. zaięcia dopiero wymieniony Wóytowi Gminy Dóbr Łagiewniki Jgnacemu Ostrowskiemu, tudzież Pisarzowi Sądu Pokoiu Powiatu i Obwodu Wieluńskiego Walentemu Thorzewskiemu w dniu 3/15 Lipca 1835. daley W. Elżbiecie czyli Euzebii Tekli Ostrowskiey, Bibiannie Barbarze Xawerze Szaniawskiey Filipa Szaniawskiego małżonce czyli Oboygu małżonkom Szaniawskim w dniu 24. Czerwca/6. Lipca roku 1835. na koniec Wmu Marcellemu Plato Ostrowskiemu w dniu 3/15. Lipca roku 1835. doręczony został, zaś w Kancellaryi Ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego w dniu 12/24 Lipca roku 1835. a w Kancellaryi Pisarza Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego w dniu 19/31, Lipca roku 1835. do właściwych ksiąg wpisany i zaregestrowany został.— Rozległość tych Dóbr iest następuiąca, których gatunek ziemi do 1ey 2ey 3ciey i 4tey Klassy należy.
1. Grunta orne dworskie wszystkich folwarków wynoszą około Morg. 2224 pr. kw. 7.
2. Ogrody dworskie wynoszą około Morg. 58 pr. kw. 21
3. Łąki wszystkie dworskie wynoszą około Morg. 132 pr. kw. 109
4. Wody wynoszą około Morg. 8 pr. kw. 91
5. Zabudowania dworskie wynoszą około Morg. 45 pr. kw. 93
6. Zabudowaniu Młynarza wraz z gruntem ornym i łąką około Morg. 24 pr. kw. 154.
7. Grunta orne których wszyscy Włościanie w Dobrach Łagiewniki używaią wraz z łąkami w tychże gruntach będącemi wynoszą około Morg. 1832 pr. kw. 60
8. Zabudowania wieyskie z ogrodami Morg. 128 pr. kw. 152.
9. Drogi i wygony wynoszą około Morg. 26 pr. kw. 149
10. Grunta do Probostwa należące wraz z łąkami i zabudowaniami Xiężemi wynoszą około Morg. 130 pr. kw. 12
Summa Ogólna Morg. 4611 pr. kw. 134
Ogólna płaszczyzna wynosi około Hub 153 Morgów 21 prętów kw. 134 miary Magdeburgskiey, albo redukuiąc na miarę nowo - polską uczyni około 76 Włok 25 Morgów.
W tey Wsi znayduie się Kościoł Rzymsko Katolicki parafialny oraz potrzebne budynki do Probostwa należące wszystko z drzewa budowane.
Czynszownicy niestali w Łagiewnikach Jan Boyson Młynarz Wiatraczny, Alexy Kanclerski Propinator, Szczepan Krysztofik Kowal. Włościan osiadłych 3. Pułrolników, 17 Zagrodników i 15 Komorników do robocizny i powinności obowiązanych a zaś Dzierżawcą Dóbr Łagiewniki iest W. Karól Sikorski według Kontraktu Urzędowego na dniu 11. Maia 1835, na lat trzy zawartego na folwarku Tekliny mieszka W. Jgnacy Ostrowski. — O stanie Dóbr zaiętych iako też Inwentarzach gruntowych można się przekonać z Protokułu zaięcia u Wgo Adama Woyciechowskiego Patrona i u podpisanego Pisarza w Kaliszu, wreszcie stan tych Dóbr na mieyscu widzieć można. — Przedaż Dóbr w mowie będących odbędzie się w Kaliszu na Audyencyi Publiczney Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego w mieyscu zwykłych posiedzeń. — Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i przedaży w tymże Trybunale na Audyencyi Publiczney w dniu 4/16. Września  1835 roku o godzinie 10tey z rana nastąpi.
w Kaliszu dnia 19/31 Lipca 1835 r. Piątkiewicz.

wtorek, 22 kwietnia 2014

Stawek

Stawek, osada zaznaczona na mapie Chrzanowskiego z 1859 r.

Słownik Geograficzny:
Zob. Staw.

1859 r.

1992 r.
 
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1817 nr 43

OBWIESZCZENIE.
Podsędek Powiatu Wieluńskiego Delegowany.
W skutek wyroku Prześw. Trybunały Cywilnego pierwszey Instancyi Woiewództwa Kaliskiego z dnia 11. Października r. b., w sprawie między sukcessorami po niegdy zmarłym Antonim Masłowskim, zapadłego, na żądanie tychże sukcessorów wyznaczywszy termin do odbycia licytacyi sprzedaży różnych ruchomości, sprzętów i porządków gospodarskich i browarnych, oraz gorzelnych, niemniey innych domowych, tudzież garncy, kotłów, podobnież inwentarzy wszelkich, iako to: bydła rogatego, owiec, koni i trzody, na gruncie dobr tych, to iest: Masłowic, Małyszyna i Stanka [Stawka], w Powiecie Wieluńskim położonych, zaś Chorzenic i Złobnicy w Powiecie Radomskim znayduiących się, tu w wsi Masłowicach w Powiecie Wieluńskim, we dworze na dzień 14. i 15. Listopada r. b., zaś w wsi Chorzenicach w Powiecie Radomskim położonych, podobnież we dworze dzień 17 i 18 Listopada r. b. przed południem na godzinę 9. zrana. Uwiadomia o tem Szanowną Publiczność, wzywaiąc ochotę maiących nabycia podobnych rzeczy, aby się w terminach oznaczonych zgłoszali, gdzie za gotowe pieniądze więcey daiący przysądzenie sobie rzeczy nabytych otrzymać może.
w Wieluniu dnia 23, Października 1817.   
Bielamowski.   


Echo Sieradzkie 1931 11 październik

Nr. spr. E. 808/31.
OBWIESZCZENIE.
Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu rewiru I-go Mieczysław Paszkowski, zamieszkały w Wieluniu, na zasadzie 1030 art. ust. sąd. cyw. obwieszcza, że na żądanie Kasy Stefczyka w Czarnożyłach w dn. 15 października 1931 r. od godziny 10 rano w Stawku, gm. Wydrzyn u Torchały będzie sprzedawany z licytacji ruchomy majątek należący do Adama Torchały, składający się z 4 wozów żyta niemłóconego, wi..ini*, źrebaka, świni i kieratu i oszacowany do sprzedaży na sumę dziewięćset czterdzieści pięć (945) zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.
Wieluń, dn. 28 września 1931 r.
Komornik M. Paszkowski.


*nieczytelne, przypis autora bloga

wtorek, 26 listopada 2013

Puszcza

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827r.
Puszcza, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Wydrzyn, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 3, odległość od miasta obwodowego 1.

Puszcza, obecnie część lasu w gminie Czarnożyły.

1992 r.

poniedziałek, 15 lipca 2013

Emanuelina

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Emanuelin, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Czarnożyły, własność prywatna. Ilość domów 8, ludność 37, odległość od miasta obwodowego 1.

Słownik Geograficzny:  
Emanuelin, wś, pow. wieluński, gm. Wydrzyn, par. Czarnożyły (ob.). W 1827 r. było tu 8 dm., 37 mk.

Spis 1925:
Emanuelin, wś, pow. wieluń, gm. Wydrzyn. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 13. Ludność ogółem: 91. Mężczyzn 45, kobiet 46. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 91. Podało narodowość: polską 91.

Wikipedia:
Emanuelina – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Czarnożyły.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

1965 r.

Goniec Sieradzki 1929 nr 182 emanuelina

Z CZARNOŻYŁ.
— (w) Korespondencja własna. Dnia 2 sierpnia rb. we wsi Emanuelina, gminy Wydrzyn u Antoniny Grockiej wybuchł pożar. Przyczyną ognia był mały chłopiec lat 6 Jan Kolanek, który obok stodoły urządził palenisko. Ogień bardzo szybko opanował stodołę, 2 obory i inne mniejsze budynki gospodarcze. Zbyt blisko stojący dom mieszkalny zostałby również pochłonięty przez ogień gdyby nie energiczne wzięcie się do akcji ratunkowej Straży Pożarnej z Czarnożył.
Dzielni strażacy Czarnożylscy mozolili się ze strasznym żywiołem z niezwykłą energją i zgrabnością. Trzeba zaznaczyć, że mimo to, iż każdy strażak był, czy to w polu czy w warsztacie jednak przerażający ton sygnalisty wszystkich skupił (24) i z błyskawiczną szybkością dzielni chłopcy, znaleźli się przy ogniu.
Pod dowództwem naczelnika Straży Branta robota szła zgrabnie i po godzinnej walce z żywiołem z wesołą miną i śpiewem na ustach powracali strudzeni, okopceni nasi strażacy. Trzeba wpółczuć tym, którzy w Emanuelinie pokrzepiają organizm strudzony pracą umysłową. Przestraszeni ratowali swoje mienie i innych.
Tak samo trzeba współczuć z mieszkańcami wioski, nie dlatego jakoby ich sąsiada nieszczęście spotkało, ale współczuć im trzeba, że na swojej wiosce nie mają studni.

Goniec Sieradzki 1929 nr 182

Prawda, że woda jest głęboko wskutek położenia pagórkowatego, ale przy dzisiejszych warunkach trudność taka nie robi kłopotu.
Trzeba również współczuć gospodarzom, którzy niby to przyszli ratować mienie, jednak zamiast brać się do pracy patrzyli się obojętnie.
Mamy gazetki partyjne, które tylko wszczepiają jad nienawiści do dworów i panów, z odwiecznej chcą uczenić fałsz zamiast naszego wieśniaka pouczyć o niesieniu pomocy w nieszczęściu i uszanowaniu cudzej własności. W swych niezdrowych artykułach krzyczą: „Chłopy łączmy się, bo my Polskę zbudujemy”. Rzecz jasna, że Polska to kraj przedewszystkiem rolnicy, ale zapytuję się tych bezmyślnych podżegaczy, czy tylko gospodarze-wieśniacy stanowią Polskę?
Nawołujcie naszych gospodarzy, ale nie do walki z dworem z panem, księdzem ale do łączności z innemi warstwami społeczeństwa.
Okazało się bowiem przy ogniu, że dwór dał 7 koni, beczki i swoich ludzi aby ratować na obcej wsi wieśniaków, a tymczasem sąsiedzi chłopi zostawili konie w polu, nie chcąc ich użyć do przywożenia wody a sami tylko patrzeli na ogień, a niektórzy uganiali się za pieczonemi jabłkami.
Z tego widać, że jedna warstwa społeczeństwa z inną musi iść w parze, że nie wszystko da się oprzeć na suchej sprawiedliwości ale konieczna jest miłość i to miłość bliźniego czynna.
Co kierowało strażaków czarnożylskich i okalewskich niesieniu pomocy bliźniemu, którzy narażali się życiem aby ratować bliźniego, jeśli nie miłość swego ziomka? Jeśliby się kierowali sprawiedliwością to żądaliby zapłaty za trudy. Jednak oni tego nie żądali i sam triumf nad żywiołem i zadowolenie wewnętrzne, że mogli nieszczęśliwego gospodarza poratować, było dla nich zapłatą.
Nie walka, nie podżeganie, nie nienawiść, nie rozdwojenie ale łączność wszystkich warstw społeczeństwa oparta na fundamencie miłości i miłością spojona winna nas Polaków łączyć bo wtedy doczekamy się spokoju między narodem. Wtedy przeważnie niezdrowe artykuły gazet partyjnych nie będą smakować nieuświadomionym chłopom, wtedy inaczej będziemy ratować mienia bliźniego, wtedy nie potrzeba będzie karabinów i policjanta w obronie prawa własności, bo wtedy będzie panowała sprawiedliwość i miłość.
—Uczestnik
 
 
Łódzki Dziennik Urzędowy 1930 nr 11

Ogłoszenie.
Okręgowy Urząd Ziemski w Piotrkowie podaje do publicznej wiadomości, że orzeczeniem z dnia 12 listopada 1929 r.
postanowił:
1) Wniosek Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Wieluniu z dnia 2 listopada 1929 roku Nr. 2227, w sprawie rozszerzenia obszaru scaleniowego wsi Czarnożyły, gminy Wydrzyn, powiatu wieluńskiego — zatwierdzić,
2) Zwiększyć obszar scalenia wsi Czarnożyły przez włączenie do tegoż:
a) gruntów, zapisanych w tabeli likwidacyjnej wsi Działy pod Nr. Nr. 1 i 2, a znajdujących się w posiadaniu Karola Szymusiaka, Walerji Szymusiak, Antoniny Szczepańskiej i Szczepana Misiaka, Stanisława Kępki, Marcina Kępki, Szczepana Stępnia, Michała Kępki, Jana Kępki i Piotra Białaszczykao obszarze około 5 ha;
b) gruntów zapisanych w tabeli likwidacyjnej wsi Emanuelin pod Nr. 1, a stanowiących własność S-rów Franciszka Bartodzieja, o obszarze około 1 ha, oraz
c) gruntów, zapisanych w tabeli likwidacyjnej wsi Adamki, a należących do Józefa Adamczyka, zamieszkałego we wsi Nietuszyna, gminy Skrzynno, o obszarze około 5 ha.
Orzeczenie to uprawomocniło się dnia 8 maja 1930 roku.
Z p. Prezesa
(—) M. Grąbczewski.
Naczelnik Wydziału.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO
z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33
o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.
Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:
§ 1.
XXV. Obszar gminy wiejskiej Wydrzyn dzieli się na gromady:
5. Leniszki, obejmującą: wieś Działy- Adamki, wieś Emanuelin, folw. Działy, wieś Leniszki.
§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Dziennik Łódzki 1966 nr 196

Seria pożarów w woj. łódzkim

70 tys. zł strat spowodował ogień w gospodarstwie M. Beka w Emanuelinie, pow. Wieluń. Spłonęła stodoła i szopa. Udział w gaszeniu brało 10 jednostek OSP.


środa, 26 czerwca 2013

Huta

Taryfa Podymnego 1775 r.
Huta, wieś, woj. sieradzkie, ziemia wieluńska, własność szlachecka, 20 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.
Chuto, parafia czarnozyły (czarnożyły), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat wieluński, własność: (Adam) Brzostowski, były kasztelan połocki.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827r.
Huta, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Czarnożyły, własność prywatna. Ilość domów 31, ludność 241, odległość od miasta obwodowego 2 1/2.

Huta, osada w gminie Czarnożyły. Zaznaczona na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.



Zorza 1866 nr 1

LIST
z Czarnożył, w Grudniu 1865 r.

Piszę o jednej z najporządniejszych wiosek w Wieluńskiém.
Wyjeżdżając z Wielunia, widzisz o milę drogi na wzgórzu ładny kościołek murowany, bielące się zabudowania dworskie i liczne drzewiny, latem zagajające wieś całą, ciągnącą się w rzędzie. Miejscowi mieszkańcy opowiadają, że wieś ta przed laty nazywała się Czarne-Żółny, a to z tego powodu: że kiedy królowa Bona polowała w tutejszych ogromnych niegdyś lasach, to mnóstwo czarnych żółn napotkała, i od nazwy tych ptaków lasy i miejsca te nazwała CzarneZółny, co później zamieniono na Czarnożyły, bo to się łatwiej wymawia. Rzeczywiście téż w miejscowych aktach tak wieś tę pisano jeszcze do roku 1810.
W opisie naszym zaczynamy od kościoła i od cmentarza; bo kościół porządny daje wiedzieć, że lud miejscowy pamięta o Bogu, a cmentarz starannie utrzymywany, świadczy, że lud ma dobre serce, bo pamięta o zmarłych swych braciach. Otóż na pochwałę parafii powiedzieć można, że do nowego ogrodzenia cmentarza w miejsce zniszczonego zabierają się czynnie tak proboszcz jak i gromada; a kościół tu jest bardzo ładny, tak zewnątrz jak i wewnątrz; mury wielkiej grubości, na wieży zegar bije godziny, a wnętrze najwięcej zdobi piękny ołtarz Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia. W ołtarzu tym znajduje się krzyż srebrny pięknej roboty z relikwią drzewa Krzyża Świętego w kryształ oprawny, a ściany zdobią się półfilarami. Kościół ten, pod którym w grobach spoczywają szczątki zmarłych z kolei właścicieli Czarnożył hrabiów Brzostowskich, został wystawiony przez Joannę Barbarę z Leszczyńskich hrabinę Brzostowską, 141 lat temu. Wprzódy jednak stał na tém miejscu kościół drewniany już blisko 300 lat temu, bo w roku 1522, pod wezwaniem Śgo Bartłomieja, za czasów dziedzica Zaremby, a przy kościele tym była i kaplica Pana Jezusa. Z tych téż jeszcze czasów dotrwały do dziś dnia przy kościele dwie lipy stare, grube i wewnątrz wypróchniałe tak, że dwóch ludzi bezpiecznie mogłoby się w każdej z nich zmieścić. Są jeszcze podania miejscowe, że pod kościołem starym spoczywają ciała, między któremi są i proboszczów, razem czterdziestu zmarłych, i między którymi mają leżeć ludzie innego wyznania (podobno Aryanie), a których lud błędnie Francuzami nazywa. Powiadają téż, że w Czarnożyłach gościł niejakiś czas książę Radziwiłł, zwany Panie-kochanku, jak wracał z kuracyi z Paryża.
Przy kościele znajduje się jeszcze dawny zabytek, to jest framuga w murze przy drzwiach wchodowych, w niéj siedzenie wykute i żelazna klamra; jest to kuna, dawna kara; zasadzano tam obwinionego, jakiego bluźniercę, bezbożnika lub złodzieja: tam skarany siedząc z przycłapioną ręką przez tę klamrę, zamykaną na kłódkę, wstydzić się musiał, gdy go wszyscy oglądali, jak wchodzili i wychodzili z kościoła.
Parafia tutejsza ma ludności 1,600 osób i składa się z wsi i kolonij: Czarnożyły, Nietuszyna, Huta, Chopry, Kąty i Leniszki.
Dwór tutejszy jest stary, modrzewiowy z kopułkami (bizantyjskiemi) na przystawkach; domki do dworu należące biało pobielone i bardzo ładne. Teraz właścicielem jest Hippolit hrabia Brzostowski, wnuk ś. p. Franciszka Xawerego, który 80 lat temu, wystawił tu, istniejący i teraz, szpital na sześć osób, z prawem przyjmowania tam tylko gospodarzy takich, którzy przez wiek i pracę stargali siły; mocniejsi powinni byli usługiwać słabszym, a wszyscy razem śpiewać godzinki. Na dobroczynny ten zakład zmarły hrabia zapisał dziesięć tysięcy złotych. Z wdzięcznością także ludność wspomina jakby o swym aniele dobroczynnym, o córce tegoż hrabiego, która jest w Galicyi w Iwonicach za hrabią Załuskim; ale źle tu mówią o dawnym rządcy, który był nadto porywczym. Dwór utrzymywał tu także i stałych doktorów, a z nich ostatni niemiec Porsz, był głośnym w okolicy, że chorobę miał odgadywać z przesłanych mu włosów chorego.
W samych Czarnożyłach jest 53 gospodarzy i komorników, z tych uwłaszczonych jest przeszło czterdziestu. Będąc właścicielami, czuć muszą popęd do gospodarstwa i większej dbałości o swoje domy, nie mając się już na kogo spuszczać. Między gospodarzami starymi, wzorowymi, wstrzemięźliwemi, pobożnemi i pracowitymi wymienić tu można: Jana Lemańskiego, Wojciecha Hutnika w Czarnożyłach, lub Stanisława Wojewódkę, bardzo zamożnego i bardzo porządnego gospodarza, zamieszkałego w kolonii Leniszkach; ani on, ani cała jego rodzina wcale nie piją wódki; bo dzieci wzięły przykład z dobrego ojca. W ogródku swoim chowa on pszczoły, a że umie się z niemi obchodzić, więc mu téż nie spadają. W ogóle nałogowych pijaków nie ma, i rzecz szczególna, że kobiety więcej tu piją wódki aniżeli mężczyzni; ale z drugiej strony kobiety tutejsze prawie wszystkie odznaczają się nadzwyI czajną czystością w ubiorach, kołnierzyki jak j śnieg białe wykładają na swe gorsety lub kaftany, a na głowach noszą chustki fularowe. W ogóle, prócz zachodów około domowego gospodarstwa, kobiety trudnią się przędzeniem.
Szkółka, która teraz nie istnieje, ma być wznowioną i uznaną przez Rząd. Czytających na książce ze starych gospodarzy jest przeszło 30, dziewcząt i chłopców przeszło 40tu, a początkująch 18, w téj liczbie przez zeszłą zimę wyuczyło się czytać 40tu. Pomiędzy uczącymi się pisać zasługują na pochwałę wielką: Konstanty Pirecki, gospodarz w wieku lat 24, żonaty; drugi Jakób Pilniak, syn gospodarza, dwudziestoletni, i Piotr Skupniewski syn gospodarza i mularza zarazem. Uczyli się oni śród pracy nawet wielkiej codziennie, wieczorami u miejscowego proboszcza, od którego i książki dostawali do nauki, lub w domu przy łuczywie i świetle otrzymaném z darów; umieją téż już i dobrze czytać i pisać i unikają karczem w Niedziele i Święta tak jak i inni uczący się, z pośród których sześciu chłopców sługuje dziś z kolei do Mszy Świętej. Pomiędzy dzieciakami, Seliga Maciej, mający lat 10, nauczył się przez jedną zimę czytać; jest to chłopczyna wielce pobożny, służy codziennie do Mszy Śtéj; bardzo zdolny i pamięć ma niezwykłą; a teraz uczy się pisać. Dziewcząt jest 3 umiejących pisać. Młodemu temu pokoleniu pomagali jeszcze w nauce to organista, to kobieta wiejska chętnie ucząca drugich. Na Kątach téż, w wiosce téj saméj parafii, gospodarz Mróżek ma dwoje dzieci, które to w Czarnożyłach, to od komornika Ostrycharza w kolonii nauczyły się czytać.
Ku uzupełnieniu tego obrazka, można jeszcze wspomnieć, że chałupy w Czarnożyłach latem pięknie się stroją i drzewinami i ogródkami przy każdej z nich, bo lud tutejszy szanuje drzewiny i sam szczepi sobie drzewka. Lud ten w ogóle jest dosyć zamożny, inwentarz mu wystarcza, a przytem odznacza się pobożnością. Był tylko niedawno jeden bluźnierca, nieuczynny, pijak wielki, nie szanujący ani Kościoła ani ludzi, aż się téż powiesił: Boże odpuść mu winy! F. W.

Zorza 1916 nr 16

Listy naszych Czytelników.
Z parafii Czarnożył pod Wieluniem.(...)    
Zostały w parafii Czarnożylskiej otwarte dwie szkoły i ochronka, we wsiach: Hucie, Gromadzicach, Czarnożyłach. Dziś chwała Bogu już mamy pięć szkół, a szóstą ochronkę. Zeszłyby się jeszcze 4 szkoły, ale dobrej sprawie zawsze ciemni przeszkadzają. (...)

Gazeta Świąteczna 1916 nr 1832

Z Czarnożył, wsi kościelnej pod Wieluniem, w guberńji kaliskiej, piszą do nas: Okolica nasza w porównaniu z innemi bardzo mało ucierpiała, wszelako i tu czujemy klęskę wojenną. Rąk jednak nie opuszczamy. Oświata krzewi się, choć z trudem. Przed wojną były w parafji Czarnożylskiej 3 szkoły; dziś jest już 5 i ochronka. Nowe szkoły założono w Gromadzicach i w Hucie; ochronka zaś powstała w Czarnożyłach staraniem księdza dziekana Przygodzkiego. Przydałoby się więcej szkół, ale gospodarze u nas mało odczuwają potrzebę oświaty. W drugą i trzecią niedzielę lutego odbyły się przedstawienia teatralne w sali domu społecznego. Dawano piękne widowisko pod nagłówkiem „Flisacy”. Było z tego przeszło 135 rubli czystego dochodu. Przeznaczono go na utrzymanie szkół, ochronkę i czytelnię. Czytelnictwo coraz bardziej wzrasta. Kochani bracia! dążmy wszyscy do oświaty, uczmy się coraz więcej, czytajmy pożyteczne książki i gazety! Patrzmy na Niemców, jak to każdy żołnierz w wojsku niemieckiem umie czytać. To też ich byle kto nie oszuka, nie wyzyska, jak nas pierwszy-lepszy handlarz. W. Koźmiński.

Gazeta Świąteczna 1918 nr 1867

Z Czarnożył w Wieluńskiem piszą do nas: Urodzaje mieliśmy w tym roku średnie. Żyto sprzątnęliśmy za pogody, ale owies i pszenicę zwieziono do stodół mokre, albo porośnięte. Ziemniaki zapowiadały średnie plony, ale deszcze sierpniowe, których w tym roku było za wiele, sprawiły, że ziemniaki bardzo gniją; zwłaszcza pastewne „rachle”, których tu najwięcej sadzą, psują się tak, że miejscami blizko połowa pozostaje w polu zgniłych. — A teraz nasuwa mi się na myśl co innego, sprawa dla nas bardzo smutna: Oto proboszcz nasz, szanowny ksiądz dziekan Przygodzki, opuszcza nas po 12-letniej pracy kapłańskiej, aby z polecenia władzy duchownej objąć parafję w Wieluniu. Wielka to dla nas boleść, bo szkoda nam tak dzielnego krzewiciela oświaty i życia chrześćjańskiego. Staraniem jego powstała u nas kasa pożyczek i oszczędności i kółko rolnicze, które było długo czynne i dopiero po wybuchu wojny się rozwiązało. Jego również zasługą jest rozszerzenie kościoła przez przybudowanie dwóch naw. Budowę przerwała wojna i możeby kościół nie był do dnia dzisiejszego wykończony, gdyby nie silna wola proboszcza. Zakrzątnął się on pilnie około zbierania składek i wykończył nam dom Boży. Staraniem proboszcza na początku wojny powstały w parafji trzy nowe szkoły: w Gromadzicach, Hucie i Czarnożyłach. (...)

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 37a

Wpisy do rejestru handlowego.
Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:
dnia 28 grudnia 1927 r.
8601. „Antoni Górecki" — sklep kolonjalno-spożywczy w Hucie Czarnożylskiej, gm. Lututów, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1927 roku. Właśc. Antoni Górecki, zam. w Hucie Czarnożylskiej.

Obwieszczenia Publiczne 1932 nr 26a

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:
dnia 23 lutego 1932 r.

8591. Do rejestru firmy „Lucjan Domański, sklep spożywczo-kolonjalny we wsi Chojny, gminy Lututów, pow. wieluńskiego" wpisano jak następuje: Lucjan Domański, sklep kolonjalno-spożywczy we wsi Huta-Czarnożylska, gminy Lututów, pow. wieluńskiego. Właściciel Lucjan Domański, zam. we wsi Huta-Czarnożylska. Przedsiębiorstwo we wsi Chojny zostało zlikwidowane.

 Orędownik 1937 nr. 64

Utopił żonę w studni Ohydny żonobójca przed sądem - 15 lat więzienia za utopienie żony w studni. Wieluń, 17. 3. — W tych dniach na ławie oskarżonych przed sądem Okręgowym w Kaliszu na sesji wyjazdowej w Wieluniu zasiadł 23-letni Bolesław Mrózek, mieszkaniec wsi Huta- Czarnożylska pod Wieluniem, oskarżony o dokonanie zabójstwa swej żony przez utopienie jej w studni. Ohydny młody żonobójca tak w toku prowadzonego śledztwa jak i na rozprawie do winy przyznał się, nie mogąc niczym wytłumaczyć swego czynu. Jak wynikało z przewodu sądowego oraz zeznań świadków, osk. Mrózek z żoną swą, którą poślubił zaledwie przed rokiem, żył w niezgodzie z powodu utrzymywania stosunków z niejaką Pytlakową i Kantorską, za co zazdrosna młoda żona robiła mu wymówki. W dniu 29 grudnia ub. r. zwabiwszy podstępnie swą żonę do studni kazał jej szukać utopionego rzekomo wiadra. Gdy nic nie przeczuwająca nie szczęśliwa kobieta nachyliła się nad otworem studni, zbrodniczy mąż chwycił ją za nogi i wrzucił do studni, a wzywającą rozpaczliwie pomocy i błagającą litość wpychał kijem pod wodę. Gdy i to nie pomogło i Mrózkowa trzymała się jeszcze na powierzchni wody, zbrodniarz trzymając się krawędzi studni wpychał nieszczęśliwą nogami pod powierzchnię wody w studni. Sąd po rozpatrzeniu tej makabrycznej zbrodni wydał wyrok skazując ohydnego żonobójcę na 15 lat więzienia, pozbawienia praw na okres 10 lat, zapłacenia kosztów 640 zł, oraz zasądził powództwo cywilne na rzecz ojca zamordowanej w wysokości 163 zł jako pokrycie za urządzenie pogrzebu. Pytlakowa, która na skutek pierwszych zeznań zbrodniarza została aresztowana za współudział, z braku dowodów winy i cofnięcia zeznań przez Mrózka została zwolniona z aresztu prewencyjnego, w którym przebywała przez 3 tygodnie.

Echo Łódzkie 1937 marzec

Potworna scena przy studni. 15 lat więzienia za utopienie żony. WIELUŃ, l6. 3. — Wieś Huta - Czarnożylska pod Wieluniem była widownią ohydnego zabójstwa jakiego dokonał tamtejszy mieszkaniec 23-letni Bolesław Mróżka na osobie swej żony Marianny z Mordalów, topiąc ją w studni znajdującej się w ich posesji. Mrożkowie pobrawszy się przed półtora zaledwie rokiem żyli w ciągłych niesnaskach wynikających na tle scen zazdrości jakie robiła mężowi Marianna Mróżek za utrzymywanie stosunków z niejaką Pytlakową ze wsi Bujnów i Kantorowską, ich bliską sąsiadką. Jak wynikało z przeprowadzonego śledztwa i pierwszych zeznań Mrożka Pytlakowa, kobieta już zamężna miała namawiać Mrożka utrzymującego z nią bliższe stosunki miłosne do zgładzenia swej żony, a oświadczając, że wkrótce uczyni to samo ze swym mężem, co umożliwi im pobranie się. Mrożek działając prawdopodobnie z namowy swej kochanki pod pozorem, że wpadło mu wiadro do studni, kazał żonie wydobyć je za pomocą kijka.W chwili gdy Mróżkowa spełniając wole męża nachyliła się nad otworem studni, ten schwyciwszy ją za nogi wrzucił do niezbyt zresztą głębokiej studni i chwyciwszy kij, — wzywającą rozpaczliwie pomocy i błagającą litości żonę usiłował wepchnąć pod wodę. Nieszczęśliwa kobieta uchwyciła jednak kij udaremniając tym samym zamiar utopienia jej przy czym wzywała rozpaczliwie pomocy. Mrożek wpadłszy w szał i chcąc swój ohydny zamiar doprowadzić do końca wskoczył do studni i uchwyciwszy się krawędzi studni począł nieszczęśliwą kobietę wpychać nogami pod wodę przytrzymując ją przez długi czas pod powierzchnią. Rozpaczliwe wołania usłyszeli najbliżsi sąsiedzi i pospieszyli z pomocą sądzą, że zaszedł tu wypadek. Po wyciągnięciu ze studni Mrożków, gdyż i zabójca straciwszy oparcie spadł do studni kalecząc się — Mróżkowa na krótko odzyskała przytomność i wobec świadków między którymi był i sołtys wsi Mikołajczyk uczyniła zeznanie oskarżając swego męża o usiłowanie utopienia jej. Wkrótce po tych zeznaniach Mróżkowa zmarła. Zawiadomiona policja aresztowała niezwłocznie Mróżka, który w pierwszych swych zeznaniach przed sędzią śledczym przyznał się do popełnionego czynu wskazując Pytlakową jako tą która go namawiała do zgładzenia swej żony. Na skutek tych zeznań Pytlakową aresztowano, lecz po trzech tygodniach na skutek braku dowodów winy i cofnięcia zeznań Mróżki— została zwolniona. Obecnie ohydny żonobójca zasiadł na ławie oskarżonych w Sądzie Okr. na sesji wyjazd. w Wieluniu, gdzie do winy przyznał się, a na zapytanie Sądu co do poprzednich zeznań o Pytlakowej zasłaniał się brakiem pamięci na skutek rzekomo poważnych obrażeń głowy, jakich miał doznać w krytycznym dniu wpadając do studni. Sąd po rozpatrzeniu sprawy oraz wysłuchaniu świadków, którzy w całej rozciągłości winę oskarżonego potwierdzili i uwzględniając powództwo cywilne ojca zamordowanej Piotra Mordala wydał wyrok skazując Bolesława Mrożka na 15 lat więzienia z pozbawieniem praw na 10 lat , zapłacenie 640 zł kosztów sądowych i powództwa cywilnego w wysokości 163 złote. Sprawę rozpatrywał komplet sędziowski w składzie 3-ch sędziów pod przew. sędz. Gzowskiego ases. sędz. Jastrzębski i Kiepurski. Oskarżał p. prok. Rdesiński bronił adw. Kuzior

Dziennik Łódzki 1972 nr 226


We wsi Huta pow. Wieluń, wskutek zaprószenia ognia spaliły się dwie sterty słomy należące do Kazimierza W.




Psia Górka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827r.
Psia Górka, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Raczyn, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 1, odległość od miasta obwodowego 1.

Psia Górka, karczma w gminie Czarnożyły. Zaznaczona na mapie z 1839 r.

1839 r.


1992 r.

Podlas

Podlas, obecnie część wsi Stawek w gminie Czarnożyły.

Podlas (Podlesie) 1839 r.


Podlas 1992 r.

Gazeta Warszawska 1817 nr 74

Obwieszczenia. Pisarz Trybunału Cywilnego I. Instancji Woiewództwa Kaliskiego.—Gdy przy podziale spadku po Antonim Masłowskim Sędziu Pokoiu Powiatu Radomskiego, za iednomyślną Sukcessorów iego do Protokółu uczynioną Deklaracyią, sprzedaż nieruchomości przez publiczną licytacyią Wyrokiem postanowioną została ; stosownie przeto do art: 960 i 963 Kodexu postępowania Cywilnego kommunikuie Szanownej Publiczności tę wiadomość, iż w dniu 2 Października roku idącego, iako w terminie do przysądzenia stanowczego, odprawi się na Audyencyi Trybunału Cywilnego Wdztwa Kaliskiego Wydziału I, na rzecz Sukcessorów tegoż Antoniego Masłowskiego, (z których Waleryian Masłowski w opiece Andrzeia Masłowskiego zostaiący w Podwodach zamieszkały nieletni, reszta zaś doletni) publiczna sprzedaż dóbr następuiących :
1) Masłowice z attynencyami Cholka i Lesie.— 2) Małyszyn i Stawek z attynencyią Stary Folwark, w Powiecie Wieluńskim.—3) Chorzenice z attynencyami Kąty, Antowizna, Borowiec, Kocielizna, Pustkowiem Cegielnia. — 4) Złobnica z attynencyami Będków, Jaiek, Maznica, Dąbrówka, w Powiecie Radomskim, wszystkie zaś w Woiewództwie Kaliskiem. Dobra Nro 1 i 2 leżą o 3 mile od granicy Szląskiey, o... mili od miasta Obwodowago Wielunia,—Dobra zaś Nro 3 i 4 leżą o mil 4 od Częstochowy, dokąd się produkta na sprzedaż wywożą, a o milę 1 od Radomska miasta Powiatowego i na trakcie. — Aby zaś podać wiadomość obszerności i wartości tychże dóbr, następuiące mieszczę wyszczególnienie:
1. Masłowice z swemi attynencyami maią— Gruntu 2giey Klassy morgów 544 prętów  148; — w Ogrodach morg: 17 prę:  35; — w Łąkach morg: 153 prę:  71; — Boru sosnowego niespornego mor: 595 prę:  88; — Boru sosnowego spornego mor: 78; Olszyny mor: 612 prę:  55 — Pastwisk mor: 857 prę:  115 —Przytem Młyn, Stawy, Cegielnia, Intrata roczna wynosi Zł. 17,222 gr. 2.—Wartość zaś podług oszacowania przez biegłych wynosi Zł. 305, 415 gr. 3.
2. Małyszyn i Stawek z attynencyą Stary Folwark, ma gruntu 2giey Klassy Morgów 650 prętów  134; Łąk morg: 69 prę:  46; — Pastwisk mor: 298 prę:  42; Olszyny mor: 70. —Dochód roczny wynosi Zł: 10,159 gr. 14 1/3. — Wartość zaś przez biegłych wyprowadzona na Zł: 165, 070.
3 Chorzenice z swemi attynencyami, maią gruntu 2giey Klassy morgów 1412 prętów  50; — Łąk mor: 148; — Pastwisk mor: 508 prę:  96; — Boru mor: 772 prę:  85 — Przytem Młyn i Cegielnia, dochodu rocznego Zł: 19,123 gr; 12 — Szacunek wyprowadzony na Zł: 345,760.
4. Złobnica z przynależytościami swemi ma roli morgów 786 prętów  163 — w Ogrodach mor: 11 prę:  50, —Łąk mor: 143`pręt:  38; — Pastwisk mor: 137 prę: 83; Boru mor: 5987 prę:  151. — Przytem Młyn i Stawy, dochodu rocznego Zł: 11, 946.— Wartość zaś wynosi Zł: 226, 341,
Wszystkie te dobra, które podług swego odosobnienia bez Inwentarza przecież, bo takowy Sukcessorowie sobie zachowuią, iuż w terminie przygotowuiącym dnia 18 Lipca r. b. i resp: — 1) Masłowice z attynencyami za 150, 000. — a) Małyszyn i Stawek z attynencyami za 80,000. — 3) Chorzenice z attynencyami za 160,000.— 4) Złobnica z attynencyami za 120,000. Licytowane były, będą w terminie ostatecznego przysądzenia przez Trybunał Cywilny Woiewództwa Kaliskiego na 2 Października r. b. wyznaczonego więcey daiącemu za gotową zapłatą w monecie grubey kurs w kraiu maiącey, stosownie do warunków licytacyynych iuż ogłoszonych, i ogłosić się mianych stanowczo sprzedane. Zyczący przeto nabydź, zgłoszą się w oznaczonym przez Wyrok terminie dnia 2 Października 1817, w którym o warunkach ieszcze dowiedzieć się będą mogli. — Kalisz dnia 18 Sierpnia 1817 roku. Piątkiewicz Piarz.