-->

wtorek, 28 lipca 2020

Inwentarz Wola Kleszczowa (1828)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1828. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Mapa Kwatermistrzowska

"Działo się we dworze wsi Woli Kleszczowej pod Widawą, dnia dziesiątego lipca roku tysiąc osiemset dwudziestego osmego."
W tym dniu do Woli Kleszczowej przybył Rejent Powiatu Sieradzkiego Antoni Pstrokoński. Po wygranej licytacji dobra przeszły w dzierżawną posesję Dionizego Podczaskiego na okres trzech lat. Suma zapłacona za możliwość  dzierżawienia dóbr zaspokoić miała wierzycieli hipotecznych tej majętności. Sukcesorowie Jana Załuskowskiego zawezwali Rejenta w celu spisania stanu dóbr. Obecni byli także Jan Domaniewski, administrator dóbr Widawskich zamieszkały w Zborowie, oraz biegli: Franciszek Paprocki ekonom z Zawad, Paweł Namieroski zagrodnik i Maci (Maciej) Okoń sołtys tutaj zamieszkały. Spisano inwentarz żywy (woły, krowy), narzędzia gospodarskie. Przedstawiono także stan zasiewów i osadę włościan (półrolnicy, zagrodnicy, komornicy i komornice, młynarz, karczmarz i ich powinności), których szczegółowy opis pomijam.

Budynki dworskie
1. Dwór z drzewa rzniętego, stary, przyciesi wklęsłe, dach szkudlany bardzo stary, lecz reperowany, komin murowany, na iedney stronie dwa pokoie, w nich okien cztery, drzwi dwoie na zawiasach, iedne maią zamek stary z haczykiem, drugie klamkę z antabkami, podłogi i posowy z tarcic. Na drugiey stronie izba czeladna z komorą, okna w niey dwa reperowane, drzwi tamże  w sieni i w kuchence oraz do ogrodu na zawiasach.
2. Staynia stara podłoga na iedney stronie, żłoby dwa z drabkami, drzwi dwoie bo iest i komorka, iedne z wrzecądzem i szkoblami. Przy stayni wolarnia z komorką o dwoygu drzwiach. Wozownia, czyli szopa przystawiona, wszystko razem pod iednym dachem słomianym częścią starym, częścią nowym.
3. Obora razem z owczarnią stara, przyciesi wklęsłe, dach słomiany stary. Wrot dwoie, drzwi do komory.
4. Stodoła o dwóch klepiskach, dach słomiany, stary, reperowany, przyciesi wklęsłe. Wrot dwoie na wylot z przodku z wrzeciądzami i szkoblami.
5. Stodoła druga o dwóch klepiskach, dach stary słomiany reperowany, przyciesi wklęsłe, wrot dwoie na wylot z konami 8 żelaznemi, zamek ieden, wrzecądz z szkoblami. Do tey stodoły przystawiona nowo szopa bez wrot.
6. Spichrz z drzewa rzniętego, dach słomiany, stary, u dołu cztery szory szkudeł starych, przyciesi kamieniami  podłożone. Wewnątrz posowy i podłogi oraz przegrody z bali, drzwi troie na zawiasach sześciu, zamki trzy z kluczami, wrzeciądze trzy z szkoblami.
7. Blisko wrot czworaki stare dla służących z drzewa kostkowego, dach słomiany, komin lepiony, w tey chałupie są cztery izby, dwie komory, okien cztery sporządzonych.
8. Stawek po części zarosły przez który przechodzi rzeczka Nieczec.
9. Chlewy pod snopkami o sześciorgu drzwiach i przyciesi wklęsłe.
10. W tyle dworu ogród z sadkiem, w którym nad sadzawką kilka kawałków kapusty a nad staynią pezki?
11. Na końcu wsi karczma bez stayni, dach słomiany, komin murowany. Ta karczma obeymuie trzy izby.
12. Młyn na stawie i rzeczce Nieczec o dwóch kołach |: z których iedno ma bydź wyreperowane :| Dach na młynicy szkudlany a na domie słomiany. Drzwi pięcioro na zawiasach. Jaki czynsz młynarz opłaca i iakie posiada porządki iest to opisane w kontrakcie u wóyta gminy znayduiącym się.
13. Most na rzeczce Nieczec, nowy, dobry.

czwartek, 23 lipca 2020

Inwentarz Bogumiłów (1833)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1833, akt nr 113. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Mapa Kwatermistrzowska

"Działo się na gruncie wsi Bogumiłowa Powiatu Sieradzkiego dnia siódmego lipca roku tysiąc ośmset trzydziestego trzeciego."
Na wezwanie Katarzyny z Pągowskich wdowy po właścicielu dóbr Bogumiłowa Stefanie Szołowskim przybywa do Bogumiłowa Rejent Powiatu Sieradzkiego Antoni Pstrokoński. Obecni są również Brunon Korabita Kołdowski, teraźniejszy dzierżawca dóbr oraz świadkowie Wincenty Ząbczyński i Franciszek Moszyński, mieszkańcy Bogumiłowa. Rejent przystępuje do opisu stanu dóbr.


Budynki dworskie
1. Dwór murowany, dachówką kryty, tego iedna połowa podług artykułu iedenastego kontraktu wchodząc po lewey stronie z spiżarką i piwnicą przy Pani Dożywotniey została, a druga po prawey dzierżawcy oddana.
2. Ogród za dworem częścią owocowy, częścią jarzynny cały do Pani Dożywotniey należy.
3. Stodoła na przeciw dworu za drogą z różnego drzewa, stara, niska, maiąca dach słomiany, reperowany i ieszcze reperacyi potrzebuiący, klepiska dwa, wrota stare reperacyi potrzebuiące.
4. Studnia idąc do gorzelni po prawey stronie potrzebuiąca z wierzchu nadstawy, przy niey iest słup z pręgłem bez wiadra.
5. Staynia stara łatana, dach słomiany stary, zły, maiąca drzwi z wrzecądzem i szkobelkami oraz wrota do wozowni na biegunach stare z wrzecądzem i szkoblami.
Z iednego boku iest chliwek z drągów przystawiony stary. Z drugiego boku staienka nowo przystawiona przez Panią Dożywotnią dla jey koni.
6. Gorzelnia z browarem z drzewa kostkowego maiąca chlewik murowany, dach szkudlany, stary, reperacyi potrzebuiący, izbę gorzelnianą z oknem iednem, na drugiey stronie izbę z izdebką i komorą, drzwi czworo, a piąte do komory zabite, okno w izbie przez pół wybite, w gorzelni posowa z łat łupanych dziurawa po części zgniła. Rynny od gorzelni do sadzawki na słupkach wiszące, gdzie iest słup niby do studni. Przy ścianie gorzelni iest koryto sosnowe w ziemi na wywar.
7. Przy gorzelni obora na bydło z drzewa kostkowego i po części rzniętego, maiąca dach słomiany. Koryta po obu stronach i drzwi dwoie, przy iednych iest wrzecądz z szkoblami.
8. Chałupa stara nad drogą pod snopkami, maiąca cztery izby po części złe, w których mieszkaią owczarz i dwóch komorników.
9. Stodoła stara z drzewa kostkowego maiąca dach słomiany, stary, klepisko iedno, z wrotami o iednym wrzecądzu i szkoblach.
10. Owczarnia z drzewa rzniętego, wewnątrz pochylona słupkami podparta bo belka złamana, maiąca dach słomiany o szkudłach u dołu i po bokach, szczyt ieden z tarcic, wrot dwoie i drzwiczek troie z wrzecądzem i szkobelkami dwiema.
11. Karczma stara po lewey stronie dworu z drzewa różnego, maiąca komin murowany, izbę wielką o czterech oknach naprawianych, w których kilku szybek brakuie, izdebki dwie, komory trzy, w izdebkach okna dwa, drzwi do izb na zawiasach żelaznych z klamkami i hakami, drzwi zaś do komor bez wrzecądzy.- Przy karczmie staynia wiezdna z drzewa łatanego, ściany w niey wyprężone, wrot dwoie łatanych, w stayni nie masz żłobów ani drabin. Dach na karczmie i stayni z dranic dziurawy.
12. W tyle karczmy kuźnia z drzewa kostkowego, maiąca sień do roboty. Dach z desek i komin murowany.
13. Ogrodzenie wedle dworu i budynków gdzie potrzeba są częścią stare, częścią reperowane.
14. Mostki gdzie potrzeba są sporządzane i łatane.
15. Karczma na Żeglinie przy trakcie Sieradzko Widawskim murowana z staynią wiezdną murowaną pod szkudłami, maiąca izbę wielką. Izdebki dwie, komorę, sklep, sień, okien pięć, drzwi na zawiasach z wrzecądzami i szkoblem po części i klamkami. Podłogi i posowy w izbach z tarcic.

Pominąłem opis porządków w gorzelni, wysiewów i owiec.

niedziela, 19 lipca 2020

Inwentarz Kobierzycko (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wojciecha Morkowskiego z Warty z roku 1832, akt nr 189. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
"Działo się na gruncie wsi Kobierzycka w zabudowaniu dworskim dnia trzydziestego lipca 1832 r."
Tego dnia do wzmiankowanej wsi przybył Podsędek Powiatu Wartskiego Anastazy Dzierożyński, zastępujący nieobecnego Rejenta Wojciecha Morkowskiego.
Wśród osób, które stawiły się w Kobierzycku był teraźniejszy ich dzierżawca Xawery Mellerowicz. Na jego życzenie zastępca Rejenta przystąpił do opisania stanu dóbr Kobierzycka.


Kobierzycko na Mapie Kwatermistrzowskiej.

Wieś Kobierzycko położone iest w pcie Wartskim, Obwodzie i Woiewództwie Kaliskim, należy do parachii Wróblewa, graniczy z ościennemi wsiami na wschód z wsią Kościerzynem, na zachód z Słomkowem Suchym, na południe z Wróblewem i Ocinkiem, na północ z Sędzicami, odległa od miast Błaszków mila, od Sieradza mila i tyleż od Warty, a od Kalisza woiewódzkiego miasta o mil cztery, granice są pewne i niezaprzeczone w żadnym punkcie oprócz pastwiska spólnego na Błoniach od strony wsi Sędzic od czego taż wieś wspólnie z Kobierzyckiem ma prawo od dawna, nic więcey wspólnego z innemi dziedzinami niema.- Liczba włościan półrolników zagrodników, komorników i komornic, niemniey ich powinności inwentarskie, zaciągi gruntowe i wszelkie zakłady są osobnem wykazem, które się tu dołącza do opisu stanu dóbr obięte co do brzeziny i olszyny takowa wprawdzie dawniey iak się z znaków do dziś dnia istnieiących okazuie exystowała lecz dzisiay wcale nieexystuie. Jest oprócz tego w wsi kuźnia obsadzona i przez kowala, który ma sobie oddane statki rzemieślnicze gruntowe miech, kowadło, szrubsztak, szparug, według oświadczenia więc Walentego Owczarskiego kowala resztę narzędzi kowalskich to iest czworo kleszczy, nogleize? od śrub, szpicamer ieden, obcęgi iedne, śrubel ieden, szporengi trzy, gozdzownicy trzy przez poprzedniego dzierżawcę Wgo Leona Urbanowskiego zabrane zostały i wcale na gruncie nieexystuią.
Jest propinacya w karczmie iedna, drugi w gościńcu zaiezdnym. Jest młyn wietrzny obsadzony młynarzem kontraktowym, którego powinności i należność kontrakt obeymuie.
Znayduią się dwa stawy ieden za ogrodem owocowym, a drugi w pasterniku.- Gdy więcey w ogólności co do stanu dóbr tych do nadmienienia niebyło przystąpiono do opisania budynków dworskich.
Dwór drewniany z bali rzniętych na fundamentach murowanych podniesiony z trzyma kominami massiv wyprowadzonemi szkódłami dubeltowo pokryty frontem na wschód obrócony w dobrym dosyć stanie, opasany iest wprawdzie baryerami, lecz te są zupełnie zgniłe. Wchodząc do dworu drzwi stolarską robotą gwozdziami wybite, fugowane, z zamkiem, kluczem, antabami, zawiasami i podobnież na wylót z sieni wiodące w dobrym stanie znayduią się. Wchodząc z sieni po prawey ręce przez drzwi dubeltowe stolarską robotą z zamkiem, kluczem, zawiasami i antabami opatrzone znayduią się. Sala w którey iest okien trzy, w których sześć szyb są stłóczone, podłoga w dobrym stanie, sufit niedokończony czyli niewyrzucany.- Z tey naprost idąc iest garderoba o iednym oknie w którym trzy szyby stóczone? bez pieca i komina, sufit i ściany w cale niewyrzucone i z tegoż? w lewo idąc podobna garderoba druga również o iednym oknie w którey pięć szybek małych uszkodzonych, od ścian zaś wapno odpadło. Daley idąc ku prawey stronie ku zachodowi iest korytarzek wązki, ciemny, z którego wchod iest do pokoiku o iednym oknie i kominie z piecem czyli ruskiem piecem będący, szyb u okna brakuie dwóch, u góry komin zdezelowany, zamki z kluczem w niey dobre, prócz ścian z których wapno obleciało. Wychodząc na powrót z tego pokoiku i idąc daley tymże  kurytarzem iest kuchnia także o iednem oknie, w którey ogniska murowane w złym stanie. W kuchni iest mały pokoik dla kucharki o iednem oknie, w którym trzy szyby stłuczone, drzwi w prawdzie są w dobrym stanie, lecz u takowych to iest od kuchni i pokoiku brakuie zamków. Wracaiąc? po lewey stronie są podobne drzwi iak do sali w dobrym stanie z zamkiem i kluczem opatrzone prowadzące do pokoiu o dwóch oknach z których iedno uszkodzone wytynkowanego z szufitem, gdzie piec kuminowy w szachy z kachli polewanych białych w miernym stanie, okna i posadzki w dobrym stanie naprzeciw prowadzą do pokoiu drugiego bawialnego, który podobnież iak pierwszy o dwóch oknach z piecem w kolumne kaflowym i kominkiem w szachy iak pierwszy tynkowany, drzwi, zamki, podłoga i okna w dobrym stanie. Z tego pokoiu po prawey stronie na bok prowadzą drzwi podwóyne do pokoiu sypialnego o iednym oknie gdzie piec z drzwiczkami żelaznemi z kachli, posacka, zamki, klucze, antabki i sufit w dobrym stanie. Znowu z tego pokoiu wchodzi się do garderobki o iednym oknie, z których iedna uszkodzona bez pieca i komienka. Z tego do pokoiu dla dzieci przeznaczonych z dwóma oknami w których cztery szyby stłóczone, zaś piec z drzwiczkami żelaznemi, podłogi i ściany w dobrym stanie. Wchodząc z ostatniey garderóbki, czyli pokoiku dziecinnego, na korytarzu ciemny podobny iak po prawey stronie są drzwi proste niskie prowadzące do sklepów, których iest trzy zupełnie murowanych. Sklepy te zupełnie są porysowane przy okienkach, zaś cegła odpadła, grożą upadkowi. Pod tymże pod murowanem dworem znayduią się szkoble lecz bez kłótek i kluczy. Po tey samey lewey stronie prowadzą schody na gurę, która zamyka się dziś na szkobel żelazny przez Wgo Mellerowicza z kłutką jego własną urządzony. Idąc po schodach w dobrym stanie będących pod dachem są po obu stronach pokoiki  iuż to po prawey stronie ieden pokoik o dwóch oknach, w których znayduie się pięć szyb stłóczonych z piecem kachlowem na nóżkach, daley z tegoż pokoiku iest garderobka bez pieca i kominka. Po lewey stronie wchodząc na gurę są podobnym sposobem iak po prawey stronie pokoiki garderobka bez pieców i kominów  w którym w szyi u pieca blacha od zamykania wyięta, komin duży u góry od zacieku zruynowany, dach zdezelowany potrzebuie znaczney reperacyi, ściany z tymku opadłe, okiennice do okien w całym zabudowaniu dworskim znayduie się trzynaście. Następnie idąc do browaru stan jego znaleziony w tym sposobie po nadedrogą z podwórza wychodząc po lewey stronie ku stawkowi exystuie browar. Ten iest z bali rzniętych w węgły stawiany, stary, dach tego browaru w całości iest zdezelowany, szczyty z obu stron pochylone i znaczney reperacyi potrzebuiące. Wchodząc do browaru znayduią się drzwi bez zawias z skoblem i z wrzeciądzem. Wszedłszy iest mieysce do piwa robienia, kotlyna onego zupełnie zruynowana, tam w niey znayduie się kociołek koprowy, stary, wypalony, iednę beczkę tylko w sobie trzymaiący, wmurowany, trzy kadzie od piwa robienia z tych iedna bez obręczy, a dwie po iedney żelazney obręczy maiące, beczek sztuk dwanaście starych, różnych pomnieyszych i więkrzych rynięków do lania i przeliwania iak również konewek brakuie, kosz do chmielu i wybierka do żadnego użytku niezdatne. Po lewey stronie podłogi niemasz tylko w mieysce tey znayduią się doły, u dwóch okien brakuie sześć szyb, piec wcale nie exystuie a lubo w mieyscu tegoż znayduie się komin, przecież takowy do użytku iest nie zdatny, sófitu żadnego niemasz, koryt brakuie, zgoła izba ta iak się zastępca Rejenta przekonał naocznie ....kami przeistoczoną została na olearnią, a zatem komory i zamknięcia żadnego w niey niemasz. Za browarem tem znayduią się stumie? bez węborka z prętem i obręczami żelaznemi brakuie.
Gorzelnia wewnątrz zupełnie zruynowana, drzewo zgniłe, przyciesie, kozły, belki, dach, komin, także w całości zdezelowany grozi niebezpieczeństwem ognia do reperacyi użytku niezdatne, a ieżeli reperacya przedsięwziętą zostanie, tedy musi nastąpić z wielkim nakładem kosztów. Dwa garce koprowe łatane wypalone do użytku niezdatne, ieden trzymaiący w sobie beczek trzy, a drugi dwie, obydwa wiednakim stanie, dwie rurnice u których drzewo zupełnie zgniłe do użytku wcale niezdatne, z drybusów nie znayduie się żaden, albowiem w mieyscu tych Wny Urbanowski zostawił tylko trzy wanny, czyli zaciery dziesięcio wirtelowe. Każda wanna po trzy obręcze żelazne maiąca, półsądków pięć starych, konwi żadnych, blacha lana w dobrym stanie, rynn siedm do lania i przelewania wody zdezelowane i zgniłe, studnia przed gorzelnią będąca dosyć w dobrym stanie znayduie się. W tyle tey gorzelni miał exystować iak to poprzedni spichrz wykazuie chlew z bali w węgły budowany i chlewiczek lecz dziś budynki te nieexystuią z powodu z palenia się ich. Odchodząc od mieysca spalonych budynków wgłęb podwórza po prawey stronie wbliskości stoią chlewy dla trzody przed weyściem iest wystawiony płot, lecz zruynowany od dołu z desek, a wyżey w sztachety podobnież zdezelowany, gdzie znayduią się wrota rozdwaiaiące się na żelaznych zawiasach pręgłem zapieraiące się. Wszedłszy za płot znayduie się ślad wybrukowania gdyż kamienie od tegoż bruku niegdzie daią się widzieć. Udawszy się w prawo znayduią się pod iednem dachem dwa chlewiki, drzwi dwoie na zawiasach żelaznych, zamknięcie i wrzecięc, w poprzek znayduią się trzy chlewiki, drzwi zamykane na szkobel z żelaznemi zawiasami, w chlewikach tych brakuie w dwóch sufitu. Daley znowu obok dwa chlewiki z takimże zamknięciem iak i poprzednie, lecz bez sufitu. W chlewach tych brakuie znaczna część podłogi, a w niektórych mieyscach przyciesie zgnite. Postępuiąc daley po tey samey połaci i w bliskości stoi kórnik z bali rzniętych słomą pokryty potrzebuiący znaczney reperacyi. Przy wstępie? idąc od poprzednio opisanych chlewów znayduią się drzwi dubeltowe duże. Wchodząc do tegoż kurnika znayduią się tak po prawey iak po lewey stronie przegrodzone po trzy komórki, sufitu brakuie i w niektórych mieyscach podłoga poodrywana. Drzwi na zawiasach żelaznych i z zamknięciem żelaznem opatrzone w dobrym stanie. Udaiąc się od kurnik ku dworowi stoi szpicherek z bali słomą pokryty do którego znayduią się drzwi z należytem porządkiem. Budynek ten iest w średnim stanie. Wracaiąc się od tego budynku w linią iak kurnik stoi niedaleko tegoż kurnika stoi budynek duży z bali rzniętych stawiany słomą i iednem szorem od dołu szkudłami pokryty, szor ten zdezelowany, te szkódły pogniły.
W końcu od kórnika znayduie się wystawa. Frontem idąc tego budynku exystuią drzwi na zawiasach żelaznych z przyzwoitem zamknięciem do stayni dla koni. Staynia ta środkiem kamieniami wybrokowana, a po obuch stronach dylami wydelowana, w dobrym stanie, sufitu brakuie. Żłoby znayduią się w prawdzie po obuch stronach z drabkami lecz mniey do użytku zdatne, skrzyni od obroków żadnych nie masz. Na tey stayni znayduie się także sypanie. Daley idąc znayduie się staynia dla wołów, w którey iest do połowy sufit. Za tą wolarnią exystuie staynia dla koni cugowych, w którey żłoby do użytku niezdatne znayduią się. Za tą staynią w końcu teyże znayduie się krowialnia duża do którey dwoie drzwi do wchodu znayduią się. Następuiąc daley w tym samym fruncie iak i poprzedni budynek zaraz w bliskości stoi stodoła stawiana od dołu z bali a reszta ściany w strychulce gliną wylepione słomą pokryte. Od narożnika pierwszego znayduią się dwoie wrót do szopy z których iedna na zamek zamyka się kluczem, w średnim stanie, lecz bez podłogi. Daley wrota do stodoły którey tak iak pierwsze wrota na zamek kluczem zamykaią się, na tey stodole iest oraz sypanie. Cały ten budynek iest w średnim stanie. W tym samym fruncie stoi zaraz w bliskości owczarnia duża stawiana iak i poprzednia stodoła od dołów w bale, a resztę ściany w strychulce gliną wylepiane. Dach iest słomiany potrzebuie znaczney reperacyi od dołu. Taż owczarnia kilku szorami szkódeł iest wybita, lecz szkódeł częścią brakuie a częścią pogniłe. Budynek ten zupełnie grozi niebezpieczeństwem upadku iego bez znacznych kosztów reperacyi owce wpędzane bydź nie mogą, albowiem owczarnia ta pomimo exystuiących podpór w kierunku ku wschodowi zupełnie pochyliła się, drzewo w strychulcach będące pogniłe, przyciesie także zgniłe, ogulnie mówiąc budynek ten za nakładem znacznych kosztów może bydź zdatny do użytku do nieiakiego czasu. Z strony podwórza na przeciw owczarni iest w prawdzie ślad exystuiącego płotu lecz łaty poodrywane i dziś tylko kilka słupów znayduie się.
Za owczarnią exystowała stodoła iedna i obok teyże druga, które przed dwiema laty spaliły się, szczątki spalonego drzewa nieexystuią. W środku placu czworokątnego w bliskości spichrza znayduią się znaki mieysca na którym gołębnik był wystawiony, lecz dzisiay słup tylko z niego spruchniały do żadnego użytku niezdatny znayduie się na gruncie.
Obróciwszy się iuż od stodół a idąc ku dworowi stoi wystawiona drwalnia w bale słomą pokryta z wrotami łamanemi znależytem zamknięciem w średnim stanie znayduiący się.
Postępuiąc daley stoi wystawiony lamus z bali rzniętych słomą pokryty, w którym środkiem wrota, a ku końcom drzwi dwoie z przynależnościami do zamykania bez kłódki. Na górze tego lamusa znayduie się sypanie. Idąc daley stoi szpicherek pomiędzy tym i lamusem stoi kloak bez zamka i chaczyka w średnim stanie. Szpicherek zaś iest stary z bali rzniętych budowany, słomą pokryty, lecz w średnim stanie. Przy tym według poprzedniego spisu miał exystować szpicherek drugi lecz według powziętey wiadomości od włościan takowy rozebrany został.
Podwórze w koło i sady płotami ogrodzone w prawdzie, lecz płoty po nad łąką wcale nieexystuią, na poprzek zaś od stoduł spalonych dworskich znayduie się w mieysce płotu rów zarosły.

Notariusz opisuje dalej stan zboża (żyto, pszenica, jęczmień, owies, len, groch, taterka, ugory nieobsiane, kartofle, kapusta, brukiew).*

* ten punkt nie przepisałem

czwartek, 16 lipca 2020

Inwentarz Inczew (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wojciecha Morkowskiego z Warty z roku 1832, akt nr 18. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


Inczew na Mapie Kwatermistrzowskiej.

Piotr Paweł Szrubarski Komornik Trybunału Województwa Kaliskiego przybył 9 sierpnia 1832 roku na grunt wsi Inczewa. Dobra te były zadłużone, stąd więc w poszukiwaniu pieniędzy na spłatę zadłużenia zostały one wcześniej wystawione na licytację.
Wincenty Zbijewski dziedzic dóbr Tubądzina wylicytował na okres sześciu lat dzierżawę dóbr Inczewa za sumę 7750 złotych polskich.
Na miejscu komornik zastał sukcesorów beneficjalnych zmarłego dziedzica dóbr Inczewa Jana Rola Zbijewskiego to jest braci Norberta i Wiktora Zbijewskich, współwłaścicieli Inczewa, i teraźniejszego dzierżawcę Wincentego Zbijewskiego.
Obecni przy tej czynności byli biegli w osobach Andrzeja Olczaka, sołtysa z Inczewa, Andrzeja Trojaka, sołtysa z Słomkowa Mokrego i sołtysa z Tubądzina Szymona Kucharskiego.
Następnie po złożeniu przysięgi komornik wraz z trojgiem biegłych, dwoma świadkami (Antoni Smolarski Woźny Trybunału Województwa Kaliskiego z Kalisza oraz Wincenty Nowak gospodarz rolny z Inczewa) dziedzicami i dzierżawcą przystąpił w ich obecności do opisania stanu dóbr.


I. Do opisania zakładów i fabryk.
Nie masz żadnych.
Egzystuie tylko wiatrak i dwa gościńce.
II. Do opisania budowli dworskich i wieyskich.

A. Dworskich.

1. Dwór w ryglówkę stawiany słomą kryty w miernym znayduie się stanie - w oknach 14 szyb brakuie, w 3ch pokoiach podłogi dosyć dobre, a w innych wcale ich nie masz - sufity zreperować, ściany wybielić należy, 4ry piece są z cegły wystawione, 1wszy zaś zły, kaflowy, drzwi są złe, i zamków u nich nie masz, dach potrzebuie reperacyi, otynkowania zewnętrzne w wielu mieyscach poodpadane iest.
2. Kuchnia drewniana w którey dla ludzi dworskich urządzone są mieszkania, zewnętrznie i wewnątrz oraz dach znaczney potrzebuią reperacyi.
3. Stodoła o trzech boiowiskach przyciesi w wielu mieyscach znacznie są pognite, dach, wrota i progi potrzebuią reperacyi.
4. Szopa na 9 słupach stoiąca zdezelowana, bez łacenia i pokrycia.
5. Stodoła drewniana o dwóch klepiskach w kalonce zły, przyciesi na około pogniłe.
6. Stodoła o dwóch klepiskach w średnim znayduie się stanie, w kalonce zreperować należy.
7. Owczarnia w miernym znayduie się stanie, przyciesi na około pognite, dla czego ściany w niektórych mieyscach są powykrącane.
8. Sklep w ziemi, wierzch słomą kryty, posowa zgita, dach potrzebuie reperacyi.
9. Sklep na kartofle w nędznym będący stanie wewnątrz bowiem ściany w znaczney części są zgniłe, dach reperacyi potrzebuie.
10. Spichrz drewniany słomą kryty, przyciesi i ściany od dołu są pognite, dach reperacyi potrzebuie, ściany są powykrącane.
11. Staynia łącznie z owczarnią dach zreperowac należy, przyciesi są pognite, a progi, wrota i drzwi potrzebuią reperacyi. Żłobów w stayniach cztery, a drabin trzy znayduie się.
12. Obory w ryglówkę stawiane, słomą kryte, u których 2 drzwi złych, a inne mierne, ściany w niektórych mieyscach podziurawione, z dwóch stron przyciesi pognite, posowy w części brakuie, żłobów znayduie się dziesięć, z których ieden zupełnie zły, drabin iest ośm reperacyi potrzebuiących.
13. Studnia przy oborach ocembrowanie iest pognite,- przy studni tey są dwa żłoby i rynienka.
14. Chlewy i kurniki. Budynek ten całkiem iest zdezelowany, iest bowiem zawalony w mieyscu którego nowy wystawić należy.
15. Sklep murowany o trzech przedziałach słomą kryty w miernym znayduie się stanie.

B. Chłopskie.

1. Chałupy chłopskie i obórki exystuią w średnim stanie, przecież reperacya około budynków tych i stodół z których wiele iest bardzo złych przedsiębraną bydź winna.
2. Kuźnia potrzebuie reperacyi, w którey kowal następuiące szczegóły dworskie ma.
a. miech
b. kowadło
c. szynalica
d. szparog
e. młotów dużych dwa
f. młotków małych cztery
g. kleszczy dwoie
h. kamień do toczenia iedna
3. Karczma bardzo w miernym znayduie się stanie, przyciesi są pognite, sklep także znaczney reperacyi potrzebuie. Gościenny następuiące dworskie effekta ma.
a. kwaterke blaszaną iednę
b. podkwaterek ... iedno.
c. lijek ieden.
d. bareskę iednę.

4. Staynia w nędznym znayduie się stanie, dach i ściany są złe, pryciesi pogniłe. W stayni tey są cztery żłoby i drabin trzy.
5. Wiatrak z tarcic, z których iedna ściana wietrzna zupełnie z powodu spruchniałości zła, wał nowy potrzebny, ponieważ stary spruchniały, szmiga spękana, i nowa potrzebna, kamień wierzchni nowy potrzebny, gdyż stary iest zupełnie zdarty, i nie zdolny do melenia, również drugi spodni w takim samym stanie, dach potrzebuie odnowienia, stary mocno dziurawy, dyszel od kręcenia zgniły, i wkrótce przestanie bydź do użytku zdatnym, sznur od podelgi i dwie liny są złe, sztember będąc potrzaskowy nowy potzebny.
Młynarz ten posiada szczegóły dworskie, kontraktem mu udzielonym, obięte.
6. Karczma w pustkowiu Panowice spalona, zrąb tylko stoi. Staynia zaś przy niey exystuiąca mocno zdezelowana. Dwie chałupy chłopskie tam exystuiące w średnim są stanie.

3. Co do ogrodów.
W ogrodzie dworskim znayduie się drzewek rodzaynych mianowicie.
a. jabłoni sztuk 134.
b. gruszek sztuk 141.
c. śliwek sztuk 410.
d. teresni sztuk 5.
e. wiśni sztuk 377.
f. włoski orzech sztuk 1.
g. winagron pniów kilka.

4. Co do płotów.
W znaczney części płotów brakuie, a exystuiące zreperować należy.

5. Co do liczby włościan.*
6. Co do podatków, ciężarów wieczystych i służebności.*
7. Co do inwentarza na gruncie dóbr tych do użytku dzierżawy pozostawionego (konie, owce, bydło rogate, trzoda, drób).*
8. Co do obsiewów wszelkiego rodzaiu zboża.*

* te punkty nie przepisałem

poniedziałek, 13 lipca 2020

Góry Golickie wzgórze

Góry Golickie, wzniesienia z punktem kulminacyjnym na wysokości 136,4 m. położone w gminie Poddębice. Porośnięte lasem sosnowym, od południa opierają się o wieś Golice, od strony północnej obniżają się ku okolicznym polom uprawnym. Ze względu na gęste zadrzewienie Góry Golickie nie są dobrym punktem  obserwacyjnym na najbliższą okolicę.

 1992 r.

Góry Golickie w czerwcu 2020 roku.



piątek, 10 lipca 2020

Inwentarz Brzeski (1816)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Dydyńskiego z Szadku z roku 1817, akt nr. 1275. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Brzeski na mapie WIG'owskiej z 1944 roku.

Dnia piętnastego listopada roku 1816 Mikołaj Sulimierski główny opiekun sukcesorów zmarłego Jana Nepomucena Sulimierskiego wraz z Sewerynem Skórzewskim przydanym opiekunem tychże sukcesorów w obecności dwóch świadków przystępują do opisania stanu dóbr Brzeski. Jest to zaktualizowna wersja inwentarza dóbr Brzeski z roku 1813.


Dwór: Do którego wchodząc drzwi pierwsze na zawiasach ze szkoblem i z klamką żelaznemi. Po lewey stronie wchodząc drugie drzwi do pokoju na zawiasach żelaznych z haczykiem i z szkoblem. W tem pokoju okien dwa w tafle kwadratowe i iedna tylko pęknięta tafla. Sufit i podłoga z tarcic, obicie papierowe złe, piec ceglany i komin dobry. Z pokoju tego są drzwi na zawiasach z haczykiem do przystawionego letniego pokoju, w tym pokoiu są dwa okna w tafelki całe, podłogą i sufitem całemi. Z sieni teyże wchodząc na prawą stronę iest czeladna izba, w którey iest drzwi troie na zawiasach, w szrodku przez puł izby iest przeforsztowanie na kształt pokoiku, piec i kómin ieden, okna dwa złe. Przy czeladniey izbie iest komora, z którey drzwi na dwór, na zawiasach z szkoblem. Pod całym dworem  przyciesi złe, oprócz letniego pokoiu nowo przybudowanego. Kómin w tym budynku wielki, lepiony, górą nadmurowany, dach słomą pokryty dobry.
Studnia za dworem obcembrowana, stara, w którey cembrzyna powypadała, z żurawiem bez wiadra, niepotrzebowana, z przyczyny że w niey wody często brakuie.

Chlewy blizko dworu z rzniętego drzewa, pod któremi przyciesi złe. Dach reperacyi potrzebuie, drzwi na biegunach troie bez wrzecądzów.
Staienka ku pułnocy stoiąca w słupy dobra, bez pokładu z szkoblem.
Wolarnia w końcu staienki nowo przybudowana, bez pokładu, drzwi na biegunach.
Obora wielka z drzewa rzniętego, zła, reperacyi potrzebuiąca z dwoygiem wrót i iednemi drzwiami małemi na biegunach.
Stodoła nowa blizko obory o dwóch klepiskach z czworgiem wrót, z wrzecągami czteroma, kłótkami dwiema. Przy tey obok iest całkiem
Stodoła powypierana, lecz tylko połowa, druga połowa nowo przestawiona, z wrzecągiem, szkoblem i kłótką. Obok tey iest stodoła nowo postawiona w słupy, połowa z zrzynami i balami, wrotami dwiema, szkoblem i wrzecągiem iednym.
Spikrz nowy pod dobrym dachem, podłogą i z sufitem z tarcic, ten przeforsztowany balikami, drzwi w nim dwoie, na biegunach z wrzecągami.
Kaplica obok dworu z drzewa rzniętego, ieszcze dobra, pod gątami, u wierzchu wieża z dzwonkiem, drzwi na zawiasach z szkoblem i wrzecągiem, w tey ołtarz ieden, okna dwa dobre, podłoga i sufit zły, ławki dwie.
Owczarnia w tyle za kaplicą z rzniętego drzewa bez pokładu, u niey wrot dwoie na biegunach, trzecie bocznie małe także na biegunach.
Podwórze ogrodzone w ciesane płatwy i słupy, reszta płatów chróścianych.
Browar za stawkiem pustym przy grobli z drzewa rzniętego ze szczętem zły, obala się.
Gościniec na trakcie widawskim z izdebką i komorą z oknami trzema, staynią wjezdną z bali rzniętych nowych w roku przeszłym postawiony. Drzwi w tym gościńcu sześć z tarcic na biegunach, kómin w lepionke. Wrota do stayni wjezdny na biegunach z prągłem, szkoblem żelaznym iednym, w połowie wrót są drzwiczki na zawiasach zasuwką żelazną.
Studnia iest na boku tego gościńca nowo obcembrowana w wierzchu z żurawiem bez wiadra.
Młyn na rzece Grabia zwaney do którego wchodzą drzwi na biegunach, kómin w lepionkę, w izbie kómin i piec murowany, okna w tafelki złe, w podłodze i suficie tarcice pogniłe. Z tey izby iest izdebka, do którey drzwi z haczykiem na biegunach, z kómory drzwi na dwór na biegunach i zaporą. Młynica zaś u tego młyna o dwóch kołach, u kuł obydwóch kamienie wierzchnie i spodnie trzymaią cali dwadzieścia pięć. W młynicy podłoga z bali rzniętych nowych nowo dana. Żelastwo w tym młynie znayduiące się wszystkie dobre. Przyciesi pogniłe, dach dranicami pobity, dobry w roku tym dokończony.
Oborka do młyna należąca  w słupy postawiona, nowa z paryżałów?. Podwórko chróstem ogrodzone. Stodoła do młyna należąca z rzniętego drzewa, przyciesi, kozły i dach ze szczętem złe.
Browar  nad rzeką stoiący do którego wchodząc drzwi na biegunach, z sieni zaś do izby na zawiasach z haczykiem, kómin wielki w lepionke zły, okien dwa w tafelki małe, z których stłuczone, w tey izbie podłogi nie masz, sufit z tarcic zły, na górze suszarnia. Do kómory drzwi na zawiasach z wrzecągiem żelaznym, z kómory na dwór na biegunach. Cały ten browar z drzewa rzniętego zupełnie zły.
Statki browarne, garniec miedziany z pokrywą i rurami bez śruby, dobry, trzyma beczek dwie, kociołek miedziany ważący funtów trzydzieści zły, zaciernie trzy, kadki do piwa dwie, z których iedna większa, przycier do wywaru ieden, beczka iedna, sądków dwa.

Zabudowania wieyskie.
1. Franciszek Strycharczyk, zagrodnik, chałupa reperacyi potrzebuiąca. Stodoła w tym roku przestawiona i staremi snopkami poszyta, ten robi dni trzy ręczno w tydzień, lub orze dni dwa, daie kapłona iednego, jay mędel, sztukę przędzie i obrabia, za co bierze groszy piętnaście. Ma wołów pańskich trzy, krowe iednę, swinie iednę, siekiere, kose, wóz, pług i radło. Stróżą strzeże i trzodę pełni, w żniwa tłuki cztery odbywa.
2. Andrzey Mirowski chałupe i stodołe ma złą, ma to wszystko i robi co pierwszy.
3. Jan Strycharczyk, chałupa tego i stodoła reperacyi potrzebuiąca, ma to wszystko i robi co powyżsi.
4. Szymon Marszał. W dwoiakach nowych mieszkaiący, i stodołe ma nowo przestawioną, dobrą, ma to wszystko i robi co drudzy.
5. Felicyan Nowiński, na drugiey stronie w dwoiakach mieszkaiący, stodoła iego zła, ma to wszystko i robi co poprzedzaiąci.
6. Stanisław Bakalarczyk, chałupa i stodoła iego dobra, ma i robi co pierwsi.
7. Woyciech Łagiewka, chałupa iego dobra, stodoła w roku przeszłym przestawiona, dobra, ma wszystko i robi iak inni wyż wzmiankowani.
8. Mikołay Madaliński, chałupa iego dobra, puł stodole nowo przestawione, dobre, ma to i robi co wszyscy zagrodnicy.

Chałupnicy.
1. Jakub Zdulski, chałupnik kopiznę bierący, chałupa iego zła.
2. Banach, chałupnik kopiznę bierący, chałupe ma dobrą.
3. Józef Nowiński, chałupnik, chałupa iego reperacyi potrzebuiąca.
4. Mikołay Grochulski, mieszka w dwoiakach nowo wyreperowanych, w końcu tych ma stodółkę złą, grunt ma na komurne nadany, obsiew dworski, zaprzęgu i sprzętu dworskiego żadnego nie ma, robi ręczno dni dwa w tydzień, w żniwa dni cztery, tłuki odbywa.
Wawrzyniec Chodziewicz borowy w tychże dwoiakach mieszkaiący.

Obsiew dworski. (nie przepisałem)

wtorek, 7 lipca 2020

Inwentarz Gawłowice (1835)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego z Warty z roku 1835, nr aktu 141. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 Fragment dóbr Gawłowice na mapie Leona Szymańskiego z 1878 roku.

"Działo się we wsi Gawłowicach w domu dworskim, w Powiecie Wartskim, Województwie Kaliskiem, dnia pierwszego sierpnia / dwudziestego lipca tysiąc ośmset trzydziestego piątego roku"
Przed Rejentem Kancelarji Powiatu Wartskiego w Województwie Kaliskim, w Królestwie Polskim stawili się dziedzic Gawłowic Anastazy Dzierożyński (Podsędek Powiatu Wartskiego) i dzierżawcy tych dóbr Jan Schmidt razem z Marianną z Majerowiczów Ludwika Milewskiego rozwiedzioną małżonką. Strony zażądały od Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego spisania stanu dóbr oddanych w dzierżawę na okres czterech lat.


1. Co się tyczy zabudowań dworskich.

-a, Dom mieszkalny, stary, drewniany, gliną z obu stron obrzucony, pod gontami, komin jeden lepiony, a drugi murowany, dom ten zdatny iest do użytku, wewnątrz we wszystkich szczegółach w dobrym stanie, na zreparowanie nad nim dachu deklaruje dziedzic dadź dzierżawiącym dwadzieścia do trzydziestu kop szkudeł, czyni się tu wzmianka iż W. Dzierożyński zostawia do użytku dzierżawiących na gruncie Barometr.
-b, Gorzelnia i Browar, pod jednym dachem nowe, z bali rzniętych pod gontami, budynek ten we wszystkich szczegółach iest w zupełnie dobrym stanie. Przed browarem exystuje studnia, lecz że nie iest w dogodnem mieyscu, na co się obiedwie strony zgadzaią, zezwala więc dziedzic na wystawienie studni przy stayniach w mieyscu przez siebie oznaczonem i deklaruje ponieść wydatki ztąd wynikłe, dzierżawiący zaś obowiązuie się doglądać przyzwoitego teyże studni wystawienia. Studnia ta według układu stron ma bydź pod dachem  i na około jey brak? danych.
-c, Drewnik przy gorzelni z bali starych w słupy pod słomą, w dobrym stanie.
-d, Wiązanie z ryglówki na Suszarnię, na jey dokończenie dziedzic deklaruje dadź wszelki materyał, a dzierżawiący zwieźć materyały, dadź robotnika i zapłacić maystrów.
-e, Staynie i Lamus pod jednym dachem z bali pod słomą, budynek ten całkiem nowy: na wierzchu jego szpichrz iest urządzony, a przy drzwiach tego znayduje się jeden zamek.
-f, Obora i owczarnia pod jednym dachem z bali rzniętych, dach słomiany, pobudynek ten iest nowy i w zupełnie dobrym stanie nie ma jednakże nad nim żadnego pokładu, obora nie iest wybrukowana dla czego dziedzic upoważnia dzierżawiących do jey wybrukownia na koszt jego, wyiąwszy zwózkę kamieni, które dzierżawiący na siebie przyjmuią.
-g, Stodoła o dwóch klepiskach od dołu w jedney trzeciey części z bali w sochy, a daley do góry w lepiankę, dach słomiany, wrota na żelaznych zawiasach z zamkami. Pobudynek ten iest w zupełnie dobrym stanie.
-h, Za stodołą znayduje się Szopa na skład zboża.
-i, Owczarnia z bali pod słomą, pochylona i zastrzałami podparta, stara, wewnątrz nie ma pokładu.
-k, Kurniki i Chlewiki z bali rzniętych pod słomą, nad całemi temi kurnikami i chlewikami iest pokład z tarcic. W ogólności pobudynek ten iest w dobrym stanie.
-l, na około dziedzińca dworskiego i od stajen na wieś znayduje się Ogrodzenie z płatów, które iest w dobrym stanie.

2. Zabudowania wieyskie.
a, Chałup włościańskich iest ośmnaście, a mianowicie,  pod Nm policyinym drugim dwojaki stare w średnim stanie,pod N. trzecim dwojaki także stare, pod Nm czwartym dwojaki stare grożące upadkiem z dwoma chlewikami, pod N. piątym chałupa stara, także grożąca upadkiem, pod N. szóstym chałupa w dobrym stanie z chlewikami, pod N. siódmym dwojaki w dobrym stanie z obórką, pod N. ósmym chałupa z oborką w dobrym stanie, pod N. dziewiątym chałupa z bali w dobrym stanie, pod N. dziesiątym dwojaki spustoszałe z chlewikami, pod N. jedynastym dwojaki w dobrym stanie, pod N. dwunastym czworaki w złym stanie, pod N. trzynastym chałupa w dobrym stanie, pod N. czternastym dwojaki w dobrym stanie, pod N. piętnastym chałupa spustoszała i nie zamieszkana, pod N. szesnastym dom pod szkudłami w dobrym stanie w którym mieszkał kowal, przy tey chałupie stoi Kuźnia pod szkudłami i kominem murowanym (narzędzia kowalskie dominialne są następuiące: kowadło, szparągi, szrubstak, młot i cztery kleszczy, goździownica, miech kowalski zdezelowany i tylko ramy dobre), pod N. siedmnastym chałupa z chlewikami w średnim stanie, pod N. ośmnastym chałupa z chlewikami w średnim stanie, pod N. dziewiętnastym dwojaki nowe z bali rzniętych w węgieł, dach słomiany, komin murowany, wewnątrz podłogi i posowy z tarcic.
-b, Stodół włościańskich w ogóle iest siedm, z których jedno w dobrym, trzy w średnim, a trzy zupełnie w złym stanie. Pod N. dwudziestym w odległości ode wsi Gawłowic stay siedm ku wsi Poniatowu stoi dom będący  w dobrym stanie, zamieszkały przez młynarza Jana Wieczorkiewicza i stodołka dla tegoż młynarza także w dobrym stanie. Następnie Wiatrak, który iest w zupełnie dobrym stanie. Podług podania rzeczonego młynarza Wieczorkiewicza są na wiatraku tym dwie liny dworskie do użytku zdatne, jedna dwadzieścia cztery, druga dwadzieścia łokci długie.
Pod N. policyinym dwadzieścia jeden na trakcie z Warty do Goszczonowa idącym w odległości stay dwunastu ode wsi stoi Gościniec Janek zwany, zupełnie nowy, postawiony z bali rzniętych, dach słomiany, podłogi i posowy z tarcic, komin dotąd iest lepiony, dla czego dziedzic upoważnia dzierżawiących do postawiena murowanego jego kosztem oprócz zwózki materyałów, do czego się ciż dzierżawiący obowiązuią. Przy tymże Gościńcu chcąc dziedzic mieć wystawioną staynię, obowiązuie dzierżawiących do postawienia tey z jego materyałów i przyrzeka zapłacić maystrów, a dzierżawiący deklaruią zwieźć bezpłatnie materyały gruntowe na takową i doyrzeć żeby była postawioną jak należy. W przyległości Gościńca Janek znayduie się Piec z cegły do wypalania cegły, a nad tym nowa Szopa szkudłami pokryta.
Gdy na territorium dóbr Gawłowic znayduią się przysposobione materyały budowlane to iest drzewa i cegła wypalona, przeto dzierżawiący nad takowemi już wygotowanemi, i w ogólności nad wszelkiemi materyałami mieć dozór przyrzekaią.

3. Miedź gorzelniana i browarna oraz statki w obu tych fabrykach.
a, maszyna Lunego sześciobeczkowa kompletna.
b, garniec do gotowania kartofli z wężem.
c, kocioł do warzenia piwa nowy.
d, wanien pułsztukowych pięć z obręczami żelaznemi po dwa na każdey.
e, rezerwator na robotę i pompę.
f, ogrzewacz.
g, parówka.
h, dwie rurnice, wszystkie sztuki? z obręczami żelaznemi po dwa na każdey.
i, młynek do mielenia kartofli.
W Browarze
k, trzy kadzie.
l, dwie wanienek.
m, sądków ośmigarcowych cztery.
n, beczek czterdziestogarcowych dziesięć.
o, oxeftów* nowych ośmdziesiąt garcowych pięć.
p, garniec do mierzenia miedziany.
q, pompa w gorzelni w dobrym stanie.
Oświadczaią wyraźnie dzierżawiący iż powyższą miedź i statki w dobrym stanie i wcale nie uszkodzone odebrali i że przeto również w dobrym stanie i bez żadnego uszkodzenia oddać dziedzcowi przy expiracyi dzierżawy obowiązuia się.

Następnie spisano inwentarze gruntowe, liczbę włościan, ich powinności i załogi dworskie oraz zasiewy dworskie. Te punkty nie przepisywałem


* Okseft, wielka beczka na wino lub inne ciecze, zawierająca od 200 — 240 kwart.(M. ARCTA SŁOWNICZEK WYRAZÓW OBCYCH)

piątek, 3 lipca 2020

Milawy bagno

Milawy,  nazwa bagna znajdującego się w gminie Wartkowice. Mokradła leżą na północ od wsi Nowy Gostków przy drodze wojewódzkiej nr 469.  W sąsiedztwie bagna znajdują się pola uprawne i rozległy las.


1965 r.

 Geoportal

 Milawy w czerwcu 2020 roku.


środa, 1 lipca 2020

Janek

Janek, dawniej nazwa karczmy znajdującej się na trakcie prowadzącym z Warty do Goszczanowa. Karczma należała do dóbr Gawłowice.

Inwentarz Gawłowice (1835)

(...) Pod N. policyinym dwadzieścia jeden na trakcie z Warty do Goszczonowa idącym w odległości stay dwunastu ode wsi stoi Gościniec Janek zwany, zupełnie nowy, postawiony z bali rzniętych, dach słomiany, podłogi i posowy z tarcic, komin dotąd iest lepiony, dla czego dziedzic upoważnia dzierżawiących do postawiena murowanego jego kosztem oprócz zwózki materyałów, do czego się ciż dzierżawiący obowiązuią. Przy tymże Gościńcu chcąc dziedzic mieć wystawioną staynię, obowiązuie dzierżawiących do postawienia tey z jego materyałów i przyrzeka zapłacić maystrów, a dzierżawiący deklaruią zwieźć bezpłatnie materyały gruntowe na takową i doyrzeć żeby była postawioną jak należy. W przyległości Gościńca Janek znayduie się Piec z cegły do wypalania cegły, a nad tym nowa Szopa szkudłami pokryta.
Gdy na territorium dóbr Gawłowic znayduią się przysposobione materyały budowlane to iest drzewa i cegła wypalona, przeto dzierżawiący nad takowemi już wygotowanemi, i w ogólności nad wszelkiemi materyałami mieć dozór przyrzekaią.(...)