-->

poniedziałek, 30 grudnia 2013

Inne Gazety

W roczniku Łódzkiego Oddziału Towarzystwa Historycznego z roku 1929 odnalazłem artykuł Jadwigi Krasickiej pod tytułem:
"Bibljografia historji ziem i miast województwa łódzkiego" (pisownia oryginalna). W wydanym przez Komisję Bibliograficzną komunikacie dowiadujemy się, że przystąpiono do opracowania bibliografii historii regionalnej. Wykaz miał obejmować podstawowe wydawnictwa encyklopedyczne, oraz wybór najważniejszych monografii i przyczynków opisujących dzieje województwa łódzkiego. W kolejnych numerach Rocznika z roku 1929 i 1939 opublikowano dalsze części bibliografii.
W oparciu o podane w Rocznikach źródła dodałem kolejne artykuły, oraz te na które natknąłem się przy okazji przeglądania różnych książek i czasopism. Pominąłem czasopisma przejrzane przeze mnie w całości.


Widawa-Tygodnik Literacki poświęcony literaturze, sztukom pięknym i krytyce, 1838 r., nr. 3.  

Lutomiersk-Pokłosie Salezjańskie, 1926 r.10, nr. 9.  


Charłupia Mała-Kłosy, 1876 r., nr. 593.










Włocin-Tygodnik Illustrowany, 1876 r. 


Jasionna Klekoty (Klekoty) - Ziemia Dwutygodnik Krajoznawczy Ilustrowany, 1926 r., nr. 13-14. 
Korczew-Ziemia Dwutygodnik Krajoznawczy Ilustrowany, 1926 r., nr 21.
Rusiec-Ziemia Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany, 1910 r.,  nr. 36. 


 Zadzim-Zorza, 1913 r., nr1. 

Czarnożyły,Wieś i Dwór, 1913 r., nr. 18.
Dąbrowa Wielka, Wieś i Dwór, 1913 r., nr. 13/14.
Niemysłów, Wieś i Dwór, 1913 r., nr. 13/14.




Okalew, Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych, 1866, nr. 33. 








niedziela, 29 grudnia 2013

Pasieki

Taryfa Podymnego 1775 r.
Pasieki, wieś, woj. sieradzkie, powiat sieradzki, własność szlachecka, 4 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.
Pasieki, parafia unkow (uników), dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Psarski, stolnikiewicz.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Pasieki, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Uników, własność prywatna. Ilość domów 8, ludność 50, odległość od miasta obwodowego 4.

1789 r.

1992 r.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1841 nr 114

(N. D. 2411) Rejent Powiatu Sieradzkiego.
Na żądanie dotychczasowego dzierżawcy dóbr Unikowa pod Złoczowem w Powiecie Sieradzkim leżących, obwieszcza publiczność iż tamże w Unikowie dnia 3(15) Czerwca i dni następnych roku bieżącego, przedawane będą więcej dającym za gotowe pieniądze, niektóre meble, suknie, bielizna, miedziane naczynia, między któremi mogą być dwa Pistariusze zdatne do palenia, lada gliwicka, żelastwo, konie, woły Ratajskie, krów około 50, jałowizna, owce wysoko poprawne z folwarku Pasieki zwanego, statki gorzelniane, bryczki, sanki wozy, pługi, zaprzęgi, brony żelazne, młynki do zboża, Paśniki do owiec, oxefty, beczki i różne gospodarskie rzeczy.
Sieradz dnia 18 (30) Kwietnia 1841 roku.
Pstrokoński.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1845 nr 239

(N. D. 5493) Podpisany Adwokat Sądu Appellacyjneo Królestwa Polskiego w Kaliszu mieszkający, jako ustanowiony Obrońca Mareina Εichmullera wiadomo czyni iż wskutek wyroków pierwszego w Trybunale Cywilnym Gubernii Kalskiej dnia 24 Stycznia (3 Lutego) 1840 r. drugiego w Sądzie Appellacyjnym dnia 5 (17) i 7 (19) Stycznia 1842 r. trzeciego w Departamencie Dziewiątym Rządzącego Senatu dnia 14 (26) Czerwca 1843 r. na powództwo Anny Maryi Augustyny 3-ch imion Bartlińskiéj z mężem swym Janem Bartlińskim rozseparowanéj z własnych funduszów utrzymującéj się, tudzież wyżej wspomnionego Marcina Eichmullera majstra stolarskiego jako wierzyciela Barllińskiéj obydwóch w mieście Warszawie zamieszkałych p-ko SS-ów po Emilii z Trąpczyńskich i Nikodemie mał. Węgierskich pozostałym jako dziedzicom dóbr Unikowa w Okręgu Sieradzkim leżących to jest p-ko Kamilli Kornelii dwóch imion Alberta Tarnowskiego żonie i p-ko temuż Albertowi Tarnowskiemu jako opiekunowi dawniej nieletniego Juliusza Antoniego dwóch imion Węgierskiego, który teraz doszedł do pełnoletności w dobrach Unikowie mieszkającym, ustanowionego obrońcę w osobie Mateusza Rubach Adwokata mającym zapadłych, popieraną jest przedaż dóbr Unikowa z przyległościami w okręgu Sieradzkim leżących drogą publicznéj licytacyi, która to przedaż odbywać się będzie w mieście Kaliszu w sali audyencyonalnéj Trybunału dawniéj Gubernii Kaliskiéj dziś Warszawskiej przed W. Kazimierzem Szumańskim Sędzią Trybunału jako delegowanym.
Dobra ziemskie Uników w Okręgu Sieradzkim Gubernii Warszawskiej leżące składają się z wsi i folwarku tegoż nazwiska i folwarku Pasieki z wsi zarobnej Huta z wsi takiejże Kamasze z pustkowia Wilkołek z pustkowia Lesiak z pustkowia Psujowizna, graniczą na wschód z dobrami Rządowemi Grójec Wielki z dobrami prywatnemi Złoczow, na południe z dobrami prywatnemi Dymki na zachód z dobrami prywatnemi Niemojów oraz wsią Rządową Owieczki do Ekonomii Klonowa należącą, na północ z wsią Rządową Grójec Wielki, do tejże Ekonomii należącą, granice są w ogólności jawne stałe i wspokojnem używaniu zostają.
Dobra Uników odległe są od miasta dawniej Gubernialnego Kalisza mil 8 od miast Okręgowych i Powiatowych jako to: od Sieradza mil 3, od Wielunia mil 2, od Szadku mil 6, od Warty mil 5, od Piotrkowa mil 8, od Częstochowy mil 10, od Radomska mil 9, od miast fabrycznych, od Opatowka mil 7, od Turku mil 9, od Zduńskiéj Woli mil 4, od Pabijanic mil 8, od Łodzi mil 10, od Zgierza mil 12.
W dobrach tych jest kościół parafialny z Probostwem i Szpitalem i do parafii téj oprócz wsiów dobra Uników składających należą wieś prywatna Bojnów oraz wsie Rządowe Grojec Wielki i owieczki.
W dobrach tych jest część Rządowa Kapitulna zwana do Ekonomii Rządowéj Klonowa należąca 6 zagrodników i 2 komorników we wsi Unikowie oraz jednego zagrodnika we wsi Kamaszach składająca się.
Rozległość dóbr tych według pomiaru Jeometry Rządowego przysięgłego Ignacego Zaremby jest następna.
a) Folwark Uników
Grunta orne mórg 613 pr. 285, łąki mórg 182 pr. 262, ogrody owocowe mórg 2, ogrody warzywne mórg 9 pr. 152, zabudowania mórg 1 pr. 240, wody i rowy mórg 6 pr. 269, lasy mórg 186, drogi wygony i inne nieużytki mórg 38 pr. 17*, pastwiska mórg 421 pr. 53.
b) Folwark Pasieki.
Grunta orne mórg 341 pr.168, łąki mórg 44. pr. 299, ogrody mórg 2, zabudowania pr. 70, wody i rowy pr. 100, drogi i wygony mórg 18 pr. 94, pastwiska mórg 43 pr. 139.
Użytki włościan
a) We wsi Unikowie
Grunta orne mórg 452 pr. 33, łąki mórg 69 pr. 119, ogrody mórg l8 pr. 92*, drogi i wygony mórg 16. b) We wsi Huta.
Grunta orne mórg 28 pr. 207, łąki mórg 14 pr. 38, ogrody mórg 14 pr. 40, drogi i wygony pr. 176.
c) We wsi Kamasze.
Grunta orne mórg 36 pr. 16, łąki mórg 23 pr. 4, ogrody mórg 7 pr. 108, drogi i wygony mórg 1 pr. 117.
d) W pustkowiu Wilkołek.
Grunta orne mórg 46 pr. 268. łąki mórg 12 pr. 32, ogrody mórg 2 pr. 200, drogi i wygony mórg 3 pr. 98.
e) W pustkowiu Lesiak.
Grunta orne mórg 23 pr. 168, łąki mórg 24 pr. 132, drogi i wygony pr. 242.
f) W pustkowiu Psujowizna.
Grunta orne mórg 3 pr. 175, łąki mórg 3, ogrody mórg 1, grunta probostwa Unikow obejmują mórg 70 pr. 247, ogół rozległości dóbr Unikowa z przyległościami mórg 2784 pr. 181 czyli włók 92 mórg 24 pr. 181, zaś ogół gruntów części Rządowéj Kapitulna zwanej włók 4 mórg 20 pr. 137, miary nowopolskiéj.
W dobrach tych są dwa wiatraki dworskie w dzierżawę wypuszczone, czynszowników stałych niemasz żadnych stan zabudowań tak dworskich jakoteż włościańskich w większéj części dobry a w mniejszej średni.
Dobra te przez biegłych przysięgłych oszacowane zostały na rs. 37279, oszacowanie zaś ich w dniu 11 (23) Listopada 1843 r. rozpoczęte w dniu 1 (13) Lutego r. z. 1844 ukończono Trybunał Cywilny Gubernii Warszawskiej w Kaliszu wyrokiem swym na dniu 28 Grudnia 1844 (9 Stycznia) 1845 r. wydanym mimo sprzeciwieństwa Alexandra Górskiego nabywcy praw Anny Augustyi Maryi trzech imion Bartlińskiéj zatwierdził.
Warunki licytacyi i przedaży które tak w Biurze Pisarza Trybunału Gubernii Warszawskiéj w Kaliszu jakoteż u podpisanego adwokata w Kaliszu mieszkającego przedaż dóbr w mowie będących popierającego przejrzane być mogą ogłoszone zostały w dniu 22 Maja (3 Czerwca) 1845 r. poczem termin do przygotowawczego przysądzenia Sędzia delegowany W. Kazimierz Szumański na dzień 5 (17) Lipca 1845 oznaczył. W terminie tym uznawszy Sędzia delegowany formalności za dopełnione właściwie przywołanie licytacyi do przygotowawczego przysądzenia aż do rozsądzenia appellacyi przez Alexandra Górskiego od wyroku wyżej powołanego zatwierdzającego taxę założonéj zawiesił po odrzuceniu téj appellacyi wyrokiem Sądu Appellacyjnego Królestwa Polskiego na dniu 28 Lipca (9 Sierpnia) r. b. 1845 wydanym nowy termin do przygotowawczego przysądzenia Sędzia Delegowany W. Kazimierz Szumański na dzień 3 (15) Października t. r. godzinę 4 z południa oznaczył. W którym to terminie Patronowi Zawadzkiemu w zastępstwie Chrystowskiego Adwokata dobra w mowie będące przysądzono temczasowo za rs. 9000 i poczem termin do stanowczego przysądzenia na d. 15 (27) Listopada r. b. 1845 godzinę 3 z południa oznaczony został.
w Kaliszu d. 9 (21) Paździer. 1845 roku.
Chrystowski.

*nieczytelne
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1849 nr 202

(Ν. D. 4...55*) Pisarz Trybunału Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu. Zawiadamia publiczność: że dobra ziemskie Uników z wsi i folwarku tegoż nazwiska, z folwarku Pasieki, z wsi zarobnéj Huta, z wsi takiejże Kamasze, z Pustkowia Wilkołek, z Pustkowia Lesiak i z Pustkowia Psujowizna zwanych składające się; Antoniego Juliusza dwóch imion Węgierskiego dziedziczne w Ogu i P-cie Sieradzkim Gubernii Warszawskiéj w parafii Uników w Gminie tegoż nazwiska położone w tychże dobrach w wsi Unikowie mieszkającego, z własnych funduszów utrzymującego się, graniczą co na wschód z dobrami Rządowemi Grójec Wielki i dobrami prywatnemi Złoczew, na południe z dobrami prywatnemi Dymki, na zachód z dobrami prywatnemi Niemojów oraz z wsią Rządową Owieczki do ekonomii Klonowa należącą, na północ z wsią Rządową Grójec Wielki do tejże Ekonomii należącą, których granice zostają, w spokojnéj possesyi na rzecz Marcina Eichmüller stolarza w Warszawie zamieszkałego zamieszkanie prawne u Stanisława Piotrowicza Patrona Trybunału Cywilnego Gubernii Warszawskiej w Kaliszu, w temże mieście Kaliszu mieszkającego obrane mającego, za pedrzednim nakazem d. 6 (18) Marca 1849 r. doręczonym w poszukiwaniu summy r. 1163* kop. 94 z procentem 5 0/0 od dnia 15 (27) Listopada 1845 r. zastrzegając poszukiwanie rs. 1632* k. 50 przez Józefa Rojek Komornika Trybunału Gubernii Warszawskiéj w Kaliszu aktem w dniach 23, 24 i 25 Maja 4 5 i 6 Czerwca) tegoż roku 1849 sporządanym na przedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia zajęte zostały. Przedaż tę która się odbywać będzie na audyencyi tutejszego Trybunału popiera rzeczony Patron Trybunału Stanisław Piotrowicz jako ustanowiony pełnomocnik Marcina Eichmüller.
Rozległość dóbr tych na miarę Nowo Polską jest następna to jest:
a) Grunta dominialne w folwarku Unikowie.
Grunta górne morg 276 pręt. 128, grunta dolne morg 337 pręt. 157, łąki morg 182 pręt. 262, ogrody warzywne morg 9 pręt. 152, ogrody fruktowe morg 2, place pod zabudowania morg 1 pręt 240, wody i rowy morg 6 pręt. 269, lasy sosnowe morg. 125 pręt. 248, lasy olszowe morg 60 pręt. 52, drogi, wygony i nieużytki morg 38 pręt. 87, pastwiska morg 421 pręt. 53, razem morg 1462 pręt. 148.
b) Grunta dominialne w folwarku Pasieki.
Grunta górne morg 218 pręt. 168, grunta dolne morg 123, łąki morg 44* pręt. 299, ogrody warzywne morg 2, place pod zabudowania pręt. 70, wody i rowy pręt. 100 drogi wygony i nieużytki morg 18* pręt. 94, pastwiska morg 43 pręt. 139, razem morg 450 pręt. 270.
c) Grunta włościańskie w Unikowie.
1. Gospodarzy trzechdniowych.
Pola orne morg 351 pręt, 2, łąki morg 45* pręt. 73. ogrody morg 11 pręt. 276, nieużytki morg 16, pręt. 25, razem morg 425, pręt. 22.
2. Gospodarzy dwudniowych.
Pla orne morg 95 pręt. 11, łąki morg 24 pręt. 46, ogrody morg 6 pręt. 116, razem morg 125 pręt. 173.
d) Grunta włościańskie w wsi Hucie.
Pola orne morg 28 pręt. 207, łąki morg 14 pręt. 38, ogrody morg 14 pręt. 40, nieużytki pręt. 176, razem morg 57 pręt. 164.
e) Grunta włościańskie na Pustkowiu Psujowizna.
Role orne morg 3 pręt 175, łąki morg 3, ogrody morg. 1, razem morg 7 pręt. 175.
f) Grunta włościańskie w wsi Kamasze.
Role orne morg 36 pręt. 16, łąki morg 23 pręt.4, ogrodу morg 7 pręt. 108, nieużytki morg 1 pręt. 117, razem morg 67 pręt. 245.
g) Grunta włościańskie na Pustkowiu Wilkołek.
Role orne morg 43 pręt. 268, łąki morg 12 pręt. 32, ogrody morg 2 pręt. 200, nieużytki morg 3 pręt. 98, rаzem morg 61 pręt. 298.
h) Grunta włościańskie na pustkowiu Lesiak.
Role orne morg 23 pręt. 168, łąki morg 24 pręt.132, nieużytki pręt. 242, razem morg. 48 pręt. 242.
Oprócz tego grunta młynarza obejmują morg 6, grunta kościelne morg 70 pr. kw. 247, zaś grunta Rządowo Kapitulne należące do ekonomii Klonowa morg 140 pr. kw. 137, czyli rozległość dóbr tych ogółem wynosi włók 97 morg 15 pręt. w kw. 18, czyli na miarę Rossyjską dziesiatyn 1497 arszenów kw. 2043.
Rozległość ta obliczaną jest wedle pomiaru sporządzonego przez jeometrę Rządowego Zarembę przy taxie gdy dobra w mowie będące były wystawione na sprzedaż w drodze działów; którego rejestra szczegółowe znajdują się przy tejże taxie złożonéj do biura Pisarza Trybunału w Kaliszu dnia 9 Kwietnia (11 Maja) 1844 r.
Dobra Uników są odległe od miasta Kalisza mil 8, od miasta Powiatowego Sieradza mil 3, od miasta Gubernialnego Warszawy mil 28.
W dobrach tych jest Kościół Parafialny z Probostwem i Szpitalem którego właściciel jest Kollatorem.
W dobrach Unikowie jest część Rządowa zwana Kapitulna do Ekonomi Klonowa obecnie na Donacją JW Czerniszew Jenerała Ministra Wojny przeszłej należąca sześciu Zagrodników i dwóch Komorników w ws Unikowie z tych zaś zagrodników jeden w wsi Kamaszach się znajduje a którzy grunta swe mają pomiędzy gruntami włościańskiemi dóbr Unikowa.
Nadto służy części Rządowej w dobrach Unikowie propinowanie.
Wreszcie dobra Uników są obciążonej służebnościami …...* następnemi:
a) Prawo wolnego wrębu i w krzakach do dóbr Unikowa należących służy właścicielom wsi Biała. b) Dla włościan części wsi Rządowéj Kapitulna zwanéj służy wolne pastwisko wspólne z włościanami miejscowemi.
Zabudowania są następne:
a. Dworskie w wsi Unikowie.
Dwór o 12 pokojach, dwie officyny, sklep, stajnie dwie, wozownia owczarnie dwie, stodoły dwie, jedna z nich ze sklepem, 2 brogi, stodoła, spichlerz i gorzelnia z browarem, studnia z pompą, studnia do wywaru, obory, chlewów pięć, wolarnia, chlewik, studnie dwie, gołębnik; domów 7, karczma z studnią, wiatraki dwa, kuźnie, tarnia do lnu i studnia.
b) Zabudowania włościańskie
1. W wsi Unikowie chałup 40, stodół 32, zrębów od stodół 2, obór 9, chlewów 31, zrębów od chlewów 2, szopy 2, wozownia 1,...kow* 5, karczma i kuźnia.
2. W wsi Huta chałup 10, stodoł 5, obór 2, zrąb od obory 1, chlewów 6, wozownia 1.
3. W wsi Kamasze, chałup 5, stodół 6, obór 3, zrąb do iboiy I.chlewów 6 i stajnia.
4. W Pustkowiu Wilkołek, chałup 7, stodoł 7, chlewów 2.
5. W pustkowiu Lesiak chałup 3, stodół 3, obórka 1 i chlewów 2.
6. W pustkowiu Psujowizna chałupa i stodoła.
Zabudowania w części są murowane mianowicie dworskie reszta z drzewa w słupy i w węgieł. Stan ich jest w części dobry w części średni a w części zły, bliżej można się przekonać w powołanej taxie w biurze podpisanego Pisarza Trybunału w Kaliszu się znajdującej w której każdy szczegół jest opisany, jak niemniej można się przekonać i na gruncie.
Dobra Uników dzierżawiła obecnie Antonina Węgierska po Klemensie Węgierskim pozostała wdowa płacąc rocznie dzierżawy zł. pol. 22,000, czyli rs. 3300, od któréj wedle jéj oświadczenia do aktu zajęcia przez nią zadyktowanego z dniem S-go Jana 1849 r. zwolnił ją właściciel Antoni Juliusz 2 mion Węgierski. Czynszów stałych niemasz żadnych, jedynie puste role po spadłych zagrodnikach dwór wypuszcza na czynsze, które dzierżawi dziewięciu czynszowników zmianie, corocznie podlegających, a którzy po dziś dzień płacą dworowi w ogóle rs. 75, i każden z nich oddaje po dwa kapłony i dwa mendle jaj.
Młynarz Kacper Walęcki z dwóch wiatraków które dzierżawi rocznie płaci rs. 75, i mele bezpłatnie dworowi, żadnych innych danin nie daje.
Liczba włościan w całych dobrach jest następna:
Zagrodnik jeden trzydniowy, ma inwentarz gruntowy, zagrodników dwu-dniowych 34, komorników 10, po jednym dniu robiących z ogrodu.
Prócz nich znajdują się kowal i strycharz, ci robią robotę dworowi za ordynaryą którą pobierają:
W gorzelni i browarze niemasz żadnych aparatów miedzianych ani téż statków drewnianych, gdyż te terażniejsza dzierżawczyni czyli jéj zmarły mąż od dziedzica poprzedniego Tarnowskiego okupił na swą własność.
Dobra te opłacają podatki następne: a) Ofiary Ziemiańskiéj zwyczajnéj rs. 90 k. 18 1/2, b) kopiejek dodatkowych do tejże rs. 6 k. 1 1/2, c) ofiary ziemiańskiéj nadzwyczajnej rs. 45 k. 9, d) kontyngensu liwerunkowego dworskiego zwyczajnego rs. 37 k. 89 i pół, e) kontyngensu liwerunkowego nadzwyczajnego rs. 37 k. 89 1j2, f) kontyngensu liwerunkowego gromadzkiego rs. 48 k. 66, g) podymnego rs. 85 k. 50, h) szarwarku nadzwyczajnego dawnego rs. 26 k. 85, i) szarwarku zwyczajnego dawnego rs. 53 k. 70, k) składki na transport włóczęgów i zbiegów rs. 7 k. 60, l) szarwarku dodatkowego z dymów dworskich rs. 14 k. 40, ł) składki na koszta do odstawy rekrutów rs. 3 k. 80, m) składki ogniowej od zabudowań rs. 91 k. 55, n) prenumeraty Dzienników Praw k. 90, o) prenumeraty Dziennika Gubernialnego rs. 1 k. 80, razem rs. 551 k. 84.
Akt w mowie będący zajęcia doręczony został w dniu 2...* Μaja (9 Сzerw.) 1849 r. Antoniemu Juliuszowi dwóch imion Węgierskiemu jako dłużnikowi, Adamowi Węgierskiemu jako ustanowionemu dozorcy, Antoniemu Szremskiemu jako Wójtowi Gminy Unikowa i Karolowi Kleszczyńskiemu jako Pisarzowi Sądu Pokoju Okręgu Sieradzkiego, następnie stosownie do art. 677 i 680 Р.. zarejestrowany został w właściwéj księdze wieczystej dobr Unikowa d. 25 Sierp. (6 Wrześ.) 1849 r. zaś w Kancellaryi Trybunału tutejszego d. 26 sierpnia (7 Wrześ.) t. m. i r.
Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i przedaży odbędzie się na audyencyi tegoż Trybunału w dniu 8 (20) Paź. 1849 r. o godzinie 10 z rana.
Kalisz d. 26 Sierp. (7 Wrześ. ) 1849 roku.
J. Migórski.

*nieczytelne


Bugaj

Czajkowski 1783-84 r.
Bugay karczma, parafia burzenin, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: brak informacji o właścicielu.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Bugay, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Burzenin, własność prywatna. Ilość domów 3, ludność 11, odległość od miasta obwodowego 2.

1789 r.

1992 r.


Pastwy

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Pastwa, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Chotów, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 2, odległość od miasta obwodowego 3/4.

Pastwy, obecnie pole w gminie Wieluń.

1992 r.

Napłatki / Opłotki

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Opłotki, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Chotów, własność prywatna. Ilość domów 2, ludność 21, odległość od miasta obwodowego 3/4.

Napłatki, uroczysko w gminie Wieluń.

1992 r.



Święta Barbara

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Święta Barbara, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Wieluń, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 8, odległość od miasta obwodowego 1/8.

1915  r.

1992 r.


Wronka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Wronka, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Uników, własność rządowa. Ilość domów 2, ludność 24, odległość od miasta obwodowego 4.

1839 r.

1992 r.

Serwowizna czyli Jarzęb

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Serwowizna pustkowie, województwo Kaliskie, obwód Piotrkowski, powiat Radomski, parafia Siemkowice, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 6, odległość od miasta obwodowego 4.

1839 r.

1992 r.


Warta

Zajączkowski:
WARTA -pow. sieradzki 1) 1255 kop. Decr. tribunal. Piotrk. z 1579 r., KDP II, 64: Vartha (Libewarde) - villa, civitas. Kazimierz, ks. łęczycki i kujawski stwierdza, że quod Voluramo solteto (sic) de V., quae in theuthonico Libewarde appellatur, ob culpam suam eandem villam et omne ius, quod sibi et posteris eius ratione villicationis in eandem villa competebat, in manus nostras resignante: nos eandem villam locandam Martino nec non Vilkino ciuibus de Siradz (v.)... contulimus possidendam, sub eisdem conditionibus et iure, sub quibus memorato V. contuleramus, videlicet: quod dicti Martinus et Vilkinus tenentur Vartham hominibus amplere et facere locum ibi magnum et populosum, określając zgodnie z prawem średzkim uposażenie i uprawnienia sołt. i ciężary osadników. 2) 1276 kop. w Decr. tribunal. Piotrk. z 1579 r., KDP II, 106: Wartha - Leszek Czarny zatwierdza przywilej lokacyjny W. z 1255 r. wydany sołt. tejże miejscowości Marcinowi i Wilkinowi, wprowadzając równocześnie pewne zmiany w zakresie uprawnień sądowych sołt. 3) 1295 kop. XVI w., C. Sir. inscr. 35 f. 255 b-257: Wartha - Władysław Łokietek potwierdza kupno przez Marcina, syna Marcina od Marcina Wylkym czwartej części wójtostwa W. za 70 grz. toruńskich, dołączając do tego pobliski Witów (v.) oraz opisuje na podstawie dawnych przywilejów Kazimierza i Leszka Czarnego uprawnienia i uposażenie wójta oraz osadników. 4) 1297 kop. w MK XVI w., Malecz., Kilkanaście dok, nr 3; por. W.MRPS IV/3, 87 s. 345: Wartha - Władysław Łokietek nadaje kl. dominikanów w Łęczycy (v.) tres lapides sepi in macello Hermanni dicti de W. 5) 1299 oryg., KDW 806: Vartha - miejsce wystawienia dok. Władysława Łokietka. 6) 1318 kop. XVI w., C. Sir. inscr. 35 f. 255b-257: Wartha - Władysław Łokietek potwierdza na prośbę Kunegundy, wdowy po Wawrzyńcu, wójcie W., przywileje z 1255, 1276 i 1295 r. 7) 1339 Lites 148, 245-246: Warta, Wartha - opidum. W zeznaniach śwd. w procesie warszawskim wzm. o złupieniu i spaleniu przez Krzyżaków w 1331 r. W. i innych miejscowości wraz z kośc. 8) 1355 kop. XV w., KDW 1333: Vartha - na dok. Tomisława z Proboszczowic (v.) dotyczącym wsi Łazy (v.) w obrębie Proboszczowic, wystawionym w V., świadkuje sześciu cives Varthenses. 9) 1362 kop. w MK 1492-1501 r., KDW 1484: Wartha - Kazimierz Wielki daje Henrico, quondam advocato de W. prawo lokowania miasta Koło. 10) 1369 kop. Pstrokońskiego z 1831 r., KDW 1618: Wartha - civitas. W przywileju Kazimierza Wielkiego dla Koźminka i 4 przyległych wsi wzm.: Volumus insuper, ut... cives civitatis iam dicte atque villani villarum prescriptarum, a theloneo simul et a solucione forensi, dicta targowe, in nostris civitatibus videlicet in...W... omnino liberi et soluti. II) 1387 oryg., KDW 1862: Wartha - w piśmie arcbpa do duchowieństwa wym. rector ecclesiae in W. 12) 1392 T. Sir. I f. 34: Wartha - w zapisce sądowej wym. scultetus i dwaj scabini in W. 13) 1393 T. Sir. I f. 47: Wartha - Albertus de W.
14) XVI w. Ł. I, 409-412: Wartha - oppidum, par. w m., dek. warcki, arch. uniejowski. 15) 1489 P. 175: Vartha. 1496 P. 172: Vartha -par. w m., pow. i woj. sieradzkie. 1511-1518 P. 182: Warta - oppidum, jw. 1553-1576 P. 221: Wartha-jw. 1563 P. 309: Wartha. 16) XIX w. SG XIII, 111-115: Warta - miasto, pow. jw.
Uwagi: przekaz dok. z 1295 r. zawiera wiele opuszczeń, przekręceń itp., które uniemożliwiają dokładne zrozumienie jego treści.

Taryfa Podymnego 1775 r.
Warta, miasto, woj. sieradzkie, powiat sieradzki, własność królewska, 186 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.
Warta miasto, parafia warta, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: (Paweł) Biernacki, starosta warcki.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Warta, województwo Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Szadkowski, parafia Warta, własność rządowa. Ilość domów 220, ludność 2625, odległość od miasta obwodowego 4.

Słownik Geograficzny:
Warta, miasto, w pow. sieradzkim, leży na wzgórzach towarzyszących dolinie Warty, od której miasto oddalone jest o 2 w. (z lew. brzegu). Pod miastem łączy się z Wartą rzeka zwana często Dzwigorzówką, a stanowiąca właściwie ramię Warty, gdy właściwa Dźwigorzówką (Dźigorzówka) uchodzi znacznie dalej w górę rzeki do tegoż ramienia. Najbliższa stacya dr. żel. w Łodzi (drogą boczną na Szadek, Lutomiersk) odl. mil 81, szosą zaś (przez Sieradz) mil 12. Urząd poczt.-telegr. w miejscu, komunikacya wózkiem pocztowym z Sieradzem codzienna, z Dobrą 4 razy tygodniowo. Z m. Warty rozchodzą się szosy 2-go rzędu: do Turka przez Dobrą (5 mil), do Sieradza (2 mile), oraz fabryczna do cukrowni Cielce o 5 w. Z Kaliszem (51 m.), Błaszkami (2 m.), Szadkiem (3 m.) łączy się W. bocznemi drogami. Miasto pobudowane na wzgórzach, ponad nizinami, składa się z rynku, dwóch nie brukowanych placów targowych na konie i bydło, oraz ulic: Sieradzka, Wodna, Św. Krzyzka, Mansyonarska, Kaliska, Św. Jańska, Piekarska, Garbarska, Bóżniczna, Grodzka, Toruńska, Dobrska, Szpitalna, Zatyłki, Ogrodowa, Mostowa, Targowa, Garncarska, Prefekturalna, Klasztorna i przedmieść: Kociszówek i Wania al. Górki. Przed pożarem w r. 1882 było tu 234 dm., obecnie około 85 murow. i 105 drew. Z budowli wyróżniają się: ratusz, kościół parafialny, klasztory bernardynów i bernardynek, oraz bóżnica murowana. Zabudowania miasta, ubezpieczone od ognia na rs. 274,390, zajmują obszar 125 morgów. Prócz tego do mieszczan należy 1,507 morg. roli, łąk 112 mr., pastw. 106 mr. Ludność zajmuje się przeważnie rolnictwem, handel spoczywa w ręku żydów. Dwa targi w tygodniu, oraz 6 jarmarków do roku, głośnych niegdyś z targów na konie, ożywiają ciche miasto. Z zakładów fabrycznych, drobnych rozmiarów, istnieją: 2 olejarnie, 2 garbarnie, mydlarnia, fabryka sody i za miastem na gruntach wsi Duszniki fabryka zapałek, wszystkie, oprócz 10 wiatraków, w ręku żydów. Ludność miasta w r. 1826 wynosiła 2,625 dusz; r. 1843 wynosiła 3,178 (żydów 1,527), 1858 r. 3,341 (żyd. 1,681), 1864 r. 3,900 (żyd. 2,177), gdy dziś na ogólną liczbę 4,847 mk., przypada chrześcian 2,338 (w tem: prawosł. 13 i ew. 13) a żydów 2,509 (męż. 1,131, kob. 1,378). W mieście znajduje się urząd miejski, oddział poczt.-tel., urząd akcyzny, biuro notaryusza. Dochód kasy miejskiej wynosi 4,000 rs., kapitału żelaznego ma kasa rs. 3,567 kop. 65, a zapasowego rs. 1,932 kop. 59, lokowanych w Banku Państwa. Z zakładów naukowych są: szkoła elementarna męzka i takaż żeńska, oraz 6 chederów. Dawniej istniała szkoła podwydziałowa prowadzona przez bernardynów (1796-1832), pensya żeńska założona w r. 1858. Służbę zdrowia stanowią: lekarz, felczer i akuszerka, oraz drugi felczer i dwie babki wolnopraktykujące. Apteka. Szpital z kościołem i osobnym prebendarzem istniał tu w w. XV (Korytkow. Arcyb. Gn., II, str. 37), dziś niema po nim śladu, tylko w kantorze Banku Państwa znajduje się na ten cel złożonych z rozmaitych legatów i oszczędności 9,067 rs. 32 k., oraz 5% od summy 3,000 rs. zapisanych w r. 1854 na wsi Mikołajewicach przez Antoniego Dąbrowskiego. Dom starców i kalek na 12 osób powstał około r. 1840 z zapisu kś. Kuczkowskiego, proboszcza miejscowego, który na ten cel przeznaczył dom drewniany i 600 rs., jako też z ofiar mieszczan, oraz funduszów po upadłych cechach sukienników, prasołów i w. in., co wynosi w ziemi ornej i ogrodach 54 morgi i 3 mr. 224 pręty łąk, w gotowiźnie 11,729 rs. 22 kop., lokowanych w Banku Państwa. Straż ogniowa ochotnicza, utworzona w r. 1881, liczy członków 134. Remanent w jej kasie wynosi rs. 400. Zawiązkiem osady był zapewne starożytny gród książęcy, broniący jednej z najważniejszych przepraw (brodów) na Warcie. Gród ten stracił swe znaczenie przez posuwanie się kolonizacyi wielkopolskiej i linii strategicznej ku wschodowi. Wieś Kobylniki (około 10 w. na zach. odl.) jest zapewne pamiątką naroku grodowego. Pierwotna osada, wedle tradycyi, miała być z jeńców niemieckich utworzona. Prawdopodobniej osadzono tu, może przy końcu XII w., niemieckich kolonistów i nadano osadzie prawo niemieckie. Otrzymała ona nazwę niemiecką „Liebewarde". Tęż samą nazwę otrzymuje założone przez niemieckich osadników w r. 1277 miasto na obszarze dzisiejszych Kęt. Jednakże pierwotna nazwa polska przeważyła nad niemiecką, którą raz tylko spotykamy w dokum. z r. 1255. Czy nazwa polska zostaje w istotnym związku z nazwą rzeki, od której dzisiejsze miasto oddalone jest o 2 w., trudno stanowczo rozstrzygnąć. Nazwy osad: Ner, Nida, Wisła, jednobrzmiące z rzekami nad któremi leżą, ale późniejszego zapewne pochodzenia niż miana rzek, pozwalają przypuszczać, iż Warta też wzięła nazwę od rzeki. W r. 1255 Kazimierz, ks. łęczycki, nadaje we wsi Męka, mieszczanom sieradzkim: Marcinowi i Wilkinowi przywilej na lokacyą miasta Warty, która dotąd była jeszcze wsią (villa). Książę odbiera dotychczasowemu sołtysowi Wolframowi (Volvramo) dla jego przewinienia („ob culpam suam") nadane mu prawa i przelewa takowe na wymienionych już mieszczan sieradzkich. Osadnicy mają z dworów (curiis), prócz trzech (sołtysich?), płacić po 6 denar. a rzemieślnicy tudzież rzeźnicy, szynkarze wina, miodu i piwa po 6 denar., prócz kowali, tkaczy i farbiarzy. Trzeci denar z kar sądowych pobierać będą sołtysi. Osada rządzić się będzie prawem nowotarskiem. Wyłączają się jedynie sprawy o zabójstwo między Polakami a Niemcami. Zabójca płacić będzie trzy grzywny wagi polskiej. Zabójstwa między Niemcami będą sądzone według prawa niemieckiego. Z należnych księciu 10 grzyw. ustępuje on pięć. W sprawach spornych między Polakami ma być pobierane „Tresczne" przez sołtysów od rozbieranej sprawy a według natury sprawy wyrok i pobór kary należy do sądu, któremu podlegają strony. Sołtysi mają prawo zakładać młyny. Osada otrzymuje 20 włók lasu na pastwisko dla trzody. Każdy z osadników ma obowiązek wykarczować tyle lasu, ile ma pola. Łany („mansos flaminginnos de Luszicz") wolne będą od czynszu na 4 lata a następnie płacić będą po fertonie srebra i dawać arcyb. gniezn. po dwie miary pszenicy, cztery żyta i sześć owsa, każdy piąty łan będzie wolny od tych opłat i danin. Opłaty będą dawane na św. Wojciech. Dziedziczyć łany będą nietylko synowie lecz i córki. Sołtysi otrzymują 3 łany ziemi uprawnej i 20 łan. lasu wolne od opłat (Kod. dypl. pol., II, 53, 55). W r. 1276 Leszko, ks. sieradzki, potwierdzając ten przywilej, usuwa tylko karę „Trescna", jako zniesioną w całem księstwie, i podwyższa opłatę za zabójstwo w sprawach między Niemcami a Polakami z 3 na 10 grzyw., zgodnie z prawem niemieckim. Jeżeli Polak zabije Polaka to odpowiada przed sądem książęcym i płaci tylko trzy grzyw. (ibid., II, 91). W r. 1299 bawi tu 24 lutego Władysław Łokietek (Kod. Wielk., n. 806). Napad krzyżacki w r. 1331 przynosi znaczne szkody miastu. W r. 1355 przy akcie sprzedaży części lasu w Proboszczewicach, spisanym w W., są obecni mieszczanie: Wawrzyniec Kopiec, Grzegorz Górzyca, Opacz tkacz i Thilo piekarz (Kod. Wielk., n. 1333). Henryk, były wójt, W. otrzymuje r. 1362 od króla przywilej na założenie miasta we wsi Koło. Kościół parafialny w W., istniejący już zapewne w XIII w., wspomniany jest dopiero w akcie z r. 1387 (Kod. Wielk., n. 1862). Jagiełło często tu przebywał, polując w kniejach na Brodni, Glinnie i Dzierzążnie. W r. 1423 dnia 28 października, pod nieobecność króla, odbywa się tu zgromadzenie panów świeckich i duchownych, któremu przewodniczy arcyb. Jastrzębiec. Uchwalone tu ustawy noszą miano „statutu warckiego". Zaledwie zjazd ten ukończył obrady, morowe powietrze nawiedziło W. Paprocki wspominając o zjeździe z r. 1430, zaznacza, że wybrano na nim „mężów nauki", którym powierzono wychowanie królewiczów. Podobneż zjazdy powtarzają się w latach 1434, 1438 i 1447. Kazimierz Jagiellończyk przybywa tu dnia 5 czerwca 1459 r. W r. 1465 pożar niszczy miasto. Zatracone wówczas przywileje odnawia Zygmunt I w r. 1507, nadając prawo magdeburskie, wójta, targi, jarmarki, mostowe, oraz pastwiska na rozległych łęgach, polecając pobierać tylko połowę cła królewskiego (Akta miejskie). Przywilej z r. 1509 wyjaśnia, że Warta wraz ze wsią Glinna na wiele lat przedtem była daną w zastaw rodzinie Jarandów z Brudzewa h. Pomian za summę 3,000 dukatów węg. i 800 grzyw. polskich. Wspomniany dokument zabezpiecza Janowi, woj. łęczyckiemu, dożywocie, z tem zastrzeżeniem, że go nawet sam król spłacić nie będzie mógł. W r. 1545 odstępuje swego prawa na to dożywocie wdowa po Jarandzie, Katarzyna, siostrzeńcowi Hieronimowi z Brudzewa. Sejm złożony tu w r. 1512 pozostawił ślady pieczołowitości królewskiej o dobro miasta, gdyż Zygmunt I nadał mu dochody z łazien w mieście i pobliskim Witowie. Z powodu pożaru w r. 1524 król uwolnił mieszkańców od wszelkich podatków na lat 12, od podwód na 2 lata, a od czopowego na 2 kwartały (Akta miejskie). O pierwotnej zależności W. od grodu w Sieradzu świadczy rozporządzenie z r. 1539, którym Zygmunt I poleca mieszczanom pomagać przy naprawie zamku sieradzkiego. W r. 1554 przybyli z Czech żydzi pierwszą tu urządzili synagogę. Lustracya w lat dziesięć dokonana zastała ich właścicielami sześciu domów, z których opłacali podatki królowi, oraz swym starszym w Gnieźnie. Zygmunt August bawi w W. d. 28 lipca 1558 r., a już w roku następnym handlarze soli, oraz bractwo ubogich ludzi zyskują od króla potwierdzenie swych ustaw, r. 1563 krawcy, 1566 r. rzeźnicy otrzymują takież przywileje. Batory udzielił w r. 1578 przywilej na rzeź, z wyłączeniem propinacyi i palenia wódek. Odtąd, prócz zwykłych potwierdzeń nadań poprzedników swoich, przez wstępujących na tron monarchów, miasto Warta nie otrzymuje nowych przywilejów. Za panowania Jana Kazimierza nawiedziły miasto liczne klęski. Bytność tego nieszczęśliwego monarchy zanotowały wdzięczne serca mieszkańców, gdy wielu z nich ponadawał zaszczytne prerogatywy, świadczące chlubnie o ich przywiązaniu do ojczyzny. A nie długo nadeszła chwila, gdy miłość tę mogli udowodnić czynem. Najście Szwedów w 1656 r. spowodowało liczne w takich razach spustoszenia i rabunki. Według miejscowej tradycyi szczególniej ucierpieli żydzi, których domy ze szczętem zrujnowano; padł wówczas i starożytny zamek, tak, iż śladów po nim nie pozostało. Król Michał Korybut, urządzając sprawy żydowskie w r. 1673, postanowił, iż odtąd mają należeć do jurysdykcyi podwojewodzego sieradzkiego, z apelacją do sądów zadwornych. Dzieje ucisków szwedzkich powtórzyły się za Leszczyńskiego, gdy długo tu przebywała załoga szwedzka pod wodzą samego generała Mardefelda. W r. 1734 zaszła tu w samem mieście (pomiędzy klasztorami bernardynów i bernardynek) zacięta walka wojsk polskich z saskiemi. Pomoc mieszczan zdawała się przechylać zwycięztwo na stronę Polaków, gdy zdrada wsparła ustępujących Sasów. Za rządów pruskich starostwo warckie należało do domeny sieradzkiej dóbr królewskich. Żydzi stanowili już wtedy połowę ludności. W r. 1807 utworzono tu podprefekturę departamentu kaliskiego, zniesioną r. 1816. Pożary nawiedzały miasto: w 1757, 1794, 1800, wreszcie wielki pożar r. 1882 zniszczył całą niemal osadę. W. ubogą jest w zabytki przeszłości. Wskazują wprawdzie ku stronie Dusznik jakoby okopy ziemne, lecz mogą to być naturalne usypiska, figura zaś kamienna, na drodze ku Wani, kryć ma zwłoki Szweda czy Francuza, a prawdopodobniej jest to pamiątka po dawnym cmentarzu. Z sześciu kościołów trzy tylko pozostały: 1.) Kościół parafialny, p. w. św. Mikołaja, kiedy i przez kogo fundowany, dla braku dowodów trudno orzec. Wzmianka w Długoszu o spaleniu kościoła par. w W. przez Krzyżaków (1331 r.) każe wnosić, że była to budowla drewniana; odbudowę z cegły, w stanie obecnym, tradycya przypisuje Kazimierzowi W. O dacie konsekracyi nic nie wiemy, choć krzyże na ścianach (zamalowane 1839r.), oraz obchód uroczystości poświęcenia kościoła w pierwszą niedzielę października świadczą, iż odbyła się kiedyś. Według podania kościół ten miał zostawać jakiś czas w posiadaniu aryanów (może protestantów?), czego jednak nie popierają żadne świadectwa; pożary zniszczyły dokumenty piśmienne, jedynym aktem jest wizyta arcyb. Łaskiego z r. 1521. O zamożności świątyni tej możemy wnosić z tego, że na wojnę pruską w r. 1455 złożyła „17 grzyw. i 3 skojce srebra" (Arch. kapit. gn. III, 198). Niesiecki wspomina, że Jakub z Sienna, arcyb. gnieźn., osadził tu mansyonarzy. Musiało to nastąpić między 1474 a 1476 r., ostatnią bowiem datę zapisały akta kościelne, jako uposażenie 4 mansyonarzów przy farze przez Świętosława z Lipio Kobierzyckiego, który na ten cel przeznaczył 240 grzyw.; z tej to sumy każden z nich otrzymał 4 grzyw. Fundacyę tą powiększył w r. 1626 Wacław Kobierzycki, prałat warmiński, o 500 florenów. Później nieco na utrzymanie piątego mansyonarza Piotr Biskupski zapisał 250 flor. na wsi Stoki; na tenże cel Sebastyan Jaśkowicz, mansyonarz, legował 3,000 flor. Posiadali oni też role, ogrody i domy w mieście. Uposażenie proboszcza, prócz znacznych obszarów ziemi i dziesięcin, według przywileju Zygm. Augusta (Wilno r. 1567), obejmowało prawo łowienia ryb w rz. Warcie, wolnego wrębu w lasach, oraz prawo propinacyi i warzenia piwa. W r. 1800 dach kościelny ze znaczną częścią sklepienia, w skutek wynikłego w mieście pożaru, uległ zniszczeniu, tak, że nabożeństwo odprawianem być musiało w kościele bernardynów. Za rządu pruskiego w opustoszałym kościele urządzono magazyn wojskowy. Dopiero w r. 1815 odrestaurowany został staraniem duchowieństwa i parafian. B. 1872 doprowadzono go do stanu w jakim się znajduje. Świątynia ta, długa łokci 60 (miary reńskiej), szeroka w presbiteryum 16 łok., w nawach łok. 27 o beczkowatem sklepieniu, przypomina styl romański. Z 10 istniejących dawniej ołtarzy, których utrzymaniem zajmowały się bractwa i cechy (wizyta z r. 1783), pięć tylko pozostało. Z tych wielki ołtarz posiada obraz malowany na drzewie i wyzłacany, szkoły staroniemieckiej. Jest to tryptyk starożytny. Środek jego stanowi obraz Wniebowzięcia N. M. Panny, poboczne zaś skrzydła zdobią obrazki tegoż samego pędzla, przedstawiające: Zwiastowanie, Narodzenie Chr. Pana i t. p. Jest wzmianka w aktach kościoła, jakoby obrazy te miały być zrobione w r. 1636, lecz dowodu na to pewniejszego, jako też i nazwiska artysty, niema. Grobowców niema, prócz trzech płyt kamiennych w podłodze, wytartych nogami przechodniów. Jedna w presbiteryum przedstawia postać całkowitą rycerza, wykutą w ciosie; z prawej strony herb Gozdawa, z lewej Poraj, poniżej napis "...osus" (Generosus) Dominus Mathias... Ska (ę) czniewki" (odczytane przed r. 1860). Podczas pożaru w r. 1800 spalone zostały dwie wieże, a w nich 4 dzwony. Metryki paraf. sięgają r. 1727. Była tu niegdyś biblioteka, składająca się w r. 1683 z 330 tomów, zaś w r. 1860 było dzieł 112 w 158 tom., dziś niema ich wcale. 2.) Kościół i klasztor bernardynów, p. n. Wniebowzięcia N. M. Panny, stoi na gruncie ofiarowanym w. r. 1467 przez wdowę Dorotę Zarembinę z Kalinowy, Świętosława Darmopych, obywatela wartskiego, i niejaką Kurską, wdowę. Nadanie to potwierdził Jan Olbracht r. 1496. Bernardyni, sprowadzeni przez Jana Gruszczyńskiego, arcyb., objęli w posiadanie nadane place, i zaraz dzięki ofiarności kś. Jaranda z Brudzewa, kan. krak., dzierżawcy ststwa wartskiego, na tychże gruntach stanął drewniany kościół i klasztor. Zaledwie dziesięć lat upłynęło, gdy pożar 1479 r. zniszczył te budowle. Wzniesieniem nowych, również z drzewa, zajął się kś. Paweł Dobrzyń, zakonnik. Gdy i ten spłonął, zbierał tenże zakonnik powtórnie składki, i przy pomocy mieszczanki wartskiej, „Złotą Babą" zwanej, stawia dotąd istniejące murowane budowle. Gruntownie odrestaurowany 1696 r., staraniem gwardyana Sochowicza, w 1721 zostaje rozszerzony, wreszcie 1764 r. exprowincyał Mikołaj Czarżasty wnosi dwie okazałe wieże i powiększa zabudowania klasztorn. Kaplicę św. Anny przy kościele domurowano w latach 1610-1612, kaplicę zaś św. Barbary na cmentarzu przykościelnym fundował r. 1708 Jan Wolski, skarbnik wieluński, syndyk konwentu. W tutejszym klasztorze umarł 1534 r. błog. Rafał z Proszowic, prowincyał zakonu. Zwłoki jego w d. 11 listopada 1640 r. z rozkazu prymasa Jana Lipskiego podniesione z niezwykłą uroczystością z grobów zakonnych i złożone we wspaniałym, kosztem tegoż arcybiskupa wzniesionym, sarkofagu. Tu również spoczęli świętobliwi zakonnicy: Melchizedech (†1480), Jan z Sieradza (†1500r.) i malarz zakonny Franciszek z Sieradza (†1516 r.). Wnętrze kościoła malowane al fresco, jakoby przez zakonnika Żebrowskiego. Obraz Wniebowzięcia N. M. Panny, szkoły staroniemieckiej, stylem bizantyńskim, wielce przypomina takiż obraz u fary. Wielki karton „Wskrzeszenie Piotrowina", ciekawy ze względu na dawne ubiory. Z grobowców, prócz sarkofagu błog. Rafała, godne uwagi są: statua Melchizedecha w presbiteryum, oraz kamień wmurowany w ścianę a będący pierwotnym nagrobkiem błog. Rafała. Szkoła podwydziałowa, założona przez zakonników w r. 1796, przetrwała do r. 1832. Była przy niej biblioteka złożona z 2,453 dzieł. Klasztor istnieje dotąd jako etatowy, mieści trzech zakonników i braciszka. 3.) Kościół i klasztor bernardynek. Taż sama, zdaje się, Dorota Kurska, wdowa, której ofiarności wiele zawdzięcza konwent bernardynów, w r. 1538 przyjąwszy habit zakonny, zamieszkiwać poczęła wraz z towarzyszkami dwa domy w t. zwanym szpitalu panieńskim, które od wszelkich ciężarów i powinności uwolnił Zygmunt III w 1593 r. Dotąd jednak nie miało zgromadzenie swojego kościoła, dopiero na placu ofiarowanym w r. 1663 przez Kołdowskiego, dziedzica Kobierzycka, stanął między r. 1667 a 1680 kościół drewniany i klasztor zabiegami Klary Szczycińskiej, która z rąk arcyb. Macieja Łubieńskiego przyjęła habit. Spalony w r. 1683, staraniem innej przełożonej Suchorskiej na nowo wzniesiony został klasztor drewniany w r. 1687, kościół zaś, również drewniany, dopiero w r. 1696 na placu zakupionym przez Andrzeja Suchorskiego. Poświęcony był p. n. Narodzenia N. M. Panny. Wypadki wojenne z r. 1734 doprowadziły klasztor do ruiny. Staraniem ówczesnej przełożonej Róży Kozubskiej i z ofiar publicznych stanęły do dziś dnia istniejące gmachy murowane klasztoru i kościoła, który w dniu 8 września 1770 r. poświęconym został. Odrestaurowany w r. 1841, prócz cudownego obrazu Bogarodzicy, przeniesionego tu w r. 1804 ze zniesionego klasztoru bernardynek w Kaliszu niczem więcej się nie odznacza. Klasztor ten, również etatowy, zamieszkuje dotąd 11 zakonnic. Prócz wspomnianych, były tu jeszcze następujące kościoły prebendalne: Kościółek p. w. św. Krzyża, przy szpitalu św. Łazarza, drewniany. W domu przy tym kościele prebendarz był obowiązany opiekować się sześciu ubogimi starcami, z funduszów na ten cel przeznaczonych. Kościół ten był w r. 1787 tak zrujnowany, iż nawet ołtarza nie było, dom zaś schronienia starców w czasie pożaru miasta zgorzał. Kościół św. Ducha, na przedmieściu Górki, drewniany, spalonym został w r. 1683. Odbudowany powtórnie, zarządzanym był przez oddzielnego prebendarza, którego mianował magistrat. Z uposażenia swego obowiązany był wspierać pewną liczbę ubogich. Kościółek św. Jana Chrzciciela drewniany, na wzgórzu zwanym według Długosza „Rzerzuchowa góra", sięga odległej starożytności, jeszcze papież Leon X udzielił mu breve dozwalające odbywania procesyi. Odrestaurowany w r. 1787 przez kś. Fran. Reorowicza, prebendarza. Plac zaś naokoło kościoła w r. 1810 zamieniono na cmentarz, obszar którego rozszerzono, gdy chylący się do upadku kościółek rozebrano r. 1869. Obecnie cmentarz ten zajmuje 4 morgi i opasany w r. 1889 murem, mieści kaplicę murowaną, wzniesioną w r. 1856 przez Józefę z Korytowskich Biernacką nad grobem jej męża i syna. Na cmentarzu spoczywa Józef Paszkowski, profesor b. szkoły aplikacyjnej, pułków., zasłużony w literaturze († 7 paźdz. 1858 r.). Cmentarze innych wyznań niczem się nie odznaczają. Warta jest miejscem urodzenia Stefana Damalewicza, historyka kościelnego (†1664 r.). Opis W. skreślił Adam Chodyński w „Bibl. Warsz." z r. 1860, (t. III, 637) i Encykl. Orgelbr. Opisy z rycinami podały: „Tygod. illustr." z r. 1862 (str. 133), i z r. 1863 (str. 163), „Biesiada literacka" (t. XIII, Nr 331 z rysunk. sarkofagu), „Kłosy" z r. 1876 (t. XIII, str. 333) i „Kaliszanin" z r. 1884 (z 5 grudn.). M. R. Witanowski.

Spis 1925:
Warta, m-to, pow. sieradzki. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 329 (w tem 3 budynki niez., inne zamieszkałe 4). Ludność ogółem: 4108. Mężczyzn 1877, kobiet 2231. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 2066, ewangelickiego 12, prawosławnego 3, baptystycznego 1, marjawickiego 1, mojżeszowego 2025. Podało narodowość: polską 2334, niemiecką 7, żydowską 1765, białorusińską 1, rosyjską 1.

Wikipedia:
Warta – Warta miasto w woj. łódzkim, w powiecie sieradzkim, położone nad rzeką o tej samej nazwie. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Warta. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. sieradzkiego.Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 3392 mieszkańców. Lokalny ośrodek usługowy dla rolnictwa; drobny przemysł.Początkowo Warta istniała jako osada rolnicza, jednak korzystna lokalizacja w pobliżu szlaków handlowych oraz korzystne warunki klimatyczno-glebowe przyczyniły się do szybkiego rozwoju miasta. W roku 1255 zostały nadane osadzie prawa miejskie. W 1331 r. Warta została doszczętnie spalona przez wyprawę krzyżacką. 28 października 1423 Władysław II Jagiełło wydał tu tzw. statut warcki. [2] W 1465 miasto ponownie padło ofiarą pożaru, a od 1482 r. w mieście zapanowała zaraza trwająca kilkanaście lat. W 1507 r. miasto płonie po raz kolejny. Pomimo tych klęsk miasto rozwija się. W 1467 r. założono klasztor Bernardynów istniejący do dziś i mający znaczny wpływ na życie kulturalne i duchowe Warty. W mieście dobrze rozwinęło się rzemiosło i usługi min. tkactwo, krawiectwo, kuśnierstwo, garbarstwo, kowalstwo, złotnictwo, młynarstwo i ceramika. Pozycję swą miasto zaczęło powoli tracić w XVIII wieku na skutek ogólnie pogarszającej się sytuacji kraju i dodatkowych lokalnych problemów. Z gospodarczego upadku miasto podniosło się dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.W 1939 miasto wcielone zostało w granice Rzeszy Niemieckiej. Rok później władze niemieckie utworzyły getto dla ludności żydowskiej (w 1921 2025 osób, czyli 49% mieszkańców). Nakazały również rozebranie synagogi, spalonej we wrześniu 1939. Getto zlikwidowane zostało w sierpniu 1942, a ogromną większość warckich Żydów wymordowano.Do 1954 roku siedziba gminy Bartochów.kościół św. Józefa pod opieką SS. Bernardynek z XVII wiekugotycki kościół św. Mikołaja wzniesiony w połowie XIV wieku, przebudowany w XVII wiekubarokowy kościół i klasztor Ojców Bernardynów pod wezw. Wniebowzięcia NMP z XV wieku, przebudowany w latach 1696 – 1708 ratusz - wzniesiony w 1842 r. Według rejestru zabytków KOBiDZ[3] na listę zabytków wpisane są obiekty: kościół parafialny pw. św. Mikołaja, XIV-XX w., nr rej.: 497-IV-38 z 1949 oraz 295 z 28.12.1967 zespół klasztorny bernardynek, XVIII w.: kościół pw. Narodzenia MB, nr rej.: 858 z 28.12.1967, klasztor, nr rej.: 859 z 28.12.1967, dzwonnica, nr rej.: 860 z 28.12.1967, zespół klasztorny bernardynów, XV w., XVII-XVIII w.: kościół pw. Wniebowzięcia MB, nr rej.: 855 z 28.12.1967, klasztor, nr rej.: 856 z 28.12.1967, kaplica cmentarna (przy kościele), nr rej.: 857 z 28.12.1967, kaplica cmentarna, 1 poł. XIX w., nr rej.: 861 z 18.12.1967, ratusz, 1842, nr rej.: 296 z 18.12.1967, jatki, obecnie kino „Lutnia”, 1 poł. XIX, XX w., nr rej.: 862 z 18.12.1967, park, nr rej.: 294 z 8.02.1979, dom, ul. Kaszyńskiego 1, 1840-45, nr rej.: 284 z 2.01.1978(spalony)dom, ul. Kaszyńskiego 9, drewniany, poł. XIX w., nr rej.: 865 z 28.12.1967, dom, Rynek 24, poł. XIX w., nr rej.: 864 z 28.12.1967, dworek, ul. Sieradzka 2, 1 poł. XIX w., nr rej.: 863 z 28.12.1967 (nie istnieje ?), kamienica, ul. 20 Stycznia 26, nr rej.: 356 z 5.01.1988W mieście funkcjonuje Muzeum Miasta i Rzeki Warty. Do najciekawszych miejsc można zaliczyć m.in. odrestaurowany cmentarz żydowski, ratusz i jatki (w których mieści się obecnie biblioteka publiczna). Stara część miasta zachowała swój historyczny układ urbanistyczny. Na miejscu dawnego basenu odkrytego powstał Nowy Amfiteatr.Miasto postawiło na turystykę kwalifikowaną, jednak baza turystyczna jest w powijakach. Współfinansowany przez UE projekt adaptacji turystycznej Zbiornika Retencyjnego Jeziorsko, w którym to gmina i miasto Warta miały przewodnictwo, został zdyskwalifikowany z powodu błędów merytorycznych. Niepowodzenie projektu uniemożliwiło również realizacji planu zagospodarowania przestrzennego starego koryta rzeki Warty, który przewidywał tworzenie łowisk i kąpielisk w akwenach pozostałych po meandrującej rzece.



 

czwartek, 26 grudnia 2013

Wieś Ilustrowana (1910-1914)


W okresie poprzedzającym wybuch I wojny światowej Warszawa w zaborze rosyjskim była największym ośrodkiem wydawniczym prasy polskiej. Dwa tytuły miały charakter szczególny, bo nie reprezentowały żadnych orientacji politycznych, a jedynie tradycyjny, ziemiański solidaryzm wsi i dworu. Były to pisma "Wieś Ilustrowana" oraz "Wieś i Dwór" adresowane do sfery ziemiańskiej i założone przez jej przedstawicieli.

"Wieś Ilustrowana" jako miesięcznik pojawiła się na rynku w 1910 roku z inicjatywy poety i prozaika Edwarda Słońskiego. Wkrótce pismo stało się własnością Spółki Ziemiańskiej a redaktorem naczelnym został Kazimierz Laskowski, administrację zaś objął Bolesław Schoen. Pismo stawiało sobie jako cel przybliżenie życia wsi i jej problemów zarówno do dworów jak i do miasta. Propagowało postęp techniczny w rolnictwie, a ponadto w celu pogłębienia poczucia narodowego przedstawiało najważniejsze wydarzenia historyczne i osiągnięcia kultury polskiej. W 1910 roku redakcja tak określiła program pisma: "Wieś Ilustrowana" jest tylko Piękna i Krasy naszej Ziemi odbiciem i tylko Jej Dobru i Potrzebom służyć będzie". Ciekawą inicjatywą podjętą na łamach pisma był cykl felietonów pod wspólnym tytułem "Ze wsi - o wsi" przedstawiający postępowe technicznie i dobrze prosperujące majątki ziemskie. Był dział mody damskiej starannie odnotowujący najnowsze tendencje nadchodzące z Paryża. Pismo popierało także działalność Stowarzyszenia Ziemianek, które stawiało sobie za cel podniesienie statusu ekonomicznego, kulturalnego i zawodowego kobiety wiejskiej. Stowarzyszeniem kierowały Maria Rodziewiczówna, Helena Weychert, doktorowa Rzędzina pod przywództwem Marii Kretkowskiej.
„Wieś Ilustrowana” ukazywała się do roku 1914 włącznie. Pismo miało starannie opracowaną szatę graficzną, było bogato ilustrowane i drukowane na luksusowym papierze przez Zakłady Graficzne B. Wierzbickiego i Spółki.
http://www.cbr.edu.pl/rme-archiwum/2004/rme2/strony/48.html

1910-Biskupice (lipiec), Bogumiłów (kwiecień), Burzenin (lipiec), Charłupia Mała (sierpień), Jasionna (kwiecień), Kamionna (Kamionacz? lipiec), Kliczków (lipiec), Męka (kwiecień), Mnichów (marzec, sierpień), Pstrokonie (wrzesień), Pyszków (kwiecień), Sucha (sierpień), Wiechucice (sierpień), Woźniki (marzec)

1911-Barczew (kwiecień, maj), Biskupice (kwiecień), Boczki? (gm. Szadek sierpień), Bogumiłów (kwiecień), Brzeźnio (kwiecień, maj, czerwiec), Burzenin (kwiecień), Chojne (kwiecień, czerwiec), Dąbrowa Wielka (maj, czerwiec), Dąbrówka Sieradzka (maj), Dębołęka (maj), Grabówka (czerwiec), Kliczków Mały (maj), Kliczków Wielki (maj), Kobierzycko (czerwiec), Kuśnie (maj, czerwiec), Ligota (gm. Burzenin kwiecień), Lipno (kwiecień), Łeszczyn (czerwiec), Męcka Wola (kwiecień, czerwiec), Męka (czerwiec), Mnichów (kwiecień), Niechmirów (czerwiec), Nowa Wieś (gm. Brzeźnio maj), Ostrów (gm. Brzeźnio maj), Piaski (gm. Zduńska Wola czerwiec), Podłężyce (czerwiec), Pstrokonie (czerwiec), Pyszków (kwiecień), Rembieszów (czerwiec), Ruszków (czerwiec), Rybnik (czerwiec), Sokołów (gm. Sieradz maj), Starce (maj), Stolec (czerwiec), Uników (czerwiec), Witów (gm. Burzenin kwiecień), Wojsławice (czerwiec), Wolnica Niechmirowska (czerwiec), Zapole (maj)

1912-Bartochów (lipiec), Biskupice (lipiec), Charłupia Mała (lipiec), Charłupia Wielka (maj), Duszniki (maj), Dziebędów (maj), Dzierlin (maj), Gruszczyce (maj), Inczew (maj), Jasionna (maj), Kalinowa (gm. Błaszki lipiec), Kłocko (maj), Kościerzyn (maj), Małków (lipiec), Równa (maj), Smardzew (maj), Sucha (lipiec), Tubądzin (maj), Wągłczew (lipiec), Wróblew (gm. Wróblew maj), Wrząca (gm. Błaszki maj)

1913-Bałdrzychów (kwiecień), Boczki (gm. Szadek kwiecień), Bratków (kwiecień), Charbice (kwiecień), Chodaki (gm. Zadzim kwiecień), Choszczewo (kwiecień), Drużbin (kwiecień), Kamionacz (kwiecień), Kwiatkowice (kwiecień), Lutomiersk (kwiecień), Łobudzice (kwiecień), Miedźno (gm. Warta kwiecień), Poddębice (kwiecień), Puczniew (kwiecień), Rossoszyca (kwiecień), Rożdżały (kwiecień), Ruda (gm. Sieradz kwiecień), Rzepiszew (kwiecień), Wierzchy (gm. Zadzim kwiecień), Wola Krokocka (kwiecień), Zadzim (kwiecień), Zalesie (gm. Zadzim kwiecień), Zygry (kwiecień)

1914-Borki (Borki Drużbińskie sierpień), Krępa (sierpień), Niemysłów (sierpień), Wola Wężykowa (czerwiec) 






czwartek, 19 grudnia 2013

Gazeta Pabianicka (1926-1939)


Tygodnik społeczno-informacyjny Gazeta Pabianicka wydawany był w latach 1926-1939 w Pabianicach. Wydawcą czasopisma był Witold Eichler.

1926- Anielin (gm. Łask 26), Beleń (10), Sędziejowice (9)


wtorek, 17 grudnia 2013

Gazeta Łódzka (1912-1918)


Gazeta Łódzka wydawana była w latach 1912-1918 w Łodzi przez Jana Grodka. Redaktorem czasopisma była Anna Grodek. Od sierpnia 1913 i w 1914 r. ukazywała się pt. "Nowa Gazeta Łódzka"

1914-Babice (7), Bednarzec (167), Charbice Górne (157), Chorzeszów (102), Czarnożyły (7), Dalików (09.08 wydanie drugie), Jasionna (121), Krzeczów (76), Kuciny (104), Lutomiersk (167, 254), Męka (09.25 nr 224), Niewiesz (139), Prusinowice (gm. Lutomiersk 89), Stradzew (09. 30 wydanie poranne), Widawa (90), Wola Wiązowa (134), Wróblew (gm. Wróblew 10.01 wydanie poranne), Zadzim (22, 235), Zawady (gm. Błaszki 09.22 wydanie drugie)

1915-Borki (Borki Lipkowskie 173), Brzeski (84, 217), Buczek (10), Drużbin (176), Gajewniki (37), Grabina (gm. Łask 245), Krobanów (225), Krzeczów (209), Ldzań (251), Lutomiersk (130, 255, 317), Mokrsko (318), Ożegów (318), Patoki (166), Psary (234, 237), Raczyn (150), Rychłocice (112), Sarnów (166), Sielce (Siedlce 103), Wola Krokocka (167)

1916-Babice (130), Bechcice (244), Domaniew (gm. Dalików 192), Kazimierz (130, 238, 296), Lichawa (149), Lutomiersk (115, 120, 167, 310), Madaje Stare (137), Malanów (130), Marzenin (315), Męcka Wola (214), Męka (217), Mianów (130), Okup (138), Orzeszków (169), Sędziejowice (153), Utrata (48), Wilczyca (240), Wincentów (nie dodałem, gm. Łask, Widawa lub Rusiec 137), Wodzierady (90), Wola Bałucka (137), Wymysłów (gm. Dobroń 90), Zdziechów (296)

1917-Bałucz (225), Bilew (175), Chechło (238), Czołczyn (48), Gostków (47), Grabia (31), Kozuby Stare (13), Lutomiersk (133, 137, 163, 166), Łężek (Łężki 125), Malanów (267), Raduczyce (144), Ralewice (132), Sędziejowice (116), Stęszyce (347), Tobolice (210), Wilków (249), Władysławów (167), Włyń (42), Wólka (gm. Wartkowice 167), Wróblew (gm. Wróblew 149), Zamłynie (gm. Pątnów 144), Zduny (150) 

sobota, 14 grudnia 2013

Piaski

Piaski, karczma w gminie Goszczanów zaznaczona na mapie Reymann'a.

Piaski na mapie Reymann'a

1992 r.

Murawanie

Murawanie, karczma w gminie Goszczanów zaznaczona na mapie Reymann'a.

Murowanie na mapie Reymann'a

1992 r.

Chrośno

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Chrośno, województwo Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Kaliski, parafia Chlewo, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 11, odległość od miasta obwodowego 3.

Chrośno (folwark Chrusnin) na mapie Reymann'a

1992 r.



Kapkaz

Kapkaz, część wsi Skomlin w gminie Skomlin.

1965 r.

Echo Łódzkie 1938 czerwiec

Przykre skutki bójki.
Chorobliwy sen 16-to letniego chłopca.
WIELUŃ, 8.6. — Do szpitala W.W. Św. w Wieluniu przywieziony został 16-letni Józef Krajcer ze wsi Kapka gm. Skomlin, który uderzony kijem, czy też kamieniem w głowę stracił przytomność, zapadając w kilka dni już trwający sen.
Jak zostaliśmy poinformowani, Krajcer uderzony został przez swego rówieśnika w czasie sporu na pastwisku. Stan jego jest groźny. Sprawą zajęły się władze śledcze.

niedziela, 8 grudnia 2013

Ostrówek

Ostrówek, część wsi Ostrów w gminie Łask.

1992 r.

Echo Łódzkie 1932 kwiecień

Złodziej w kożuchu wieśniaka
Ładna podzięka za nocleg.
Łask, 9 kwietnia. Wczoraj wieczorem do zagrody wieśniaka Jana Walczaka, zamieszkałego we wsi Ostrówek, w powiecie łaskim, przyszedł jakiś mężczyzna z prośbą o przenocowanie go.
Wieśniak po uraczeniu nieznajomego kolacją wskazał mu miejsce na spoczynek w małej izdebce. O świcie Walczak wszedł do izdebki by zobaczyć co porabia nieznajomy. Niemałe zdumienie ogarnęło wieśniaka na widok pustego łóżka, a jeszcze większe; gdy spostrzegł (brak)* kożucha i dwóch garniturów, wartości około 300 złotych.
Poszkodowany wieśniak, .....**, której udało się .....**.
Okazał się nim 42-letni ....** Kowalik, niewiadomego miejsca zamieszkania.
Kowalik podejrzany o dokonanie całego szeregu podobnych kradzieży osadzony został w więzieniu.

*uzupełnienie autora bloga
**brak tekstu lub tekst nieczytelny, przypis autora bloga

Dziennik Łódzki 1970 nr 304



W Ostrówku, pow. Łask także z nie ustalonych jeszcze przyczyn spaliła się stodoła należąca do Stefana M. Straty oblicza się na sumę ok. 30 tys. zł.


sobota, 7 grudnia 2013

Dobrońskie Góry

Dobrońskie Góry, wzgórza w gminie Dobroń. Najwyższy punkt ma wysokość 200,53 m. (według mapy w skali 1:10 000 z 1992 r.)  

1992 r.

Echo Łódzkie 1931 październik

Złoty i 20 groszy łupem trzech bandytów. Łask, 29 października. Około godziny 10 ej wieczorem, na szosie Pabjanice — Łask, pod wsią Góry - Dobrońskie, został napadnięty przez trzech nieznanych osobników przejeżdżający wozem Stanisław Bukowski, zamieszkały we wsi Łopatki, gminy Buczek, w powiecie łaskim. Napastnicy steroryzowawszy wieśniaka zabrali mu portmonetkę z zawartością 1 złotego 20 groszy oraz z wozu kilka pendzli, 3 kosy i wiezione części uprzęży. Po dokonanym napadzie osobnicy zbiegli. Bukowski w Łasku zaalarmował policję, która w rezultacie wszczętego pościgu zdołała zatrzymać dwóch podejrzanych o udział w napadzie osobników Dalsze poszukiwania trwają.

piątek, 6 grudnia 2013

Echo Łódzkie (1928-1939)


Czasopismo wydawane było w Łodzi w latach 1928-39. Wydawcą był Jan Stypułkowski, redaktorem naczelnym Franciszek Probst. Gazeta ukazywała się codziennie, od poniedziałku do niedzieli. Informacje zebrałem z udostępnionych przez Bibliotekę Cyfrową Regionalia Ziemi Łódzkiej wydań gazety z lat 1928-39. Gdy informacje dokładnie pokrywały się z artykułami zamieszczonymi w gazetach Echo Kaliskie i Echo Sieradzkie, wówczas nie powielałem danego artykułu, ani też nie umieszczałem go w wykazie.

1928-Boczki (gm. Poddębice październik), Bukowiec (listopad), Cielce (grudzień), Jadwisin (grudzień), Kurek (gm. Brąszewice listopad), Łyskornia (listopad), Pudłów (październik), Radoszewice (październik), Skalmierz (listopad), Truskawiec (grudzień), Władysławów (gm. Dalików grudzień), Wólka (gm. Poddębice październik)

1929-Bechcice (lipiec, wrzesień), Borszewice (listopad), Bukowina (październik), Chodów (listopad), Dąbrowa Wielka (październik), Dobruchów (listopad), Domaniew (gm. Błaszki kwiecień), Gile (Bilew? listopad), Gostków (listopad), Goszczanów (sierpień), Jarki (grudzień), Jerwonice (wrzesień), Kazimierz (październik), Klassak (Klasak wrzesień), Kliczków Wielki (grudzień), Kociołki (kwiecień), Kolumna (wrzesień), Konopnica (styczeń), Lutomiersk (styczeń), Łaszew (luty, sierpień), Modła (sierpień), Niewiesz (wrzesień), Puczniew (październik), Radoszewice (sierpień), Rossoszyca (czerwiec), Ruda (gm. Wieluń wrzesień), Sadowiec (marzec), Sędziejowice (sierpień), Siedlce (grudzień), Skomlin (listopad, grudzień), Sobiepany (październik), Stanisławów Stary (wrzesień), Stawiszcze (kwiecień), Waleńszczyzna (Walenczyzna styczeń), Wągłczew (czerwiec), Widoradz (styczeń), Wiewiórczyn (styczeń), Wola Wężykowa (sierpień), Woleń (maj), Wójcinek (grudzień), Zapole (kwiecień)

1930-Bechcice (wrzesień), Błaszkowice (Błaszkowice listopad), Brodnia (gm. Buczek czerwiec), Brodnia (gm. Pęczniew listopad), Buczek (gm. Buczek styczeń), Bujnów (październik), Burzenin (lipiec), Dobroń (czerwiec), Gajewniki (lipiec), Golków (luty), Góra (grudzień), Gucin (marzec), Kamienna (gm. Błaszki luty), Kamionacz (czerwiec), Kamionka (gm. Pątnów luty), Kazimierz (lipiec), Kąty (gm. Czarnożyły kwiecień, czerwiec), Kociołki (styczeń), Kolumna (czerwiec), Księża Wólka (kwiecień), Kuźnica Strobińska (marzec), Lipnik (maj), Łaszew (grudzień), Malanów (maj), Marzenin (grudzień), Męka Jamy (czerwiec), Męka Księża (czerwiec), Nietuszyna (lipiec), Okalew (maj), Oleśnica (gm. Dalików czerwiec), Olewin (maj), Ostrów Warcki (czerwiec), Pełczyska (kwiecień, wrzesień), Piorunówek (marzec), Potok (kwiecień), Pruszków (styczeń), Puczniew (kwiecień), Ruda (gm. Wieluń grudzień), Skomlin (maj), Teklinów (Teklina gm. Czarnożyły lipiec), Toporów (kwiecień, sierpień), Trębaczew (luty), Wilczków (gm. Goszczanów czerwiec), Wola Rudlicka (styczeń), Wola Wężykowa(listopad), Wrzeszczewice (czerwiec), Zaspy (kwiecień), Zdrzychów (kwiecień), Żelazo (Żelazna maj, czerwiec)  

1931-Antoniówka (lipiec), Bachorzyn (sierpień), Brzeźnica (październik), Chechło (czerwiec), Chrusty (gm. Widawa maj), Dalików (czerwiec), Dobrońskie Góry (październik), Gorczyn (sierpień), Gostków (sierpień), Grabia (październik), Grabówie (listopad), Janówek (listopad), Kolumna (lipiec), Kościerzyn (styczeń), Ldzań (marzec), Lipiny (gm. Warta listopad), Lutomiersk (sierpień), Łopatki i Łopatki Cegielnia (maj), Marzenin (grudzień), Nietuszyna (luty), Orpelów (czerwiec), Osjaków (wrzesień), Przymiłów (styczeń, kwiecień), Raducka Kolonia (Kolonia Raducka czerwiec), Rafałówka (czerwiec), Rembieszów (styczeń), Romanów (wrzesień), Rossoszyca (listopad), Rożdżały (grudzień), Sędziejowice (luty, lipiec, wrzesień), Stanisławów Stary (grudzień), Strońsko (czerwiec), Wielgie (kwiecień), Wierzchlas (październik), Wola Buczkowska (maj), Woźniki (gm. Sieradz marzec), Wyrobki (kwiecień)

1932-Albertów (kwiecień), Antoniew (luty), Augustynów (gm. Warta listopad), Babice (maj), Biała (gm. Biała marzec), Borzewisko (gm. Sieradz czerwiec), Borzęckie (wrzesień), Brończyn (listopad), Buczek (gm. Buczek kwiecień), Burzenin (październik), Chechło (nie opublikowany, brak precyzyjnych informacji lipiec), Czechy (październik), Dziadaki (gm. Działoszyn sierpień), Gaj (gm. Wróblew listopad), Gostków (maj), Grabów (marzec), Grzeszyn (kwiecień), Gucin (kwiecień), Jeżew (październik), Józefów (nie opublikowany, brak precyzyjnych informacji luty, marzec), Kazimierz (kwiecień, sierpień, listopad), Kąty (gm. Czarnożyły lipiec), Kolumna (sierpień), Kołoszyn (listopad, grudzień), Konopnica (gm. Konopnica wrzesień), Kosobudy (kwiecień), Krzętle (kwiecień), Kuciny (czerwiec), Lutomiersk (kwiecień), Lututów (styczeń, listopad), Łagiewniki (gm. Czarnożyły kwiecień), Malanów (kwiecień), Męcka Wola (lipiec), Mierzyce (styczeń), Mirosławice (styczeń, luty), Monice (lipiec), Nacesławice (kwiecień), Niewiesz (styczeń), Ostrówek (gm. Łask kwiecień), Ożegów (październik), Poniatów (sierpień), Rafałówka (kwiecień), Rembieszów (październik), Rożdżały (maj), Ruda (gm. Sieradz wrzesień), Rusiec (styczeń), Sarnów (gm. Dalików marzec, maj), Sarnówek (listopad, grudzień), Siemkowice (październik), Starzenice (maj), Strachanów (sierpień), Sulmów (czerwiec), Turów (grudzień), Wielka Wieś (wrzesień gm. Widawa), Włodzimierz (listopad), Wydrzyn Górny (Wydrzyn gm. Łask lipiec), Zagórzyce (sierpień), Zawady (gm. Widawa luty), Zimna Woda (gm. Mokrsko wrzesień)

1933-Bilew (listopad), Borki (nie dodany, gm. Złoczew, Klonowa lub Szadek październik), Brudnów (kwiecień), Brzeziny (gm. Skomlin listopad), Burzenin (wrzesień), Charbice Dolne (listopad), Charłupia Mała (maj), Chojne (styczeń), Chorzew (październik), Delfina (lipiec), Dęby Wolskie (październik), Dziadaki (gm. Działoszyn czerwiec), Feliksów (czerwiec), Gaszyn (wrzesień, listopad), Głogowiec (styczeń), Gruszczyce (sierpień), Ignaców (wrzesień), Inczew (wrzesień), Janiszewice (wrzesień), Józefina (gm. Osjaków czerwiec), Kamionka (gm. Pątnów październik), Karczówek (listopad), Karsznice (marzec), Kawęczynek (styczeń), Klonowa (grudzień), Kłady (wrzesień), Komorniki (gm. Mokrsko wrzesień), Kwiatkowice (kwiecień), Lututów (lipiec, grudzień), Łapigrosz (styczeń), Łaszew (grudzień), Łosieniec (maj), Łubna (kwiecień), Marianów (gm. Wodzierady czerwiec), Męka (czerwiec), Miedźno (gm. Warta grudzień), Mirosławice (październik), Młynisko (gm. Biała grudzień), Naramice (czerwiec), Olewin (lipiec, listopad), Opojowice (październik), Osiny (gm. Szadek październik), Osjaków (lipiec, październik), Osmolin (gm. Zduńska Wola sierpień), Ostrówek (gm. Ostrówek sierpień), Ożarów (lipiec), Paulinów (Paulina gm. Poddębice sierpień), Pątnów (wrzesień, październik), Piechów (sierpień), Podgórze (gm. Siemkowice sierpień), Powodów (lipiec), Raducki Folwark (czerwiec), Ruda (gm. Sieradz czerwiec), Ruda (gm. Wieluń wrzesień), Ruszków (maj), Sędzice (maj), Sędziejowice (maj, grudzień), Siemkowice (lipiec), Skomlin (styczeń), Skrzynno (styczeń), Starzenice (październik), Staw (gm. Czarnożyły czerwiec), Stefanów Ruszkowski (maj), Strugi (gm. Wierzchlas lipiec), Sulmów (listopad), Szczyty (gm. Działoszyn sierpień, listopad), Śmiecheń (sierpień), Wierzchy (gm. Zadzim wrzesień), Wojków (styczeń), Wojsławice (gm. Goszczanów sierpień), Wróblew (gm. Wróblew styczeń, grudzień), Wróblew (gm. Skomlin październik, listopad), Wrzeszczewice (maj), Zapusta Wielka (maj), Zygmuntów (gm. Zadzim listopad), Żagliny (czerwiec)

1934-Albertów (czerwiec), Będków (maj), Broników (grudzień), Bronisławów (gm. Brzeźnio kwiecień), Brudnów (lipiec), Brutus (kwiecień), Charbice Górne (kwiecień), Chrzanowice (maj), Czarnożyły (wrzesień), Dąbrowa (Dąbrowa Wielka lipiec), Dąbrówka (Dąbrówka Sieradzka sierpień), Dziadkowice (kwiecień, wrzesień), Dzierzązna (marzec), Feliksów (grudzień), Gaszyn (maj), Góry Świątkowskie (grudzień), Grądy (czerwiec), Holendry Paprockie (luty), Józefina (gm. Osjaków październik), Karczew (Karszew kwiecień), Karczówek (kwiecień), Kiełczygłów (lipiec), Komorniki (gm. Mokrsko sierpień), Kościerzyn (maj), Kurówek Grabowski (czerwiec), Łyskornia (kwiecień), Masłowice (styczeń), Mokre (gm. Siemkowice sierpień, grudzień), Monice (luty), Nacesławice (maj), Nacki (grudzień), Nietuszyna (wrzesień), Nowa Wieś (gm. Brzeźnio maj), Nowy Świat (gm. Wieluń maj), Ocin (gm. Wróblew maj, listopad), Ostrówek (gm. Ostrówek grudzień), Piechów (maj, lipiec), Popielina (listopad, grudzień), Przatów (grudzień), Pstrokonie (sierpień), Radoszewice (listopad), Rogóźno (grudzień), Rożdżały (luty), Rychłocice (sierpień), Rzechta (gm. Sieradz marzec), Skomlin (kwiecień), Starzenice (grudzień), Stefanów Barczewski (lipiec, grudzień), Stefanów Ruszkowski (wrzesień), Trębaczew (marzec), Woźniki (gm. Sieradz czerwiec, grudzień), Wróblew (gm. Skomlin luty), Zduny (luty)

1935-Bachorzyn (sierpień), Biała (gm. Biała marzec, listopad, grudzień), Biskupice (listopad), Bobrowniki (gm. Działoszyn marzec), Bogucice (wrzesień), Brogi (sierpień), Brzyków (luty), Chorzew (marzec), Czarnożyły (sierpień), Czernice (wrzesień), Dalików (lipiec), Dąbrowa Widawska (luty), Dymki (lipiec), Dzietrzniki (styczeń), Grabia (grudzień), Henryków (gm. Zduńska Wola sierpień), Jajczaki (lipiec), Józefatów (wrzesień), Józefów (lipiec), Kamionacz (listopad), Karsznice (luty), Kiełczygłów (wrzesień), Kochlew (lipiec), Kopydłów (marzec), Krzyworzeka (luty, sierpień), Kurpet (lipiec), Kwiatkowice (listopad), Leszkomin (wrzesień), Lichawa (gm. Sędziejowice kwiecień), Lututów (wrzesień), Magnusy (listopad), Mała Wieś (luty), Małków (sierpień), Męka (kwiecień), Miedźno (gm. Warta listopad), Mierzyce (kwiecień), Milejów (lipiec), Mirosławice (sierpień), Monice (sierpień), Morgi (gm. Dobroń październik), Naramice (sierpień), Ocin (gm. Wróblew czerwiec), Okup Wielki (listopad), Olewin (styczeń), Olewin (styczeń), Olszynki Gruszyckie (Olszynki lipiec), Orzechów (lipiec), Osiny (gm. Biała wrzesień), Ostrów (gm. Brzeźnio lipiec), Ostrów Warcki (marzec), Pierzchnia Góra (styczeń), Popowice (marzec), Poręby (gm. Zduńska Wola luty), Prusinowice (gm. Szadek kwiecień), Puczniew (maj, czerwiec, listopad), Raczyn (sierpień), Radoszewice (maj), Raducka Kolonia (lipiec), Raduczyce (maj), Rossoszyca (listopad), Ruda (gm. Wieluń styczeń, kwiecień), Sadowiec (marzec, czerwiec), Sarny (listopad), Sędzimirowice (listopad), Skomlin (luty), Stanisławów Stary (lipiec), Stefanów Barczewski (maj), Szczerki (sierpień), Trębaczew (sierpień, wrzesień), Widoradz (czerwiec, wrzesień, październik), Wierzchlas (czerwiec, lipiec), Wiewiórczyn (wrzesień), Włocin (październik), Woźniki (gm. Dalików lipiec), Zygry (wrzesień)

1936-Beleń (kwiecień), Biała (gm. Biała czerwiec), Brzeźnio (sierpień), Brzoza (kwiecień, wrzesień), Charłupia Wielka (maj), Chechło (październik), Chorzeszów (wrzesień), Ciągnisz (Ciągnisze listopad), Cichosze (sierpień), Czestków (czerwiec), Dąbrowa (gm. Wieluń sierpień), Dobrosław (wrzesień, październik), Dymek (sierpień), Gęsówka (październik), Gromadzice (grudzień), Gruszczyce (wrzesień), Ignaców (sierpień), Jamno (luty, maj), Jarocice (lipiec), Jarzębie (maj), Jesionna (czerwiec), Jeziory (wrzesień), Jodłowiec (listopad), Kazimierz (gm. Lutomiersk maj), Kazimierz (gm. Wieluń listopad), Kiełbasy (styczeń), Kiełczygłów (wrzesień), Komorniki (gm. Mokrsko styczeń, czerwiec, listopad), Kraszkowice (luty), Krzyworzeka (październik), Kurów (styczeń, listopad), Kuźnica Ługowska (grudzień), Leszkomin (maj), Lipicze (gm. Klonowa listopad), Luciejów (sierpień), Lututów (styczeń), Łagiewniki (gm. Czarnożyły lipiec), Łaszew (maj, lipiec), Łęki (wrzesień), Łubna (marzec), Łyskornia (wrzesień, październik), Marchewka (Marchewki marzec), Męka (grudzień), Mianów (styczeń), Mierzyce (czerwiec, lipiec), Młynisko (gm. Biała luty), Naramice (wrzesień, listopad), Niedzielsko (wrzesień), Niemierzyn (grudzień), Nietuszyna (sierpień), Okalew (październik), Oraczew (marzec, wrzesień), Oraczew Duży (listopad), Popowice (kwiecień), Pyszna rzeka (kwiecień), Rembieskie (Rębieskie sierpień), Rossosza (listopad), Rowy (wrzesień), Ruda (gm. Sieradz październik, Ruda (gm. Wieluń listopad), Rusiec (wrzesień), Rychłocice (czerwiec), Sędziejowice (październik), Sikucin (październik), Starzenice (listopad), Strońsko (maj, październik), Sycanów (październik), Szczyty (gm. Działoszyn kwiecień, wrzesień, listopad), Szklana Huta (sierpień), Szynkielów (lipiec), Toporów (marzec), Trębaczew (czerwiec), Tubądzin (czerwiec), Tyczyn (grudzień), Warta rzeka (maj), Widawa (lipiec), Wierzchlas (luty, marzec, kwiecień, wrzesień), Wiewiórczyn (lipiec), Wilamów (wrzesień), Woźniki (maj, październik, grudzień), Wólka Dzierlińska (grudzień), Wróblew (gm. Wróblew wrzesień, grudzień), Zagórzyce (gm. Zapolice kwiecień), Zwierzyniec (październik), Zygmuntów (gm. Lutomiersk maj), Zygry (luty, marzec)

1937-Babice (lipiec), Bartochów (sierpień), Barycz (maj), Biskupice (marzec), Brzeg (wrzesień), Brzeziny (gm. Mokrsko październik), Brzoza (listopad), Budy Jeżewskie (grudzień), Bujnów (marzec), Bukowiec (Bukowce gm. Pątnów marzec), Charłupia Mała (maj, sierpień, wrzesień), Charłupia Wielka (kwiecień), Chojne (czerwiec, lipiec), Chojny (październik), Chorzyna (kwiecień), Czarnożyły (styczeń, luty, czerwiec), Czernice (styczeń, marzec), Dąbrówka (gm. Wróblew sierpień), Dobra (sierpień), Dobroń (listopad), Drobnice (marzec, lipiec), Feliksów (grudzień), Gałki (kwiecień), Glina (gm. Kiełczygłów czerwiec), Głuchów (lipiec), Grabica (grudzień), Gromadzice (luty), Gucin (marzec), Gumnisko (sierpień), Huta Czarnożylska (Huta marzec), Jelno (grudzień), Jodłowiec (marzec), Kałów (październik), Kamion (maj), Kamionacz (lipiec), Karsznice (wrzesień, grudzień), Klonowa (maj), Klonówek (wrzesień), Kłocko (luty), Kłoniczki (październik), Koch (czerwiec), Kocina (maj), Kolumna (lipiec), Konopnica (gm. Konopnica marzec, maj), Kopiec (gm. Ostrówek czerwiec), Kozuby (grudzień), Krucica (gm. Szadek sierpień), Krzeczów (luty, maj, wrzesień), Krzyworzeka (lipiec), Kurów (czerwiec), Kurpie (maj), Ldzań (sierpień), Leszczyna (lipiec), Lipnik (maj), Łubna Leszczyna (Leszczyzna lipiec), Łyskornia (czerwiec, wrzesień), Męcka Wola (kwiecień), Męka (czerwiec), Męka Księża (kwiecień, sierpień), Mierzyce (styczeń, marzec, maj), Mokrosze (listopad), Mokrsko (styczeń, kwiecień, sierpień, grudzień), Niedzielsko (listopad), Niżankowice (czerwiec), Obrów (październik), Olendry Duże (luty), Olewin (kwiecień), Opiesin (listopad), Opojowice (grudzień), Oraczew Duży (maj), Osjaków (luty, kwiecień, sierpień, listopad), Ostrówek (marzec), Paprotnia (wrzesień), Pątnów (sierpień), Piaski (gm. Wieluń listopad), Piaski (gm. Lututów kwiecień), Piskornik Czernicki (marzec), Polesie Podłęskie (Polesie gm. Sieradz grudzień), Prażmów (sierpień), Raczków (marzec), Rafałówka (sierpień), Rossoszyca (czerwiec), Ruszków (lipiec), Sędziejowice (grudzień), Skomlin (październik), Słomków Mokry (październik), Słupsko (lipiec), Smardzew (maj), Stara Huta (wrzesień), Starzenice (marzec), Stawiszcze (wrzesień), Szczyty (gm. Działoszyn maj), Tomczyki (gm. Brąszewice grudzień), Toplin (kwiecień), Toporów (maj), Trębaczew (styczeń, luty), Tubądzin (lipiec), Wichernik (luty), Wiewiórczyn (listopad), Witów (gm. Warta sierpień), Wójtostwo (gm. Działoszyn sierpień), Wólka Marzeńska (Wola Marzeńska październik), Wróblew (gm. Skomlin kwiecień, maj, listopad), Wróblew (gm. Wróblew sierpień), Zagajew (czerwiec), Zalesie (gm. Wodzierady sierpień), Zapole (listopad), Zapolice (maj), Zduny (czerwiec), Zielęcice (grudzień), Złote (sierpień)

1938-Bałdrzychów (wrzesień), Baszków (luty), Biała (gm. Biała luty, kwiecień, wrzesień, październik), Biały Ług (sierpień), Bogumiłów (styczeń, październik), Borki (gm. Siemkowice wrzesień), Broników (kwiecień), Bugaj Radoszewicki (wrzesień), Bukowiec (sierpień), Chojne (sierpień, październik), Czarnożyły (czerwiec), Czechy (styczeń, lipiec, sierpień), Czestków (sierpień), Dalików (listopad), Dąbrówka (gm. Wróblew styczeń), Dzigorzew (sierpień), Góry Młyńskie (kwiecień), Grębień (listopad), Hamentów (listopad), Kadłub (lipiec), Kapka (Kapkaz czerwiec), Karsznice (styczeń, październik), Kąty (gm. Czarnożyły grudzień), Kiełczygłów (marzec), Klapka (maj), Klonowa (styczeń, sierpień), Kochlew (wrzesień), Kolumna (marzec), Krępa (gm. Poddębice styczeń), Krobanów (luty), Krobanówek (wrzesień), Krzeczów (czerwiec), Krzemieniew (luty), Krzyworzeka (marzec, lipiec), Kurów (marzec), Lisowice (sierpień), Lututów (sierpień, grudzień), Łaszew (październik), Mała Wieś (kwiecień), Małyń (sierpień), Masłowice (maj, sierpień), Męcka Wola (styczeń), Męka (grudzień), Miętno (listopad), Mierzyce (lipiec), Młynisko (gm. Biała kwiecień, grudzień), Mokrsko (marzec, grudzień), Monice (sierpień), Mrowiana (Mrowiczna listopad), Naramice (luty, marzec), Niechmirów (luty), Niżankowice (lipiec), Opiesin (lipiec), Orpelów (listopad), Orzechów (gm. Lutomiersk lipiec), Ożarów (grudzień), Paprotnia (listopad), Pątnów (październik), Polków (sierpień), Popowice (listopad), Pstrokonie (styczeń), Pyszków (kwiecień), Raczków (październik), Różomyśl (Rozomyśl wrzesień), Ruda (gm. Wieluń styczeń, kwiecień, sierpień, październik), Rzechta (kwiecień), Sędziejowice (styczeń), Siemkowice (maj, grudzień), Simowa (luty), Skomlin (maj, sierpień), Skrzynno (październik, listopad), Smardzew (styczeń), Stanisławów (gm. Dalików listopad), Stawek (czerwiec), Sternia (Sterna sierpień), Strobin (czerwiec), Strońsko (sierpień), Sudajew (sierpień), Trębaczew (czerwiec, sierpień), Ujazd (październik), Urbanice (grudzień), Utrata (gm. Łask sierpień), Walenczyzna (listopad), Warta rzeka (styczeń), Wcisło (sierpień), Wichernik (grudzień), Wiechutki (sierpień), Wierzchlas (lipiec), Wola Wężykowa (lipiec), Woźniki (gm. Sieradz sierpień), Zabłocie (gm. Biała październik), Zabłocie (gm. Widawa grudzień), Zadzim (sierpień), Zapole (listopad), Zapusta Mała (luty, grudzień), Zduny (styczeń), Zgórz (lipiec), Złoczewska Wieś (marzec), Złotowizna Grobelna (Grobelne wrzesień), Zofia (lipiec), Żelisław (marzec), Żerosławice (sierpień)

1939-Babice (czerwiec), Barczew (marzec, czerwiec), Borowiec (maj), Bratków (czerwiec), Burzenin (marzec), Chojne (marzec), Czarnożyły (marzec), Czartki (gm. Sieradz czerwiec), Czechy (czerwiec), Dąbrowa (gm. Wieluń czerwiec), Dąbrowa Kiełczygłowska (Dąbrowa gm. Kiełczygłów maj), Dębołęka (maj), Dobroń (luty), Dryganek (marzec), Dunaj (czerwiec), Dziebędów (czerwiec), Gaszyn (styczeń), Gliny (Glina gm. Kiełczygłów maj), Gorzuchy (gm. Wróblew maj), Huta Klonowska (maj), Karsznice (maj, czerwiec), Kobierzycko (maj), Kolumna (marzec), Komorniki (gm. Mokrsko kwiecień), Konopnica (Wolnica Niechmirowska czerwiec), Kraszkowice (styczeń), Kurów (czerwiec), Lututów (czerwiec), Łubna (maj), Małyszyn (luty), Masłowice (maj), Męka (kwiecień), Młynisko (gm. Biała luty, maj), Mokre (gm. Siemkowice maj), Mokrsko (styczeń), Obrów (maj), Oraczew (maj), Osiniec (Łosieniec kwiecień), Osjaków (marzec, czerwiec), Ożegów (maj), Pątnówek (styczeń), Pęczniew (Pęczek maj), Raczków (luty), Raczyn (czerwiec), Raduczyce (luty), Rowy (styczeń), Ruda (gm. Sieradz kwiecień), Rychłowice (styczeń), Rzeczyca (styczeń), Skomlin (styczeń, kwiecień), Swoboda (marzec), Świerki (czerwiec), Tyczyn (styczeń, czerwiec), Wągłczew (maj), Wichernik (styczeń), Widawa (kwiecień), Wojsławice (gm. Zduńska Wola marzec), Wolnica michnikowska (Wolnica Niechmirowska czerwiec), Wólka Dzierlińska (marzec), Woźniki (gm. Sieradz czerwiec), Wróblew (gm. Skomlin styczeń), Wyrębów (luty), Zapusta Mała (maj), Zborów (marzec)