-->

wtorek, 14 stycznia 2014

Podgórze

Czajkowski 1783-84 r.
Podgorze, parafia szadek, dekanat szadkowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: 2 części, pierwsza att wsi Wielki, druga koscioł farny.

Słownik Geograficzny:
Podgórze, zob. Szadek.

Obwieszczenia Publiczne 1926 nr 72

Notarjusz przy wydziale hipotecznym sądu okręgowego w Kaliszu, Stanislaw Bzowski, niniejszem obwieszcza, że zostały otwarte postępowa­nia spadkowe po zmarłych:
3) Franciszku Janczaku, współwłaśc. osady młynarskiej w maj. Wola Dzierlińska, star. sieradzkiego, współwłaśc. działki gruntu o pow. 6 morg., wchodzącej w skład majątku Kuśmierka Bartochowska i współwłaśc. działki gruntu o pow. 6 morg., wchodzącej w skład maj. Podgórze, star. sieradz­kiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został na dz. 18 marca 1927 r. w kancelarji notarjusza, Stanisława Bzowskiego, w Kaliszu.

Nowe Osady

Czajkowski 1783-84 r.
Nowe Osady, parafia kałow (kałów), dekanat łęczycki, diecezja gnieźnieńska, województwo łęczyckie, powiat łęczycki, własność: cystersi sulejowscy, księża.

Prawdopodobnie są to wsie Feliksów i Feliksów Nowy.

1793 r.




Nowe / Nowe Pustowe

Czajkowski 1783-84 r.
Nowe Pustowe, parafia mokrzkow (mokrsko), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Lasocki, starosta mokrski.

1789 r.


Markowizna

Czajkowski 1783-84 r.
Markowizna, parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.

Dębnica

Czajkowski 1783-84 r.
Dębnica, parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.

Smolarze

Czajkowski 1783-84 r.
Smolarze, parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.


Smolary

Czajkowski 1783-84 r.
Smolary, parafia stolec, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Zarębina, sędzina.

1789 r.

Żabiniec / Zabieniec / Zabienice

Czajkowski 1783-84 r.
Zabienice karczma att Niedzielsko, parafia welun (wieluń), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: brak informacji o właścicielu.

1789 r.

1839 r.

1992 r.



Sochanki

Czajkowski 1783-84 r.
Sochanki, parafia charłupia mała, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Kozminski.

1789 r.


Brzozowiec/ Brzezowiec

Czajkowski 1783-84 r.
Brzezowiec, parafia charłupia mała, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Rupniewska.

1789 r.



Dzik

Czajkowski 1783-84 r.
Dzik Pustkowie att star. klon., parafia unkow (uników), dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: -.


Dzik (Idziak?) 1789 r.

Panski Folwark / Folwark

Czajkowski 1783-84 r.
Folwark att Słupsko, parafia chotow (chotów), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Kożuchowski.


1789 r.

Gruszka / Groszka

Czajkowski 1783-84 r.
Groszka att Słupski, parafia chotow (chotów), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Kozuchowski.

1789 r.


Dworniczak / Dworniaczek

Czajkowski 1783-84 r.
Dworniaczek, parafia chotow (chotów), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Kożuchowski.

1789 r.


Szwarczowskie / Szwarczowska

Czajkowski 1783-84 r.
Szwarczowska att Chot, parafia chotow (chotów), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: brak informacji o właścicielu.

1789 r.


Utrata

Czajkowski 1783-84 r.
Utrata karczma, parafia buczek, dekanat szadkowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: Rakowscy.

1789 r.


Iabłonka głowki / Jabłonka Główka

Czajkowski 1783-84 r.
Jabłonka Główka, parafia mierzyce, dekanat krzepicki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.


Matusiak

Czajkowski 1783-84 r.
Matusiak, parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.

Pawlak

Czajkowski 1783-84 r.
Pawlak, parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.


1789 r.

Pustkowie

Czajkowski 1783-84 r.
Pustkowie, parafia welun (wieluń), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: 2 części, pierwsza inkwizlin mieyski, druga wikaryuszowie wielunscy.

1789 r.




Rybakowskie

Czajkowski 1783-84 r.
Rybakowskie, parafia stolec, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Olszewska, podstolina. (Katarzyna z Niemojewskich, wdowa po Antonim Olszewskim, stolniku piotrkowskim, ostrzeszowskim)

1789 r.




Lusiak / Łusiak

Czajkowski 1783-84 r.
Łusiak, parafia lututow (lututów), dekanat wieruszowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Myszkowski, stoln.

1789 r.

Rawiczki / Rawicki

Czajkowski 1783-84 r.
Rawicki, parafia lututow (lututów), dekanat wieruszowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Myszkowski, stol.

1789 r.

Bartoszek

Czajkowski 1783-84 r.
Bartoszek, parafia lututow (lututów), dekanat wieruszowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Myszkowski. Stol.

1789 r.


Tyczka

Czajkowski 1783-84 r.
Tyczka, parafia lututow (lututów), dekanat wieruszowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Skorzewski, czesnik.

1789 r.

Utrata

Czajkowski 1783-84 r.
Utrata karczma, parafia lututow (lututów), dekanat wieruszowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Skorzewski, czesnik.


1789 r.

Sztaszkowie / Staskowie Sołtysi

Czajkowski 1783-84 r.
Staskowie Sołtysi att Godynic, parafia godynice, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: -.

1789 r.


Bugaj

Czajkowski 1783-84 r.
Bugay karczma, parafia małyń, dekanat lutomirski (lutomierski), diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: Stokowski.

Czajkowski 1783-84 r.
Bugay karczma, parafia małyń, dekanat lutomirski (lutomierski), diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: Wirzchleyski.

1793 r.


Iaszczura / Jaszczorach

Czajkowski 1783-84 r.
Jaszczorach., parafia łaszow (łaszew), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: 2 części, pierwsza Bieniecki, druga kapituła gnieźnieńska.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Jaszczurek, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Łaszew, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność (pusta), odległość od miasta obwodowego 1 1/2.


1789 r.


Pakuły

Czajkowski 1783-84 r.
Pakuły, parafia stolec, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Olszewska, podstolina. (Katarzyna z Niemojewskich, wdowa po Antonim Olszewskim, stolniku piotrkowskim, ostrzeszowskim)

Pakuły (Paluchy?) 1789 r.


Bartek

Czajkowski 1783-84 r.
Bartek karczma, parafia mierzyce, dekanat krzepicki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: kapituła gnieźnieńska.

1789 r.




Niedźwiedź

Czajkowski 1783-84 r.
Miedzwiedz karczma, parafia czarnozyły (czarnożyły), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat wieluński, własność: (Adam) Brzostowski, były kasztelan połocki.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827r.
Niedźwiedź, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Czarnożyły, własność prywatna. Ilość domów 13, ludność 74, odległość od miasta obwodowego 1 1/2.

Zob. też  Nietuszyna.

1789 r.

1915 r.

1992 r.



Zazdrość

Czajkowski 1783-84 r.
Zazdrość att Zalewa, parafia mikołaiewice, dekanat lutomirski (lutomierski), diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: brak informacji.

1793 r.


Podłęzki młyn

Czajkowski 1783-84 r.
Podłęzki młyn, parafia stronsko (strońsko), dekanat szadkowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: brak informacji o właścicielu.


1789 r.

Mapy Czajkowskiego i Perthées'a

Herman Karol de Perthées, nadworny geograf króla Stanisława Augusta Poniatowskiego sporządził tzw. Mapy szczególne dwunastu województw. Niestety nie ma wśród nich mapy województwa sieradzkiego. Część ziem województwa sieradzkiego znajduje się na mapach województw łęczyckiego (1793 r.) i kaliskiego (1793 r.). Mapa została sporządzona w skali 1 : 225 000 i w porównaniu do wcześniejszych opracowań prezentowała się korzystnie pod względem oznaczenia miejscowości na mapie.
Prace nad dokładną mapą Polski zostały podjęte przez prymasa Poniatowskiego. W 1781 r. prymas zwrócił się do duchowieństwa o sporządzenie dokładnych opisów parafii. Na podstawie zebranych materiałów ks. Franciszek Salezy Czajkowski opracował mapy diecezji krakowskiej i chełmsko-lubelskiej, oraz archidiakonatu warszawskiego i archidiecezji gnieźnieńskiej.
Udało mi się znaleźć mapę ks. Czajkowskiego południowej części województwa sieradzkiego z 1789 roku. Mapa pod względem dokładności położenia miejscowośći przedstawia wiele do życzenia, jest wręcz miejscami bardzo niedokładna i pełna błędów. Natomiast zawiera bardzo dużo informacji historycznych tj. mnóstwo nazw miejscowości, nazwy niektórych wniesień, rzek i odnotowane na mapie ciekawostki związane z danym miejscem, czy też parafią.
Kolejne posty będą opierać się na wyżej wymienionych mapach.

poniedziałek, 13 stycznia 2014

Jakuszew

Słownik Geograficzny:
Miejscowa trądycya głosi, jakoby istniało kiedyś na obszarze Z. miasto zwane Jakuszew, lecz zostało zniszczone przez Tatarów i morowe powietrze. Podstawą do tego podania było istnienie z dawnych czasów targowiska w Z., o czem świadczy wzmianka o karczmarzach w Lib. Ben. Łaskiego i dwa jarmarki na św. Małgorzatę i św. Mateusz, które odbywały się do r. 1860 wraz z przypadającemi w te dni odpustami. (zob. Zadzim)
_________________________________________________________________________________

Jan Piotr Dekowski, Strzygi i Topieluchy
_________________________________________________________________________________

Straszliwa klęska Jakuszewa
Wprost nie do wiary, co opowiadał razu pewnego stary Walenty Rusiecki o jakimś mieście Jakuszewie, co niby miało być tam, gdzie dziś leży Zadzim. Zaklinał się, że prawdę gada, że to słyszał od swojego pradziadka, co rodził się za ostatniego króla polskiego.
Miało to być duże miasto, tyle tylko, że drewniane. Jego największą ozdobę stanowił kościół, też drewniany, z modrzewia. Stał on w najważniejszym miejscu, wedle rynku, niedaleko karczmy i ratusza.
Ludzie Jakuszewa byli bardzo pracowici. Żyli z roli, rzemiosła i handlu. Powodziło im się dobrze. Jak Bóg przykazał, pozostawali z sobą w zgodzie.
Słynęli też z wielkiej pobożności. Wśród nich nie było piekielników, łotrów i opilców. Toteż życie upływało im w spokoju i szczęśliwości.
Ale któregoś dnia na Jakuszew padła straszna zaraza, czyli — jak powiadali — morowe powietrze. Miała ją przywlec jakaś starucha, co chodziła po świecie za proszonym chlebem. Na samym początku zaraza uśmierciła kilkudziesięciu ludzi. Przeszły ulicami pierwsze pogrzeby przy śpiewie i biciu dzwonów. Potem padłych od zarazy wleczono już na cmentarz bez nijakich ceremonii, później jeszcze, kiedy zabrakło grabarzy i bliskich, pozostawiano zmarłych tam, gdzie padli.Z powodu tej zarazy w mieście panował wielki smutek i ból. Modlitwy i pienia do świętej Rozalii mieszały się z jękiem dzwonów i rozpaczą ludzi, a podwórza i ulice pełne były dymu z palonych jałowców.
W ciągu kilku tygodni całe miasto wymarło, a potem, zapewne z podpalenia, doszczętnie zgorzało.

Przekazała Józefa Jóźwik, ur. w 1884 r., rolniczka ze wsi Brodnia.
(Jan Piotr Dekowski, Strzygi i Topieluchy)



Józefowo / Józefówka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Józefówka, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Komorniki, własność prywatna. Ilość domów 3, ludność 17, odległość od miasta obwodowego 1 1/4.


1859 r.

Przybyszew

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Przybyszew, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Szadkowski, parafia Drużbin, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 8, odległość od miasta obwodowego 4.

1859 r.

1992 r.




Żurzewica

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Żurzewica, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Rudlice, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 4, odległość od miasta obwodowego 2.

1859 r.


niedziela, 12 stycznia 2014

Agnieszówka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Agniszkowka, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Chotów, własność prywatna. Ilość domów 2, ludność 8, odległość od miasta obwodowego 1.

1859 r.


piątek, 10 stycznia 2014

Łysa Góra

Łysa Góra, wzgórze  w gminie Warta. Wysokość 189.4 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1992 r.

Łysa Góra fot. Piotr Tameczka

Jan Piotr Dekowski, Strzygi i Topieluchy

Złodziej-pokutnik na Łysej Górze

Nie opodal miasta Warty znajduje się bardzo wysokie wzgórze, którego szczyt z daleka wygląda jak wielka Łysa Góra, toteż zapewne dlatego całe wyniosłe wzgórze nazwano Łysą Górą. Wiele jest tu wzniesień, wszystkie one z jednej strony mają łagodne zbocze, skierowane na las i pola uprawne, z drugiej strony ich zbocza są spadziste i zarosłe krzewami, paprocią i mchem.
Starzy ludzie powiadają, że na wierzchołku tej góry od bardzo wielu, wielu lat pokutuje wielki grzesznik, a właściwie to jego biedny duch. A jak to się stało, proszę, posłuchajcie.
Było to, zdaje się wtedy, gdy panował król Kazimierz Wielki. W tym czasie w Warcie budowano okazały kościół farny. Robociznę prowadził majster, który dopuścił się świętokradztwa. Ukradł on kilka kóp groszy, które były przeznaczone na tę właśnie budowę.
Skradzione pieniądze majster schował do skórzanego worka, wziął szpadel i nocą, kiedy księżyc rozświetlał ziemię, wlazł na samiuteńki szczyt Łysej Góry, aby tam je głęboko ukryć w ziemi. Kiedy już pieniądze zakopał i dla oznaczenia przywalił jeszcze wielkim głazem, pojawił się nagle, o zgrozo! olbrzymi i straszny potwór. Miał on zęby ostre jak noże, a ślepia jego ziały ogniem, którego płomienie były całkiem zielone.
Złodziej przeraził się, zaczął tłumaczyć i przyrzekać, że zrabowane pieniądze zaraz zwróci. Potwór , był nieubłagany. Swoją łapą wcisnął w ziemię grzeszne ręce złodzieja, po czym rzekł mu, że tyle lat będzie pilnował ukrytych przez niego skarbów, ile kóp groszy zrabował. To jest jego pokuta.
I tak też się stało.
Odtąd w noce ciemne i wietrzne można oglądać, jak na szczycie Łysej Góry, w blasku ognia, gdy palą się pieniądze, toczy zawziętą walkę ów złodziej pokutnik
ze straszliwym potworem.

Przekazała Maria Kaźmierczak, ur. w 1906 r., farmaceutka z Łodzi; opowieść zasłyszana od swojej babki, która mieszkała w mieście Warta.


Kocia Góra

Kocia Góra, wzgórze  w gminie Brzeźnio. Wysokość 180.1 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1992 r.

Fot. Piotr Tameczka
1. Kocia Góra  z oddali  
2. Droga na szczyt  
3. Rozkopane serce góry 
4. Panorama  
5. Zabudowania Kociej Góry 
6. Śródpolne drzewo 
7. Misz-masz natury i cywilizacji   
8. Przekrój   

Zielona Góra

Zielona Góra, wzgórze  w gminie Sieradz. Wysokość 125.3 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1965 r.

Zaprzężna Góra

Zaprzężna Góra, wzgórze  w gminie Wierzchlas. Wysokość 173.8 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1965 r.

Wisielak wzgórze

Wisielak, wzgórze  w gminie Działoszyn. Wysokość 224.5 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1965 r.

Wiatrakowa Góra

Wiatrakowa Góra, wzgórze  w gminie Działoszyn. Wysokość 231.20 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

Góra Wiatraczna (231 m n.p.m.) położona w pobliżu wschodniej granicy Załęczańskiego Parku Krajobrazowego jest fragmentem zespołu pagórów żwirowo-piaszczystych, wyznaczających maksymalny zasięg stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego.
W dniu 3 września 1939 r. żołnierze polscy broniący linii rzeki Warty ostrzeliwali stąd ogniem artyleryjskim oddziały niemieckie nacierające od strony Raciszyna.
Ze szczytu Góry Wiatracznej rozciąga się rozległy widok na Działoszyn, miejscową cementownię a na dalszym planie, w kierunku południowym na dolinę rzeki Warty z Raciszynem.
http://lodzkie.travel/?kat=ochrona_przyrody&sub=7&id=5

1965 r.