-->

środa, 21 grudnia 2022

Młynek

Młynek, dawniej pustkowie w dobrach Chotów położone prawdopodobnie w obecnej gminie Mokrsko. Miejscowość nie odnaleziona na mapach.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1833 nr 23

OBWIESZCZENIE.
Pisarz Trybunału Cywilnego Pierwszey Instancyi Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do Publiczney wiadomości iż Dobra Ziemskie Chotów, składaiące się z folwarku Chotów, z wsi zarobney tegoż nazwiska w którey iest kościoł parafialny stanowiący parafią Chotów, z folwarku Montawka, z wsi zarobney czyli kolonii Srebrnica, i z dwóch Pustkowiów Młynek i Jarząb zwanych, wszystkie w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim Woiewództwie Kaliskiem położone, W. Jana Olrych Szanieckiego Obywatela Królestwa Polskiego, w mieście Pinczowie w Powiecie Szydłowskim Woiewództwie Krakowskiem mieszkaiącego, i tamże zamieszkanie prawne obrane maiącego dziedziczne, aktem, tradycyi nieruchomości przez komornika Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego Ur. Józefa Narczyńskiego w dniach 23, 24, 25, i 26 Października r. 1832 na gruncie Dóbr Chotowa spisanym, na rzecz W. Józefa Alexandra dwóch Jmion Krompolca obywatela kraiu, byłego Radcy prawnego w Kommissyi Woiewództwa Kaliskiego, w mieście Kaliszu mieszkaiącego, za którego W. Robert Chrystowski Patron Trybunału Cywilnego Wdztwa Kaliskiego w poparciu tegoż zaięcia stawa i u którego tenże zamieszkanie prawne ma obrane, zaięte zostały.
Akt zaięcia powyżey wzmiankowany w Biórze Pisarza Kancellaryi Ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego W. Wawrzyńca Hilczyńskiego do księgi wieczystey dóbr Chotowa w dniu 5 Lutego r. b. wpisany, a do Bióra podpisanego Pisarza Trybunału w dniu 8 t. m. podany, i do księgi zaregestrowań wciągnięty iest.
Dobra rzeczone Chotów stanowią iednę Gminę pod nazwiskiem "Gmina Chotów", graniczą na wschód słońca z wsiami Krzyworzeka i Turów, na zachód z wsią Mokrsko, i na północ z wsią Kurów.
Obeymuią Rozległości:
A. Dworskie Grunta.
1) Grunta orne
a. przy Chotowie morg 278 pr.kw. 109
b. przy Montewce morg 293 — 250    Morg 572 pr.kw. 59.
2) Ogrody    
a. przy Chotowie morg 6    — 145 Morg 6—145.
3.) Łąki
a. przy Chotowie morg 55 — —
b. przy Montewce morg 19 — 243 Morg 74 — 243.
4) Pastwiska, Drogi, Miedze i Wygony Morg 97—156.
Ogół Dworskich Gruntów Mórg 751 pr. kw. 3.
B. Grunta Włościańskie.
Place, Ogrody, Role, Łąki Morg 586 — 294.
C. Grunta Gościennego Morg 6 — 46.   
D. Grunta Xiędza Proboszcza Morg 93 — 152.
Ogół Gruntów Dóbr Chotowa 1, 2 i 3.
Klassy około — — Morg 1440 pr. kw. 195.
Czyli około Włók 48 prętów kwadratowych 195 miary Chełmińskiey.
Granice nie są opatrzone kopcami, lecz znayduią się oznaczone, drogami, i miedzami granicznemi, a z tąd nie masz żadnego sporu.
Dobra powyżey wyrażone, znayduią się w possessyi dzierżawney W. Norberta Stawskiego, któremu się Kontrakt dzierżawny z dniem S. Jana Chrzciciela roku 1835 kończy. — Dozorcą nad Dobrami temi ustanowiony iest JPan Onufry
Rogowski.   
w Dobrach tych exystuią.
1) Czynszownikow 2ch a mianowicie: 1. Maciey Cykla młynarz z wiatraka opłaca czynszu corocznie po złtp. 300. 2. Franciszek Morzyński karczmarz z gościńca w Chotowie płaci czynszu rocznie złotp. 80.
2) Półrolników Jedenastu.
3) Zagrodników Dwudziestu siedmiu.
4) Komorników piętnastu.
Akt zaięcia powyżey z daty wymieniony w trzech kopiach, a mianowicie: w iedney kopii JP. Onufremu Robowskiemu ustanowionemu dozorcy, w drugiey kopii W. Nepomucenowi Gutowskiemu iako nominowanemu zastępcy Woyta Gminy Chotowa, i w trzeciey kopii W. Walentemu Tchorzewskiemu Pisarzowi Sądu Pokoiu Powiatu Wieluńskiego, przez Woźnego Sądowego w dniu 27 Października roku zeszłego 1832 doręczony został.
Każdy któryby o wszystkich szczegółach tych dóbr, iak równie o inwentarzach i sprzętach gospodarskich, chciał się obiaśnić, może w Kancellaryi Trybunału, niemniey i u popieraiącego Patrona akt zaięcia przeyrzeć, a kto chce same dobra widzieć, może się na grunt udać.
Dobra te sprzedane bedą    w Pś. Trybunale    Cywilnym Wdztwa    Kaliskiego w Kaliszu w Pałacu Sądowym sessye swe odbywającym na Audyencyi Publiczney tak iak są zaięte.
Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i sprzedaży w dniu 29. Marca r. b. o godzinie 10 z rana na Audyencyi wspomnionego Trybunału nastąpiło, drugie w dniu 12 Kwietnia, a trzecie w dnia 26 t. m. i r. odbyło się, gdzie popieraiący sprzedaż W. Robert Chrystowski Patron Trybunału podał za te Dobra summę 100,000 złotp. poczem termin do temczasowego, czyli przygotowawczego dóbr tych przysądzenia na dzień 30 Maia r. b. 1833. o godzinie 10 z rana na Audyencyi Trybunału Cywilnego Wdztwa Kaliskiego wyznaczony był, w którym to terminie dobra te Wmu Robertowi Chrystowskiemu Patronowi popieraiącemu sprzedaż za summę 100,000 złotp. temczasowo, czyli przygotowawczo przysądzone, i termin do ostatecznego rzeczonych dóbr przysądzenia na dzień 16 Lipca r. b. o godzinie 10 z rana na Audyencyi Trybunału Kaliskiego wyznaczony został.
Kalisz dnia 31 Maia 1833 roku. Piątkiewicz.

wtorek, 20 grudnia 2022

Bobrok

Bobrok, miejscowość znajdująca się dawniej w gminie Mierzyce prawdopodobnie w gminie Wierzchlas. 

Możliwe, że jest to błędnie zapisana nazwa innej miejscowości ze względu na to, że do tej pory nie spotkałem się z nią w innych źródłach. Szczegółowe mapy dotyczące Ekonomii Mierzyce nie odnotowują tej nazwy, ani żadnej innej która byłaby do niej podobna.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1832 nr 19 

WYKAZ
Starozakonnych maiących wolność mieszkania na wsiach w Obrębie trzech-milowem nadgranicznym znayduiących się w Woiewództwie Kaliskiem do końca Czerwca 1832 roku.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Salomon Bilski, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Łagiewniki, Wieś Łagiewniki, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Meyzer Reychman, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Kowale, Wieś Mokrsko, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Lewek Izraelczyk Sroka, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Lututów, Wieś Lututów, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Ankiel Fraind, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Lututów, Wieś Lututów, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Fabiś Anglewicz Levi, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Lututów, Wieś Lututów, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Litman Smulczyk, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Mierzyce, Wieś Mierzyce, Proceder: pacht krów.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Berek Jakubowicz, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Mierzyce, Wieś Bobrok, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Marek Joachimowicz, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Mierzyce, Wieś Pątnowo, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Jakób Lewkowicz, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Naramice, Wieś Naramice, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Marek Salamaiczyk, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Czarnożyły, Wieś Czarnożyły, Proceder: rolnictwo.
Imię i Nazwisko Starozakonnego: Bendus Hentzel, Mieysce zamieszkania: Obwód Wieluński, Gmina Biała, Wieś Biała, Proceder: pacht krów.
Za zgodność:
(podpisano) Chrzanowski 

środa, 9 listopada 2022

Piaski

 Piaski, dawniej karczma w mieście Łask, w obecnej gminie Łask.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1826 nr 21

OBWIESZCZENIE.
Ninieyszym podaie się do wiadomości, iż Maiętność Łask składająca się zniżey wymienionych wsiów i Realności, przez publiczną licytacyą w iednoroczną dzierżawę w dniu 16. Czerwca r. b. w Mieście Szadku przed Regentem Powiatu tegoż W. Kobyłeckim, wypuszczoną zostanie: mianowicie 1. Folwark Łask z Baryczą 2. Wola Łask 3. Orchow 4. Wesołka 5. Wiewiorczyn z Amelinem 6. Wronowice 7. Wierzchy 8. Krucz 9. Propinacya miasta Łasku z przyległościami 10. Cegielnia pod miastem 11. Piła na kolumnie, 12. Austerya w mieście Piaski zwana; O warunkach licytacyi każdego czasu można powziąść wiadomość w Kancellaryi Rejenta w Szadku.
Łask dnia 3. Maia 1826.   
Waleryan Czaplicki Administrator Sądowy.

poniedziałek, 31 października 2022

Amelin

Amelin, nazwa folwarku położonego przy wsi Wiewiórczyn w dawnych dobrach Łask, a obecnie w gminie Łask. Nazwa folwarku zanika z czasem i miejsce to jest określane później jako folwark Wiewiórczyn.

Folw. Manelin (Amelin)





Pozostałości folwarku Amelin

Staw pofolwarczny

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1823 nr 37

OBWIESZCZENIE.
Pisarz Trybunału Cywilnego Iwszey Instancyi
Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do publiczney wiadomości, iż dobra ziemskie maiętność Łask miasto, do którey należą: folwark Łask, i wsie folwarczne: Wola Łaska, Wiewiorczyn z folwarkiem Amelin, Barycz, Ostrów, Poleszyn Stary, Janowice, Wronowice, Wierzchy, Krzucz, Wesołka, Orchów, Kolonie: Rokitnica, czyli Olędry Rokitnickie, Krzucz, Anielin czyli Anielińskie, Teodorowskie, tudzież kolonie: Jasionna, chuta szklanna Wysieradz zwana, i Utrata, młyn i papiernia w Orchowie, młyn z gruntami Pałusznica, młyn i papiernia Kolumna zwane; młyn na Utracie, młyn do wsi Wiewiórczyna należący Wiewioracki zwany, młyn Barycz, wiatrak pod Wolą Łaską, wiatrak pod Janowicami, i folusz na grobli pod miastem Łask, oraz domy i place w mieście Łasku, przy Ulicy Sieradzkiey i Kościelney pod Numerami 162, 164,    141, w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim, Wtwie Kaliskiem, Królestwie Polskiem leżące, Aktem Tradyci Nieruchomości, przez Komornika przy Trybunale Cywilnym Woiewództwa Kaliskiego Leona Nowierskiego w dniu 20. i 21. Czerwca 1823. r. na gruncie tych dóbr spisanym, zaięte. — Akt ten tradycyi w Biórze Pisarza Kancellaryi Ziemiańskiey Wtwa Kaliskiego w dniu 18. Sierpnia roku 1823. a w Księdze Zaregestrowań Kancellaryi Trybunału Cywilnego Wtwa Kaliskiego w dniu 28. Sierpnia 1823. roku podany i zaregestrowany został.
Dobra te dziedziczne Piotra Czołchańskiego w Łasku w Powiecie Szadkowskim zamieszkałego, na rzecz Józefa Hrabi Załuskiego Pułkownika Gwardyi, Adjutanta JEGO Cesarsko Królewskiey Mości, Orderów Woyskowych, Kawalera dóbr Grabki dziedzica, w Grabkach Obwodzie Stobnickim Wtwie Krakowskim, i Teofila Hrabi Załuskiego Orderów Polskich Kawalera, dóbr Jasiennicy dziedzica, w Jasiennicy w Cyrkule Sanockim Galicy i wschodniey zamieszkałych zaięte; za których Mateusz Rubach Patron przy Trybunale Cywilnym Wtwa Kaliskiego, w Kaliszu mieszkaiący stawa.
Dobra te składaią iednę Gminę, zaś same miasto Łask, do którego należą domy dworskie, składa drugą i osobną Gminę.
Rozległości na miarę Magdeburgską obeymuią:
Folwark Łask, obeymuie w gruntach ornych 1. 2. i 3. Klassy, z łąkami, ogrodami, stawami, sadzawkami, oraz folwarki Wola Łaska, Barycz, i wieś Barycz, z gruntami 1. 2. i 3. Klassy: ogrodami, pastwiskami, rzekami, stawkami, drogami, i nieużytkami 62 hub. 25 morg. 46 []p. Wieś folwarczna Wiewiorczyn obeymuie gruntu ornego 1. 2. i 3. Klassy z ogrodami, łąkami, pastwiskami, gruntami i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, drogami, stawami, i nieużytkami około 52 hub. 6 morg. 72 []p.
Wieś folwarczna Krzucz obeymuie gruntu ornego 1. 2. 3. i 6. Klassy z łąkami, ogrodami, pastwiskami, gruntami i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami i nieużytkami około 73 hub. 21 morg. 52 []p.
Wieś folwarczna Orchów i Wesołka obeymuią gruntu ornego 1. 2. i 3. klassy, z łąkami, ogrodami, pastwiskami, gruntami i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, drogami, rzekami, stawami i nieużytkami około 74 hub. 17 morg. 66 []p.
Wieś folwarczna Ostrów obeymuie gruntu ornego 1. 2. 3. i 6. Klassy z ogrodami, łąkami, pastwiskami, gruntami, i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, stawami, rzekami i nieużytkami około 84 hub. 7 morg. 5 []p.
Wieś folwarczna Wronowice obeymuie gruntu ornego 1 2 3. i 6. Klassy z ogrodami, łąkami, gruntami i łąkami wieyskiemi, i zabudowaniami około 71 hub. 14 morg. 148 []p.
Wieś folwarczna Wierzchy, obeymuie gruntu ornego 1. 2. 3. i 6. Klassy z łąkami, pastwiskami, gruntami ornemi i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, drogami, i nieużytkami około 26 hub.
Wieś folwarczna Poleszyn, obeymuie gruntu ornego 1. 2. 3. i 6. Klassy z ogrodami i łąkami, nizinami, gruntami ornemi i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, rzekami,
drogami i nieużytkami około 39 hub. 19 morg, 19 []p.
Wieś folwarczna Janowice, obeymuie gruntu ornego 1. 2. i 3. Klassy z ogrodami, łąkami, gruntami ornemi, i łąkami wieyskiemi, zabudowaniami, stawami, drogami i nieużytkami około 57 hub. 20 morg. 109. []p.
Bory i lasy do maiętności miasta Łask należąceobeymuią rozległości:
1. Obiazd Rokitnica, Ostrów i Barycz zwany obeymuie około 9640 morg.
2. Obiazd Wola Zapusta, obeymuie około 6600
3. Obiazd Poleszyn, obeymuie około 13800 morg.
4. Obiazd Krzucz, obeymuie około 12400 morg.
5. Obiazd Wronowice, obeymuie około 3142 morg.
6. Obiazd Kolumna, obeymuie około 2000 morg.
7. Obiazd Łask Zapusta, obeymuie około 205 morg.

Bory do Janowic należące:
1. Obiazd Wysieradz zwany obeymuie rozległości około 2700 morg.
2. Obiazd Chmielona zwany, obeymuie około 5600 morg.
3. Obiazd Jasionna obeymuie około 4300 morg.
Czyni się tu ta wzmianka, iż bory te nie są w takiey ilości, z przyczyny że Kolonie są w nich założone. —
Wtych dobrach są następni koloniści i tak, na Koloni Krzucz-Anielin, która obeymuie hub 50 miary Magdeburgskiey, Andrzey Dyderek, Ewa Roza Klim wdowa i sukcessorowie Wojciecha Klim, Stanisław Weychert, Anna Lieza Dyderek, Jan Kurzwek, Rozalia Brukowa, i sukcessorowie Woyciecha Bruk, Gottlib Handtke, Samuel Klinicki, Jozef Szeller, Gottlib Krau, George Deutschmann, Krystian Darcz, Gottlib Baer, Kazmierz Bruck, Jozef Kupsch, Andrzey Kupsch, Bogumił Otto, Bogumił Kucner, Anna Roża Bloch, i sukcessorowie Krystyana Bloch, Fryderyk Deutschmann, Jan Bruk, Marcin Szedler, Jan Siodlarczyk, Piotr Siodlarek, Krystyan Klim, Karol Sayf, Krystyan Sayf, Gottfried Roer, Antoni Cieślewicz, Antoni Rożański, Sobestyan Raczyński, Józef Wartalski, Jan Gottfried Bloch, Jan Fintsch, Michał Fechner, George Kirchin, Jan Kalinowski, Jozef Kalinowski, Kazmierz Otuski; z chuby rocznie po Złtp. 60 czynszu opłacaią.

Na Kolonii Rokitnicy, która obeymuie rozległości hub 80 miary Magdeburgskiey, George Wall, Bogumił Koch, Bogumił Teys, Marcin Pleciński, Jakób Obst, Jan Knul, Stanisław Jankowski, Anrzey Hennig, Bogusław Heyn, Krysztoff Meinszatz, Andrzey Stach, Jan Weiss, Gottlib Ludwik, Johann Flanderk, Krystyan Hentz, Krystyan Mener, Andrzey Ginther, Katarzyna Kreydzina wdowa, Jan Berger, Getruda Wallczak wdowa, Bogumił Jedel, Krysztoff Gutsch, Krysztoff Lange, Franz Zedler, Bogusław Schuiz, Jan Klich, Krystyan Klich, Michał Koetz, Woyciech Leszke, Krystyan Obst, Jan Schulz, Bogusław Madlang, Krystyan Obst, Jan Kozic, Woyciech Gwiz, Krystyan Schiller, Bogumił Scheibner, Karól Huebscher, Bogumił Wagner, Józef Smitowski, Jakób Winowicz, Bartłomiey Szafrański, Woyciech Hentschke, Bogumił Berger, Marcin Berger, Maryanna Gwisowa, Michał Bieńkowski, Michał Kausch, Krstyan Krueger, Gottlib Jachmann, Bogusław Ginther, Antoni Szteingert, Krystyan Sayda, Bogusław Klich, Alexander Kalinowski, Michał Oleyniczak, Jan Kausch, Andrzey Redloff,  Bogumił Pogorell, Kazmierz Guzicki, Krysztoff Kucmanowski, z chuby rocznie po Złtp. 54 czynszu Dworowi opłacaią.
Na Kolonii Teodory, która obeymuie rozległości hub 20 miary Magdeburgskiey: Marcin Knull, Stanisław Urbankowski, Andrzey Chęciński, Antoni Meszyński, Bonawentura Macieiewski, Maciey Małecki, Piotr Grabowski, Szymon Grabowski, Ignacy Zieliński, Piotr Kant, Antoni Marschał, Franciszek Więckowski, Sobestyan Winowicz, Mikołay Grochowicki, Walenty Szulczewski, Józef Oleyniczak, Woyciech Winkler, Tilowa wdowa, płacą z huby rocznie czynszu Złtp. 54 Dworowi.

Chuty Szklanney Janowskiey i Kolonii Wysieradz, iest okupnikiem Wacław Ammer, płacić będzie czynszu z teyże Chuty i Kolonii, która chub 12. miary Chełmińskiey rozległości obeymuie, od dnia 24. Czerwca 1824. roku poczynaiąc po Złtp. 1,000 rocznie, tu znayduią się jeszcze następni koloniści: Felix Pryliński, Sobestyan Pomperski, Adam Wieczorek, Ludwik Hoft, Jan Gudymayer, Krysztoff Drewisch, Krysztoff Finlaenger, Ignacy Brux, Andrzey Szubiński, Ernest Piasecki, Gottlib Schwalm, Jan Fuchs, Karól Burchert, Marcin Ritter, Marcin Jeszka, Michał Jeszka, Antoni Chodkiewicz, Filip Adrich, Karól Albrecht, Karól Jautsch, Paweł Pelke, Gottfrid Alcher, Rozalia Jastrzębska, Piotr Maisner, Jakób Maisner, Marcin Klim, Zuzanna Handt, Michał Abram, Karól Mueps, Jan Schwartz, Stanisław Dobrosz, Grzegorz Remicz, Kasper Suyka, Piotr Duszyński, Piotr Kuntz, Bogumił Zieliński, Antoni Wiśniewski, Piotr Suyka, Jan Wuchfert, Andrzey Manty, Woyciech Bidok, Krysztoff Chyl, Bogumił Schwartz, Jan Chanett, Marcin Pipka, Jan Streplintz, Woyciech Schwartz, Krystyan Dyman, Daniel Broier.

Kolonii Jasionna, iest okupnikiem Felix Pryliński, płacić będzie czynszu rocznie po Złtp. 810 z teyże Kolonii, która chub 9 Chełmińskich rozległości obeymnie, na tey Kolonii są jeszcze następni koloniści: Woyciech Frankoski,  Andrzey Tomaszyk, Krystyan Pusch, Jan Balicki, Jan Cieslewicz, Gottfrid Woyt, Maciey Tusikiewicz, Antoni Medyński, Jan Medyński, Bogumił Buxrichter, Jan Biernat, Woyciech Nowicki, Anna Wilczyńska, Andrzey Marx, Jan Marciński, Jan Macnerowicz, Woyciech Zimmermann, Wincenty Pachalski, Fryderyk Zayda, Jan Freitag, Jan Schulz.

Na Kolonii Utrata są następni koloniści czyli okupnicy: Kazmierz Okoński, Michał Szlender, Andrzey Mysze, Michał Krueger, Kazmierz Wolnicki, Stanisław Sobolewski, Tomasz Pasternak, Samuel Fischer, Kasper Ocieszyński, Katarzyna Radońska, Maryanna Krzyżanowska, Jan Gazie, Szepka, z tych każden posiada plac na dom i ogród 30 łokci szeroki a 70 łokci długi, iedni płacą czynszu rocznie Złtp. 12, drudzy zaś po Złtp. 18.

W wśi Baryczy Krystyan Jedliński, i Krysztof Gerdel okupnicy młyna i chuby gruntu płacą rocznie czynszu Złtp. 482, Borowski okupnik młyna Pałusznica zwanego płaci rocznie Złtp. 300, Ignacy Jungowski okupnik młyna i papierni Kolumna zwanych płaci rocznie Zttp. 900 czynszu.
W wśi Wronowicach, iest Ludwik Magnuski okupnik półrólka, płaci czynszu Złtp. 90 rocznie.
W wśi Orchowie Samuel Wolff i Abram Kempiński okupnicy młyna wodnego i papierni, płacą rocznie czynszu Złtp. 840.
Na Kolonii Utrata Litmann Wołkowicz okupnik młyna płaci rocznie czynszu 1098 Złtp.
W wśi Wiewiorczynie Marcin Kirschbaum okupnik płaci z młyna Czynszu rocznie Złtp. 400.
W wśi Woli Łaskiey Stanisław Wesołowski okupnik wiatraka, płaci czynszu rocznie Złtp. 54.
W wśi Janowicach Marcin Geysler okupnik wiatraka płaci czynszu rocznie Złtp. 360.
W wśi Wiewiorczynie Johann Essig okupnik płaci czynszu rocznie Złtp. 150.
W mieście Łasku, Wigdor okupnik domu i placu, czynszu Złtp. 30. rocznie opłaca. Wilhelm Otto okupnik domu na grobli płaci czynszu Złtp. 30.
Dzierżawcy tych dóbr są następni, i tak wszczegolności:
Folwarku Łask z wśią folwarczną Barycz, iest dzierżawcą Felix Bartoszewski, w wśi folwarczney Wola Łaska Florenty Badyński, w wśi folwarczney Ostrów Władysław Jabłkowski, wśi folwarczney Wronowice Tomasz Piasecki, wśi folwarczney Poleszyn Weronika Pruska, wśi folwarczney Janowice Stanisław Czapliński, wśi folwarczney Krzucz Jakób i Helena Oczeszalscy, wśi folwarczney Wesołka Józef Domżalski, wśi folwarczney Orchów Maryanna Czaplińska i Alexander Sakowski, wśi folwarczney Wiewiorczyn z folwarkiem Amelin, Antoni Lambrecht, dzierżawca Propinacyi Józef Olszewski, Aron Rudek dzierżawca Brukowego i Austeryi, Walenty Siemieński i starozakonny Opatowski dzierżawcy domów w mieście. Ogólną Administracyą prowadzi Waleryan Czaplicki.—
Kto się chce o wszystkich szczegółach tych Dóbr, iako też i o Inwentarzach gruntowych obiaśnić, może w Kancellaryi Trybunału i u Patrona popieraiącego zaięcie przeyrzeć, a kto chce Dobra widzieć może się udadź na grunt.
Tradycya powyżey z daty wymieniona Piotrowi Czołchańskiemu dziedzicowi dobr Łasku, druga kopia temuż iako Woytowi Gminy dóbr Łskich w dniu 24. Czerwca roku 1823, trzecia kopia Michałowi Ruszkowskiemu iako Burmistrzowi miasta Łasku, czwarta kopia Pawłowi Roiek Pisarzowi Sądu Pokoiu Powiatu Szadkowskiego w dniu 29. Lipca roku 1823, doręczona.
Dobra te sprzedane będą w Pś. Trybunale Cywilnym Wtwa Kaliskiego w Kaliszu w Pałacu Sądowym swe Sessye odbywaiącym, na Audyencyi Publiczney łącznie, tak iak są zaięte, lub cząstkowo w następuiącym porządku:
1. Miasto Łask z domami i placami, w mieście Łasku z foluszem i domem na grobli z folwarkiem Łask, młynem i kolonią Utrata, z wśią folwarczną Wola Łaska, kolonią Teodory, z wsią folwarczną Barycz, młynem i papiernią Kolumna, z wsiami folwarcznemi Orchów i Wesołka, z wśią folwarczną Wiewiorczyn z folwarkiem Amelin.
2. Wieś folwarczna Ostrów, z Kolonią Rokitnica, młynem Pałusznica.
3. Wieś folwarczna Krzucz, z kolonią Anielin czyli Krzucz.
4. Wieś folwarczna Wronowice, z wśią folwarczną Wierzchy.
5. Wieś folwarczna Poleszyn Stary.
6. Wieś folwarczna Janowice z Chutą Szklanną Janowską i kolonią Wysieradz, kolonią Jasionna.
Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi w dniu 3, Listopada roku 1823. o godzinie 10 z rana nastąpi.—
w Kaliszu dnia 29 Sierpnia 1823. r.
Piątkiewicz.
 
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1826 nr 21

OBWIESZCZENIE.
Ninieyszym podaie się do wiadomości, iż Maiętność Łask składająca się zniżey wymienionych wsiów i Realności, przez publiczną licytacyą w iednoroczną dzierżawę w dniu 16. Czerwca r. b. w Mieście Szadku przed Regentem Powiatu tegoż W. Kobyłeckim, wypuszczoną zostanie: mianowicie 1. Folwark Łask z Baryczą 2. Wola Łask 3. Orchow 4. Wesołka 5. Wiewiorczyn z Amelinem 6. Wronowice 7. Wierzchy 8. Krucz 9. Propinacya miasta Łasku z przyległościami 10. Cegielnia pod miastem 11. Piła na kolumnie, 12. Austerya w mieście Piaski zwana; O warunkach licytacyi każdego czasu można powziąść wiadomość w Kancellaryi Rejenta w Szadku.
Łask dnia 3. Maia 1826.   
Waleryan Czaplicki Administrator Sądowy. 

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1838 nr 90

Rejent Powiatu Szadkowskiego.
Zawiadamia szanowną publiczność, że dnia 2 n. s. miesiąca Maja r. b. z. majętności Łaskiej to jest: 1. Folwark Wronowice z wsią tegoż nazwiska o godzinie 10 z rana.
2. Folwark Wywierzyn z wsią tegoż nazwiska z folwarkiem Smelin o godzinie 12 ty w południe.
3. Folwark Wesołka z wsią tegoż nazwiska o godzinie 2 z południa, z wszelkiemi tych dóbr użytkami w Powiecie Szadkowskim Gubernii Kaliskiej położonych na lat trzy poczynając od Świętego Jana Chrzciciela r. b. stosownie do żądania W. Administratora tej majętności, w Kancellaryi moiej w Szadku przez publiczną licytacyą wydzierżawione zostaną. Warunki do tych dzierżaw w mej Kancellaryi są do przejrzenia.
w Szadku d. 21 Mar. (2 Kwiet.) 1838 r.
Kajetan Prawdzic Szczawiński.

poniedziałek, 24 października 2022

Tydzień

 Dodałem informacje z czasopisma Tydzień (Piotrkowski) z roku 1880.

Tygodnik pisał wówczas między innymi o włościanach z Buczka, którzy przyszli z pomocą kupcom żydowskim jadącym do Łodzi, a zaatakowanych przez bandę rabusiów, o zmarłym we wsi Przygoń byłym oficerze wojsk polskich odznaczonym niegdyś orderem „virtuti militari.”  Ponadto opisano problemy jakie pojawiły się podczas budowy traktu bitego z Łasku do Lutomierska oraz braki edukacyjne w parafii Strońsko. Jak skończył przestępca-recydywista z wsi Rusiec, jak szlachetnie zachował się Ignacy Szulc z wsi Okup.

sobota, 22 października 2022

Kaliszanin

 Dodałem informacje z  1877 roku. 

Polecam zwłaszcza artykuły prasowe dotyczące karczmy Kurek i grasującej w okolicach bandy niesławnego Materskiego. Dowiemy się co znaleziono we Włyniu i jakie obrazy zachwyciły Kazimierza Witkowskiego goszczącego w tutejszym dworze. Przeczytamy o pożarze młyna wodnego w Dzigorzewie i innych nie mniej interesujących wieściach odnotowanych na łamach Kaliszanina w 1877 roku.

piątek, 21 października 2022

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego

  Dodałem informacje z roku 1822.

Domicellin

Domicellin, dawniej folwark należący do dóbr Olewin, leżący prawdopodobnie w obecnej gminie Wieluń. Nazwa folwarku wywodzi się od imienia właścicielki  dóbr Domicelli Taczanowskiej. Folwark nie odnaleziony na mapach.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1822 nr 21

OBWIESZCZENIE.
PisarzTrybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do publiczney wiadomości, iż Dobra Ziemskie Ruda, składaiące się z wsi folwarczney Ruda, z Folwarków Taczanów, Emanuelin, Nowyświat, oraz Dobra Ziemskie Olewin Części A.B.C., składaiące się z wsi folwarczney Olewin, z folwarku Domicellin w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim Wdztwie Kaliskiem Królestwie Polskiem leżące, Aktem Tradycyi nieruchomości przez Komornika przy Trybunale Cywilnym Wztwa Kaliskiego, Leona Nowierskiego, w dniu 4. Maia r. b. na gruncie Dobr tych spisanym, zaięte. — Akt ten tradycyi w Biorze Pisarza Kancellaryi Ziemiańskiey Wdztwa, Kaliskiego w dniu 11. Maia r. b., a w Xiędze zaregestrowań Kancellaryi Trybunału Cywilnego Wztwa. Kaliskiego w dniu 15. Maia r. b. podany i zaregestrowany został. — Dobra te Eufemia, Julia, Emmanuel, Leon i Oktawian rodzeństwo Taczanowscy posiadała pro jndiviso prawem własności nabyte w spadku po Oycu swym Franciszku Taczanowskim, Radzcy Stanu, w Turowie w Powiecie Lelowskim Wztwie Krakowskim mieszkający, na rzecz Domicelli z Taczanowskich Taczanowskiey Wdowy Naddzierżawczyny Ekonomii Olsztyn w Dobrach Turowie Powiecie Lelowskim Wdztwie Krakowskim zamieszkałey, zaięte, za którą Jgnacy Milewski, Patron przy Trybunale Cywilnym Wdztwa Kaliskiego, w Kaliszu mieszkaiący, stawa i subhastacyą popiera. — Dobra Olewin i Ruda składaią iednę Gminę, i należą do Parafii wsi Rudy, obeymuią rozległości z zabudowaniami, ogrodami, rolami 1.2. i 3. klassy, łąkami, pastwiskami, sadzawkami, nieużytkami i Borem; w ogóle hub 309 prętów kwadratowych 88 miary Magdeburgskiey. Budynki dworskie wsi Rudy i Olewina po większey części masive murowane, po części z drzewa w węgieł i drzewa kostkowego, w Strychulce z gliny; inne zaś iak i wieyskie z drzewa w węgieł słomą i gątami kryte. — W wsi Rudzie iest Kościoł Rzymsko-Katolicki Parafialny massive murowany, gątami kryty. — W wsi Rudzie iest 8 pułrolników, 16 zagrodników, 1 chałupnik i 18 Komornic i Komorników, 1. Okupnik Pr. Marcin Kowalski, Młynarz, który płaci z wiatraka czynsz roczny i mele mlewo dworskie bez miarki. W wsi Olewinie iest 6 pułrolników, 18 zagrodników, 5 chałupników, 3 komorników. Kto się chce o wszystkich szczegółach tych Dobr, iako i o inwentarzach gruntowych obiaśnić, może w Kancellaryi Trybunału i u Patrona popierającego zaięcie przeyrzeć, a kto chce Dobra widzieć, może się udać na grunt. — Dobr Rudy iest zastawnym Possessorem Jozef Zegrzda w Rudzie mieszkaiący, a w wsi Olewinie mieszka Współdziedzic Emmanuel Taczanowski, Woyt Gminy Rudy i Olewina, oraz tych Dobr sądowy Administrator. Tradycja z daty powyżey wymieniona Emmanuelowi Taczanowskiemu, Administratorowi Dobr Rudy i Olewina, druga kopia Pisarzowi Sądu Pokoiu Powiatu Wieluńskiego, Karolowi Sławianowskiemu, trzecia kopia Woytowi Gminy Dobr Rudy i Olewina Emmanuelowi Taczanowskiemu, w dniu 4. Maia r. b., w Rudzie i w Wieluniu przez Woźnego przy Sądzie Pokoiu Powiatu Wieluńskiego, Bartłomieja Rusińskiego, wręczoną została. — Czwarta kopia dla Jana Olrych Szanieckiego, Radzcy Wdztwa Krakowskiego w mieście Pińczowie zamieszkałego, a co do interessu tego zamieszkanie prawne w Kaliszu u Patrona Trybunału, Jozefa Glaubitz Rokossowskiego obrane maiącego, iako Opiekuna Sukcessorów nieletnich ś. p. Franciszka Taczanowskiego, to iest: Emmanuela, Leona, Oktawiana, Synów, Eufemii i Julii Córek Taczanowskich, na ręce tegoż Patrona w Kaliszu dnia 7. Maia r. b. doręczoną została. — Sprzedarz tych Dobr w Prz. Trybunale Cywilnym Wdztwa Kaliskiego w Kaliszu w Pałacu Sądowym posiedzenia swe odbywaiącym na Audyencyi publiczney nastąpi. — Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyinych w dniu 1. Lipca r. b. o godzinie 10. zrana nastąpi.
w Kaliszu dnia 15. Maia 1822. roku.
Piątkiewicz.

czwartek, 6 października 2022

Zaspy

Zaspy, dawniej kolonia leżąca w okolicach wsi Leśnik prawdopodobnie w obecnej gminie Poddębice.
 
 
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1820 nr 17

OBWIESZCZENIE.
Pisarz Trybunału Cywilnego Iszey Instancyi
Woiewodztwa Kaliskiego.
W skutek Wyroku Trybunału Cywilnego pierwszey Instancyi Woiewództwa Kaliskiego z dnia 4. Czerwca 1817 r. nakazuiącego sprzedarz Dóbr do Massy Kaietana Milewskiego należących, i Wyroku tegoż Trybunału z dnia 3. Kwietnia 1819. potwierdzaiącego Taxy, podaie do publiczney wiadomości, iż sprzedane będą przez publiczną licytacyą następne Dobra przez Wyrok Sądu Appellacyinego Królestwa Polskiego z dnia 27. Marca 1811? r. za własność Massy Kaietana Milewskiego Konkursowey uznane:
1. Borzewisko w Powiecie Szadkowskim Woiewództwie Kaliskim, z Kolonią Konstantinow, Olędrami Płacisko, Leśnik i Zaspy, otaxowane na 400,430 złot. pol., przyczem iednak wspomina się, iż po wyprowadzoney Taxie Budynki Dworskie spaliły się.
2. Lipki w tymże Powiecie i Województwie, z Młynem nad granicą Bałdrzychowską, otaxowane na 38,824 złotych Polskich, i Borki wtymże Powiecie i Woiewództwie, otaxowane na 19190 złotych Polskich.
3. Wyrembów, w tymże Powiecie, otaxowane na złotych 27,996 polsk.
4. Dąbrówki w tymże Powiecie, otaxowana na złotych 43,348 gr. 19 Polskich.
5. Wola Pomianowa wtymże Powiecie, otaxowane na złotych 57,383, oprócz zakontrowersowanych Pertynencyów, które otaxowane na Złotych 8800 polskich.
6. Charchów Pański w tymże Powiecie, otaxowane na złotych 71,067
polskich.
7. Nowa wieś w tymże Powiecie, otaxowane na złotych 43,384 polskich.
8. Malinie w Powiecie Wartskim Województwie Kaliskim, otaxowane
na złotych 21,414 polskich.
9. Porczyny i Wylazłów w Powiecie Szadkowskim, otaxowane na złot. 57,997 pol.
a to pod następuiącemi warunkami:
1. Każde Dobra, iak wyżey oddzielnie są taxowane, oddzielnie licytowane będą, wyjąwszy Lipki i Borki, które razem sprzedane będą, stosownie do powyższego Wyroku.
2. Ochotę maiący do licytowania złożą przed rozpoczęciem licytacyi kaucyą za dotrzymanie warunków do Depozytu Prześwietnego Trybunału Cywilnego Województwa Kaliskiego złotych 3000 polskich w gotowiznie, wyjąwszy tych, którzy przez oddzielne Wyroki Trybunału uzyskali przyięcie ich pretensyow do massy przyznanych za kaucyą.   
3. Ponieważ w Borzewisku budynki się spaliły, przeto kupuiący, lubo na to w Taxie żadcen wzgląd nie iest wzięty, żadnego wynadgrodzenia tych budynków brakuiących nie będzie mógł żądać.
4. Summa szacunkowa po przysądzeniu ostatecznem złożona będzie do Depozytu Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego w przeciągu dni dwudziestu pod nową na koszt i rizyko niedotrzymuiącego Resubhastacyą. — Na zastawników, ieżeli Plus-Licytantami będą, podług Wyroków zapadłych wzgląd wzięty będzie.
5. Koszta Wyroku ostatecznego przysądzenia Pluslicytant sam poniesie, inne zaś koszta Subhastacyi przez Massę poniesione będą.
Po odczytaniu ninieyszyeh warunków na publiczney Audyencyi dnia 28. Marca 1820r. Trybunał stosownie do wniosków Kuratora Massy, iako Ex-trahenta Subhastacyi, w myśl Art. 959. Kodexu postępowania do przygotowawczego przysądzenia wyżey wspomnionych Dobr Termin na dzień 9. Maia r. b. o godzinie 10. rano w Izbie swey Audyencyonalney ustanawia przepisane prawem formalności uzupełnić Kuratorowi Massy poleca.
Dan w Kaliszu dnia 28. Marca 1820 r.
Franciszek Rybczyński,
Pisarz Wydz. 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1824 nr 28

Podpisarz Trybunału Cywilnego Iszey Instancji
Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do publiczney wiadomości, iż Dobra Borzewisko, leżące w Pcie Wartskim Wdztwie Kaliskiem, wraz z Kolonią Konstantynów, Holendrami Plecisko, Leśnik i Zaspy, na złtp. 400,430 otaxowane, na żądanie Felixa Więckowskiego, Patrona Trybunału, iako Kuratora massy Konkursowey Kajetana Milewskiego — w Trybunale Cywilnym Wztwa Kaliskiego na dniu 24. Czerwca 1824 r. zostały tymczasowie przysądzone Janowi Miczke, Patronowi Licytuiącemu, za summę 165,000 złtp., a do ostatecznego przysądzenia wyznaczony iest termin na dzień 5 Sierpnia 1824 r. o godzinie 10. zrana w Sali Audyencyonalney Trybunału Cywilnego I. Instancyi Wdztwa Kaliskiego posiedzenia swe w Kaliszu w Pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny stoiącym, odbywaiącego.
Warunki przedaży i licytacyi są następne:   
1) Nikt do licytacyi przypuszczonym nie będzie, kto nie złoży vadium w gotowiznie 1000 Tal.   
2) Czwartą część Summy Szacunkowey Plus-licytant po przysądzeniu ostatecznym złożyć iest obowiązany do Depozytu Trybunału w dni 20.
3) Trzy czwarte części pozostaną do lat trzech z procentem 5/100, które w 1827 r. na Sty Jan Chrzciciel złożyć powinien, a to wszystko pod nową na koszt i ryzyko niedotrzymaiącego resubhastacyą.
4) Koszta licytacyi i tradycyi Plus-licytant ponieść obowiązany.
Nadmienia się przytem, iż po wyprowadzoney Taxie Budynki dworskie spaliły się.   
Kalisz dnia 9. Lipca 1824.
Cichorski.

Dziennik Urzędowy Gubernii Kaliskiej 1839 nr 25

Pisarz Trybunału Cywilnego Pierwszej Jnstancyi Gubernij Kaliskiej.
Podaie do publiczney wiadomości, iż dobra ziemskie Borzewisko z przyległościami, składaiące się z wsi folwarczney i zarobney Borzewisko, z kolonii Leśnik, Dezerta Zaspy, i osady Konstantynów w Powiecie Wartckim Obwodzie i Gubernii Kaliskiey, w Gminie Borzewisko położone, ze wszystkiemi przyległościami, użytkami i dochodami, dawniey śp. Konstan­ tego Rekowskiego a teraz SSrów Jego iako to: a) Elżbiety z Kręskich Rekowskiey po śp. Konstantym Rekowskim pozostałey wdowy iako ma­ tki i naturalney Opiekunki nieletnich swych dzieci to iest: Konstantego i Elżbiety rodzeństwa Rekowskich w wsi Żydowie Powiecie Kaliskim mieszkaiącey, i zamieszkanie prawne obrane maiącey, b) Napoleona Re­ kowskiego doletniego w wsi Siewieruszkach małych Powiecie Wartckim. c) Dezyderyi z Rekowskich Pągowskiey, Piotra Pągowskiego małżonki w wsi Mileiewie Powiecie Wartckim. d) Artaxerxesa Rekowskiego w wsi Rudniczysku. e) Stefanii z Rekowskich Józefa Wężyk małżonki w wsi Rogaszycach obydwóch w Powiecie Ostrzeszowskim W. X. Poznańskim mieszkaiących, a zamieszkanie prawne co do tego interessu tu w Kaliszu u Wgo Alexandra Kiedrzyńskiego Adjunkta Dyrekcyi Szczegółowey obrane maiących, dziedziczne. Aktem tradycyinym nieruchomości przez Komornika Trybunału Józefa Sikorskiego na gruncie tychże dóbr w dniach 24 i 25 Stycznia (5 i 6 Lutego) r. b. 1839 sporządzonym, na rzecz Jana Nepomucena Siemieńskiego dziedzica dóbr Zytnego, i tamże w Zytnym Powiecie Radomskim mieszkającego, a zamieszkanie zaś prawne u Wgo Xawerego Wołowskiego Patrona Trybunału Kaliskiego w Kalisza zamie­ szkałego obrane maiącego, za którego w interessie tym pomieniony Patron Xawery Wołowski stawać i kroki prawne czynić będzie na przymuszone wywłaszczenie zaięte zostały.
Akt zaięcia wyż z daty powołany w dwóch kopiach W. Mikołaiowi Gołembowskiemu iako Wóitowi Gminy Borzewiskar i iako dozorcy, w trzeciey kopii Pisarzowi Sądu Pokoiu Powiatu Wartckiego w dniu 28 Stycznia (9 Lutego) r. b., w pięciu kopiach SS. Rekowskim powyżey z Jmion Nazwisk i zamieszkania wymienionym, tudzież kopią Fellixowi Grabowskiemu iako przydanemu podopiekonowi nieletnim Rekowskim w dniach 2/14, 3/15 i 6/18 Marca r. b. 1839 doręczony, następnie w Kancellaryi Ziemiańskiey Gubernii Kaliskiey w dniu 3/15 Kwietnia r. b do właściwey księgi wieczystey dóbr Borzewiska podany, zaś do księgi zaregestrowań w Kancellaryi Trybunału Cywilnego Gubernii Kaliskiey w dn. 13/25 Kwietnia r. b. wpisany i zaregestrowany został.
Dobra te są łączne i składaią iednę Gminę pod nazwiskiem Gmi­ na Borzewiska, odległe są od miast Unieiowa mile 1, Dobry mile 1, Podębic mile 1 i pół, Powiatowego Warty mil 3, Gubernialnego Kalisza mil 7.
Rozległość dóbr tych uważaiąc sposobem przybliżonym których gatunek ziemi należy do 1, 2, 3 i 4 klassy iest następuiąca:
a) gruntu ornego do folwarku Borzewisko należącego około, Morg. 907 pk. 94.
b) Ogrodu z sadem przy dworze będącym, Morg. 15 pk. 118.
c) Łąk i pastwisk, Morg. 488 pk. 98.
d) Gruntu w Konstantynowie do Probostwa fundować się maiącego należącego, Morg. 46 pk. e) Ogrodów, Morg. 7 pk. 15.
f) Mieysce na cegielnią przeznaczone, pk. 120.
g) Grunta orne na kolonii Leśnik, Morg. 045 pk. 80.
h) Grunta włościańskie w Borzewisku, Morg. 589 pk. 117.
i) Łąk włościańskich w Borzewisku, Morg. 31 pk. 170.
k) Ogrodów w Konstantynowie, Morg. 32 pk. 11.
l) Lasów w Konstantynowie, Morg. 2124 pk. 4.
ł)Place pod zabudowaniami dworskiemi, Morg. 4 pk. 70.
m) Place pod zabudowaniami włościan, Morg. 18 pk. 138.
n) Wody drogi i nieużytki, Morg. 13 pk. 125.
Razem Morg 5224, pk. 146
Wyraźniey morgów pięć tysięcy dwieście dwadzieścia cztery prętów kwadratowych 146 czyli około hub 177 morgów 14 prętów kwadra­ towych 145 miary magdeburgskiey.
W dobrach tych znayduie się włościan mianowicie w Borze­wisku.
Pułrolników 9 każden z nich w tydzień odrabiaią pańskiego po dni 4 bydłem i dni 2 ręczno, po 6 tłuk w żniwa odrabiaią, daią po 3 ka­ płony i po 40 iay, chmielu korzec 1, przędzie sztukę 1, maią inwenta­rze i narzędzia do gospodarstwa potrzebne ze dworu dane.
Zagrodników 5 z tych 2ch robią w tydzień bydłem dni 3 a rę­ czno dzień 1, trzech zaś dni dwa także bydłem i dzień, ieden ręczno, powinności daniny również odbywaią i dworski inwentarz maią iak iest w protokule zaięcia umieszczone.
Komorników robiących w tydzień po dni dwa iest 23, i w żniwa po 4 tłuki każden odbywa. Komornic iest 5 które w tydzień dzień ieden każda odrabia, i inne powinności odprawiaią.
Czynszowników niestałych w dobrach zaiętych Borzewisko iest 28 którzy rocznie opłacaią czynszu z ról i pomieszkań sobie nadanych od dworu razem złp. 1144, oprócz tego młynarz Fidler obowiązany iest ieszcze mlewo dworowi bez brania miarki uskuteczniać.
Okupników czyli kolonistów na kolonii Leśnik i Zaspy, którzy są do gotowych i stałych opłat z obowiązani iest 27, to iest: Jan Kuiat, Bogusław Dembowski, August Sztuff, Jan Peglau, Ferdynand Peglau, Ludwik Hofman, Dorota Hofman, Ernest Szwant, Gotfryd Bigiel, Fryde­ ryk Duszyński, Adams Karol, Gotfryd Adams, Wilhelm Peglau, Lota Wockowa, Fryderyk Dyko, Daniel Müller, Jan Szwant, Michał Hein, Jan Greger, Marcin Hein, Fryderyk Szwant, Alfred Gołka, Jan Dembowski, Krysztof Dembowski, Dawid Don, Gotlib Tepper, Gotlib Golke, z tych 13 płaci każdy czynszu rocznie na ś. Marcin po złp. 34 gr. 15, po 1 gęsi daie, po 10 iay, i robią ręczno po dni 3 1/4, orze pół morgi ro­li dworowi, dziesięciu zaś po złp. 69 rocznie, po dwie gęsi, 20 iay, od­ rabia dni 6 i pół i orze iedne morgę roli. Dwóch zaś płacą czynszu razem złp. 103 gr. 15, daią 3 gęsi, 30 iay, 9 dni odrabiaią i półtory morgi orzą, trzech zaś ostatnich płacą razem czynszu rocznie złp. 138, daią 4 gęsi, iay 40, odrabiaią dni 13 ręczno w rok i dwie morgi gruntu orzą, a zatem stały czynsz wynosi rocznie złp. 1311 maią swoie własne domy.
Dobra te zostaią nateraz w dzierzawnym posiadaniu Wgo Mikołaia Gołembowskiego a to za opłatą czynszu rocznie złp. 13000 które poddzierzawił na lat 3 od wyrabiaiącego sprzedaż Jana Nepomucena Siemieńskiego, któremu dzierzawa w roku 1841 kończy się.
O stanie dóbr zaiętych, można się przekonać z protokułu zaięcia tak u Wgo Xawerego Wołowskiego Patrona Trybunału iak i u podpisanego Pisarza Trybunału.
Sprzedaż dóbr w mowie będących z wszystkiemi przyległościami i porządkami gruntowemi w akcie zaięcia wyszczególnionemi odbywać się będzie na Audyencyi Publiczney Trybunału Cywilnego Iey Jnstancyi Gubernii Kaliskiey w Kaliszu w Pałacu Sądowym przy ulicy Józefina sy­tuowanym posiedzenia swe odbywaiącego, do czego warunki sprzedaży każdy z interessentów w Biórze podpisanego Pisarza Trybunału i u popieraiącego sprzedaż Patrona Wgo Xawerego Wołowskiego, w każdym czasie przeyżeć można.
Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i przedaży tychże dóbr na Audyencyi wspomnionego Trybunału w dniu 30 Maia (11 Czerwca) r. b. o godzinie 10tey z rana nastąpi.
Kalisz dnia 13/25 Kwietnia 1839 roku.
Franciszek Salezy Wołowski.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1860 nr 108

(N. D. 2515) Komornik przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu.
Zawiadamia, iż dobra Borzewisko z fowarkiem tegoż nazwiska, osady Konstantynów, kolonii Leśnik i kolonii Zaspy, kolonii Borzewisko, kolonii Izabella, kolonii Dzierzążna i kolonii Paulina, z wszelkiemi użytkami i zabudowaniami, położone w Ogu Wartskim, P-cie Kaliskim Gubernii Warszawskiej wydzierżawione będą przez publiczną licytacyą na lat trzy po sobie idące, poczynać się mające od d. 12 (24) Czerwca r. b. Termin do wydzierżawienia oznaczony został na d. 16 (28) Czerwca 1860 r. godzinę 10 z rana, w Kancellaryi Rejenta Ogu Wartskiego Andrzeja Szelążek w mieście Okręgowem Warcie mieszkającego, przez tegoż odbyć mające wydzierżawienie, przez publiczną licytacyą. Dobra te rocznej dzierżawy opłacać mogą rs. 1560,
Kalisz dnia 12 (24) Kwietnia 1860 r.
Fr. Rowecki. 

sobota, 1 października 2022

Inwentarz Sarnów (1824)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1824, akt nr 139. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się we Dworze wsi Sarnowa Powiatu Sieradzkiego dnia Dziesiątego Września roku Tysiąc Ośmset Dwudziestego Czwartego."

Przed Pisarzem Aktowym Powiatu Sieradzkiego stawili się:
1. Anna z Bielskich, wdowa po Mikołaju Domaniewskim dziedzicu Sarnowa i Korablewa, obecnie Pani Dożywotnia na tych dobrach, matka i opiekunka swych małoletnich synów Ludwika i Ignacego, w mieście Piotrkowie zamieszkała.
2. Michał Turczynowicz opiekun małoletnich Domaniewskich, zamieszkały w Piotrkowie.
3. Julianna z Mąkolskich, wdowa po Piotrze Roszkowskim, posesorka dóbr Sarnowa w Sarnowie zamieszkała.
4. Karol Puacz, dziedzic Zalesia Wygiełzowskiego, zamieszkały w Korablewie jako dotychczasowy zastawnik.
5. Konstanty Popławski i Bonawentura Głowacki, zagrodnicy mianowani na biegłych do oszacowania ruchomości, w Sarnowie zamieszkali.

Anna Domaniewska razem z Michałem Turczynowiczem chcą aby Pisarz Aktowy spisał całą pozostałość po zmarłym w bieżącym roku bez pozostawienia testamentu Mikołaju Domaniewskim. Antoni Pstrokoński sporządził listę obejmującą wykaz dóbr nieruchomych, pieniędzy gotowych, ruchomości (w tym książki), długów ciążących na zmarłym i jego majątku oraz dokumentów.

Stan Budowli Dworskiey.

1. Opuszczając opis stanu kamienicy, która w stanie opisanym na d. 17 lipca 1816 r. znayduie się.

2. Studnia przed nią bez żadnego dachu, cembrzyna zruynowana nad nią.

3. Dwór mieszkalny znayduie się w stanie tym jak opisano inwentarzem d. 17 lipca 1816 r. wyiąwszy że okna całe y piece z cegły w dobrym stanie.

4to. Za dworem ogród włoski ...... i fruktowy znacznie zaniedbany, okien inspektowych całych 7, szyby niemasz.

5. Kuchnia z czeladnią izbą z drzewa rzniętego, dach pod szkudłami zły. Ściany powyprężane, przyciesi y po parę drzwi? z ściany pognite ........ reperacyi wymaga, komin na stożynach lepiony, a nad górą nadmurowany, okien pięć w znaczney części złe, sabatnik dosyć dobry, do którego gontowa blacha.

6. Folwark z drzewa kostkowego, dach zupełnie zły y z powodu jego niepokrycia znacznie pułap y drzewo ścienne uszkodzone, komin podobny jak w kuchni, 2 izby i 2 komory, okna dobre.

7. Chlewy za .... w złym stanie, potrzebują przyciesi podłożenia i znacznie poprawienia dachów.

8. Obora z owczarnią w klamre wystawiona z drzewa rzniętego. Budynek ten w złym stanie potrzeba przyciesi zaciągnąć w środku.......wzmocnić go przez zaciągnienie stolca? i zmocnić ściany wyprężone. Dach nowego całego pokrycia potrzebuie koniecznie. Żłoby z oborą są wszystkie y drabiny.

9. Staynia z drzewa kostkowego pod gontem, dach w złym stanie, ściany wyprężone y przyciesi pogniłe, w tey żłoby i drabiny znayduią się dobre.

10. Wozownia pod gontem w którey dziś bydło mieści się także, żłoby i drabiny są dobre, pułap z żerdzi w części ułożony, w tey komora na sieczkę.

11. Browar za sadem nad rzeką Widawką z drzewa rzniętego, dach pod gontem w złym stanie y koniecznie potrzebuie.
a. podciągnąć przyciesi, ściany wypręzone sprostować, belki nowe w gorzelni zaciągnąć, dach całkiem nowy dać y krokwy, okna w mięszkalney izbie dobre, w gorzelni stłuczone, komin murowany w znaczney części potrzebuie reperacyi.

12. Ozd za browarem zdezelowany nowego przestawienia, nowych przyciesi belek y dachu potrzebuie, a tym samym y pieca.

13. Za browarem wolarnia z drzewa kostkowego, dach pod gontem w złym stanie, żłoby w tey znayduią się, delowanie zepsute.

14. Studnia ocembrowana z kosiorem bez wiadra.

15. Stodoła o 2ch klepiskach a 3ch sąsiekach w słupy murowane, dach słomiany, ta potrzebuie konieczney reperacyi dachu i poprawienia słupów w niektórych mieyscach.

16. Stodoła druga podobna poprzedniey y też co pierwsza reperacyi potrzebuie.

17. Stodoła stara o 1 klepisku, drzewo w tey zdrowe, dach stary zły i w części zwala się konieczney reperacyi, to iest dania kozłów y dachu potrzebuie, albo przestawienia zupełnego.

18. Spichlerz wielki o 2ch kondygnacyach z bramą zamykaną z drzwiami w dobrym stanie co do wzrębu? y wewnętrznego urządzenia potrzebuie tylko reperacyi dachu i podania przyciesków? pod wystawę w górze.

19. Płoty wedle budynków, sadu y ogrodu przy stodołach w dobrym stanie.

20. Karczma zwiezdna w złym stanie przestawienia koniecznego potrzebuie.
 
21. Kuźnia stara pod deskami, komin lepiony w dosyć dobrym stanie, statki kowalskie jako to miech kowalski, kowadło, młot duży i mały, szporug i gwozdzielnica, 2 .......... i 2 małe młotki.

22. Młyn o 2ch kołach z porządkami jak w inwentarzu powiedzianym opisano, lecz przy tym pogrodki gwałtowney znowu reperacyi potrzebuią. Z młyna tego czynszu opłaca młynarz .... po zł. 650 posiada zagrodniczą rolę. Zamięszkalny dom i młynica w dobrym dosyć stanie jak stodoła z oborą. Oprócz czynszu wolny mlew dworowi i służącym uzupełnia bez miarki, kapłonów 2 i jay kopę daie do dworu.

Stan budowli włościan wyszczególnienie z imion i nazwisk jak i ich obowiązków oraz zapomog.

Półrolnicy

1mo. Wawrzeniec Pawlak ma chałupę całą, oborę, stodołę także całe y wdobrym stanie, wóz, żelazo płużne. Ma ze dworu parę wołów y konia.

2. Po Józefie Pawlaku półrolek pusty a ten sam mięszka, komorą y roli trzyma na dzień jeden, resztę dwór obsiewa.
Półrolnik ten inwentarz zakładny to iest 2 woły y konia Pnu Wincentemu Domaniewskiemu który ten .........
a. Wawrzeńcowi Pawlakowi wołu za 20 ugodzonego, którą kwotę tenże powrócic ma.
b. Franciszkowi Pawlakowi wołu drugiego, którego po dziś dzień ma.
c. Maychrowi Zemli konia, także półrolnikowi zasiewy do dworu zabrane.

3. Po Jędrzeju Pawlaku trzyma półrolek ten jego syn Franciszek ma całą zapomogę, budynki dobre y obsiewy.

4. Roch Głowacki ma chałupę złą, oborę y stodołę w dobrym stanie, zapomogę w inwentarzu ma tak jak powyżsi niemniey i zasiewy. Chałupa powyższa w formie dwojaków wystawiona, gdyż jey dach zawalił się, potrzebuie spiesznego y koniecznego restaurowania.

5. Franciszek Woźniak ma tak inwentarz jakoliteż zabudowania w dobrym stanie.

6. Bartłomiey Wilczek półrolnik także chałupa tego w dosyć dobrym stanie, jedynie komin nowy dać koniecznie i dach popoprawiać nieco potrzeba.

7. Półrolek po Bonawenturze Głowackim pusty stoi. Chałupa się zawaliła, obora które przestawić znowu potrzeba, stodoła do tego placu w dobrym stanie, którą Zimlak? Maycher używa, grunt ten dwór obsiewa, woła 1go P. Wincenty Domaniewski zabrał, zasiew całkowity odebrał, a ten u tegoż półrolnika zdechł.

8. Po Pawle Głowackim obiął Antoni Głowacki pułrolek. Ma chałupę y oborę dobrą, stodoła reperacyi potrzebuie. Ma 2 konie y wołu 1, także zasiew kompletny.

9. Jędrzey Zemła półrolnik zdał gospodarstwo synowi Maychrowi Zemło. W tym placu chałupa y obory dobre, stodoła obalona, ma 2 woły, konia od Pawlaka, jayka, wóz i żelaza płużne. Miał także ten półrolnik woła zakładnego ale mu zdechł, zasiew równy jak inni.

10. Półrolek po Stanisławie Kwiatkowskim pusta stoi obsiewany przez dwór. Inwentarz po nim to iest koni parę dobrych P. Wincenty zabrał obsiew wszelki tenże P. Wincenty Domaniewski zabrał. Chałupa zawaliła się, obory y stodoła w tym placu dobre.

11. Po Antonim Głowackim który przeszedł pod Nr. placu 8 siedzi Michał Głowacki, chałupa y obora oraz stodoła dobre, ma parę wołów, a konia od P. Roykowskiego y wóz nowy otrzymał.

12. Paweł Mizerski półrolnik zdał gospodarstwo Stanisławowi synowi. Ma zabudowania w dobrym stanie, ma 2 woły, a konia przez teraźnieysza dzierżawczynię czyli jey męża miał sobie danego, wóz y żelaza płużne oraz zasiew kompletny.

13. Po Woyciechu Wilczak? półrolek pusty na dwór obsiewany. Zasiewy zupełne P. Kacper Domaniewski sprzątnął po nim parę wołów, konia, krowę, wóz, pług z żelazami zebrano do dworu do tegoż P. Domaniewskiego.

14. Po Macieju Bzdyku? Paweł Mizerski półrolek obsiadł, z tego zszedł na plac pod Nr. 12 na plac owcarza i ten ostatni półrolek pusto stoi, grunta przez dwór obsiewane do dziś.

Każdy z wymienionych półrolników odrabiać ma obowiązek pieszo po dni pięć w tydzień, albo sprzężajem po dwa dni i pół, tłuk robią 4 w żniwa, stróżą po kolei odbywają i trzodę, oprzędzać powinni po sztuce przędzy grubego do owiec płukania y strzyżenia bez dnia, do obierania kapusty, brukwi, chmielu y włoszczyzny, również wieczorami świetną drogę o mil 3. Daniny każdy po 2ch kapłonów, gęś 1 y jay puł kopy.

Zagrodnicy

1. Jędrzey Balcerzak ma wszystkie budynki dobre y zasiew dworski.

2. Po Pawle Musielaku trzyma zagrodę Antoni Bobowski, ma także zabudowania dobre.

3. Konstanty Popławski ma także zabudowania dobre y zasiewy.

4. Tomasz Stolarz ma zabudowania dworskie y zasiewy.

5. Po Józefie Bobińskim trzyma Bonawentura Głowacki, chałupa w złym stanie, obory y stodoły niemasz, zasiewy odebrał jak inni.

6. Po Adamie Młynarczyku trzyma Stelmach przychodzi na czynsz? Chałupę, oborę y stodołę ma dobre.

7. Mikołay Przybyła ma chałupę dobrą, stodoła y obora obaliła się, zasiewy ma ze dworu.

8. Paweł Musielak ma zabudowania dobre y zasiew ze dworu kompletny.

9. Michał Komorowski ma zabudowania dobre y zasiewy zupełne.

10ta. Zagroda po Sobku? w którey siedzi Woyciechowa, chałupa opisana pod Nr. 4, stodoła y obora upadły, taż posiewa tę zagrodę.

Wyżey wymienieni zagrodnicy odrabiają w tydzień po dni trzy pieszo, tłuk w żniwa 4, inne powinności równo z półrolnikami wypełniają, dają po 2ch kapłonów, jay piętnaście, oprządzają po pół sztuki przędzy grubey y z listami w święto o mil 3 chodzą.

Komornicy


1. Klimek Komorowski przy Wawrzyku? Pawlaku mięszka, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

2. Błażkowa komornica u Pawlaka Józefa, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

3. Musiał Paweł u Rocha Głowackiego, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

4. Gaducka Nastka u Woźniaka, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

5. Sobek Bobiński w pustey chałupie, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

6. Bartłomiey Kozak w swey chałupie, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

7. Antoni Drogorz? u Bartka, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

8. Krystyna Kwiatkowska u Stanisławskiego, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

Z Pustkowia z pod Mokrzu?

9. Woytkowa, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

10. Janek z powyższą mięszkający, robi w tydzień dzień 2 i tłuk 3.

11. Bartłomiey Olczak, robi w tydzień dzień 2 i tłuk 3.

12. Niewidomy, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.

13. Adryan Kusiak, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.
Od So Jana las ogania.
Oprócz pod Nem 10 i 11 co po kawałku gruntu mają inni żadnego.
Dodaie się w tym mieyscu że bosak 1, ..... od owiec, beczek y lasu znayduiące się na gruncie przy Possessorze znayduią się jak i naczynia kowalskie wyżey powiedziane.



czwartek, 29 września 2022

Nazwy niemieckie za Regencji Pruskiej

W czasach rządów Pruskich w Polsce w latach 1793-1807 nowo założonym osadom, lub też niektórym już istniejącym wcześniej nadawano niemieckie nazwy. Wieś Brzezina koło Uniejowa nosiła niemiecką nazwę Bergfeld, Błota Kruplińskie w dzisiejszym powiecie Pajęczno nazywały się z niemiecka Luisenbruch, wsie w pobliżu Pabianic Starowa Góra i Bukowiec miały swoje niemieckie odpowiedniki w postaci Efingshausen i Koenigsbach.

Na naszym terenie również istnieją miejscowości, którym Rząd Pruski nadał niemiecką nomenklaturę. W gminie Dobroń Markówka - Hochweiler, w gminie Wieluń dwie sąsiadujące ze sobą miejscowości Józefów - Louisenfeld i Jodłowiec - Tannenwald.

W 1820 roku na mocy Reskryptu Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu opartej na postanowieniu Księcia Namiestnika Królewskiego zarządzono, że nazwy nadane "pomniejszym realnościom, uroczyskom i zaroślom i t.p." mają być zniesione a na ich miejsce zaprowadzić miano ich dawniejsze polskie nazwy. Postanowienie to dotyczyło miejscowości, które znajdowały się na terenie Dóbr Skarbowych w tzw. Ekonomiach.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego

 Dodałem informacje z lat 1817 i 1819.

środa, 28 września 2022

Wolczyński

Wolczyński, nazwa karczmy znajdującej się w pobliżu miasta Szadek, prawdopodobnie w dzisiejszej gminie Szadek. Nazwa nie odnaleziona na mapach.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1819 nr 50

OBWIESZCZENIE.
Dnia 5. Grudnia b. r. o godzinie drugiey w nocy ukradziono konia karego, wzrostu małego mierzynka, grubo płuski okrągły, na nogach niskich, bez odmiany; Koń ten podpisanemu w drodze w karczmie Wolczyński blisko Szadku skradzionym został. Ktoby się o takowym dowiedział, zechce donieść podpisanemu, a sowitą nadgrodę odbierze.
Szadek dnia 12. Grudnia 1819.
Jakob Neyman, Oberzysta.

poniedziałek, 26 września 2022

Podmokrze

Podmokrze, dawniej nazwa pustkowia znajdującego się w dobrach Sarnów, obecnie nazwa pola*w obecnej gminie Widawa. Pustkowie znajdowało się w pobliżu wsi Sewerynów*. Nazwa nie odnaleziona na mapach.

*[nazwy miejscowe powiatu łaskiego]

Inwentarz Sarnów 1824 r.

Z Pustkowia z pod Mokrzu?
9. Woytkowa, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.
10. Janek z powyższą mięszkający, robi w tydzień dzień 2 i tłuk 3.
11. Bartłomiey Olczak, robi w tydzień dzień 2 i tłuk 3.
12. Niewidomy, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.
13. Adryan Kusiak, robi w tydzień dzień 1 i tłuk 3.
Od So Jana las ogania.
Oprócz pod Nem 10 i 11 co po kawałku gruntu mają inni żadnego.

sobota, 17 września 2022

Kępa / Na Kępie młyn

 Kępa, nazwa młyna położonego nad rzeką Wartą we wsi Woźniki w gminie Sieradz.


Lustracja 1789 r. 
 
Młyn na rzece Warcie zdezolowany, potrzebuje reparacyji, któren to młyn, i przy nim jagielnik ze dworu był wybudowany na 2 kaminie, w jagielniku kamień trzeci.
 
Powszechny Dziennik Krajowy 1829 nr 61

OBWIESZCZENIA HYPOTECZNE. Sąd Pokoiu Powiatu Szadkowskiego. Z powodu żądania uregulowania hypoteki nowey, młyna na rzece Warcie w wsi Wośnikach o dwóch kołach z iagielnikiem nowo wystawionym, niemniey dwiema ogrodami, w których znayduie się olszyna, iakoliteż roli Rybacka zwaney, do Agnieszki z Wolińskich Brzeskiey, pozostałey wdowy po Woyciechu Brzeskim mężu iey, iakoliteż do Sukcessorów po tymże Brzeskim pozostałych należącego. Uwiadamia Interessantów że regulacya takowa nastąpi w sądzie tuteyszym dnia 29 Maia r.b.zrana ogodz. 10. Wzywa ich przeto : aby do takowey osobiście, lub przez pełnomocnika urzędownie i szczególnie na to umocowanego zgłosili się, żądania swe i wnioski do protokułu regulacyi podali, i w dokumenta, prawa ich udowodniaiące zaopatrzyli się. Ostrzega ich oraz, że niezgłaszaiący się w terminie, podpadną skutkom prekluzyi w art. 154 i 160 tegoż prawa o hypotekach z roku 1818 przepisaney, Jeżeliby właściciel nieruchomości wywołaney w terminie do regulacyi nie stawił się, tenże na żądanie któregokolwiek z interessantów, na karę 10 do 50 złp. skazanym zostanie, i podług art. 150 tegoż prawa, utraci wszelkie dobrodzieystwa prawne względem swych wierzycieli. Ogłoszenie decyzyi, iaka w skutek aktu regulacyi wydaną będzie, nastąpi dnia 30 tegoż m. i r. na posiedzeniu publicznem Sądu tuteyszego, i od tegoż dnia, czas do odwołania się od niey, upływać zacznie. Interessanci przeto, bez dalszego wezwania, w tymże dniu ogłoszenia iey przytomnymi być powinni. w Szadku dnia 24 Lutego 1829 r. Hałaczkiewicz, Podsędek prezyduiący.
(identyfikacja: http://terrasiradiensis.jimdo.com/ośrodki-i-przedstawiciele-dawnych-profesji/młynarstwo/)

Inwentarz młyna Kępa 1843 r.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1847 nr 74

(N. D. 1620) Komornik Trybunału Kaliskiego.
Zawiadamia iż w dniu 22 Kwietnia (4 Maja) 1847 r. przed Adamem Łukasiewiczem, Rejentem Okręgu Szadkowskiego w jego Kancellaryi w mieście Szadku, wypuszczony zostanie w trzechletnie wydzierżawienie, poczynając od S. Wojciecha, czyli dnia 22 Kwietnia r. b. a kończące się w tymże dniu 1850 r. Młyn wodny na kępie, na rzece Warcie, w wsi Wornikach Okręgu Szadkowskim położonej i drugi przy nim będący tak nazwany Jagielnik, wraz z borami łąkami i wszelkiemi zabudowaniami. Warunki przejrzane być mogą każdego czasu, u Rejenta wyżéj wspomnionego, dzierżawa z tego młyna wynosi rocznie, złp. 1000 czyli rs. 150.
Sieradz dnia 16 (28) Marca 1847 roku.
Jan Sakowski. 
 
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1852 nr 65

(N. D. 1257) Pisarz Trybunału Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu. Zawiadamia niniejszym: iż na żądanie Juliana Szymborskiego z własnych funduszów utrzymującego się, w wsi Woźnikach Okręgu Szadkowskim zamieszkałego aktem Komornika przy Sądzie Pokoju dopiero rzeczonego Okręgu Aleksandra Fagielskiego w dniu 30 i 31 Stycznia (11 i 12 Lutego) 1852 roku sporządzonym, d. 2 (14) Lutego Wójtowi Gminy Woźnik Stanisławowi Piaszczyńskiemu, a dnia 4 (16) tegoż miesiąca roku bieżącego Pisarzowi Sądu Pokoju Okręgu Szadkowskiego Fabianowi Uziębło, Błażejowi Mazurkiewiczowi opiekunowi głównemu i Wincentemu Puławskiemu podopiekunowi dłużników nieletnich Ludwiki Toporskiej po Auguście i Katarzynie z Kossowskich małżonkach Toporskich pozostałej córki i Józefy Rutkowskiej w drugiem małżeństwie z Felixem Rutkowskim spłodzonej córki, wreszcie Wojciechowi Filusiak, jako ustanowionemu dozorcy doręczonym, zaś dnia 22 Lutego (5 Marca) roku bieżącego w księdze wieczystej dóbr Woźnik, a dnia 28 Lutego (11 Marca) tegoż roku w księdze na ten co w Trybunale tutejszym utrzymywanej, zaregestrowanym, zajętą została na przymuszone wywłaszczenie: NIERUCHOMOŚĆ WIEJSKA
in territorio dóbr ziemskich Woźnik na kępie w koło rzeką Wartą oblanej, pod porządkowym Numerem 39 w Gminie Woźnik, parafii Męka w Okręgu Szadkowskim, Powiecie Sieradzkim, Gubernii Warszawskiej, jurisdykcyą Trybunału Kaliskiego położona, składjąca się: z młyna wodnego na tejże rzecze Warcie o dwóch zamyłkach, jednego w stanie używalnym, a drugiego zepsutego, z młyna drugiego Jagielnik zwanego, również o dwóch zamyłkach, z domu mieszkalnego, chlewów, kurników i obory pod jednym dachem z stodoły o jednym klepisku, z ogrodu owocowego i warzywnego, obejmującego około sażeni 245, stóp kwadratowych 48, czyni na miarę nowopolską prętów 60; z gruntu ornego około sażeni 1065, stóp kwadratowych 45, czyli na takąż miarę prętów 260; z placów pod zabudowaniami około sażeni 172: stóp kwadratowyeh 8, czyli prętów 42, pręcików 23; z nieużytków około sażeni 1229, stóp kwadratowych 45, czyli prętów 299, pręcików 80; z gruntu olszyną zarosłego, około jednej diesiatyny, 428 sażeni i 40 stóp kwadratowych, czyli morg 2, prętów 90; tudzież z gruntów za rzeką pomienioną leżących, mianowicie w jednem miejscu pomiędzy gruntami włościan wsi Woźnik Franciszka Małusiaka z jednej, Wincentego Smarzyk z drugiej, Mikołaja Kołasy z trzeciej, i Wojciecha Maszyńskiego z czwartej strony, ornego około sażeni 1229, stóp kwadratowych 45, czyli prętów 299, pręcików 80, i łąki około sażeni 1229, stóp kwadrat. 45, czyli prętów 298, pręcików 80; w drugiem pomiędzy takiemiż gruntami Adama Korczyk z jednej, Franciszka Czyżak z drugiej, Pawła Grudy z trzeciej i Barbary Bek wdowy, oraz Walentego Czyżak z czwartej strony, ornego około jednej diesiatyny, 148 sażeni i 41 stóp kwadratowych, czyli mórg 2, prętów 21, pręcików 10, i łąki około sażeni 1230, stóp kwadratowych 28 czyli morgę 1, pręcików 15; w trzecim pomiędzy podobnemiż gruntami Marcina Wrąbel z jednej, Tomasza Wrąbel z drugiej, Jacentego Włodarczyk z trzeciej, i Maryanny Kolasinej, oraz Stanisława Krystek z czwartej strony, ornego około diesiatin 3, sażeni 588. stóp kwadratowych 26, czyli mórg 8, prętów 85, pręcików 16, i łąki około sażeni 1229, stóp kwadratowych 45, czyli prętów 299; pręcików 80; w czwartem miejscu wreszcie pomiędzy gruntami włościan Jacentego Włodarczyk z jednej, pastwiskiem i gruntami gromadzkiemi z drugiej i trzeciej, i Jacentego Kiślak z czwartej strony, ornego około sażeni 614. stóp kwadratowych 46, czyli prętów 149, pręcików 99, i łąki około sażeni 614, stóp kwadratowych 46, czyli prętów 149, pręcików 99.
Grunta powyższe są III i IV klassy, a ogół całej tej osady wynosi około mórg 19, prętów 258, pręcików 42, na miarę nowopolską.
Młyny obydwa budowane są na palach, pod któremi woda przepływa, a wszelkie budynki są z drzewa stawiane, częścią w złym, a częścią w średnim stanie będące.
Przystęp do młyna tego ułatwia łodź, również zajęte, a zajęcie onego nastąpiło z porządkami do składu i używania jego należącemi w akcie zajęcia opisanemi.
Własność nieruchomości tej należy do dwóch nieletnich córek z jednej matki, a z dwóch ojców zrodzonych, jednej Ludwiki Toporskiej z Katarzyny z Kossowskich i Agusta małżonków Toporskich spłodzonej, a drugiej Józefy Rutkowskiej, pochodzącej z drugiego małżeństwa z niegdy Feliksem Rutkowskim, których stan jest jako Właścicielek pomienionej nieruchomości, a mieszkanie z prawa tam gdzie zamieszkują opiekunowie. Obydwóch tych nieletnich głównym opiekunem jest Błażej Mazurkiewicz, okupnik na kolonii Pratków tamże, a podopiekunem Wincenty Puławski z własnych funduszów utrzymujący się, w wsi Woźnikach Okręgu Szadkowskim mieszkający.
Nieruchomość ta miała urządzoną hypotekę Powiatową, lecz takowa skutkiem wyroków prawomocnych skasowaną została, w hypotece jednak Gubernialnej zastrzeżone jest: że Właściciel samych dobr Woźnik Stanisław Piaszczyński obowiązany jest dotrzymać praw dotychczasowego posiadacza tegoż młyna, o ile te w processie tenże posiadacz udowodni a tém samem znajduje się w niéj objawiony.
Prócz podatków Skarbowi uiszczanych, nieruchomość ta podług twierdzenia właścicieli jej, opłaca Dominii Woźnik corocznie czynszu na święty Marcin rs. 5, kop. 40, i oddaje kapłona jednego, jaj sztuk 15, i uskutecznia mlewo dworskie bez miarki, zaś jak właściciel dóbr utrzymuje, egzystuje proces o własność tejże osady młynarskiej, a eventualnie młyn ten powinien wnosić dworowi czynszu rubli srebrem 7 kop 50; owsa korzec jeden, żyta garncy 8, chmielu tyleż, kapłona jednego, jaj sztuk 15, wieprza tuczonego wartości rubli srebrem 16 kop. 20, i uskuteczniać mlewo darmo, czego nie odbierając od lat kilkunastu, zastrzega sobie wynagrodzenie.
Nieruchomość zajęta jest w posiadaniu samych dłużników.
Sprzedaż nieruchomości w mowie będącej odbywać się będzie w Trybunale Cywilnym I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu, a Jan Prawdzic Gowarzewski, Patron tegoż Trybunału w Kaliszu zamieszkały, ustanowiony z strony extrahenta za Obrońcę, trudni się popieraniem takowej.
Pierwsze ogłoszenie warunków sprzedaży i licytacyi na Audyencyi publicznej rzeczonego Trybunału, które złożone będą w biurze pod pisanego Pisarza, a oprócz tego przejrzane być mogą u Patrona, sprzedaż popierającego nastąpi d. 8 (20) Kwietnia 1852 roku, o godzinie 10 tej z rana.
Kalisz d. 28 Lutego (11 Marca) 1852 r.
Wojciech Śliwiński.

piątek, 16 września 2022

Inwentarz młyn Kępa (1843)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z roku 1843, akt nr 366. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.



"Działo się na gruncie Młyna Kempa zwanego pod wsią Woźniki, Okręgu Szadkowskim sytuowanego, dnia trzynastego / dwudziestego piątego listopada, roku tysiąc ośmset czterdziestego trzeciego."

Rejent Kancelarji Okręgu Szadkowskiego Kajetan Szczawiński został wezwany przez Katarzynę z Kotewskich? Toporską do spisania inwentarzy po zmarłym mężu Augustynie Karolu Toporskim.
Najpierw notariusz przystąpił do opisania nieruchomości.

 
Tytuł I Nieruchomości
1. Młyn wodny na rzece Warcie w wsi Woźnikach, z iednego koła, iednego jagielnika, o iednym kole, dom drewniany, stodoła, obora, dwa ogrody rolą rybacką zwaną w czterech mieyscach, ogród na zarzeczu, plac na którym młyn z zabudowaniami stoyi, ogród za wsią Woźnikami między rzekami obuch zamełków z ogrodem na Kępie, w wsi Woźnikach, Okręgu Szadkowskim, Powiecie Sieradzkim, Gubernii Kaliskiey położone, posiadał niegdy Augustyn Karol Toporski prawem własności, które okupiwszy od poprzednich sukcessorów Brzeskich, przez kontrakt kupna na dniu trzeciem / piętnastym lipca, tysiąc ośmset czterdziestego drugiego roku, przedemną Rejentem zeznanym za summę rubli srebrem pięćsetsześćdziesiątcztery kopiejek trydzieści nabył.

Tytuł II Ruchomości
Notariusz spisał następujące ruchomości: komoda o trzech szufladach wiśniowo politurowana, łóżko iedno takiej politury [wiśniowej], kanapa i cztery krzesełka czerwono politurowane, bazcikiem na kratki pokryte, stół ..... ordynaryiny ieden, kuferek bez zamku malowany stary, kolebka ordynaryina czerwono malowana, lusterko ścienne średnie, kopersztychów różnych sztuk jedynaście, bitka ręczna, lina do podnoszenia kamieni stara, przysiek ieden, siekiera iedna, wóz kuty ieden stary, oskardów do kucia kamieni sztuk pięć, pytli cztery starych, drąg żelazny do ważenia kamieni ieden, lada z koszem do sieczki i iedna trawna, bryczka okuta stara, garki żelazne sztuk pięć, cebratka, wanienka, konewka i okapek, kłodów dwie od kapusty, cwierci dwie ordynaryine, fasa do zboża, spiżarnia czerwono malowana druga, kredens ordynaryiny, ławka z poręczami czerwono malowane.

Tytuł III Inwentarz
klacz gniada łysa lat 9 maiąca, klacz gniada łysa lat 9 maiąca, krowa siwa lat pięć, krowa czerwona łysa lat sześć, cieląt byczków roczniaków sztuk trzy, cieląt jałoszek tego rocznych sztuk dwoie, wieprzek roczniak, świn trzy po roku maiących, proszczaków tego rocznych sztuk dziesięć, z garderoby i bielizny nie ma nic gdyż to rozdane zostało ubogim i familii, tylko płaszcz saraczkowego sukna stary podarty i kapelusz z białey wełny.

Następnie opisano masę bierną. Zmarły młynarz miał nieuregulowane zobowiązania wobec swojej żony oraz Brygidy z Pstrokońskich, żony Rocha Nawrockiego, dwóch starozakonnych z Sieradza, Kazimierza Włodarczyka gospodarza z Woźnik, Kazimierza Toporskiego swojego ojca za restauracje młynów w Ligocie i w Woźnikach (k. Sieradza) i Łukasza Berkowskiego.

niedziela, 4 września 2022

Inwentarz Drwalew (1828)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Stokowskiego z Zgierza z roku 1828. (Archiwum Państwowe w Łodzi, sygn. 438/46, akt nr. 2193)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się w dobrach wsi Drwalewa w Powiecie Zgierskim Obwodzie Łęczyckim Wtwie Mazowieckim położonych a od Miasta powiatowego Zgierza mil 3 oddalonych dnia siedmnastego września 1828 roku."

Na żądanie Prokuratoryi Jeneralney w Królestwie Polskim działającej na rzecz kościoła w Domaniewie przybył komornik Jan Kosicki do Drwalewa w celu egzekucji procentu od sumy 2000 złotych polskich od roku 1809 nie płaconej a wynoszącej 1950 złotych polskich od dziedzica Drawalewa Wiktora Smardzewskiego. Suma ta była zasądzona na rzecz kościoła w Domaniewie. Do wsi Drwalew należała także przyległość Nasalew (Nasale), będąca w zastawnym posiadaniu Marcina Kossobudzkiego. Komornik nie otrzymawszy żądanej kwoty przystąpił do opisania stanu nieruchomości.

Zabudowania Dworskie w tey wsi exystuią.

1. Dwór w szachulec drewniany słomą kryty z kominem lepionym nad wierzch murowanym, zawieraiący w sobie pokoi dwa, sionkę, spiżarnię i kuchnią.

2. Obora owczarnia i staynia na prost dworu o oddzielnych zabudowaniach drewniane słomą kryte.

3. Za dworem chlewiki i kurniki takoż drewniane słomą kryte.

4. Stodoła drewniana a 1/3 słomą kryta wreszcie zaś niedokończona, w którey znayduie się po prawey stronie żyto. W stodole po prawey stronie sąsiek cały żyta, po lewey zaś w połowie jęczmienia i tatarki, przy stodole a raczey w niedokończonym mieyscu na stodołę czyli drugie klepisko przeznaczone stertka tatarki z kilku fur złożona. Na przeciw stodoły bróg w którym groch z czarniały po większey części wyłuskany z powodu deszczowego zbioru, przy temże stertka owsa i 4 stery siana.

Chałup wieyskich 9 przy których stodoły i obórki drewniane w słupy stawiane, słomą kryte.

Opisano również inwentarz żywy i martwy, wysiewy, podatki, opłaty gruntowe. Wspomniano że w Drwalewie mieszka ośmiu gospodarzy: Karol Porada, Wojciech Antosiak, Błażej Krawczyk, Szymon Stasiak, Mikołaj Matusiak, Frącek Wittczak, Józef Kostrzewski i Balcer Malanowski. Wymieniono także komornicę Marcinkową.

czwartek, 1 września 2022

Inwentarz Osmolin (1873)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Sikorskiego z Szadku z roku 1873-74, akt nr 334. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.



"Działo się na gruncie dóbr Osmolina d. 26 września/8 października 1873 r."

Właściciel dóbr Osmolina Zelig Herszfinkiel wydzierżawił folwark Osmolin Walerjanowi Czermińskiemu rolnikowi, włościaninowi, byłemu współwłaścicielowi dóbr Pęczniew, za kontraktem prywatnym z dnia 20 czerwca/2 lipca 1873 roku na lat sześć od bieżącego roku. Powierzchnia folwarku wynosiła 10 włók. Za pierwsze trzy lata opłata za dzierżawę wynosiła 600, a za pozostałe 750 rubli srebrem.

Zabudowania folwarczne
1. Dwór z drzewa pod szkudłami, massiv murowany, składa się z czterech pokoi i kuchni. W dwóch pokojach podłoga z tarcic i takaż w alkierzu, kuchnia bez podłogi. W tymże domu schowanie bez podłogi. Okien z szybami z białego szkła iest pięć, w kuchni dwa z szkłem zwyczajnem. Okien dubeltowych cztery. Piec kachlowy ieden z drzwiczkami żelaznemi i rurą. Dwa inne piece z cegły z drzwiczkami i blachami w kuchni własnemi dzierżawcy. Ogólny stan budowli średni. Dwa pokoje w dobrym stanie reszta w średnim. Okiennic iest cztery z okuciem bez śrub.

2. Wychodek z tarcic w stanie średnim z ....

3. Obora z bali w słupy murowane pod szkudłami. W niej znajduje się drzwi dubeltowych dwoje, a czworo pojedyńczych na zawiasach. U drzwi dubeltowych są szufrygle, u pojedyńczych zaś są skoble. We wnątrz tej obory są przedziały trzy z bali trzech calowych, oraz dziesięć z ... w ... długości sto łokci. Przytem są dwie wrotnie z okuciami użyte na przegrody. W tyle obory drzwi małe z prętem żelaznym. Ogólny stan budowli iest dobry. Do tej obory należy sześć bali trzechcalowych wyjęte ze ściany dla zrobienia w tem miejscu drzwi, które to bale użyte są na przegrodę.

4. Studnia z bali z sochą, żurawiem i wiadrem okutem. Stan średni. Przytem iest koryto do pojenia.

5. Dom mieszkalny dla pomieszczenia służby dworskiej, z bali pod gontami, z trzema murowanymi kamieniami. W domu tym jest izb dwanaście, z odpowiednią ilością drzwi, okien szesnasce okutych i oszklonych, oprócz dwunastu drzwi do izb iest ieszcze drzwi wchodowych dziewięć. W dwóch izbach wyekzcypowanych przez dziedzica znajduje się podłoga. Wszędzie posowa i polepa. Budynek ten iako nowo wystawiony iest dobry. Na dachu drabina iedna.

6. Lamuz stary z drzewa kostkowego pod słomą.

7. Stodoła z bali pod szkudłami z spichlerzem we wnętrzu w którym iest podłoga i sufit, drzwi szalowane z zamkiem, szyną?? żelazną. Siedem kojcy??? są w spichlerzu. Dwa klepiska z blągami, wrotni dziesięć na biegunach żelaznych. Budowla iest w dobrym stanie.

8. Przy stodole kierat pod szkudłami deskami obity, drzwi w nim jedne ze skoblem żelaznym, młocarnia wraz sieczkarnią? do której są cztery kosy. Wszystko w dobrym stanie.

Następnie opisano zasiewy