-->

sobota, 23 sierpnia 2014

Dąbrowy Ostrowskie

Jakub Jurek:
Miejsce o tej nazwie pojawia się jedynie kilka razy w księgach metrykalnych, pierwszy raz w 1810 r. wraz z mieszkańcem – dranicarzem. Było to prawdopodobnie pustkowie leżące w okolicy Ostrowa. Być może mają pewien związek z folwarkiem Rybnik, nazwanym raz Rybnik v Dąbrowa. Dziś nie istnieją.

Piła Karolina

Jakub Jurek:
Enigmatyczna miejscowość Piła Karolina pojawia się w księgach metrykalnych po raz pierwszy w 1875 r. Ojcem chrzczonego w akcie dziecka był jakiś mechanik piły Gustaw Schmit, a świadkami mieszkańcy Barczewa. Nasuwa się więc stwierdzenie, że Piła Karolina to miejsce, w którym stała piła mechaniczna. Prawdopodobnie znajdowała się w okolicach Barczewa. Barczew posiadał tartak, możliwe więc że jest on tożsamy z Piłą Karoliną.

Sosnowiec

Jakub Jurek:
W 1809 r. w księdze metrykalnej pojawia się pewien pilarz zamieszkały w pustkowiu Sosnowiec, należącym do Barczewa. Jest to chyba jedyna wzmianka o tym miejscu.

Bebłok / Beblak

Jakub Jurek:
Bebłok lub Beblak to jedno z pustkowi na terenie gm. Brzeźnio. Pierwsza wzmianka w księgach metrykalnych pojawia się w 1828 r., w innych źródłach w ogóle nie występuje. Ponieważ w aktach, w których pojawia się to pustkowie, występują często mieszkańcy Dębołęki, Bebłok musiał leżeć gdzieś nieopodal tej wsi. Ponadto na umiejscowienie Bebłoka w tej okolicy wskazuje fakt, że jeden z jego mieszkańców, który w swym akcie ślubu miał podane miejsce urodzenia: Bebłok, w rzeczywistości urodził się w Dębołęce, jak wskazuje jego akt chrztu. Opis Dębołęki z 1832 r. nic nie wspomina o Bebłoku. Warto wspomnieć o wystąpieniu tej nazwy jako nazwiska młynarza na jednym z brzeźniowskich młynów w poł. XVII w. Nie wiadomo jednak czy można łączyć nazwisko z późniejszym pustkowie. Miejscowość zanikła.

Beczkowka

Jakub Jurek:

Ta nazwa pojawia się w akcie sprzedaży dóbr Brzeźnio z 1605 r. W metrykach pojawia się w 1609 r. Być może warto wspomnieć, że na mapie Czajkowskiego na północ od Kliczkowa Małego pojawia się wioska Brząkowa, a Kliczków Wielki wg Słownika Geograficznego leży na rzeką Brzękówką. Miejscowość ta nie pojawia się już w XVIII i dalszych wiekach.

Parchacz

Jakub Jurek:
Parchacz był pustkowiem należącym do Brzeźnia. Nazwa być może ma związek ze słowem parkacz- oznaczającym rzecz „o wyziewie koźlim”. Parchacz pojawia się już w 1605 r. i wymieniony jest wśród przyległości zakupionych przez Stanisława Zapolskiego wraz z Brzeźniem. Na mapach nieuchwytny. Pojawia się nieraz w XIX-wiecznych metrykach, jednak w tych młodszych co raz rzadziej. Dziś nie istnieje.

Antoniówka

Słownik Geograficzny:
Ostrów, wś i os. młyn., pow. sieradzki, gm. i par. Brzeźno, odl. od Sieradza 15 w. Wś ma 30 dm., a wraz z major. Rydzew 400 mk., os. młyn. 5 dm., 33 mk. Według Lib. Ben. Łask. (I, 421) wś płaciła plebanowi w Brzeźnie tylko po groszu z łanu na kolędę, zaś dziesięcinę w części dawała pleban. w Unikowie, częścią prebendzie i kanonii gniezn., którą miał wtedy Stanisław Oleśnicki. Według regestr. pobor. z 1578 r. wś O., w par. Brzesno, miała 6 łanów i 5 zagrod. (Pawiński, Wielkop. II, 218. Dobra O. składały się w 1886 r. z fol. O., nomenkl.; Sudajew, Sterno, Stewacyo i Antoniówka, wsi: Ostrów, Rydzew i Gozdy; rozl. dominialna mr. 1768: gr. or. i ogr. mr. 725, łąk mr. 151, pastw. mr. 25, lasu mr. 603, w osadach wieczysto-czynszowych mr. 237, nieuż. mr. 27; bud mur. 5, z drzewa 8; las nieurządzony. Wś O. os. 54, z gr. mr. 269; wś Rydzew os. 13, z gr. mr. 142; wś Gozdy os. 24, z gr. mr. 191; kol. wiecz. -czynsz. Stewacyo ma 69 mr.
Jakub Jurek:
Antoniówka pojawia się w księgach metrykalnych Brzeźnia w 1831 r. Prawdopodobnie była to oddalona od macierzystej wsi karczma. W 1831 r. mieszkał w niej borowy, potem także pilarz i szewc. Zapewne należała do dóbr Ostrów, jako że wraz z innymi miejscowościami zapisał ją braciom dziedzic Apolinary Domaniewski. Nieznane jest dokładne położenie Antoniówki, gdyż nie pojawia się na mapach. Dziś miejscowość ta nie istnieje.


Dziennik Warszawski 1865 nr 156

(N. D. 3090) Dyrekcja Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Gubernji Warszawskiej w Kaliszu.
Podaje do powszechnej wiadomości, iż na zasadzie art. 7 postanowienia Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego, z d. 28 Czerwca (10 Lipca) 1860 r. i upoważnień przez Dyrekcją Główną Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego udzielonych, następujące dobra ziemskie za zaległość w ratach Towarzystwu należnych, wystawione są na pierwszą sprzedaż przymusową przez licytacją publiczną w mieście Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny w Kancelarjach hypotecznych poniżej wymienionych.
Termin sprzedaży dnia 8 (20) Marca 1865 roku.
29. Ostrów z folwarkiem Sudojew, z wsi zarobnej Rydzów, z Osady Sterna i karczmy Antoniówka składające się, oraz wszystkiemi ich przyległościami i przynależytościami w Okręgu Sieradzkim położone, raty zaległe w chwili zarządzenia sprzedaży wynoszą rs. 567 kop. 19 1j2, vadjum do licytacji rs. 3,000, licytacja rozpocznie się od sumy rs. 12,959, przed Rejentem Kanc. Ziem. Stanisławem Rościszewskim.
Sprzedaże wzmiankowane odbędą się w terminach powyżej oznaczonych poczynając od godziny 10 z rana w obec delegowanego Radcy Dyrekcji Szczegółowej, gdyby zaś Rejent przed którym sprzedaż ma się odbywać był przeszkodzony, licytacja odbędzie się w jego Kancelarji przed innym Rejentem który go zastąpi, wreszcie uprzedza Dyrekcja Szczegółowa, iż gdyby w terminie do sprzedaży oznaczonym przypadła bądź uroczystość galowa, bądź święto kościelne, sprzedaż przez odroczenie odbędzie się w dniu następnym.  
Warunki licytacyjne są do przejrzenia w właściwych księgach wieczystych i w biurze Dyrekcji Szczegółowej.
Kalisz dnia 11 (23) Maja 1865 roku.
Prezes Chełmski.
Pisarz, Roman Bierzyński.

Dziennik Warszawski 1869 nr 246

N. D. 8351. Pisarz Trybunału Cywilnego w Kaliszu.
W zastosowaniu się do art. 682 K. P. S., zawiadamia, iż na żądanie Jolanty z Rozdrażewskich Jana Trzebińskiego właściciela dóbr Bendziełowa małżonki, czyli obojga małżonków Trzebińskich, w dobrach Bendziłowie w Wielkiem Księztwie Poznańskiem zamieszkałych, a zamieszkanie prawne do przedsiewziętej egzekucji o wystawienie dóbr Ostrów z przyległościami na przymuszone wywłaszczenie u Romana Mrozowskiego Patrona Trybunału z urzędowania w Kaliszu zamieszkałego, obrane mających, w poszukiwaniu sumy rs. 7,500, z procentem i kosztami od Apolinarego Ludwika dwóch imion Domaniewskiego, właściciela dóbr Ostrowa, w tychże dobrach Powiecie Sieradzkim zamieszkałego, protokółem Komornika przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu Andrzeja Lubinkowskiego w dniu 25 Września (7 Października) 1869 r. spisanym, zajęte zostały na przymuszone wywłaszczenie:
DOBRA ZIEMSKIE
Ostrów, składające się według wykazu hypotecznego z wsi i folwarku Ostrów, folwarku Sudajew, wsi zarobnej Rydzew, osady Sterno i karczmy Antoniówka, które to nomenklatury obecnie wcielone są do folwarku Ostrów i żadne zabudowania oprócz domu dwojak zwanego, i studni na folwarku Sudajew pod lasem stojącemu nie istnieją, przeto razem z folwarkiem Ostrów zostały protokółem Komornika opisane, położone są w jurisdykcji Sądu Pokoju w Sieradzu, Trybudzu, Trybunału Cywilnego w Kaliszu, Powiecie Sieradzkim, Gubernji Kaliskiej, Gminie i Parafii Brzeźno, pod jurisdykcją kasy okręgowej w Sieradzu. Są w posiadaniu właściciela i egzekwowanego dłużnika Apolinarego Ludwika dwóch imion Domaniewskiego. Odległe są od miast najbliższych, a mianowicie: od miasta powiatowego i okręgowego Sieradza wiorst 16, od miasta gubernjalnego Kalisza wiorst 49, od miasta Złoczewa wiorst 8, od miasta Błaszek wiorst 21; graniczą na wschód słońca z dobrami Nowa wieś i Brzeźno, na północ z dobrami Brzeźno i Kliczków, na zachód z dobrami Kliczków i Starce, na południe z dobrami Złoczew, lasami do dóbr Rządowych Łagiewniki należącemi i dobrami Rybnik.
Grunta zajętych dóbr należą do klasy II, III i IV, rozległości w przybliżonym sposobie około włók 55, albo dziesiatyn 828.
Służebności uwłaszczonych włościan, bliżej objaśnia wykaz hypoteczny i protokół zajęcia.
W dobrach zajętych znajduje się dwór masiv murowany po za którym jest ogród owocowy i warzywny, kloaka z drzewa, 3 sklepy w ziemi wykopane do kartofli, gołębnik, sklep murowany, owczarnia z drzewa, stajnie i wozownie pod jednym dachem murowane, obora murowana, wystawa z drzewa do porządków gospodarczych studnia, spichrz murowany, stodoła o 3 klepiskach z bali w słupy murowana, szopa z drzewa na skład krestencji, stodoła o jednem klepisku.
W niewielkiej odległości od dworu stoją następujące zabudowania: dom czworak zwany z drzewa, chlewik z drzewa, dom drewniany dwojak zwany, dom czworak zwany z drzewa w którym pół stancji w jednej czwartej domu jest uwłaszczoną, chlewik z drzewa, kuźnia z narzędziami dworskiemi, w której mieszka kowal Józef Kurczbon za umową ustną na rok jeden od dnia 11 (23) Kwietnia r. b. do tegoż dnia i miesiąca roku przyszłego pobiera ordynarji w ziarnie korcy 10 i morgę ogrodu, obowiązany robić wszelką robotę dworską, karczma z drzewa w słupy o 4 ch stancjach, przed karczmą studnia, karczmę tę z zejazdńm, oraz propinacją, za kontraktem prywatnym rocznym, od dnia 11 (23) Kwietnia 1869 r., dzierżawi Franciszek Hesse, z której opłaca rocznie rsr. 250, dom drewniany z bali na dawnym folwarku Sudajew i studnia.
W dobrach tych znajdują się wieczyści dzierżawcy: Wincenty Owczarek, Ignacy Olek, Mateusz Rusinek, Jakób Durdyn, Jan Durdyn, Łukasz Skonieczny, Maciej Skibiński, Józef Kostrzewski, Szymon Turbiński, Grzegorz Kościelak, za czynsz roczny z morgi po kop. 3, a bliższe szczegóły i ceny, objaśnia bliżej kontrakt urzędowy daty 23 Maja (4 Czerwca) 1868 r. przed Janem Sulkowskim Rejentem, w Sieradzu sporządzony.
Z kontraktu urzędowego daty 24 Maja (5 Czerwca) 1868 r. znajdują się jeszcze w dobrach zajętych następujący wieczyści dzierżawcy: Jan Fryderyk i Rozalja małż. Szmitka, Krystjan i Joanna-Helena małż. Szmitka, August Szmitka, za czynsz roczny po kop. 3 z morgi, w lesie sprzedanym znajduje się dom drewniany w którym mieszka pisarz lasu, obórka i studnia. W dobrach tych znajdują się lasy po większej części sprzedane, nie zupełnie jeszcze wycięte, sadzawek rozmaitej wielkości 8. Na gruncie dóbr znajduje się inwentarz żywy: koni roboczych 16, wołów 20, krów 20, owiec 700, stadnik jeden.
Inwentarz martwy: wozów 6, pługów 8, bron 16, radeł 2, młockarni 2, sieczkarnia 1.
Wysiew w przybliżeniu pszenicy korcy 35, żyta korcy 140, jarzyny korcy 241 garncy 16, koniczyny korcy 2, kartofli wysadza się korcy 300, siana zbiera się fur 120*.
Podatki opłacają się rocznie rs. 534 k. 1.
Szczegółowy opis tych dóbr, pod względem zabudowań. wysiewów i inwentarzy uwłaszczonych włościan, bliżej obejmuje protokół zajęcia dóbr, który doręczony został Pisarzowi Sądu Pokoju w Sieradzu Władysławowi Porczyńskiemu, i Wójtowi Gminy Brzeznia Szczepanowi Kluba na ręce Józefa Dobrzelewskiego Pisarza gminnego pod d. 3 (15) Października 1869 r.
Protokół zającia tych dóbr wpisany został do księgi hypotecznej w dniu 23 Października (4 Listopada) 1869 r., a do księgi zarejestrowań w Kancelarji Pisarza Trybunału Cywilnego w Kaliszu w dniu 29 Października (10 Listopada) r. b.
Pierwsze ogłoszenie zbioru objaśnień i warunków sprzedaży dóbr Ostrów odbędzie się w dniu 17 (29) Grudnia 1869 r. o godzinie 10 z rana na audjencji Trybunału Cywilnego w Kaliszu w miejscu zwykłych posiedzeń.
Warunki wyprzedaży przejrzane być mogą w Kancelarji Pisarza Trybunału i u Patrona dyrygującego tą sprzedażą Romana Mrozowskiego.
Kalisz d. 30 Paźdz. (11 Listop.) 1869 r.
Asesor Kolegialny, J. Migórski.

*nieczytelne