Inwentarz Widawa (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832 cz. b, akt nr 259. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka. 

 

"Działo się na gruncie folwarku Kopiec zwanego pod Miastem Widawą w Powiecie Sieradzkim położonego dnia dziewiątego sierpnia roku tysiąc osiemset trzydziestego drugiego."
Nikodem Dzwonkowski obecny dzierżawca dóbr Kopca, Widawy i Rudy wzywa Rejenta Powiatu Sieradzkiego do spisania stanu dóbr. Spis porównany jest do inwentarza z roku 1829 kiedy dzierżawcą był starozakonny kupiec Izrael Fajans.

Folwark Kopiec
Budynki Dworskie

1. Folwark stary, rozebrany przez przeszłego Dzierżawcę Faiansa i przez niego w roku 1831 z starego tego samego drzewa z dodaniem nowego przestawiony, cegłą podmurowany, maiący kominek murowany, dach słomiany z trzema szorami szkudeł u dołu, izby cztery, okna cztery, drzwi na zawiasach z klamkami i szkoblami żelaznemi, piece moskiewskie trzy, kominek z piecem Polskim.

2. Za rzeką Nieczec idąc przez most potrzebuiący przez starość reperacyi, były stodoły trzy lecz się spaliły za dzierżawy Izraela Faiansa w roku pierwszym iego possessyi, w mieysce których postawił stodołę nową o dwóch klepiskach z drzewa rzniętego, maiącą dach słomiany, z czterma szorami szkudeł u dołu, wrot czworo z kunami u góry żelaznemi, czterma wrzecądzami i szkoblami.

3. Spichrz stary podmurowany, iak był iest.
Powyższe stodoły z frontu i spichrz były dawniey ogrodzone, lecz teraźnieyszy Dzierżawca oświadcza, iż ich nie zastał, co on nowemi żerdziami kosztem swoim ogrodził, są tylko cztery słupy z starego płotu. Faians twierdzi, że przy pogorzeli ogrodzenie zniszczało.

4. Obory z stayniami iak były są, lecz że stare przeto wielkiey reperacyi mianowicie w dachu potrzebuią.

5. Browar iak był iest, oprócz że przez starość zgniły przyciesi, w oknach trzy szyby wybite, dach reperacyi potrzebuie.

6. Studnia przed browarem iak była iest z słupem, kosiorem, żurawiem w żelazo oprawnym i rynną ciągnącą się do browaru.

7. Chlewiki że były w złym mieyscu i miały dach zupełnie zły, przeto takowe teraźnieyszy Dzierżawca w inne mieysce na piasek przenosi i przestawia.

8. Spichrz drugi na piaszczystey Górce, z którego przeszły Dzierżawca Faians zrobił mieszkanie o czterech izbach, dwóch komorkach, maiące okna nowe cztery, komin, kominki i piece murowane, dach słomiany, drzwi na zawiasach z klamkami, wrzecądzami, szkoblami, zamkiem iednym i kluczem, posowy i podłogi z różnego drzewa. Pod tym mieszkaniem iest sklep murowany, starożytny, z drzwiami żelaznemi o zamku z kluczem, wrzecądzu z szkoblami i hakiem w szrodku do mieszkania.

9. Dwoiaki stare w piasek wklęsłe iak były są o dwóch izbach, dwóch komorach, dwóch oknach, drzwiach prostych, dachu słomianym starym złym potrzebuiące przestawienia.

10. Dom Woskarnia zwany stary iak był iest.

11. Dom nie stary o czterech izbach, czterech komorach z dachem szkudlanym przez teraźnieyszego Dzierżawcę na mieszkanie dworskie obrócony porządne.

12. Młyn stary na rzece Nieczec iak był iest, w nim mieszka Porczyński młynarz.

13. Do tego młyna oborka z dachem słomianym, iak była iest.

Za stodołami dworskiemi na polu blisko rzeki.

14. Chałupa Strycharka iak była iest.

15. Do niey są stodoła i oborki.

16. Szopa iak była iest.
Piec do palenia cegły murowany z dachem z tarcic na słupach dębowych, oprócz tego iest drabina.

w mieście Widawie

17. Austerya murowana pod Nrem 3 iak była iest. Mieszka w niey ten sam co dawniey Jasek Richtiger, u drzwi wielkiey izby brakuie klucza i antaby, tynkowanie dawne wszędzie nie odnowione. Na austeryi i na stayni dach z dachówki przez przeszłego Dzierżawcę nowo przełożony, na jatkach zaś stary potrzebuiący nowego przełożenia. W tyle austeryi obalowania niemasz. W podwórzu przy staience brakuie ściany iedney i drzwi oraz kawałka dachu na boku, to zniszczenie nastąpiło od woyska przeszłą razą stoiącego.

18. Kamienica pod liczbą 4 iak była iest, mieszka w niey Mandlowicz? Brakuie w niey klucza iednego, ściany dawniey tynkowane, nie odnowione, dach reperacyi potrzebuie.

19. Kamienica pod liczbą 5, iak była iest. Mieszka w niey teraz P. Kozłowski propinator. Na sklepiku dach w części zły, w staience brakuie dwóch drabek i pęciu tarcic. Na oborce o dwoygu drzwiach, dach potrzebuie reperacyi, w niey brakuie i pięciu tarcic. Na drugiey stayni dach potrzebuie reperacyi podłoga w niey zupełnie zgniła, brakuie dwóch drabek, a na pokładzie u góry dwóch tarcic i dziesięciu łupanek. To wszystko miało poniszczyć woysko.

20. Kamienica pod Nrem 6 iak była iest. Dach z dachówkami potrzebuie przełożenia osobliwie nad alkierzem gdzie iuż belka od deszczu zgniła. Brakuie w drzwi frontowych klucza także i w drugiey izbie. W izbach pierwszey i trzeciey piece złe. Okna w drugiey izbie złe. Na podwórzu brakuie wrot, które żołnierze rozebrali.

21. Dom Nr 36 drewniany w pruski mur stawiany reperacyi potrzebuiący w dachu iak był iest. Mieszka w nim teraz kowal.

22. Plac narożny Likoszczyzna Nr z sklepami murowanemi i dachem szkudlanym. Wszystko tak iest iak przedtym było.

23. Austerya druga Rogozinka zwana Nr 53, iak była iest. Dach potrzebuie reperacyi. chociaż pięciu kopami szkudeł za przeszłego dzierzawcy Faiansa był narządzony.

24. Most na rzece Nieczeć iak był iest reperacyi potrzebuiący.

25. Dom Sklepy Nowe zwany Nr 81 w Rynku Starego Miasta bardzo stare z dachem bardzo starym. Ten dom potrzebuie wielkiey reperacyi. Pod nim są sklepy murowane iak były. Do pierwszych drzwi brakuie zawiasy iedney i dwóch haków żelaznych.

26. Dom narożny pod liczbą 88 w takim stanie iak był dawniey, dach na nim stary zupełnie zły choć w znaczney części reperowany.

27. Plac narożny pusty pod Nr 49 z sklepemmurowanym nie używanym bez dachu od dawna.

28. Plac narożny pusty przy cmentarzu XX. Bernardynów pod liczbą 53 leżący.

Potem podano wykaz czynszowników w mieście Widawie, podaję nazwiska.
Mosiek Pik Działoski rzeźnik, Łaia Bergmanowa, Gitel Janklowa, Maryanna Komornica, ......, Józef Markowicz Richtiger, Hersz Mendlowicz Weiss, Majer Złotniczek, Szmul Weiss, Jakób Knop (brak stron)

Wieś Ruda

Chałupa czyli karczma z drzewa rzniętego maiąca komin lepiony, dach słomiany, sień, izbę, komorę, drzwi na biegunach bez żelaza, w izbie okno iedno o różnych tafelkach.

Potem opisano porządki w karczmie i stan włościan w Rudzie. Podaję same nazwiska.

Półrolnicy:
Filip Gacki, Dominik Nastalak, Kazimierz Marciniak, Kacper Mixa, Jan Moskalski po Rochu Maciaszku?, Józef Gabrysiak.

Zagrodnicy:
Andrzey Marciniak, Izydor Szkudlarek, Jędrzey Hadrysiak sołtys, Piotr Gabrysiak.

Chałupnik:
Benedykt.

Komornicy:
Szczepan Gacki, Michał Materka, Rochowa Matusiaczka, Piotrowa Szkudlarka

Folwark Kopiec

Nie podano nazwisk.