Inwentarz Wola Kleszczowa (1835)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1835, akt nr 91. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie wsi Woli Kleszczowej pod Widawą Powiatu Sieradzkiego, podług dawnego kalendarza dnia czwartego, a podług nowego dnia szesnastego czerwca, roku tysiąc osmset trzydziestego piątego."

W tym dniu do Woli Kleszczowej przybył Rejent Powiatu Sieradzkiego Antoni Pstrokoński. Dobra zostały wydzierżawione przez Romana Hr. Ankwicza, zamieszkałego w Wróblewie w powiecie Wartskim, na okres trzech lat od dziedziców Turskich. Hrabia nie mogąc osobiście zjawić się w Woli Kleszczowej wysłał swojego pełnomocnika w osobie Franciszka Załuskowskiego, aby ten uczestniczył w czynności spisania stanu dóbr. Obecny jest również Antoni Stokowski ustępujący z dzierżawy. Opis konfrontowany jest ze stanem dóbr wyszczególnionym w roku 1828.

Folwark i wieś Wola Kleszczowa.

1. Dwór stary iak był iest, reperowany, dach maiący i ieszcze go potrzebuiący.

2. Staynia stara czyli owczarnia razem z oborą na boku z staynią i wozownią, stare, wyprężone, popodpierane, maiące dach słomiany stary, wrot czworo i drzwi iedne, ten budynek potrzebuie przestawienia.

3. Stodoła stara o dwóch klepiskach iak była iest pod słomianym dachem, maiąca wrot dwoie z dwiema wrzecądzami i szkoblami, przyciesi zgniłe.

4. Stodoła druga z drzewa kostkowego o dwóch klepiskach, maiąca dwoie wrot na biegunach, zamek z kluczem, wrzecądz z szkoblami, dach stary.

5. Spichrz ten sam stary.

6. Czworaki za wrotami stare dla służących z drzewa kostkowego z dachem słomianym, kominem lepionym, o czterech izbach, dwóch komorach i czworgu oknach sporządzonych.

7. Stawek po części zarosły, przez który przechodzi rzeczka Nieczeć.

8. Chliwiki stare na boku dworu, w nich ściany popsute, dach stary, szczyty złe, drzwi czworo, przyciesi wklęsłe.

9. W tyle dworu ogród z sadkiem w którym są kartofle przed oknami od zachodu słońca.

10. Podwórze dość ogrodzone z dwiema wrotami. Przed owczarnią niemasz płota, w mieysce którego inny płot stary iest za stodołami nad drogą.

11. Na końcu wsi karczma stara bez stayni, maiąca komin murowany, dach słomiany, bardzo zły, izby dwie, komorę iednę. Nowa karczma koniecznie potrzebna.

12. Młyn na stawie i rzece Nieczeć o dwóch kołach, dach na młynicy szkudlany, gwałtem nowego potrzebuiący, na izbie zaś i komorze słomiany, drzwi pięcioro, z których czworo na zawiasach a piąte na biegunach, komin murowany, okna dwa naprawiane.

Porządki w młynie

1. Skrzynie dwie z dwiema koszami.
2. Wrzeciona żelazne dwa i dwie paprzyce żelazne.
3. Koła dwa paleczne.
4. Cywia stare dwa każde o dwóch obręczkach żelaznych.
5. Obręczy ośm żelaznych na wałach.
6. Ponewki dwie żelazne iedna z nich bardzo krótka.
7. Czopy cztery żelazne u wałów.
9. Pułskrzynki dwa drewniane stare.
Młynarz nie ma kontraktu, dawnieyszego młynarza kontrakt został u woyta gminy dotąd nie odebrany.
Do tego młyna należy stodołka z dwiema oborkami po bokach będacemi, pod dachem słomianym. Młynarz ma mieć zasiewu dworskiego żyta korcy trzy. Pogrodki u młyna reperacyi potrzebuią.

Potem opisano inwentarz gruntowy i porządki (bydło i narzędzia od Paliwody i Pierkosa), zasiewy (wzmiankowane miejsce NA PILCHACH). Opisano włościan i ich powinności, przytaczam nazwiska.

Ex półrolnicy - Stanisław Paliwoda, Wincenty Pierkos, Gabryel Luter.

Zagrodnicy - Roch Rybak, Jędrzey Luter, Franciszek Luter, Jakub Kozieł, Paweł Nowierski, Antoni Ambroziak, Błażey Pawlaczak, Wincenty Tarczyński, Michał Kwaśniak karczmarz.

Komornicy - Franciszek Paiąk, Leon Luter, Wawrzyniec Wyka, Jan Bobek, Kasper Pierkos, Karol Wróbel, Tomasz Nowakowski młynarz.

Inwentarz Charchów Pański (1827)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1827. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 209)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w wsi Charchowie Pańskim powiecie Szadkowskim Woiewodztwie Kaliskim zamieszkaniu Dworskim dnia siedmnastego Czerwca Roku Tysiąc osmset dwudziestego siodmego."

Rejent Powiatu Szadkowskiego Wincenty Kobyłecki zjechał na grunt wsi Charchowa Pańskiego wezwany przez Józefa Miniszewskiego. Tomasz Psarski właściciel Charchowa Pańskiego wystawił w roku 1823 obligację w monecie srebrnej na sumę 10695 na rzecz Damazego Zyglera właściciela wsi Kuśnie. Strony ustaliły, że w przypadku nie spłacenia zobowiązania w ustalonym terminie Damazy Zygler stanie się dzierżawcą Charchowa Pańskiego i będzie trzymał wieś do momentu całkowitej spłaty długu wraz z prowizją. Tomasz Psarski zmarł, zobowiązania nie spłacił, wskutek czego zięć Damazego Zyglera Józef Miniszewski w jego imieniu wspomnianą wieś wziął w posesję. Wincenty Kobyłecki wewspół z dwoma świadkami sołtysem Janem Tarczyńskim i młynarzem Bogusławem Tylem przystąpił do opisania stanu dóbr.

Zabudowania Dworskie

1. Dwór z bali rzniętych wewnątrz na klimku gliną wyrzucane ściany długości łokci 28, szerokości łokci 16, wysokości od przyciesi 5 łokci. Pokoi trzy, czwarta kuchnia i garderoba przybudowana, komin lepiony, w pokoiach kominy w lepione a teraz z cegły przez Wo Miniszewskiego wystawione. Dwór ten stary, ściany zbolałe i przyciesi zgniłe, sufit z tarcic na belkach, dach z szkudeł stary wklęśnięty i grozi zawaleniem, dla tego że kozły są połamane. W pierwszym pokoiu okien trzy w duże tafle w których dziewięć tafli Wy Miniszewski a w drugim pokoju dwie tafle wprawić kazał. Do drzwi zamki, klucze i inne zamknięcia przez Wo Miniszewskiego zreperowane. Na sali i w kuchni okna w małych taflach z których potłuczonych sztuk czternaście, podłogi w pokoiach się znayduią stare z tarcic a w kuchni żadnych podług. Dwór nad zrębem niema żadnego wiązania iak tylko kozły na owierkach i z tąd dach grozi obaleniu.

2. Ozdownia z drzewa rzniętego, przyciesi zgniłe, dach słomiany zły, komin zruynowany, posowy w połowie brakuie a że iest i to zgniłe z dyli łupanych. Szczyty z tarcic całkami przybite, drzwi na biegunach bez szkobla i wrzecądza, długości łokci trzynaście, wysokości łokci cztery.

4. Chlew z bali rzniętych, ściany spruchniałe, przyciesi zgniłe, dach zawalony, drzwi 3 na biegunach bez szkobli i wrzecądzów poruynowane, dach słomiany zły. Budynek ten potrzebuie przestawienia nowych przyciesi u drzwi, niektórych bali, belek, owierek inaczey nie iest w stanie do użytku iako iuż w połowie zawalony. Długi łokci 18, szeroki 16.

5. Browar zrobiony z oficyny długości łokci 33 i szerokości 10 1/2, wysokości łokci 3 z drzewa rzniętego, przyciesi zupełnie zgniłe, belki popodpierane zgniłe, sufit zgniły grozi zawaleniem, komin lepiony, dach słomiany, wiązania gurnego żadnego, składa się po iedney stronie z izdebki z komorą, z drugiey z izby gorzalney, drzwi pięcioro na zawiasach oprocz iednych tylnych na biegunach. Budynek ten grozi obaleniem i  potrzebuie koniecznego przestawienia lub zreperowania. Statków gorzelnianych żadnych nie masz. Przy gorzelni studnia od wywaru i studnia na nalew ocembrowana balami ale zgniłemi potrzebuie reperacyi.

6. Pod iednym dachem dwie staynie w środku wozownia z drzewa różnego starego, przyciesi zupełnie zgniłe, słupy zgniłe i bez pokładu wszędzie oprócz na iedney stayni pokład zgniły, dach pod wozownią wklęśnięty grozi obaleniu, wiązania żadnego niemasz oprócz kozłów, dach z dranic stary, drzwi troie na biegunach stara, zła. Ten budynek potrzebowałby przestawienia a przynaymniey wyreperowania go z dodaniem nowego drzewa, długi łokci 31, a szeroki łokci 11.

7. Owczarnia z bali rzniętych nowa, dach z słomy potrzebuie reperacyi, długa łokci 65, szeroka łokci 17, wysoka od przyciesi cztery łokcie. Wrotni u szczytu dwoie, drzwi z boku troie na biegunach, pokładu wcale niemasz.

8. Spichrz z bali rzniętych, długi 22 łokcie, szeroki 10 łokci, wysoki 4 z wystawami, przyciesi zgniłe, sufity z tarcic, dach słomiany, potrzebuie reperacyi, wewnątrz trzy koyce, podłoga całkiem zła i legary, potrzeba konieczne nowey.

9. Stodoła przy spichrzu mała, stara z drzewa łupanego z całków i różnego starego, w słupy wkopywane bez przyciesi na czterech sochach, wrotnie zdezelowane, potrzeba koniecznie nowych wrotni i do zareparowania, bali, łokci długa 36, szer. 14, wy. 4, dach słomiany zły.

10. Stodoła druga o dwóch klepiskach na 7 sochach od wichru są skręcone grożą zawaleniem, z drzewa rzniętego, i różnego o czterech wrotniach na biegunach nie zdatnych, długa łokci 64, szeroka łokci 16, wyso. 4. Dach słomiany zły potrzebuie reperacyi.

11. Stodoła mała z drzewa rzniętego, przyciesi zgniłe, wrota niezdatne, dach słomiany potrzebuie reperacyi, długa łokci 35, szeroka 13, wy. 4.

12. Karczma z drzewa obrabianego stara, przyciesi niezdatne z wystawą zruynowaną, komin lepiony, zawalony, dach słomiany stary, okna u czwartego części powybiane. Wewnątrz izba z komorką a po drugiey stronie izdebka sama, długa z wystawą szerokość 15, a długości 41 łokci, wysok. 5.

13. Gościniec na Bugaju z drzewa rzniętego długi 25 łokci, szerok. 11, wysok. 4. Dach słomiany zły, komin lepiony. Wewnątrz izba z komorą, sufit zgniły, przyciesi zgniłe, cały ten budynek potrzebuie reperacyi.

14. Staynia przy tym gościńcu długa 24, szer. 14, wys. 4 w takimże stanie iak gościniec.

15. Kuźnia z drzewa rzniętego długa łokci 16, szeroka 11, wysoka 4. Dach z dranic, przyciesi zgniłe, sufit zgniły z dylami. Budynek ten potrzebuie przestawienia z dodaniem drzewa brakuiącego w mieysce starego.

Zabudowania Wieyskie w Charchowie.

1.Chałup iedenaście we wsi a na Bugaju iedna z kamieni murowana, z drzewa starego różnego te chałupy, kominy wszystkie lepione między któremi trzy kominy zawalone, chałupy te niektóre potrzebuią konieczney reperacyi a większa część chałup powinna bydź nowo wystawiona iako grożąca niebezpieczeństwem. Do tych chałup znayduie się stodołek 11 a dwunasta zawalona, i wszystkie te stodołki potrzebuią konieczney reperacyi, a pomiędzy temi trzy stodołki muszą bydź przestawione z dodaniem drzewa w większey połowy brakuiącego. Chałupa czyli czworaki na Bugaju potrzebuią konieczney reperacyi inaczey niemogą bydź zamieszkałe, bo się ściany zawalaią, dach zły, grozi obaleniu.

Ogrodzenia

1. Około dworu sad i podwórze tudzież około stodół są ogrodzenia z żerdzi łupanych gdzie niegdzie słupy ugniłe płatów tych przynaymniey w połowie brakuie.

2. Rowy są zalazłe potrzebuią odnowienia bo zatapiaią wody grunta gromadzkie i dworskie i mostów trzech brakuie.

Załogi włościan nieopisuią się tu dla tego że nie wszyscy są dzierżawy wiadome a dziedzic zmarły nie obiaśnił.

Inwentarz Rogóźno (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832 cz. b, akt nr 248. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Rogóźno na mapie WIG-owskiej

"Działo się na gruncie wsi Roguznia Powiatu Sieradzkiego dnia osmego sierpnia roku tysiąc osmset trzydziestego drugiego."

Rejent Powiatu Sieradzkiego przybył do Roguźna aby dokonać rewizji stanu dóbr w obecności Franciszka Kaczkowskiego, który był pełnomocnikiem extrahenta Józefa Kaczkowskiego, Maksymiliana Turskiego przeszłego dzierżawcy i Walentego Kęszyckiego obecnego dzierżawcy.

Wieś Roguznio
Budynki Dworskie Folwarczne.

1. Dwór iak był iest.
2. Budynek to iest staynia z wozownią przez W. Turskiego byłego Dzierżawcę przestawione, maiące dach słomiany w iedney stayni podłogę i pokład z dylików, dwoie drzwi na biegunach, wrota do wozowni w którey niemasz podłogi. Na boku przy ścianie przystawiony iest chlewik pod snopkami.

3. Ogrodzenie wedle budynków i dziedzińca, iak było, iest.

4. Owczarnia murowana iak była iest. W tey owczarni są na przodzie trzy okienka szklane, o dwóch tafelkach, dach zaś na niey bardzo stary.

5. Za owczarnią o staje chałupka owczarska potrzebuiąca reperacyi w dachu i kominie.

6. Stodoła chrościana iak była iest.

7. Druga podobnaż z spichrzem.

8. Bróg iak był iest, potrzebuiący reperacyi w dachu.

9. Ogrodzenie wedle tych stodół iak było iest.

10. Browarek czyli dom dla służących iak był iest. Przyciesi nadpruchniałe w ziemię wklęsłe, w oknach brakuie szyb sześć. Za browarkiem studnia maiąca słup z kosiorem bez wiadra.

11. Chlewiki o czterech drzwiach z dachem szkudlanym są iak były.

12. Młyn spalił się za Dzierżawy W. Turskiego w Październiku r. 1830. Z młynicy stoi ieszcze komin murowany i wysoki. Pogrodki z drzewa od młyna zostały na rzece Widawcę. Jeśli młyn nie będzie wystawiony to wypada  drzewo z tych pogrodek użyć na inny potrzebny budynek.

13. Stodoła młynarska pod snopkami iak była iest.

14. Stajenka młynarska spaliła się razem z młynem. Kuźnia na pieńkach z drzewa kostkowego maiąca komin murowany sień, izbę i komorę, dach słomiany stary z przodu szkudlany, zupełnie zły, drzwi na biegunach. Okno iedno bez szkła i bez ram, pokład na sieni i na izbię, lecz w ostatniey bardzo zły. Teraz w tym budynku nikt nie mieszka.

15. Austerya stara rozebrana, a w mieysce iey nowo postawiona przez W. Turskiego z drzewa częścią starego, częścią nowego w słupy, maiąca dach z frontu i z tyłu na karczmie szkudlany, a na stayni słomiany, komin murowany, drzwi na zawiasach z dwiema klamkami i trzema haczykami. Okna dobre z szkła składanego różnego gatunku, posowy na izbie wielkiey komorcę i izdebcę. W stayni są oborki dwie z łupanych dylików gruntowych przez karczmarza postawione bez pokładu u iedney brakuie boku, są także żłoby i drabki.

16. Most na rzece Widawcę na Trakcie dość dobry, lecz potrzeba kilka balików nowych, drugi most daley także na rzece starszy reperacyi wymagaiący.

Potem opisano zasiewy, inwentarze gospodarskie, żelastwo po spalonym młynie, porządki w karczmie w Rogóźnie.
Następnie opisano stan włościan, ile mają pańskiego inwentarza i jakie są ich powinności. Wymieniam same nazwiska.

Półrolnicy: Stanisław Materka, Urban Materka w mieysce Mikołaya Materki, Mikołay Wąterski, Klemens Szczerbala, Maci Rybak w mieysce Materki Jana.

Zagrodnicy:
Karol Materka, Maciey Kozioł, Karol Stępień, Jan Kowalczyk w mieysce Witeckiego, Mikołay Stasiak w mieysce Klimczaka, Tomasz Parkos, Tomasz Wandoch, Felix Mikła, Jan Szkudlarek, Antoni Rybak w mieysce Szczerbali, Walenty Moraski, Kazimierz Witecki w mieysce Kowalczyka, Marcin Podwoyniak, Antoni Bączek, Mateusz Mielcarek w mieysce Rybaka, Benedykt Materka, Alexy Klimczak.

Komornicy:
12 komorników z imienia nie podanych

Inwentarz Strońsko (1850)

 Źródło inwentarza:
Akta notariusza Celestyna Stokowskiego z Szadku z roku 1850. (Archiwum Państwowe w Łodzi oddział w Sieradzu, sygn. 50/4, akt nr. 238)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 "Działo się w wsi Strońsku w zamięzkaniu dworskim Okręgu Szadkowskim Powiecie Sieradzkim Gubernii Warszawskiey dnia drugiego czternastego miesiąca sierpnia roku tysiącznego osmsetnego pięćdziesiątego."

 

Rejent Kancellaryi Okręgu Szadkowskiego Celestyn Stokowski przybywa do Strońska. Na miejscu jest Ignacy Starzyński, dzierżawaca dóbr Strońsko. Dobra objął w dzierżawę w bieżącym roku od dziedzica Wiktora Wołłowicza. Ignacy Starzyński oświadczył, że nie był w stanie obiąć dobra w dzierżawę z powodu zajęcia dworu przez pułkownika Kopernickiego a oficyn przez oficerów, ponadto były dzierżawca Jan Skolimowski nie ustąpił mu miejsca. W końcu po ostatecznym przejęciu dóbr wezwał Rejenta do opisania stanu dóbr.

Stan Budowli Dworskich.

1.Dwór massiv murowany z cegły na wapno, parterowy z kominami dwiema murowanemi pod gontami, mury? wszystkie? i od tyłu zressowane, ściany środkowe popękane, schody do kuchni w szczycie z drzewa zdezelowane, okiennice od tyłu i drzwi na ogród wychodzące popsute, ściany od tyłu z tynku opadłe, okien trzynaście, w których brakuje szyb siedmnaście, drzwi pojedyńczych siedm, drzwi podwójnych sześć, wszystkie na zawiasach, u drzwi brakuje trzech zamków, jednych francuzkiego, dwóch zwyczajnych, kluczy dwunastu, przy wchodzie na górę brakuie zamku z kluczem, na górze w szczytach brak dwóch okien.
Piecy kaflanych w pokoju dwa, puł kaflany ieden, piecy ceglanych dwa. W pokojach legary i podłogi zgniłe, podziurawione i zapadnięte, potrzebuią nowego przełożenia za dodaniem nowych legarów, tarcic na podłogi w miejsce spruchniałych, ściany środkowe i sufity poressowane i popękane.
2. Oficyna z przystawką z drzewa rzniętego w słupy i zamki zbudowana z kuminem murowanym, dach gontami kryty, okien z okiennicami siedm, piecy ogrzewanych trzy, kuminy do gotowania z cegły dwa, sabatnik wielki w kuchni do pieczenia chleba, szyb w oknach wybitych dwadzieścia trzy, drzwi z klamkami na zawiasach czworo, na biegunach dwoje, podłogi i sufity z tarcic, w jedney stancyi podłoga zła, dach potrzebuie reperacyi, w przystawie sufit z żerdzi łupanych w polepę.
3. Za oficyną w podwórzu znayduie się studnia z koszorem bez wiadra, słup zgniły, cembrzyna u studni również zgniła zawalaiąca się.
4. Chlewy z drzewa pod słomą w zamek i słupy zbudowane z trzema przełożeniami, troje drzwi na biegunach bez szkobli, dach zły, przyciesi zgniłe.
5. Chlewy większe z drzewa pod słomą, w zamki i słupy zbudowane z trzema przedziałami, drzwi czworo na biegunach, dach zły, brak kawału kalonki, u drzwi brakuie zamknięcia.
6. Budynek Czeladnica zwany z drzewa rzniętego w słupy i zamki na podłożonych kamieniach zbudowana, dach gontami kryty, komin murowany, na lewey stronie brak podłogi i posowy i kuminka, drzwi czworo na zawiasach, dwoie z klamkami i chaczykami, dwoie bez klamek. Na prawey stronie podłoga zła z tarcic, posowa z polepą, kotlina jedna i kominek ogrzewny ieden z cegły zły. Szyb w oknach wybitych dwanaście.
7. Dom dla ogrodowego w ogrodzie massiv murowany z cegły na wapno z kuminem murowanym pod gontami. Pod mięszkaniem cztery piwnice w których pięcioro drzwi z jednym zamkiem, drzwi schodowe złe, wszystkie na zawiasach bez zamknięć, u góry w mięszkaniu piecy ceglanych dwa, drzwi poiedyńczych na zawiasach z klamkami pięcioro i z jednym zamkiem bez klucza, okien czworo, szyb stłuczonych dziesięć, podłogi stare nadpsute, wschody do mięszkania nad piwnicą? złe, ściany od spodu wszystkie odpadły a u wierzchu się ressują, dach i posowy złe.
Około zabudowań dworskich znayduiące się płoty z żerdzi łupanych i rzniętych w koły i słupy sosnowe, stare, złe.
Za dworem i za oficyną znayduią się ogrody owocowe w których największa część śliwiny zdziczałey i nieoczyszczoney starey około sztuk dwieście, między tą liczbą mała ilość innego gatunku drzew ...... i młodych, obwiedzione płotem z żerdzi łupanych i słupy sosnowe w złym stanie, krzewów winnych............
8. Owczarnia z drzewa rzniętego w zamek i słupy zbudowana, dach słomiany okapy gontowe na podciągu podwójnym, z powodu zgnicia przyciesi wypadnięcia fundamentów, spruchniałości ścian ...... dach ..... wiązania i podciągi połamane grozi zawaleniem, sufit z żerdzi łupanych z polepy.
9. Spichrz murowany z cegły na wapno, dach słomą kryty nadpsuty, mury nieco poressowane, podłoga zła, potrzebuią nowego przełożenia za dodaniem tarcic w mieyscu zgniłych, schody na górę złamane, posowa z tarcic stara z polepy, drzwi wchodowe stare z szkoblem na kłodki, bez zamku, schodki zepsute z drzewa zgniłego.
10. Stodoła nowa z drzewa rzniętego kostkowego pod słomą w zamki i słupy zbudowana na podwóynym .... wrota na biegunach, klepisk dwa, bez zamku tylne wrota, frontowe z szkoblami bez kłotek, przyciesi na podłożonych kamieniach.
11. Stodoła druga o dwóch klepiskach na podwóynym ..... w wiązaniu brak czterech ramion, wrotnie dane z szkoblami bez kłodek, a dwie bez żadnego zamknięcia, wszystkie na biegunach, poddaszki otwarte, dach zły, ściany powyprężane na podmurowaniu, które od wschodniey strony wypadłe, cały budynek z powodu starości i złey budowy wykrzywiony grozi zawaleniem, potrzebuie przestawienia za dodaniem drzewa, słomy i gontów w mieysce zepsutych.
12. Staynia o dwóch otworach z dwiema wozowniami w szczytach z drzewa rzniętego pod słomą, stara, zła, zawalaiąca się, przyciesi zgniłe, drzwi z szkudłami bez zamków, sufit z żerdzi łupanych, w jedney wozowni brak pokładu, cały budynek potrzebuie nowego odbudowania za dodaniem drzewa potrzebnego i innych materiałów.
13. Stajnia druga z oborami z drzewa rzniętego w zamki i słupy zbudowana, dach słomą kryty, bez żłobów i drabin, podłogi zgniłe, ściany spruchniałe, drzwi? bez zamków na zawiasach, pokład z żerdzi łupanych, fundamenta zepsute, cały budynek w złym stanie potrzebuie nowego przestawienia za dodaniem brakuiących materiałów w mieysce zepsutych, jako grożący obaleniem.
Przy tey stajni znayduie się studnia z koszorem na słupie bez wiadra, ocembrowanie zgniłe potrzebuie nowego założenia cembrzyny i wiadra.
14. Karczma z drzewa pod gontami z kominem murowanym w zamki i słupy zbudowana z drzewa rzniętego, w którey pieców ogrzewanych dwa i dwa kominki z cegły, podmurowanie z kamieni na wapno i glinę, dach zły.
15. Kuźnia z mięszkaniem kowala z drzewa rzniętego pod gontami z kominem murowanym w zamek i słupy zbudowana, okien dwa w większey części potłuczone.

Zabudowania włościańskie

1. Chałupa komornicza szczytem do frontu stojąca z drzewa w zamki i słupy z kominem lepionym, stara, zła zawaląca się grozi niebezpieczeństwem.
2. Chałupa druga frontowa z komorami dwoma z drzewa w zamek i słupy na podłożonych kamieniach z kominem murowanym zbudowana, słomą kryta, w średnim stanie, za tą chałupą stodoła stara, zła zawaląca się.
3. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym w złym stanie grozi zawaleniem. Za tą chałupą chlewy, stodoła zła zawalaiąca się.
4. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem murowanym z drzewa kostkowego w zamki i słupy zbudowana na podłożonych kamieniach. Za tą chałupą stodoła i obora z drzewa pod słomą zawalaiąca się. Chałupa zaś w dobrym stanie.
Przy pustym placu wybudowana stodoła z dwoma klepiskami. Obora i chlewy z drzewa w zamki i słupy pod słomą w stanie średnim.
5. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym. Stodoła i obora z takiegoż drzewa pod słomą, stare zawalaiące się grożą niebezpieczeństwem. Stodoła druga z oborą z drzewa pod słomą spruchniałe, dach zły, cały budynek wykrzywiony.
6. Chałupa z drzewa pod słomą, komin lepiony, stara, zła waląca się. Za tą chałupą stodoła i obora z drzewa po słomą, stara, stan średni.
7. Chałupa z drzewa pod słomą z kominem lepionym, stara, zła, dach zgniły. Stodoła z drzewa pod słomą w słupy, dach zły.
8. Chałupa włościańska na pustkowiu Oszczywilk zwanym z oborami i stajniami z drzewa rzniętego i okrąglaków pod słomą, komin lepiony, stara, w złym stanie.
9. Chałupa na pustkowiu Zmyślona zwanym dawniey na szynk przeznaczona z drzewa rzniętego pod słomą, z kominem murowanym, bez drzwi, okien i podłóg, opustoszała, dach słomiany zaklęsły. W tyle oborka z drzewa okrąglakowego pod słomą, także zawalaiąca się.
10. Żabiniec pustkowie, na którym chałupa z drzewa pod słomą z kominem murowanym, bez podłogi, drzwi na zawiasach dwoje, kominek i piec murowane z cegły, posowa z tarcic. Za tą chałupą chlewy z drzewa okrąglakowego pod słomą, stan średni.

Inwentarz Widawa (1829)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1829, akt nr 172. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na Folwarku Kopiec zwanym przy mieście Widawie położonym dnia siodmego września roku tysiąc ośmset dwudziestego dziewiątego."

Miasto Widawa z folwarkiem Kopiec na mapie z 1829 roku

Izrael Fajans dzierżawca trzechletni Folwarku Kopiec, miasta Widawy i wsi Rudy w powiecie Sieradzkim leżących wzywa Rejenta Powiatu Sieradzkiego aby ten opisał stan dóbr dzierżawionych od sukcesorów Ksawerego Turskiego.

Folwark Kopiec
Budynki Dworskie

1o. Folwark stary, zupełnie zły, pochylony, z obu stron wyparty ledwie stoiący, maiący dach zły, stary, wklęsły, kominy trzy, ieden lepiony, nadmurowany, a dwa murowane małe, drzwi wszystkich pięcioro na zawiasach żelaznych z wrzecądzami i szkoblami, w oknach szyb i szybek wszystkich całych czterdzieści dziewięć, okienica na zawiasach z ryglem i dwiema haczykami żelaznemi.

2o. Za rzeką Nieczec idąc przez most dobry z poręczami będący są stodoły trzy o czterech klepiskach stare, po części wyparte, w niektórych mieyscach przyciesi nowo podwleczone i z boków podmurowane, dachy stare poreperowane, przez które iednak po części ciecze, wrota na biegunach z wrzeciądzami i szkoblami z przodu a iedne maią zamek z kluczem. Na boku iedney stodoły iest szopa stara, wyparta na siano z drzwiami staremi do reperacyi

3o. W szrodku tych stodół na froncie spichrz z drzewa rzniętego podmurowany, dach słomiany, dobry z dymnikiem na drzwiczki zamykane. Drzwi dwoie na wylot na zawiasach żelaznych, iednę z wrzecądzem i szkoblami, drugie z ryglem, wewnątrz szpichrza przegrody dobre. Te stodoły i szpichrz między węgłami ogrodzone płotami o wrotach i drzwiach podwoynych o dwóch kunach.

4o. Obory z stayniami i wozownią z drzewa rzniętego w trianguł, maiące dach słomiany z szorami szkudeł iuż starych u dołu i u góry. Wrot troie na biegunach z iednym wrzeciądzem i dwiema szkoblami. Drzwi pięcioro u których dwa wrzeciądze i cztery szkoble. W dwóch stayniach podłogi stare, żłoby dwa, drabiny dwie, a w trzech oborach są żłoby i niektóre drabki.

5o. Browar przed kilku lat postawiony z drzewa rzniętego w słupy gęste maiący dach szkudlany reperowany, komin duży murowany, izbę do piwa robienia w którey drzwi dwoie na zawiasach żelaznych, u pierwszych dwa wrzecądze i cztery szkoble, u drugich rygiel z szkoblami dwiema, okna dwa, iedno o szybach dobrych, a drugie okienice zamykane. Na drugiey stronie dwie izby małe maiące dwa okna dobre. Piec i kominek z cegły, drzwi z tarcic z wrzecądzem, szkoblami, haczykiem i antabą. Drugie drzwi żerdziane z wrzecądzem i szkoblami. W tym całym browarze astrychy z cegły a w izbach małych posowa z tarcic.

6o. Przed browarem studnia z drzewa kostkowego stara z sochą i żurawiem w żelazo oprawnym. Od tey studni do browaru ciągnie się rynna dla biegu wody.

7. Chlewiki na trzodę z drzewa rzniętego stare, wyparte, maiące sześcioro drzwi bez żelaza. Dach słomiany, zły.

8. Spichrz drugi na piaskach na górce z drzewa kostkowego z ośmiu okienkami o dwóch prętach żelaznych. Dach słomiany stary, drzwi troie na zawiasach żelaznych z trzema wrzecądzami i sześciu szkoblami, u iednych iest zamek z kluczem, posowy i podłogi z tarcic.
Pod tym spichrzem sklep starożytny z kamieni i cegły na wapno murowanym, maiący muru grubości około łokci sześć bez sklepienia, drzwi żelazne z zamkiem, kluczem, wrzeciądzem i szkoblami. W sklepie hak żelazny do wieszania.

9. Dwoiaki z drzewa rzniętego stare w piasek wklęsłe o dwóch izbach, dwóch komorach, dwóch oknach, drzwiach pięciu na biegunach. Dach słomiany, stary, zły, komin lepiony, wszystko warte obalenia.

10. Dom zwany woskarnia z drzewa rzniętego, stary, maiący komin murowany, dach słomiany, izbę z posową z tarcic, sień, drzwi na biegunach, okno iedno złe, u iednych drzwi iest wrzecądz i dwa szkoble. W sieni dwa słupy dębowe i korytko do stępy zdezelowane.

11.Dom przed kilku lat postawiony z drzewa rzniętego, dach szkudlany, komin murowany, maiący cztery izby, cztery komory, czternaście drzwi na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami oprócz u drzwi komornych u których są rygle, klamki lub haczyki, okien wszystkich dobrych cztery, podłogi w izbach posowy wszędzie oprócz u iedney komory w którey takowe przeszły komornik zniszczył, kominków cztery, i piec ieden z cegły.

12. Młyn na rzece Nieczec pod liczbą 134 z drzewa łatanego stary, dach szkudlany, komin lepiony nadmurowany, izba i komora z posowami z tarcic, okna dwa, piec i kominek z cegły, drzwi dwoie na zawiasach z wrzeciądzem iednym, szkoblami czterma, klamką i haczykiem, trzecie drzwi na biegunach, ściana iedna do wody bardzo licha. Pogrodki stare, upust zły. Ten młyn ma iedno koło dobre, a drugiego potrzebuie, bo tylko ma kawał wału.

13. Do tego młyna oborka z drzewa rzniętego o dachu słomianym z dymnikiem i dwiema szorami szkudeł, maiąca dwoie drzwi na zawiasach z dwiema wrzecądzami i czterma szkoblami, wrota do wozowni na prągło zamykane, wszystko bez podłogi i posowy.

Za Stodołami Dworskiemi na polu.

14. Chałupa w pruski mur postawiona stara, w którey mieszka strycharz Szczepan Kłotkowski, maiąca komin murowany, dach z dranic, sień, izbę o kominku i piecu. Drzwi dwoie na zawiasach z wrzeciądzami, szkoblami i haczykami, okna dwa, przez strycharza wymurowana.

15. Stodoła do tey chałupy o iednym klepisku i samsieku, maiąca przyciesi dobre, wrota na biegunach, i dach słomiany. Oborki dwie stare popróchniałe, lecz te maią bydź kosztem strycharza postawione. Obok chałupy są dwa sadki owocowe.

16. Szopa nowa do cegły o ośmiu sochach i słupkach pod dachem słomianym. Do tey szopy iest piec do palenia cegły murowany, stary, popękany, około niego stoi dziesięć słupów dębowych i iedna belka, na których był dach.

w Mieście Widawie

17. Austerya murowana w Rynku nowym pod liczbą 3om maiąca dwa kominy murowane, i dach cały pod dachówką. Wchodząc do niey są wrota szalowane o sześciu zawiasach i hakach z ryglem i prętem szynowym w progu. Po prawey stronie drzwi gładkie stolarskie o dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem i antabą, do izby wielkiey szynkowney. W tey izbie okna dwa dobre kitowane maiące po dwa haczyki, po cztery zawiasy i po iednem ryglu, podłogi i posowa z tarcic, piec i kominek z cegły. Z tey izby drzwi gładkie do izdebki na zawiasach z zamkiem i antabą, maiącey okno podobne pierwszym, posowę z tarcic, podłogę nieco nadpsutą. Piec i kominek z kapturem. Z tey izdebki po prawey stronie drzwi gładkie do schowania ciemnego szczupłego na zawiasach z wrzecądzem i dwiema szkoblami. Podobnież z tey izdebki drzwi do sklepu na zawiasach z zamkiem starym bez klucza, wrzecądzem i dwiema szkoblami. Podobnież z tey izdebki drzwi do sklepu na zawiasach z zamkiem starym bez klucza, wrzeciądzem z dwiema szkoblami, do sklepu wschody podmurowane, sklep murowany sklepiony. Z tego sklepu wychod na podwórze, maiącego wschody podobne i drzwi na zawiasach z dwiema haczykami i szkoblami. Także z tey izdebki drzwi gładkie na zawiasach z klamką, haczykiem o dwóch szkobelkach do sieni małey, w którey iest dwoie drzwi gładkich na zawiasach z ryglami do zasuwania. W sieni wiezdney po prawey stronie znayduie się kuchenka sklepiona pod kominem, do którey drzwi na zawiasach o iednym wrzecądzu z szkoblami. Po lewey stronie wchodząc od frontu izdebka dla gości w którey pierwsze drzwi stolarską robotą na zawiasach z zamkiem, kluczem, antabą, gałką i zasówką, okno z wszelkiemi rekwizytami do otwierania. Z tey izdebki drzwi do kramnicy na zawiasach maiącey podłogę i posowę dobrą, piecyk moskiewski z blachą do zasuwania, sabatnik i kominek z kapturem. W tyle tey izdebki i kramnicy izba, która ma drzwi na zawiasach z zamkiem, kluczem, antabami, haczykiem i dwiema szkobelkami, podłogę i posowę z tarcic. Okna dwa dobre, otwierane z wszelkiemi rekwizytami, kominek kapturowy, piec i sabatnik z cegły. Wychodząc z tey izby iest kuchenka ciemna sklepiona pod kominem, do którey drzwi na zawiasach z haczykiem i szkobelkami. Na górę wschody kryte tarcicami i drzwi na zawiasach bez zamku. W sieni frontowey brak, a posowa z tarcic niecheblowanych. Z tey sieni wchod do stayni o wrotach na czterech zawiasach i fórtce na zawiaskach z zasufką, wrzecądzem łamanym i dwóch szkobelkach. W stayni są dwiema liniami żłoby i drabki w niezłym stanie, okienka dwa bez szkła, każda o kracie żelazney. Posowy niemasz, wrota do wyiazdu szalowane o sześciu zawiasach, wrzecądzu łamanym, dwóch szkoblach i pręcie szynowym przez cały próg.
Przy tey austeryi pod iednym dachem przy ulicy od Dąbrowy idącey są kramnice dwie, pierwsza naroznia, druga podle niey. U pierwszey drzwi szalowane o czterech zawiasach z zamkiem, kluczem, ryglem, haczykiem i szkobelkami, u drugiey drzwi z tarcic o czterech zawiasach z zamkiem, kluczem, ryglem, wrzeciądzem łamanym, szkoblami i haczykiem. Po tym izdebka z małą ścianką, maiąca drzwi o czterech zawiasach z zamkiem i klamkami dwiema, astrych, posowę z ciosanych dylów, kominek, piec z sabatniczkiem z cegły, okno iedno otwierane na zawiaskach z rygielkami, okienicę o dwóch zawiasach z sierdzionkiem i zatyczką o oddzielnem nad dach kóminie. Po tym iest pięć jatek maiące pięcioro drzwi na zawiasach, pięć okienic jatkowych na zawiasach, z których dwóch brakuie, trzy zamki z kluczami trzema wrzecądzami i sześciu szkoblami. Posowy z rzenów, posadzki z cegły nieco nadpsute. Przy austeryi iest ośm okienic składanych na zawiasach z sierdzionkami, zatyczkami i haczykami. W tyle austeryi podwórze obalowane z wrotami na biegunach i prągłem. W podwórzu staienka z drzewa rzniętego o dachu szkudlanem, nie maiąca posowy, podłogi ani drzwi. Cały ten gmach austeryi w dachu iest wyreperowany, a wewnątrz i zewnątrz wytynkowany. W drugim narożniku austeryi kramnica maiąca posowę z tarcic, posadzkę z cegły, drzwi szalowane na zawiasach z zamkiem, kluczem, dwiema haczykami, czterma szkoblami i iednym ryglem, i drzwi na zawiasach z zasufką.

18. Kamienica pod Nm 4 wchodząc z rynku. Drzwi szalowane o dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem, antabą, gałką i zasuwką. Po prawey stronie izba, do niey drzwi głatkie na zawiasach z zamkiem, kluczem, wrzeciądzem i dwiema szkoblami. W tey izbie okna dwa szklane otwierane na zawiaskach z zasufkami i haczykami, o okienicach na ośmiu zawiasach z szrubami, posowa i podłoga nieco nadpsuta z tarcic, piec i kominek z szabatnikiem z cegły. Z tey izby drzwi do kramnicy gładkie na zawiasach z zamkiem, kluczem, haczykiem i szkobelkami. W kramnicy posowa z tarcic, posadzka z cegły, drzwi zwyczayne kramniczne, częścią szalowane z zamkiem bez klucza o czterech haczykach, ośmiu szkobelkach i iedney zasowce. Do drugiey izby tylniey drzwi gładkie o czterech zawiasach z zasofką , haczykami dwiema, i czterma szkoblami. W tey izbie okno w połowie otwierane na zawiaskach z antabką, szrubką, dwiema haczykami, okienicą składaną na czterech zawiasach z haczykami, posowa z tarcic, podłoga częścią zdezelowana, kominek z sabatnikiem z cegły, piecyk moskiewski z blachą do zasuwania. Z tey izby drzwi do alkierza gładkie na dwóch zawiasach z wrzecądzem, haczykiem i czterma szkoblami, w alkierzu okno z różnych tafelek w oprawie drzewney nadpsutey na zawiaskach z zasuwką i haczykami, posowa z tarcic, posacka z cegły nieco powybijana. W tym budynku komin murowany, pokrycie z dachówki wyreperowane w dachu i ścianach z frontu przez wytynkowanie.

19. Kamienica druga pod liczbą pięć z kominem murowanym i pokryciem z dachówki. Wchodząc do sieni z rynku drzwi szalowane na czterech zawiasach z zamkiem bez klucza i zasuwką. Po tym drzwi do pierwszey izby fasowane na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem, antabą i gałką. W izbie podłoga i posowa z tarcic, dość dobre, okna dwa otwierane w połowie na zawiasach z antabkami, haczykami, szkobelkami, szrubami, okienicami składanemi na ośmiu zawiasach z haczykami, piecyk szafiaty z sabatnikiem. Z tey izby drzwi do kramnicy fasowane na dwóch zawiasach, z zamkiem, kluczem i antabą. W kramnicy posowa z tarcic i podłoga dobra, piecyk szafiaty z blachą do zasuwania, drzwi kramniczne na czterech zawiasach z zasowką, czterma haczykami i ośmiu szkoblami. Drzwi z kramnicy do kuchenki na dwóch zawiasach gładkie bez zamku. Do drugiey izby drzwi fasowane na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem i antabą. W izbie posowa z tarcic a podłoga w małey części nadpsuta, okna dwa na zawiaskach z antabkami z opadaiącemi na haki przy których haczyków cztery, szkobelków ośm. Okienic cztery na zawiasach ośmiu z haczykami, piece dwa, ieden w połowie z kafli i z cegły, drugi cały z cegły na sposób piekarski dwie izby grzeiący. Z tey izby drzwi do inney fasowane na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem, nieco zdezelowane. W izbie posowa z tarcic, a podłoga w połowie pogniła, kominek obszerny przed którym pręt żelazny do szufitu ciągniony, okno iedno stare na zawiaskach z dwiema haczykami, czterma szkobelkami, antabką i okienicami na czterech zawiasach z haczykami. Z tey izdebki drzwi do komorki ciemney fasowane, zepsute, na dwóch zawiasach z klamką, w niey posowa z tarcic, a posadzka z cegły. Z tey komórki wchod pod kómin do kuchenki czyli drzwi dwoie, iednę o zawiasie zdezelowane z zamkiem bez klucza, a drugie dobre gładkie na zawiasach dwóch z wrzecądzem i dwiema szkoblami. Wychod z kamienicy na tył czyli drzwi szalowane na czterech zawiasach z ryglem i zasuwką u dołu. W tey kamienicy na górze izdebka, do niey drzwi fasowane na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem i antabą, okna dwa otwierane na czterech zawiaskach z dwiema haczykami, piecyk z cegły z drzwiczkami żelaznemi, kominek z kapturem i sabatniczkiem, posowa i podłoga z tarcic. W tyle tey kamienicy podwórze obalowane z wrotami nadpsutemi na czterech zawiasach z prągłem. W podwórzu są: sklepik na szrodku murowany, sklepiony, maiący pokrycie szkudlane, drzwi gładkie na zawiasach dwóch, z zamkiem, kluczem i kratą małą w okienku. Staienka maiąca drzwi na dwóch zawiasach nadpsute, podłoga z dyly po części zgniłych, żłoby dwa, drabki dwie, na pokładzie czternaście tarcic piętnaście łokciowych. Po tym oborka o dwoygu drzwiach na biegunach z dwiema wrzecądzami i czterma szkoblami, pokładzie i iedynastu łupankach. Dach szkudlany na staience i oborce zreperowany.
Staynia druga z iedney strony w węgieł a z drugiey w słupy z bali rzniętych budowana na przyciesiach iuż nadpsutych, dach szkudlany, poreperowany, podłoga zgniła, drzwi dwoie na zawiasach czterech z dwiema wrzecądzami i szkoblami czterma, żłoby dwa, ieden dobry, drugi zdezelowany, drabki dwie, na pokładzie szesnaście tarcic piętnasto łokciowych, a łupanek dziesięć. Przy stayni w obórce podłoga nieco nadpsuta. Żłob z tarcic, drabina, wrota na dwóch kunach żelaznych i pokład z pięciu tarcic piętnasto łokciowych.

20. Kamienica trzecia pod Nm 6 o kominie murowanym i pokryciu z dachówki. Wchodząc z rynku do sieni drzwi szalowane na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem i antabą. Po prawey stronie idąc drzwi gładkie do izdebki i kramnicy na zawiasach z zamkiem, kluczem i gałką. Posowa z tarcic, podłoga w połowie zgniła, okno iedno szklane, otwierane na czterech zawiaskach z antabką, haczykami dwiema, okienicą składaną na czterech zawiasach z szrubą i haczykami, piec i kominek z kapturem z cegły dobry, do kramnicy drzwi gładkie na dwóch zawiasach z klamką u kramnicy drzwi szalowane na czterek zawiasach z zamkiem, kluczem, czterma haczykami, ośmiu szkoblami i zasuwką, posowa z tarcic, posacka z cegły. Po teyże stronie nie w tyle od podwórza drzwi do izby gładkie, dobre na dwóch zawiasach z zamkiem i kluczem, posowa z tarcic, podłoga zdezelowana gliną wyrównana, okna dwa szklane bez otwierania w starey oprawie bez okienic. W izbie tey piec z cegły z sabatnikiem a kominek szafiaty. Po lewey stronie od frontu izdebka z kramnicą do którey drzwi gładkie na zawiasach dwóch z zamkiem, kluczem, antabą, gałką i haczykiem, okno iedno przez pół otwierane, szklane na czterech zawiaskach z antabką na hak zapadaiącą, haczykami dwiema, okienice składane na zawiasach czterech z haczykami i szrubą, posowa z tarcic, podłoga w większey części zdezelowana, piec i kominek z kapturem i sabatnikiem z cegły, drzwi z izdebki do kramnicy gładkie na zawiasach dwóch z zamkiem, kluczem i antabą, posowa z tarcic, posacka z cegły, drzwi z kramnicy na front szalowane na zawiasach czterech z zamkiem, kluczem, zasuwką i haczykiem czterma. Poteyże stronie izdebka druga z alkierzem do którey drzwi gładkie na zawiasach dwóch z zamkiem, kluczem, antabą, gałką i wrzecądzem na dwóch szkoblach, okno iedno szklane w drzewie starem z antabką i haczykami dwiema, posowa z tarcic, podłoga w większey połowie zbutwiała, piec i kominek z kapturem i sabatnikiem z cegły. Drzwi do alkierza gładkie na zawiasach dwóch z klamką, gałką, wrzecądzem przy dwóch szkoblach, okna w alkierzu szklane otwierane w starey oprawie, posowa z tarcic, podłogi niemasz. Na górze izdebka do którey drzwi gładkie na dwóch zawiasach z zamkiem, kluczem, antabą i gałką, okna dwa otwierane, szklane w starey oprawie na zawiaskach ośmiu z czterma haczykami, posowa i podłoga z tarcic, piec i kominek z kapturem i sabatnikiem z cegły, potrzebuiące cokolwiek reperacyi. Przy tey izdebce na boku komórka pod dachówką, do którey drzwi proste na dwóch zawiasach z haczykiem. Na przeciwko tey izdebki pod strzechą dachówki iest forsztowanie z łupanych żerdzi, o drzwiach ordynaryinych na biegunach i pałągu z wrzecądzem i szkoblami. Na teyże samey górze przy trzeciey stronie iest schowanie z tarcic zrobione o drzwiach ordynaryinych na zawiasach dwóch z wrzeciądzem i szkoblami. Z tey kamienicy na dole wychod na podwórze czyli drzwi gładkie, dobre na dwóch zawiasach z klamką i ryglem. Na tey kamienicy dach wyreperowany a z frontu mury wytynkowane. Wschody na góre drewniane dobre. Podwórze dobrze oparkanione z wrotami na biegunach o dwóch kunach żelaznych.

21. Dom drewniany pod Nm 36 w pruski mur stawiany w którym mieszka exaktor konsumcyiny, ma dach szkudlany o dwóch dymnikach, komin murowany, sień wielką gdzie była dawniey kuźnia, drzwi składane na zawiasach z frontu, w tyle na podwórze drugie małe także na zawiasach z zaporą, trzecie drzwi z ulicy na zawiasach o klamce, ryglu i wrzecądzu z szkoblami. Z sieni drzwi do pokoiu na zawiasach z zamkiem, rękoymią, haczykiem i szkoblami. W pokoiu dwa kominki moskiewski z blachą i polski dobre, podłoga i posowa z tarcic, okna trzy dobre, drzwi do alkierza na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami w alkierzu okna dwa, w których trzy szyby przetrącone a iedna wybita, podłoga z cegły, posowa z tarcic, kominek z kapturem.

22. Plac narożny Węgrzynowizna czyli Litwiżczyzna? zwany, w którym teraz exystuią same sklepy murowane, sklepione dwa, a trzeci pusty, pokryte szkudłami, w których od kilkunastu lat znayduie się szynk piwa i wódki. W iednym sklepie komin murowany nad dach wyprowadzony, kominek z sabatnikiem, drzwi troie, pierwsze do sieni na biegunach z schodami, drugie do szynku gładkie na zawiasach dwóch z zamkiem bez klucza, klamką, wrzeciądzem i szkoblami, trzecie do sklepu gorzałczanego na zawiasach dwóch z wrzecądzem i szkoblami. W izbie szynkowney okno w którym krata żelazna i ze szkłem w mieysce podłogi brug posowa z tarcic. W pierwszym sklepie pustym iest komórka z łupanek z drzwiami na biegunach z wrzecądzem i skoblami.

23. Austerya druga drewniana, podmurowana Rogozinka zwana pod Nm 52 przy ulicy Piotrkowskiey leżąca z drzewa rzniętego z frontu z wystawą na filarach murowanych, maiąca komin murowany, izbę wielką, izdebkę, komorę, komórki, sionki, drzwi na zawiasach żelaznych z zamkami, wrzecądzami i szkoblami, okna w części na zawiasach wszystkie do otwierania z haczykami, posowy i podłogi z tarcic, piec dwie izby grzeiący i dwa kominki polski i moskiewski. Przy tey karczmie staynia wiezdna z wrotami na wylot dwiema, nabianemi gwozdziami na zawiasach żelaznych, w stayni żłoby i drabiny, posowy niemasz. Dach na obu budynkach szkudlany, reperowany. W samey austeryi są takie żelaza: zawias ośm, zamków cztery, kluczy cztery, wrzecądz ieden, szkobli cztery, haczyki dwa, antaby trzy, rękoieści dwie, klamka iedna, pręt żelazny przy kominie ieden, zawias u okien szesnaście, haczyków tamże osmnaście.

24. Most na rzece Nieczec na Trakcie Piotrkowskim z bali rzniętych ale wąskich z poręczami, do którego trzeba kilku bali nowych bo stare poprzecierane.

25. Dom drewniany w ryglówkę i cegłę, Sklepy Nowe zwany pod Nm 81 w Rynku Starego Miasta stoiący pod szkudłami o dwóch kominach murowanych. Wchodząc z rynku do sieni drzwi szalowane na zawiasach dwóch. Po prawey stronie drzwi do izdebki gładkie na zawiasach dwóch z zamkiem bez klucza, antabą, wrzecądzem, szkoblami dwiema, haczykiem, posowa z tarcic dobra, podłoga w połowie wygnieła, okno o ośmnastu taflach szklane otwierane na czterech zawiasach z dwiema haczykami, piec i kominek z kapturem z cegły potrzebuiący reperacyi. Na drugiey stronie podobnaż izdebka z takiemiż drzwiami, lecz bez zamku z klamką, wrzecądzem i szkoblami, oknem podobnym, podłogą i posową z tarcic, który się po S. Janie załamał iako stary, podłoga zaś zgnieła. W tey izdebce kominek z kapturem i piecyk z cegły. Po tym drzwi gładkie do wielkiey izby szynkowney na zawiasach dwóch z zamkiem, antabą, wrzecądzem, szkoblami i haczykiem. W izbie okna dwa w połowie otwierane z różnych tafel na zawiasach ośmiu z haczykami i antabkami, podłoga i posowa z tarcic. Piec i kominek z kapturem i sabatnikiem z cegły. Stół ordynaryiny na krokwiach, ławy dwie z tarcic nad ścianami. Z tey izby drzwi do alkierza składane gładkie na zawiasach z klamką, wrzecądzem, szkoblami i haczykiem. W alkierzu okno w połowie otwierane z różnych tafel szklanych na zawiaskach czterech z haczykami i antabą, posowa i podłoga z tarcic, okienica na dwóch zawiasach z sierdzionkiem, piecyk moskiewski z blachą do zasuwania, z tego alkierza drzwi do sieni na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami. Z izby wielkiey wychodząc kuchenka do którey drzwi gładkie na dwóch zawiasach połamanych. Obok tego domu iest frontowana delami oborka z stajenką, maiąca podłogę ciosaną, bez posowy, drzwi z sieni na zawiasach dwóch gładkie, drugie ordynaryine na biegunie z kuną żelazną. Pod tym domem są sklepy murowane sklepione o czterech przedziałach. Do tych sklepów wchod pierwszy czyli drzwi z tarcic na zawiasach czterech, gładkie wschody spuszczone, drewniane, po tym drzwi składane na zawiasach czterech z zamkiem starym, wrzecądzem i szkoblami, daley trzecie i czwarte drzwi na zawiasach czterech z iednym zamkiem, kluczem, wrzecądzami dwiema, szkoblami czterma i okienkami trzema bez krat.

26. Dom narożni pod Nm 88 z drewna rzniętego a iedna trzecia część murowa bardzo stara sklepiona, o dachu szkudlanym, kominach dwóch murowanych. Wchodząc z rynku do tego domu Stare Sklepy zwanego są wrotka na biegunach z dwiema kunami żelaznemi, a po lewey stronie drzwi gładkie do izby murowaney, z okienkiem w szrodku na dwóch zawiasach z klamką, haczykiem i szkoblami. W izbie okna dwa o dwunastu taflach w połowie otwierane, na zawiaskach ośmiu z antabkami dwiema i ryglikami, podłoga z tarcic w części popsuta, piec i kominek z sabatnikiem z cegły. W sieni od frontu kómorka z ciosanych dylików w słupy z takiemże pokładem. W niey otwór z okienicą, przy którey zawiasy cztery, szkoble cztery, wrzecądze dwa, haczyki dwa, drzwi gładkie na dwóch zawiasach z zamkiem bez klucza i wrzecądzem z dwiema szkoblami. Daley izdebka do którey drzwi gładkie na dwóch zawiasach z okienkiem w szrodku, klamką, haczykiem, wrzecądzem i szkoblami, posowa z tarcic, podłoga w trzeciey części zgniła, okno iedno o sześciu taflach, otwierane na dwóch zawiaskach z dwiema haczykami, piec i kominek z kapturem i sabatnikiem z cegły. Z sieni sklep murowany sklepiony z iednym okienkiem bez szkła do którego drzwi gładkie na dwóch zawiasach, schody z bali z tarcic dobre, wrzecądz z szkoblami. W tyle garbiarnia przybudowana, lecz w ścianach i balkach, oraz posowie spróchniała i słaba, drzwi dwoie gładkich na zawiasach czterech z dwiema wrzecądzami i szkoblami, piec z okrągła sklepiony, kotliny pod kocieł, okna dwa stare z różnych drobnych tafelek, pod kominem połowa drzwi o iedney zawiasie. Nad izdebką iest forsztowanie żerdkami i chrostem. W tyle garbarni podwórze żerdziami dartami ogrodzone z takiemiż wrotami. W podwórzu studnia dobrze ocembrowana z sochą, żurawiem, kosiorem i wiadrem w żelazo oprawnym. Obok tego oborka z delików łupanych w słupy szrodkiem przeforsztowana, pod dachem szkodlanem maiąca dwoie drzwi na biegunach. W tyle zabudowania iest znaczna część placu pusto leżącego, do dominium należącego. Przed domem podsienie z posową z tarcic. Dach na widok dobry lecz wkrótce potrzebować będzie reperacyi.

27. Plac narożny pusty pod liczbą 49 na którym ieszcze exystuie sklep murowany.

28. Plac pusty narożni przy cmentarzu Xięży Bernardynów pod liczbą 53 leżący.

Następnie inwentarz wymienia czynszowników wraz z numerem domu, z czego opłaca się czynsz i ile wynosi kwota roczna. Podaję same nazwiska.

W mieście Widawie: Mosiek Pik Dziekoski?, Lewek Bergman Gierszon, Eliasz Jankiel, Josek Markowicz Richtigier, Hersz Mendlowicz Weiss, Majer Złotniczek, Kopel Szpigiel, Szmul Weiss, Jakób Knop, Jakób Markowicz, Joachim Ekstein, Mosiesk Stern, P. Hoskora Exaktor, Franciszek Lewandowicz teraz Kościołkowa, Antoni Wandachowicz, Benedykt Szkudlarczyk, Mendel Rozenbaum, Stanisław Werocy?

Kopiec: Porczyński, Brygida Rogulska, Sobestyan Dorędowski, Mateusz Piekliński, Jakób Fałay, Szczepan Klatkoski, Moyżesz Drezner.

Następnie opisano zasiewy. Szczegóły pomijam. Pojawiają się nazwy pól: dział ZA POCZTĄ, dział PILCHY, działek MIELCARSKI czyli RYDZOSZCZYZNA, dział ZA BROWAREM, dział W ŁĘGU, działek WĘGRZYNOWIZNA, niwa RUDNA, niwa SZESNASTKA, rola PLEBANKA, rola KLINY, działek ZA KOPCEM, rola NIWKA, rola PÓLKO, wzmiankowano GÓRY PIASKOWE.

Kolejno opisany jest stan inwentarza (konie fornalskie, krowy paktowe) i ruchomości (w browarze, w spichrzu, porządki fornalskie i gospodarskie, w młynie) na folwarku Kopiec, w karczmie (austeryi) murowanej w mieście Widawie pod numerem 3, w szynku Węgrzynowizna pod nr. 47, w domu Nowe Sklepy pod numerem 81 w szynkowni i sklepie, w karczmie (austeryi) Rogozinka pod numerem 52, w szynku na Nowym Mieście w domu Klemensa Dunikiewicza pod numerem 126, w różnych miejscach.

Wieś Ruda

1. Chałupa czyli karczma z drzewa rzniętego, maiąca komin lepiony, dach słomiany, sień, izbę, komorę, drzwi na biegunach bez żelaza. W izbie okno iedno o różnych tafelkach, których iest dobrych dwadzieścia.

Pomijam opisane ruchomości znajdujące się w tej karczmie. Potem opisano stan włościan w wsi Rudzie, ile mają pańskiego inwentarza i jakie są ich powinności. Podaje tylko nazwiska włościan z Rudy:

Pułrolnicy- Filip Gacki, Dominik Nastalcik?, Kazimierz Marciniak, Kacper Miksa, Józef? Maskulski po Rochu Matusiaku, Józef Gabrysiak.
Zagrodnicy- Andrzey Marciniak, Izydor Szkudlarek, Jędrzy Hadrysiak, Piotr Fabrysiak?
Chałupnik- Benedykt.
Komornicy- Szczepan Gacki, Michał Materka, Rochowa Matusianka, Piotrowa Sz[k?]udlarka.

Rogozinka

Rogozinka, karczma znajdująca się dawniej w mieście Widawie.

Notariusz Antoni Pstrokoński 1829

23. Austerya druga drewniana, podmurowana Rogozinka zwana pod Nm 52 przy ulicy Piotrkowskiey leżąca z drzewa rzniętego z frontu z wystawą na filarach murowanych, maiąca komin murowany, izbę wielką, izdebkę, komorę, komórki, sionki, drzwi na zawiasach żelaznych z zamkami, wrzecądzami i szkoblami, okna w części na zawiasach wszystkie do otwierania z haczykami, posowy i podłogi z tarcic, piec dwie izby grzeiący i dwa kominki polski i moskiewski. Przy tey karczmie staynia wiezdna z wrotami na wylot dwiema, nabianemi gwozdziami na zawiasach żelaznych, w stayni żłoby i drabiny, posowy niemasz. Dach na obu budynkach szkudlany, reperowany. W samey austeryi są takie żelaza: zawias ośm, zamków cztery, kluczy cztery, wrzecądz ieden, szkobli cztery, haczyki dwa, antaby trzy, rękoieści dwie, klamka iedna, pręt żelazny przy kominie ieden, zawias u okien szesnaście, haczyków tamże osmnaście.

 

Notariusz Antoni Pstrokoński 1832 

 

23. Austerya druga Rogozinka zwana Nr 53, iak była iest. Dach potrzebuie reperacyi. chociaż pięciu kopami szkudeł za przeszłego dzierzawcy Faiansa był narządzony.