Inwentarz Socha (1867)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Socha. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1857. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się na gruncie dóbr Socha w Okręgu Wartskim położonych dnia ośmnastego / trzydziestego kwietnia tysiącznego ośmsetnego sześćdziesiąt siódmego roku."

Dobra ziemskie Socha składające się z wsi i folwarku Socha lit. A. B. i C. oraz osady Dzięcioły lit. A. i wiatraka, należące do Emilji z Rembowskich małżonki Bolesława Malczewskiego, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Józefa Malinowskiego na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia na satysfakcję sumy 6750 rubli srebrem z procentem.

Opis zabudowań dworskich wsi Socha.

1. Dwór z drzewa z bali budowany, wewnątrz i zewnątrz gliną obrzucony, przed takowym, czyli przed drzwiami do sieni prowadzącemi jest wystawka z drzewa w słupy deskami w tafle obijanemi, o dwóch oszklonych oknach urządzona. Przystawka ta jak i cały dwór gontami kryta, o dwóch kominach murowanych nad dach wyciągniętych. W dworze tym jest tapetowanych pokoi siedm i schowanie, długi pięćdziesiąt dziewięć, szeroki piętnaście, wysoki dziesięć arszynów. W dworze tym mieszka właścicielka dóbr tych wraz z mężem. Dalej obok tego dworu uważając od frontu po lewej stronie o kilkanaście arszynów jest:

2. Dom z drzewa w słupy i bale budowany, gliną wewnątrz i zewnątrz obrzucany o jednym kominie od tyłu którego w rogu przybudowana jest przystawka z kominem. Dom ten jest przeznaczony na kuchnię, obejmuje trzy stancje i schowanie, długi 32, szeroki 10, wysoki 6 arszynów.

3. Sklepy z drzewa w słupy i bale budowane, o czterech drzwiach pod jednym dachem, gontami krytym, długie 26, szerokie 7, wysokie 3 arszynów.

4. Kloaka o jednym przedziale z drzewa w słupy z desek zbudowana, gontami kryta, długa 3, szeroka 4, wysoka 7 arszynów.

5. Dzwonek na słupie.

W około tych zabudowań jest ogród owocowy i w części warzywny, w którym znajduje się drzew owocowych, gruszek, jabłoni, śliwek, krzew agrestu sztuk 180, ogród ten a tem samem i powyżej opisane zabudowania ogrodzony jest płotem z żerdzi w parniki blisko dwa arszyny wysokim.
W ogrodzie tym zaraz za dworem ad 1o opisanym są dwie małe sadzawki. W dziedzińcu obok dworu ad 1o opisanego jest studnia balami ocembrowana, walcem kręconym, łańcuchem i wiadrem okutem. Wreszcie na przeciw dziedzińca i budynków zwyż opisanych po za drogą przez podwórze prowadzącą znajdują się następujące zabudowania.

6. Szopa i kurniki z drzewa w słupy i strychulce zbudowana, słomą kryta. Szopa bez wrot a kurniki o drzwiach. Budynek ten długi 22, szeroki 6, wysoki 5 arszynów.

7. Stajnia i obory na  podmurowaniu z kamieni w bale i strychulec zbudowane, słomą kryte, o trzech dwóch skrzydłowych wrotniach i jednych drzwiach. Budynek ten długi 34, szeroki 6 1/2, wysoki 4 1/2 arszynów.

Pomiędzy tym budynkiem a budynkiem zaraz opisać się mającym, jest płot z żerdzi na arszynów trzy długi, a przy nim.

8. Stajnia z drzewa w słupy i bale budowana, słomą kryta, o trzech drzwiach, w rogu tej stajni uważając od frontu po prawej stronie jest porządkownia do której prowadzą również drzwi. Stajnia ta długa 35, szeroka 6 1/2, wysoka 4 1/2 arszynów.

Pomiędzy stajnią powyżej ad 8 opisaną a spichrzem poniżej opisać się mającym jest płot z żerdzi w parniki na dwa arszyny wysoki, obok którego są:

9. Kurniki w słupy i deski zbudowane, szkudłami kryte, długie 6, szerokie 4, wysokie 4 1/2 arszynów, dalej.

10. Szopa na czterech słupach, słomą kryta, bez ścian.

11. Buda z desek dla psa.

12. Spichrz na podmurowaniu z kamieni z drzewa, kamieni i gliny zbudowany, słomą kryty, o dwóch drzwiach wchodowych, długi 29, szeroki 8, wysoki 6 arszynów.

Ponieważ pomiędzy tym spichrzem a oborą zaraz opisać się mającą jest płot z żerdzi w parniki na dwa arszyny wysoki, a przy nim.

13. Obora z drzewa w słupy i bale oraz w części w strychulec zbudowana, słupami popodpierana, słomą kryta, długa 43, wysoka 5, szeroka 7 arszynów.

14. Stodoła z drzewa w rygle zbudowana, chrustem wyplatana, słomą kryta, o jednych dubeltowych wrotniach, długa 31, szeroka 7, wysoka 5 arszynów.

15. Stodoła nowa na podmurowaniu z cegły palonej, w pruski mur zbudowana, gontami kryta, o trzech dubeltowych wrotniach, długa arszynów 96, szeroka 10, wysoka 7 arszynów.

16. Stodoła z drzewa w słupy i od dołu w bale budowana, chrustem wyplatana, słomą kryta, o jednych dubeltowych wrotniach, długa 35, szeroka 7, wysoka 6 arszynów.

17. Stodoła na podmurowaniu z kamieni, z drzewa w słupy i bale budowana, od dołu i z boków gontami a daley słomą kryta, o dwóch dubeltowych wrotniach, długa 57, szeroka 9, wysoka 6 arszynów. W stodole tej jest maszyna młockarnia o sile 4ch koni.

18. Owczarnia z drzewa w słupy i bale a w części w strychulec zbudowana, słomą kryta,  od frontu o pięciu drzwiach a w obu rogach na przestwór uważając po jednych wrotniach. Owczarnia ta długa 73, szeroka 8, wysoka 5 arszynów.

W około powyż opisanych zabudowań, a raczej uważając od budynku ad. 6 opisanego do budynku ad. 18 opisanego jest płot z żerdzi w parniki na dwa arszyny wysoki, w części uszkodzony, który z budynkami i płotem pomiędzy takowemi znajdującym się już wspomnianym stanowi podwórze w ten sposób ogrodzone, w którym to podwórzu obok wzmiankowanych wyż budynków, znajduje się dębów, topoli i wierzb sztuk 49. Wreszcie po za płotem ogrodu zaraz po pozycyi 5tej wspomnionego w rogu takowego jest.

19. Chałupa z drzewa w słupy i bale oraz gliny zbudowana o jednym kominie, 4ch izbach i jednej sieni. W chałupie tej mieszkają ludzie dworscy. Chałupa ta długa 27, szeroka 9, wysoka 6 arszynów. Przy chałupie tej jest mały chlewik z drzewa i słupy kryty.

20. Dom z drzewa w bale i słupy zbudowany, gontem kryty, w którym znajduje się kuźnia i jedna stancja, komin nad dach wyciągnięty, murowany. Wreszcie na wsi znajduje się:

21. Chałupa  czworaki o czterech izbach, jednej sieni, jednym kominie murowanym. Chałupę tę dawniej własność dworu stanowiącą posiadają uwłaszczeni w moc Najwyższych Ukazów trzech włościan i tylko w takowej, od frontu uważając od wchodu po prawej stronie, jednę izbę dwór przez pomieszczenie w takowej foczpana dworskiego zajmuje.

Opis zabudowań osady Dzięcioły.

1. Dom z drzewa w słupy i bale zbudowany, słomą kryty, o jednej sieni, 1 kominie murowanym i dwóch izbach, w których w jednej uważając od wchodu po prawej stronie izbie mieszka zastawnik Lajzer Skorupa, a zaś w drugiej po lewej stronie uwłaszczony w moc Najwyższych Ukazów tę połowę chałupy czyli izbę, jak oraz połowę stodoły i obory niżej opisać się mających włościanin Łukasz Ogłaza.

2. Stodoła w słupy budowana, chrustem wyplatana, o jednych wrotniach, w połowie, uważając po prawej stronie do wspomnionego uwłaszczonego włościanina Łukasz Ogłaza należąca, w rogu której to jest mała szopa z drzewa i chrustu urządzona, równiez do niego należąca. Druga zaś połowa stodoły tej uważając po lewej stronie przez zastawnika Lajzera Skorupę zajmowana stanowi własność dworu, w rogu której to połowy wedle objaśnienia na gruncie zasiągniętego tenże Skorupa przystawił stodółkę w słupy i chrustu zbudowaną o jednych wrotniach z klepiskiem słomą kryta.

3. Obora z drzewa w słupy i bale zbudowana, słomą kryta, o dwóch drzwiach, którą również w połowie uważając od frontu po prawej stronie do wspomnionego uwłaszczonego włościanina Łukasza Ogłaza, a w drugiej połowie do dworu należy.

W końcu w pewnem oddaleniu od powyższych zabudowań znajduje się:

4. Wiatrak z drzewa zbudowany, o jednym koszu. Wszystkie zabudowania powyższe to jest połowę chałupy, stodoły i obory oraz wiatrak wedle zaprodukowanego przez Ratzę Skorupa, żonę Lajzera Skorupa kontraktu prywatnego w dniu dwudziestym osmym / dziewiątego stycznia 1865/6 roku pomiędzy tymże Lejzerem Skorupa a Emilią i Bolesławem małżonkami Malczewskiemi zawartego, lecz przez żadną z tych stron nie podpisanego, pozostają w posiadaniu za stosownem na lat trzy wspomnionego wyżej Lejzera Skorupa przez niego od wypożyczonej tymże małżonkom Malczewskim kwoty rubli srebrem czterysta pięćdziesiąt. Obok tego tenże Skorupa ma sobie dodane piętnaście mórg ziemi ornej i obowiązany jest płacić do dworu dzierżawy w dwóch ratach, rocznie po rubli srebrem trzydzieści. Wedle oświadczenia tejże Ratzy Skorupa, zuberki, ćwiernie i pytle na wiatraku znajdujące się mają być własnością zastawnika Lajzera Skorupa, jej męża, a reszta innych utensyliów ma być własnością dworską.