Inwentarz Kobierzycko (1835)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Kobierzycko. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1829. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie wsi Kobierzycka Powiecie Wartskiem Obwodzie Kaliskiem w zabudowaniu dworskiem dnia dwudziestego września / drugiego października 1835 roku."

Andrzej Bardzki zapisał dobra Kobierzycko synom Michałowi i Ignacemu Bardzkim, córkom zaś Ludwice i Nepomucenie sumy posagowe ustanowił. Bracia zobowiązani zostali zapłacić sumy posagowe siostrom gdy te wyjdą za mąż łącznie z procentem do tego czasu liczonym. W 1821 roku Michał Bardzki sprzedał Ignacemu swoją część prawa do dóbr Kobierzycka. Nepomucena zcedowała hipotecznie lokowaną resztującą sumę 47.500 zp. z procentem na Wincentego Prądzyńskiego. Ten zaś z tej sumy 23.400 zp. z prowizją przekazał i ustąpił swej małżonce Salomei z Mierzyńskich Prądzyńskiej. Komornik Józef Narczyński występując w imieniu małżonków Prądzyńskich zażądał od Ignacego Bardzkiego spłaty 47.500 zp. z procentem, a nie uzyskawszy jej zajął dobra Kobierzycko na sprzedaż publiczną w drodzę przymuszonego wywłaszczenia. W tym czasie dobra dzierżawione były przez Ksawerego Mellerowicza.

Zabudowania dworskie w wsi Kobierzycko

1. Dwór o pięciu pokoiach, iedney sali iadalney, dwóch schowaniach, kuchni, izbie czeladniey, sieni, na górze są dwa pokoiki z poddaszami, we wszystkich pokojach, schowaniach, kuchni i sieni są podłogi z tarcic, przy drzwiach są zamki z kluczami, okien w całym dworze na zawiasach iest czternaście, pod dworem są trzy piwnice z cegły murowane, w niektórych pokoiach są piece z kachli, w niektórych kominki. [Dwór] na podmurowaniu z bali na węgieł budowany, kominy murowane trzy, na dachu są dwie drabiny na słupach postawione, dach dranicami kryty, długości łokci miary warszawskiey 42, szerokości 20 1/4, wysokości 5. [Potrzebuie] przyciesi nowych i reperacyi dachu.

2. Spichrz z drzewa kostkowego na węgieł budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 13, wysokości 4.

Przy dworze znayduie się ogród owocowy. Przy spichlerzu iest wychodek z tarcic.

3. Lamus łącznie i wozownia, z bali zrzniętych budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 11 1/4, wysokości 4. [Potrzebuie] przyciesi nowych.

W podwórzu gołębnik na słupie z tarcic.

4. Chlewik na drobiazg, z tarcic i żerdzi budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 6, wysokości 2 1/2.

5. Stodoła nowa na podmurowaniu o dwóch klepiskach, z bali rzniętych budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 80, szerokości 20, wysokości 5 1/2.

6. Stodoła druga o iednym klepisku, z tarcic w słupy budowana, bez przyciesi i bez wiązania, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 45, szerokości 18, wysokości 3 1/2.

7. Owczarnia z dwoma wystawami na podmurowaniu, od dołu z drzewa, w 1/3 części z bali, a w 2/3 częściach w strychulce z gliną budowana, dach słomą a u dołu sześć szorów szkudłami kryty, długości łokci miary warszawskiey 71, szerokości 19, wysokości 4. [Potrzebuie] poprawienia ścian i dachu.

8. Stodoła o dwóch klepiskach, w 1/3 części z bali, a w 2/3 częściach w strychulce z gliną budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 45, szerokości 19 1/2, wysokości 5. [Potrzebuie] reperacyi przyciesi.

9. Stodoła zrobiona z obory łącznie i staynie, z drzewa kostkowego i z bali w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 84, szerokości 20, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie] nowego przestawienia.

10. Chlewy o dwóch przedziałach z wystawą, z bali i drzewa kostkowego w słupy budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 17 1/2, szerokości 10, wysokości 3.

11. Chlewy w klamre postawione, z bali zrzniętych w słupy budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 59, szerokości 7, wysokości 3. [Potrzebuie] reperacyi wewnątrz podłóg.

12. Obora, z bali zrzniętych w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 60, szerokości 15, wysokości 3 1/2. [Potrzebuią] reperacyi przyciesi, szczyty.

13. Gorzelnia spustoszała, czyli zrąb z gorzelni w roku zeszłym zawaloney, z drzewa w strychulce z gliną budowane, kozłów ani żadnego dachu na takowey nie masz, długości łokci miary warszawskiey 26, szerokości 13, wysokości 4. [Potrzebuie] zupełnie nowego wystawienia.

14. Przy gorzelni przystawka, z bali w słupy budowana, dach gontami kryty, długości łokci miary warszawskiey 17 1/2, szerokości 9 1/2, wysokości 3 1/2.

Obok gorzelni są trzy studnie drzewem ocembrowane z żurawiami, przy iedney iest wiadro w żelazo okute, są oraz koryta do poienia inwentarza.

15. Browar pusty, z drzewa kostkowego i z bali budowany, dach w połowie dranicami pokryty, druga połowa zupełnie bez dachu, długości łokci miary warszawskiey 33, szerokości 13 1/2, wysokości 4. [Potrzebuie] nowego przestawienia.

Podworze około zabudowań dworskich ogrodzone iest płotem z żerdzi łupanych i ciosanych. W tym mieyscu Wny Mellerowicz Dzierżawca oświadcza, że stodoła wyżey pod Nrem szostym opisana iest Jego własnością będąc przez Niego kosztem własnym wystawioną, a zatem zastrzega sobie wolność rozebrania w każdym czasie takowey i wzięcia z sobą materyałów z niey pozostałych.

Zabudowania wieyskie w wsi Kobierzycko.

1. Chałupa o 1dney izbie, komorze i sieni w którey Józef Zgolak półrolnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 10, wysokości 3 3/4.

Chlewik przystawiony, z blochów budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 3, szerokości 9, wysokości 2.

Szopa i komorka, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 6, wysokości 3.

Obora i staynia, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 8, wysokości 3.

Studnia z żurawiem drzewem ocembrowana.

Stodoła stara, z drzewa łupanego i żerdzi budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 12, wysokości 2. Stodoła ta dla starości w ziemię wlazła.
 
2. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni w którey Andrzey Paluch zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 22, szerokości 9, wysokości 3 1/2.

Oborka, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 10, szerokości 8, wysokości 3.

Sołek, z drzewa kostkowego w słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 6, szerokości 6, wysokości 3.

Studnia z żurawiem drzewem ocembrowana.

Stodoła, z drzewa kostkowego w węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 10, wysokości 3 1/2.

3. Chałupa o 3ch izbach, dwóch komorach oborze i sieni w którey Stanisław? Machlański zagrodnik, Julianna Chamna komornica i Tomasz Michalski włodarz mieszkaią, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 16, wysokości 4.

Chlewik przystawiony, z drzewa łupanego budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 5, szerokości 7, wysokości 2 1/2.

4. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni w którey Maciey Machlański zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 23, szerokości 10, wysokości 4. Od tyłu potrzebuie przyciesi.

Stodoła, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 27, szerokości 12, wysokości 3. [Potrzebuie] ścian poprawienia.

5. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni w którey Stanisław Zgolak zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 9, wysokości 3 1/2.  

Chlewik przystawiony, z żerdzi budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 4, szerokości 6, wysokości 2.

Studnia z żurawiem drzewem ocembrowana.

6. Karczma o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni w którey Wawrzyniec Kantarek karczmarz i Andrzey Gurzyński kowal mieszkaią, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 29 1/2, szerokości 12, wysokości 4. [Potrzebuie] poprawienia dachu.

Chlewik przystawiony, z tarcic budowany, dach z tarcic, długości łokci miary warszawskiey 5 1/2, szerokości 4 1/2, wysokości 3.

Stodołka, z żerdzi budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 26, szerokości 8, wysokości 3.

Kuźnia z wystawą, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach szkudłami kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 9, wysokości 4.

7. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni w którey Tomasz Machlański komornik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 10, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie reperacyi] przyciesi.

Stodołka pusta, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 26, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] nowego przestawienia.

8. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni w którey Franciszka Swidlińska? komornica mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 9, wysokości 3 1/4. Dla starości upadkiem grozi.

Stodoła pusta, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 28, szerokości 11, wysokości 3. [Potrzebuie] nowego przestawienia. [Potrzebuie] przestawienia.

9. Chałupa o dwóch izbach i sieni z chlewikiem, w którey Łukasz Rembalski zagrodnik mieszka, z drzewa w słupy i strychulce z gliną budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 28, szerokości 10, wysokości 4. Dla starości zawaleniem grozi.

Sołek, z drzewa kostkowego na węgieł budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 6, szerokości 6, wysokości 3.

Stodoła, z bali zrzniętych w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 27, szerokości 11, wysokości 3. [Potrzebuie] przyciesi.

10. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Ignacy Pawlak zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 10, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie] przyciesi.

Obora i chlewy, z drzewa kostkowego w słupy budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 7, wysokości 3.

Zrąb od sołku, z drzewa kostkowego na węgieł budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 6, szerokości 5, wysokości 3 1/2.

Stodołka, z drzewa i żerdzi w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 23, szerokości 14, wysokości 3.

11. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni i staienka, w którey Jakób Stempniak półrolnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł i słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 10, wysokości 4.

Oborka, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 14, szerokości 8, wysokości 3. [Potrzebuie reperacyi] przyciesi.

Zrąb od stayni, z drzewa kostkowego w węgły budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 8, szerokości 7, wysokości 3 1/2.

Sołek, z drzewa kostkowego na słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 9, szerokości 7, wysokości 3 1/2.

Stodoła, z drzewa łupanego i żerdzi w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 14, wysokości 3. [Potrzebuie] słupów nowych.

12. Dom o dwóch izbach, czterech komorkach i sieni, w którym Paweł Tomczyński owczarz mieszka, z bali zrzniętych w słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 16, wysokości 4.

Chlewik, z drzewa w słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 6, szerokości 6, wysokości 3.

13. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Kasper Kostalski fornal i Marcin Rosiak komornik mieszkaią, z drzewa kostkowego i bali na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 17, szerokości 9, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie reperacyi] przyciesi.

14. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Roch Chałaciak ratay mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 9, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie] przestawienia.

15. Chałupa o iedney izbie, sieni i komorze oraz komorka przystawiona, w którey Antoni Stempniak zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 23, szerokości 8, wysokości 3 1/2.

Obora, szopa i staienka, z drzewa łupanego budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 7, wysokości 3.

Stodoła, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25 1/2, szerokości 19?, wysokości 3.

16. Chałupa o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni, w którey Wincenty Jarosławski dwóch dniowy gospodarz i Antonina Formańska? komornica mieszkaią, z drzewa w słupy i strychulce z gliną budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 28?, szerokości 10?, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia ścian i dachu.

17. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Michał Paluch komornik mieszka, z drzewa kostkowego w węgły budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 17, szerokości 8 1/2, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie] poprawienia dachu.

Stodoła, obora i szopa łącznie, z drzewa łupanego w słupy budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 33, szerokości 9, wysokości 3 1/2. [Potrzebuią] przestawienia.

Komorka, z drzewa łupanego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 6, szerokości 5, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia.

18. Dom o czterech izbach, czterech komorach, w którym Mateusz Florczyk, Szymon Kruszyński i Maryanna Florczykowa komornicy mieszkaią, z bali zrzniętych w słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 12, wysokości 3 1/2.

Obora i stodoła, z drzewa łupanego w słupy budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 8, wysokości 3.

19. Chałupa o dwóch izbach, komorze, oborze i sieni, w którey Piotr Pawlaczyk komornik mieszka, z drzewa w słupy i strychulce z gliną budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 15, wysokości 3 1/2. Na tey chałupie dach zawalony.

Stodoła stara, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 16, szerokości 8, wysokości 3. Zawaleniem grozi.

20. Chałupa o dwóch izbach, komorze i sieni, w którey Paweł Berczak komornik i Katarzyna Waluska komornica mieszkaią, z drzewa kostkowego w węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 22, szerokości 8, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie reperacyi] przyciesi.

Stodołka, z żerdzi budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 8, wysokości 3.

21. Karczma o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni, w którey Katarzyna Rutkowska wdowa karczmarka i Woyciech Krakowiak zagrodnik mieszkaią, z bali w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 8, wysokości 4.

22. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni oraz oborka, w którey Jan Polesiński młynarz mieszka, z bali i kostkowego drzewa na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia.

Wiatrak dominialny w średnim stanie.

23. Dom o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni z oborami, w którey Paweł Pluta i Bogusław Zciwek? komornicy mieszkaią, z bali na słupy budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 14, wysokości 4. [Potrzebuie reperacyi] przyciesi.

Zrąb od chałupy, z drzewa kostkowego na węgieł budowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 19, szerokości 10, wysokości 4.  

24. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Jan Oleynik zagrodnik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 22, szerokości 9, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie reperacyi] dachu i przyciesi.

Oborka przystawiona, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 7 1/2, szerokości 7, wysokości 2 1/2.

Stodoła, z drzewa łupanego budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 23, szerokości 12, wysokości 2 3/4.

25. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Bartłomiey Kraiewski komornik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 8, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia.

26. Chałupa o iedney izbie, komorze i sieni, w którey Roch Libiszewski komornik mieszka, z drzewa kostkowego na węgieł budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 10, wysokości 4. [Potrzebuie] poprawienia dachu i przyciesi nowych.

27. Chałupa o czterech izbach, dwóch komorach i sieni, w którey Antoni Matusiak, Mikołay Matusiak komornicy, Barbara Chamna i Marcin Kita komornice mieszkaią, z drzewa kostkowego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 17, wysokości 3 1/2.

Obora, z drzewa kostkowego wsłupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15 1/2, szerokości 7, wysokości 3.

Stodoła, z drzewa łupanego w słupy budowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 9, wysokości 3 1/2.

Potem opisano wysiewy, powinności, załogi, daniny i różne obowiązki włościan, czynsze, inwentarze dworskie (owce), porządki gospodarskie dworskie, naczynia w gorzelni gruntowe, w browarze, statki gruntowe dworskie w kuźni, porządki w wiatraku, rozległość dóbr, podatki.