Inwentarz Rybnik (1867)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Rybnik. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/2012. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w dobrach Rybniku Okręgu i Powiecie Sieradzkim Gubernii Kaliskiej w mieszkaniu Antoniego Marszewskiego dnia dwudziestego pierwszego marca / drugiego kwietnia tysiącznego ośmsetnego sześćdziesiątego siódmego roku."

Dobra ziemskie Rybnik z wsią Gozdy zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na sprzedaż w drodze przymuszonego wywłaszczenia na skutek żądania Stanisława Karasińskiego w poszukiwaniu sumy 3000 rubli srebrem z procentem od właścicieli dóbr Rybnik. Dobra te graniczyły od wschodu z dobrami Brzeźnio i Nowa Wieś, na południe z dobrami Złoczew, na zachód z dobrami Starce i Łagiewniki i od północy z dobrami Ostrów. Rozległość dóbr wynosiła w przybliżeniu włók 33, mórg 5, prętów 200. Dobra należały do Antoniego Marszewskiego i jego dzieci pozostałych po zmarłej żonie Marii z Domaniewskich Marszewskiej, czyli synów Mieczysława, Stanisława i Józefa oraz córek Kazimiery i Józefy.

1. Dwór zbudowany z drzewa, dach szkudłami kryty, o czterech pokojach, jednej sieni przechodniej, jednego komina, o sześciu oknach, długości arszynów 26, szerokości 14, wysokości 3. W tym mieszka Antoni Marszewski ojciec i opiekun nieletnich Marszewskich, przed dworem jest facjata na słupach drewnianych, przed dworem są trzy klomby w których są różne krzewy i róże, przed dworem jest drzew dzikich kasztanów sztuk ośmnaście.
W ogrodzie przy dworze drzew rodzajnych młodocianych jako to: gruszek, jabłoni, śliwek i wisien około sztuk stu dwudziestu, dzikich drzew sztuk dziesięć, różnych krzewów malin, angrestu i święto janek około sztuk czterdzieści. W ogrodzie jest kopiec usypany, w około niego woda płynie.

2. W ogrodzie altana zbudowana z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 4, szerokości 4, wysokości 3.

3. Stajnie i obory pod jednym dachem, zbudowane z drzewa, dach szkudłami i słomą kryty, długości arszynów 56, szerokości 15, wysokości 4.

4. Stodoła o dwóch klepiskach, w końcu tej jest spichrz pod jednym dachem zbudowane z drzewa, dach szkudłami i słomą kryty, długości arszynów 75, szerokości 16, wysokości 5.

5. Szopa przy stodole zbudowana z drzewa, dach deskami kryty, długości arszynów 14, szerokości 7, wysokości 3.

6. Chlewik przy stodole, zbudowany z drzewa, dach deskami kryty, długości arszynów 7, szerokości 2, wysokości 2.

7. Studnia balami ocembrowana przy której jest żuraw.

8. Studnia druga takaż balami ocembrowana, z żurawiem.

9. Słup na którym jest dzwonek mosiężny.

10. W stodole jest kompletna młockarnia.

11. Kloak o dwóch przedziałach, zbudowany z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 4, szerokości 3, wysokości 3.

12. Szopa na dwunastu słupach, zbudowana z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 31, szerokości 11, wysokości 6.

13. Owczarnia zbudowana z cegły palonej, dach szkudłami kryty, długości arszynów 38, szerokości 14, wysokości 5.

14. Dom officyna w której jest urządzona kuchnia, zbudowana z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 21, szerokości 11, wysokości 5. W tej mieszkają ludzie dworscy.

15. Przy officynie przystawka, zbudowana z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 11, szerokości 8, wysokości 3.

Doły trzy na kartofle, zbudowane z drzewa, dach ziemią kryty, długości arszynów 9, szerokości 5, wysokości 3.

15. Dom o jednym kominie, w którym mieszkają ludzie dworscy, zbudowany z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 25, szerokości 12, wysokości 4.

16. Chlewik przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 1 1/2, wysokości 3.

17. Chlewik drugi przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 5, szerokości 3, wysokości 3.

18. Dom drugi o jednym kominie w którym mieszkają ludzie dworscy, zbudowany z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 25, szerokości 12, wysokości 4.

19. Chlewik przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 2, wysokości 3.

20. Chlewik drugi przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 3, szerokości 1 1/2, wysokości 2.

21. Chlewik trzeci przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 2, wysokości 3.

22. Chlewik czwarty przy tym domu, zbudowany z drzewa, dach słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 2, wysokości 3.

Studnia balami ocembrowana.

23. Dom o jednym kominie w którym jest kuźnia, zbudowany z drzewa, dach szkudłami kryty, długości arszynów 18, szerokości 9, wysokości 3. W kuźni tej mieszka Łukasz Matuszkiewicz kowal, który jest obowiązany dla dworu wszelką robotę uskuteczniać, za to pobiera od dworu rubli srebrem cztery, kopiejek pięćdziesiąt jak również pomieszkanie i gruntu morgę jednę i wszelkie porządki w kuźni będące są własnością kowala, lecz tylko miech czyli dymacz jest własnością dworu. W kuźni tej była szynkowana wódka dworska lecz z powodu nie wykupionego patentu, szynk przez Rząd zamknięty został.

Około zabudowań dworskich są znaczne ogrodzenia z żerdzi łupanych w parniki kołkami zwiercane. W polu przy boru jest cegielnia w którey jest kopalnia gliny, lecz pieca do palenia nie masz. Szopa przy cegielni jaka na teraz jescze exystuje zupełnie zrujnowana.

W wsi Gozdy jest dom, któy był karczmą, lecz z powodu że karczma ta przez Kommissarza włościańskiego dwóm gospodarzom na własność oddaną została, dla tego na teraz karczma i szynk nie exystuje.

Potem opisano wysiew zboża, inwentarz żywy i martwy, rozległość i granice dóbr, podatki i zaległości.