Inwentarz Brudzew (1876)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Brudzew. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1916. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Właściciel dóbr Brudzewa Ignacy Bolesław Skórzewski zapożyczył się u dwóch kupców mieszkających w Kaliszu. Byli to Markus Gross i Abraham Gross. Kupcy nie otrzymawszy zwrotu pieniędzy złożyli u Aleksandra Landau Patrona przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu protokół zajęcia na przymusową publiczną sprzedaż dóbr ziemskich Brudzew w Powiecie Sieradzkim. Patron poparł subhastację dóbr. Romuald Pinowski, Komornik przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu został upoważniony przez obu extrachentów Gross do tej czynności. Komornik zjawił się w dworze folwarcznym w Brudzewie wraz z świadkami Piotrem Bławat z Kalisza i Wawrzeńcem Szudek z wsi Czaszki pod Kaliszem. Tutaj zażądał po raz ostatni zwrotu dwóch sum na rzecz braci Gross, to jest 2070 rubli srebrem oraz 988 rubli srebrem z procentem od tych sum płatnych od dnia 12\24 czerwca 1875 roku wraz z kosztami egzekucyjnymi. Obecny w domu dworskim rządca dóbr Kubiński, oświadczył że właściciel Brudzewa wyjechał w dniu wczorajszym w podróż nie pozostawiwszy żadnego zlecenia co do rzeczonego interesu, ani też żadnych funduszów na poczet dochodzonej należności. Wobec braku zaspokojenia należności dla braci Gross Komornik przystąpił do zajęcia dóbr na przymusową sprzedaż.

Zabudowania Dworskie Folwarku Brudzów

1. Dwór mieszkalny parterowy w części z cegły palonej wymurowany a w części z drzewa z bali w słupy zbudowany, o jednym kominie murowanym, pod dachem od okapu gontami a dalej słomą krytym, o czterech oknach z frontu, po jednym po bokach o trzech oknach od tyłu. W dworze tym nowo restaurującym się mieszka właściciel dóbr tych Ignacy Bolesław dwóch imion Skórzewski.

2. Sklep w ziemi i w części po nad powierzchnią ziemi z drzewa z bali zbudowany, gontami kryty.

3. Studnia obok tego sklepu balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutem do wydobywania wody.

4. Officyna na podmurowaniu z cegły, z drzewa w słupy z bali zbudowana, o jednym kominie murowanym, pod dachem od okapu gontami a dalej słomą krytym.

5. Drwalnik i kurniki pod jednym dachem z drzewa w słupy z bali zbudowane słomą kryte na przeciw powyższej officyny egzystujące.

6. Ogród owocowy i dziki częścią warzywny. Zabudowania powyżej opisane okalający, od strony zabudowań powyżej opasanych płotem w słupy i deski urządzonym, a dalej wałem z ziemi usypanym, na którym posadzone są drzewa dzikie ogrodzony. W ogrodzie tym są drzewa rodzajne grusze, jabłonie, śliwki, czereśnie, krzewy agrestu, porzeczek itp. oraz drzewa dzikie, tudzież są dwa stawy mające być zarybnione, jak niemniej od strony dworu powyżej pod pozycją 1 opisanego uważając jest wychodek z drzewa i desek zbudowany gontami kryty.

Po drugiej stronie drogi przez folwark ten Brudzew i zabudowań powyżej opisanych są zabudowania gospodarcze takie:

7. Stajnie i obory oraz sieczkarnia pod jednym dachem z drzewa w słupy z bali zbudowane od okapu gontem a dalej słomą kryte.

8. Owczarnia i spichrz pod jednym dachem massiv murowane, pod dachem od okapu gontem a dalej słomą krytym, w poprzek powyższego budynku egzystujące, zaś również w poprzek rzeczonej owczarni i spichrza a czołem na budynek powyżej pod pozycją 7 opisanej są:

9. Stodoła o jednem klepisku i jednych dwuskrzydłowych na przestrzał wrotniach z drzewa w słupy z bali zbudowana pod dachem od okapu gontami a dalej słomą krytym, pod bokiem której to stodoły dobudowaną jest.

10. Szopa z drzewa w słupy z bali słomą kryta na porządki gospodarcze.

11. Stodoła druga w prostej linii poprzedniej o dwóch klepiskach i tyleż dwuskrzydłowych na przestrzał wrotniach, massiv z cegły palonej wymurowana od okapu i od strony szczytów gontami, a dalej słomą kryta, w której ustawioną jest maszyna młockarnia do młócenia zboża.
Zabudowania powyżej od pozycji 7 do 11 włącznie opisane oraz poprzeprowadzane pomiędzy takowemi płoty w słupy i deski urządzone, przy których są sadzone topole i wierzby, okalają podwórze folwarczne wśród którego są.

12. Dzwonek na słupie drewnianym w ziemię wkopanym.

13. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutem, przy której koryto do pojenia inwentarza.

Dalej w pośród uwłaszczonej wsi Brudzów po za ogrodem dworskim pod pozycją 6 opisanym rozpołożonej są trzy chałupy, a mianowicie.

14. Chałupa z drzewa w słupy z bali zbudowana pod dachem słomą krytym o jednym kominie murowanym.

15. Chałupa druga oraz.

16. Chałupa trzecia podobnież jak pierwsza z drzewa w słupy z bali zbudowane pod dachem słomą krytym, po jednym kominie murowanym mające.

Wszystkie te trzy chałupy po dwie izby mające w połowie należą do dworu a w drugiej połowie stanowią uwłaszczonych takowemi włościan.
W końcu od granicy sąsiednich dóbr Cienia uważając przy trakcie w tem miejscu przechodzącym są.

17. Dom Karczma wraz z zajazdem pod jednym dachem z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta. Karczma jest o jednym kominie murowanym. W karczmie tej mieszka propinator Teofil Adamczewski, który za prawo propinowania w karczmie tej trunków krajowych z dodaniem do tego gruntu mórg trzy od Sgo Wojciecha to jest dnia 11/23 kwietnia 1875 do tegoż dnia r. b. onemu służące i od roku do roku przedłużane płaci właścicielowi dóbr tych rocznie rs. 150.

18. Dom dwojak naprzeciw powyższej karczmy z drzewa w słupy z bali zbudowany pod dachem gontami od okapu a daley słomą krytym o jednym kominie murowanym. W domu tym mieszkają kowal i owczarz dworski, lecz kuźni obecnie w tych dobrach nie masz, gdyż po spaleniu się jeszcze takowej nie odbudowano.

Następnie opisano grunta przeszłe na własność włościan, służebności włościan (wzmiankowano pastwiska Błonie, Pełczysko), inwentarz żywy i martwy, wysiew