Inwentarz Dziadkowice (1834)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1834. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 38)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w wsi Dziadkowicach w Rezydencyi Dworskiey, Powiecie Szadkowskim, Woiewodztwie Kaliskim dnia piątego Lutego roku tysiąc ośmset trzydziestego czwartego."

Wincenty Kobyłecki Rejent Powiatu Szadkowskiego przybył do Dziadkowic. Zastał tutaj Józefa Zaborowskiego Sędziego Pokoju Powiatu Wartskiego, dziedzica dóbr Korzenicy, który był głównym opiekunem dzieci po zmarłym possesorze dzierżawnym dóbr Dziadkowic Janie Zborowskim. Rejent przystąpił do opisania stanu dóbr.

1. Dom dworski mieszkalny potrzebuie przyciesi na wszystkie strony, wyprowadzenia ścian, częściowo nowych dania bo są spruchniałe, potrzebuiący także nowych owierek, kozłów i łat, gdyż te dla złego dachu pogniły, równie i całego dachu ze szkudeł, gdyż znayduiący się dach nie zasłania wcale nawet od naymnieyszego deszczu. Przy tem dworze potrzebny kumin murowany ale teraz z przepisów Rządu wymagalny, albowiem dotychczasowy kumin iest lepiony w strychulce, co zagraża niebespieczeństwem ognia dla dworu i całey wsi.

2. Dom folwarczny potrzebuie koniecznie na okół przyciesi, gdyż te zupełnie zgniły i cały budynek w ziemie wszedł. Potrzebne iest sprostowanie ścian, danie pokrycia nowego i podług, tudzież okien, gdyż bez tego ten budynek nie może bydź w stanie do użytku.

3. Gorzelnia i browar w iednym budynku znayduią się tylko reszty z upadłości tego budynku i z obalenia to iest ściany, które tylko z kilkunastu bali zdrowych uważane bydź mogą, a zresztą wszystko pognięte i obalone przez wiatry, dach zniweczony, tak dalece że nawet do restauracyi nie iest zdatny.

4. Staynie i obory zupełnie upadły i tylko cząstki ścian starych pokazuią się do niczego nie zdatne.

5. Owczarnia z wozownią łącznie znayduią się w średniem stanie, którą iednakże Possessor z tyłu opatrzył podporami iako iuż bliską rozwaleniu przez ostatnią burzę.

6. Stodoła o iednym boiewisku pokryta gontami w miernym stanie, oprócz że potrzebuie wyprostowania ścian.

7. Stodoła o trzech klepiskach słomą pokryta w stanie do użytku będąca, w którey znayduie się spichrz potrzebuiący podłogi, gdyż ta zupełnie zgnięła i nie da się reperować.

8. Chlewy dla trzody w stanie dobrem.

9. Dwie studnie dworskie w podwórzu i dwie studnie na wsi potrzebuią nowego wycembrowania i wyczyszczenia ich, gdyż bez tych wieś obeyść się nie może.

10. Sklep drewniany w ziemi w średnim stanie znayduie się.

11. Co do ogrodzeń około dziedzińca i zabudowań dworskich, te w średnim stanie znayduią się.

Zabudowania wieyskie.

1. Karczma zupełnie stara zdezelowana mogąca bydź użytą na mieszkanie dla komornic i to przez przestawienie iey, którego koniecznie potrzebuie nie maiąc przyciesi, kumina murowanego i tem podobnych szczegółów, niegdy zaś ten budynek za dom szynkowny czyli karczmę ile na trakcie będacą uważany bydź nie może.

2. Przy tey karczmie iest staynia wiezdna, gontami pobita, lecz przez te fale? dach w połowie potrzebuie reperacyi.

3. Dom wieyski w którym mieszka teraz Franciszek Frankowski włodarz, potrzebuie przyciesi, dachu, i reperacyi ścian i kumina murowanego, gdyż tylko iest kumin lepiony zagrażaiący ogniem i zupełnie zepsuty.

4. Dom dwoiaki wieyski potrzebuie około przyciesi, reperacyi ścian, dachu słomianego i kumina murowanego, gdyż tylko w lepionym kuminie do dziś pali się, który także iest zruynowany.

5. Dom o iedney izbie i komorze, potrzebuie przyciesi, reperacyi ścian i kumina iak powyższe, przytem domku na placu w tyle znayduie się stodołka w średniem stanie.

6. Dla komorników Possessor dotychczasowy wystawił stodołę, która się znayduie z stanie zupełnie dobrem. W czasie teraznieyszey burzy wiatrów zostały obalone i zniweczone zupełnie dwa domy wieyskie z których szczątki znayduią się w kilku balach spruchniałych do niczego nie zdatnych, tudzież gruzy z rozwalenia kuminów lepionych. Z tych domów ludzie gruntowi wynieśli się szukaiąc dla siebie innego mieysca.

Na końcu opisano zasiewy folwarczne.

Inwentarz Jeżew (1847)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Jeżew. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/2002. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Dobra ziemskie Jeżew i Gatki składające się z folwarku i wsi zarobnej tegoż nazwiska, z wsi zarobnej i folwarku Ruda, z kolonii Feliksów i z młyna Ruda aktem zajęcia przez Franciszka Roweckiego Komornika Sądowego zajęte zostały na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia. Dobra zajęto na satysfakcję sumy rubli srebrem 1200 z procentem na rzecz Marianny z Morzkowskich Stefana Mączyńskiego żony właścicielki dóbr Lutomierska. Wierzytelność w drodze cesji przeszła na Adama Chrzanowskiego, dziedzica dóbr Szynczyce, który stał się nabywcą tych praw. Dobra były własnością Feliksa Wituskiego. Po jego śmierci stały się własnością jego sukcesorów czyli: Zuzanny z Wituskich Cieleckiej wdowy, Antoniego Wituskiego doletniego i Juliana Wituskiego nieletniego w osobie swej matki Róży z Kożuchowskich Wituskiej wdowy, jako głównej opiekunki w Jeżewie zamieszkałych.

Opis zabudowań dworskich w zajętych dobrach znajdujących się jest nastepujący.

1. Dwór na podmurowaniu o 1 kominie, 4ch pokojach, 1 sieni, 1 garderobki na górze, 1 pokoiku, 2 schowaniach, budowany z słupów w pruski mur, gontami kryty, długi łokci 28, szeroki 16, wysoki 4 miary warszawskiej, w dobrym stanie.

2. Przy dworze przystawka na podmurowaniu o 1 pokoiku, 1 alkierzu, z słupów i bali gliną wyrzucany wewnątrz i zewnątrz, gontami kryta, długa łokci 9, szeroka 12, wysoka 4, w dobrym stanie.

3. Kuchnia na podmurowaniu 1 kominie murowanym, 1 sieni, 5 izbach i sklepie, z bali i słupów na węgieł budowana, gontami kryta, długa łokci 32, szeroka 8, wysoka 4, w dobrym stanie.

4. Karmnik budowany z bali, słupów i cegły, gontami kryty, długi łokci 4, szeroki 3, wysoki 3, w stanie miernym.

5. Sklep murowany z cegły, słomą kryty, długi łokci 16, szeroki 8, w dobrym stanie.

6. Lamus na podmurowaniu pod którym jest sklep murowany przyłączony do kuchni, budowany z bali słupów na wegieł, gontami kryty.

7. Za dworem jest ogród owocowy i warzywny, w którym się mieści drzewek rodzajnych różnego gatunku sztuk 300. W tym ogrodzie można siać i sadzić tyle ziemia płodów ile potrzeba gruntowa wymaga. W tym ogrodzie jest pszczół ulów do gruntu przywiązanych sztuk 3.

8. Kloak o dwóch przedziałach stawiany z bali i słupów gontami kryty, długi łokci 6, szeroki 4, wysoki 3 1/2, w dobrym stanie.

9. Owczarnia z polepą o dwóch wrotniach, trzech drzwiach na podmurowaniu, stawiana z bali i słupów na węgieł, dranicami kryta, długa łokci 55, szeroka 16, wysoka 4 1/2, w dobrym stanie.

10. Stodoła o 2 klepiskach, 4 wrotniach dubeltowych, budowana z bali i słupów, kryta słomą, długa łokci 60, szeroka 16, wysoka 5, potrzebuje reperacyi.

11. Stodoła o 2 klepiskach, 4 wrotniach dubeltowych na biegunach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 65, szeroka 17, wysoka 5, potrzebuje reperacyi.

12. Spichrz na podmurowaniu, budowany z bali i słupów, gontami kryty, długi łokci 22, szeroki 14, wysoki 5, potrzebuje reperacyi.

13. Stajnie, wozownie i sieczkarnia pod jednym dachem, na górze sypanie, budowane z bali i słupów, kryte w części szkudłami i słomą, długie łokci 70, szerokie 18, wysokie 5, w dobrym stanie.

14. Obora stara w którey się mieści żłobów 3, drabin 4, budowana z bali słupów na węgieł, kryta w części słomą i szkudłami, długa łokci 25, szeroka 18, wysoka 4 1/2, w złym stanie.

15. Stajnia stara, obora pod 1 dachem, w której się mieści żłobów 5, drabin 6.

16. Bróg do zboża budowany z słupów 6, słomą kryty, długi łokci 12, szeroki 8, wysoki 10, w dobrym stanie.

17. Gołębnik na jednym słupie, blachą obity, stawiany z desek, szkudłami kryty, długi łokci 3, szeroki 3, wysoki 2, w dobrym stanie.

18. Szopa i drwalnia pod jednym dachem, budowana z bali i słupów, gontami kryta, długa łokci 24, szeroka 12, wysoka 5, w dobrym stanie.

19. Obora w której się mieści w środku ganek brukowany, koryt 5, drabin 5 i sieczkarnia budowana z cegły, gontami kryta, długa łokci 40, szeroka 16, wysoka 4 1/2.

20. Wolarnia w której się mieści koryt 4, drabin 4, drybus 1 do wywaru, budowany z bali i słupów, kryta w części słomą i gontami, długa łokci 30, szeroka 12, wysoka 4, w miernym stanie.  

21. Słodownia w której jest ognisko murowane nad tymże, budowana z bali i słupów, dranicami kryta, długa łokci 12, szeroka 10, wysoka 4 1/2, w miernym stanie. W tej słodowni są lasy do słodu.

22. Gorzelnia drewniana o 1 kominie murowanym, o 3 izbach i browarze, budowana z bali i słupów, szkudłami kryta, długa łokci 36, szeroka 16, wysoka 5, w stanie miernym.
W gorzelni tej są porządki do gruntu przywiązane 2 garnce miedziane średniej wielkości z 2 talerzami miedzianemi, na sposób pół pistoryusza, 1 kadź do zacieru o 2 obręczach, młynek do melenia kartofli o 2 wałkach i o 2 karbach, ogrzewacz drewniany a w nim mieszadło żelazne, w środku przy którem jest łańcuch miedziany, kadzi fermentacyjnych drewnianych sztuk 4 po 3 obręcze żelazne mające, kilsztok drewniany 1, parówka drewniana o 3 obręczach 1, lagierek z wężami mosiężnemi drewnianych 2, konwi drewnianych sztuk 2, konew miedziana 5cio garncowa 1, garniec do mierzenia miedziany 1, lej miedziany 1, proba do wodek stomiarowa 1, kuf na spirytus 6.
W browarze
Kocioł miedziany do piwa warzenia 1, który jest wmurowany, kadź drewniana 1, kilsztok drewniany 1, beczek do piwa sztuk 14, rezerwator 1 i drugi do roboty drewniane po 2 obręcze mające, pompa w gorzelni, skrzynie na surowiec i słód 2.

23. Skład na wódkę i kurniki na podmurowaniu budowane z bali i słupów, gontami kryte, długie łokci 50, szerokie 15, wysokie 5, w stanie miernym.
Przy którym budynku jest szkudeł na pokrycie kop 20, w którym się znajdują kufy z kurkami mosiężnemi, obręczami żelaznymi sztuk 3, do mierzenia wódki kwarta blaszana 1, półkwaterki blaszane 2, leiki blaszane 2, próba magiera 1. Około zabudowań dworskich są znaczne ogrodzenia z żerdzi rzniętych i łupanych w parniki kołkami zbijane w dobrym stanie.

24. W podwórze studnia ocembrowana balami z żurawiem przy którym jest wiadro żelazne okute, do nakierowania wody przy tej studni jest koryto długie łokci 15, do pojenia inwentarza.

Zabudowania wiejskie w wsi Jerzowie.

1. Dom koszary zwany w którym mieszka Jan Klimaszewski, o 2 kominach, 6 izbach i 6 komorach, budowany z bali i słupów z kamieni i słupów w strychulce, słomą kryty, długi łokci 30, szeroki 17, wysoki 4, w stanie miernym.

Chlew na podmurowaniu budowany z kamieni i słupów w strychulce, słomą kryty, długi łokci 19, szeroki 4, wysoki 3, w dobrym stanie.

2. Dom w którym Mosiek Joachimowicz pachciarz, o 1 kominie, 1 izbie i komorze, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 9, wysoki 3 1/2, w średnim stanie.

3. Dom o 1 kominie, 2 izbach, 1 komorze w której mieszka Kazimierz Kołczak, budowana na węgieł, słomą kryty, długi łokci 21, szeroki 12, wysoki 4, w średnim stanie.

Chlewik przystawiony do chałupy budowanej z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 4, szeroki 2, wysoki 3, w średnim stanie.

Stodoła o 4 wrotniach, 2 klepiskach, budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 29, szeroka 10, wysoka 4, w średnim stanie.

Stodoła drewniana o 1 klepisku, 2ch wrotniach, budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 20, szeroka 9, wysoka 3, w średnim stanie.

4. Dom o 1 kominie stangowym, 2 izbach, 2 komorach w którym mieszka cieśla, budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 23, szeroki 8, wysoki 3, w średnim stanie.

5. Chlewik budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 5, szeroki 3, wysoki 3, w złym stanie.

6. Dom o 1 kominie, 2 izbach w którym mieszka Antoni Wojtys, budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 3 1/2, w miernym stanie.

Oborka i chlewik budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 11, szeroka 5, wysoka trzy, w miernym stanie.

Stodoła o 1 klepisku, 2 wrotniach budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 20, szeroki 9, wysoki 3 1/2, w miernym stanie.

7. Dom w którym mieszka Roch Wasilewski o 1 kominie stangowym, budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 3 1/2, w stanie miernym.

Chlewik budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 5, szeroki 3, wysoki 2 1/2, w stanie miernym.

Obora i szopa pod 1 dachem budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 15, szeroka 8, wysoka 3, w złym stanie.

Stodoła o 1 klepisku, dwóch wrotniach, budowana z balików i słupów, słomą kryta, długa łokci 22, szeroka 10, wysoka 4, w miernym stanie.

8. Dom o 1 kominie stangowym w którym mieszka Józef Forysiak, o 2 izbach, 2 komorach i sieni, budowany z balików i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 4 1/2, w dobrym stanie.

Obora budowana z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 8, szeroka 6, wysoka 3, w dobrym stanie.

Obora budowana z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 10, szeroka 6, wysoka 3, w dobrym stanie.

Stodoła o dwóch klepiskach, 4 wrotniach, z bali i słupów składająca się, słomą kryta, długa łokci 32, szeroka 9, wysoka 4, w dobrym stanie.

9. Kuźnia o 1 kominie murowanym, 1 izbie, 1 komorze, skład na węgle i 1 chlewiku, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 17, szeroka 12, wysoka 4, w średnim stanie.

Obora drewniana, budowana z bali i słupów, słomą kryta, wysoka łokci 3, długa 10, szeroka 7, w dobrym stanie.

Jan Byszkowski kowal, który jest obowiązany rok rocznie uskuteczniać wszelką robotę dworską, za co ma sobie nadane od dworu ogród pomieszkanie i pobiera na węgle rubli srebrem trzy, pobiera także od dworu kopczyznę żyta kop. 3, jęczmienia kop. 1 1/2, owsa kop. 1 1/2, grochu prętów kwadratowych 60, tatarki prętów kwadratowych 60. W kuźni są porządki do gruntu przywiązane jako to: miech skórzany do dymania 1, kowadło żelazne 1, szrubsztak żelazny 1, szparog żelazny 1.

10. Chałupa o 1 kominie murowanym, o 2 izbach, 2 komorach, w której mieszka Antoni Forysiak, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 30, szeroka 8, wysoki 4, w miernym stanie.

11. Karczma dom o 3 izbach, 1 komorze, 1 kominie, budowana na węgieł, słomą kryta, długa łokci 28, szeroka 12, wysoka 4, w złym stanie.

Stajnia zajezdna o 2 wrotniach na biegunach, w której jest koryt 4 i drabin 4, budowana na węgieł, kryta trzciną, długa łokci 18, szeroka 14, wysoka 3 1/2, w złym stanie.

Obora budowana na węgieł, słomą kryta, długa łokci 10, szeroka 6, wysoka 3, w złym stanie.

Stodoła o 1 klepisku, dwóch wrotach, budowana na węgieł, słomą kryta, długa łokci 17, szeroka 13, wysoka 3, w dobrym stanie.

Ludwik Walaczek karczmarz płaci rocznie czynszu rubli srebrem dziewięć, jest obowiązany szynkować dworskie trunki za wynagrodzeniem 21 procent za co ma sobie nadane pomieszkanie, ogród i grunt orny.

12. Dom w którym mieszka Szymon Barden, o 1 kominie stangowym, dwóch izbach, 2 komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 4, w miernym stanie.

Obora i chlewik pod jednym dachem budowana z słupów, kryta słomą, długa łokci 15, szeroka 8, wysoka 3, w miernym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka łokci 9, wysoka 3 1/2, w miernym stanie.

13. Dom o 1 kominie, 2 izbach i stajenki pod jednym dachem, w której mieszka Mikołaj Białkowski, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 25, szeroki 12, wysoki 4, w miernym stanie.

Oborka, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 12, szeroka 9, wysoka 3, w miernym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowana z słupów w pruski mur, słomą kryta, długa łokci 19, szeroka 9, wysoka 4, w dobrym stanie.

14. Dom o 1 kominie stangowym, dwóch izbach, 2 komorach, w której mieszka Bogumił Kotora, budowany z bali i słupów na  węgieł, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 4, w miernym stanie.

Obora, budowana z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 13, szeroka 6, wysoka 3, w miernym stanie.

Obora, budowana z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 15, szeroka 8, wysoka 3 1/2, w miernym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, 2 wrotniach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 20, szeroka 10, wysoka 4, w miernym stanie.

15. Dom w którym mieszka Antoni Kulawy o jednym kominie, jednej komorze, budowany na węgieł, słomą kryty, długi łokci 18, szeroki 9, wysoki 4 1/2, w złym stanie.

Obora i chlew pod jednym dachem, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka 8, wysokości 3, w miernym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 22, szeroka 12, wysoka 4, w miernym stanie.

16. Dom w którym mieszka Walenty Warich o 1 kominie, dwóch izbach, dwóch komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 11, wysoki 4 1/2, w złym stanie.

Obora i stajnia pod jednym dachem, z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka 9, wysokości 3 1/2, w średnim stanie.

17. Dom w którym mieszka Bartłomiej Zdziechowski o jednym kominie stangowym o dwóch izbach, dwóch komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 19, szeroki łokci 12, wysoki 4, w średnim stanie.

Chlewik pod tym domem budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 5, szeroki 4, wysoki 3, w średnim stanie.

Obora i stajnia pod jednym dachem, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 9, szeroka 8, wysoka 3, w średnim stanie.

Oborka z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 9, szeroka 7, wysokości 3 1/2, w złym stanie.

Stodoła o dwóch klepiskach czterech wrotniach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 28, szeroka 12, wysokości 4, w złym stanie.

18. Dom w którym mieszka Augustyn Tamka, o 1 izbie, jednej komorze, i jednym kominie, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 22, szeroki 12, wysoki 4 1/2, w miernym stanie.

Obora i stajnia pod jednym dachem, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 10, szeroka 7, wysoka 3, w złym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 21, szeroka 11, wysokości 3, zła.

19. Dom w którym mieszka Franciszek Forysiak, o jednym kominie, dwóch izbach, dwóch komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 12, wysoki 3 1/2, w miernym stanie.

Chlewik budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 4, szeroki 2, wysoki 2 1/2, w miernym stanie.

Obora i stajnia pod jednym dachem, z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 13, szeroka 9, wysoka 2 1/2, w stanie miernym.

Obora i stajnia pod jednym dachem, budowana z bali i słupków, słomą kryta, długa łokci 29, szeroka 8, wysoka 3, w miernym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 21, szeroka 10, wysoka 3 1/2, w miernym stanie.

Stodoła o 1 klepisku, dwóch wrotniach, w słupy i strychulce budowana, słomą kryta, długa łokci 24, szeroka 12, wysoka 3 1/2, w miernym stanie.

20. Dom w którym mieszka Teodor Kasztelak, o jednym kominie stangowanym, dwóch izbach, dwóch komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 12, wysoki 3 1/2, w złym stanie.

21. Dom w którym mieszka Karol Forysiak, o 1 kominie, dwóch izbach, dwóch komorach, z bali i słupów budowany, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 9, wysoki 4, w miernym stanie.

Chlewik z bali i słupów budowany, słomą kryty, długi łokci 5, szeroki 4, wysoki 3, w złym stanie.

Chlewik z bali i słupów budowany, słomą kryty, długi łokci 4, szeroki 4, wysoki 2 1/2, w złym stanie.

Obora i stajnia pod jednym dachem, z bali i słupów budowana, słomą kryta, długa łokci 15, szeroka 8, wysoka 3, w złym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, z bali i słupów budowana, słomą kryta, długa łokci 20, szeroka 9, wysoka 3 1/2, w średnim stanie.

22. Dom w którym mieszka Mikołaj Sroczyński, o 4 izbach, 4 komorach, jednym kominie, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 28, szeroki 12, wysoki 3 1/2, w złym stanie.

Chlewik z bali i słupów budowany, słomą kryty, długi łokci 3, szeroki 3, wysoki 2 1/2, w złym stanie.

Chlewik z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 5, szeroki 3, wysoki 3 1/2, w złym stanie.

Zabudowania na kolonii Budy zwanej do dóbr Jerzowa należącej.

1. Jan Tomaszewski okupnik posiadający gruntu ornego morg 30, łąk prętów kwadratowych prętów 150, który będzie obowiązany opłacać czynszu rocznie w dwóch ratach po rubli srebrem dziesięć, kopiejek 80 to jest od dnia 11/23 kwietnia 1848 r. posiada dom łącznie z oborą i stajnia, o jednej izbie, jednej komorze, 1 kominie stangowym, budowany z bali i słupów na węgieł, słomą kryty, długi łokci 25, szeroki 10, wysoki 3, w miernym stanie.

Stodoła i chlew pod jednym dachem o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowana z bali i słupów na węgieł w części w reglówkę, słomą kryta, długa łokci 25, szeroka 10, wysoka 3, w miernym stanie.

2. Wilhelm Hak okupnik posiadający gruntu ornego morg 30, łąk prętów kwadratowych 150, który będzie obowiązany opłacać czynszu rocznie w dwóch ratach po rubli srebrem 10 kopiejek 80, to jest od dnia 11/23 kwietnia 1848, posiada łącznie z oborą, stajnią o jednej izbie, jednej komorze i jednym kominie stangowym, budowany z bali i słupów na węgieł w reglówkę, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 9, wysoki 3, w dobrym stanie.

Stodoła drewniana w reglówkę, słomą kryta, długa łokci 12, szeroka 10, wysoka 3, w miernym stanie.

Kolejno opisano posadę włościan i ich powinności w Jerzewie.

Zabudowania dworskie w wsi Rudzie

1. Dwór o 2 pokojach, 2 alkierzach, jednym kominie murowanym, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 30, szeroki 10, wysoki 4. W miernym stanie.

Chlew budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 3, szeroki 2, wysoki 2 1/2. W miernym stanie.

2. Dom dla ludzi dworskich, o 2 izbach, 2 komorach, jednym kominie murowanym, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 29, szeroki 10, wysoki 4. W miernym stanie.

Chlew stawiany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 12, szeroki 6, wysoki 3. W miernym stanie.

Stodoła o dwóch klepiskach, dwóch wrotniach, stawiana z bali i słupów, kryta dranicami i słomą, długa łokci 55, szeroka 16, wysoka 4. W miernym stanie.

Owczarnia na posowie jest polepa, o dwóch wrotniach, z bali i słupów, słomą i dranicami kryta, długa łokci 45, szeroka 16, wysoka 4. W miernym stanie.

W owczarni jest parników z korytami sztuk 9, paśników o 2 drągach sztuk 3, drabek do ścian zawieszonych sztuk 2, lasów sztuk 2.

Obora w której się mieści drabin sztuk 6, koryt 6, budowana z bali i słupów, słomą kryty, długa łokci 35, szeroka 11, wysoka 4. W miernym stanie.

Około zabudowań dworskich jest studnia w bale cembrowana z żurawiem przy którym jest wiadro okute do wody nabierania.

Około zabudowań dworskich są ogrodzenia w małej ilości z płat łupanych w parniki kołkami zwiercane.

Zabudowania wiejskie w wsi Rudzie

1. Dom w którym mieszka Tomasz Sroczyński o jednym kominie, dwóch izbach, 2 komorach.

Stodoła, obora i chlew pod jednym dachem, z bali i słupów stawiana, słomą kryta, długa łokci 25, szeroka 10, wysoka 3. W dobrym stanie.

2. Dom w którym mieszka Piotr Waricka o jednym kominie stangowym, dwóch izbach, dwóch komorach.

Stodoła o 2 klepiskach, czterech wrotniach łącznie z oborką stawiana, z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 40, szeroka 10, wysoka 3. W miernym stanie.

Studnia ocembrowana balami.

3. Dom w którym mieszka Jakób Kacprawski o jednym kominie, dwóch izbach, 2 komorach, budowany z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 20, szeroki 11, wysoki 3 1/2. W miernym stanie.

Stodoła o 2 klepiskach, 4ch wrotniach, budowana z słupów, obarków w strychulce, słomą kryta, długa łokci 40, szeroka 10, wysoka 3. W miernym stanie.

4. Dom karczma i stajnia pod jednym dachem jak również dom o jednym kominie murowanym o jednej izbie, jednym alkierzu, w stajni 2 drabiny, stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach, budowany z bali i słupów na węgieł, gontami kryty, długi łokci 33, szeroki 15, wysoki 4. W dobrym stanie.
Mikołaj Gomtalski? gościnny, który szynkuje dworskie trunki za wynagrodzeniem 21 procent żadnego czynszu nieopłaca.

5. Dom w którym mieszka Roch Bieniak rybak opłaca rocznie za rybołóstwo rubli srebrem trzynaście kopiejek pięćdziesiąt, oprócz tego daje ryb funtów 20, raków kop 10 składający się z komina murowanego, 3 izb i trzech komór, budowany z bali i słupów na węgieł, słomą kryty, długi łokci 23, szeroki 13, wysoki 3. W miernym stanie.

Marcjanna Tomasiaczka opłaca rocznie czynszu rub. sr. 5, kop. 40, za co ma sobie nadane pomieszkanie i ogród.

6. Młyn dom mieszkalny z drzewa o jednym kominie murowany o jednej izbie, jednym alkierzu, jednej komorze, jednej młynicy, z drzewa i bali budowany, gontami kryty, długi łokci 32, szeroki 16, wysoki 4. W miernym stanie.

Młyn ten ma dwa zamyłki, 2 kamienie wierzchnie, dwa kosze, dwie ramy od kosza, korytka, skrzynie mączne, wał zakłada do młyna 2 koła, które obraca woda, wewnątrz są kompletne porządki, kół palcowych dwie, liny w dobrym stanie, wszystko to do gruntu przywiązane.

7. Z drugiej strony rzeki Nera jest jagielnik i olejarnia przy której jest oddzielne koło wodne, za pomocą którego kamienie się obracają, półskrzynek jeden, kosz jeden, wrzeciono 1, panewka 1, paprzyca, wewnętrzne koła kompletne.

8. Olejarnia łącznie z jagielnikiem o jednym kole wodnem, stempa jest miedzią obita, kamień do zacieru oleju, piecyk żelazny do ogrzania oleju, komin murowany, olejarnia łącznie z jagielnikiem obita tarcicami.
Tartak jest poruszany oddzielnem kołem wodnem, zupełnie cała maszynerya w dobrym stanie, piły dwie, z których jedna tylko jest używana, a druga na zakład, szrankownica 1, klucz, pilnik, drąg żelazny po jednemu.
Jagielnik, olejarnia i tartak są pod jednym dachem stawiane, z bali i słupów, kryty gontami, długi łokci 25, szeroki 14, wysoki 4. W dobrym stanie.

Stodoła o jednem klepisku, dwóch wrotniach łącznie z chlewikiem, stawiana z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 25, szeroka 10, wysoka 3. W złym stanie.

Stajnia, obora i karmnik pod jednym dachem, stawiana z bali i słupów, trzciną kryta, długa łokci 18, szeroka 8, wysoka 3 1/2. W dobrym stanie.

9. Dom o jednym kominie murowanym, 2 izbach, dwóch komorach, z bali i słupów, słomą kryty, długi łokci 26, szeroki łokci 10, wysoki łokci 3. W stanie miernym.

Stodoła i obora pod jednym dachem, o jednem klepisku, dwóch wrotniach z słupów w reglówkę, słomą [kryta], długa łokci 24, szeroka łokci 10, wysoka łokci 3. W miernym stanie.

Stodoła, obora i stajnia pod jednym dachem, o jednem klepisku, dwóch wrotniach, słomą kryte, długa łokci 24, szeroka łokci 10, wysoka łokci 3. W powyższych zabudowaniach zamieszkuje Andrzej Trojanowski, który opłaca czynszu rocznie rub. sr. 13, kop. 50, daje 4 kapłonów i jaj sztuk 30, odrabia w żniwa kosą po dni 10, jak również kopie kartofle dni 2, ma także nadane grunta orne i łąki.

Grzegorz Forysiak opłaca czynszu rocznie rub. sr. 13, kop. 50, na daniny daje 4 kapłonów, 30 jaj, w żniwa odrabia kosą dni 10, i poseła do kopania kartofli dni 2, za co ma także sobie nadane pomieszkanie, stodołkę, oborkę, grunta orne i łąki.

Koloniści, którzy opłacają czynsze stałe na kolonii Felixów zwaney, którzy posiadają zabudowania, i grunta własne.

1. Karol Patora posiada grunta uważając na miarę nowopolską morg 37 1/2, budowle dom drewniany z bali i słupów na węgieł, mający komin stangowy, słomą kryty, o jednej izbie, 1 komorze, długi łokci 22, szeroki łokci 8, wysoki łokci 3. Płaci rocznie czynszu rubli sr. 11, kop. 25, zabudowania te w złym stanie.

Stajnia z drzewa i bali na węgieł, słomą kryta, długa łokci 10, szeroka 6, wysoka 3.

Stodoła z drzewa i bali na węgieł, słomą kryta o jednem klepisku, dwóch wrotniach, długa łokci 22, szeroka łokci 8, wysoka 3.

Obora z drzewa i bali na węgieł, słomą kryta, długa łokci 12, szeroka łokci 6, wysoka łokci 3. W stanie złym.

2. Sukcessorowie Jana Palimskiego dziś w dzierżawie Stanisława Komorowskiego, posiadają gruntu morg 30, dom mieszkalny z bali i słupów na węgieł, mający komin murowany, słomą kryty, o jednej izbie, jednej komorze, 1 stajni pod jednym dachem, długi łokci 24, szeroki łokci 10, wysoki łokci 3. Opłaca czynszu rocznie rub. sr. 9. Budynki są w stanie dobrym.

Obora z balików i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 15, szeroka 6, wysoka 3. W dobrym stanie.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, o jednem klepisku, dwóch wrotniach, długa łokci 24, szeroka łokci 10, wysoka łokci 3 1/2. W dobrym stanie.

3. Joachim Sukmann posiada gruntu morg 30, dom z bali i słupów na węgieł, mający komin murowany, słomą kryty, o dwóch izbach, dwóch komorach, długi łokci 18, szeroki łokci 12, wysoki łokci 4. Płaci rocznie czynszu rubli sr. 9. Zabudowania te są w dobrym stanie.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, o 1 klepisku, dwóch wrotniach, długa łokci 16, szeroka 12, wysoka 3 1/2. W stanie dobrym.

Obora i stajnia pod jednym dachem, z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka łokci 8, wysoka łokci 3. W dobrym stanie.

4. Krystyan Golcz posiada gruntu morg 15 i dom z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, komin stangowy o jednej izbie, długi łokci 20, szeroki łokci 6, wysoki 3 1/2. Płaci czynszu rocznie rubli srebrem 4, kop. 50.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, o jednem klepisku, dwóch wrotniach, długa łokci 15, szeroka 10, wysoka 3. W dobrym stanie.

5. Antoni Łaszczyński posiada grunta morg 15, dom z bali i słupów na węgieł, komin murowany, słomą kryty, o dwóch izbach, jednej komorze, długi łokci 16, wysoki 3 1/2, szeroki łokci 8. Płaci czynszu rocznie rs. 4, ko. 50.

Stodoła z bali i słupów o jednem klepisku, dwóch wrotniach, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka łokci 8, wysoka 3. Budynki te są w średnim stanie.

6. Jan Jaruga posiada grunta morg 30, dom z bali i słupów na węgieł, komin murowany, słomą kryty, o 2 izbach, jednej komorze, długi łokci 16, szeroki łokci 10, wysoki 3 1/2. Opłaca rocznie rs. 9.

Obora z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 12, szeroka łokci 8, wysoka 3.  

Stodoła z drzewa i bali na węgieł, słomą kryta, o jednem klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 22, szeroka 10, wysoka 3. Budynki te są w dobrym stanie.

7. Grzegorz Patora posiada grunta morg 15, dom z bali i słupów na węgieł, komin murowany, słomą kryty, o dwóch izbach, jednej komorze, długi łokci 16, szeroki 7, wysoki 3 1/2. Płaci rocznie czynszu rs. 4, kop. 50.

Stodoła z drzewa i bali na węgieł, słomą kryta, o jednem klepisku, dwóch wrotniach, długa łokci 20, szeroka 10, wysoka 3.

Obora z drzewa i bali słomą kryta, długa łokci 18, szeroka 6, wysoka 3. Zabudowania te są w dobrym stanie.

8. Gościniec dominialny dom mieszkalny z bali i słupów na węgieł na podmurowaniu, słomą kryty, o 2 komorach, 4 izbach, 1 kominie murowanym, długi łokci 24, szeroki łokci 12, wysoki łokci 4, w którym zamieszkuje Jan Glesmann karczmarz, opłaca rocznie czynszu rs. 9, jest obowiązany szynkować dworskie trunki za wynagrodzeniem 21 procent za co ma sobie nadane gruntu ornego morg 3 1/2. Franciszka Baczyńska opłaca czynszu rocznie z mieszkania rub. sr. 3.

Oborka z bali i słupów słomą kryta, długa łokci 10, szeroka łokci 5, wysoka 3. Bydynki te są w średnim stanie.

9. Szkoła dominialna dom dla nauczyciela Marcina Resk do którego należy gruntu morg 3, z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, komin murowany o 2 izbach, jednej komorze, długa łokci 18, szeroka łokci 10, wysoka łokci 3 1/2.   

Oborka z bali i słupów na węgieł słomą kryta, długa łokci 10, szeroka 5, wysoka 3. Bydynki te są w stanie dobrym.

10. Bogumił Golcz posiada gruntu morg 30, dom z bali i słupów na węgieł słomą kryty, komin murowany o 2 izbach, długi łokci 18, szeroki 10, wysoki 3 1/2. Płaci rocznie czynszu rs. 9.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, o jednem klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 24, szeroka łokci 12, wysoka łokci 3 1/2.

Obora z bali i słupów na węgieł, długa łokci 18, szeroka łokci 8, wysoka łokci 3. Budowle te są dobrym stanie.

11. Jan Boguchwał Schultz posiada gruntu morg 30, dom z bali i słupów na węgieł słomą kryty, komin murowany o 2ch izbach, jednej komorze, długi łokci 18, szeroki 10, wysoki 3 1/2. Opłaca rocznie czynszu rub. sr. 9.

Stodoła z bali i słupów o jednem klepisku, 2ch wrotniach, słomą kryta, długi łokci 18, szeroki 8, wysoki 3.

Obora z balików i słupów na węgieł słomą kryta, długa łokci 18, szeroka łokci 8, wysoka łokci 3. Budowle te są w dobrym stanie.

12. Beata Polińska posiada gruntu morg 15, dom z bali i słupów na węgieł słomą kryty, komin murowany, o 2ch izbach, 1 komorze, długi łokci 22, szeroki łokci 10, wysoki łokci 3 1/2. Płaci czynszu rocznie rub. sr. 4, kop. 50.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, o 1 klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 20, szeroka łokci 10, wysoka 3.

Obora z bali i słupów, słomą kryta, długa łokci 8, szeroka łokci 4, wysoka łokci 3. Budowle te są w dobrym stanie.

13. Gottlib Poliński posiada gruntu morg 7 1/2, dom z bali i słupów na węgieł słomą kryty, komin murowany, o 2 izbach, 1 komorze, długi łokci 18, szeroki 10, wysoki 3. Płaci czynszu rocznie rs. 2, kop. 25.

14. Ludwik Heine posiada gruntu morg 15, dom z bali i słupów słomą kryty, komin stangowy, o jednej izbie, 1 komorze, długi łokci 20, szeroki łokci 8, wysoki łokci 3 1/2. Płaci czynszu rub. sr. 4, kop. 50.

Stodoła z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, o 1 klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 22, szeroka łokci 10, wysoka łokci 3. Budowle te są w dobrym stanie.

15. Bogumił Schultz posiada gruntu morg 15, dom z bali i słupów na węgieł słomą kryty, komin murowany, o 2ch izbach i komorze jednej, długi łokci 20, szeroki łokci 11, wysoki łokci 3 1/2. Płaci czynszu rocznie rub. sr. 4, kop. 50.

Stodoła z bali i słupów słomą kryta, o 1 klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 20, szeroka 8, wysoka 3 1/2. Budowle te są w dobrym stanie.

16. Bogumił Celke posiada gruntu morg 22 1/2, dom z bali i słupów słomą kryty na węgieł, komin murowany, o 2 izbach, jednej komorze, długi łokci 24, szeroki łokci 12, wysoki łokci 3 1/2. Płaci czynszu rocznego rubli srebr. 6, kop. 75.

Obora z bali i słupów na węgieł, słomą kryta, długa łokci 18, szeroka łokci 8, wysoka łokci 3.

Stodoła z bali i słupów na węgieł słomą kryta, o jednem klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 22, szeroka łokci 12, wysoka łokci 3 1/2. Budynki te są w dobrym stanie.

17. Bogumił Klauze posiada gruntu morg 15, dom z bali i słupów  na węgieł słomą kryty, o dwóch izbach, jednej komorze, jednym kominie, długi łokci 22, szeroki łokci 8, wysoki łokci 4. Płaci czynszu rocznie rs. 4, kop. 50.

Stodoła i obora pod jednym dachem z bali i słupów na węgieł słomą kryta, o jednem klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 22, szeroka łokci 10, wysoka 3 1/2. Budynki te są w dobrym stanie.

19. Henryk Szumann posiada gruntu morg 15, dom z bali i słupów  na węgieł słomą kryty, komin murowany, o jednej izbie, jednej komorze, długi łokci 20, szeroki łokci 8, wysoki łokci 3 1/2. Płaci czynszu rocznie rub. sr. 4, kop. 50. Budynek ten jest w średnim stanie.

20. Michał Smolandt posiada gruntu morg 7 1/2, dom z bali i słupów  na węgieł słomą kryty, komin murowany, długi łokci 20, szeroki łokci 8, wysoki łokci 3. Płaci czynszu rocznie rs. 2, kop. 25.  

Obora z bali i słupów słomą kryta, długa łokci 10, szeroka łokci 10, wysoka łokci 7. Budowle te są w średnim stanie.

21. Karol Szumann posiada gruntu morg 15, dom i stajnia pod jednym dachem z bali i słupów na węgieł słomą kryte, komin murowany, o 2 izbach, jednej komorze, długie łokci 22, szeroki łokci 10, wysoki łokci 4. Płaci czynszu rocznie rub. sr. 4, kop. 50.  

Stodoła z bali i słupów słomą kryta, o jednem klepisku, 2 wrotniach, długa łokci 18, szeroka 8, wysoka łokci 3 1/2. Budynki te są w dobrym stanie.

Powyżej wyszczególnieni okupnicy odbywają powinności.

Posada włościan i ich powinności w wsi Rudzie.

1. Zagrodników 5, którzy odrabiają dworowi pańszczyznę tygodniowo po 3 dni ręczno, jak również pełnią w żniwa tłukę po dni 8, także ręczno.

W ogrodzie w wsi Jerzowie jest lamus pod którym jest piwnica z cegły wymurowana z bali i słupów szkudłami kryty, długi łokci 15, szeroki łokci 7, wysoki łokci 4, w dość dobrym stanie.

W tymże ogrodzie jest ruina po dawnym budynku w którym się mieści znaczna ilość cegły palonej, lecz pozostaje bez nakrycia i żadnego użytku.

Potem opisano inwentarz żywy i martwy do gruntu przywiązany w dobrach Jerzowie, wysiewy.

Co do boru.
W dobrach zajmowanych jest bór sosnowy olszowy w części dębowy położony jest pomiędzy zachodem słońca a północą, do strzeżenia którego jest utrzymywanych dwóch korowych kosztem dworu, którzy pobierają każden w szczególności po rub. sr. 15 rocznie, mają pomieszkanie i pobierają od dworu ordynaryą, jako to żyta korcy 5, jęczmienia korcy 1 1/2, owsa korcy 1, grochu korzec 1, rzepaku korzec 1, oprócz tego posiadają ogrody ważywne.
Bór ten jest podzielony na 80 porembów, w których się znajduje w dniu dzisiejszym drzewa ubitego? sosnowego siąg 60, które się niniejszem zajmują.

Kolejno opisano rozległość dóbr, podatki, załogi włościan  (wymieniono włościan: Paweł Wilmowski, Franciszek i Karol Forysiak, Augustyn i Antoni Tamka, Bartłomiej Zdziechowski, Walenty Warich, Bogumił Kotara), granice (wspomiany mały kontrowers z dobrami Bałdrzychów).

Inwentarz Dziadkowice (1833)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1833. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 420)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w wsi Dziadkowicach w Rezydencyi Dworskiey, Powiecie Szadkowskim, Woiewodztwie Kaliskim dnia Dwudziestego pierwszego Grudnia roku tysiąc osmset trzydziestego trzeciego."

Wincenty Kobyłecki Rejent Powiatu Szadkowskiego przybył do Dziadkowic. Zastał tutaj Józefa Zaborowskiego Sędziego Pokoju Powiatu Wartskiego, dziedzica dóbr Korzenicy, który był głównym opiekunem dzieci po zmarłym possesorze dzierżawnym dóbr Dziadkowic Janie Zborowskim. Rejent przystąpił do opisania stanu dóbr.

1. Dom drewniany o dwóch pokoiach, izbie czeladney i dwóch komorach, znayduie się bez okien kompletnych, bez drzwi, bez dachu i w cale nie zdatnym do mieszkania.

2. Oficyna także bez dachu i bez wszelkiey reperacyi, niezdatna do użytku.

3. Browar którego tylko ieden zrąb ieden zrąb wstrzymuie, nie ma żadnych kozłów, dachu i tem podobnych szczegułów wcale do niczego nie zdatny.

4. Karczma ze staynią potrzebuie przyciesi, dachu, kumina murowanego, gdyż bez tego nie może exystować.

5. Dwie stodoły potrzebuię przyciesi, dachu bez czego nie mogą bydź użyte do zboża.

6. Obory obalone.

7. Owczarnia potrzebuie reperacyi, mianowicie, wiązania górnego, to iest kozłów, łat, poszycia i tem podobnych szczegułów.

8. Chlewy całkiem upadły, można by ie przedstawić w tem sposobie, że część tego drzewa można by obrócić na ich przedstawienie.

9. Sklep z dylów uformowany, potrzebuie pokrycia.

10. Dwie studnie w podwórzu są zawalone, w takim stanie że nie można brać z nich wody.

11. Płoty około zabudowań dworskich są w średnim stanie.

12. Oprócz tego opisu stanu dóbr Dziadkowic wykazało się ieszcze, że chałupa na wsi iednego tylko gospodarza, bo ich więcey nie masz, potrzebuie reperacyi dachu i tem podobnych. Oprócz tego znayduie się na wsi cztery chałupy włościańskie, które są opuszczone przez mieszkańców spowodu iż w nich nie można mieszkać dla ich ruyny.

Opisano ponadto obsiewy zbóż.

Inwentarz Zygry Bogucice (1824)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1824b. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 272)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się na gruncie Dóbr Zygier we Dworze w Powiecie Szadkowskim Woiewodztwie Kaliskiem dnia dwudziestego dziewiątego lipca roku tysiąc ośmset dwudziestego czwartego."

Dziedzic dóbr Cielce Ignacy Jabłkowski pełnomocnik Onufrego Cieleckiego dziedzica dóbr Zygry i Bogucice wezwał Notariusza publicznego Powiatu Szadkowskiego, aby ten spisał stan dóbr. Dobra zostały oddane w dzierżawę Zachariaszowi Chojnowskiemu na okres trzech lat.

Zygry

1. Dwór drewniany z kominem murowanym w którym iest ośm pokoi oprócz garderobków. Dwór ten iest dosyć w dobrem stanie, potrzebuie tylko nowego dachu. Do pokoi są drzwi z zamkami, kluczami, oknami całemi.

2. Dom kuchnia zwany drewniany dosyć w dobrem stanie, oprócz że iednych drzwi brakuie, a inne drzwi potrzebuią reperacyi, okna także iednego brakuie, dwa są dobre, a dwa potrzebuią reperacyi, u dwóch drzwi są zamki z kluczami, a u trzecich klamka.

3. Folwark stary dosyć w stanie dobrem, oprócz że okna iednego brakuie, a inne są dobre, drzwi wszystkie są dobre, ale tylko przy iednych iest klamka żelazna.

4. Skarbiec murowany w stanie zupełnie dobrym, u drzwi są wrzecądze na zelażnych zawiasach.

5. Gorzelnia drewniana stara, komin murowany dosyć w stanie dobrem, drzwi wszytkie bez zamków z trzema wrzecądzami, niektóre na zawiasach żelaznych. W tey gorzelni znayduię się garniec z pokrywą i wężem trzech beczkowy wlepiony, przy nim rurnica z obręczami żelaznemi, kocioł do robienia piwa miedziany wlepiony. Statków gorzelnych iest drybusów dwanaście, beczek ośm starych złych, sądków pięć dwudziesto sześcio garcowych, sądki dwa dziesięcio garcowe, konwie 2 o iednem uchu, kać iedna dobra a druga w złem stanie, klisztok z śrubami żelaznemi, blachy dwie żelazne do czeluści. Przy dwóch studniach są wiatra okute i łańcuch ieden, przy trzeciey studni wiadro drewniane.

6. Iest uzd drewniany w dobrem stanie oprócz astrychu, który iest zdezelowany, drzwi z zamknięciem z szkoblami bez zawias żelaznych na biegunach.

7. Sklep przy gorzelni murowany dobry, drzwi na zawiasach żelaznych z szkoblem, bez wrzecądza. W tem iest katner do piwa.

8. Wolarnia drewniana, dach słomiany w dobrem stanie, drzwi na biegunach w tey są koryta i drabiny.

9. Spichrz drewniany pod gontami w dobrem stanie, oprócz że ściana od ogrodu potrzebuie reperacyi z drzwiami dwiema na zawiasach żelaznych dwoma wrzecądzami i zamkiem.

10. Wozownie dwie pod dachem z gintem potrzebuiącym reperacyi, drzwi iedne na biegunach z kunami dwiema i wrzecądzem, a u drugich drzwi na zawiasach żelaznych zamkiem.

11. Staynie dwie pod gontami z wozownią w środku dach potrzebuie reperacyi, drzwi na żelaznych zawiasach z zamkami w iedney stayni są dwie komórki, do których drzwi dwoie na zawiasach w wozowni są drzwi na żelaznych zawiasach z ryglem, z wozowni na góre są drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecądzem. Na górze komórka do schowania porządków do którey drzwi na żelaznych zawiasach z wrzecądzem, okna całe potrzebuiące reperacyi. Przed komórką na obydwie na staynie są dwoie drzwi na zawiasach.

12. Stodoła drewniana z bali rzniętych pod słomą o dwóch klepiskach z podłogą z bali w dobrem stanie z krottniami? na biegunach z kunami czyli przetyczkami a z frontu z zamkami.

13. Dwie szopy z drzwiami na biegunach z zamkiem iednem i wrzecądzem.

14. Owczarnia murowana z surówki pod słomą a od dołu są szory z dranic, do którey dwoie wrot podwoynych i dwoie drzwi na biegunach, u dymników także są dwoie drzwi.

15. Dziesięć chlewów pod iednem dachem z gontów z podłogami, drzwi wszystkie na biegunach, u których iest wrzecądzów ośm.

16. Karmnik nowy z dwiema chlewami pod gontami, dwoie drzwi na biegunach z wrzecądzami.

17. Stary karmnik o iednych drzwiach z wrzecądzem.

18. Kurnik z dwoygiem drzwi z wrzecądzami.

W Bogucicach zabudowania folwarczne

1. Folwark stary potrzebuiący reperacyi.

2. Stodoła nowa razem z owczarnią i spichrzem z bali, u owczarni i u spichrza są drzwi z zamkiem na zawiasach żelaznych, niemasz wrotni, budynek ten iest pod dachem słomianem.

3. Stare chlewy pod słomą, u których drzwi na biegunach bez wrzecądzów.

Kolejno opisano zasiewy w obu wsiach, powinności, załogi i pańszczyznę włościan oraz owce gruntowe.

 

 

Inwentarz Rzechta Drużbińska Drużbin (1823)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1823b. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 211)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w Wsi Zychcie Powiatu Szadkowskiego w Woiewodztwie Kaliskiem dnia Czwartego Lipca roku tysiąc osmset dwudziestego trzeciego."

Notariusz Powiatu Szadkowskiego Wincenty Kobyłecki zostaje wezwany do wsi Zychty (Rzechty Drużbińskiej). Na miejscu obecny jest dziedzic dóbr Zychty i Drużbina Tomasz Psarski w Zychcie mieszkający i Mamert Dłuski były podpułkownik wojsk polskich krzyżów wojskowych kawaler zamieszkały w Miłkowicach w Powiecie Wartskim. W roku 1822 Tomasz Psarski wypuścił dobra Rzechtę i Drużbin w posesję zastawną Mamertowi Dłuskiemu. Dobra zostają przekazane dzierżawcy i przy tej sposobności na żądanie obu zainteresowanych stron Rejent przystępuje do opisania stanu wspomnianych włości.

Wieś Zychta

Zabudowania Dworskie

1. Dwór pruskiego muru na fundamentach, o trzech pokoiach, dwóch garderobach, sieni i kuchni na którym dach słomiany zły, okien w pokoiach i garderobach iest siedem w dużych taflach z których to tafli iest sztuk potłuczonych pięć. W kuchni okien trzy w których są małe tafelki między któremi iest stłuczonych sztuk czternaście. W sieni z frontu i od tyłu z garderobą są dwa małe okienka w tafelkach w których iest stłuczonych cztery. Drzwi czworo z zamkami a inne z klamkami i haczykami żelaznemi. Przy oknach są haczyki i zawiaski, w oknach śrub do okiennic iest siedm, równie są i haki do okiennic ale okienice nie znayduią się. Na facyacie u dworu iest okno w małych tafelkach, lecz tylko są ośm dobre zaś cztery tafelki wytłuczone. Sufity wyrzucane gliną i wapnem, piece dwa angielskiem fasonem z cegły z których w iednem iest lusterko wmurowane, kuminek w pokoiu trzeciem i kumin w kuchni.

2. Podłoga tylko w połowie dworu znayduie się, owczarnia z drzewa rzniętego na dwóch stolcach pokryta słomą trzeci rok stara, maiąca długości łokci sto a szerokości łokci szesnaście reylanskich, przy którey drzwi troie a wrot czworo na biegunach z zamkami dobremi, sufit z tarcic, których iest sztuk dziewiędziesiąt dziewięć i dla tego nie iest sufit kompletnie tarcicami zakryty. W tey owczarni iest sieczkarnia i staynia nad którą spichrz z sufitem z tarcic kompletnych szpunt danych, w sieczkarni podłoga z tarcic, zaś w stayni dwie części wydylowane a trzecia część wybrukowana.

3. Stodoła iedna o dwóch klepiskach na fundamentach murowanych, słupy murowane, w których ściany  z bali rzniętych, pokryta słomą z wrotami u których zamków iest dwa, stodoła ta iest dwanaście lat stara i dosyć ieszcze w dobrym się stanie znayduie.

4. Wozownia przy stodole wyrażoney przystawiona z dwiema chlewikami słomą pokryta, do którey są wrota z zamkiem nowem.

5. Schowanie lamus zwane z dwiema sklepami dolnemi z których ieden murowany. Nadtem lamusem spichlerek z bali ciesanych pokryty słomą dosyć ieszcze spichlerek ten znayduie się w dobrym stanie. W tyle tego spichlerka przystawiona obora nie wielka, stara, ieszcze do użytku zdatna. Od frontu tego spicherka iest karmnik z kawałków bali słomą pokryty, dwa lata stary, u lamusa iest zamek z kluczem dobry na dole drzwi z zawiasami i szkoblami żelaznemi.

6. Przed dworem w dziedzińcu iest studnia murowana z kamieni na mech, z słupami czterma z cegły murowanemi dachem z wierzchu z ginten potrzebuiącym reperacyi, przy którey to studni iest wiadro okute z łańcuchem grubym nowym.

7. Gorzelnia stara pokryta dranicami staremi, nowemi reperowana w którey znayduie się izba gorzelna a z drugiey strony stancya z piecem i kominkiem i w sieni piwowarnia. W gorzelni znayduią się dwa garce z wężami i pokrywami, garce te są wlepione i tych strony teraz dobywać ani ważyć niechcą, lecz tylko W. Psarski podaie że jeden z tych garcy trzyma beczek sześć a drugi garniec beczek trzy, większy trzey letni a mnieyszy stary reperowany.
Dwie lagierki z iedną żelazną obręczą a reszte drewniane, katek zaciernić? nowych dembowych ośm, a starszych czternaście w obręczach drewnianych, sądków piętnaście, wanny dwie, konwi o dwóch uchach dwie, dwa szafliki, dwa wiadra trzecie przy studni, liye? wybiiek i dwie bierki, kozioł żelazny od piwa, beczek od piwa nowych trzy a cztery starych, dwie kadzie i drybus od piwa, trzy sądki, dwie blachy na hakach do gorzelni. W gorzelni okno całe w małych tafelkach i stancyi? okna nowe.

8. Przy gorzelni karmik stary słomą pokryty do użytku ieszcze zdatny.

9. Przy gorzelni wolarnia z dwiema chlewikami słomą pokryta stara z podłogami zdatna do użytku.

10. Przy gorzelni krowiarnia słomą pokryta zdatna do użytku z podłogą z dylów.

11. Uzd z mieszkaniem z bali ciesanych w dobrym stanie, dranicami pokryty z kominem murowanym.

12. Studnia wywarnia przy gorzelni cębrowana z drzwiami bez zawias.

13. Ogrody iakie się teraz w dobrych ogrodzeniach znayduią są kompletnie różnym ważywem obsadzone i obsiane.

W Drużbinie

1. Stodoła o dwóch klepiskach stara z bali ciesanych słomą pokryta z spicherkiem przy którey równie i przy spicherku są zamki dobre z kluczami.

2. Owczarnia w pruską lepionkę pięć lat stara słomą pokryta z dwoigiem wrot i drzwiami z spicherkiem z skoblami i iednemi zawiasami do spicherka.

3. Hałupa w mieysce folwarku stara słomą pokryta o dwóch izbach dwóch komorach. Ogród ogrodzony w Drużbinie nie obsadzony.

Potem opisano obsiewy zbóż, inwentarz na gruncie, włościan i ich gruntowe sprzężaie.

4. Znayduie się kuźnia murowana i w niey statki kowalskie własne W. Psarskiego, kowal ma ogród swoim nasieniem obsiany.

5. Znayduią się dwie karczmy w Drużbinie i w Zychcie z stayniami, w Drużbinie nowa karczma dranicami pokryta, a w Zychcie murowana stara, snopkami pokryta.

Inwentarz Wola Dzierlińska (1820)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1820, akt nr 49. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się we dworze wsi Woli Dzierlińskiey dnia dziewiątego marca roku tysiąc osmset dwudziestego."
Przed wezwanym do Woli Dzierlińskiej Rejentem Powiatu Sieradzkiego stawili się Franciszka z Rupniewskich wdowa po Tomaszu Psarskim, Mikołaj Sulima Sulimierski małżonek zmarłej bezpotomnie w 1819 Marianny z Psarskich, córki Franciszki i Tomasza Psarskich, dożywotni Pan na dobrach Wola Dzierlińska. Rejent przystąpił do opisania stanu dóbr po zmarłej Mariannie Sulimierskiej.

Zabudowania Dworskie w Woli Dzierlińskiey.

Dwór drewniany stary na podmurowaniu na około wapnem obrzucony frontem z południa, przed nim cztery kolumny okrągłe murowane, nad temi balkon niedokończony od deszczów i słońca zruynowany. Wchodząc do dworu iest sionka, w którey podłoga z tarcic, podbitka wapnem wyrzucona, drzwi podwóyne fassowane sosnowe na zawiasach z zamkiem, kluczem francuzkim, nad drzwiami okienko o sześciu szybach, po obu stronach tych drzwi okienka owalne dwa, każde o czterech szybach, w iednym przy schodach szyby dwie wybite. W tey sieni ściana frontowa murowana równie na przeciw tey druga ściana murowana, w którey do przedpieców dwoie drzwi małych sosnowych na zawiasach z haczykami, a między temi drzwi poiedyńcze sosnowe na zawiasach, a między temi drzwi poiedyńcze sosnowe na zawiasach z zamkiem, kluczem o dwóch taflach oświecaiących sionkę przechodnią. Po lewey ręce z sionki wchodzi się do pokoiu pierwszego, w którym ściany na kliniki wyrzucone, zielono malowane, zupełnie popsute. Podbitka z łat rzniętych wapnem wyrzucona, podłoga sosnowa z krzyżami dębowemi znacznie nadruynowana, okna trzy, każde o ośmiu wielkich taflach do otwierania na zawiaskach z ryglami i podryglami do zamykania, w tych dwie szyby spękane. Piec z kafli paliowych, dwa pokoie ogrzewaiący, przez W. Sulimierskiego nie dawno przestawiony, kominek szafiaty. Wchodząc do tego pokoiu drzwi podwóyne fassowane, popielato malowane od strony pokoiu z zawiasami, zamkiem, kluczem francuzkiemi, antaby i knapki dwie mosiężne. Z tego pokoiu w narożniku schowanie, do którego drzwi poiedyńcze klejone z zamkiem ordynaryinym i zawiasami. W tym schowaniu okno do otwierania okute o ośmiu taflach, obok pierwszego pokoiu drugi pokoy niebieski, malowanie porysowane napsute, drzwi przechodnie do niego podwóyne malowane i okute iak do pierwszego, podłoga, sufit iak w pierwszym pokoiu, kominek szafiaty, okno o ośmiu taflach do otwierania okute, iak w pierwszym, tafla iedna spękana. Z tego pokoiu idą drzwi do trzeciego pokoiku, podwóyne fassowane, po iedney stronie malowane popielato, okute ze wszystkim iak w pierwszym pokoiu. Pokoik ten letni bez pieca i kuminka biało z sufitem wytrynkowany wapnem, podłoga zwyczayna dobra z tarcic sosnowych, okno do otwierania okute o ośmiu taflach. Z tego pokoiku drzwi poiedyńcze kleione na zawiasach z zasufką bez zamku do schowania poboczniego, w którym podłoga zwyczayna z tarcic dobra, okno iedno o ośmiu tafelkach bez wszelkiego okucia, w nim trzy szyby spękane, podbitka z tarcic w ścianie szafka z drzwiczkami podwoynemi na zawiaskach z zameczkiem i kluczem francuzkiem. Z niebiesko malowanego pokoiu idą drzwi podwoyne, fassowane, okute i malowane iak w pierwszym pokoiu, do czwartego pokoju średniego w tym pokoiu obicie papierowe w kratkę malowane z makami, podłoga z tarcic sosnowych, z krzyżami dębowemi ieszcze dobra, sufit wapnem wyrzucony, kominek szafiasty, piec z kafli białych okrągły, iak w pierwszym niedawno przestawiony, okna dwa otwierane o ośmiu każde taflach, okute iak inne, szyba spękana, między temi oknami drzwi do ogrodu podwoyne malowane popielato, szklane o ośmiu taflach z zawiasami francuzkiemi bez zamku, tylko z ryglem przez całe drzwi danym zamykane. Z ogrodu okiennica, czyli drzwi z tarcic podwoyne na zawiasach zwyczaynych z chakami i chaczykiem, z pokoiu średniego piąty pokoy na boku do niego drzwi podwoyne fassowane malowane, ze wszystkim okute iak inne podwoyne. W tym pokoiu kominek szafiasty, piec z cegły ogrągły płotnem zielono malowanym ociągniony, podłoga z tarcic sosnowych zwyczayna dobra, sufit z tarcic podbitych wapnem wybielony, obicie papierowe zielone z slakami, okno o ośmiu taflach /: iedna spękana :/ do otwierania, okute iak inne, do tego okna okiennica na zawiasach zwyczaynych z ryglem do zamykania. Z pokoiu średniego drzwi podwoyne fassowane malowane, okute iak inne do sionki przechodniey dane. W tey sionce kominek szafiasty po prawey ręce wniyścia do dworu z sieni szosty pokoy, do niego drzwi podwoyne fassowane, sosnowe, niemalowane, okute ze wszystkim podobnie iak inne podwoyne. W tym pokoiu okna trzy każde o ośmiu taflach do otwierania okute podobnie iak inne, nie malowane, do dwóch brakuie zasuwek, szyby w nich cztery spękane, a piąta w kawałki. Podłoga z tarcic sosnowych, z krzyżami dębowemi dużo zruynowana nagnieła, podbitka wapnem wyrzucona i wytrynkowana, iak cały pokoy, kominek szafiasty z blachą w nich do zamykania, piec z kafli białych na postumencie okrągły, niedawno z innemi przestawiony. Z tego pokoiu drzwi podwoyne fassowane, sosnowe, niemalowane, okute iak pierwsze do spiżarni, gdzie dwoiakie schowanie z pierwszego do drugiego drzwi poiedyńcze na zawiasach zwyczaynych, w pierwszym okno w połowie na zawiaskach otwierane z chaczykiem o ośmiu taflach, w drugim o szesnastu tafelkach małych, w tym iedna spękana, a druga w cale wybita szyba, drzwi do ogrodu poiedyńcze na zawiasach zabite iak okno tarcicami, w pierwszym zaś schowaniu okno zasuwane okiennicą, podłoga w obydwoch z tarcic dobra. Z sieni dane na górę schody z tarcic z poręczami porządnemi i robotą stolarską. Z tych wschodów iedne drzwi na zawiasach bez zamku idą pod dach, drugie zaś do pokoiku górnego niedokończonego poiedyńcze, z zawiasami, zamkiem i kluczem, antabą francuzkim. W tym pokoiku podłoga z tarcic ordynaryinie ułożona. Sufit wapnem wyrzucony, zruynowany, ściany wytrynkowane, okno czyli drzwi podwoyne o ośmiu taflach na zawiasach francuzkich z zamkiem i kluczem francuzkim. Nad wschodami okienko o czterech tafelkach. Nad pokoikiem górnym w facyacie okienko połcerklaste dobre, i kominy na brancmurach wyprowadzone, dwa z brozin? nadmurowane. Dach cały niedawno gontami pobity, nadto z pokoiu po prawey ręce w narożniku idąc drzwi poiedyńcze na zawiasach z zamkiem i kluczem francuzkim do schowania, w którym okno do otwierania zwyczaynie okute. Podłoga iak w pierwszym narożniku dobra, okno o ośmiu tafelkach iedna przepęniona.
Obok dworu po prawey ręce stoi officyna czyli folwark z drzewa kostkowego, stary ale dobry, frontem iak dwór, do sieni drzwi poiedyńcze z tarcic na zawiasach, z klamką zepsutą, zruynowane. W sieni podłoga napsuta, po lewey ręce wniyścia izba w którey kuchnia na piecu piekarskim, pułap z tarcic, podłoga niedobra, drzwi poiedyńcze z antabą, okna trzy, pierwsze o dwunastu szybach różnych drobych \: sześć stłuczonych :\ drugie o iedenastu szybach różnych drobnych, otwierane na zawiaskach iednostaynie \: trzy szyby stłuczone :\ trzecie okno także o iedenastu szybach także różnych drobnych. Obok tey kuchni czyli czeladniey izdebka, do niey drzwi na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami, kominek podłoga stara. Okna do otwierania na zawiasach o czterech szybach, z których dwie stłuczone. Z tey izdebki drzwi poiedyńcze na zawiasach z zamkiem, kluczem do komory przystawioney, w którey podłoga stara niedobra, okno z okiennicą zasuwana, w którym szyb szesnaście \: dwie stłuczone :\ drzwi do ogrodu na zawiasach, na przeciwko tey izdebki czyli po prawey ręce wniyścia izba dla gospodyni, drzwi na zawiasach z wrzecądzem i szkoblem o szybach siedmnastu \: dwie wybite :\ piec i kominek, podłogi niema. Po tey samey stronie schowanie z sieni z drzwiami na zawiasach z zamkiem i kluczem. Podłogi ani okna nie masz. Wschody proste na górę pod dach, pod tym folwarkiem sklepy dwa murowane i sklepione, drzwi do obydwóch złe w mieysce tych inne potrzebne, komin na brancmurach z brozyn nadmurowany, dach z gontów dobry. Za tym folwarkiem w ogrodzie osobnie wymurowany sklep na warzywo z drzwiami na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami dwiema, nad nim dach słomiany. Niedaleko folwarku browar wraz z gorzelnią z pruska w reglówkę, frontem na wschód słońca, do którego wchodząc drzwi podwóyne na zawiasach z klamką, wrzecądzem i dwiema szkoblami złe. Po lewey ręce wniyścia izdebka dla gorzelanego, do niey drzwi poiedyńcze na zawiasach złe. Okna dwa każde o dwunastu tafelkach, w tych pięć całkie wybite, a pięć stłuczone, piec z sabatnikiem z cegły zły, kominek, podłoga napsuta, przytey izbie komorka, do niey drzwi poiedyńcze na zawiasach z szkoblami chaczykiem i wrzecądzem, w komorce tey podłoga dobra, okienko o czterech szybach, iedna wybita. Z teyże izby drzwi do izby gdzie się piwo robi, tam okienek cztery, każde o czterech szybach, kocieł miedziany beczkowy stary zły, drugi kociełek do chmielu żelazny, kadzie dwie i półkadek do rozbijania piwo świeżo poprzerabiane, drzwi z wrzecądzem, chaczykiem i szkoblami także z zamkiem i kluczem. Po prawey ręce wniyścia, izba do niey drzwi na zawiasach z wrzecądzem, szkoblami i chaczykiem, gdzie garniec ieden miedziany pół trzeciey beczki trzymaiący z pokrywą, stary, reperacyi wielkiey potrzebuiący, do niego wąż dobry, rurnica z żelaznemi obręczami, przyciesi sześć starych, reperacyi potrzebuiących, konew do okowity, leje dwa, beczek dziesięć, półbeczków dziesięć starych, okna w tey izbie dwa wielkie, każde o dwunastu szybach, z tych trzy wybite, a trzy spękane. Okienka mnieysze trzy, każde o czterech szybach, z tych dwie stłuczone. Przy tey izbie komorka na surowiec z podłogą, okienko o czterech szybach, drzwi poiedeńcze z zawiasami, wrzecądzem, szkoblami. Wchodząc do browaru naprost wniyścia są drzwi piedeńcze na zawiasach do izdebki, gdzie się uprawia słód, w tey posadzka z cegły, koryto sosnowe do zalewu, okno o dwunastu szybach, cztery wybite. Drzwi drugie poiedeńcze na zawiasach z wrzecądzem, drugie drzwi podwoyne na zawiasach z ryglem, gdzie suszenie z gankami, lasy prąciane. Nad tym suszeniem iako i nad izbą, gdzie się piwo robi, pokładu nie ma żadnego, komin murowany całkiem z przesklepieniem dolnym, dach pod gątami dobry, przyciesi mieyscem pogniełe, podmurowanie dla niewypaloney dobrze cegły nadruynowane, pod browarem sklepik murowany i sklepiony, drzwi do niego na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami, kantary pod beczki dwa. Daley na dole stoi Wolarnia stara w iednym końcie w węgły, w drugim w słupy przystawiona, wydylowanie stare, dach słomiany stary, wrota z desek.
Przy wiezdzie na dziedziniec stoi obora na kilkadziesiąt sztuk bydła stara, z drzewa, w którey przyciesi pogniełe, ściany napruchniałe, dach zły zupełnie, zgoła tak zruynowana, że tylko z wielkiey potrzeby utrzymywana, na którey pokładu niema żadnego, wrota w kunach z desek, gwozdziami drewnianemi przybitych, z boku drzwi poiedeńcze także z desek tak pierwsze iak drugie na biegunach, za tą oborą w końcu zaraz stoi podobny budynek mnieyszy, na staynią obrócony, przeforsztowany, na środku dylekami łupanemi, w końcu iednym wydylowana, wrota z desek gwozdziami drewnianemi zbite na biegunach, w obydwóch końcach dane, z boku drzwi poiedyńcze na biegunie z desek podobnie gwozdziami zbite, przy nich wrzecądz i szkoble, ten budynek także stary, ale ieszcze dosyć dobry. Dach pod snopkami staremi. Niedaleko tych budynków przy drodze iest Owczarnia, w którey może się zamknąć owiec do dwóchset pięćdziesiąt, wrota z desek drewnianemi gwozdziami zbite na biegunach, w obydwóch końcach, drzwi z boku poiedeńcze z desek, także drewnianemi gwozdziami zbite na biegunie, przy nich wrzecądz i szkoble. Budynek ten stary, ale dobry, dach pod snopkami dobry, od dołu dwiema szorami gątów i dymnik obity. Innych pobudynków przy dworze więcey niema, bo stodoły trzy, spichrz, staienki, chlewy, kurniki w maiu roku przeszłego w nocy przez przypadek niewyśledzony spalone.
W tyle dworu ogród włoski, czyli sad owocowy, w którym drzewa stare w wielkiey części napsute przez teraznieyszego posiadacza kilkadziesiąt sztuk szczepów ....... pomnożony, i szkółką założoną w roku zeszłym. Od zachodu i północy płotem wiercianym w słupy z dawna ogrodzony, od wschodu nade drogą od wsi idącą oparkaniony, balkami na podmurowaniu między słupami murowanemi, których iest dwadzieścia trzy, od południa dworem, folwarkiem i wreszcie parkanem z słupami drewnianemi opatrzony. W linij słupów nad ogrodem murowanych, iest ieszcze ku oborze starey murowanych dziesięć z dziewięciu przęsłami sztachet, które iuż pougniewały i dlatego ich wiele brakuie słupów murowanych wielkich przy wiezdzie dwa z chakami wmurowanemi na przyszłość do wrot prócz powyżsych słupów murowanych iest ieszcze pięć od linij ku rogowi dworu wymurowanych, wszystkie te słupy dla cegły niedobrze wypaloney iuż wiele nadruynowane. Przy folwarku iest studnia stara nowego wycembrowania potrzebuiąca, przy niey socha kosior i pręgło kawałkiem łańcucha długości więcey łokcia związane, z wiadrem drewnianym. Druga studnia za Browarem na zimę ze wszystkim wycembrowana, przy niey socha, kosier z wiaderkiem drewnianym. Między dębami ku młynowi piec murowany o iedney czeluści do szuszenia lnu, potrzebuiący pokrycia. Młyn na stawku wodny z bali dobry, gątami pobity, które iuż dużo pogniłe. W sieni młynica izba iedna w niey podłoga z tarcic, sufit z płatów rzniętych, kominek, piec z cegły, okna dwa z szyb różnych, iedna stłuczona, drzwi czworo z tarcic, to iest iedne do sieni, drugie do izby, na zawiasach z klamkami, trzecie do komory na zawiasach z wrzecądzem, czwarte z komory na dwór na zawiasach, komin z fundamentu murowany, koła wodne dwa, na każdym wale po dwie ryfy i po dwa czopy, wrzeciona dwa, skrzynie dwie, kamienie spodnie dwa, i trzeci zwierzchni, tak cienki, że tylko od spodu zdatny, młynarz przeto ma swoy kamień zwierzchni, zresztą inne porządki powyższe dobre iak w młynie zwyczayne, pogrodki dobre. Przy tym młynie są chlewiki na bydło i swinie maiące troie łączne wpędzenia i szopę na porządki, te chlewiki w słupy z palików postawione stare. Daley stodołka o iednym klepisku, dwóch sąsiekach także stara

Budynki Wieyskie.

Idąc od ogrodu włoskiego na wieś stoi
1. Chałupa murowana z surówki od fundamentu z cegły paloney postawiona, pod snopkami o czterech izbach, w iedney mieszka Pietr Kulawiak półrolnik ma komorę, okna dwa, w drugiey także z komorą o iednym oknie mieszka Woyciech Owczarz komornik, w dwóch zaś izdebkach mieszkaią służący dworscy, każda z tych o iednym oknie a iedna z komorą. Komin z fundamentu murowany, pułap w strychulce cały lepiony, drzwi wszystkie z tarcic na zawiasach z klamkami, wrzecądzami, a u komor tylko wrzecądzami. Na przeciw tey chałupy iest stodoła w słupy na przyciesiach postawiona z różnego starego drzewa, o dwóch sąsiekach, a iednym bojowisku przedzielonym dla obydwóch wyrażonych gospodarzy do sąsieków po obydwóch stronach przystawione w klamrę chlewiki na wpędzenie inwentarzy. Chałupa wyżey opisana ze z surówki niedosyć wypaloney cegły postawiona potrzebuie wielkiey reperacyi.

2. Chałupa drewniana w węgły postawiona stara potrzebuie podciągnienia przyciesi, o dwóch izbach, w iedney z komorą o iednym oknie, mieszka Józef Maraszczyk półrolnik a w drugiey podobney mieszka Szymon Maraszczyk półrolnik także. Pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych, komin lepiony. Na przeciwko tey chałupy stoi stodoła stara, także z różnego drzewa, zaraz z nowa z chlewikami dla obydwóch gospodarzy iak pierwsza podobnie ze wszystkim postawiona.

3. Chałupa także drewniana w węgły postawiona stara, drzewo w niey na bale o iednym oknie z komorą, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych, dach słomiany stary, mieszka w niey Woyciech Utracki półrolnik. Stodoła na przeciwko tey chałupy z chlewikami, podobnie iak pierwsza różnego drzewa z nowa postawiona dla dwóch gospodarzy.

4ta. Chałupa także z drzewa postawiona stara, spustoszała, upadkiem bliskim grozi, o dwóch izbach bez komor, w iedney mieszka Borek? Pietruszka komornik dwóch dniowy. W drugiey zaś Sobestyan Szymonik także komornik dwóch dniowy. W tey komin lepiony, pułap i drzwi z dyli ciesanych, każda o iednym oknie, dach pod snopkami zły. Pierwszy ma stodołkę o iednym sąsieku starą w słupy postawioną nad stawikiem, drugi wspólną z Woyciechem Utrackim.

5. Chałupa murowana z surówki od fundamentu z cegły paloney pod snopkami staremi o trzech izbach, komin całki murowany, pułap w strychulce lepiony, drzwi wszystkie z tarcic na zawiasach z klamkami, wrzecądzami, do komor zaś tylko z wrzecądzami. Na iedney stronie z południa Karczma do szynkowania pańskiego trunku o trzech oknach złych, z komorą a w niey małym sklepikiem murowanym na piwo, w tey mieszka Woyciech Szymański, na drugiey stronie od północy w iedney izbie o iednym oknie z komorą mieszka Szymon Potrzebny zagrodnik, w drugiey izbie także o iednym oknie z komorą mieszka Mikołay Jantczak zagrodnik. Ta chałupa także naddezelowana w ścianach ze z surówki i cegły nie dopaloney potrzebuie reperacyi i częstey.Na przeciwko iest stodoła dla dwóch gospodarzy ze wszystkim iak pierwsza i z podobnego różnego drzewa postawiona, podporami wsparta.

6. Chałupa także drzewniana stara pod snopkami staremi, drzewo i przyciesi zbutwiałe na tyle w izbie wielkiey o iednym oknie z komorą mieszka Maycher Woiecki półrolnik. Na przodku w izdebce małey niedawno spotrzeby w sieni utworzoney mieszka Woyciech Maraszczyk komornik dwóchdniowy. Pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych, komin lepiony, stodołę ma wspólną z Mikołayem Jantczakiem.

7. Chałupa także drewniana stara, drzewo i przyciesi zbutwiałe, dach pod snopkami stary, komin lepiony, pułapy i drzwi z dyli ciesanych. W tey chałupie izby trzy, każda o iednym oknie z komorą. W pierwszey mieszka Ignacy Pietrzak zagrodnik, w drugiey Szymon Kulawiecki zagrodnik, w trzeciey Andrzey Kowalski, komornik dwudniowy. Na przeciw iest stodoła z różnego drzewa z chlewikami podobnie iak pierwsza dla dwóch gospodarzy Igacego Pietrzaka i Szymona Kulawieckiego postawiona. Przy tey stodole stoi stodołka mała, z dylików stara, pochylona Andrzeia Kowalskiego.

8a. Chałupa także drewniana, stara pod snopkami staremi, przyciesi zgniłe, drzewo w ścianach zbolałe, o iedney izbie, iednym oknie z komorą, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych. W niey mieszka Jan Pietrzak półrolnik. Na przeciwko stodoła z drzewa różnego dla dwóch gospodarzy, to iest tego Jana Pietrzaka i Szymona Potrzebnego wspolna, podobnie iak pierwsza postawiona stara podporami wsparta.

9. Chałupa także drewniana pod snopkami staremi o iedney izbie z dwiema oknami z komorą w sieni, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych, ściany i przyciesi spruchniałe zamieszkała przez Stanisława Sobczaka półrolnika. Na przeciwko stodoła poiedeńcza z starego drzewa dla iednego gospodarza stara. Przy chałupie chlewiki przystawione dla inwentarzy z dylików różnych.

10. Chałupa także drewniana stara pod snopkami staremi, drzewo w ścianach zbutwiałe, przyciesi pogniłe o iedney izbie z oknem iednym z komorą, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli ciesanych. Tu mieszka Roch Potrzebny półrolnik. Na przeciwko stodoła stara z różnego drzewa i chlewiki tym sposobem iak pierwsza wspólnie dla dwóch gospodarzy to iest Rocha Potrzebnego i Jana Utrackiego postawiona.

11. Chałupa także drewniana stara pod snopkami staremi o iedney izbie z oknem iednem, z komorą, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli lepionych i ciesanych, w niey mieszka Jan Utracki ma wspólną stodołę z wyżey wspomnionym Rochem Potrzebnym.

12. Chałupa równie drewniana stara pod snopkami staremi drzewo w niey napruchniałe, przyciesi zgniełe, o iedney izbie z oknem iednym z komorą, komin lepiony, pułap i drzwi na biegunach z dyli wyciesanych, zamieszkała od Woyciecha Potrzebnego półrolnika. Na przeciwko stodoła z chlewikami w klamrę o iednym boiewisku z różnego i starego drzewa w słupy na przyciesach, od dwóch lat przez W. Sulimierskiego teraznieyszego posiadacza postawiona.

13. Chałupa także drewniana stara, pod snopkami staremi, chyląca się dla zbutwiałego drzewa i przyciesi zgniłych o iedney izbie, z iednym oknem, komin lepiony. Pułap i drzwi z dyli ciesanych, komory niema. Tu mieszka Woyciech Szymański komornik dwóchdniowy, chlewiki do tey chałupy przystawione i skład na zboże bo stodoły inney nie ma.

14. Chałupka drewniana z chlewa wymyślona z sionką z obałków przystawioną, dobrze pochylona stara, pod snopkami. W tey mieszka Marek komornik dwóchdniowy.

15. Chałupka drewniana mała o iedney izdebce z sienią stara, pod snopkami staremi, drzewo w ścianach i przyciesi pogniłe, bliska upadku. Stoi od pola na przeciw ogrodu włoskiego. W niey mieszka owcarz dworski.

16. Gościniec z staynią wiezną na Utracie przy trakcie od Sieradza do Warty idącym. Drzewo w nim nabutwiałe, przyciesi zgniłe, dach słomiany stary, komin lepiony, drzwi z desek drewnianemi gwozdzmi zbite, izba o dwóch oknach duża z komorą, komin lepiony. Niedaleko tego gościńca stoi stare kuźnisko, gdzie karczmarz kładzie trochę zboże nie maiąc inney stodołki. W tym gościńcu siedzi Grzegorz Kucharski.

17. Karczma na Brzezinie pod Zapustą postawiona w słupy na przyciesiach pod snopkami o iedney izbie z dwiema oknami, izbą, komorą, komin lepiony, drzwi z desek z wrzecądzami, pułap z dylików przeciesanych, sień podwóyna. Niedaleko stodołka mała z dylików starych różnych pusta.

18. Chałupa drewniana stara pod snopkami na Brzezinie pod olszyną postawiona w słupy. Drzewo pobutwiałe w ścianach i przyciesi zgniłe, izba o dwóch oknach z? komorą. W sieni izdebka mała zrobiona z małym okienkiem, drzwi na biegunach z dylów ciesanych, i pułap, a w izdebce w strychulce lepiony komin. Mieszka tam płuciennik z szewcem czynszuiący. 

Za ogrodem włoskim w tyle stoi chałupka mała Wawrzyna wysłużonego ogrodowego iego własna za pozwoleniem dworu postawiona.

Nadmienia się, że opis okien na wsi opuszczony, bo ten trudno oznaczyć gdyż w wielu chałupach w większey części szyby powybijane, tylko zalepione są gliną. U drzwi w chałupach niemurowanych żadnego żelastwa nie masz.

Pasieka pszczół gruntowych pieńków ośm, a kupnych przez W. Sulimierskiego pieńków dwadzieścia cztery.
Co się tycze powinności, czynszów i zakładów włościan Woli Dzierlińskiey tych tabella przez strony podpisana, tu załącza się.

Z tej tabeli wynotowuję tylko nazwiska włościan.

Półrolnicy- Pietr Kulawiak, Józef Maraszczyk, Szymon Maraszczyk, Woyciech Utracki, Maycher Woiecki?, Jan Pietrzak, Stanisław Sobczak, Roch Potrzebny, Jan Utracki, Woyciech Potrzebny.

Zagrodnicy- Szymon Potrzebny, Mikołay Jantczak, Ignacy Pietrzak, Szymon Kulawiak.

Komornicy- Woycierz Owcarz, Borek Pietruszka, Woyciech Szymański, Woyciech Maraszczyk, Andrzey Kowalski, Woyciech Szymański, Marek Szymański, Grzegorz Kucharski, Sobestyan Szymonik.

Kontraktowi- Bogusław Mański młynarz, Józef Ciesielski płóciennik, Jakób Jaszczeński? szewc.