-->

czwartek, 13 maja 2021

Inwentarz Wola Kleszczowa (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832 cz. b, akt nr 263. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Wola Kleszczowa (Wulka Widawska)

"Działo się na gruncie w wsi Woli Kleszczowey Powiatu Sieradzkiego dnia dwudziestego drugiego sierpnia roku tysiąc osmset trzydziestego drugiego."

Dzierżawca trzechletni dóbr Wola Kleszczowa Antoni Sariusz Stokowski wezwał Rejenta Powiatu Sieradzkiego Antoniego Pstrokońskiego w celu spisania stanu dóbr należących do sukcesorów zmarłego Ksawerego Turskiego, stolnika Majętności Widawskiej. Inwentarz konfrontowany jest ze stanem dóbr spisanych w roku 1828.


Folwark i Wieś Wola Kleszczowa.

1. Dwór stary iak był iest, maiący dach szkudlany, reperowany, ieszcze reperacyi potrzebuiący.

2. Staynia stara czyli owczarnia razem z oborą na boku z staynią i wozownią stare wyprężone po podpierane maiące dach słomiany zły, wrot czworo pochylonych i drzwi iedne. W tym budynku trzy belki zupełnie złamane, zgoła potrzebuie koniecznego przestawienia.

3. Stodoła z drzewa rzniętego stara o dwóch klepiskach pod słomianym dachem maiąca wrot dwoie z dwiema wrzeciądzami i szkoblami, przyciesi zgniłe.

4. Stodoła druga z drzewa kostkowego, o dwóch klepiskach maiąca dwoie wrot na biegunach, zamek z kluczem, wrzecądz z szkoblami, dach bardzo stary.

5. Spichrz z drzewa rzniętego stary iak był iest, tylko dach gorszy bo coraz starszy.

6. Blisko wrot czworaki stare dla służących z drzewa kostkowego maiące dach słomiany, komin lepiony, izby cztery, komory dwie, okien czworo sporządzanych.

7. Stawek po części zarosły przez który przechodzi rzeczka Nieczeć.

8. Chliwiki stare, ściany popsute, dach bardzo zły, szczyty złe, drzwi czworo, a piątych brakuie, przyciesi wklęsłe.

9. W tyle dworu ogród z sadkiem, w którym są niektóre ogrodowizny. Podwórze dość ogrodzone z dwiema wrotami. Przed owczarnią brakuie w płocie dwóch przęseł.

10. Na końcu wsi Karczma stara bez stayni, maiąca komin murowany, dach słomiany bardzo zły, izby dwie, komorę iednę.

11. Młyn na stawie i rzece Nieczeci o dwóch kołach, dach na nim szkudlany a na domie słomiany, drzwi pięcioro na zawiasach. Jaki czynsz młynarz opłaca i iakie posiada porządki iest to opisane w kontrakcie u Wóyta Gminy znayduiącym się.

12. Most na rzece Nieczeć dość dobry.

Kolejno opisano inwentarze i porządki na gruncie czyli konie, woły ratajskie, krowy porządki gospodarskie, zasiewy (wzmiankowano miejsce Plichy).
Następnie opisano powinności włościan. Tu wymieniam tylko nazwiska.


Półpółrolnicy: Stanisław Paliwoda, Wincenty Piorkos?, Gabriel Luter.
Zagrodnicy: Roch Rybak, Jędrzey Luter, Franciszek Luter, Jakub Kozieł, Jakub Kozieł, Paweł Nawierski, Wincenty Turczyński sołtys, Franciszek Paiąk karczmarz.

Komornicy:
3 komorników i 3 komornice

Młynarz Tomasz Nowakoski.


poniedziałek, 10 maja 2021

Inwentarz Stolec (1833)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1833, akt nr 196. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka. 


"Działo się na gruncie Wsi Stolca Powiatu Sieradzkiego dnia dwudziestego drugiego Pazdziernika roku Tysiąc osmset trzydziestego trzeciego."

Rejent Powiatu Sieradzkiego przybył do wsi Stolec wezwany przez Józefa Borowskiego, który wydzierżawił dobra Stolec z przyległościami na okres trzech lat od dziedziców Szaniawskich. Rejent przystąpił do opisania stanu dóbr.


1. Budynki Dworskie w wsi i folwarku Stolec.

1. Dwór drewniany, stary, gliną obrzucany i bielony, maiący kuminy dwa murowane, dach szkudlany w części znaczney stary choć i teraz reperowany szkudłami przeszłego dzierżawcy s.p. P. Dzwonkowskiego, do których teraznieyszy Dzierżawca dodał szkudelniaków. Ten dwór długi łokci reńskich 30 1/2, szeroki łokci 14 1/4, wysoki łokci 3 1/2.
Wchodząc do niego gankiem drzwi ordynaryine na zawiasach z klamką, drugie drzwi do sieni składane na zawiasach z antabą, zamkiem bez klucza i rygielkiem u góry. W sieni posowa i podłoga z tarcic, z tey sieni są drzwi do kuchenki na zawiasach z antabą do zamykania, a drugie drzwi po prawey stronie na zawiasach z antabą do zamykania do pokoiu. W tem pokoiu piec moskiewski z kafli, podłoga i posowa z tarcic, okna dwa, w które dwie szyby nowe kazał wprawić teraznieyszy Dzierżawca.
Z tego pokoiu drzwi podwoyne na zawiasach z zamkiem i antabami bez klucza do pokoiku. Ten pokoik z dawnych czasów malowany, lecz zabrudzony, w nim podłoga i posowa z tarcic, kominek moskiewski biały, okna dwa, w iednym brakuie szyby.
Z tego pokoiku drzwi podwoyne na zawiasach z zamkiem i antabami bez klucza do kuchni, w którey są okna dwa bez iedney szybki, a trzecie bez szkła. Komin duży z prętem żelaznym u kaptura, piec kucharski z cegły, drzwi do sklepu na zawiasach z haczykiem, w którym znowu wewnątrz są drzwi na zawiasach.
Z kuchni dwoie drzwi do dwóch komor, znowu trzecie drzwi do sionki na zawiaskach, po tym ze sionki także drzwi na zawiasach, w podwórku, w kuchni posadzka z cegły stara, posowa częścią lepiona, częścią z tarcic, a nad piecem w kuchni podparta iest belka słupkiem niedawno.
Wracaiąc się do sieni główney są drzwi podwoyne maiące tylko na iedney stronie dwie zawiaski z zamkiem, antabami, kluczem i rygielkiem. W tem pokoiu okna dwa, w które teraznieyszy Dzierżawca kazał wprawić trzy szyby nowe, kominek z kafli moskiewski, posowa i podłoga z tarcic, framuga przy kominku zamykana na drzwiczki o zawiasach i zamku bez klucza.
Z tego pokoiu drzwi podwoyne na zawiasach z zamkiem i antabami bez klucza do pokoiu sypialnego, w którym są dwa okna, kominek z kafli moskiewski, podłoga i posowa z tarcic.
Z tego pokoiu drzwi małe do panieńskiego pokoiku na zawiasach, w tym pokoiku piec mały z kafli moskiewski, okno iedno w którym szyba przetrącona, podłoga i posowa z tarcic. Z tego pokoiku drzwi ostatnie małe na zawiasach z zamkiem i antabami do kuchni.
Na boku dworu na wschód słońca iest przymurowana sala przez dawnego Dziedzica W. Kaietana Szaniawskiego, snopkami poszyta, bez posowy i podłogi, drzwi do niey z podwórka stare, złe, na zawiasach. Obeymuie na dłuż łokci reńskich iedenaście a na szerz łokci czternaście i cwierć. Do tey sali pustey składane bywa drzewo na opał.
Za dworem iest ogród z sadem. Na boku iest stary tranzet. Okienic przy dworze iest trzy.

2. Na drugim boku dworu iest lamuz z drzewa rzniętego, stary, z dachem szkudlanym starym. W tem lamuzie podłoga z kawałków poszyta zła, posowa z dylików, schodki na górę, drzwi do lamuza składane na zawiasach z ryglem i szkoblami do zamykania na kłotkę, wewnątrz dwa rygielki u nich.

3. Obok dworu kurniki z balików rzniętych,długie łokci dwadzieścia cztery, szerokie łokci sześć i puł, wysokie półczwarta łokcia, maiące dach słomiany, drzwi sześcioro na zawiasach, posowy z żerdzi rzadkie.

4. W rogu kurników chlewy z drzewa rzniętego, długie łokci trzydzieści ieden, szerokie łokci dziewięć, wysokie łokci trzy i cwierć, maiące dach słomiany, drzwi czworo z tarcic bez żelaz, podłogi stare, złe.

5. Przed kurnikami płoty zwyczayne z żerdzi.

6. Wolarnia nowa z drzewa kostkowego, maiąca przyciesi bez podmurowania, dach słomiany, okienka cztery szklane, podłogę z dyli przez teraznieyszego Dzierżawcę daną, koryta trzy dawne, posowę z żerdzi, dymnik w dachu bez zamykania, drzwi troie na zawiasach z szkoblami i wrzecądzami, a czwarte na biegunach do komorki na sieczkę sporządzoney. Ta wolarnia obeymuie na dłuż łokci trzydzieści ośm, na szerz dziesięć i puł, na wysokość łokci cztery.

7. Gorzelnia stara z drzewa różnego gatunku, długa łokci trzydzieści siedm, szeroka czternaście, wysoka łokci cztery, maiąca dach i nowy i stary, komin wielki murowany, przyciesi niektóre zgniłe niepodmurowane, izbę do piwa robienia z kominkiem moskiewskim, z którego się suszy słód na górze, posowę z tarcic starą, na drugiey stronie izbę gorzelnianą o troygu drzwiach na zawiasach. W gorzelni posowa stara z dylików niecała, z gorzelni iest komora z dwoygiem drzwiami.

8. Za gorzelnią studnia niegłęboka z cembrzynką, słupami i rynnami dwiema oprócz tego są ieszcze rynny, iedne od gorzelni do studni wywarowey, a z tey druga do wolarni.

9. Na górce czworaki nowe z drzewa rzniętego podmurowane, maiące komin murowany, dach słomiany, izby cztery, komory cztery, drzwi wszystkie na zawiasach małych i dużych z klamkami, wrzecądzami i szkoblami, kominki cztery, piece cztery murowane, posowy w strychulce gliną lepione, okna cztery, każde o sześciu taflach. Ten budynek dla służących, długi łokci dwadzieścia ośm, szeroki łokci czternaście, wysoki łokci cztery.

10. Na drugi górce oficena w pruski mur postawiona maiąca dwa kominy murowane, dach szkudlany, częścią nowy, częścią stary zły, cztery izby mieszkalne z oknami i drzwiami na zawiasach, po części z klamkami, wrzecądzami i szkoblami, komorę iednę, sionki trzy, izby dwie pustkami stoiące, posowy i podłogi z tarcic w czterech izbach, kominki trzy, u dwóch okien są okienice. Sklep murowany pod tą oficyną do którego się wchodzi ze wschodu słońca, maiący drzwi na zawiasach z wrzecądzem, szkoblami, a drugie drzwi wewnątrz także na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami. Ta oficyna zawiera na dłuż łokci reńskich czterdzieści dwa, na szerz czternaście a na wysokość cztery i pół łokcia. Z boku są schody na górę z drzwiami zamykanemi. Za oficyną studnia ocembrowana, z słupem, kosiorem i korytem.

11. Spichrz murowany o dwóch piętrach, maiący dach słomiany dekowany stary, kalonkę i u dołu z szkudeł, okienka na zawiaskach, zamykane, drzwi frontowe na zawiasach poczwórnych z wrzecądzem i szkoblami, był u nich zamek ale oderwany, wewnątrz drzwi pięcioro na zawiasach z zamkami, szóste drzwi na górę idąc po schodach na zawiasach z zamkiem bez klucza, posowy i podłogi z tarcic. W tym spichrzu iest sypań cztery piętrowych, to iest w murach dwa pod dachem dwa- obeymuie na dłuż łokci dwadzieścia sześć, na szerz łokci czternaście, na wysokość łokci ośm i puł.

12. Stodoła z drzewa rzniętego w słupy murowane długa łokci sto ośmnaście, szeroka łokci piętnaście i puł, wysoka łokci cztery, maiąca dach stary zły, ale teraz przez Dzierżawcę mocno zreperowany, klepiska trzy z wrotami na biegunach, lecz w każdych są drzwiczki na zawiasach z zamkami z wrzecądzami i szkoblami i kluczami.

13. Owczarnia murowana, długa łokci reńskich sto dwa, szeroka łokci siedmnaście, wysoka łokci pięć, maiąca przed sobą z boku wystawę na słupach murowanych, dach słomiany stary, w dachu trzy dymniki zamykane, drzwi troie nabiiane gwoździami na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, wrot dwoie gwozdziami nabiianemi z trzema rzędami zawias grubych, z których iedney brakuie. Frontowy bok tey owczarni obrucony iest z dawna na staynię dla koni, w którey są koryta, drabki, posowa z żerdzi i bruk.

14. Wozownia stara z drzewa kostkowego, długa łokci dwadzieścia cztery, szeroka łokci siedmnaście, wysoka łokci cztery maiąca dach słomiany, dwie przegrody z wrotami na biegunach z wrzecądzami i szkobelkami.

15. Obora z drzewa łatanego stara popodpierana długa łokci czterdzieści dwa, szeroka łokci czternaście, wysoka łokci trzy, maiąca dach słomiany stary, żłoby na iedney stronie, drzwi dwoie i wrota na biegunach. Obok tey obory chliwik z starego drzewa długi łokci szesnaście, szeroki łokci trzynaście, wysoki łokci trzy, maiący dach słomiany i drzwi kilkoro złych, a to na inwentarz służących.

W środku wsi Stolca

16. Kuźnia nowa z drzewa kostkowego, długa łokci piętnaście, szeroka łokci iedenaście i puł, wysoka łokci cztery i puł, maiąca dach nowy szkudlany, komin murowany, izbę, komorę i sień w którey statki kowalskie, drzwi pierwsze nabianie gwozdziami na zawiasach z zamkiem i antabą, drugie i trzecie drzwi na zawiasach z haczykami, w izbie i komorze posowa z tarcic.

17. Karczma murowana, długa łokci trzydzieści pięć, szeroka łokci szesnaście, wysoka łokci sześć, maiąca dwa kuminy murowane, dach szkudlany stary, na nim drabinę starą spruchniałą. Do karczmy wchodzi się po schodach, gdzie z sieni izba wielka o sześciu oknach, alkierz o dwóch oknach, pokoik na przodku o iednym oknie, izdebka o iednym oknie i komorka z małą sionką, posowy w nich w strychulce na gline wylepione, podłoga w izbie wielkiey iuż zła w izdebkach dobra. W izbie komin w murze, pieców było trzy, ale teraz żadnego nie masz, w izdebkach są kominki moskiewskie. W izbie stoły cztery, ławki nad ścianami długie dwie, ławka mała iedna, a druga zła, w izdebce stolik olszowy.

18. Staynia wiezdna murowana długa łokci dwadzieścia ośm, szeroka łokci dwadzieścia ieden, wysoka łokci pięć i puł, maiąca dach częścią słomiany, a częścią wcale zły szkudlany bez kalonki, żłob długi na iedney stronie a na drugiey połowę, wrota na wylot z potroynemi zawiasami, u iednych są drzwiczki na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami, szczyty z tarcic. Z drugiey strony drogi iest studnia z małą cembrzynką.

19. Młyn na rzece PLISIA czyli OLEŚNICY z drzewa kostkowego, stary, długi łokci dwadzieścia siedm, szeroki łokci dziesięć i puł, wysoki łokci pięć, maiący ściany wyprężone, dach szkudlany po części stary, komin murowany, izbę z podłogą, posową, komorę [z] kominkiem i piecem, oraz oknami trzema, w których cztery szyby wytłuczone i młynicę o dwóch kołach. Inwentarz we młynie taki: kamienie spodnie dwa, kamienie wierzchnie dwa, wrzeciona żelazne dwa, paprzyce żelazne dwie, ponewki żelazne dwie, skrzynie sosnowe od mąki dwie, półskrzynki sosnowe dwa, zuberki dwa, pytli dwa, obręczy żelaznych na wałach ośm, czopy żelazne do kucia kamieni dwa, pogrodki u młyna stare, skrzynie do ryb w rzece.

Folwark Filipole.

1. Dworek z drzewa kostkowego, długi łokci reńskich dwadzieścia ieden i pół, na szerz łokci dziewięć i pół, wysoki łokci trzy i trzy cwierci, oprócz przystawioney komorki w tyle, maiący komin murowany, dach szkudlany, pokóy, alkierz, kuchnię, oraz w tyle przystawkę czyli komorę, drzwi na zawiasach żelaznych bez zamków, które Dziedzicy pobrali, okna dobre na zawiaskach, oprócz w kuchenney izbie, gdzie pięć szybek stłuczonych, kominki moskiewskie i polskie, drabinę na dachu, podłogi w pokoiu i alkierzu.

2. Po lewey stronie tego dworku iest chałupa z drzewa kostkowego stara, długa łokci trzynaście, szeroka łokci ośm, wysoka łokci dwa i pół, maiąca dach słomiany, komin lepiony, izbę o iednym oknie, sień i drzwi dwoie na biegunach.

3. Owczarnia z drzewa kostkowego, długa łokci pięćdziesiąt siedm, szeroka łokci czternaście i puł, wysoka łokci cztery i cwierć, maiąca dach słomiany, reperacyi znaczney potrzebuiący, dwa szczyty z tarcic u których brakuie iedney czwartey części, dymniki dwa w dachu, wrot dwoie na biegunach, drzwi dwoie na zawiasach, wystawy dwie na słupach ściany pochylone, w tyle podparte.

4. Stodoła z drzewa rzniętego, długa łokci siedmdziesiąt trzy i cwierć, szeroka łokci dziesięć i puł, wysoka łokci cztery i puł, u niey dach słomiany stary, wrota z tarcic na biegunach, drzwiczek dwoie zabitych z boku.

5. Budynek z drzewa kostkowego, zawieraiący na iedney stronie samsiek na siano, z wrotami z przodku obalonemi a z tyłu dobremi, dach słomiany w kalonce reperacyi znaczney potrzebuiący. Przy samsieku czyli klepisku zrąb stary bez dachu maiący ieszcze belki i kozły bez łat, przy tym zrębie kawał oborki starey bez drzwi i bez dachu.

6. Dziedziniec ogrodzony płatami a częścią żerdziami, w niektórych mieyscach brak, słupy trzy do wrot. Na dziedzińcu iest topoli młodych sześć, z których iedna sucha.

Wieś Broszki

1. Dwór nowy przez W. Henryka postawiony z drzewa, obrzucony gliną wewnątrz i zewnątrz, oraz wybielony wapnem, długi łokci reńskich trzydzieści, szeroki łokci piętnaście, wysoki łokci cztery, maiący dach szkudlany, ganek przed dworem na dwóch słupkach, komin murowany, na prawey stronie wchodząc dwa pokoie z podłogami posowami, dwa kominki moskiewskie bez blach, okien pięć w których dziedziczki miały potłucz trzydzieści ośm szyb, a których wprawienie teraz kosztuie zło. dwadzieścia pięć groszy dziesięć. Na drugiey stronie izbę z dwoma oknami, kominkiem kucharskim i sabatnikiem i posową z dylików bez podłogi. Z tey izby sionka z niey drzwi na podwórze, z sionki schody na górę, w środku pokoik z iednem oknem i drzwiami do ogrodu na pół szklanemi, oraz kominkiem z cegły, drzwi wszystkich ośm na zawiasach bez zamków, które poodrywane, u tych zaś drzwi gdzie była kuchnia i iest sionka są wrzecądze z szkoblami i klamki z haczykami. Okna na zawiaskach otwierane i z ryglami, drzwi sienne dziewiąte podwóyne na zawiasach gwozdziami nabiiane z klamką, wrzecądzem i ryglem, w sieni dwie framugi z drzwiczkami do zamykania i astrych z cegły.

2. Po lewey stronie dworu staynia z drzewa kostkowego długa łokci dziewiętnaście szeroka łokci dwanaście, wysoka pół czwarta łokcia, maiąca dach słomiany z trzema szorami szkudeł i dymnikiem zamykanym, w środku wozownią z posową z dylików, staienki dwie po bokach z podłogami i posowami z dylików, w iedney z nich koryto z drabiną, drzwi dwoie na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, przyciesi kamieniami podłożone.

3. Kuchnia z chlewa z Hutnik postawiona z drzewa kostkowego, długa łokci trzynaście, szeroka łokci dziewięć, wysoka łokci cztery, maiąca dach słomiany, komin lepiony nadmurowany. Tu iest izba z kominkiem, oknem i posową, komora z posową, drzwi na zawiasach. Ten budynek teraz niedawno postawiony.

4. Po prawey stronie dworu stodoła niedawna z drzewa rzniętego, długa łokci pięćdziesiąt sześć, szeroka łokci czternaście, wysoka łokci cztery i puł, maiąca dach słomą dekowany, klepiska dwa w środku spichrz z drzwiami, w których był zamek, wrzecądz i szkoble ale ie zabrano i przez to drzwi nadpsuto, wrota na biegunach bez żelaz.

5. Do boku stodoły przystawiono teraz chliwik z dylików łupanych pod snopkami o czterech drzwiach dla trzody i drobiazgów.

6. Obora z starego drzewa, długa łokci trzydzieści ośm i pół, szeroka łokci czternaście, wysoka łokci cztery, maiąca dach słomiany, drzwi teraz dwoie na biegunach, żłoby i drabinę, pokład rzadki z żerdzi, okna owalne pięć, w każde wbite po dwa kołki.

7. Dziedziniec i ogród z sadkiem ogrodzone płatami łupanemi w słupki sosnowe. Z frontu wrota z łat łupanych i fortka na biegunach, w ogrodzie gruszka polowa, dwa dęby, oraz młodych drzewek przeszło trzydzieści, szkółka na boku malutka, w ogrodzie wychodek z drzewa, obrzucany gliną i bielony z drzwiami na zawiasach bez dachu. W środku dziedzińca klomb ogrodzony iedną żerdzią na słupkach.

8. Pasternik za stodołami ogrodzony w rzadkie łaty.

9. Gorzalnia z innego budynku przeformowana, częścią stara, częścią nowa, długa łokci trzydzieści ieden, szeroka łokci dziesięć i puł, wysoka łokci cztery, maiąca komin murowany, kotliny stare, dach w większey połowie tarcicami nakryty, w mnieyszey zaś słomą, izbę długą gorzelnianą, izdebkę z kominkiem moskiewskim, posowy i podłogi czasem z dylików, a w gorzelni brukowaną, drzwi bez żelaz, okna w gorzalni malowane dwa, a trzecie teraz nowe zrobione w izdebce okno malowane iedno. Rynny są dwie do wody. Przed gorzelnią dwie studnie bez wiader, maiące słupy i kosiory, lecz potrzebuiące wyższey cembrzyny. Studnia na wywar z dylików za płotem podwórzowym.

Hutniki Folwark

1. Chałupa z drzewa kostkowego czyli Dworek, maiąca dach słomiany, stary, u dołu i wedle komina reperacyi potrzebuiący, komin lepiony, pokóy z drzwiami na zawiasach, dwiema oknami, w iednym czwarta część szyb wybitych, posową i podłogą z tarcic, kominkiem moskiewskim. Z tego pokoiu są drzwi do komory na biegunach, a drugie z komory na podwórze ordynaryine. Na drugiey połowie izba czeladnia z dwiema oknami, w których tylko iest szybek iedenaście i kominek polski z piecem, drabina na dachu. Przed oknem pokoiu sklepik z drzewa na wierzchu pod snopkami złemi do mleka.

2. Obok tego Dworku chałupka pusta z drzewa kostkowego, gdzie przedtym była kuchnia, maiąca dach słomiany, komin lepiony, sień z małą komorką, izbę kuchenną z posową i podłogą z dylików, okno iedno, w którym szybek dziewięć, drugie okno zabite, przyciesi wklęsłe i spruchniałe.

3. Gorzelnia stara z obory zrobiona, niewarta tak się nazywać, zupełnie spustoszała, pod snopkami, drzewo zgniłe. Za gorzalnią studnia z cembrzyną starą, złą.

4. Blisko tey gorzalni oborka stara pod snopkami, drzewo zupełnie zgniłe.

5. Chlewik z drzewa kostkowego dla trzody, maiący drzwi z wrzecądzem i szkoblami, dach słomiany zły.

6. Stodoła z drzewa kostkowego, stara, maiąca dach pod snopkami zły, u dołu wyszarpany, klepisko o dwóch samsiekach, wrot dwoie na biegunach bez żelaz.

7. Szopa na ośmiu słupkach z dachem słomianym, reperacyi potrzebuiącym, u dołu i na kalonce.

8. Szopa na słupkach żerdziami wokoło ogrodzona z drzwiczkami na biegunach, z dachem słomianym.

9. Stodoła z drzewa kostkowego spruchniałego, przyciesi w ziemi, dach słomiany reperowany, samsiek ieden i wrota do klepiska.

10. Spichlerzyk z drzewa kostkowego stary, maiący dwie przegrody, drzwi dwoie na biegunach, u iednych wrzecądz z szkoblami i dach słomiany.

11. Spichlerzyk drugi z drzewa łupanego stary zły, z dachem słomianem, przyciesiami w ziemię wklęsłemi i drzwiami na biegunach z wrzecądzem i szkoblami.

12. Chlewy z drzewa łupanego stare, maiące cztery przegrody z drzwiami złemi, posowę z łat i dach słomiany.

13. Obora z drzewa kostkowego stara, po części spruchniała, maiąca drzwi iedne otwierane drugie zabite i wrota bez żelaz, przyciesi pogniłe, dach słomiany, wielkiey reperacyi potrzebuiący.

14. Na podwórzu studnia swieżo ocembrowana, maiąca koryto nowe i stare.

15. Stodoła z drzewa kostkowego niedawno postawiona maiąca dwa samsieki, iedno klepisko, wrota bez żelaz i dach słomiany.

Następnie opisano zasiewy na poszczególnych polach folwarcznych. Pomijam szczegóły odnotowuję tylko pojawiające się nazwy:

Stolec: pole Grabowa, pole Dziedzina, bór Krzyżanka. Wzmiankowane są nazwy: Za Górami, Grochowczysko, Owsisko, Staiska, Smug.

Filipole: pole Kielnik. Wzmiankowana nazwa: Ług.

Broszki: pole Robocisko. Wzmiankowane są nazwy: Podlesie, Pszczelnik, Borowina.

Hutniki: Wzmiankowana nazwa: Dąbrowa.

Kolejno opisano załogi, robocizny, tłuki, czynsze, daniny i sztuki przędzenia włościan w majętności Stoleckiej, z wyjątkiem Leszczyna (Łeszczyna) osobno zestawionego. Odnotowuję tylko nazwiska włościan.

Stolec:
Zagrodnicy: Kacper Serweta, Jędrzey Serweta, Olbińska wdowa, Jan Pabiniak, Maci Mikołayczyk, Maci Zbik, Paweł Turek, Jan Olbiński, Bernard Pupar, Walenty Mianowski, Dyonizy Mrozik, Walenty Pielucha, Wincenty Szafleta, Karol Pupar, Roch Pietrasik, Jakob Pożybot, Kacper Turek, Franciszek Płaszczyk, Domin Siewierski, Woyciech Kowalczyk, Grzegorz Goździński, Maci Walaś, Walenty Kita, Kaietan Pożybot, Mikołay Mikołayczyk, Maci Włodarczyk, Łukasz Zygarski sołtys, Tomasz Olisiecki.
Komornicy: Filip Kiciński, Jacek Paluch, Kacper Pietrzak, Antoni Osiełek, Andrzey Bartnik, Alexy Sosin, Błażey Ciubik, Floryan Sikora, Jan Błaszczak, Oleyniczka wdowa, Kazimierz Wituski, Wawrzyniec Błaszczak, Franciszek Błaszczyk, Kacper Kowalczyk, Kurantka wdowa, Ignacy Barański, Rożańska wdowa, Andrzey Pielucha, Antoni Szewczyk, Izydor Pastucha, Rachwał Płaszczyk, Błaszczacka wdowa, Karol Olbiński, Łukasz Michalak, Mrozikowa wdowa, Łukasz Goniec?, Urban kościelny, Izydor Olbiński, Walenty Bartos, Jabłońska wdowa, Bartkowa Olbińska wdowa, Jan Kita, Wiktor Pawełczyk, Antoni Zagrayski, Celestyn Wlazlak, Mateusz Mikulski.
Czynszownicy: Pawlicki Idzi młynarz, Czeszek Woyciech garcarz, Turek Kacper garcarz, Zagrayski Andrzey garcarz, Witoski Jakob garcarz, Gradka vel Pożybot Tomasz garcarz, Garcarek Jan garcarz, Osiełek Antoni garcarz, Czeszek Wawrzyniec teraz włodarz w Broszkach, Sikora Wawrzyniec karczmarz, Witoski Kazimierz, Heidenreich Franci kowal naprawia robotę starą do dworu.

Biesiec:
Półrolnicy: Jan Soyka, Tomasz Soyka.
Zagrodnicy: Andrzey Karbowiak, Michał Kuczowolski, Maci Saga, Karol Kowalczyk, Piotr Woźniak, Kacper Soyka, Wawrzyniec Pożybot, Woyciech Grzelak, Franciszek Zaremski, Antoni Młynarczyk, Walenty Karbowiak.
Komornicy: Sylwester Partyka, Seweryn Grzelak, Grzegorz Osmelak, Marek Woźniak, Urban Oleynik, wdowa Karbowiaczka, Antoni Kuczowolski, Andrzey Kuczowolski, Grzela Karbowiak, Banaszka wdowa, Człapianka wdowa.

Dąbrowa mięka:
Półrolnicy: Szymon Paluch, Piotr Szwed, Cypryan Osmolak, Kaietan Pożybot.
Zagrodnicy: Antoni Szwed, Rafał Chalamus, Felix Osmolak, Piotr Pożybot, Marek Witkoski, Franciszek Bednarek, Szymon Szwed.
Komornicy: Kazimierz Sosin, Stanisław Rabęda, Kazimierz Zbik, Jan Halamuś, Grzegorz Osiełek, Bartnicka wdowa, Gadaczka wdowa, Witkoska wdowa, Idzi Pietrzak, Szwedka wdowa.

Broszki:
Półrolnicy: Michał Pietrasik.
Zagrodnicy: Antoni Piętka, Tomasz Antoniak, Michał Zbik, Woyciech Karczmarek, Jan Kazimierczak, Jakob Kazimierczak, Jakob Pietrasik, Tomasz Karczmarek.
Komornicy: Marcin Antoniak sołtys, Idzi Musiał, Łukasz Zbik, Jakob Sosin, Adryan Krzymiński, Jan Krzymiński, Michał Bernadziak, wdowa Sosinka bardzo stara, Łukasz Świętczak, Felicyan Bernadziak, Michał Sosin.
Czynszownicy: Serwaciński Xawery karczmarz, Pożybot Filip kowal naprawia robotę dworską, Musiał Idzi wieprzarz.

Potem opisano ogrodowiny. Na końcu pojawił się ksiądz Bartłomiej Kanias proboszcz w kościele w Stolcu. Wspomniano szpital znajdujący się na przeciwko plebanii.



piątek, 7 maja 2021

Inwentarz Brody (1820)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1820. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 341)


"Działo się w wsi Brody powiatu Szadkowskiego w woiewództwie Kaliskim dnia dwudziestego siódmego sierpnia roku tysiąc ośmset dwudziestego."
Józef Zdzienicki, dziedzic dóbr Kamostka i innych, sędzia Pokoju Powiatu Szadkowskiego, jako posesor zastawny wsi Brody wezwał Notariusza Publicznego Powiatu Szadkowskiego do opisania stanu dóbr.


Co do budowli dworskich.
1. Dwór w ryglówkę wybudowany złożony z dwóch pokoików, dwóch garderobek, z iedney izby czeladney i komory, dach szkudłami pobity zreperowany.- Dwór takowy iest ieszcze w dosyć zdatnym do mieszkania, potrzebuie tylko zewnątrz obrzucenia ścian i mieyscami dania cegły, zaś wewnątrz wytrynkowania w oknach iak się znayduią, w dwóch pokoiach brakuie szyb sześć, w garderobce szyb mnieyszych cztery, w izbie czeladney w dwóch oknach znayduie się szybek całych tylko sztuk 17 reszta zdezelowana - przy dwóch pokoikach znayduią się przy drzwiach dwa zamki bez kluczy, przy innych zaś drzwiach są klapki i szkoble - drzwi wszystkie są na zawiasach - iedne tylko drzwi od tyłu są zdezelowane, reszta dobra.
2. Officynka dosyć w dobrym stanie znayduie się, tylko do reparacyi dachu szkódeł kopy iedney naywięcey? brakuie, tyłek ieden przy tey oficynie dachem słomianym pokryte. Komin nad murowania potrzebuie.
2. Stodoła o dwóch klepiskach w dobrym stanie.
3. Spichrzyk stary dosyć dobry, dach potrzebuie małey reparacyi.
4. Znayduią się dwa chlewiki przy stodole stare zdatne do użytku.
5. Obory i staynia pod iednym dachem całkiem obalone, i drzewa do przestawienia ledwo trzecia część zdatnego iest.
6. Za wsią znayduie się browar dosyć w dobrym stanie, zaś obora przy nim spustoszała.

Zabudowania wieyskie.

6. Chałup sześć i budka z zabudowaniami w stanie potrzebnym reparacyi dachów i kaminów.

Co do inwentarza.

7. Znayduią się gruntowe cztery woły ratayskie.
8. Znayduie się trzech półrolników maiących gruntowe cztery woły, krowę, maciorę, wóz, płóg i inne narzędzia - zagrodnik ieden ma parę wołów, krowę i rekwizyta do gospodarstwa.

Wysiew zbóż dworskich. (pomijam)


środa, 5 maja 2021

Inwentarz Przygoń (1849)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Adama Łukaszewicza z Szadku z roku 1848/49. (Archiwum Państwowe w Łodzi, sygn. 49/2, akt nr. 77)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 
 Przygoń vel Bugaj
 
W roku 1849 Władysław Suchorski dziedzic dóbr Orpelowa wydzierżawił na okres trzech lat Konstantemu Pileckiemu (propinatorowi w dobrach Orpelów) propinację razem z karczmą w miejscu Przygoń. Suma rocznej dzierżawy opiewała na kwotę 1333 złotych polskich, groszy dziesięć. Przy tej okazji opisano stan zabudowań i zasiewów.


a) gościniec murowany z czterma numerami, kompletnie okute, zawiasy, zamki, klucze tudzież okiennice z zawiasami i szufryglami, izbą wielką, pokój sypialny i alkierz także okute kompletnie z okiennicami okutemi, w izbie wielki szynkowney iest szynkwas, stół dębowy i ławki gruntowe, na piecu blacha żelazna gruba do gotowania i walcowania.
b) przy tem gościńcu iest studnia ocembrowana do którey iest wiadro okute, gruntowe.
c) stajnia murowana z posową z tarcic, żłobami, drabinami, pałągiem żelaznym do latarni, drzwiami okutemi zawiasami żelaznemi, szufryglami, i drzwi boczne w stajni okute z zamkiem i klamką, wschody na górę. Odbiera? stodołe, stajenke, oborke, chlewik, okute? i w stajni zamek, zawiasy żelazne, klamry żelazne do zamykania, wychodek z tarcic, płoty w około i kilka sztuk drzewa jesiennego,- wzdłuż prętów czternaście, w szerz szesnaście ....... od dołku. W górze zaś prętów trzynaście długości szerokości czterdzieści pięć łokci rachuiąc na ieden pręt ośm jedna czwarta.


sobota, 1 maja 2021

Inwentarz Dębołęka (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832 cz. b, akt nr. 214. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka. 


"Działo się na gruncie wsi Dębołęki Powiatu Sieradzkiego dnia trzynastego lipca roku tysiąc ośmset trzydziestego drugiego."

Rejent Powiatu Sieradzkiego przybywa do Dębołęki gdzie zastaje Honoratę z Gątkiewiczów wdowę po dziedzicu dóbr Dębołęka Feliksie z Murzynowa Murzynowskim, która jest matką i opiekunką małoletnich Konstantego i Józefy, oraz Andrzeja Murzynowskiego byłego kapitana Wojsk Polskich, teraźniejszego dzierżawcę dóbr Dębołęka. Na żądanie wymienionych przystępuje do opisania stanu dóbr.


Budynki Dworskie.

1. Dwór murowany frontem na pułnoc, maiący dwa kominy murowane i dach pod dachówką, lecz że co rok musiał bydź reperowany, przeto teraz daie się przez Dzierżawcę ze szkudeł. Okno dobre, drzwi na zawiasach z zamkami, kluczami, antabami, rękoieściami, podłogi z tarcic i w tafelki wyrabiane, sufity wyrzucane. W tym dworze sala iedna, pokoi pięć, garderob cztery, w dwóch oknach garderob są kraty żelazne, piece moskiewskie potrzebuiące przestawienia, lecz znać że były polskie bo są czeluścia na drzwiczki zamykane. Suteryny pod dworem gdzie są kuchnia, mieszkanie, sklep i schowania różne, drzwi do nich tylko sześcioro, bo kilku brakuie, okienka popsute maiące iedenaście krat żelaznych. Te suteryny potrzebuią znaczney reperacyi w oknach? drzwiach i posadzkach. Na górze dwa pokoie i trzy schowania niedokończone bez okien, dobre? tylko dwoie na zawiasach. W dachu dymnik szklany, w którym brakuie szyb.
W tym dworze znayduie się wschodów troie, iedne z frontu do sieni, drugie na gure, trzecie do suteryn z szyią murowaną.

2. Dwór stary, czyli teraz Folwark z drzewa kostkowego maiący komin lepiony, dach szkudlany, bardzo zły, potrzebuiący albo nowego, albo wielkiey reparacyi. Na iedney stronie pokoy i dwa schowania, w nich okien pięć. W oknach brakuie szyb trzy, drzwi troie na zawiasach z klamkami lub haczykami i iednym zamkiem, okienic dwie wewnątrz piec ieden, kominki dwa, podłogi i posowy z tarcic. Na drugiey stronie izba kuchenna z piecem i kominkiem złemi, okna dwa zupełnie złe, obok tey izby komora z małym okienkiem, drzwi dwoie z kuną? na zawiasach, kuchenka w szrodku zdezelowana, do niey drzwi stare złe z wrzecądzem i skoblami.

3. Gorzalnia stara z drzewa kostkowego maiąca stare ściany po części spruchniałe. Dach z tarcic nadpsuty, komin murowany, komorę na perki przystawioną, na drugiey stronie komora do robienia piwa, okna, drzwi stare złe. Ten budynek niewart się nazywać gorzalnią, wypada nową postawić.

4. Wolarnia nowa z drzewa kostkowego podmurowana, zewnątrz gliną wylepiona maiąca podłogę bez posowy, okienka w ścianach przez puł złe, drzwi dwoie na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, dach słomiany z trzema rządami szkudeł u dołu.

5. Studnia między gorzalnią i wolarnią do wywaru ocembrowana z słupem, kosiorem, drągiem i wiadrem oraz rynnami do wolarni idącemi.

6. Studnia za gorzalnią z cembrzyną kostkową, słupem, krzyżem i kosiorem, przy którym wiadro okute.

7. Suszarnia nowa z drzewa rzniętego podmurowana, maiąca dach szkudlany, komin murowany z surówki, izbę z oknem, w którym cztery szyby przetrącone, komorą na słód z dwiema przegrodami ścianką z którey są wschody na górę, na górze lasy, w komórce podłoga. W izbie astrych z cegły, piec z teyże, koryto sosnowe do zalewu nowe, posowy wszędzie z tarcic, drzwi troie na zawiasach z wrzecądzem, szkoblami i haczykami.

8. Studnia obok suszarni z cembrzyną złą i rynnami do gorzalni ciągnącemi się.

9. Chlewy w klamrę z drzewa rzniętego, dach pod snopkami z trzema szorami tarcic u dołu, maiące drzwi czworo z iednym wrzecądzem i dwiema szkoblami, piątych drzwi w boku brakuie, z tyłu przyciesi zgniłe, te chlewy potrzebuią gwałtem przestawienia w inne mieysce suchsze, lub rowu.

10. Studnia czwarta kamienna obok dworu wymagaiąca z wierzchu nowey cembrzyny i wybrania wody do gruntu.

11. Staynia na wapno murowana i wapnem wyrzucana maiąca dach szkudlany, drzwi troie na zawiasach z wrzeciądzami i szkoblami. W każdey staience są podłogi, posowy gliną wylepione, po iednym okienku w tyle? do wyrzucania gnoiu zamykane na drzwiczki... żłoby dobre z drabinami, komorki dwie na obroki, w ścianie przedniey i bocznich okienka bez szkła?

12. Obora murowana nowa z dachem szkudlanem w którym są na przodku dwa dymniki, a w szczytach dwoie drzwiczek z haczykami i szkobelkami, maiąca troie drzwi z frontu a czwarte z tyłu na zawiasach z wrzecądzami, szkobelkami i haczykiem z iednego boku wrota na zawiasach z kunami, wewnątrz są koryta z drabkami i dwoie wschodów na górę, oraz posowę z tarcic, okienka w ścianach szklane, z których kilka stłuczonych.

13. Stodoła w słupy murowane z drzewa rzniętego z dachem słomianym starym i trzema szorami dran iuż przegniłych, maiąca dwa klepiska, wrota na kunach z wrzecądzami i szkoblami.

14. Stodoła druga stara z drzewa kostkowego o dwóch klepiskach z dachem słomianym starym, wrota tylko z wrzecądzami i szkoblami, potrzebuiąca w .... przestawienia.

15. Spichlerzyk razem z wozownią z drzewa rzniętego pod snopkami maiący drzwi do siebie na zawiasach z zamkiem, kluczem, wrzecądzem i szkoblami, wewnątrz przegrody z tarcic, wrota do wozowni z wrzecądzem i dwiema szkoblami.

16. Ogród za dworem murowanym włoski z ulicami i kwaterami w których są różne drzewa owocowe i dzikie, oraz kwiaty. Ogrodzony w około płotami w słupy i koły zawiertane, potrzebuiący w krótkim czasie przestawienia, bo stary i pochylony.

17. Sad na przeciwko dworu owocowy ogrodzony płatami w małe słupy, który iako też inne? płaty pomnieysze choć poreperowane potrzebuią nowey regulacyi, lub reperacyi.

18. Owczarnia z drzewa kostkowego precz za oborami i za ogrodem maiąca ściany w połowie gliną wylepione, dach słomiany, cząstkę iedney strony na południe pod dranicami, dymniki dwa w dachu, kołkami zamykane, na froncie troie drzwi z haczykami, szkobelkami dwiema i wrzecądzem, posowę w połowie z dylików łupanych, a w drugiey z żerdzi. Ta owczarnia na pułnocnym boku podmurowana, maiąca tam komorkę bez drzwi. W tey owczarni znayduie się parzników? pięć z drabinkami i żłobkami tudzierz parzniki i drabki zwyczayne.

19. Dwojaki nowe szkudłami z drzewa rzniętego, idąc od dworu na wieś po prawey ręce maiące dwie izby, komorę, sień, drzwi czworo z których troie na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, okna dwa, komin murowany.

Budynki Wieyskie

1. Chałupa pusta stara z drzewa kostkowego po komorniku Łukaszu Szkudlarku, maiąca izbę, komorę, sień, drzwi tylko iedne, reszty brakuie, dach zgniły, komin obalony. Obok stodoła z którey tylko zrąb stoi i to niecały, bez balek. Drzewo z niey woysko pobrało na ogień.

2. Chałupa dwojaki mająca dach z dranic stary dość zły, komin lepiony nadmurowany, izby dwie, komory dwie, sienie dwie, okna dwa złe i naprawiane, drzwi sześcioro na biegunach. W niey mieszka zagrodnik Wawrzyniec Bigos i komornik Karol Toboła. W tyle chałupy oborka z balików o dwoygu drzwiach, maiąca dach słomiany stary, przy niey przystawka pod dachem słomianym na wozy bez wrot.
Stodoła o dwóch samsiekach iednym klepisku z drzewa kostkowego o dachu słomianym i dwoygu wrotach na wylot.

3. Chałupa z drzewa kostkowego o dachu z dranic maiąca komin lepiony, izbę, sień, okno iedno, drzwi czworo na biegunach, iednę ściane pruchniałą potrzebuiącą znaczney reperacyi. W tey chałupie mieszka zagrodnik Karol Sikora. Do tey chałupy należy stodoła o iednym samsieku, wrotach iednych i dachu słomianym starym.

4. Chałupa podobna pierwszey oprócz że ma komin nadmurowany, ścianę wyprężoną iednę a drugą spruchniałą. W niey mieszka komornik Jędrzey Witasik. Opodal w tyle zrąb stodoły bez dachu, z którey troche zrębu stoi.

5. Chałupa w ryglówkę, gliną wylepioną, w tey iest komin lepiony nadmurowany. Dach stary, zły, dwie izby, dwie komory, iedna sień, drzwi siedmioro na biegunach, okna dwa złe. Ta chałupa potrzebuie wielkiey reperacyi. Mieszka w niey garncarz Karol Piasecki i Józef R... bednarz iako komornicy.

6. Chałupka w tyle stara zła maiąca komin lepiony zły, dach stary słomiany, izbę, sień, okno, drzwi na biegunach dwoie. W tey mieszka Pastucha Jan.

7. Chałupa pusta z drzewa kostkowego maiąca przyciesi zgniłe, dach stary zły, drzwi na biegunach, reszty brakuie. Oborka z drzewa kostkowego stara o dachu słomianym i iednych drzwiach. Stodoła o iednym klepisku, dwóch samsiekach z drzewa kostkowego stara, maiąca dach słomiany stary, wrot brakuie.

8. Chałupa nowa z drzewa rzniętego podmurowana kamieniami na wapno, maiąca dach pod szkudłami, komin murowany, izby dwie, komory dwie, sienie dwie, posowy z tarcic, okna modne?, szczyty z tarcic, dwa kominki, dwa piece osobliwsze, drzwi szescioro na zawiasach gdzie potrzeba z wrzecądzami, szkoblami i klamkami. W niey mieszkaią zagrodnicy Felix i Łukasz Szkudlarek komornik. Stodoła stara maiąca samsiek, klepisko z wrotami i dach słomiany stary.

9. Chałupa stara do obalenia, maiąca dwie izby, dwie komory, dwie sienie, dach słomiany stary, komin zły. Mieszkaią w niey komornicy Jan Domoracki i Stanisław Szkudlarek. Przed tą chałupą studzienka ocembrowana.

10. Chałupa dwojaki z drzewa rzniętego podmurowana, maiąca dach z dranic, komin cały murowany, dwie izby, dwie komory, dwie sienie, okna cztery złe, drzwi siedmioro. Tu mieszkaią zagrodnicy Walenty Domeracki i Marcin Pawełczak. Oborki dwie, iedna pod dranicami, druga pod snopkami średniego stanu. Stodoły dwie z drzewa kostkowego z dachami słomianemi złemi, w iedney dwoie wrot, a w drugiey iedne tylko.

11. Chałupa czworaki z drzewa rzniętego maiąca dach z dranicami zupełnie zły, komin lepiony, drzwi sześcioro na biegunach. Okien pięć narządzanych, cztery izby, sień na wylot, drabinę na dachu. Tu mieszkaią cztery komornice.

12. Kuźnia stara z drzewa rzniętego, dach szkudlany stary, komin lepiony, maiąca iednę izbę z oknem, sień i drzwi dwoie.

13. Karczma stara z drzewa rzniętego maiąca dach słomiany stary, komin lepiony, izbę wielką, dwie izdebki, komorę, sień na wylot, okien pięć po części złych i drabinę na dachu. Staynia wiezdna dość nowa, ale potrzebuiąca wielkiey reperacyi w dachu, u którego niemasz wiązania między kozłami, dach słomiany w połowie zły. W stayni żłob i drabina, opodal na polu stodołka stara o iednych wrotach i dachu słomianym.

Tumiday na piaskach nad traktem Złoczowskim.

14. Karczma stara z drzewa kostkowego, w którey iedna część ściany spruchniała, maiąca dach słomiany, komin lepiony nadmurowany, izbę o dwóch oknach, izdebkę o iednym oknie, komorę, drzwi pięcioro na biegunach. Obok karczmy stodołka z oborką razem pod snopkami maiące wrota i drzwi na biegunach. Studnia przed karczmą ocembrowana z słupem, krzyżem i drągiem.

15. Na drugiey stronie drogi staynia wiezdna z drzewa kostkowego maiąca dach słomiany dość zły z dwiema szorami dranic u dołu, wrot dwoie, drzwiczki z boku na biegunach i żłób ieden.

16. W około karczmy iest sześć chałup tu i owdzie po piaskach i kątach rozłożonych, są stare z dachami słomianemi po części i z dranic, kominami lepione. Te chałupy iako stare i po części w rolach stoiące wypada w inne mieysce przestawić. W powyższych chałupach mieszka sześciu komorników Walenty Skorupa, Buglecki garncarz, Franciszek Jabłoński, Paweł Skorupa, Józef Mielcarek, Krysztof i siodmy Gozdecki Adryan. Dwaj komornicy maią role i stodołki.

Potem opisano zasiewy (tu wzmiankowano nazwę Lisia Góra), następnie inwentarz i różne effekta na gruncie, porządki stajenne, w gorzelni, w browarze, sklepie, krowy, woły ratajskie, owce.
Opisano także powinności włościan i zakłady pańskie. Przytaczam nazwiska włościan.


Zagrodnicy:
Marcin Pawełczak, Walenty Domoracki, Felicyan, Paweł Sikora, Wawrzyniec Bigos.

Ręczni:
Paweł Skorupa, Józef Mielcarek, Bogusław, Łukasz Szkudlarek.

Komornicy:
Komorników szesnastu karczmarz Adam, Adryan Gozdecki, garncarz Buglecki.


piątek, 30 kwietnia 2021

Inwentarz Wola Kleszczowa (1835)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1835, akt nr 91. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie wsi Woli Kleszczowej pod Widawą Powiatu Sieradzkiego, podług dawnego kalendarza dnia czwartego, a podług nowego dnia szesnastego czerwca, roku tysiąc osmset trzydziestego piątego."

W tym dniu do Woli Kleszczowej przybył Rejent Powiatu Sieradzkiego Antoni Pstrokoński. Dobra zostały wydzierżawione przez Romana Hr. Ankwicza, zamieszkałego w Wróblewie w powiecie Wartskim, na okres trzech lat od dziedziców Turskich. Hrabia nie mogąc osobiście zjawić się w Woli Kleszczowej wysłał swojego pełnomocnika w osobie Franciszka Załuskowskiego, aby ten uczestniczył w czynności spisania stanu dóbr. Obecny jest również Antoni Stokowski ustępujący z dzierżawy. Opis konfrontowany jest ze stanem dóbr wyszczególnionym w roku 1828.


Folwark i wieś Wola Kleszczowa.

1. Dwór stary iak był iest, reperowany, dach maiący i ieszcze go potrzebuiący.

2. Staynia stara czyli owczarnia razem z oborą na boku z staynią i wozownią, stare, wyprężone, popodpierane, maiące dach słomiany stary, wrot czworo i drzwi iedne, ten budynek potrzebuie przestawienia.

3. Stodoła stara o dwóch klepiskach iak była iest pod słomianym dachem, maiąca wrot dwoie z dwiema wrzecądzami i szkoblami, przyciesi zgniłe.

4. Stodoła druga z drzewa kostkowego o dwóch klepiskach, maiąca dwoie wrot na biegunach, zamek z kluczem, wrzecądz z szkoblami, dach stary.

5. Spichrz ten sam stary.

6. Czworaki za wrotami stare dla służących z drzewa kostkowego z dachem słomianym, kominem lepionym, o czterech izbach, dwóch komorach i czworgu oknach sporządzonych.

7. Stawek po części zarosły, przez który przechodzi rzeczka Nieczeć.

8. Chliwiki stare na boku dworu, w nich ściany popsute, dach stary, szczyty złe, drzwi czworo, przyciesi wklęsłe.

9. W tyle dworu ogród z sadkiem w którym są kartofle przed oknami od zachodu słońca.

10. Podwórze dość ogrodzone z dwiema wrotami. Przed owczarnią niemasz płota, w mieysce którego inny płot stary iest za stodołami nad drogą.

11. Na końcu wsi karczma stara bez stayni, maiąca komin murowany, dach słomiany, bardzo zły, izby dwie, komorę iednę. Nowa karczma koniecznie potrzebna.

12. Młyn na stawie i rzece Nieczeć o dwóch kołach, dach na młynicy szkudlany, gwałtem nowego potrzebuiący, na izbie zaś i komorze słomiany, drzwi pięcioro, z których czworo na zawiasach a piąte na biegunach, komin murowany, okna dwa naprawiane.

Porządki w młynie

1. Skrzynie dwie z dwiema koszami.
2. Wrzeciona żelazne dwa i dwie paprzyce żelazne.
3. Koła dwa paleczne.
4. Cywia stare dwa każde o dwóch obręczkach żelaznych.
5. Obręczy ośm żelaznych na wałach.
6. Ponewki dwie żelazne iedna z nich bardzo krótka.
7. Czopy cztery żelazne u wałów.
9. Pułskrzynki dwa drewniane stare.
Młynarz nie ma kontraktu, dawnieyszego młynarza kontrakt został u woyta gminy dotąd nie odebrany.
Do tego młyna należy stodołka z dwiema oborkami po bokach będacemi, pod dachem słomianym. Młynarz ma mieć zasiewu dworskiego żyta korcy trzy. Pogrodki u młyna reperacyi potrzebuią.

Potem opisano inwentarz gruntowy i porządki (bydło i narzędzia od Paliwody i Pierkosa), zasiewy (wzmiankowane miejsce NA PILCHACH). Opisano włościan i ich powinności, przytaczam nazwiska.

Ex półrolnicy - Stanisław Paliwoda, Wincenty Pierkos, Gabryel Luter.

Zagrodnicy - Roch Rybak, Jędrzey Luter, Franciszek Luter, Jakub Kozieł, Paweł Nowierski, Antoni Ambroziak, Błażey Pawlaczak, Wincenty Tarczyński, Michał Kwaśniak karczmarz.

Komornicy - Franciszek Paiąk, Leon Luter, Wawrzyniec Wyka, Jan Bobek, Kasper Pierkos, Karol Wróbel, Tomasz Nowakowski młynarz.