Dryganek Duży i Mały

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Dryganek, województwo Kaliskie, obwód Piotrkowski, powiat Radomski, parafia Rząśnia, własność rządowa. Ilość domów 7, ludność 38, odległość od miasta obwodowego 7.

Słownik Geograficzny:  

Dryganek,  wś włośc., pow. wieluński, gm. Kiełczygłów, par. Rząśnia, leży przeszło 4 i pół mil na wschód od Wielunia, ma 43 dm., 280 mk. R. 1827 było 7 dm., 38 mk. W...r.

Spis 1925:

Dryganek Duży, wś, pow. wieluń, gm. Kiełczygłów. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 29. Ludność ogółem: 189. Mężczyzn 91, kobiet 98. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 189. Podało narodowość: polską 189.

Spis 1925:

Dryganek Mały, wś, pow. wieluń, gm. Kiełczygłów. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 7. Ludność ogółem: 47. Mężczyzn 24, kobiet 23. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 47. Podało narodowość: polską 47.

Wikipedia:

Dryganek Duży-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Kiełczygłów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia:

Dryganek Mały-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Kiełczygłów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

1992 r.

Lustracja 1789 r.

Mieszkańcy Pustkowia Dryganki

Błaży Kowalczyk, Kazimierz Kowalczyk, Kaietan Kowalczyk, Kacper Krassowski, Leonard.

Gazeta Warszawska 1826 nr 46

Trybunał Cywilny Pierwszey Instancyi Woiewództwą Kaliskiego.

Na skutek Postanowienia Nayiaśnieyszego Pana z daty 12/24 Stycznia r. b. Regulacyią Hypotek Dóbr Narodowych, z któremi Skarb Publiczny do Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przystępuie, nakazuiącego, i na skutek Reskryptów Kommissyy Rządowych Sprawiedliwości i Przychodów i Skarbu d. d. 22 i 24 Lutego r. b. rozpoczynaiąc regulacyią takową hypotek, podaie do wiadomości publiczney, iż do przyymowania Aktów pierwiastkowego regulowania hypotek Dóbr i realności niżey wymienionych w Woiewództwie Kaliskiem położonych, wyznaczył termin (...)

Na dzień 16 Maia 1826 roku dla:

13. Dóbr Narodowych Ekonomii Paięczno, składaiącey się z folwarków Paięczno i Barany, z wsi Dylów Narodowy i Siedlec, z folwarku Wistka, z młyna Winiowka, z wsi Wisthu, z folwarku Makowiska, z wiatraka, z wsi Makowiska, z Pustkowia Ładzin Makowiski, z Pustkowiów Niepoń, Garbacze, Maydy Makowiskie, i Osada Nadleśniczego Ładzin, z folwarku i wsi Gaięcice, z Pustkowiów Ładzin Gaięcki, Wóytostw Zabranow i Grobelne, z młyna Grobelna, z Pusthowia Strzelce, z wsi Patrzykow, z Pustkowia Maydy Gaięckie i Ciegielnia, z folwarku i wsi Kiełczygłow, z Pustkowiów Kule i Otok, z młyna Otok, z Pustkowia Studziennia, z karczmy Strąg, z Pustkowia Jasień, z folwarku i młyna Chruścińskie, z Pustkowiów Skoczylasy, Wyranba, Beresie, Dryganek, z wsi: Osina Gumnisko, Kiełczygłowek, Huta, Dąbrowa, z Pustkowia Pierzyny, z wsi Obrow, i z wsi Glina w Powiecie Radomskim Obwodzie Piotrkowskim; z folwarku i wsi Szczyrczowska Wieś, z Wóytostwa Szczyrczow i austeryi tamże, z domu szynkownego, z Wóytostwa Lubosznia, z Wóytostwa i wsi Chrząstawa, z wsi młyna Rudzisko, z folwarku wsi Dubie, z wsi Restażow, z Pustkowia Goryń, z karczmy Restażow i z młynem we wsi Szczyrczowskiey w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim, z folwarku i wsi Wąsosze, z Pustkowiów Kamienna, Kule, Koły, Wroże i Łyk w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim; z miasta Szczyrcow w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim, tudzież z miasta Paięczno w Powiecie Radomskim Obwodzie Piotrkowskim sytuowanych.  

(...) W moc Art: 3 postanowienia powyższego Nayiaśnieyszego Pana, oznaymia Trybunał, iż ktokolwiek sądziłby mieć prawo do własności Dóbr wyżey wymienionych, lub iakie prawo rzeczowe ściągaiące się do tychże Dóbr, może i powinien się zgłosić w terminach oznaczonych, a naypóźniey do dnia 14 Cztrwca r. b., który się w skutek Art: z tegoż postanowienia, ze względu na czas do obwieszczeń potrzebny, iako ostateczny i prekluzyyny oznacza.

Nadto dodaie Trybunał wskutek Art: 4 postanowienia Nayiaśnieyszego Pana, iż żadne reklamacyie przeciw Inkameracyi Dóbr na mocy urządzeń, iakie nastąpiły za Rządu Pruskiego, Austryiackiego, oraz na mocy Prawa na Seymie Xięztwa Warszawskiego dnia 23 Grudnia 1811 roku uchwalonego, ani też kompetencyie do Hypoteki przyiętemi nie będą, rozpoznawaniu Sądowemu nie ulegaią, niemniey żadne inne pretensyie prócz wymienionych powyżey w Artykule 3 do Hypoteki przyymowanemi bydź nie maią.

Regulacyia takowa odbywać się będzie w Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny położonym, przed delegowanemi przez Trybunał wyznaczonemi, o których w Kancellaryi Hypoteczney dowiedzieć się będzie można. — Kalisz d. 4 Marca 1826 r.

Rembowski Prezes.

Karnecki Sekretarz.

Gazeta Świąteczna 1892 nr. 595

Jak się żywimy. Z powiatu Wieluńskiego, gub. Kaliskiej. 1) Wieś Dryganek w parafji Rząsińskiéj, gminie Kiełczygłowskiéj. 2) Gospodarzy jest 30. Bogatsi mają po 30 morgów ziemi, średnio zamożni po 15 i takich jest najwięcéj, mniéj zamożni po 8.-3) Takich, coby mieli chałupy bez gruntów, niema, komorników zaś jest czterech. 4) Każdy gospodarz ma swe grunta w kupie, w nieszerokich, podłużnych płosach. 5) Lasu własnego wieś nie ma wcale, łąki ma, z serwitutów na dworskiem nie korzysta. - 6) Wszystkie prawie wioski w naszéj okolicy są tak samo urządzone. 7) Osada, którą tu opiszę, ma morgów 15, pólka w kupie, lasu nie ma, łąki należy do niéj 1 i pół morga. 8) Sieje się w niéj żyto zwykle na 5 morgach, pszenica na pół m., owies na 1 i pół m., jęczmień na p.......(nieczytelne) gryka na 1 m., proso na 75 prętach, kartofle na 2 morgach, kapusta na 75 pr., len na 150 prętach, reszta zostawia się na ugór. Ogrodowizny,-jak naprzykład rzepa, rzodkiew, cébula, ogórki, banie, marchew,-nie sadzą wcale, albo rzadko kiedy. 9) Krów dojnych jest trzy (i dwoje cieląt). W lecie dają one po 2 garnce mleka na dzień, w zimie zaś tylko po 2 kwarty, i to jeszcze nie zawsze. - 10) Mleka nie sprzedaje się. Wyrabiane z niego sery i masło sprzedają na poblizkich targach w Kiełczygłowie, ale tyle tylko, co zbywa.- 11) Owiec ani kóz niema. 12) Wieprzków każdy niemal gospodarz we wsi chowa corok dwóch na sprzedaż, niekiedy zaś jednego zabija dla siebie w mięsopuście i wystarcza go do wielkiego postu-13) Z wieprza zabitego kiełbas i szynek nie wędzą, tylko gotują dla siebie i na sprzedaż. 14) i 15) Kur w osadzie jest 20, gęsi 18, indyków, gołębi, kaczek niema. Drób rzadko rzną. Jaja sprzedają żydom. Królików nie hodują wcale, więc mięso z nich rzadko kiedy jedzą. 16) Osób dorosłych z rodziny siada do stołu 5, dzieci dorastających 1, małych 2, czeladzi niema. 17) Oprócz gospodarki, rodzinie dostarcza zarobku różne rzemiosło w domu, sczególniéj bednarka i wyrób gontów. 18) Rodzina przez rok zjada, żyta 8 korcy, grochu pół korca, kartofli 40 korcy, pszenicy 1 korzec, gryki 2 k., prosa 1 k., fasoli 1 korzec, bobu 1 ćwierć, zaś kukarydzy, owsa, rzodkwi i t. p. u nas nie jedzą. 19) Mąki używają tylko z żyta, pszenicy i gryki. -20) Z pszennéj mąki robią placki, z żytniej chléb i kluski, które jedzą z masłem lub z mlekiem czasem w dnie powszednie lub w święta. 21) Chléb pieką z rżanej mąki, czasem też i z pzsennéj, dodając nieco koperku. Zakwaszają go zawsze i solą. Każda gospodyni piecze chléb w sobotę, w swoim szabatniku (piecu do chleba). - 22) Placki i bułki pieką zwykle na maśle, z cukrem i rodzenkami. Robią to tylko na Boże Narodzenie i na Wielkanoc, to jest dwa razy do roku, więcéj nigdy. Pierników i kołaczy nietylko nie pieką w naszéj wsi, ale nawet ich nie znają wcale. 23) Kaszę gotują z gryki lub jęczmienia, czasami w święto krasząc masłem lub słoniną. 24) W naszéj wiosce i w zimie i w lecie jednakowo przyprawiają pokarmy. Groch najprzód płuczą w zimnéj wodzie i gotują; gdy się zawarzy, odcedzają i drugi raz płuczą; następnie wstawiają w ogień, a gdy się ugotuje, wystawiają i jedzą z kapustą lub suchy. Z bobem i fasolą bywa tak samo. Kartofle podobnież przygotowują; najprzód obiorą, wstawią w ogień, a gdy się ugotują, odcedzają wodę, solą, wysypują na miskę i jedzą: rano z barszczem, w południe z mlekiem lub maślanką, a na wieczór z żurem. 25) Krupnik gotują z kaszy jęczmiennej lub gryczanéj, rosoły z mięsa, barszcze z mąki, „zup nie gotują". „Do żadnéj z tych potraw nie używają nijakiego kwasu". - 26) Szczawiu, pokrzywki, łodyżek i listków z buraków nie gotują nigdy. 27) Grzyby i betki zbierają u nas w jesieni, lecz zjedzą zaraz to, co uzbierali, nie suszą zaś na dalszy czas, ponieważ bardzo mało w naszych borach tego się rodzi. 28) Napoje. Najwięcej u nas używają wody; zaś piwa i wódki tylko przy poczęstunkach, chrzcinach i weselach. 29) Jak często piją u nas ludzie mleko, lub jedzą sér, twaróg i inne potrawy, tego powiedzieć nie mogę, ponieważ w naszéj wiosce kiedy bądź jedzą różne z tych potraw, nie podług zwyczaju. 30) Ile razy jedzą w naszéj wsi mięso do roku-niema o tém co mówić: są i takie osady, w których mięso dwa lub jeden raz do roku jedzą. W osadzie zaś, którą opisuję, jedzą 3 lub 4 razy na miesiąc, szczególniéj w mięsopuście i jesieni.- 31) Mięso gotują w kwasie z rżanéj mąki. - 32) Jeżeli kiedy mięso jedzą, to kupione od rzeźników; drób zaś wyprzedają zwykle. 33) Na wiosnę posilają się dwa razy na dzień, latem, w jesieni i zimie trzy razy. (Szczególna to rzecz, iż latem i zimą posilają się jednakową ilość razy, na wiosnę zaś mniéj często niż w zimie. Tłómaczy się to zapewne tém, że w zimie nie próżnują, lecz trudnią się rzemiosłem, a na wiosnę muszą liczyć się z przednówkiem. Wreszcie opisywacz nie policzył widocznie podwieczorka, który głównie letnią porą bywa po wsiach we zwyczaju, a który zaraz w następnej odpowiedzi i tu jest wymieniony. P. G. Ś.) 34) Na śniadanie jedzą kartofle z barszczem; na obiad kartofle z maślanką, czasem kluski; na podwieczorek chléb z masłem lub serem, a częściej jeszcze suchy; na wieczerzę kartofle z barszczem albo z mlekiem. We wszystkie dnie przez cały tydzień i we wsystkich porach roku jedzą jedno i to samo. 35) W wigilję Bożego Narodzenia jedzą to tamo, co i w dnie powszednie. Na Wielkanoc zaś pieką placki, gotują jaja, mięso, lecz nic więcéj. Chrzciny niekiedy i bez mięsa się obywają. Na weselach jadło bywa trocha lepsze, bo niekiedy aż świnię zabiją na nie. 36) W adwencie i w wielkim poście posilają się kartoflami z barszczem, jak zwykle. Ryb nigdy prawie nie kosztują. Śledzie kupują czasem w wielkim poście, ale nie dużo, na obiad zaś nigdy śledzi nie jedzą. 37) Służba, dzieci, starcy razem z gospodarzami siadają do stołu i to samo jedzą. 38), 39), 40) Wszyscy gospodarze we wsi żyją tak, jak tu opisano. U gospodarza, który ma najwięcéj we wsi gruntu, jedzą to samo, co w chałupie komornika, i tak samo pokarmy przyprawiają. Tak samo też często jedzą u gospodarza, który ma morgów 30, jak i w téj osadzie, którą tu opisano.

Gazeta Kaliska 1893 nr. 66

Ciało nowonarodzonej dziewczynki, niewiadomego pochodzenia, znaleziono dnia 18 października, w polu wsi Dryganek, w powiecie wieluńskim.

Gazeta Świąteczna 1925 nr 2319

Józef Sudak, mieszkaniec wsi Dryganek w gm. Kiełczygłowie, powiecie wieluńskim, wojew. Łódzkiem, został wzięty do wojska rossyjskiego jako zapasowiec w r. 1914, w pierwszym dniu wojny. Służył w obozie sztabu 23 go korpusu. Ostatnie wiadomości były od niego w październiku 1918 r. zniewoli austrjackiej. Ktoby wiedział cokolwiek o zaginionym Sudaku, zechce zawiadomić Ks. Proboszcza par. Kiełczygłowa, poczta Pajęczno, wojew. Łódzkie.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 13

Wdrożenie postępowań w sprawie uznania zaginionych za zmarłych.

Sąd okręgowy w Kaliszu, na mocy art. 1777-6 U. P. C., obwieszcza, iż na skutek decyzji sądu z dnia 14 stycznia 1928 r. zostało wdrożone postępowanie o uznanie za zmarłego Józefa Sudaka, wobec czego sąd wzy­wa go, aby w terminie 6-cio miesięcznym, od dnia wydrukowania niniej­szego zgłosił się do sądu, gdyż w przeciwnym razie po upływie tego ter­minie zostanie przez sąd uznany za zmarłego; wzywa się wszystkich, ktoby wiedział o życiu lub śmierci Józefa Sudaka, aby o znanych sobie faktach zawiadomili sąd okręgowy w Kaliszu w powyższym terminie; nadto sąd nadmienia, że Józef Sudak był stałym mieszkańcem wsi Dryganek, gminy Kiełczygłów, powiatu wieluńskiego (II Z. 307/27 r.).

 

Goniec Sieradzki 1930 nr 163

Pożary w powiecie.
Dn. 12 bm. we wsi Dryganek — duży, gm. Kiełczygłów spalił się dom mieszkalny oraz sprzęty domowe na szkodę M. Mroczek.
Pożar powstał od iskier z komina w czasie wypieku chleba.
Dzięki natychmiastowej akcji ratowniczej pożar został umiejscowiony.
Straty wynikłe z pożaru poszkodowany oblicza na 8.000 zł.

Rozwój 1932 nr 202 (Prąd)

Lekomyślność młodych

Na linii kolejowej z Wielunia do Zduńskiej Woli, na odcinku między wsią Osina i Drganek przed kilku dniami, jak to podawaliśmy, pociąg towarowy nr. 1490 najechał na ustawioną na torze lorkę.

Wskutek uderzenia została uszkodzona lokomotywa, jak również rozbita została lorka.

Wdrożone dochodzenie ustaliło, że lorkę którą posługiwano się przy budowie toru robotnicy firmy „Budopol" zatrudnieni przy nasypie umieścili na prowizorycznych szynach.

Jak dalej ustalono, w czasie nieobecności robotników grupa młodzieńców przez lekkomyślność ustawiła wózok, na torze, przed nadejściem pociągu towarowego, przyczyniając się w ten sposób do wypadku.

Policja ustaliła, że udział w tej swawoli brali 21 letni Stanisław Zjawiony, 12 letni Stefan Poltyński, 20 letni Józef Poltyński i 22 letni Stanisław Trześiak, z gminy Kiełczygłów powiatu Wieluńskiego. Wszyscy czterej przyznali się do ustawienia lorki na torze, wyjaśniając, że zrobili to li tylko z żartów i jeszcze przed nadejściem pociągu wozili się na torze, a później nie zdążyli lorki zdjąć.

Młodzieńców aresztowano i osadzono w więzieniu. Dochodzenie obecnie prowadzi sędzia śledczy celem ujawnienia, czy nie zachodzi tu akt złej woli.

Echo Sieradzkie 1932 18 grudzień

Z SĄDU.

W dniu 14 grudnia 1932 r. Sąd Okręgowy Kaliski w Wieluniu rozpoznawał sprawę Macieja Pędziwiatra, lat 41, sołtysa wsi Dryganek, gm. Kiełczygłów, pow. wieluńskiego, oskarżonego o to, że przywłaszczył sobie pieniądze podatkowe w kwocie 5.885 zł. 67 gr.

Po wysłuchaniu mowy prokuratora i obrońcy Sąd skazał Pędziwiatra na 1 rok i 6 miesięcy więzienia oraz na poniesienie kosztów sądowych.

Jednocześnie Sąd zasadził od skazanego na rzecz Gromady wsi Dryganek powództwo cywilne w kwocie 5.885 zł. 67 gr. (...)

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.

Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu
terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:
§ 1.
IX. Obszar gminy wiejskiej Kiełczygłów dzieli się na gromady:

2. Dryganek, obejmującą: wieś Dryganek, wieś Kule, wieś Otok.

§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Obwieszczenia Publiczne 1938 nr 84

Wydział Hipoteczny przy Sądzie Grozkim w Wieluniu obwieszcza, że na dzień 25 stycznia 1939 roku, wyznaczony został termin pierwiast­kowych regulacyj hipotek dla niżej wymienionych nieruchomości:

2) gruntów państwowych linii kolejowej Herby Nowe—Gdynia, na­bytych przez Francusko-Polskie Towarzystwo Kolejowe w Bydgoszczy dla Skarbu Państwa od włościan wsi Marchewka, gm. Siemkowice, 1983 m kw, wsi Zalesiaki, gm. Działoszyn, 1 ha 9558 m kw, wsi Trębaczew cz. I, gm. Działoszyn, 2 ha 9598 m kw, wsi Trębaczew, cz. II, tejże gminy, 5 ha 3707 m kw, wsi Trębaczew, cz. III, tejże gminy, 2 ha 2765 m kw, wsi Chorzew, gm. Siemkowice, 1 ha 4019 m kw, wsi Mała Osina, gm. Kiełczygłów, 5 ha 3008 m kw, wsi Duża Osina, gm. Kiełczygłów, 6327 m kw, wsi Dryganek, gm. Kiełczygłów, 2 ha 8802 m kw, wsi Kiełczygłówek, gm. Kiełczygłów, 1 ha 4164 m kw, wsi Huta, gm. Kiełczy­głów, 2 ha 9419 m kw, wsi Pierzyny, gm. Kiełczygłów, 1 ha 1561 m kw, wsi Dąbrowa, gm. Kiełczygłów, 3 ha 6902 m kw, wsi Tuchań, gm. Siem­kowice, 5 ha 2160 m kw i wsi Gumniska, gm. Kiełczygłów, 5 ha 0965 m kw. (Ks. hip. nr Z. 1603 r. h.);

Osoby interesowane, w oznaczonym wyżej terminie, winny zgłosić swoje prawa w Wydziale Hipotecznym, pod skutkami prekluzji. 55/38.

Echo Łódzkie 1939 marzec

 Znów pijany wieśniak znalazł śmierć pod kołami pociągu

WIELUŃ, 14. 3. — W godzinach wieczornych na szlaku kolejowym Rusiec — Siemkowice, w powiecie wieluńskim, obsługa kolejowa znalazła zmasakrowane zwłoki młodego mężczyzny.

Przeprowadzone natychmiast dochodzenie policyjne ustaliło nazwisko denata, którym okazał się 23-letni Bronisław Janus,

mieszkaniec wsi Drganek, gm. Kiełczygłów, powiatu wieluńskiego.

Janus — jak się okazało — idąc w stanie nietrzeźwym torem do wsi Gumnisko gdzie zamieszkiwała jego narzeczona, najechany został przez pociąg osobowy, ponosząc śmierć na miejscu.