-->

środa, 5 listopada 2025

Inwentarz Kustrzyce (1772)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 812-21.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Wizja dóbr Kustrzyc, Przemięłowa z Bugajem, Wrzesin, części w Stypułach, Głowacowic, Lichawy Wielm: Jmości Pana Konstantego z Widawy Wężyka Podstolego Wendeńskiego dziedzicznych w Województwie Sieradzkim, Powiecie Szadkowskim leżących na rekwizycją pomięnionego Wielm: Podstolego dziedzica tychże dóbr przez Urodzonych  Jmościów Panów Jana Korczaka Ziółkowskiego, i Wojciecha Suskiego przy opatrznym woźnym przysięgłym Antonim Boruńczyku ze wsi Kustrzyc dnia 19go miesiąca listopada w każdej wsi z osobna zobaczywszy roku pańskiego 1772 uczyniona.

Najprzód w wsi Kustrzycach widzieliśmy dwór ze rzniętego drzewa in parte gontami, in parte snopkami poszyty, który znacznej tak w ścianie od podwórza jako i w dachu reparacji potrzebuje. 

Browar nowy pod snopkami dobry, w którym garniec o trzech rurach przez Wielmożnego Jmsci Pana dziedzica kupiony wielki, i statki browarne, tak do piwa, jako i gorzałki po kupnie dóbr Wielmożnego Podstolego są pokupione. 
Sadzawka przed browarem i ta[m?] nowa wyrobiona ozdownia do szuszenia słodów. 
Obory ze stajniami koliste, z których trzy części zreparowane, a czwarta część odieła snopkami poszyte. 
Stodoła wielka o dwóch gomnach na sochach dobra, snopkami poszyta, która lubo się widzi dobra w dachu jednakowoż miejscami przez snopki ciecze.
Spichlerz do zboża sypania pod gontami dobry, podwórze i ogród przy dworze ogrodzony. 

Młyn o dwóch kołach na rzecze nowy ze wszystkim co należy do mełcia porządkiem z ulami, pytlami, kamięniami nowęmi wyporządzony z drzewa rzniętego postawiony, w dachu gontami prawie ca[ły?] pobity, ognami dwiema w tafle, piec z cegły, który dwie izby rozgrzewa, także trzecia okno w izdebce mał[ej?] drzwi z tarcic do tego młyna, posowa z tarcic, na[...] młynie, to jest na dachu nad izbą jest kilka szorów snopkami poszyte.
Ten młyn jak się spalił stary za posessji Wielmożnego Jmości Pana Złotnickiego Łowczego Szadkowskiego jest przez tegoż Wielmożnego Jmść Pana Łowczego postawiony, do którego Wielmożny Jmość Pan dziedzic drzewa kazał rznąć na Kustrzyckim boru, drugie od Wielmożnego Jmości Pa Zygmunta Wężyka ze Swiędzieniowic kupił, trzecie z Marzęnina od Jmość Pana Kamieńskiego przywieźli, tak że i szkudeł dał kop dwadzieścia ośm z Kraszewic, z którego przed tym dawano wymiaru korcy Widawskiej miary siedemdziesiąt i wieprzów ośmiu karmiono, teraz tylko płaci złotych trzysta pięćdziesiąt.

Osiadłość chłopska w Kustrzycach. 
1mo. Walada chałupnik, który ma chałupę z rzniętego drzewa i z stodołą za posessji Jmości Pana Janikowskiego postawioną nową, dobrą. 
2do. Walenty Niemiec chałupnik, który ma chałupę nową z stodołką teraz za posessji WJmości Pana dziedzica postawioną. 

Na Przymięłowie z Bugajem.
1mo. Jan Popręski, którego Wielmożny Jmośc Pan Podstoli od Sp. Jmości Pana Stefana Łempickiego z żoną i dziećmi kupił. Pułrolnik i nowo osadzony ma chałupę nową, którą Wielmożny Jmość Pan dziedzic postawił, wołów cztery, krowę, świnię, wóz, radło, kosy dwie od trawy i sieczki, sierp, i inny zakład co do półrolka należy, robi dni trzy dwojgiem albo po jednęmu cały tydzień, sztukę przędzie, dwóch kapłonów i dwóch kopy jaj daje, stróże strzeże, trzodę pasie i świętną drogę odprawia gdzie mu każą, i tłuki cztęry po dwojgu we żniwa.
2do. Walenty Swierc pułrolnik, któręmu WJmość Pan dziedzic nową chałupę postawił, który podczas kupna Kustrzyc i odebrania ich pod niebem siedział, gdyż mu się była chałupa spaleła za posessji Jmości Pana Brodzkiego. Tenże ma pańskich wołów 4, krowę i inny zakład jako i pierwszy, i te powinność odprawuje co i pierwszy.
3tio. Walenty Borowy pułrolnik, który rolę sieje na Przymiełowie pułrolnicę a ma chałupę na Bugaju w Kustrzyckim gruncie postawioną dawną i z budynkami innęmi staręmi. Ma wołów pańskich cztery i krowę i inną załogę co i pierwsi, i te powinność odprawuje. 
4to. Mikołaj Gralik wstępień do Gralówny, który znowa jest osadzony, gdyż ojczym jego żony całą zagrodę Jakub Grał stracił i woły. Ten ma nową chałupę postawioną, wołów parę na zagrodę daną, krowę i inną załogę co do zagrody należy i zasiew dany. Robi zagrodnicą robotę.
5to. Antoni Popręzki syn Jana pułrolnik, chałupnik, któremu trzeba chałupę postawić i osadzić na rolę. Teraz tylko robi dwa dni. 
6to. Gościniec nowy, który Wielm: Jmość dziedzic postawił, a WJmość Pan Łowczy Szadkowski posessor dokończył, na którym siedzi ad [...] wedrowny, który że chałupnicą prócz karczemnej [...] sieje robi dwa dni w tydzień, a z karczemnej robi 12 dni w żniwa.
7mo. Na Bugaju Antoni Borończyk woźny pułrolnik, którego WJmość Pan dziedzic nowo osadził na pułrolek. Ma wołów cztęry, krowę i inną załogę jako i drudzy, i powinność odprawuje. Chałupę ma dobrą ze rzniętego drzewa za posessji Sp. Jmości Pana Janikowskiego i z stodołą postawioną dobrą.
8vo. Tomasz Bugajski zagrodnik, który po dwa razy nowo przez WJmości Pana dziedzica jest osadzany, który ma wołów pańskich parę, krowę i inną załogę zagrodnicą, też powinność odprawuje co i drudzy. Siedzi we dwojakach wraz z kowalem, to jest w gościńcu starym.
9no. Szymon Borończyk kowal, którego WJmość Pan dziedzic kazał wyuczyć i od niego zapłacił. Ma statki kowalskie wszystkie dworskie nowe przez WJmości Pana dziedzica kupione, robi pańskiego z roli chałupnicej dni dwa.

10omo. Na Wrzesinach. 
Kazmierz Szargała pułrolik ma pańskich wołów cztęry, z których mu wilcy zjedli jednego. WJmość Pan dziedzic dał mu na innego krowę i inną załogę co i na Przemięłowie, i tę powinność odprawuje. Ma chałupę nową z rzniętego drzewa przez WJmości Pana Łowczego Szadkowskiego postawioną, a przez WJmości Pana dziedzica w pretensjach przyjętą. 
11mo. Stanisław Kupisz pułrolik, którego Wiel: Jmość Pan dziedzic od Jmości Pana Walentego Janikowskiego z Olewina wraz z parą wołów kupił i zapłacił, który ma dawnych, gruntowych parę wołów a parę przez WJmości Pana dziedzica danych, krowę, wóz i inną załogę, co do pułrolka należy, robi tak jak i drudzy i powinność odprawuje. Chałupę ma jeszcze za Sp. WJmości Pana Józefa Tomaszewskiego Cześnika Mielnickiego postawioną, i budynki inne.
12mo. Szczepan, który na półrolnicym placu i gruncie po zbiegłym Janie pułrolniku Szargale siedzi, który ma parę wołów pańskich, krowę i inną załogę co i inni, który jest nowo osadzony, gdyż Jan Szargała bez wszelkiej danej okazji dworskiej, cały zasiew utracił i zabrawszy woły pańskie i krowę, i cały sprzęt za posessji Wielmożnego Łowczego poszedł na węndrówkę. Ma chałupę za posessji Sp. Jmość Pana Jana Janikowskiego postawioną i z budynkami innęmi. 
13tio. Chałupa nowa z wystawą na browarek lub inne posiedzenie jest przez WJmości Pana Łowczego postawiona, a przez WJmości Pana dziedzica w pretensjach przyjęta. Na tych Wrzesinach są jeszcze cztęry place puste, na których przetym chałupy bywały i z rolami do nich należącęmi. 
Także na Stypułach widzieliśmy role zapustoszałe bez zasięwów z łąkami w końcu ról, które działki niektóre sosnizkami pozarastały, a drugia goła, to jest trzy w posessji WJmości P dziedzica działki, a czwarty szesnastą składów wszerz przy granicy Wrzesińskiej w posessji WJmości Pana Wojciecha Lutosławskiego, drugich części dziedzica, na co nam pokazał Dekret WJmość Pan Podstoli dziedzic swojej części do dóbr Kustrzyc należącej z tymże Jmością Panem Lutosławskim kondescensjonalny w Kustrzycach ferowany i w Grodzie Sieradzkim oblatowany, którym nakazano ten działek do Kustrzyc oddać. 
Głowacewice, gdzie przed tym wieś bywała i z młynem na rzece widzieliśmy tylko placów kilnaście z sadkami przy placach będącemi cierzniem niektóre place pozarostały, teraz tylko młynarz z Kustrzyc na tych placach sieję. Także widzieliśmy sadzawki i stawek przy rzece zarosłe, i role gdzie przed tym kiedy wieś była siewane były pozarastałe in parte dob[re?], które jedne do dwora, drugie przez chłopów siewane są. 

Wieś Lichawa, w której jest część do Grabi należąca, druga do Kustrzyc, na której kiedy WJmość Pan Podstoli kupił Kustrzyce i ztą Lichawą zapustoszałe były role, że tylko pułrolnik i dwóch zagrodników do Kustrzyc robiali. Ten WJmość Pan Podstoli teraźniejszy dziedzic i budynki folwarczne i chałupy dla chłopów pobudował i zasiew dworski wprowadził, w którejśmy najprzód widzieli budynek nowy folwarczny szkudłami pobity, to jest izba nowa z dwiema oknami w tafle, z piecem zielonych kafli postawionym, podłogą z tarcic posową, z sieniami dwiema i kuminami dwiema, tudziesz i celadną izbę z komorą ze rzniętego drzewa jeszcze za posessji Sp. Janikowskiego postawioną i poszytą. 
Obora, stajnia i wozownia nowo postawione przez WJmości Pana Podstolego snopkami poszyta, chlewiki od Wojciecha Szargały pod snopkami kupione, stodoła z nowa wyreparowana do kładzenia zboża. 

Osiadłość chłopska. 
1mo. Tomasz Szargała, który na kmiecej roli siedzi, a z pułrolka robi, ma wołów pańskich, cztery, krowę, świnię i wszystkę załogę co do pułrolka należy, robi i powinność odprawuje jako i Przymiętowscy. Ma chałupę nową ze rzniętego drzewa przez WJmości Pana Podstolego teraźniejszego dziedzica w pańskim czyli dworskim placu postawioną, gdyż ma swój plac kmiecy za Janem Krawczykiem kmieciem z Grabi w końcu ogroda swego. 
2do. Łukasz Burski zagrodnik, który ma pańskich wołów parę, krowę przez WJmości Pana Podstolego powtórnie daną, któremu WJmość Pan Podstoli przy wykupnie dóbr Kustrzyc za Dekretów JmcJ[...] Panom Janikowskim żonę zapłacił i tęmuż chałupę nową postawił. Ma załogę zagrodnicą co do zagrody należy. 
3tio. Wojciech Szargała, który na kmiecym placu siedzi, ma załogę dworską jako i inni przez WJmości Pana Podstolego za posessji jego daną, jako i zasiew powinność tę odprawuje co i inni. Chałupę ma za posessji Jmości Pana Wawrzyńca Brodzkiego postawioną, a zaś stodołę za WJmości Pana dziedzica terazniejszego; posessji, item Tomasz chałupnik i Burska komornica, także pokazał nam ogród, kt[óry?] teraz siewa Grzegorz Kmiec z Grabi, który wed[le?] działów Lichawskich braci i Dekretów do części WJmości Pana Podstolego należeć powinien. Także i w łąkach na Babach ukrzywdzonym byd[z?] do jego części od chłopów Grabskich widzieliśmy także i przygrodę za stodołą Pawła Krawczyka do Grabi należącego, który dopiero rok jak przygrodził z polnego pastwiska przy sadzawce widzieliśmy jest jeszcze plac pusty kmiecy za Szwejkiem kmieciem z Grabi do tej części należący, którą to wizją jakośmy widzieli i sprawiedliwie uczynieli dla lepszej wiary i względu rękami naszęmi własnęmi podpisujemy. 
Działo się na gruncie i w wsiach dnia i roku jako wyżej.
Jan Korczak Ziółkowski mp 
Wojciech Suski trzymaną ręką. 

wtorek, 4 listopada 2025

Inwentarz Kustrzyce (1745)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 836-42.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Inwentarz wsi Kustrzyc cum attinentis Przymiełowa, Wrzesin, Głowacow i Lichawy. 
Wjeżdżając na podwórze od młyna są wrota z delików na biegunach drewnianych dobre, idzie płot po obudwóch stronach wrót zerdzianej grodzonej. 
Dwór wchodząc do sieni są drzwi na zawiasach i chakach i klamką żelaznemi. W sieni okno o czterech taflach w drewno oprawne, po prawej ręce drzwi do stołowej izby na zawiasach i chakami z wrzecądzem i szkoblami żelaznemi, ta izba nieskończona bez okien, bez posowy i podłogi. Z sieni drzwi do kuchenki na zawiasach i chakach żelaznych, nad niemi okno w drewno oprawne w którym szyb osiemnaście. Z kuchenki drzwi na zawiasach i chakach do pokoiku klamka, chaczyk żelaznemi. W tym pokoiku jest kumin prosto lepiony, okien dwa w drewno oprawne. Z tego pokoiku do spiżarki drzwi na zawiasach i hakach, wrzecądzem, chaczykiem i szkoblami żelaznemi. W tej spiżarce okno w drewno oprawne, w którym szyb szesnaście. Z tej spiżarki do drugi są drzwi na zawiasach i hakach wrzeciązmi i szkoblami żelaznemi. W tej drugi spiżarce okno w drewno oprawne, w nim szyb dwadzieścia osm. Z tej drzwi do stołowej izby bez zawias.
Item z tego pokoiku są drzwi na dwór ku browarowi na zawiasach i hakach z klamką żelaznemi. Z tegoż samego pokoiku drzwi do wesrzedniego pokoju na zawiasach i chakach, klamką, haczykiem i szkoblami żelazemi. W tym pokoju okien dwa o czterech taflach w drewno oprawne, kominek murowany.
Z tego pokoju drzwi do pierwszego pokoju podwójne na zawiasach, hakach, klamek trzy, gałek dwie żelaznych. Z tegoż pokoju z srzednego drzwi do garderoby na zawiasach i hakach z klamką wrzecądzem i zkoblami żelaznemi. Z tej garderobki drzwi do [...]krętu na zawiasach i chakach, haczykiem, szkoblami żelaznemi.
Item z garderobki drzwi do pokoju narożnego na zawiasach i chakach, chaczykiem żelaznemi. W garderobce okno w szyb dwanaście w drewno oprawne z okienicą zasuwaną. W pokoiku narożnim okno w tafli ośm w drewno oprawne. Z tegoż pokoiku drzwi do pierwszego pokoju na zawiasach i hakach, chaczykiem i szkublami i antabką żelaznemi. W pierwszym pokoju okien dwie o czterech taflach w drewno oprawne, kumin murowany, piec dobry, nowy, kaflowy, czarny, oba pokoje grzejący. Z tego pokoju drzwi do sieni na zawiasach i chakach z klamką, chaczykiem i szkublami żelaznemi. Z sieni drzwi na górę na biegunie drewnianym z wrzecądzem i szkublami żelaznemi. Schody na górę: koło tego dworu u okien okięnic pięć na zawiasach żelaznych i hakach.
U tego dworu facjaty na dwuch stronach wlepionkę; xemsy do okoła, kumin wielki lepiony na wierzchu murowany, ten dwór gontami pobity, któremu jest lat siedm, czyli ośm. 

Folwark stary, zły, z gruntu reparacji potrzebujący, tak poszyć jako snopem i w[...]em, tudziesz drzewem. Wchodząc do sięni drzwi na biegunach drewnianych. Po prawej ręce drzwi do izby na zawiasach i hakach, wrzecądzem i szkoblami żelaznemi. W tej izbie jedno okno zabite do połowy, w nim szyb dwadzieścia i jedna, w drugim oknie szyb siedmnaście, kominek dobry, piec kaflowy przestawienia potrzebujący, szafa o trzech półkach, ława pod oknem. Z tej izby drzwi do komory na zawiasach i hakach, wrzecądzem i szkoblami żelaznemi. W tej komorze okno, w nim szyb szesnaście w drewno oprawne. Z tej komory do drugiej komórki drzwi na zawiasach i hakach z wrzecądzem i szkublami żelaznemi. W tej komorze okno, w nim szyb siedm w drewno. Z tej komorki drzwi do sięni o jednej zawiasie zabite, komin lepiony. Ten folwark snopkami poszyty.

Browarek i ten znacznie reparacji potrzebuje, bo z gruntu zły, także kocieł i garniec zły, statki do piwa nie masz. W nim drzwi czworo na biegunach drewnianych z zasuwami drewnianęmi. [W?] izbie piec nowy z kamieni lepiony, okno jedno w drewno, szyb w nim trzydzieści sześć. W sięni kotlina do garca i do piwa robięnia, druga nowa, kociołek miedziany o dwuch uchach mały do robienia piwa i garniec złe i stare, tak[że?] miedziany, z rurami i pokrywą i rurnicą do gorz[elni?]. Inszych statków należących do browaru niemasz.
Ten browar potrzebuje poszywki wcale zły. W tym browarze szuszenie słodu z kuminka na gór[ze?] nowe. Od rzęki do browaru rynien dwie. Wrota w pole z delików. 

Spichlerz pod gontami, drzwi do niego na zawiasach i chakach, wrzecądzem i szkublami żelaznemi. W tym spichlerzu przegród pięć, schody na górę i drzwi na pałąkach.  
Stodoła od dwóch gumnach nowa od dołu szorami dwiema, gontów na około podbita, dali snopkami poszyta. Wrota z tarcic na biegunach wrzecądzami dwiema i szkoblami. W szrednim sąmsieku spichlerz, do niego drzwi troje na zawiasach, hakach, wrzecądzami i szkoblami żelaznęmi, kłotek dwie wielkich u niego.
Owczarnia poszywki lepszej potrzebuje. Wrót do niej dwoje składanych. 
Obory koliste bez poszycia. Z podwórza idąc jest wozownia z wrotami na biegunach. Stajnie dwie, jedna z wrotami, druga ze drzwiami dwojgiem, jedne na biegunie drewnianym, a drugie zabite delikami, żłobów cztery, drabin trzy, między temi wszrodku wrota na oborę z tarcic. Przy wrotach jest chlew, drzwi do niego nie masz, chlewów na bydło rogate trzy, drzwi do żadnego nie masz. Stajnie i wozownia gontami pobite. Chlewy te trzy snopkami poszyte, dach na nich reparacji potrzebuje. Z obór wrota na pole z tarcic na biegunach. 

Młyn na rzece o dwóch kołach. Wchodząc do młynice do niej drzwi na biegunie. Z młynice izba, do niej drzwi na biegunie. W izbie piec, komin, okna dwa w drewno. W młynicy jest wszelki porządek należący do młyna. Ten młynarz powinien robić na pańskim dni trzy zaciągu w tydzień. 
Gościniec na Bugaju z gruntu zrujnowany, nowej reparacji ze wszystkim potrzebuje, który przez wichry zrujnowany. 
Statki kowalskie, kowadło, szynalica, szporok, młotów dwa, kleszczów troje, druslak, skubel, miech naprawny, sta[...]. 

Osiadłość chłopska. 
Na Wrzesinach trzech. Jan pułrolnik robi dni trzy dwojgiem, stróżą strzeże, trzodę pasie, oprawy z pańskich pakuł po dwanaście łokci, w łok[ci?] po dwadzieścia pasm, w paśmie po trzydz[...] nici, czynszu daje kapłonów dwa, jajec pułkopy, ma wołów cztery pańskich, krowę, świnię, wóz, siekierę, kosę, sierp, rydel, pług, radło żelazami należącemi do tego. 
Bartek te robocize robi, te powinność daje, i to wszystko ma co i pierwszy.
Piotr także pułrolnik i tę wszystkę powinność powinien odprawować i oddawać, co i ci. 
Ci chłopi wszyscy powinni robić tłuki cztery na pańskim w żniwa. 

Lichawa. 
Tomasz pułrolnik, tę ma osadę, co i na Wrzesinach i tej[?] powinność podpada.
Drugi Burski pułrolnik tęż powinno[ść?] powinien odbywać. 
Komornica Janowa robi dni dwa, na te bierze składowe, każdego zboża po składów dwa. 

Przemięłów. 
Walek zagrodnik robi dni trzy, oprawy przedzie łokci sześć, taką liczbą jako i ci pierwsi, czynszu daje kapłona jednego, jajec męndel, zasiewek na ten zagrod[nią?] dostał mu wołów parę, krowę, świnię, wóz i żelaza płużne, siekierę i insze sprzęty co należy.
Gralik toż samo ma i te powinność powinien odbywać. 
Walek Swierczyk, też same powinność powinien odbywać, tylko mu trzeba dać żyta składów piętnaście, wóz, żelaza płużne, rydel, insze zakłady tak jako i drudzy.

Zasiewek dworski. 
Żyta składów ozimego czterysta, zagonów w sześć skib. Jarki składów sto, zagonów takiegoż orania. Jęczmienia składów dziewięćdziesiąt dwa po szesnaście skib orane. Owsa składów jedenaście po dwanaście skib orane. Grochu składów piędziesiąt takiego orania. Rzepaku składów trzy takiego orania. Lnu zagonów ośm. Ogrody kapusty zagonów dwadzieścia trzy, pasternaku zagonów dwadzieścia dwa, marchwie zagonów siedm, konopi zagonów sześć, pietruszki zagonów dwa. 
Krów pożytkowych dwanaście niesmiertelne. 
Składowe na Lichawie, Przemięłowie, Wrzesinach i Stypułach, od których płacą po szóstaku bitym od składu, w którym szkib szesnaście tak swoi chłopi powinni płacić, jak to też i obcy, którzy siać będą. 
Działo się w Kustrzycach anno 1745 die 3 augusti. 
Piotr Koszutski mpp 
Justyna Koszutska




niedziela, 2 listopada 2025

Inwentarz Morawki (1787)

AP Poznań, Księgi grodzkie kaliskie, Relationes protocollon, sygn. 15-467, karty 233-34.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Opisanie stanu dóbr połowy wsi Morawek pod ciągłość zjazdu na gruncie tychże dóbr dnia 17. lipca roku 1786go zaczętego z rezolucji Sądownej w przytomności Sądu Zjazdowego stron to jest JP. Otockiego, Biernackiego, i Bogusławskich, także opatrznego woźnego w dziele zjazdowym wyrażonego sporządzone. 

Opis części Turobojszczyzna zwanej. 

Dwór na tej części z bali rzniętych stary, przyciesi podgnieły. Dach na tym dworze stary, zły, nad pokoikiem tylko niedawno przystawionym z gruntów dobry pod którym pokojem przyciesi dobre. Wchodząc do tego dworu w ganku drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych, posowa z deli łupanych. Okno w ganku tym z tafelków małych w drewno wsadzonych szczupłe, złe, ściany od posowy z lepianki stawiane. Z ganku do sionki drzwi z tarcic na żelaznych. W tej sionce drzwi na górę z delików, po lewej ręce wchodząc do pokoju drzwi stare stolarską robotą z zamkiem, haczykiem i zawiasami. W tym pokoju okna dwa; po cztery tafle w sobie umieszczające. Podłoga i sufit dobre, piec z kachli zły, kominek dobry. Z tego pokoju wchodząc do drugiego drzwi na zawiasach żelaznych złe. W tym pokoju okno jedno takież jak w pierwszym pokoju, podłoga i sufit z tarcic, kominek dobry. Dalej idąc do pokoju drzwi na zawiasach z zamkiem, podłoga, sufit i okna dwa po cztery tafle mające, dobre. Na drugiej stronie tego dworu idąc do czeladnej izby drzwi na zawiasach. W tej izbie posowa z tarcic, okna dwa złe, piec z starych kachli, komin stary, ściany i balki nadpruchniałe. Płotu koło dworu z płatów w słupy puszczanych, przęseł dziewięć. 

Owczarnia z bali rzniętych, której wdłuż sążni dwanaście, wszerz sążni pięć, w środku ryszpa, czyli podciąg i wiązanie dobre, przyciesi nadgniełe, dach całki zły, wrota i drzwi dobre. 

Obora z blochów rzniętych, której wdłuż sążni jedenaście, wszerz cztery. W tej oborze przegroda z blochów i dylów dobra, przyciesi i blochy od gnoju nadgniełe, wrota złe, kalunki całki i dachu miejscami nie masz.

Stodoła o jednym bojowisku z dylów i drągów złożona, stara, zła. Druga stodoła także o jednym bojowisku w dyle niezła zastrzałami popodpierana, wrota do niej dobre. 

Spichlerz z balików rzniętych, którego wdłuż sążni cztery, wszerz półczwarta, w wystawie dwóch słupów brakuje, dach prócz kal[un?]ki stary, niedobry, posowa z tarcic, podłoga takaż, prz[ęseł?] z balików rżniętych pięć. 

Stajnia z starego drzewa nowo przestawiona, przyciesi i słupy nowe, do wozowni drzwi złe, dach bez kalunki, stajni tej wdłuż sążni dziesięć, w szerz półczwarta. 

Kurniki z blochów od podwórza rzniętych, na tyle ściany i przegrody z starego drzewa przyciesi dobre, których wdłuż sążni ośm, w szerz sążni trzy i łokieć. 

Karmik z starego drzewa przestawiony, na którym poszycie i dyliny nie masz. 

Mielcuch z rzniętych balików, do którego wchodząc drzwi z tarcic na biegunach drewnianych. W sieni kociełek beczkowy st[ary?] naprawiany, kadzie dwie, jedna zła ciecze, druga dobra, dryb[us?] jeden stary, komin wielki nad kotłem w jednej stronie zepsut[y?]. Ściana w tej sieni w jednym przęśle od słupa odstała i z ni[ch?] wypadła. Wchodząc do izby drzwi na zawiasach żelaznych z zamknięciem, w tej okna dwa z okrągłych tafelków złe, posowa z tarcic, kominek dobry, pieca nie masz. Do komory wchodząc drzwi na zawiasach żelaznych, nad tą komorą posowy nie masz, z komory na podwórze drzwi na biegunach drewnianych, na górze szuszenie słodowe, dach na mielcuchu guntowy, zły całki, przyciesi zgnieły, jedna tylko pobocznia dobra. 

Koło podwórza płot z przęsłów ośm, z pła[tów?] z słupami. 

Budynki wiejskie tej części. 

Chałupa w której mieszka Jan Zagrodnik, luźny, z blochów, o jed[nej] izbie stara, zła, dach zły, do tej chałupy stodoła nowa, przez niegdy Jędrzeja postawiona. Zagrodnik ten ma wołów pa[rę], krowę, świnię, wóz, siekierę, kosę i żelaza płużne. 

Chałupa druga stara, całka zła, w niej mieszka Olesiak, pułrolnik poddany, ma wołów parę, koni parę, resztę załogi [jak?] zagrodnik. Do tej chałupy jest spichlerzyk przez niegdy Olesiaka tegoż pułrolnika zbudowany dobry, stodoła z dylów dobra.

Trzecia chałupa w której mieszka Wawrzyn Świtoniak pułrolnik, przez Pa Turobojskiego JPu Wolickiemu Piotra ojca ustąpionego syn, załogę ma jak pułrolnik. U tej chałupy przyciesi pognieły, ściany zaś dobre, stodoła stara, zła. Przy tej chałupie chlewiki dwa. 

Gościniec z wystawą z blochów rzniętych, którego wdłuż sążni ośm, w szerz cztery, przyciesi miejscami nadgniełe i blochy od fali[?] dwa też nadgnieły, dach całki zły. W izbie okna dwa, w których szybek brakuje siedm, kominek i piec nad izbą, posowa dobra, nad komorą tylko w części jest posowa, w sieni nie masz żadnej posowy. W tym gościncu komornice trzy, to jest Petronella, Magdalena, i Zofia mieszkała JPa[?].

Opisanie części Waliczczyzna i Rzepeczczyzna. 

Chałupa przez JPa Gajewskiego wystawiona z delów łupanych, ze wszystkim dobra. Przy tej chlewik z drążków i delików do chałupy przystawiony, stodoła z delików, i drążków stara, dach stary, miejscami zły, poprawy potrzebuje. 

Druga chałupa w której mieszka JPan Biernacki zła, przy tej na drugą chałupę nową, wrząb z delów łupanych postawiony, kozły i balki do tej chałupy gotowe leżą. Stodoła w słupy i na sochach dębowych z chrustu nowa, poszycie takież, druga stodoła stara z delików. 

Trzecia chałupa przez niegdy JPa Walentego Bogusławskiego na części Baliczczyźnie wystawiona z blochów łupanych, w której tylko izba bez sieni, do tej chałupy zrząb na stajnią, także z blochów łupanych, na chałupie dach dobry, kalunka zła. 

Ten inwentarz jako w przytomności naszej sporządzony podpisujemy. 
Wojciech Biernacki piór: trzy: 
Tomasz Otocki m pria 
Rozalia z Biernackich Bogusławska piórem trzymanym

czwartek, 16 października 2025

Inwentarz Zelgoszcz (1772)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karta 505.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Wizja pobudynków, łąk, płotów, i ról zarosłych na części Jmsc Panów Korzeniewskich w Zelgoszczy dziedzicznej po niegdy JmPanu Chryzostomie Korzeniewskim ojcu swoim pozostałych, a za possessji Jmsc Państwa Pawła Głuchowskiego ojczyma i Jmsc Pani Marianny primo Korzeniewski, secundo Głuchowski matki rodzonej spustoszałych. 

Jako to dworek, na którym dach wszędzie obdarty, okna powytłuczane, ten znacznej reparacji potrzebuje. 

Stodoła na tyle części dworku, na której dach bardzo zły, obdarty, tak łaty, jako i kozły na tej stodole pogniły, zgoła całe reparacji potrzebuje. 
Oborka przy tejże stodole, na której cały dach na nic się nie zda.
Druga oborka przy tejże samej czyli stajenka na konie z gruntu zdezelowana. 
Plac goły na którym była wielka obora za posesji S.P. JmPana Korzeniewskiego, a teraz na tym placu nie masz i kawałku drewna.
Drugi plac na którym była chałupa dobra, a teraz na tym placu żadnego delika nie masz. 
Chlewy przy dworku i te z gruntu reparacji potrzebują. 
Płota żadnego wkoło dworku, w podwórku nie masz.
Płoty wkoło ogrodów na nic się nie zdadzą. 
Łąki do tych części należące zgoła wszystkie pozarastały. Zasiewków żadnych, tak jarych jako i ozimych do tej części nie masz, bo tylko przyłogami[?] likos miejscami pozarastały.
Co się na gruncie w Zelgoszczy działo przy obecności Jmsc Panów Wawrzyna Śmiełkowskiego i JmPana Antoniego Będkowskiego. 

poniedziałek, 13 października 2025

Inwentarz Ochle (1767)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-139, karty 706-707.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


 

Wizja wsi Ochel po śmierci SP. Jmc Pana Piotra z Widawy Wężyka na gruncie czyniona przy urodzonych Felicjanie, i Tomaszu z Widawy Wężykach, oraz woźnym autentycznym i przysięgłym Wojciechu Szlęzaku.
Ochel, dnia 17 czerwca 1767mo roku spisano.

Wizja dworu. 
Wchodząc do dworu drzwi z tarcic stare na chakach i zawiasach żelaznych z zasuwą drewnianą prostą robotą. Po prawej ręce w sieni schody sosnowe całe na górę prostą robotą, pod temi schodami stół z tarcic dębowych stolarską robotą czwór rogaty na nogach czterech dębowych toczonych przez szuflady stary po tejże ręce drzwi do komory z tarcic prostą robotą na hakach żelaznych z zawiasami z skoblem, wrzecądzem żelaznemi. Po tejże stronie drugie drzwi do kuchenki z tarcic sosnowych roboty prostej z chakami, zawiasami, z skoblem wrzecądzem żelaznemi. Podłoga w sieni z delów sosnowych stara cała. Pułap z dylów sosnowych częścią nowych, częścią starych. Wchodząc z sieni do izby drzwi sosnowe z tarcic stolarską robotą białło malowane, stare, z dwiema sztukami wysadzanemi, czerwono malowanemi, z zamkiem ordynaryjnym, antabami i rączką żelazną, starym, przez klucza na zawiasach i chakach żelaznych, z chaczykiem i skoblem żelaznym do zamykania. Po prawej ręce w izbie komin szafiaty, murowany, trynkowany. Przy nim piec murowany, trynkowany, o czterech skrzyniach z gałkami dwiema. Po lewej ręce kredens z szafką i szufladą, z zamkiem przez klucza starym. U kredensu zawiaski popsute, u szafki całe bez zamków. Obrazów z ramami starych cztery, piąty Matki Najświętszej za szkłem z ramami czerwono malowanemi. Stolików małych stolarską robotą czwór rogatych, dwa całych z nogami sosnowymi. Okien po lewej ręce w izbie dwoje taflowych, w każdym po tafli cztery arkuszowych w drewno oprawnych z kwaterami na zawiaskach żelaznych, z skoblikami i chaczykami żelaznemi, w tych dwie kwatery reperowane na ołów. Posadzka w izbie z dylów sosnowych stara, popsuta. Pułap z tarcic sosnowych stary już reparowany. Stołków z poręczami siedem, bez poręczów dwa sosnowych. Wchodząc z izby do komory drzwi białło malowane sosnowe z sztukami czerwono malowanemi stolarski roboty z zamkiem starym, złym, z rączką żelazną, antabą bez klucza, z skoblem, wrzecądzem do zamykania. W tej komorze po lewej ręce przepierzenie do którego drzwi z tarcic stolarski roboty z zawiasami, chaczykami, skoblem, wrzecądzem żelaznemi. W tej komorze obrazy dwa Częstochowskie, jeden z ramami malowanemi, a drugi przez ramów. Kilim na ścianie wtoczkowy Turecki, drugi kilim w paski na łóżko ordynaryjny. W tej komorze skrzynka od papirów okuta, z zawiaskami żelaznemi, antabą na wieku z zamkiem ordynaryjnym i kluczem. Podłoga w tej komorze z dylów sosnowych stara, cała, pułap z dylów sosnowych stary. Wychodząc z komory do bindarza po prawej ręce okno przy drzwiach z szyb ordynaryjnych sztukowane, drzwi zaś z tarcic sosnowych z listwami wkoło nowemi, stare, roboty prostej z zawiasami, chakami, z zasuwą drewnianą i dwiema kunami żelaznemi. Bindarz wkoło żerdziami łupanemi ogrodzony, stary i zdezelowany. Dwór cały dranicami pobity. 
Wychodząc z dworu naprzeciwko browaru po prawej ręce kurniki trzy stare złe, zdezelowane, u których drzwi troje, dwoje z skoblami i wrzecądzami żelaznemi, u trzecich nie ma nic. 
Po tejże ręce karmik stary wcale reparacji potrzebujący. Dochodząc do browaru studnia ocembrowana z żurawiem. U wierzchu dele nadpsute, przy niej koryto i wiadro z rynną do browaru. 
Wchodząc do browaru drzwi z tarcic na wiciach prostą robotą. W sieni browarnej kadzi dwie starych, jedna z tych z gruntu reparacji potrzebująca, dembowe. Wanna sosnowa od kąpieli, kocieł stary spalony, reparacji potrzebujący. Do izby browarnej drzwi z tarcic sosnowych z zawiasami, chakami, z skoblem i chaczykiem do zamykania żelaznemi. Po prawej ręce komin lepiony z gliny, piec murowany, okien dwa w izbie z prostych szyb reparacji potrzebujące. Po lewej ręce szafka sosnowa zamykana, u drzwiczek zawiaski, skobel, i wrzecądz żelazne. Pułap z delów stary, podłogi nie ma, do komory drzwi na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem z tarcic sosnowych prostą robotą. Z komory drzwi na podwórze o jednej zawiasie z zasuwą drewnianą. Browar cały deskami pobity. 
Z browaru wychodząc po prawej ręce płot z żerdzi łupanych stary i wrota z desek prostych wyjezdne, stare, reparacji potrzebujące. 
Po lewej ręce stajnie dwie z wozownią i chlewikiem stare, reparacji potrzebujące, częścią deskami, częścią snopkami pokryte. Drzwi troje wszystkie na witkach. Po tejże ręce obora nowa z wystawami i podporami u której drzwi podwójnych dwoje na witkach, u wierzchu snopkami od spodu deskami pokryta. Wychodząc z obory stodoła jedna o dwóch gumnach. U ni drzwi czworo podwójnych na witkach z kunami i skoblami dwiema do których kłutek dwie z kluczami, po jednej stronie podparta, snopkami poszyta, z gruntu reparacji potrzebująca. 
Po tejże stronie szpichlerz stary z górnym sypaniem do którego drzwi dwoje. U drzwi dolnych zamek z skoblem, wrzecądzem, kłótką i kluczami. U drzwi górnych wrzecądz z skoblem, kłótką i kluczem, oboje drzwi na zawiasach żelaznych i chakach. Podłoga i pułap z tarcic sosnowych poszyty snopkami, reparacji dużej potrzebujący. Ogrodzenia koło gumna wcale potrzeba. 
Ozdownia stara deskami pobita za browarem do której drzwi z wrzecądzem i skoblem. 

Inwentarz dworski. 
Krów tylko dwie, więcej żadnego nie masz bo wyzdychało. 

Wizja wsi. 
Marek komornik ma chałupę nową, stodołę nową i chlew, robi dni trzy ręczno. 

Jan Kilon zagrodnik ma chałupę dobrą, stodołkę, chlewów dwa, inwentarskich wołów dwa, z tego robi dni cztery ręczno i krowę.
 
Marcin zagrodnik ma chałupę nową, stodołkę starą, ciołka z dworu jednego, chlewiki z starej chałupy.
 
Bartłomiej komornik ma chałupę starą, stodołkę nową, robi dni trzy ręczno, krowę inwentarską. 

Wojciech Włodarek ma chałupę starą, stodołkę nową, oborkę starą, robi dni trzy ręczno. 

Maci Juszczak półrolnik ma chałupę starą, stodołkę starą, oborkę i chlewy stare, inwentarskich wołów cztery, wóz, żelazo płużne, kosę, ma krowę jedną, świnie, pojedynczo z tego robi dni sześć, sprzężajem dni trzy.

Marcin półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę starą, oborę i chlewy stare, wóz inwentarski, z tego robi ręczno dni sześć. 

Mikołaj półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę, oborę, chlewy dobre, robi z tego dni sześć ręczno. 

Antoni półrolnik ma chałupę starą, stodołkę starą, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowy, świnie, żelaza płużne, wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Roch Juszczak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowę, żelaza płużne, wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Krzysztof zagrodnik ma chałupę starą, chlewy puste, stodołę starą, robi z tego ręczno dni cztery, krowę inwentarską. 

Wawrzyniec Cieślak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołę, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowę, świnię, żelaza płużn,e wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Grzegorz Cieślak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołę nową, oborę, chlewy nowe, wołów cztery, krowę, żelaza płużne, wóz, kosę, siekiera inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Jan Stempień półrolnik ma chałupę starą, stodołę, oborę, chlewy stare, wołów cztery, krowę, świnię, żelaza płużne, wóz, kosę, siekiera inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Matys półrolnik ma chałupę starą, stodołę, oborę, chlewy stare, wołów dwa, krowę inwentarskie. 

Piotr zagrodnik ma chałupę starą, stodołka nowa, chlewy nowe, siekierę, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni cztery, i krowę. 

Gościeniec z wystawą dobry, do którego wchodząc drzwi z tarcic na zawiasach z klamką i zasuwą drewnianą. Do izby drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych z wrzecądzem i skoblem. Komin w izbie lepiony, piec murowany. Okien dwa z szyb ordynaryjnych. Stół, ławy, pułap i podłoga z delów. Do komoru drzwi na zawiasach żelaznych z tarcic. Stajnia nie jest wjezdna, do której wrota tylko jedne, podwójne na witkach i biegunach, żłob jeden. 
Felicjan Wężyk 
Tomasz z Widawy Wężyk

piątek, 10 października 2025

Inwentarz Niemojew Świercze Kluski (1767)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-139, karty 171-73.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wieś Niemojów. 
Najprzód w tej wsi jest dworek pod gontami, ale z gruntu pobicia potrzebuje.
Ściana po jednej stronie, to jest od połowy, oblepiona lepiąnką. Druga połowa ściana mechem tylko beła kiedyś ubijana, która taż ściana w końcu dworku, co ma cała wylecieć, pod całym zaś dworkiem z gruntu przyciesi pognieły i z balami na tych przyciesiach w ziemię poszedł. 
Wchodząc do tego dworku po lewej stronie jest izba tarcicami wewnątrz obita, podłoga zaś z gruntu popruchniała.
Okna w tej izbie są dwa w tafelki, lecz ledwo połowa tafelek się znajduje całych. Z tej izby jest pokoiczek mały o jednym oknie, ale i to niecałe się znajduje. W nim podłoga znacznie zrujnowana, i ściana do sadu tylko co ma wylecieć. W tych dwóch izbach piec jeden, który obiedwie izby zagrzewa, polewany, ale z gruntu zły. Drzwi do pierwszej izby stolarską robotą na chakach i zawiasach żelaznych. U tych drzwi jest zamek bez klucza i antaby.
Są także drzwi na chakach i zawiasach żelaznych, tylko skobel i wrzecądz u nich się znajduje żelazny. Po drugiej stronie dworku jest izba czeladna bez podłogi tylko z posową, jako też i na pańskiej izbie i izdebce z tarcic. Okna są w tej izbie dwa w proste szyby, ale i te większą połową powytłukane.
Jest także w tej izbie piec i kominek. Piec z prostych kafli cale zły, z tej izby jest komora.
Drzwi tak do izby i komory na zawiasach i chakach żelaznych. U pierwszych drzwi jest klamka, wrzecądz, skoble, zaś u komornych drzwi tylko wrzecądz i skoble do zamykania. W pośrodku tego dworku jest kuchenka.
Pierwsze drzwi do niej na zawiasach i chakach żelaznych, drugie drzwi do sadu z kuchenki tylko o jednej zawiesie i chaku. Drzwi z samego podwórza jedne.
Ten dworek do poprawy ani przestawienia nie zda się. 

Przy tym dworku są komory dwie o jednym dachu, ale teraz na chlewy obrócone. Przyciesi pod temi komorami pogniłe, jako i dach pogniły pod snopkami zostają te komory, na boku jest kurniczek niezły. Za komorami jest górka z spodnim i wierzchim schowaniem, ale mocno spustoszona, i to co się tylko nie obali. Za górką jest mielcuch połową większą pokryty dranicami, reszta snopkami, dach na nim niezły.
Komin w tym mielcuchu tylko komienice stoją, nie jest polepiony, przyciesi pod nim pogniłe, i ściana powyprężana.
Po drugiej stronie dworku jest owczarnia nowa, ale tylko na niej jest cztery pary kozłów. Stodół jest trzy, jedna o dwóch gumnach i trzech sąmsiekach, która dach ma zły i mocno popodpierana. Druga stodoła o dwóch sąmsiekach i jednym gumnie. Dach na niej zły i cała niedobra. Trzecia stodoła także o dwóch sąmsiekach i jednym gumnie. Ta stodoła niezła.
U tych stodół są skoble, wrzecądze żelazne i kłotki. Przy tych stodołach jest spiklerz, który przyciesi nowych potrzebuje. W tym spiklerzu jest dolne i górne sypanie. Drzwi w nim dwoje, u górnych drzwi jest zamek i wrzecądz i skoble. U dolnych drzwi tylko sam wrzecądz i skoble. Jest u niego kłótek dwie. 

Osiadłość tej wsi. 
Najprzód jest chałupa, w której mieszka Jmc P. Bonawentura Niemojowski.
Druga gdzie Jan Forjas pułrolnik ma wołów pańskich cztery, krowe jedne, pług, radło, wóz, siekiere, sierp, kos dwie do sieczki i trawy. Ma chałupę z gruntu złą, tylko same w niej podpory. 
Łuka Janek, zagrodnik ma wołów pańskich pare, pług, radło, wóz, kos dwie do sieczki i trawy, sierp, siekiere. Ma chałupę wcale pustą i niebespieczną o ogień. 
Marcin parobczak pułrolnik ma wołów pańskich cztery, krowe jedne, wóz, pług, radło, kos dwie do trawy i sieczki, siekierę, sierp. Chałupe ma niezłą, tylko przyciesi podwleczenia potrzebują.
Kazimierz Stępień zagrodnik ma wołów pańskich pare, wóz, pług, radło, sierp, siekiere, kos dwie do trawy i sieczki. Chałupe ma z gruntu złą.
Tomasz Przybył komornik poddał się za gruntową dziewke, bierze tylko kopczyznę, i robi dwa dni w tydzień. Chałupy nie ma. 
Teodor Miszek[?] zagrodnik ma wołów pańskich pare, wóz, pług, radło, siekiere, sierp, kos dwie do sieczki i trawy. Ma chałupe pod którą przyciesi zgniłe, ściana wywala się z słupa, dach stary na tej chałupie. 
Marcin Zełniak pułrolnik ma wołów pańskich cztery, wóz, pług, radło, siekiere, sierp, kos dwie do trawy i sieczki, krowę jedną. Ma chałupę dobrą, bez komory.
Wojciech Czarny pułrolnik ma wołów pańskich trzy, do których konia doprząga z swego starania mającego. Ma wóz, pług, radło, siekiere, sierp, kos dwie do trawy i sieczki, krowę jednę. Chałupę ma dobrą, tylko kalonki na niej brakuje oraz dach poprawy mocnej potrzebuje. 
Tomasz Machulski zagrodnik poddał się za dziewkę gruntową. Nie ma nic pańskiego tylko rolą, a sam służy za pastuchę. Chałupę ma całkiem złą i zgniły zrąb w niej, tylko dach jakikolwiek. 
Kazimierz Perdek chałupnik nie ma nic pańskiego, tylko dwa dni robi w tydzień. Chałupę ma w cale zgniłą i w pośrodku pozapadaną. 
Marianna Bzdulanka komornica robi dwa dni, bierze tylko kopczyznę. Ma chałupkę bez sionki i komory starą, złą. 
Alexy Sczepaniak chałupnik niepoddany, nie ma nic pańskiego, tylko dwa dni robi w tydzień. Chałupe ma mocno spustoszoną. 
Kazimierz Piastowski niepoddany, chałupnik, robi dwa dni w tydzień, nie ma nic pańskiego. Chałupkę ma starą, już prawie w ziemię wklęśnioną. 
Jakub Mech szwiec siedzi w gościńcu, ma rolę karczmarską, piwo szynkuje, pańskiego nie robi tylko dwanaście dni w żniwa, i robotę do dwora, to jest obuwia na czeladz, do tego ma i rzemieśnicką rolę. 
Gościniec w którym siedzi pod gontami. Cały z stajnią wiezną, który gościniec jeszcze niezły, tylko dach poprawy, czyli pobicia potrzebuje. 


Wieś Świercze i w niej osiadłość.
Felicjan Urbaniak pułrolnik ma wołów pańskich cztery, wóz, pług, radło, siekiere, sierp, kos dwie od sieczki i trawy, krowe jednę. Ma chałupe z gruntu złą. 
Wawrzyn Za[...]ki zagrodnik  ma pańskich wołów parę, wóz, pług, radło, siekiere, sierp, kos dwie od sieczki i trawy. Ma chałupe po pogorzeli, stary zrąb poprawny i dach nowy. 
Jan chałupnik nie ma nic pańskiego tylko dwa dni robi w tydzień. Ma chałupe dobrą i nie bardzo starą. Franciszek Grygielkoski kunsztu kucharskiego nie ma nic pańskiego, tylko dwa dni robi chałupnego.
Ma chałupe mocno podrujnowaną i starą. 

Dwór w tej wsi do którego wchodząc sionka z podłogą z dylików. Z tej sionki izba z podłogą i suffitem z tarcic.
Z tej izby komora, w której suffit i podłoga z dylów. Podłoga już zgnieła. Z tej komory druga komora, także podłoga i suffit z dylów prostych, podłoga także zgniła. Z sionki kuchenka mała, do której drzwi na biegunach z dylów. W tych komorkach po jednym oknie z prostego szkła w drewno oprawne.
W izbie zaś dwa okna z tafli w drewno oprawne. W jednym oknie trzy tafle wytłuczone. Komin i piec prostą robotą z kafli, ale cały glinką pobielony. Ta izba z komorkami przybudowana, ale już podpustoszała. Z tej izby pokoik bez pieca i komina o jednym oknie w tafelki w drewno oprawne. Suffit i podłoga z tarcic. Z tego pokoiku izba o jednym także oknie w tafelki. Piec, komin, podłoga, suffit tak jak w pierwszym pokoju. Z tej izby sionka, w której na boku kuchenka, do której drzwi na biegunach. Dalej zaś izba czeladna bez podłogi, o czterech oknach prostych, bardzo złych. Piec, komin, suffit z gruntu nic po tym, ściany wylatują. Ten cały budynek oprócz przybudowanego stary, zły, w ziemię wrosły, żadnym sposobem poprawić się nie da. Dach na nim z gontów, ale stary i bardzo zły. W tym dworze wszystkie na zawiasach, oprócz kuchennych.

Browar nowy o jednej izbie, sieni i komorze, w którym okno proste w drewno oprawne. Drzwi dwoje na zawiasach, a dwoje na biegunach. W tymże browarze kadzie dwie do robienia piwa, przycierków dwa, jeden na nic się nie zda, beczek szesnaście i inne statki do browaru należące. 

Przed dworem skarbczyk drewniany pod snopkami o dwóch piętrach, stary, zły, pochylony, w ziemię wrastający, ściany się wywalają. 

W podwórzu stajnia nowa pod snopkami, niezupełnie poszyta. W pośrodku wozownia z jednej strony ze stajni komorka, na drugiej stronie na rogu kurnik. Blisko tych stajen chlew o trzech przegrodach, częścią słomą, częścią świerczyną pokryty, bardzo zły, którego poprawić nie można. 
Na drugiej stronie stajen obory o pięciu przegrodach, w pośrodku na jednej stronie sypanie na zboże.
Te obory pod snopkami nadrujnowane w dachu, ściany zaś przez starość budynku przestawienia potrzebują. Przy dworze karmnik stary, bardzo zły, mocno pochylony.
Blisko tego karmnika gorzelnia stara, w której już i kur nie można konserwować dla starości i zrujnowania. Przy browarze nowym stary mielcuch, ten z gruntu obalony i drzewo zgniło. 
Za stajnią stodoła o dwóch gumnach stara, ta znacznej w dachu i ścianach potrzebuje reparacji.
Podle niej druga stodoła pobudowana o dwóch gumnach, jeszcze dach niezupełnie skończony. Wrot żadnych u niej nie masz. 



Wieś Kloski. 
W tej wsi dworu ani folwarku nie masz, tylko robociznę chłopi do Niemojowa lub Świercza zarabiają, u których osiadłość wyraża się.
Najprzód Matjasz Krawczyk pułrolnik ma wołów pańskich cztery, krowe jedne, wóz, pług, radło, sierp, kos dwie od trawy, i sieczki, siekiere. Ma chałupe niezłą z komorą i sienią. 
Bernard chałupnik robi dwa dni w tydzień, nie ma nic pańskiego. Chałupę ma niezłą, tylko dach dranicami pobity odnowy potrzebuje. 
Kazimierz Jaszek nazwany zagrodnik ma wołów pańskich parę, wóz, pług, radło, sierp, kos dwie od sieczki i trawy i siekierę. Ma chałupe lubo troche zrąb stary, ale dach na niej dobry. 
Stanisław chałupnik robi w tydzień dni trzy, nie ma nic pańskiego. Chałupe ma nową.
Józef chałupnik robi dni dwa w tydzień, nie ma nic pańskiego. Ma chałupkę małą na kształt [...]ucy i cale mizerną. 
Piotr Krawczyk zagrodnik ma wołów pańskich parę, wóz, pług, radło, siekierę, sierp, kos dwie do trawy i sieczki. Ma chałupę z gruntu nic po tym, bo jej już połowa w ziemię weszła. 

Gościniec wiezny z izbą, komorą, z sienią. Z sieni jakoby gorzelnia, który gościniec jako niedawny, tak też żadnej ruinie niepodległy, tylko co na gorzelni i sieni posowy nie ma. Okien w izbie trzy, w proste szyby i drewno oprawne. Drzwi w tym budynku na biegunach. 

Zasiew. 
Oziminy na tych wszystkich trzech wioskach w Niemojowie, Świerczu i Kloskach, żyta zasianego zagonów in numero 840[?]. Innego zboża nie masz na zimę sianego.