Łysa Góra

Łysa Góra, wzgórze  w gminie Burzenin. Wysokość ?

1992 r.

Fot. Piotr Tameczka

Zazdrosna

Zazdrosna, osada zaznaczona na niemieckich i austriackich kopiach mapy rosyjskiej, tzw. „trójwiorstówki”, powstałej w latach 1850-1890.

  1850-90 r.

1992 r.

Zazdrosna

Zazdrosna, osada (karczma?) zaznaczona na mapie WIG z 1934 r.

1934 r.

1992 r.

Kuźnica Stołecka

Kuźnica Stołecka (w oryg. Stołe), osada zaznaczona na mapie Czajkowskiego z 1789 r.

1789 r.

1992 r.

Góra Patrolka

Góra Patrolka, wzgórze  w gminie Burzenin. Wysokość 201.4 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.). Jest to jedno z bardziej malowniczych wzniesień w okolicy. Pokryte częściowo borem sosnowym i polami uprawnymi. W południowo-wschodniej części wydobywany jest żwir. Obok Patrolki przebiega droga z Witowa w kierunku Brzeźnia. Jadąc od Witowa czeka nas ponad 2 kilometrowy wjazd, mający swoją kulminację w okolicach Patrolki. Z obu stron szosy roztaczają się widoki na piękny, burzeniński krajobraz.

1965 r.

 Fot. Piotr Tameczka

1,2,3. Strona południowa wzgórza.

4. Wjazd od strony południowej.

5,7,8. Widok w kierunku północnym.

6. Krajobraz zachodni.

9. Żwirownia.

10, 11. Krajobraz południowy.

Smolary

Czajkowski 1783-84 r.

Smolary, parafia stolec, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Zarębina, sędzina.

1789 r.

Góra wzgórze

Góra, wzgórze  w gminie Burzenin. Wysokość 167.6 m. (wg. mapy w skali 1: 10 000 z 1992 r.)

1965 r.

Bugaj

Czajkowski 1783-84 r.

Bugay karczma, parafia burzenin, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: brak informacji o właścicielu.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Bugay, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Burzenin, własność prywatna. Ilość domów 3, ludność 11, odległość od miasta obwodowego 2.

1789 r.

1992 r.

Rembczynek

Rembczynek, osada w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie Reymann'a.

Mapa Reymann'a

1992 r.

Bartoszowizna

Czajkowski 1783-84 r.

Bartoszowizna, parafia stolec, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Zarębina, sędzina.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Bartoszewiny, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Stolec, własność

prywatna. Ilość domów 2, ludność 9, odległość od miasta obwodowego 3.

Bartoszowizna, osada w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie Reymann'a.

Mapa Reymann'a

1992 r.

Zorza 1871 nr 32

Z ŻYCIA LUDU.

(Zdarzenie prawdziwe).

W zapadłym i mało znanym kącie powiatu Sieradzkiego, w miejscu gdzie dawnemi laty rozciągały się ogromne knieje, i jak pamięć starych ludzi sięga, dochodziły aż pod samo miasto Sieradz,—leży mało znana wioska Gronów. Położenie jéj wśród lasów, dziś jeszcze zaoszczędzonych, odległość od większych miast i fabryk, będących zasiłkiem oświaty, ale również i stekiem zepsucia dla ludu, nadało mieszkańcom téj wioski odrębny charakter i dozwoliło przechować razem z dawnym ubiorem, dawne, praojcze zwyczaje i obyczaje. Lud tutaj prosty, i dobrze się mający, tak, że niedawno, kilku włościan tutejszych było w stanie własnym groszem (to jest po 400 rs. od każdego) wykupić synów od służby wojskowej.

Cicho tu i spokojnie, las prawie w około otacza wieś i pola, wąski strumień płynie przez łąki, gdzie pod mostem djabeł nazywany tutaj Jasiem kusi i wodzi. Wiara bowiem w czary i gusła powszechna tutaj pomiędzy ludem; i nigdzie pewno więcej jak w Gronowie nie znajdzie się czarownic, oprzypołudnic, i zmór, różnego gatunku i postaci, ale pomimo tych przesądów, lud tu dobry. W téj to wiosce miało miejsce przed kilkudziesięciu laty jedno zdarzenie, proste, zwyczajne, jak zwyczajną jest śmierć, ale nie zwyczajne w życiu ludu, który w takich zdarzeniach jest zwykle bez-wiednym mędrcem.

Na skraju lasu, prawie na saméj granicy Gronowa, znajduje się kilka mogiłek większych i mniejszych, pewnie małych dzieciątek bez chrztu zmarłych, niby to cmentarzyk, bo mogiłek tych strzeże krzyż dwuramienny pochylony, z którego odpadło już jedno ramię, a dwa pomniejsze ukryte pomiędzy sosnami. Krzyż ten postawiony jest widocznie nad trzema największemi grobami, na których już dość wielkie krzaki jałowcu wzrosły. Zaciekawił mnie ten rodzaj cmentarza, popytałam się ludzi, i forszman stary dworski, który czterdzieści lat we dworze przesłużył, opowiedział mi następujące zdarzenie:

O parę kroków od owego miejsca, gdzie dziś krzyże i groby, stała samotna chata Bartochowizną zwana,—było to gospodarstwo kmiece. W chacie téj mieszkał zasobny gospodarz z żoną i dwojgiem dzieci, była przy chacie, pełna stodółka, obora z bydełkiem, sad, a w sadzie kilka pni pszczół, obsiane w czas pólko, to wszystko zapewniało Bartłomiejowi dostatek i dało nazwę pieniężnego. Ale szczęście i powodzenie na téj ziemi trwałem nie bywa, nieodzowny to warunek naszego bytu, przypomnienie naszej znikomości tutaj, nieśmiertelności przyszłego życia.

W roku 1833, zaczęła grasować cholera w różnych miejscowościach kraju naszego; nawiedziła także i Gronów, ale szczególnym trafem tylko ową chatę na Bartochowiźnie, i w ciągu nocy zabrała biednemu Batłomiejowi żonę i dwoje dzieci. We wsi popłoch ogromny, nikt z ratunkiem nie przybył, czeladź odbiegła, sam tylko strapiony ojciec i troje zsiniałych trupów w chałupie pozostało. Boleść jego łatwiej zrozumieć niż opisać, trudno się nawet silić na to, co każdy, kto tracił i grzebał ukochanych, odczuje we własném sercu.

Umarłych pogrześć trzeba, i to szybko żeby zarazy nie szerzyć daléj, lecz nowy cios uderza w biednego człowieka, kościół parafijalny dość odległy, przez obce grunta nie pozwolono przewozić zmarłych na cholerę, trzeba więc było pochować ich w miejscu. We dworze dano mu desek na trumny, obrał miejsce do pochowu pod sosnami na skraju lasu na wprost swego mieszkania, i wziął się do roboty. Zbił siekierą trzy trumienki, znak zbawienia wyrył za pomocą opalonej głowni i ułożył w nich na wieczny spoczynek stężałe już trupy żony i dzieci. Pracował tak noc całą samotny, bo nikt ze wsi, lękając się zarazy, nie przybył mu z pomocą. Z dworu przynoszono mu jeść, lecz tylko postawiono garczki na miedzy i uciekano co żywo. Ze świtem wykopał groby i zaprzęgłszy parę wołów do woza, zastępując sam i orszak pogrzebowy i kapłana, powiózł i pochował, przysypując starannie czarną ziemią i obłożywszy darniną wszystko to, co go wiązało do życia.

Lecz miejsce to poświęconem nie było. Nasz wieśniak za największą poczytuje sobie niesławę, spoczywać po śmierci na niepoświęconem miejscu. Strapiony ojciec postanowił zaraz postawić krzyż na grobie żony i dzieci. Ze dworu dano znów drzewa, a chociaż nie umiał bardzo ciesielki, wyciosał po prostu zaledwie z kory trzy krzyże i na własnych barkach poprzenosił je na miejsce i wkopał w ziemię, przekonany, że ten święty Znak naszego Odkupienia święci tę ziemię, na której został postawiony. Ukląkł potem i ze łzami w oczach zaczął się modlić, a po za nim ozwał się głośny śpiew gromady ludzi „Zawitaj Ukrzyżowany,”—byli to mieszkańcy wsi Gronowa. Przekonawszy się nareszcie, że się cholera nie szerzy daléj, że Bartłomiej nie umarł, chociaż grzebał cholerycznych, i dowiedziawszy się w końcu, że stawia krzyże, zebrali się gromadnie i wzniesiony już krzyż powitali zwyczajną w takim razie pieśnią.

Miejsce pochowu było więc poświęconem łzami ojca i męża, obecnością św. Znaku i modlitwą ludu, który po dokończeniu pieśni, wieczny odpoczynek za zmarłych odmówił.

Bartłomiej krótko osiedział się w chacie: zdawszy gospodarstwo dworowi, powędrował w świat wraz z wiernym psem. Odmówił tylko pacierz na grobie żony i dzieci. Tęskno mu było w pustej chacie samemu, a choć młody jeszcze, nie chciał brać innéj gospodyni, by na wystygłym kominie nowy ogień nanieciła. Już jego ręce odbywszy cmentarną posługę, były niesposobne do żadnej ruchliwszéj pracy; to też podobno gdzieś daleko kościelnym dziadkiem i grabarzem został. Cholera nie szerzyła się dalej od chaty Bartłomieja; dwuramienny krzyż wstrzymał jéj pochód.

Dziś, dwa mniejsze krzyże już spróchniałe, padły na ziemię, środkowy większy został na straży; mech go pokrył, u stóp żółty rozchodnik porasta, i cisza w koło, jedynie tylko przerywana śpiewem leśnego ptastwa. Mogiłek przybyło, bo kilkoro niemowlątek tu pochowano,—jednak rzadko kiedy przechodzień pacierz tu odmówi, bo miejsce dosyć odległe tak od traktu jak od zabudowań dworskich i wioskowych. —Chaty Bartłomieja nie ma śladu, kilka tylko, drzewek owocowych i kupka gruzu wskazują miejsce dawnej siedziby.

Krzyż ten i groby, były zwykłem kresem mych codziennych przechadzek, siadałam w cieniu sosen na długie godziny marzeń, a przed mojemi oczyma rozwijało się to proste i bolesne zdarzenie, jakie się w tym zakątku odbyło. Zdawało mi się w szumie drzew słyszeć szmer pacierza, jęk boleści, jaki się musiał wydrzeć z piersi nieszczęśliwego ojca, gdy składał do grobu zwłoki ukochanych istot...

Stanisława.  

Zamoście

Zamoście, część wsi Niechmirów gminie Burzenin, na mapie z 1839 r. widnieje młyn o tej nazwie.

1839 r.

1992 r.

Sitoria

 Sitoria, pustkowie w gminie Burzenin. Zaznaczone na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Pustkowie

Pustkowie, osada w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Piorunowa

Piorunowa, osada w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie Reymann'a i na mapie z 1839 r.

Mapa Reymann'a (Pierunowo)

1839 r.

1992 r.

Lęk Chałupa

Lęk Chałupa, osada w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Łęgowizna

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Łęgowizna, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Stolec, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 6, odległość od miasta obwodowego 3.

Lęgowina, pustkowie w gminie Burzenin. Zaznaczone na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Oszczywilk

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Oyszczywilk, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Stolec, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 11, odległość od miasta obwodowego 3.

Oszczywilk, chałupa w gminie Burzenin. Zaznaczona na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Baba

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Baba, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Stolec, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 3, odległość od miasta obwodowego 3.

Baba, pustkowie w gminie Burzenin. Zaznaczone na mapie z 1839 r.

1839 r.

1992 r.

Dziennik Warszawski 1869 nr 282

N. D. 9115. Dyrekcja Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Kaliszu.

Podaje do wiadomości powszechnej, że na zasadzie art. 7, postanowienia b. Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego, z d. 28 Czerwca (10 Lipca) 1860 r. i upoważnień przez Dyrekcję Główną Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego udzielonych, następujące dobra ziemskie za zaległość w ratach Towarzystwu należnych, wystawione są na sprzedaż przymusową pierwszą przez licytację publiczną, która odbędzie w mieście Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny, w Kancelarjach hypotecznych poniżej wymienionych.

55. Złoczew, składające się z miasta Złoczew, z wsi Złoczewska, Huta stara, Huta szklanna, Czarna, Miklesz i Bujnów, z pustkowiów: Baby, Olesnica, Mikla i Nowa Huta, tudzież dobr Grojca małego z przyległością Stanisławów; do dóbr tych należą jeszcze realności folwark Borki, osada młynarska, wieś Borzęckie, pustkowie Leśniak, pustkowie Garbierka, karczma Syberja i wieś Cegielnia, oraz z wszystkiemi przynależytościami, w Okręgu Sieradzkim położone, raty zaległe w chwili zarządzenia sprzedaży wynoszą rs. 5,79l kop. 85, vadium do licytacji rsr. 10,000, licytacja rozpocznie się od sumy rub. sr. 43,750, termin sprzedaży dnia 9 (21) Października 1870 r., przed Rejentem Kanc. Ziem. Alfonsem Paszkowskim.

Sprzedaże wzmiankowane odbędą się w terminach powyżej oznaczonych, poczynając od godziny 10 z rana, w obec delegowanego Radcy Dyrekcji Szczegółowej; gdyby zaś Rejent, przed którym sprzedaż ma się odbywać był przeszkodzony, licytacja odbędzie się przed innym Rejentem który go zastąpi.

Vadium do licytacji złożyć się mające, winno być w gotowiźnie, która wszakże zastąpioną być może Listami Zastawnemi lub Likwidacyjnemi lecz w takiej ilości, jaka podług kursu giełdowego wyrównywać będzie cyfrze gotowizną oznaczonej.

Warunki do licytacji są do przejrzenia w właściwych księgach wieczystych i w biurze Dyrekcji Szczegółowej Kaliskiej.

W razie niedojścia do skutku powyższej sprzedaży, dla braku licytantów, druga i ostateczna sprzedaż od zniżonego szacunku, odbytą będzie bez dalszych nowych doręczeń w terminach jakie Dyrekcja Szczegółowa oznaczy i w pismach publicznych raz jeden ogłosi. (artyk. 25 Postanowienia Rady Administracyjnej z dnia 28 Czerwca (10 Lipca) 1860 roku).

(…) Kalisz dnia 3 (15) Listopada 1869 roku.

Prezes, Chełmski.

Pisarz, Bierzyński.

Wola Szczawińska

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Wola szczawińska, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Sieradzki, parafia Burzenin, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 14, odległość od miasta obwodowego 2.

Słownik Geograficzny:
Szczawińska Wola,  folw. i kol., pow. sieradzki, gm. Majaczewice, par. Burzenin, odl. 18 w. od Sieradza. Folw. ma 27 mk., 200 mr. roli or., 30 mr. lasu, 20 mr. łąk; kol. zaś 109 mk. samych ewang., 36 mr., roli or. Por. Szczawno. Według reg. pob. pow. sieradzkiego z r. 1553 wś Sz. Wola miała 81 łan., sołtys 11 łanu (Pawiński, Wielkp., II, 215). J. K.

Słownik Geograficzny:
Wola Szczawińska,   w XVI w. Szczawieńska Wola, wś i kol., pow. sieradzki, par. Burzenin, ob. Szczawińska Wola i Szczawno. W 1827 r. 1 dm., 14 mk. Na początku XVI w łany km. dawały dziesięcinę kapitule gnieźn., zaś pleb. w Burzeninie tylko kolędę. Folw. dawał plebanowi (Łaski, L. B., I, 427).

Spis 1925:
Szczawińska Wola, kol., pow. sieradzki, gm. Majaczewice. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 5. Ludność ogółem: 30. Mężczyzn 11, kobiet 19. Ludność wyznania ewangelickiego 30. Podało narodowość: niemiecką 30.

________________________________________________________________________________

 Wola Szczawińska (Wola Szczawieńska) 1934 r.

1992 r.

________________________________________________________________________________

Obecnie nie występuje na mapach. Folwark Wola Szczawińska znajdował się według mapy z 1839 r. tam gdzie obecnie jest wieś Wola Majacka.

 _______________________________________________________________________________ 

Fol. Wola Szczawińska 1839 r.

1992 r. 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1834 nr 46

Właścicielka Dóbr Burzenińskich w Obwodzie Sieradzkim położonych, Maryanna Kobierzycka zagubiła kwity Magazynowe, na odstawione produkta do Magazynu Łowickiego dla Woysk Cesarsko-Rossyiskieh w roku 1831 z rozpisu byłego Rządu Tymczasowego w Łowiczu, a mianowicie:
I. z Dominium Majaczewice: na przenicy korzec 1. garcy 2. na żyta korcy 5. garcy 8. na grochu garcy 19. worków 2. — 2. z Dominium Witowa: na przenicy korzec l garcy 3. żyta korcy 5 garcy 18. grochu garcy 18. Worków 2. — 3. z Dominium Burzenina na przenicy korzec I. garcy 6. żyta korcy 5 garcy 30. grochu garcy 20. worków 2.—4. z Dominium Wola Szczawińska: na przenicy garcy 18. żyta korcy 2 garcy 28. grochu garcy 10. worek I. — 5. z Dominium Biadaczewa: na Pszenicy garcy 10. żyta korcy 2 garcy 16. grochu garcy 9. worek I. — 6. z Dominium Szczawno: na przenicy korzec I. garcy 2. żyta korcy 5. garcy 13. grochu garcy 19. worków 2. 7. z Dominium Strzałki: na pszenicy korzec I, garcy I. żyta korcy 5 garcy 8. grochu garcy 19. worków 2.
Kommissya Woiewódzka podaiąc o tem do wiadomości powszechney wzywa każdego, któby rzeczone kwity znalazł, aby ie naydaley w ciągu 6 tygodni Kommissyi Woiewódzkiey nadesłał, lub też na ręce dziedziczki Maryanny Kobierzyckiey złożył, żaden bowiem obcy z tych kwitów korzystać nie będzie i mógł, chociażby kiedykolwiek z niemi produkował się.
w Kaliszu dnia 23 Października 1834 r.
Prezes SZMIDECKI. Sek. Jlny Przedpełski. 

 

Kaliszanin 1873 nr 24

Wypadki śmierci: (...) dnia 6 lutego, we wsi Woli Szczawińskiej, gm. Majaczewice, pow. Sieradzkim, włościanin August Pa­ter, przygnieciony został na śmierć drzewem w le­sie; (...).

Gazeta Kaliska 1895 nr. 12

Majaczewice z folwarkiem Wola Szawińska, zawierają włók Nowo-polskich 57, w tym lasu włók 16 pod urządzeniem, z tego 4 włóki zagaju wycięto a 12 średniego lasu, łąk włók około 4, reszta grunta orne dobrej gleby i szczerki, pastwiska i zarośla. Serwituty leśne nie urządzone bez pastwiska. Sprzedaż dóbr bez inwentarza lub za umową z tymże, bez pośrednictwa osób trzecich. O cenę i warunki umówić się można z właścicielem na miejscu. 

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 21

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dn. 19 październ. 1933 r. L. SA. II. 12/14/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu sieradzkiego na gromady.

Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego, zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 18 października 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23. III. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

X. Obszar gminy wiejskiej Majaczewice dzieli się na gromady:

15. Ręszew, obejmującą: wieś Ręszew, Strzałki Stol. Huba, wieś Wola-Szczaw.

§ 2.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Sieradzkiemu.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

wz. (—) A. Potocki
Wicewojewoda

Strugi

Strugi, osada w gminie Burzenin. Obecnie nie występuje na mapach.

 Strugi 1934 r.

1992 r.