Inwentarz Ostrów (1869)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Ostrów. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1953. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się na gruncie dóbr Ostrów to jest folwarku tegoż nazwiska w powiecie Sieradzkim dnia 25 września / 7 października 1869 roku."

Dobra ziemskie Ostrów składające się z wsi i folwarku Ostrów, folwarku Sudajew, wsi zarobnej Rydzew, osady Sterno, karczmy Antoniówka, które to nomenklatury obecnie wcielone są do folwarku Ostrów, położone Powiecie Sieradzkim, gminie i parafii Brzeźnio, należące do Apolinarego Ludwika dwóch imion Domaniewskiego, wiatrak zaś z gruntem i zabudowania posiada Roch Nowicki, zięć Stanisława Pertkiewicza, zajęte zostały przez Komornika Andrzeja Lubinkowskiego na rzecz i na żądanie Jolanty z Rozdrażewskich Jana Trzebińskiego żony, na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia na satysfakcję sumy 7500 rsr. z procentem.

Folwark Ostrów zabudowania.

1. Dwór N1 oznaczony, massiv murowany z cegły, na wapno tynkowany, z piwnicami, dwoma gankami od strony dziedzińca na filarach murowanych opartymi, o 3ch kominach nad dach gontami wyprowadzonych, o 8u pokojach, kuchni, spiżarni i dwóch sieniach, wewnątrz 17u oknach i 4ch drzwiach zewnątrz - w dworze tem mieszka egzekwowany Apolinary Ludwik Domaniewski. W tyle tego dworu jest ogród owocowy w części warzywny mający rozległość około morg 5u, w którym jest drzew owocowych jako to: grusz, jabłoni, śliwin i t.p. około sztuk 200, krzewów agrestu, porzeczek i malin około sztuk 400, w tymże.

2. Kloaka z drzewa budowana, deskami kryta o 2ch przedziałach, również

3. Sklepy w ziemi wykopane i ziemią kryte do kartofli. Na dziedzińcu przed powyższym dworem jest trawnik i sadzawka na środku którego jest

4. Gołębnik na słupie z drzewa budowany, gontem kryty, w którym gnieżdżą się gołębie. Z lewej strony tegoż, to jest od podwórza.

5. Sklep murowany, dawniej na skład okowity przeznaczony, obecnie zniszczony. Z lewej strony dziedzińca są wrota prowadzące na podwórze folwarczne, gdzie stoją zabudowania.

6. Owczarnia drewniana z bali w słupy postawiona, gontami kryta.

7. Stajnia i wozownia pod jednem dachem murowane, gontami kryte.

8. Komin po spalonej gorzelni w części rozwalony.

9. Obora murowana, gontami kryta.

10. Wystawa drewniana do porządków gospodarskich, po bokach której są komórki murowane pod jednem dachem gontami kryte.

11. Studnia w środku podwórza balami cembrowana, z żurawiem, kubłem okutym.

12. Spichrz murowany, parterowy, gontami kryty.

13. Stodoła z bali w słupy murowane, w części gontami, to jest nad okapami, a w części słomą kryta o 3 klepiskach.

14. Budynek czyli szopa z drzewa w słupy na skład kresencyi nowo pobudowana, nieukończona, w części dopiero słomą kryta.

15. Stodoła z drzewa z bali w słupy postawiona, gontami kryta, o jednem klepisku. Wszystkie powyż opisane zabudowania od N7 do 12 tak są postawione iż połączone z sobą płotami stanowią podwórze, zaś N13, 14 i 15 podobnież stanowią drugie za pierwszem położone.

Ogród, dziedziniec i podwórze są po części ogrodzone płotami z żerdzi rzniętych. W niewielkiej odległości od dworu ad1 opisanego z prawej strony obok drogi do wsi Brzeźno prowadzącej stoją:

16. Dom czworak zwany z drzewa z bali w słupy zbudowany, gontami kryty, o jednem kominie murowanym i 2ch drzwiach na zewnątrz, obok tego

17. Chlewek drewniany słomą kryty.

18. Dom drewniany dwojak zwany z bali w słupy postawiony, o jednem kominie murowanym, gontami kryty.

19. Dom czworak zwany o jednem kominie murowanym z drzewa z bali w słupy postawiony, gontami kryty, w którym pół stancyi w 1 1/4 części domu jest uwłaszczoną, przy tymże

20. Chlewek drewniany słomą kryty.

W wyżej opisanych domach mieszka służba dworska.

21. Kuźnia o jednem kominie murowanym deskami kryta z narzędziami dworskiemi w której jest kowal dworski Józef Kurczbon umową ustną na 1 rok od dnia 11/23 kwietnia r. b. do t. d. i m. r. p. pobiera ordynarji w ziarnie korcy 10, morgę ogrodu i mieszkanie, za co obowiązany robić wszelką dworską robotę kowalską.

22. Karczma z drzewa w słupy pobudowana, gontami kryta, o jednem kominie murowanym i 4ch stancjach, obok której

23. Zajazd z drzewa z bali w słupy pobudowany z bramami na przestrzał, gontami kryty, przed karczmą

24. Studnia balami cembrowana z żurawiem, kubłem, żelazem okutym.

Karczma powyższa z zajazdem oraz propinacją za kontraktem prywatnym rocznym, to jest odnia 11/23 kwietnia r.b. do tegoż dnia mca r. przyszłego dzierżawi Franciszek Hesse propinator, z której opłaca rocznie rs. 250, ma sobie do tego dodanem 12 mórg pola.

25. Dom drewniany z bali w słupy na dawnem folwarku Sudajew pod lasem, gontami kryty, w którym mieszka gajowy, obok tego

26. Studnia balami cembrowana z żurawiem.

We wsi Ostrów zabudowania przez włościan zajmowane z ogrodami przy tejchże, obok drogi od folwarku do wsi Brzezna prowadzącej oraz grunta z lewej strony drogi pod las dochodzące, w ogóle mórg 268, prętów 153, zostały pomiędzy 54ch włościan uwłaszczonych tej wsi podzielone i od gruntów folwarcznych odseparowane, z jednej strony z gruntem do młynarza Stanisława Pertkiewicza należącym, z innych z gruntami folwarcznymi graniczące.

Kolejno opisano służebności włościan.

Wieś ta jest odseparowana od folwarku Ostrów i żadnych budynków ani gruntów do dominium należących nie ma, dlatego od opisu wyłącza się.