Inwentarz Czestków (1825)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z roku 1834, akt nr 212. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie wsi Czestkowa w Powiecie Szadkowskim Wojewodztwie Kaliskiem dnia dwudziestego trzeciego czerwca tysiąc ośmset dwudziestego piątego."

Jan Proszkowski, dziedzic wsi Czestkowa oddał swe dobra w dzierżawę Feliksowi Bartoszewskiemu na okres trzech lat, przy tej okazji zamówił spis stanu dóbr oddanych w dzierżawę.

Dobra Czestków składaią się

1. Z dworu starego wystawionego z drzewa kostkowego z całą? wystawą, łokci długości 27, szerokości 18, wysokości 3 1/2 trzymaiący. Dach gontami w połowie nowo pobity w średnim stanie zostaiący, sień środkowa dzieli ten dwór na dwie strony, w którey w środku stoi komin murowany. Po prawey stronie są dwa pokoie, w których iest okien cztery w duże tafle z okiennicami i okuciem tychże, z podłogą w średnim stanie będacą, z piecem z cegły, który obydwa pokoje ogrzewa, każda z izb ma kominek, przybudowaną alkowę, podłoga w niey w średnim stanie. Drzwi wchodowe od sieni z pokoju do pokoju i drzwi do małey komorki w tyle będącey są na zawiasach z zamkami do których tylko dwa klucze w dobrym stanie, po lewey stronie idąc od frontu iest kuchnia bez podłogi, z której wchodzi się do drugiey izdebki, równie bez podłogi. Tak kuchnia iako i izdebka opatrzone kominkami są ogrzewane iednym piecem z cegły w średnim stanie będącym. W kuchni dwa, w izdebce iedno okno całe, drzwi do kuchni i izdebki na zawiasach żelaznych z klamkami. W tyle dworu tego przybudowana komorka i karmik w średnim stanie, obok karmika ku południowi iest studnia z koszorem i wiadrem, żelaznymi obręczami okutem, w dobrym stanie.

2do. Ku północy są staynie z sześcioma przegrodami w których dach kawałkami nieposzyty, bez dwoyga drzwi, w podezelowanym stanie znayduiące się.

3. Obok tego w tey samey prawie linii iest nowa owczarnia słomą pokryta, podmurowana kamieniami, trzymaiąca długości ł. 46, szerokości 16, wysokości ł. 3 1/2 z trzema wychodami, u iednego pod południe drzwi na zawiasach żelaznych i szkoblami w dobrym stanie.

4. Stoi lamuzik nad piwnicą murowaną, któren na swóy skład Wzni Dziedzice sobie zostawiaią.

5. Ku wschodowi od lamuzika stoi nowo wybudowana w klamrę obora, słomą pokryta, podmurowana kamieniami, w środku ryszpa, robiąca oddział na młodzierz z trzech przegród, poiedyńczych drzwi sześć, żelaznymi zawiasami okutych i chaczykami, składanych dwoje, z których od zachodu czyli frontu okute żelaznymi zawiasami i szkoblami, drugie od wschodu bez zawias. Z teyże obory iest wchod do sieczkarni z podłogą nową i pułapem z tarcic. Wschody na górę na którey stoi stada? czyli machina do sieczki rznięcia nowa z kossami dwiema iuż raz stalonymi w naylepszym stanie będąca, dwieście trzydzieści złotych kosztuiąca. Całe to zabudowanie iest długości ł. 80, szerokości ł. 16, wysokości 3 1/2 łokcia, w którym znayduie się okien sztuk jedenaście bez nadpsucia szkła.

6. Spichrz nowo wybudowany z rzniętego drzewa, gontami pobity z szczytami z tarcic, dzielący się na dwie połowy koycami, dwoygiem drzwi, wchodami na górę, pułapem i podłogą z tarcic. Drzwi od frontu z dobrym okuciem, zamkiem francuzkiem mocnym i kluczem, drugie zaś wewnątrz na zawiasach żelaznych z ryglem, podmurowany kamieniami w naylepszym stanie będący, którego długość łokci, szerokość, wysokość.

7. Stodoła nowa, trzymaiąca długości ł. 77, szerokości ł. 18, wysokości ło. 4, o dwóch klepiskach, z drzewa rzniętego grubości cali pięć maiącego, słomą pokryta, od dołu dwiema tarcicami obita i szczytami także, wrota okute żelaznymi zawiasami, zamkami i kluczami, w naylepszym stanie.

8. Stodoła druga na południe, trzymaiąca długości łokci 69, szerokości 12 1/2 ło. wysokości 4 ł. o dwóch klepiskach, trzecie zaś dawniey na wozownię używane, w środku z podłogą z bali rzniętych grubości cali sześc trzymających, słomą pokryta, z pięciorgiem wrót składanych, z których iedne na zawiasach żelaznych, inne zaś z szkoblami i wrzeciązami, w dobrym stanie.

9. Na zachód stoi stara stodoła z drzewa kostkowego z komorką na plewy, który tylko na skład siana użytą bydź może, w złym stanie.

10. Ku północy frontem obrócone stoją chlewiki o sześciu przegrodach na podłodze z pułapem z tarcic nowe wystawione teraz z sześcioma drzwiami na biegunach, szkoblami żelaznymi, gontami pokryta, szczytami z tarcic w naylepszym stanie.

11. Przy tych w klamrę stoją stare chlewiki o pięciu przegrodach frontem ku wschodowi obrócone, słomą pokryte, zdezelowane.

12. Przy drodze z Łasku do Buczku idącey znayduie się gorzelnia frontem ku północy z drzewa kostkowego gontami pokryta. W sieni, która przedziela budowe stoi komin murowany. Po prawey stronie izba na gorzelnię, w którey podłoga nadgniła i kotliny do garców. Z tey izby idzie się do komory na szrok z podłogą, dobra, po lewey stronie są dwie izby z piecem murowanem kominkami dwiema, oraz z komorą, która na wołownię dawniey używaną była. Obok tey komory iest chlew duży na trzodę i w teyże studnia z wiadrem. Do gorzelni pozostawia się: [opis przedmiotów w gorzelni pomijam]
W teyże gorzelni iest na górze szuszarnia do słodów z lassami, wszystko w dobrym stanie. Całe to zabudowanie trzyma długości 38 ł. szerokości 15 łokci, wysokości 3 1/2.

13. W tyle gorzelni na południe stoi wołownia nowo postawiona długa ł. 24, szeroka 11 ł. wysoka 3, z komorą na ospę. Na podłodze z pułapem, pokryta gontami z troygiem drzwi, z których dwoie na żelaznych zawiasach ze szkoblami, z bali rzniętych 4 calowych w iak naylepszym stanie.

14. Przy gorzelni frontem od zachodu z gankiem stoi dom drewniany z murowanem kominem, gontami pokryty, maiący na przestrzał drzwi i sień. Idąc od frontu po prawey stronie są dwie izby z jednym piecem, podłogą i komorą iedną, po prawey zaś stronie komora z iednym wchodem i podłoga. Do tego domu iest drzwi siedmioro na żelaznych zawiasach z klamkami, okien trzy, maiący długości ł. 28, szerokości ł. 15, wysokości ł. 3 1/2 w średnim stanie zostaiący.

16. Ku północy leży dom drewniany słomą pokryty, w którym owczarz i pastucha mieszka. Po prawey stronie od wschodu znayduie się izba z dwoma oknami bez podłogi, w którey kominek i piec z cegły, przy tey izbie iest komora, po lewey stronie iest izdebka z kominem, piecem i komorą, wsystko bez podłogi, komin lepiony, w średnim stanie znayduiący się.

15. Przy gorzelni sklep z bali, długi łokci 12, szeroki 10 ł. wysoki łokci 3, pułapem z bali, szczytem z tarcic, dwoygiem drzwi na zawiasach ze szkoblami.

17. Pod samą wsią Czestkowa stoi wiatrak maiący ściany deskami obite, dach gontami, maiący śmigi dobre, kamień przed rokiem zaprowadzony, podłoga nowa, łuby w około kamienia nowe, wał nowy i okuty dwudziestu pięcioma podosskami, liny, miechówka nowa na bębnie podczarzana?, do stawidła nowa, łańcuch do nakrącania z śrubą nowy trzymaiący sążni dziewięć, drąg żelazny, oskardów cztery niestalonych, ćwierci dwie, miarka iedna, skrzynia od wymiaru, pytli .... zresztą znayduie się w całości, co iest przywiązanym do wiatraka czynnego. Do tegoż wiatraka należy dom mięszkalny li młynarzowi służący w około z budynkami?, ogrodami, gruntem, łąkami okazuie? się ..... W. Possessorowi dane, iest młynarzowi dziś zostaiącemu nayprzód. Wszelkie rekwizyta wyż wymienione, nadto żyta korcy dwa, owsa korcy trzy, jęczmienia półtora na zasiewy. To wszystko przy wyiściu oddać iest obowiązany. Tenże płaci rocznie złotych polsk.? 180, kanonu zło. 18, do kassy Obwodu 150 korcy mlewa bez miarki dworowi obowiązany, kontrakt poczyna mu się od So Woyciecha.

18. Kuźnia nowo wystawiona z bali rzniętych, gontem pokryta, komin murowany i drzwi składane na zawiasach, trzymaiąca 12 łokci w kwadrat przez prócz wystawy z sześciu łokci. W niey znayduią się nastepuiące statki [pomijam wyszczególnienie]. Ma do teyże pół domu obok półrolnika, płaci rocznie zło. 40 i małą starą tylko robotę darmo pobiera roli na dworskiey włóce gnoyney prętów sześć, na kapustę zagonów dwa, potrawu? wyznacza mu się na dwie fury i siana furę z łąki.

19. Austerya zajezdna złożona z zaiezdney stayni, obok którey izba przeznaczona do szynku z podłogą, piecem, trzema oknami i drzwiami na biegunach, szkoblami, stołem, ławami na około. Karczmarz dziś znayduiący się ma statki następuiące służące do szynku półgarcówka iedna, kwarta iedna, kwaterka iedna, półkwaterek ieden, lijżek blaszane, barełkę 10 garcy trzymaiącą, beczkę z piwa, które rachowania iuż w gorzelni, butel garcowy ieden. W stayni karczemney są przybudowane dwie izdebki, z których w iednej mieszka cieśla kontraktowy, ten ma bydź wolny od opłaty i robocizny do So Woyciecha, również od zagonów w dworskiem polu przysadzonych i kapusty iak i zamięszkania, w którym iest całe okno, piec, komin z cegły, podłoga. Po drugiey stronie stayni od północy iest druga izdebka z osobnem kominem, piecem murowanym, oknem, gdzie dziś szewc zamięszkuie.

20. Resztę zabudowań wsi Czestkowa włościańskich umieszcza się tabellarycznie w szczególności ile który gospodarz posiada, czyni powinności, iakie daje czynsze i daniny, i iakie maią załogi i zasiewy od dworu i iak się który nazywa.[Podaję tylko imiona i nazwiska włościan]
Błażey Jakóbczak, Adryan Jadczak, Tomasz Zawiasa, Wincenty Świegocki, Walęty Kossakowski, Łukasz Kowalczyk, Jan Witczak, Wincenty Cieślak, Jan Biegański, Jan Dana, Mikołay Baranek, Walęty Dana, Mateusz Dana, Kazimierz Banasik, Jacenty Jakóbczak, Błażey Dana, Jan Zawiasa, Walenty Wydra, Jan Guzik, Krysztof Fidik, Felix Wroba, Franciszek Jakóbczak, Maciey Banasik, komornice: Gierka, Grzelina, Majorka.

Folwark Dąbrowa

21. Dom drewniany z rzniętego drzewa kamieniami podmurowny, deskami w podłuż pobity frontem ku zachodowi, sień w którey komin z cegły przedziela dwie izdebki po prawey i lewey stronie z tyleż komorami, w każdey izdebce po dwa okna, piec i kominek, wszystko w dobrym stanie zostaie, trzymaiący długo. łok. 22, szeroki 16? wysoki 3 1/2.

22. Po lewey stronie tego domu iest owczarnia z podobnego drzewa iak dom z dwoma wrotami, iednemi drzwiami, szczytami z tarcic i drzwiami w iednym od wschodu w połowie tarcicami obita, reszta słomą poszyte. Długa łokci 37, szeroka ło. 12, wysoka 3 1/2 łokci, w dobrym stanie zostaiąca.

23. Na przeciw domu frontem ku wschodowi stodoła z drzewa rzniętego podmurowana kamieniami, w większey połowie tarcicami pobita, reszta poszyta słomą, o iednym klepisku i dwóch sąsiekach. Od południa przy tey stodole pod iednym dachem iest spichrz z drzwiami na zawiasach, dwoygiem szkoblami i wrzeciązami wschodu z przegrodą, wszystko w dobrym stanie. Trzymaiąca długości łokci 45, szeroka 16, wysoka 4 łokci. Zabudowania te odwiedzione są płotem wierconem z dartych żerdzi w kwadrat, w średniem stanie.

Kolejno opisano wysiewy w Czestkowie (wzmiankowan: pola Czarne Pole i Moczelne, łąka Staw, miejsce Porzecze i Pastewnik) i na folwarku Dąbrowa (pole Czarny Lasek?), ogródek przy dworze, płoty, sadzawki, rowy, inwentarz żywy.