Inwentarz Cienia Wielka (1837)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Cienia Wielka. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/1811. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie dóbr Cieni Wielkiey w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim położonych w zamieszkaniu dworskim dnia piętnastego / dwudziestego siodmego grudnia 1837 roku."

Dobra Cienia Wielka z folwarkiem Józefów i karczmą Topielec położone w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim, w Gubernii Kaliskiej, w parafii Gruszczyce, należące dawniej do Józefa Ordęgi, a wskutek konfiskaty przeszłe na rzecz Skarbu Publicznego Królewstwa Polskiego, zajęte zostały na sprzedaż w drodzę subhastacji (przymusowego wywłaszczenia). Dobra graniczyły od wschodu z wsiami Brudzewem, Łubną i Wągłczewem, od południa z wsiami Jasionną i Cienią Małą, od zachodu z wsią Gruszczyce i od północy z wsią Równą.

Opis zabudowań dworskich i wieyskich w dobrach zaiętych znayduiących się.

Zabudowania dworskie na folwarku Cieni Wielkiey.

1. Dwór o czterech pokoiach i szpiżarki oraz sieni, komin murowany, stawiany z drzewa kostkowego, zewnątrz i wewnątrz gliną obrzucony, dach szkudłami i w 1/20 części słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 28, szerokości 14, wysokości 4. Grozi zawaleniem w iedney połowie, w drugiey zaś [potrzebuie] przyciesi podmurowania, nowego dachu itp.

2. Dom kuchnia zwany o trzech izbach, kuchence i sieni, z drzewa kostkowego w węgieł stawiana, dach słomą i częścią szkudłami kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 15, wysokości 4.[Potrzebuie] nowego przestawienia.

3. Staynie i wozownie pod iednym dachem, stawiane w ryglówkę, czyli tak zwany pruski mur, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 31, szerokości 12, wysokości 4.[Potrzebuie] nowego przestawienia.

4. Szpichrz do zboża, murowany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 15, wysokości 5. W stanie do użytku zdatny.

5. Owczarnia murowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 55, szerokości 15, wysokości 4. [Potrzebuie] nowego dachu.

6. Chlewiki, z drzewa rzniętego budowane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 8, wysokości 4. [Potrzebuie] nowego dachu.

7. Stodoła o dwóch bojowiskach, murowana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 52, szerokości 18, wysokości 5. [Potrzebuie] nowego dachu, w iednym końcu nowego przestawienia.

8. Szopa do zboża, na dziesięciu słupach stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 18, wysokości 7. [Potrzebuie] nowego dachu.

9. Gorzelnia stara na teraz użyta na oborę dla wołów i cieląt, murowana, dach dranicami kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 15, wysokości 4. [Potrzebuie] nowego dachu i obrzucenia ścian wapnem i gliną.

10. Obora stara na podmurowaniu, z drzewa rzniętego starego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 15, wysokości 3. [Potrzebuie] nowego przestawienia.

11. Chlewy, z tarcic w słupki stawiane, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 6, wysokości 3. [Potrzebuie] nowego przestawienia.

12. Lamus z wystawą w iednym końcu, pod którym piwnica murowana, z drzewa kostkowego stawiany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 12, wysokości 2. [Potrzebuie] poszycia dachu.

13. Studnia ocembrowana z wisiorem bez wiadra.

14. Wychodek z tarcic tarcicami kryty do użytku zdatny.

Ogrodzenia w podwórzu nie ma. Daley za dziedzińcem po iedney i drugiey stronie znayduią się ogródki owocowe.

Zabudowania włościan wsi Cieni Wielkiey.

1. Młyn o iedney izbie, młynicy i komorze, z drzewa kostkowego stawiany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 15, wysokości 3 1/2. [Potrzebuie] nowego przestawienia gdyż grozi zupełnym upadkiem.

2. Chałupa o 2ch izbach, komorze i sieni, w połowie w ryglówkę, w połowie z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, w połowie w ryglówkę, w połowie z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Oborka, w połowie w ryglówkę, w połowie z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 7, szerokości 7, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

3. Chałupa o 1 izbie, komorze i sieni z wystawą, w połowie w ryglówkę, w połowie z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 12, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

4. Chałupa o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 13, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

5. Kuźnia kowalska murowana, dach dranicami kryty, długości łokci miary warszawskiey 12, szerokości 8, wysokości 3. [Potrzebuie] poprawienia dachu i obrzucenia wapnem.

6. Chałupa o trzech izbach, komorze i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 13, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

7. Chałupa o 2 izbach, 2ch komorach i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 12, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Oborka, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 8, szerokości 5, wysokości 2 1/2. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

8. Chałupa o 2 izbach, 2 komorach i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 22, szerokości 12, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 27, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Oborka, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 11, szerokości 6, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

9. Chałupa o 2 izbach, komorze i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

10. Chałupa o 2 izbach, komorze i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

11. Chałupa o 1 izbie, komorze i sieni, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 21, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 26, szerokości 11, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

12. Chałupa o 1 izbie i komorze, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 17, szerokości 9, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, z drzewa kostkowego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

W dalszey kontynuacyi opisania budowli udał się komornik do folwarku Józefowa i opisał nastempne.

Zabudowania folwarczne w Józefowie.

1. Dom folwarczny o 2 izbach, 2 komorach i sieni, z drzewa balowego w słupy stawiany, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 12, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

2. Stodoła o 1 klepisku, z drzewa rzniętego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 13, wysokości 4. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Owczarnia, z drzewa starego stawiana, dach słomą kryta, długości łokci miary warszawskiey 27, szerokości 10, wysokości 3. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Na koniec udał się Komornik do karczmy Topelec zwaney i opisał nastempne zabudowania.

1. Karczma o 3 izbach i sieni, z drzewa rzniętego stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 11, wysokości 3 1/3?. [Potrzebuie] przestawienia nowego.

Stodoła, z drzewa łupanego w słupy stawiana, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 9, szerokości 11, wysokości 3 1/4?. [Potrzebuie] poprawienia dachu.

Potem opisano posadę włościan czyli ich powinności, załogi i daniny. Wymieniono czynszowników: Michała Szult[z]’a mieszkającego w karczmie Topielec i sukcesorów młynarza Michała Polińskiego. Wyszczególniono inwentarze gruntowe. Wzmiankowano, że w dobrach zajętych istnieje gorzelnia, lecz nie ma w niej żadnych naczyń ani statków gorzelnianych. Dalej jest mowa o wysiewach, podatkach oraz rozległości dóbr.