Inwentarz Jastrzębice (1821)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1821, akt nr 167. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na Folwarku wsi Jastrzębic Powiatu Sieradzkiego dnia dwudziestego pazdziernika roku tysiąc osiemset dwudziestego pierwszego."

Pisarz aktowy Powiatu Sieradzkiego przybywa na miejsce wezwany przez Kajetana Kolumne Walewskiego opiekuna małoletnich Adama, Władysława i Zygmunta Walewskich dzieci z małżeństwa Józefa Walewskiego z Marianną z Zbierzchowskich, która poślubiła potem Feliksa Walewskiego dziedzica dóbr Broszęcina. Po śmierci matki dzieci stały się właścicielami dóbr Jastrzębice, Antonina, Zalasy, Dęby i pustkowia Błaś. Pisarz przystąpił do opisania stanu dóbr.

I. Budynki dworskie w Jastrzębicach.

1. Dwór z drzewa kostkowego, dach pod szkudłami, komin z gliny nadmurowany, w nim na wschod słońca dwa pokoie o trzech oknach, dwóch drzwiach z podłogami i posowami, piec z cegły dwa pokoie grzeiący, kominek ieden. Na drugiey stronie izba, w którey piwo rabiali, przy tey izbie komora, w szrodku sień z małą kuchenką. Ten dworek potrzebuie reperacyi porządkowey i przyciesi.

2. Na boku stodoła z drzewa kostkowego o dwóch klepiskach i dwóch samsiekach, ponieważ trzeci samsiek obrócony na spichrz, z dwoygiem drzwiami, wrota dobre, dach pod snopkami, u dołu szor dranic.

3. Druga stodoła z drzewa kostkowego, dach z desek na iedney stronie samsiek z klepiskiem, na drugiey sieczkarnia i wozownia, wszystko zamykane wrotami i drzwiami, z szkoblami i wrzecądzami będącemi.

4. Sklepik murowany, pod deskami dach, z drzwiami na zawiasach z wrzecądzem i szkoblami.

5. Staynia razem z oborami w nakoł?, pod snopkami z drzewa kostkowego, maiąca czworo drzwi.

6. Chlewik na drobiazgi z drzewa kostkowego, dach pod snopkami.

7. Studnia blisko stayni ocembrowana z kosiorem, przy niey koryto

8. Płoty w około z żerdzi łupanych, w szrodku wrota także z żerdzi łupanych.

9. Na końcu wsi karczma z drzewa kostkowego, dach pod szkudłami, komin lepiony nadmurowany, maiąca izbę, komorę i sień. Przy karczmie staynia wiezdna z drzewa starego? przestawiana, dach szkudlany, wrot dwoie na biegunach, w stayni dwa złoby.

10. Kuźnia z drzewa kostkowego pod deskami, komin lepiony. Do niey chałupa osobna dla kowala z drzewa kostkowego, komin lepiony.

Budynki Folwarczne na Antoninie, w kwadrat żerdziami łupanemi ogrodzone.

1o. Wiezdzaiąc są wrota z zerdzi łupanych. Po prawey stronie stodoła o dwóch klepiskach i czterech samsiekach, wrot dwoie podwoynych dosyć porządnych, ściany z kostkowego drzewa, dach stary słomiany, z przodku trzciną sporządzany.

2o. Zaraz blisko druga stodoła o iednym klepisku i dwóch samsiekach, na iedney połowie samsieka spichrz zamykany. Ściany z drzewa kostkowego, dach słomiany stary.

3o. Chałupa dwoiaki o dwóch izbach, w iedney izbie dwa okna, w trzeciey okna bez szyb, ma dwie komory, ściany z kostkowego drzewa, dach pod deskami zły, komin z gliny nadmurowany, drzwi szescioro. Mieszka na iedney stronie pastucha.

4o. Studnia z kosiorem, maiąca cembrzynę złą.

5o. Wolarnia z drzewa kostkowego na 25 sztuk bydła, dach słomiany zły, drzwi iednę, gnoiu pełno przed nią.

6o. Chałupa druga dwoiaki, podobna pierwszey z drzewa kostkowego, dach pod deskami zły, komin z gliny nadmurowany, który trzeba wylepić u góry bo zły. W tey chałupie izb dwie o trzech oknach, komory dwie, drzwi szescioro. Na iedney stronie samsieka mieszka owczarz.

7o. Owczarnia na pięćset owiec z drzewa kostkowego, gliną wylepiona z przodu, która po części poopadała. Dach słomiany stary, wrot dwoie podwoynych na wylot, drzwiczek dwoie, w niey zgrzęb sześcioro, lasów dwoie, posowa z zerdzi łupanych, gnoiu pełno w owczarni.

Później opisano zboże w snopie, w stodołach w Jastrzębicach i Antoninie. Następnie łąki (tu wzmiankowana nazwa łąki RUSKIE DOŁY przy granicy z Obrowem), ugory, zboże w ziarnie, słomę prostą w Jastrzębicach.

Kolejno opisano załogi, robocizny, daniny i powinności włościan, podaję tylko nazwiska.

Jastrzębice:
Półrolnicy- Woyciech Pluta, Kasper Pluta, Maci Łuczak, Jan Troian, Józef Chabielak, Bonawentura Żysiak, Paweł Bartosik, Paweł Szemsina?, Mateusz Ignacyk.
Zagrodnicy- Mikołay Pluta, Kazimierz Kałużny, Antoni Bartosik.
Komornicy- Mateusz Hojaczyk, Woyciech Cybułka, Mateusz Ślepy, Elżbieta Moszyńska, Maryna, Elżbieta Bęczkoska.
Jan Kobaszewski karczmarz
Jan Maciaszek kowal, Dawid Żyd kowal.

Błaś pustkowie:
Zagrodnicy- Jan Pluta, Jan Błasik.

Antonina folwark:
owczarz, pastucha

Zalasy:
Zagrodnicy- Franciszek Dziedzic, Piotr Drzazga, Jakob Kamieniak, Teodor Stangreciak, Wincenty Wróbel, Jakob Dziedzic, Antoni Sukiennik, Andrzey Troian, Walenty Moszyński, Jan Kamieniak, Stanisław Kamieniak, Paweł Kucharczyk.

Komornicy- Tomasz Warkocz, Paweł Obraznik, Damazy Wróbel, Błażey Warkocz, Andrzey Krzysiak, Maci Młynarczyk, Tomasz Sukiennik, Małgorz Troianowa, Regina Sukiennikowa, Helena Drzazgowa.
Franciszek Czyżyk szewc.

Dęby:
Zagrodnicy- Stanisław Suchacz, Jakob Ickowicz, Kazimierz Łuczczak, Krzysztof Talarczyk, Wawrzyniec Chorzeniak, Jakob Mielcarek, Błażey Cybułka, Jacek Drzazga, Zygmunt Musialik, Alexy Olęderek, Jakob Saszczyk, Wincenty Pluciak, Maci Żysiak, Franciszek Chrapek, Stefan Kucharczyk, Kasper Bartosik.

Komornice- Magdalena Susczykowa, Katarzyna Krzychowka?, Helena Bartosikowa.