Eufemia gm. Dalików

Jak powstała wieś Eufemia dowiemy się z aktu notarialnego z 1835 roku.

Myszyn gm. Łask

Dodałem informację z 1870 roku o folwarku Myszyn, który znajdował się blisko Gajewnik. Folwark znajdował się na obszarze gm. Łask, lub co jest bardziej prawdopodobne, gminy Zduńska Wola.

Truskawiec gm. Poddębice

 Dodałem informację związaną z wsią Truskawiec z roku 1862.

Maszynka struga

Maszynka, struga mająca swoje źródła przy miejscowości Dubisy w gminie Czajków, w powiecie Ostrzeszowskim, w województwie Wielkopolskim. 

Płynie na północ, mija wieś Zgórniaki, we wsi Piła wpływa do rzeki Łużycy. Struga liczy sobie 3.08 kilometra długości. Przebieg od źródła do ujścia ustaliłem opierając się na mapie WIGowskiej w skali 1:25000 z 1933 roku. Przez większość swojego biegu stanowi granicę pomiędzy gminami Klonowa i Czajków. Nazwa strugi została wymieniona na mapie Leśnictwa Sokolniki z (1842) roku. Nie spotkałem się z tą nazwą w innych źródłach.

1842 r.

1933 r.

1965 r.

Inwentarz Świątkowice (1873)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Świątkowice. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/65. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w dobrach Świątkowice w Okręgu i Powiecie Wieluńskim Gubernii Kaliskiej dnia dwudziestego ósmego czerwca / dziesiątego lipca tysiąc ośmset siedmdziesiąt trzeciego roku."

Dobra ziemskie Świątkowice, z przyległością Garbarka i Rososz i koloniami Brzozowice i Swoboda odłączone od dóbr Świątkowic lit. A, leżące w Okręgu i Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Naramice, parafii Lututów, należące do Pelagjusza Cieleckiego, zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na rzecz i na żądanie Józefy z Bąkowskich Cieleckiej, Pelagiusza Cieleckiego właściciela dóbr Świątkowice małżonki czyli obojga małżonków Cieleckich na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu kapitału rubli srebrem 7,200 z procentem.

Opis zabudowań folwarcznych do Jana Bellerman należących w wsi Świątkowicach.

1. Dom, z drzewa budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 30, szerokości 14, wysokości 5, o jednym kominie, jednej sieni, kuchnia, czterech izbach, w tym zamieszkuje Jan Bellerman debent, główny właściciel.

Przed domem i pobok jest ogród owocowy i warzywny, w tem jest wisien drzew sztuk piętnaście. W ogrodzie tym są cztery pieńki pszczół i kuszek z pszczołami sześć.

2. Stajnia, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 18, szerokości 9, wysokości 5.

3. Obory i wozownia pod jednym dachem i sieczkarnia, z drzewa budowane, słomą kryte.

4. Szopa na porządki, z drzewa budowana, dachówką kryta, długości arszynów 20, szerokości 11, wysokości 6.

5. Kloak o jednym przedziale za szopą, z drzewa budowany, dachówką kryty, długości arszynów 3, szerokości 4, wysokości 3.

Powyższe zabudowania, a mianowicie dom z frontu ogrodzony sztachetami z drzewa, a zaś całość zabudowań ogrodzona deskami i z żerdzi łupanych.

6. Studnia z bali budowana u powyższych zabudowań egzystująca, przy której jest żuraw z wiadrem okutem.

Powyżej opisane zabudowania od frontu graniczą z drogą przez całą wieś przechodzącą, od tyłu z gruntami do włościan należącymi, a po prawej stronie uważając od strony zachodu słońca z nieruchomością do Bartłomieja Klimas włościanina a po lewej stronie uważając od wschodu słońca z nieruchomością Mateusza Fila włościanina należącymi i z temiż stykające się.

7. Stodoła na podmurowaniu, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 68, szerokości 18, wysokości 8. W końcach jest mur w jednym końcu jest sklep. Stodołą ta o dwóch klepiskach położona na gruncie Pelagiusza Cieleckiego uważając od wschodu słońca przy trakcie idącym do wsi Naramic po prawej stronie tej drogi, a od wschodu słońca, zachodu i północy graniczy z gruntem do tegoż właściciela Pelagiusza Cieleckiego.

8. Karczma o dwóch kominach w wsi Świątkowicach, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 25, szerokości 18, wysokości 6. W tej szynkuje trunki dworskie Bellermana Jana właściciel Mateusz Cichosz, za wynagrodzeniem dwadzieścia jeden procent, opłaca czynszu rocznie rubli sto pięćdziesiąt, pozostaje za kontraktem prywatnym pod dniem trzecim lutego tysiąc ośmset siedemdziesiątego trzeciego roku sporządzonego, który poczyna się od dnia  jedenastego / dwudziestego trzeciego kwietnia tysiąc ośmset siedemdziesiątego trzeciego roku do tegoż dnia tysiąc ośmset siedemdziesiątego czwartego roku, czynsz z góry zapłacony, posiada gruntu z łąką mórg piętnaście.

9. Stajnia wjezdna przy karczmie, z drzewa budowana, szkudłami i słomą kryta, długości arszynów 40, szerokości 18, wysokości 8.

10. Szyldwach dla stróża, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 2, szerokości 2, wysokości 2 1/2.

11. Stodoła o jednym klepisku przy karczmie, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 14, szerokości 10, wysokości 6.

12. Obórka, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 8, szerokości 6, wysokości 3 1/2.

13. Studnia balami ocembrowana przy której jest żuraw z wiadrem okutem.

14. Kuźnia o jednym kominie, z drzewa budowana, deskami kryta, długości arszynów 8, szerokości 6, wysokości 4. Wszelkie porządki należą do kowala Macieja Witkowskiego. Kowal obowiązany właścicielowi Janowi Bellermanowi wszelkie roboty kowalskie uskuteczniać, a za takową posiada gruntu sto pięćdziesiąt prętów kwadratowych roli, zaczyna się od dnia jedenastego / dwudziestego trzeciego kwietnia tysiąc ośmset siedmdziesiątego trzeciego toku, a kończy się w tymże samym dniu tysiąc ośmset siedmdziesiątego czwartego roku, pozostaje za ustną umową.

15. Dom PIEKŁO zwany o dwóch kominach, o ośmiu izbach, w tym zamieszkują ludzie Bellermana, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 46, szerokości 16, wysokości 4 1/2. Dom ten obok karczmy egzystuje.

16. Chlewik przy domu powyższym, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 15, szerokości 4, wysokości 2 1/2.

17. Dom o jednym kominie, o dwóch izbach, z drzewa budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 28, szerokości 12, wysokości 5. W tym zamieszkują w jednej izbie robotnik Bellermana, a w drugiej izbie Nuchem Korn jako lokator opłaca czynszu rocznie rubli srebrem dziesięć, pozostaje za kontraktem ustnym od dnia dwunastego / dwudziestego czwartego czerwca tysiąc ośmset siedmdziesiątego trzeciego roku, w tym samym dniu tysiąc ośmset siedmdziesiątego czwartego roku kończy się czynsz z góry zapłacony.

Grunt jaki karczmarz pod numerem 8 obejmuje mórg piętnaście za karczmą położony, graniczy po prawej stronie z drogą idącą w pole, a po lewej z gruntami Pelagiusza Cieleckiego należącymi, stykający się.

18. Dom o jednym kominie do Bellermana należący, w tym mieszkają ludzie jego, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 19, szerokości 10, wysokości 5.

19. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 12, wysokości 6.

Za domem pod numerem 18 opisanym jest grunt orny mórg dwadzieścia. W tym mała część łąki, graniczy po prawej stronie z gruntami włościańskimi, a po lewej stronie z gruntem do karczmy Bellermana należącego. Nadmienia się iż połowa domu który posiada Franciszek Babista uwłaszczony, druga połowa tego została rozebraną przez Bellermana jako własność jego stanowiącą, grunt pozostały po tejże połowie domu obejmuje przestrzeni sześć prętów kwadratowych przy drodze w pole wiodąca.

Powyżej opisane zabudowania i grunta położone w wsi Świątkowicach nad traktem idącym przez wieś z miasta Wielunia do dóbr Niemojowa, uważając po prawej stronie od frontu i zabudowaniami włościańskiemi, a po lewej stronie z gruntem do właściciela Pelagiusza Cieleckiego graniczące i z temiż stykające się.

20. Chałupa o jednym kominie, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 22, szerokości 12, wysokości 5. W tej mieszka borowy do strzeżenia lasu Bellermana położona takowa w granicy od strony wsi Wiktorowa.

21. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, szkudłami i słomą kryta, długości arszynów 22, szerokości 9, wysokości 5.

Studnia balami ocembrowana.

Opis kolonistów zabudowań i gruntów w polu od strony granic w wsi Naramice położonych.

1. Ernest Płonka posiada gruntu mórg trzydzieści cztery, lasu mórg jedenaście, który graniczy od wschodu słońca z gruntem Augusta Siki? włościanina, a na zachód słońca z gruntem tegoż Siki? z temiż graniczący, stykający się. Budynków żadnych przy tym gruncie niemasz.
Nadmienia komornik, iż tenże Ernest Płonka posiada drugie gospodarstwo z zabudowaniami lecz co do tego jest uwłaszczone.

2. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 32, szerokości 14, wysokości 5. W tym mieszka Gotfrid Gramsz. Posiada gruntu mórg dwadzieścia cztery, zagajników mórg sześć, grunta graniczą od wschodu słońca z gruntami Jana Bellerman, a na zachód z gruntami Ernesta Płonki. Posiada krów dwie, koni dwa, wóz kuty jeden, pług jeden, radło jedno, bron z żelaznemi zębami dwoje.

Stodoła i wozownia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 60, szerokości 14, wysokości 6.

Obora i stajnia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 50, szerokości 12, wysokości 5.

Chlewy, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 6, szerokości 5, wysokości 4.

Spichrz, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 10, szerokości 7, wysokości 4.

Ogród owocowy i warzywny w tym jest drzew rodzajnych wisien i śliwek sztuk trzydzieści i uli z pszczołami sześć.

Studnia ocembrowana.

Zabudowania dopiero opisane są ogrodzone deskami i żerdziami.

3. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 15, szerokości 10, wysokości 4. Posiadają takowy Gustaw Linke i Kinas Marcin.

4. Oborka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 6, szerokości 6, wysokości 4.

5. Kuźnia, w kuźni tej żadnych porządków niemasz, z drzewa budowana, deskami kryta, długości arszynów 5, szerokości 5, wysokości 3.

Co dopiero od numeru 3 do numeru 5 opisane zabudowania nowo wybudowane na gruncie Ernesta Płonki pod numerem 1 opisanego.

6. Las BOREK zwany przez który przechodzi trakt z wsi Świątkowic do miasta Wielunia obejmujący przestrzeni około włók trzech, przy tym lesie od strony wsi Świątkowic jest pastwisko obejmujące przestrzeni około włóki jednej, graniczy od strony wschodu słońca z borem do dóbr Czarnożył, od południa z folwarkiem Platon, na zachód z gruntem do włościan dóbr Świątkowic należącym, położony, a las wspomniony i pastwisko należy do Jana Bellermana, w tej przestrzeni włościanie dóbr Świątkowic morg szesnaście posiadają.

7. Za lasem powyżej opisanym jest brzezina w dwóch działach, pomiędzy którą jest grunt "GÓRY" zwany, uważając od traktu idącego z wsi Świątkowic do miasta Wielunia po prawej stronie ciągnący się do brzeziny graniczący z folwarkiem Zabłocie, zaś za działkiem brzeziny od taktu Wieluńskiego poczynając na granicy Wiktorowa jest grunt orny w przestrzeni około włók dwóch w granicach z łąką do dóbr Wiktorowa należącą, z folwarkiem Platon graniczący i stykający się.

8. Grunt w górach "PUSTKI" zwany około mórg pięciu położony, przez który przechodzi dróżka, graniczy na zachód, północ i wschód słońca z gruntami do włościan wsi Świątkowic należącymi, na południe z gruntami "Góry" zwane, z tymiż stykający się, graniczący.

9. Grunt drugi "Pustki" zwany, obejmujący mórg trzydzieści dwie, graniczy na południe z gruntem "Góry" zwane, przy Brzezinie, na zachód z gruntem włościanina Augusta Sike? i kolonistą Gotfridem Gramsz oraz z gruntem do Pelagiusza Cieleckiego, na północ z drogą z wsi Świątkowice przechodzącą, od wschodu słońca z włościanami dóbr Świątkowic, z temiż stykający się i graniczący.

10. Karczma tak zwana Rossosz o jednym kominie, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 24, szerokości 12, wysokości 6. W tej szynkuje trunki Bellermana Mikołaj Domagalski, za wyszynk pobiera procent pięć od sta, posiada gruntu mórg trzynaście, płaci czynszu rocznie rubli srebrem trzynaście, grunt graniczy od wschodu słońca z gruntem Ignacego Rosińskiego, a od zachodu z dobrami Naramice, czynsz do dnia jedenastego / dwudziestego trzeciego kwietnia tysiąc ośmset siedmdziesiątego czwartego roku zapłacony, pozostaje za ustną umową do dnia i roku tegoż.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 20, szerokości 12, wysokości 5.

Obora, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 12, szerokości 6, wysokości 3.

Chlewik, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 4, szerokości 3, wysokości 2.

Chlewik drugi, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 4, szerokości 3, wysokości 1 1/2.

Studnia balami ocembrowana przy której jest żuraw.

11. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 22, szerokości 10, wysokości 5. Właściciel Gustaw Szulc, a na teraz mieszka August Milnikiel, posiada gruntu mórg sześć, boru mórg dwie, prętów kwadratowych sto pięćdziesiąt, krowę jedną, koni dwa.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 6.

Przystawka za stodołą, z drzewa budowana, deskami kryta, długości arszynów 6, szerokości 4, wysokości 2 1/2.

Studnia balami ocembrowana, przy której jest żuraw. Grunt graniczy z jednej strony z gruntem Michała Domagalskiego, a z drugiej strony z gruntem Krzysztofa Milnikiel.

12. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 5. Obejmuje Krzysztof Milnikiel, posiada gruntu mórg dwadzieścia cztery, zagajników mórg trzy, grunt graniczy od wschodu słońca z gruntem Ernesta Płonki gospodarza, a od zachodu z gruntem gospodarza Gustawa Schnel.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 24, szerokości 12, wysokości 6.

Szopa na słupach przy stodole, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 6, szerokości 4, wysokości 3.

Obory i wozownia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 22, szerokości 10, wysokości 5.

Ogród w którym jest drzew wisien sztuk dwadzieścia.

Studnia balami ocembrowana, przy której jest żuraw do gruntu wspomnionego Krzysztofa Milnikiel są dwie krowy, para koni, pług, radło i para bron z żelaznemi bronnikami i wóz kuty.

Opis zabudowań kolonistów na kolonii Świątkowice.

1. Dom o jednym kominie, połowa domu jest przeznaczona dla protestantów na modlitwę, zaś druga połowa domu na szkołę tychże, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 14, wysokości 6. W tej połowie zamieszkuje kantor Karol Henryk, posiada gruntu mórg piętnaście, grunt ten graniczy po prawej stronie z gruntem do Izymana Napierały, okupnika, a po lewej stronie z gruntem gospodarza Karola Uty, posiada krów dwie.

Stodoła o dwóch klepiskach, wozownia, obora pod jednym dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 44, szerokości 12, wysokości 6. Z frontu tego opisanego domu jest ogródek, w którym jest drzew wisien sztuk siedmnaście.

Studnia balami ocembrowana przy której jest żuraw, dom ten z frontu i od tyłu tarcicami ogrodzony.

2. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 14, wysokości 5. Takowy posiadają Antoni i Anastazy małżonkowie Napierała i gruntu mórg jedenaście, zagajników mórg trzy i dwie morgi łąki, grunt graniczy z jednej strony z kolonią Swoboda, a z drugiej strony gospodarza Sebastyana Rawickiego.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 14, wysokości 6.

Chlewy, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 10, szerokości 6, wysokości 4.

Obory i wozownia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 20, szerokości 10, wysokości 5.

Ogród w którym jest drzew wisien sztuk dwadzieścia.

Studnia balami ocembrowana, przy której żuraw, małżonkowie Napierała posiada krów dwie, koni dwa, wóz kuty, pług, radło bron dwie z żelaznemi bronnikami.

3. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 12, wysokości 5. Posiadają Sebastyan i Maryanna małżonkowie Rawiccy na teraz zamieszkuje Gotfrid Szultz, posiada gruntu mórg piętnaście, który graniczy po prawej stronie z gruntem Antoniego Napierała, a po lewej stronie z gruntem Ferdynanda Haase, do gruntu tego jest przywiązany inwentarz żywy i martwy jako to: koni dwa, krów dwie, wóz jeden, pług jeden, radło jedno, bron dwie z żelaznemi bronnikami.

Stodoła i wozownia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 22, szerokości 12, wysokości 6.

Ogród w którym jest drzew wisien sztuk dwadzieścia cztery. Studnia balami ocembrowana.

4. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 20, szerokości 12, wysokości 6. W tym mieszka Ferdynand Haase, posiada gruntu mórg piętnaście, który graniczy z jednej strony z gruntem do Sebastyana Rawickiego, a z drugiej strony z gruntem do Andrzeja Benke należącymi graniczący, posiada krów dwie, koni dwa, wóz kuty, pług, radło, bron dwie, z bronnikami żelaznemi.

Ogród w którym jest drzew wisien i śliwek sztuk ośmnaście.

Studnia balami ocembrowana.

5. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 18, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszka Andrzej Benke, posiada gruntu mórg piętnaście, prętów sto pięćdziesiąt, łąki mórg dwie, zagajników mórg trzy, grunt graniczy z jednej strony z gruntem Ferdynanda Haase, a z drugiej strony z gruntem Pelagiusza Cieleckiego, posiada krów dwie, koni dwa, wóz jeden, pług, radło, bron z żelaznymi bronnikami dwoje.

Stodoła i wozownia pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 28, szerokości 12, wysokości 6.

Chlew przy stodole, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 8, szerokości 4, wysokości 2 1/2.

Obory, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 12, szerokości 8, wysokości 4 1/2.

Ogród w którym jest drzew rodzajnych wisien i śliwek sztuk dwadzieścia.

Studnia balami ocembrowana.

6. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 18, szerokości 12, wysokości 5. Zajmuje takowy August Ausburger posiada gruntu morgę jednę, prętów sto pięćdziesiąt, graniczy grunt ten z jednej to jest po prawej stronie z gruntem Pelagiusza Cieleckiego, a po lewej stronie z gruntem gospodarza Andrzeja Benke.

Stodoła i obora pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 16, szerokości 10, wysokości 6.

Ogród w którym jest drzew wisien, jabłoni i gruszek sztuk szesnaście.

Studnia balami ocembrowana, przy której jest żuraw, posiada krowę jednę Ausburger.

7. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 18, szerokości 9, wysokości 4. W tym mieszka Andrzej Gałach, posiada gruntu mórg ośmnaście.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 6.

Chlew, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 3, wysokości 2.

Szopa na słupach, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 12, szerokości 8, wysokości 5.

Ogród w którym jest drzew rodzajnych wisien i śliwek sztuk czternaście.

Studnia balami ocembrowana przy której jest żuraw Andrzej Gałach posiada, dwie krowy, dwa konie, wóz, pług, radło, brony dwie, z żelaznemi bronnikami.

8. Józef Szuster posiada grunt mórg dziewięć, grunt ten graniczy na wschód słońca z gruntem Pelagiusza Cieleckiego, na zachód słońca z gruntem Augusta Geller z tymiż stykający się graniczący.

9. Grunt i łąka położone w miejscu tak zwanem "GARBARKA" do Bellermana Jana należące, położone za nią od strony wschodu słońca, graniczą od strony południa z drogą w pole, a po lewej stronie od strony północy z drogą i gruntem zaraz po numerze 19 opisanymi, ku wschodu słońca z miedzą, obejmują włók dwie.

10. Grunt drugi położony nad drogą od strony południa ciągnący się do borku i pastwiska, od strony zachodu słońca graniczy z gruntami włościańskiemi do Świątkowic należącymi, a na wschód z lasem do dóbr Czarnożył należącym, obejmujący rozległości około włók trzech.

Opis zabudowań nomenklatury Brzozownice zwanej po wyciętym boru.

Który włościanie opłacają dworowi Janowi Bellerman od każdej morgi po kopiejek pięćdziesiąt rocznie czynszu na Święty Wojciech i Marcin.

1. Dom o jednym kominie, w tym mieszka Piotr Pichlak, posiada gruntu mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt, co czyni rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć, posiada jedną krowę, konia jednego, wóz, pług, radło i bron dwie.

2. Dom o jednym kominie, obora i stodoła pod jednym dachem, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 48, szerokości 12, wysokości 5. W tym mieszka Marcin Strąb, posiada gruntu mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt, płaci czynszu rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

Studnia balami ocembrowana, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło, bron dwie.

3. Dom o jednym kominie, stodoła i obora pod jednym dachem, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszka Marcin Senenko, posiada gruntu mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt, płaci czynszu rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

Ogród w którym jest drzew wisien sztuk dziesięć i uli z pszczołami dwa.

Studnia balami ocembrowana, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło i bronę jednę.

4. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 20, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszka Jan Miczaj, posiada gruntu mórg jedenaście, płaci czynszu rubli srebrem pięć, kopiejek pięćdziesiąt, posiada krowę, dwa konie, wóz, pług, radło, bron dwie.

Stodoła o jednym klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 12, wysokości 6.

Ogród, w tym jest drzew rodzajnych, śliwek i wisien dwadzieścia sześć.

Studnia balami ocembrowana.

5. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 22, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszka Wilhelm Rau, posiada gruntu mórg dwadzieścia sześć, prętów sto pięćdziesiąt, płaci czynszu rubli srebrem trzynaście, kopiejek dwadzieścia pięć, posiada cztery krowy, dwa konie, wóz, pług, radło, dwie brony z żelaznemi bronnikami.

Stodoła niewykończona, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 24, szerokości 12, wysokości 7.

Szopa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 16, szerokości 9, wysokości 5.

Ogród owocowy i warzywny, w którym się mieści wisien, śliwek, gruszy, jabłoni sztuk sto.

Studnia balami ocembrowana.

6. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 14, szerokości 9, wysokości 4. W tym mieszka Jan Morge, posiada gruntu mórg cztery, płaci czynszu rubli srebrem dwa, posiada krowę, konia, pług, wóz, radło i brone.

7. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 10, szerokości 7, wysokości 4. W tym mieszka Mikołaj Matukiewicz posiada gruntu morgę jednę, prętów sto pięćdziesiąt, płaci czynszu kopiejek siedmdziesiąt pięć, posiada jednę krowę.

8. Dom o jednym kominie i obora pod jednym dachem, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 18, szerokości 9, wysokości 4. W tym mieszka Gotfryd Lesk, posiada gruntu mórg sześć, płaci czynszu rubli srebrem trzy, posiada jedne krowę, konia, wóz, pług, radło i bronę.

Studnia balami ocembrowana.

9. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 16, szerokości 9, wysokości 4. W tym mieszkał Daniel Sztelcer, nabył takowy Wojciech Doktor, posiada gruntu mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło, bronę, płaci czynszu rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

Stodoła i obora pod jednym dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 20, szerokości 12, wysokości 6.

Ogród, w którym jest drzew rodzajnych śliwek i wisien sztuk dwadzieścia.

Studnia balami ocembrowana.

10. Dom o jednym kominie i obora pod jednym dachem, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 20, szerokości 9, wysokości 4. W tym mieszka Jan Siór posiada gruntu mórg siedm prętów sto pięćdziesiąt, płaci czynszu rubli srebrem try, kopiejek siedmdziesiąt pięć, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło i bronę.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 16, szerokości 9, wysokości 7.

Studnia balami ocembrowana.

Ogród, w którym jest drzew wisien sztuk dwadzieścia sześć.

11. Dom o jednym kominie, stodoła i obora pod jednym dachem, z drzewa budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 34, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszkał Gotlieb Fengler, a na teraz Wilhelm Kinas, posiada gruntu mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt, płaci rocznie rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

Studnia balami ocembrowana. Posiada krowę, konia, wóz, pług, radło i jednę bronę.

12. Dom o jednym kominie i obora pod jednym dachem, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 10, wysokości 5. W tym mieszka Józef Pawel, posiada gruntu mórg piętnaście, płaci czynszu rubli srebrem siedm, kopiejek pięćdziesiąt, posiada dwie krowy, dwa konie, wóz, pług, radło i bron dwie.

Stodoła niewykończona, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 28, szerokości 12, wysokości 7.

13. Grunt mórg szesnaście Jan Bellerman posiada w swem użytkowaniu położony w nomenklaturze Brzozowiec po wyciętym boru.

14. Gotlib Kinast z kolonii Dobrosławia, posiada także na Brzozowcu gruntu ornego mórg siedm, prętów sto pięćdziesiąt bez budynków, który opłaca czynszu rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

15. Wilhelm Rau nabył grunt na Brzozowcu od Daniela Golki gruntu mórg trzy, prętów sto pięćdziesiąt bez budynków z którego płaci czynszu rubel srebrem jeden, kopiejek siedmdziesiąt pięć.

Opis zabudowań kolonii Swoboda zwanej.

1. Karczma o jednym kominie, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 16, szerokości 10, wysokości 4. W tej szynkuje trunki dworskie Jana Bellermana Ignacy Jerczyński, pobiera procent od wyszynku dwadzieścia jeden, płaci czynszu rubli srebrem siedmnaście rocznie, posiada gruntu mórg sześć, pozostaje za kontraktem ustnym od pierwszego stycznia tysiąc ośmset siedmdziesiątego trzeciego roku do tegoż dnia tysiąc ośmset siedmdziesiątego trzeciego roku, do tegoż dnia tysiąc ośmset siedmdziesiątego czwartego roku, czynsz z góry zapłacony.

Studnia balami ocembrowana.

2. Szyldwach dla stróża, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 4, szerokości 4, wysokości 3.

3. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 16, szerokości 10, wysokości 4. W tym dawniej Marcin Dojski a na teraz posiada Karol Majdziński, ma gruntu mórg sześć, płaci czynszu rocznie z morgi kopiejek pięćdziesiąt co czyni rubli srebrem trzy.

Oborka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 5, szerokości 5, wysokości 3.

Szopa na słupach, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 10, szerokości 6, wysokości 4.

Stodółka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 10, wysokości 6.

Studnia balami ocembrowana, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło i bronę.

4. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 16, szerokości 10, wysokości 4. Obejmuje takowy Gotlib Rocław, posiada gruntu mórg sześć, płaci czynszu rubli srebrem trzy, posiada krowę jednę.

Studnia balami ocembrowana.

5. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 4. Posiadał Jan Jesse a na teraz Karol Uta, posiada gruntu mórg piętnaście, płaci czynszu rubli srebrem siedm, kopiejek pięćdziesiąt, posiada dwie krowy, parę koni, wóz, pług, radło, parę bron.

Studnia balami ocembrowana.

Stodoła i obora pod jednym dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 20, szerokości 10, wysokości 5.

Chlewik, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 6, szerokości 4, wysokości 2.

Ogród w którym jest drzew wisien dziesięć.

6. Dom o jednym kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 16, szerokości 10, wysokości 4. Ten posiada Fryderyk Gras, posiada gruntu mórg siedm prętów sto pięćdziesiąt płaci czynszu rocznie rubli srebrem trzy, kopiejek siedmdziesiąt pięć, posiada krowę, konia, wóz, pług, radło i parę bron.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 12, szerokości 9, wysokości 5.

Studnia balami ocembrowana.

7. Grunt orny w lesie będący do właściciela Jana Bellermana należący, obejmujący przestrzeni mórg ośm, prętów sto pięćdziesiąt, graniczy od wschodu słońca z lasem Bellermana, a na północ z kolonistami Dobrosław.

8. Las grunt zwany, są łąki puste na tej przestrzeni graniczą od południa z łąkami włościańskiemi, a od wschodu z lasem Choińskim obejmują takowe łąki obszerności mórg czternaście należą do Jana Bellermana.

Nadmienia Komornik iż przy sprzedaży dóbr Świątkowice Janowi Bellerman wyłączył dla siebie Pelagiusz Cielecki folwark Świątkowice lit. A w przestrzeni włók dziesięć miary nowopolskiej, złożony z zabudowań, gruntów ornych, łąk, pastwisk, lasu i ogrodu spacerowego, który ma swoje granice.

Powyż zajęte gospodarstwa są w części ogrodzone płotami z desek rzniętych, a w części z łat rzniętych.

Inwentarz młyn Bałdrzychów (1828)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Stokowskiego ze Zgierza z roku 1828. (Archiwum Państwowe w Łodzi, akt nr. 43/2088)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

1848 r.

"Działo się w mieście Łęczycy w Biurze Kommissarza Obwodu dnia 31 stycznia 1828 roku."

Aaron Wollman, dzierżawny posiadacz młyna wodnego (na mocy umowy zawartej z Komisarzem Powiatu Łęczyckiego dnia 31 stycznia 1828 roku) wraz z towarzyszącymi mu zabudowaniami i gruntami, znajdującego się we wsi Bałdrzychowie, na rzece Ner, zawiera kontrakt o subarendę z Johanem i Frytzem Augustem Doering.

Powierzchowność domu starego.
W węgieł postawionego, dach po prawey stronie wchodząc do domu pół słomą, pół gontami pokryty potrzebuiący nieodzowney reperacyi prócz kominów w dobrym stanie znayduiącego się, który to szacunek tey powierzchni iest złt. pol. 20.

Wewnątrz izba na froncie
podłoga uszkodzona przez starość, piec z surówki wystawiony, nieco zruynowany, okna dwa, z których w iedney połowie wytłuczone znayduią się szyby. Przeforsztowanie tarcicami formuiące mały alkierz ku drzwiom bez zamknięcia, oraz sień dosyć w dobrym stanie, sufit tarcicami pobity, pomiędzy trzech balach ordynaryinych drzwi dwoie, prócz drugich przez żadnych żelaznych zawias, to iest iedne od dworu, drugie od izby, kominek z kapturem w średnim stanie, pobicia z tarcic, dwie dziury wylotnie w ścianie, którey to izby szacunek iest w ogólności złt. pol. 50.

Chlewy
Od domu starego ciągnące się ku stayni, snopkami pokryte są zupełnie zdezelowane. Karmniki łącznie z temiż, przy których znayduią się drzwi dwiema zawiasami żelaznemi opatrzone. Wartość tych wynosi złt. pol. 30.

Staynie
w słupy stawiana snopkami pokryta z podłogą, żłobem, i drabką oraz drągami, czyli żerdziami sztuk 31?, posową formuiącemi w dobrym stanie będąca, prócz braku podłogi. Wchodząc do stayni skrzynia do obroku, czego szacunek wynosi złt. pol. 75, latus złt. pol. 175, translatus złt. pol. 175.

Dom nowy w młynie. Powierzchowność.
Pod snopkami, półgontami pokryty, w węgieł stawiany, szczyt ieden, całki a drugi w połowie tarcicami pokryty, komin z syrówki nowo wystawiony. Wchodząc do izby drzwi z frontu drewniane z zawiasami drewnianemi bez żelastwa, i sień bez podłogi.

W izbie.
Ściany gliną na kliniki wybiane, okna oznaczone są dwa bez futrowania i szyb, kominek z kapturem, sabatnikiem i framugą, z surówki wystawiony, w dobrym stanie, sufitu niemasz żadnego, prócz znayduiących się tarcic sztuk ośm po 7 1/2 8 łokci trzymaiące.

W alkierzu
ani podłogi, ani okna, ani uskutecznionych ścian, tak iak w izbie, prócz w węgieł zabespieczonych, bez posowy, komin zaś w dobrym stanie.

Sień
obok alkierza znayduiąca się bez podłogi, na tył wychodząc z drzwiami, bez żadnych zawias żelaznych, tylko drewnianych. W tym mieyscu nadmienia się że sień tu przez omyłkę w protokule uważana była za drugą izbą. latus złt. pol. 175, translatus złt. pol. 175.

Kuchnia
po prawey stronie od sieni wprzód komina domu wystawiona lecz bez drzwi żadnych.

Młyn
wchodząc drzwi bez zawiasów żadnych, tylko drewnianemi są opatrzone. Podłoga w połowie młyna znayduie się, okien nie ma ani posowy, prócz 5 tarcic leżących. Po prawey stronie wchodząc kominek z surówki, piec z cegły podobnież z surówki, z kuchni palący się czego szacunek zabudowanie tego młyna 900.

Co do sprzętów i potrzeb młynarskich czyli statków wezwany drugi biegły iako młynarz następny ich szacunek, czyli wartość ogólną oznacza, i tak:

Wewnętrzność młyna porządki.
Składa się z iednego ganka, dwóch kamieni, których spodni grubości calów 6 1/2, wierzchni calów grubości 13, długości cwierci 5 1/2, dosyć w dobrym stanie, kosz w średnim stanie, skrzynia w średnim stanie, czopów dwa średni wartości, obręczy 5 na wale, wrzeciono iedno średnie, papszyca w średnim stanie, ryfek 6 małych, ryfów 2 na cywie, oszkardy 2 do kamienia kucia, lecz tych szacunek nienastąpił z powodu, że syn Debentki Dawid Kirsz takowe przy obiorze possesyi zachował, bux w kamieniu dobry, pytlów trzy, ieden cienki, a dwa grubsze dobre, skrzynia do zboża w dobrym stanie, powierzchowne koło na wodzie dobre i do trybu dobre.

Drugi ganek
Wał nowy, lecz ten z powodu że się nieznayduie na gruncie, tylko w boru według oświadczenia Dawida Kirsz iako wynadgradzaiąc w mieysce zepsutego wału, przeto szacunek tegoż nie nastąpił. Skrzynia iedna i półskrzynek stare, koło iedno do trybu, w stodole bez żadnych porządków.

Powierzchowne zabu[dowanie] folusza
w węgieł stawiany, gontami pokryty, komin od fundamentu w połowie paloną cegłą, a w połowie surową murowany, w dobrym stanie będący, lecz całe zabudowanie przez starość do wody iest potrzebne tak dalece, że go w połowie rzeka Ner oblewa, gwałtownie ten fondamentalney potrzebuiące reperacyi, lub wreszcie temczasowo podpór.

Wewnętrzność folusza
Sufitu nie masz, tylko komin w którym znayduie się kocieł miedziany, do folowania sukna służącey, iak również drugi mały kominek w dobrym stanie będący.

Potem opisano kocioł miedziany i porządki w foluszu.

Most
Otaxowany przez biegłego pierwszego taxatora cieślę, że ma łokci 16cie wzdłuż, a szerokości łokci 5, łączący młyn i folusz, iako iuż przez starość spruchniały mieyscami.

Opis koryta pod foluszem pomijam.

Upóst
prowadzący kierunek wody od mostu długiego na trakcie publicznym idąc do Góry Bałdrzychowskiey, iest w średniem stanie, którego szacunek dla niepotrzebnego użytku prócz wody płynącey niema mieysca.

Stodoła powierzchownie
snopkami kryta w słupy stoiąca potrzebuie nieodzowney reperacyi, wrota iedne wchodząc od frontu złe, a drugie na tyle dobre, bez żadnego zamknięcia, prócz skobli żelaznych.

Wewnątrz
dwie przegrody przy sąsiekach bardzo liche, szczyt potrzebuie dwóch tarcic od strony idąc do młyna w dachu potrzeba kalonki, ściany w średnim stanie, lecz iednak mieyscami znayduią się spary dla braku tarcic.

Potem opisano ogród fruktowy w którym iest sklep murowany z kamieni oraz zasiewy (wzmiankowano dział Na Łazisku).