-->

piątek, 13 sierpnia 2021

Inwentarz Pstrokonie (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1827. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 236)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się w wsi Pstrokoniach dnia 6go Lipca 1836go."
Dziedzic dóbr Masłowic w powiecie Wieluńskim Florian Kręski, główny opiekun nieletnich właścicieli dóbr Pstrokonie i Świerzyny, wnuków swoich po Napoleonie Walewskim i córce swej Natali wydzierżawił dobra Pstrokonie Józefowi Borowskiemu od 1836 do 1842 roku.

Opisanie wszelkich budowli folwarcznych, mieszkalnych, gospodarskich i propinacyinych w dobrach Pstrokonie

Pałac masiv murowany, długości łokci 40, szerokości 16 1/2, wysokości 13 1/2, pokryty gontami malowanemi, z dwiema kominami murowanemi, znayduje się teraz w dobrym stanie.
Wchodząc do domu po wschodach z bali dębowych i galeryą malowaną zaopatrzonych, są drzwi wielkie podwóyne z zamkiem francuzkim kompletnym na zawiasach żelaznych z zasuwkami żelaznemi. W sieni podłoga z tarcic dobra, okien dwa kompletnie okutych i dwunastu szybami wielkiemi, ściany sieni różnofarbnie malowane. Na lewo w sieni są drzwi do pokoju żółto malowanego, kompletnie okute z zamkiem kompletnym, podłoga w pokoju froterowana dobra, okien dwa, każde o sześciu szybach wielkich, oszklone. Następnie prowadzą drzwi podwóyne kompletnie okute z zamkiem francuzkim do pokoju małego w różne kolory umalowanego lecz w malaturze znacznie uszkodzonego, w tem pokoju iest okno o sześciu wielkich szybach kompletnie okute i oszklone, podłoga z tarcic dobra, i kominek z blachą, i galeryą żelazną. Ztąd są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem do sieni narożnika wschodniego prowadzące.
Na prawo z sieni główney są drzwi podwóyne malowane, kompletnie okute, z klamką u zamka mosiężną ułamaną, do pokoju seledynowo malowanego prowadzące, w którym podłoga iest dobra i okien dwa kompletnie okutych i dwunastu szybami oszklonych, z których trzy są pęknięte. Daley są drzwi podwóyne kompletnie okute, prowadzące do pokoju szafirowego, w którym iest okno kompletnie okute o sześciu szybach wielkich, z których trzy są pęknięte, piec z blachą i galeryą żelazną, podłoga z tarcic dobra, następnie są drzwi pojedyńcze, kompletnie okute, z zamkiem bez klucza i przy zamku nieco nałupanych.
Na prost w sieni główney są drzwi podwóyne na zawiasach mosiężnych z zamkiem takimże kompletnym potrzebującym przybicia tylko, do pokoju różowo w kradki malowanego, podłoga dobra, okien dwa kompletnie okutych w szesnaście szyb oszklonych z których dwie wybite Drzwi z pokoju tego na podwórze prowadzące są kompletnie okute z zamkiem bez bronzu na stronie zewnetrzney drzwi te są podwóyne oszklone sześciu szybami, przed drzwiami zaś na dworze są wschody z bali i z galeryą, wszystko w stanie dobrym. W pokoju tym iest szafa w ścianie na drzwi podwóyne kompletnie okute zamykająca się a na lewo drzwi także podwóyne i kompletnie okute prowadzą do pokoju żółto malowanego. Wchodząc do pałacu z zachodu po wschodach z bali i galeryą będących są drzwi podwóyne malowane, kompletnie okute bez zamku, w sieni podłoga z cegły dobra, na prawo z sieni są drzwi pojedyńcze kompletnie okute bez klucza do pokoju majowo malowanego, w którym iest podłoga z tarcic dobra, okno kompletnie okute i sześciu szybami oszklone, oraz kominek. Następnie z pokoju tego są drzwi pojedyńcze kompletnie okute bez klucza do pokoju popielato malowanego, w którym podłoga iest dobra, okno o sześciu szybach kompletnie okute, trzy szyby są pęknięte i pomalowanie w niektórych mieyscach nadwerężone. Daley prowadzą drzwi kompletnie okute do pokoju seledynowego.
Wchodząc w narożniku wschodnim do pałacu po wschodach z bali z galeryą są drzwi podwóyne kompletnie okute z zamkiem dobrym do sieni w którey iest podłoga z cegieł dobra, na lewo w sieni są drzwi pojedyńcze kompletnie okute, z zamkiem reperacyi potrzebującym, do pokoju ceglasto umalowanego, w pokoju podłoga z tarcic dobra, okno o sześciu szybach kompletnie okute i oszklone. Z tego pokoju są drzwi pojedyńcze kompletnie okute do pokoiu zielono malowanego w którym podłoga iest dobra, okno o sześciu szybach okute i oszklone, piec czyli kominek z blachą zasuwką i galeryą żelaznemi oraz w ścianie są dwie szafy kompletnie okute na zamki się zamykające. W ścianie zaś północney są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem takimże do sklepu. Z sieni główney prowadzą wschody na górę, wschody te są malowane z galeryą z bali dobre. W sieni podłoga iest z tarcic dobra, okien trzy o ośmnastu szybach i kompletnie okutych i oszklonych, ściany sieni cielisto pomalowane. Z sieni tey na lewo są drzwi podwóyne z okuciem kompletnem mosiężnym do pokoju ciemno-cielisto malowanego, w którym podłoga w kwadrat ułożona dobra, okien dwa o dwunastu szybach kompletnie okutych i oszklonych, dwie atoli szyby są stłuczone. W ścianie iest szafa z podwóynemi fornierowanemi drzwiami kompletnie okutemi i zamkiem zaopatrzonemi. Z tego pokoju są następnie drzwi podwóyne kompletnie okute, do pokoiu czerwono malowanego, w którym podłoga iest z tarci dobra, okno o sześciu szybach kompletnie okute i oszklone, daley zaś drzwi pojedyńcze kompletnie okute.
Na prawo z sieni górney są drzwi podwóyne z mosiężnem kompletnem okuciem do pokoju rożnokolorowego, w którym podłoga iest dobra, okna dwa kompletnie okute, o dwunastu szybach z których cztery są stłuczone, daley prowadzą drzwi podwóyne z kompletnem okuciem mosiężnym do pokoiu w kwiaty koloru ceglastego malowanego, w którym podłoga iest dobra, okno o sześciu szybach kompletnie okute bez dwóch szyb. Z tego prowadzą drzwi pojedyńcze z kompletnem okuciem i z zamknięciem do sieni w którey iest podłoga z tarcic dobra i okno kompletnie okute o sześciu szybach z których dwie są stłuczone. Ściany sieni cielistem kolorem pomalowane. Z sieni są drzwi pojedyńcze bez klucza z okuciem do pokoju na białem tle w dessenie malowanego, w którym podłoga z tarcic dobra, okno o sześciu szybach z zupełnem okuciem, ma trzy szyby pęknięte. Z tego są drzwi pojedyńcze kompletnie okute do pokoiu różowego w cienie malowanego, w którym podłoga iest dobra, okna w zupełności okute, o sześciu szybach ma dwie szyby pęknięte. W tym pokoiu są drzwi pojedyńcze kompletnie okute do sklepu, a drugie takież same do sali wielkiey niebiesko malowany prowadzą. W sali podłoga iest dobra, okien trzy kompletnie okutych i oszklonych ośmnastu szybami lecz z tych cztery są pęknięte. Drzwi prowadzące do pokoju różno-kolorowego są podwóyne, kompletnie zamkiem i okuciem zaopatrzone tak iako i te które prowadza do pokoiu cielisto malowanego, drzwi zaś główne do sieni są podwóyne z kompletnem okuciem i zamknięciem.
Drzwi z sali do pokoju zielono malowanego prowadzące są pojedyńcze kompletnie okute i z zamkiem, w pokoju tym podłoga jest dobra, okno kompletnie okute o sześciu szybach ma dwie stłuczone. Z tego pokoju są drzwi również pojedyńcze i także okute, z zamkiem prowadzące do pokoju popielato malowanego w którym podłoga jest dobra, okno o sześciu szybach ma dwie wybite, drzwi na koniec sieni są pojedyńcze kompletnie okuciem i zamkiem zaopatrzone.
W sieni samey podłoga iest z tarcic dobra, okno o sześciu szybach w zupełności okute i oszklone, ma cztery szyby stłuczone. Z sieni są wschody z tarcic malowane na górę zamykaiące się na drzwi zamkiem i okuciem zaopatrzone, na górze zaś w trzech dymnikach są okienka składające się wszystkie z dwudziestu czterech szyb, lecz z tych dziewięć iest stłuczonych.
Wchodząc do suteren są drzwi podwóyne zamkiem i okuciem kompletnem zaopatrzone, wschody z bali dobre. W kuchni iest piec i komin w których są blachy żelazne trzy długie po łokci dwa, szerokie po cali ośm, drzwiczek żelaznych sztuk trzy, okien dwa o dwunastu szybach, lecz szyb siedm iest stłuczonych, w oknach są kraty żelazne, podłoga z cegły, studnia ocembrowana, dobra, w tey pompa i rynna pod oknem ustawiona, na prawo są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem do sklepu prowadzące, w którym iest hak w sklepienie wbity żelazny i okno o sześciu szybach z kratą żelazną. Na lewo z kuchni są także drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem bez klucza do sklepu w którym są dwa okna o dwunastu szybach oszklone lecz dwie z nich stłuczone i kraty żelazne. Z tego sklepu są powtórne drzwi pojedyńcze okute z zamkiem do sieni małey prowadzące i drugie takież same do powtórnego sklepu idące, gdzie są w ściance drzwiczki żelazne i dwa okna z kratami żelaznemi bez oszklenia, a na lewo drzwi pojedyńcze kompletnie okute prowadzą do sklepu, z którego iest wychód do sieni małey, drzwiami poiedeńczemi kompletne okucie i zamknięcie mającemi.
W kuchni przy kominie są drzwi poiedyńcze zruynowane lecz dobre okucie mające, które prowadzą do sieni małey a z tey wschody z tarcic do sieni główney pałacu.
Na wschodniey stronie pałacu z pokoiu zielonego po wschodach idzie się do sieni dolney, na prawey stronie są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem do sklepu małego w którym iest krata żelazna i okno o sześciu szybach oszklone, na lewo są drzwi pojedyńcze do sklepu małego kompletnie okute z zamkiem i oknem sześciu szybami oszklonem i kratami żelaznemi zaopatrzonem. Daley do drugiego sklepu są powtórne drzwi także poiedyńcze kompletnie okute z zamkiem i dwiema oknami o dwunastu szybach oszklonych i kratami żelaznemi.
Daley u wszystkich okien szuflady do zbierania się wody z okien ściekąjącey, i w pokojach ogrzewanych drzwiczki żelazne przy otworach wprowadzających ciepło i wypędzających zimno, a zaś przy dachu są rynny miedziane do odpływu wody deszczowey urządzone.

Officyna murowana, długości łokci 37, szerokości 17, wysokości 5 1/4, gontami pokryta zdwiema kominami murowanemi, znayduje się w dobrym stanie.
Wchodząc do sieni są drzwi frontowe pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem dobrym. W sieni podłoga z tarcic dobra, na prawo są drzwi poiedyńcze kompletnie okute do pokoiu zielono malowanego, w którym podłoga z tarcic dobra, piec z cegły dobry, okien dwa mających w sobie dwanaście szyb, kompletnie okute z okiennicami okutemi i szrubami żelaznemi, trzy szyby stłuczone. Z pokoju tego są drugie drzwi podwóyne kompletnie okute z zamkiem do pokoiu żółto umalowanego w którym podłoga z tarcic dobra, kominek z cegły dobry, okien dwa z dwunastu szybami, okuciem kompletnem i okiennicami. Z tego pokoiu są drzwi podwóyne do sieni, kompletnie okute, z zamkiem, a takież drugie do pokoiku małego, w którym iest podłoga z tarcic dobra, okno o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą i drzwi pojedyńcze do schowania mającego, drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem reperacyi potrzebującym i wrzedządzem do zamykania, do sieni kuchenney prowadzące, tudzież okno iedno o sześciu szybach z okiennicą dobrą. Po lewey stronie sieni są drzwi podwóyne do pokoju z okuciem i zamkiem, w tem podłoga iest z tarcic dobra, kominek dobry i okno o sześciu szybach z których dwoje są stłuczone, okute z okiennicą także okutą bez szruby.
Do kuchni zaś czeladniey są drzwi frontowe pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza, w sieni podłoga z cegły, drzwi do kuchni pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem, w którey podłoga z cegły, okien dwa lecz tylko jedno oszklone dwunastu szybami, drugie zaś ma tylko same ramy bez szkła. Na kominie trzy blachy długie po łokci dwa i pół, szerokie po cali dziesięć do gotowania, i szyber żelazny. Z kuchni są drzwi pojedyńcze do komory na zawiasach żelaznych z wrzedzadzem do zamykania, w którey iest okno o dwunastu szybach z kratą drewnianą, zawiaskami okute, lecz trzy szyby stłuczone. W sieni zaś są wschody z tarcic na górę zamykane na drzwi zawiasami okute i wrzedządzem do zamykania opatrzone. Na górze zaś dwa dymniki z okiennicami do zamykania na zawiasach żelaznych.

Gorzelnia z browarem, długości łokci 62, szerokości 19, wysokości 5, murowane, gontami pokryte z trzema kominami murowanemi w dobrym stanie. Do browaru wchodząc są drzwi pojedyńcze z tarcic na zawiasach żelaznych z zamkiem bez antaby, na prawo do słodowni są drzwi także pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza i antaby. W słodowni jest piec z cegły dobry, podłoga takaz, okien trzy, każde o ośmiu szybach, lecz pięć szyb są stłuczone, na zawiaskach żelaznych i z kradkami drewnianemi. Na górę prowadza wschody z bali w średnim stanie i drzwi na zawiasach żelaznych z wrzedządzem i skoblami, pokład z tarcic dobry. Na samey górze iest suszarnia w dobrym stanie do którey z frontu i z tyłu są drzwi każde na zawiasach z haczykami żelaznemi do zamykania. Lasy do suszenia słodu w dobrym stanie są dwie z drotu a trzynaście z prętów drewnianych. Na lewey stronie w browarze iest podłoga z cegły, okien cztery, każde oszklone ośmiu szybami, lecz z tych sześć stłuczonych. Kilsztoków średniey wielkości dwa w dobrym stanie i koryto wielkie, drzwi na tył browaru są pojedyńcze na zawiasach żelaznych bez zamknięcia. Do gorzelni zaś wchodząc są drzwi wielkie pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza. Na lewo do gorzelni drzwi pojedyńcze są na zawiasach z zamkiem. W gorzelni okno o ośmiu szybach oszklone, i na północ okienko małe bez szkła, a daley są wschody na górę prowadzące w ilości sztuk dwoje i iedne w gorzelni średniey wielkości dobre, tudzież na północ drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem. W kominie iest pięć skrzyń z żelaza lanego, podłoga z cegły, następnie do izby fermentacyiney są drzwi podwóyne na zawiasach żelaznych z klamką takąż do zamykania. W izbie tey iest okien cztery każde o ośmiu szybach oszklonych, podłoga z cegły, rynien dwie, iedna wzdłuż izby a druga wszerz zupełnie dobre. W tey izbie są drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem i klamką do zamykania komory. Na koniec do sklepu pod gorzelnią będącego są drzwi podwóyne na zawiasach żelaznych z zasuwką takąż i wrzedządzem do zamykania, daley wschody z bali dobre. W samym sklepie na prawey stronie, podłoga z cegły, dwa haki żelazne w murze i koryto wielkie do zlewania piwa. Po lewey zaś stronie do drugiego sklepu są drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem. Poza browarem i gorzelnią jest siedm rynien dobrych różney wielkości, dach dobry.

Staynia, długości łokci 59 1/2, szerokości 16 1/2, wysokości 4 1/2, masiv murowana, dach gontami kryty, teraz w stanie dobrym. Na prawem i lewem brzegu tey budowli są dwie wozownie, do których wchodzi się wrotami dwu podziałowemi na zawiasach żelaznych i z zatykami oraz wrzedządzami do zamykania zaopatrzonemi, pokłady i podłogi dobre, w środku zaś są drzwi trzy pojedyńcze do stajen na zawiasach żelaznych, lecz z tych pierwsze od prawey strony potrzebują reperacyi i przy tey samey iest tylko zasuwaka żelazna do zamykania, przy innych zaś dwóch są zamki a przy ostatniey i zapora żelazna. W każdey stayni iest komorka z bali na sprzęty, a w dwóch są skrzynie z przykryciami na obrok. Żłobów sześć i drabin tyleż są w dobrym stanie. Podłogi i pokłady dobre, okien iest dwanaście częścią oszklonych a częścią bez szklła. Dymników dwa kompletnie okutemi drzwiczkami, dach dobry.

Obora, długości łokci 71, szerokości 21 1/2, wysokości 4 1/2, masiv murowana, dach gontami kryty w stanie dobrym. Wchodząc do obory iest drzwi pojedyńczych z frontu cztery, każde z nich na zawiasach żelaznych z haczykami żelaznemi, w narożniku północnem są takież same drzwi, a w południowym są dwupodziałowe na kabłąk i zatyczkę żelazną się zamykające, dymników iest trzy z drzwiczkami kompletnie okutemi, podłoga z bruku dobra, pokład dobry, okien iest czternaście każde o sześciu szybach oszklone, lecz szyb ośmnaście stłuczonych. Żłobów iest siedm dobrych i tyleż drabin, dach dobry.

Sieczkarnia, długości łokci 9, szerokości 12 1/2, wysokości 4, masiv z cegły murowana, dach gontami kryty, w dobrym stanie. Do sieczkarni wchodzi się drzwiami pojedyńczemi na zawiasach żelaznych, i wrzedządzem do zamykania zaopatrzonemi. Wewnątrz iest przeforsztowanie z tarcic na sieczkę w którym jest podłoga z tarcic dobra. Na górę prowadzą wchody z bali dobre, pokład z tarcic dobry, okien na górze dwa, każde czterema szybami oszklone, lecz z tych cztery szyby stłuczone, dach dobry.

Chlewy trzodne i kurniki, długości łokci 19 1/2, szerokości 9, wysokości 3 1/2, z cegły masiv murowane, gontem kryte, w dobrym stanie, mur tylko wewnętrzny dzielący korytarz wali się. Drzwi poiedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem do zamykania, wewnątrz podłoga dobra, a przy chlewikach trzodnych przemurowanych są drzwiczki kompletnie okute, na górę do kurników prowadzą wchody dobre z bali, zamykane na drzwi kompletnie okute, okien iest trzy w kurnikach, z których każde ma po ośm szyb, okute i kratami z drotu dobrego zaopatrzone, dach dobry.

Owczarnia, długości łokci 88 1/2, szerokości 19, wysokości 6, masiv murowana z cegły, dach gontami kryty w dobrym stanie. Drzwi wielkie dwupodziałowe, w narożnikach są na zawiasach kompletnie okute z sztych hakami do zamykania, drzwi zaś frontowe poiedyńcze wielkie na zawiasach są z zamkiem i haczykiem do zamykania, boczne zaś drzwi w ilości pięć są składane na zawiasach żelaznych z haczykami do zamykania. Okien iest dwadzieścia, każde ośmiu szybami oszklone, lecz szyb pięćdziesiąt sześć stłuczonych, drzwi do przemurowania dla baranów zrobionego są z tarcic na zawiasach z haczykiem żelaznym do zamykania. Pokład z tarcic dobry, na górę prowadzą wschody z bali dobre, zamykające się na drzwi kompletnie okute i z zamkiem do zamykania, na górze dymników iest pięć z których każdy ma drzwiczki kompletnie okute, a w narożnikach okna trzy oszklone są piętnastu szybami, dach dobry.

Spichrz, długości łokci 58, szerokości 21, wysokości 4 1/2, z bali w słupy murowane na podmurowaniu wystawiony, dach słomą kryty, a okapy gontami, w stanie dobrym. Drzwi frontowe składane na zawiasach żelaznych z zamkiem i wrzedządzem do zamykania zaopatrzone, a drugie na przeciw będace są także na zawiasach. ale tylko na wrzedządz zamykane. W spichrzu samem na prawo są drzwi kompletnie okute z zamkiem do spichrza w którym iest przegród na zboże pięć z bali, a zaś na lewo niemasz drzwi iak tylko pięć przegród z bali, podłogi i pokład z tarcic dobre. Na górę prowadzą wschody z bali dobre, na którey iest dymników trzy, z drzwiczkami kompletnie okutemi. Obok drzwi frontowych są dwoje drzwi pojedyńczych do bocznych spichrzów na zawiasach żelaznych z kompletnemi zamkami do zamykania, dach dobry.

Stodoła, długości łokci 72, szerokości 22, wysokości 5, frontem na północ stojąca, z bali w słupy murowane, na podmurowaniu wystawiona, dach słomą kryty, w średnim stanie. Stodoła ta ma dwa klepiska, z których każde ma dwoje wrót składanych, na biegunach drewnianych, wrota frontowe zamykają się na zamki a tylne na zatyczki żelazne, dach jest słomą kryty potrzebuje reperacyi i ściana wyparta iest trzema podporami.

Stodoła 2ga, długości łokci 62, szerokości 22, wysokości 5, stojąca frontem na zachód, z bali w słupy murowane, na podmurowaniu wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w średnim stanie. Klepisko iest tylko jedno mające dwoje wrót dwupodziałowych, z których frontowe zamykają się na zamek a tylne na zatyczkę, są na biegunach drewnianych, dach słomą kryty, w średnim stanie w niektórych mieyscach potrzebuje reperacyi.

Stodoła 3a, długości łokci 73, szerokości 22, wysokości 4 1/2, stojąca frontem na południe, z bali w słupy murowane, na podmurowaniu wystawiona, dach słomą kryty dobry. Klepisk jest dwa, z których każde ma dwoje wrót składanych na biegunach drewnianych, wrota frontowe zamykają się na zamki a tylne na zatyczki żelazne, dach słomą kryty, dobry.

Sklep, długości łokci 29 1/2, szerokości 12, wysokości 2 1/2, nad stawem masiv murowany, dach gontami kryty, znayduje się w dobrym stanie. Do sklepu wchodzi się drzwiami podwóynemi kompletnie okutemi i zamkiem opatrzonej, wchody są z bali dobre, a w samem sklepie po obudwu stronach są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z wrzedządzami do zamykania obok drzwi frontowych są trzy stopnie murowane i balami wyłożone na górę sklepu, do której są drzwi pojedyńcze kompletnie okute z zamkiem, dach gontowy dobry.
Na południe przy sklepie iest obmurowanie dachówką kryte na inspekta, w którym są drzwi pojedyńcze malowane, na zawiasach z wrzedzadzem do zamykania, dach na sklepie dobry.

Karczma z staynią wiezdną, długości łokci 40, szerokości 20, wysokości 5, z drzewa w węgieł na podmurowaniu wystawiona, z dwiema kominami murowanemi, dach słomą kryty, teraz znayduje się w średnim stanie. Wrota frontowe dwupodziałowe zdezelowane, na zawiasach żelaznych bez zamknięcia, w tych są drzwiczki na zawiasach i z klamką żelazną, w sieni podłoga z bruku, na prawey stronie są dwie stancye, z których do pierwszey są drzwi na zawiasach z zamkiem kompletnym, podłogi i pokład z tarcic dobre, okien dwa każde o ośmiu szybach, komin z cegły, w drugiey zaś są drzwi na zawiasach z klamką, podłogi niemasz, pokład z tarcic dobry, okien dwa każde o ośmiu szybach, lecz trzy wybite, piec i kominek dobre. Na lewiy stronie sieni są drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z zamkiem do karczmy, podłoga i pokład z tarcic dobre, okien iest cztery każde o ośmiu szybach oszklone, lecz siedm szyb stłuczonych, piec ikominek dobre, stoły karczemne wielkie dwa, ławek wielkich trzy, z karczmy są drzwi jedne poiedyńcze do izdebki na zawiasach bez klamki w której podłoga iest dobra, okno jedno oszklone ośmiu szybami, z okiennicą, z tey zaś drzwi do komory na zawiasach z klamką i łańcuszkiem do zamykania bez podłogi. Drugie drzwi z karczmy do sklepu są pojedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem i skoblem, szynkwas zdezelowany. W stayni wiezdney żłobów iest dwa, pokładu niemasz żadnego, ani podłogi, wrota dwupodziałowe na biegunach drewnianych zamykane na wrzedządz. W teyże stayni są dwa chlewiki z balów przy których drzwi są na zawiasach żelaznych, dach słomiany dobry.

Kuźnia, długości łokci 21, szerokości 10, wysokości 4, masiv z cegły murowana z kominem murowanym, dach gontami kryty, teraz znayduje się w stanie dobrym. Drzwi frontowe do kuźni są składane zdezelowane na zawiasach żelaznych z reglem żelaznym do zamykania, w kuźni okno jedno o dziewięciu szybach małych dobre, komin z cegły dobry, pokład z tarcic dobry, miech kowalski dobry, kowadło, szynalica dobra, szrubsztak, młotków małych dobrych cztery, neuszrot i kleszcze jedne dobre, z kuźni są drzwi do izby mieszkalney drewnianey na zawiasach z klamką żelazną, w izbie podłogi niemasz, pokład z tarcic dobry, okna dwa oszklone w drobne szyby, piec i kominek z cegły dobre, drzwi z izby do komory i z komory na podwórze są pojedyńcze na biegunach drewnianych i takiemiż klamkami.

Oborka kowala, długości łokci 14, szerokości 9, wysokości 3 1/2, z drzewa w węgieł wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się teraz w średnim stanie. Drzwi jest dwoje pojedyńczych na biegunach drewnianych bez zamknięcia, dach słomą kryty dobry.

Studnia I w podwórzu murowana, w dobrym stanie. Przy studni tey iest słup dębowy, na którym utwierdzona waga na żelaznem sworzeniu, wiadro okute dwiema obręczami żelaznemi dobre i koryto do pojenia inwentarza, na wierzchu muru są bale.

Studnia 2a przed owczarnią, balami ocembrowana i w dobrym stanie. Słup, waga, koszur i wiadro są w dobrym stanie.

Studnia 3cia przy browarze, balami ocembrowana w dobrym stanie. Słup, waga i koszur są dobre, wiadro zaś bez okucia.

Studnia 4a przy gorzelni, balami ocembrowana w stanie średnim będąca. Słup i waga dobre, wiadra zaś i koszura niemasz.

Studnia 5a przy karczmie balami ocembrowana, w średnim stanie. Słup waga i koszur dobre, wiadra niemasz.

Karczma na JEZIORKU z Staynią wiezdną, długości łokci 40, szerokości 18, wysokości 5, z drzewa w węgieł na podmurowaniu wystawiona z kominem murowanem, teraz znayduje się w stanie średnim. Drzwi do sieni, drugie do izby szynkowney, trzecie do izdebki, czwarte do komory, piąte z sieni do stayni są pojedyńcze na zawiasach, przy drzwiach karczemnych iest klamka żelazna i haczyk, w karczmie iest okien dwa, każde o ośmiu drobnych szybach, lecz pięć szyb wybitych, w drugiej izbie iest także okno o ośmiu szybach, lecz tylko cztery oszklone, podłogi niemasz żadney, kominek i piec dobry, sklep w komorze dosyć dobry bez drzwi, pokład na karczmie dobry, nad sienią zaś izba druga i komora, pokładu niemasz. W stayni wrót dwoje składanych na biegunach drewnianych z wrzedządzami do zamykania, żłobów dwa, dwie drabiny, pokładu niemasz, dach słomiany, znacznie zruynowany.

Folwark ANTONINA, dom folwarczny, długości łokci 36, szerokości 11, wysokości 4, z drzewa w węgieł na podmurowaniu wystawiony, z kominem murowanym, dach słomą kryty, znayduje się teraz w średnim stanie. Drzwi frontowe i do komor są z tarcic na biegunach drewnianych, z klamkami drewnianemi, izby mieszkalne są dwie i tyleż komor do których także drzwi są na biegunach drewnianych bez zamknięcia, podłogi żadney niemasz. Okien trzy, każde oszklone dziesięciu drobnemi szybami, kominki i piece z cegły dobre, dach słomiany dosyć dobry.

Obora, długości łokci 21, szerokości 11, wysokości 3, z drzewa w węgieł wystawiona, znayduje się w stanie walącym. W oborze tey niemasz podłogi ani pokładu, drzwi złe nie przybite, dach słomiany walący się, ściana tylna podparta.

Stodoła, długości łokci 86, szerokości 11, wysokości 3, z bali w słupy murowane na podmurowaniu wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w średnim stanie. Stodoła ta ma dwa klepiska, każde o dwóch wielkich składanych wrotach na biegunach drewnianych, z kunami żelaznemi, wrota frontowe zamykaią się na wrzedządze, a tylne na zatyczki żelazne, przy klepisku na stronie południowey iest w sąsieku spichrz do którego są drzwi pojedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem do zamykania, dach słomą kryty, w iedney czwartey części zły.

Wieś Woźniki, karczma, długości łokci 30, szerokości 13, wysokości 4, z drzewa w węgieł wystawiona, z kominem murowanym, dach gontami a w części słomą kryty, stan iey obecny walący się. Wchodząc do karczmy są drzwi na zawiasach tak iako i te które prowadzą do izby, drzwi zaś do komory i z tey na dwór są tylko na biegunach drewnianych, podłogi w sieni i w komorze niemasz żadney, a w izbie zupełnie zła, okien trzy w drobne szyby złe, pokład na izbie i komorze dobry, nad sienią zaś go niemasz, kominek i piec z cegły dobre, stół karczemny i ława w średnim stanie, dach w trzech częściach iest gontami, a w czwartey słomą kryty zupełnie zły.

Dom młynarski, długości łokci 21, szerokości 9, wysokości 4, z drzewa w węgieł wystawiony, z kominem murowanym, dach słomą kryty, znayduje się teraz w złym stanie. W domu tym iest drzwi troje, wszystkie na biegunach drewnianych, w średnim stanie, podłogi niemasz żadney, pokład dosyć dobry, piec i kominek z cegły dobre, okien iest dwa w drobne szyby oszklonych, na górę prowadzą wschody z bali zdezelowane, dach słomą kryty w stanie lichym.

Młynica na rzece Widawce, długości łokci 26, szerokości 17 1/2, wysokości 5, z drzewa w węgieł wystawiona, dach gontami kryty, znayduje się w średnim stanie. Drzwi frontowe składane na zawiasach żelaznych zamknięciem drewnianem zdezelowane, drugie zaś pojedyńcze na przeciwko domu na zawiasach dosyć dobre, podłoga w średnim stanie, dach gontami kryty, dosyć dobry, pogródki z bali dosyć dobre, przy młynicy koła wielkie wodne trzy dobre. W jagielniku znaydują się: wrzeciono żelazne, paprzyca i panewka takież, dwie rayfy do cewia, dwie rayfki na wale, czepy żelazne dwa, i na bębniedwie obręcze żelazne. Na wielkim wale czepów żelaznych dwa, raif cztery, na wale stojącym raif trzy, czepów żelaznych dwa, na bębnie dwie obręcze żelazne, dwie raify żelazne na cewiu, wrzeciono, paprzyca, panewka, buks w kamieniu i na wadku, od siania pytli raif sześć. Na zamełku pierwszym raif na wale cztery, czepów dwa, wrzeciono, paprzyca, panewka i dwie raify na cewju, a na wałku od siania raif sześć. Na zamełku drugim, na wale raif cztery, czepów dwa, wrzeciono, paprzyca, panewka, dwie raify na cewiu, i sześć raif na wałku od siania. Skrzynie są trzy kompletne i kamieni młynarskich cale 33 1/2, wszystkie te narzędzia są w dobrym stanie.

Obora, długości łokci 15, szerokości 10, wysokości 4, z drzewa w węgieł wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w złym stanie. Na oborze tey dach słomiany, zupełnie zły bez drzwi.

Stodoła, długości łokci 18, szerokości 8, wysokości 3, z drzewa w węgieł wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w złym stanie. Wrota do tey stodoły są na biegunach drewnianych zupełnie złe, dach słomiany zły.

Most, długości łokci 87, szerokości 8, wysokości 6, drewniany z bali na rzece Widawce wystawiony na słupach dębowych, znayduje się w średnim stanie. Pokład mostu tego ułozony na belkach i palach dębowych iest w średnim stanie, poręcze na moście malowane kolorem narodowym, niedaleko od mostu tego iest prom z bali na rzece Warcie, dosyć dobry.

Opisano powinności włościan (wymieniono włościan we wsi Pstrokonie: półrolnicy-Wawrzyniec Kacprzak, Jakub Szewczyk, Ignacy Grala, Walenty Rzeźnik, Szymon Antczak, Ludwik Grzelka, Paweł Zydorek, Mikołay Urbaniak, Wincenty Merdała, zagrodnicy-Szczepan Dąbek, Grzegorz Woyciechowski, Grzegorz Sobczak, Jan Bogucki, Michał Pawlak, Bartłomiey Bogucki, Sobestyan Formańczyk, Józef Kozieł, Karol Antczak, Alexander Formańczyk, Tomasz Kowalczyk, Idzi Stolarczyk, Benedykt Szewczyk, Antoni Alexandrzak, Walenty Formańczyk, Wincenty Kacprzak, Wawrzyniec Idziaszczyk, Tomasz Kozieł, Woyciech Maraczek, Wincenty Antoszczyk, komorniki- Kubala, Brygida Stachowa, Apolonia Frąckowa, Justyna Melchrowa. Wieś Woźniki: półrolnicy 10 dniowi- Józef Woyciechowski, Stanisław Skorek, Ignacy Kubas, półrolnicy 5 dniowi- Antoni Maciejowski, Antoni Szymczak, Fabian Janaciak, zagrodnicy: Marcin Zydorek, Mateusz Rzeźnik, Piotr Szymczak, Woyciech Lichowski, Wawrzyniec Urbaniak, Antoni Jercha, Marcin Grala, Jacek Sobczak, Kacper Dąbek, komornicy- Rożyna Wawrzynowa, Agnieszka Maciejowska, Jędrzeyka, Regina) stan budowli włościańskich i inwentarz gruntowy włościan, podatki, granice, intraty, grunta orne dworskie, ogrody, łąki i pastwiska (tu wzmiankowano nazwy pól: Pstrokonie- Pod Żabieńcem, Za Stodołami Chłopskiemi, Pod Granicą Zapolską, Na Lisach, W Łęgu, W Ogrodzie Przy Karczmie, Za Folwarkiem Antonina, Na Pocławicach [Pęcławicach], Za Mostem Wielkim, Na Zamościu, W Zamościu Na Pustkach, Na Wartskim, Na Kęcie, Na Górach, Na Wrześnicy, Na Folwarku Antonina, Za Rzeką Na Ostatnim Dziale, W Ogrodzie Owocowym, W Ogrodzie Za Oborą, Pod Cegielnią, Za Stodołami Dworskiemi, W Końcu Ogrodu Owocowego, W Dolisku Za Stawem, W Ogrodzie Za Oborą.
Kolejno opisane zostały płoty i znajdujące się pomiędzy nimi wrota i furtki w dobrach Pstrokonie oraz drzewa owocowe i dzikie znajdujące się w Pstrokoniach i na folwarku Antonina.



czwartek, 12 sierpnia 2021

Inwentarz Świerzyny (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1827. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 237)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się w wsi Świeżynach dnia 7go Lipca 1836."
Dziedzic dóbr Masłowic w powiecie Wieluńskim Florian Kręski, główny opiekun nieletnich właścicieli dóbr Pstrokonie i Świerzyny, wnuków swoich po Napoleonie Walewskim i córce swej Natali wydzierżawił dobra Świerzyny Franciszkowi Węgrowskiemu od 1836 do 1842 roku.


Opisanje wszelkich budowli folwarcznych, mieszkalnych, gospodarskich i propinacyinych w dobrach Świeżyny.

Dwór z drzewa w węgieł na podmurowaniu, wapnem zewnątrz wyrzucony, wystawiony z dwiema kominami murowanemi, dach gontem kryty, znayduie się teraz w średnim stanie, długości łokci 50, szerokości 30, wysokości 4 1/2.
Wchodząc do domu frontem iest ganek brukiem wyłożony, na czterech filarach murowanych, z trzema stopniami z bali, pokład z tarcic dobry. Drzwi do sieni podwóyne, każde na 3ch zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym. W sieni podłoga i sufit z tarcic dobre, okien trzy po trzy szyby mających, ściany sieni umalowane. Z sienią są drzwi na lewo podwóyne, każde na trzech zawiasach z zamkiem do pokoiu ponsowo malowanego, w którym dwie ściany potrzebują reperacyi, posadzka zła, piec z kafli z drzwiczkami żelaznemi dobre, okien dwu podziałowych dwa z kompletnym okuciem i okiennicami. Z tego pokoiu są drzwi podwóyne na sześciu zawiasach z zamkiem dobrym. Do pokoju w landszafty malowanego, w którym podłoga i sufit dobre, okien dubeltowych podwóynie się otwierających dwa kompletnie oszklonych i okutych, z okiennicami, każde o dwunastu szybach, z których czterech niedostaje, piec z kafli z drzwiczkami. Z tego pokoju są drzwi jedne podwóyne na zawiasach z zamkiem bez klucza do sieni, drugie takież do pokoiu zielonego, a trzecie bez klucza do przedpokoju. W pokoju zielonym pokład i podłoga dobre, kominek z kafli, okien podwóynych dwa każde oszklone sześciu szybami, kompletnie okute i z okiennicami. Drzwi na prost do szpiżarni są podwóyne dobre, kompletnie okute, z zamkiem dobrym, podłoga i sufit dobre, okien dwópodziałowych dwa każda o sześciu szybach z kratami żelaznemi i okiennicami wewnątrz zasuwanemi, szyb trzech brakuje. Drugie drzwi podwóyne kompletnie okute, z zamkiem, prowadzą z pokoiu zielonego do pokoiu niebieskiego, w którym podłoga i sufit dobre, piec z cegły dobry, okien dwa każde o sześciu szybach z okiennicami. Z tego są drzwi podwóyne kompletnie okute, z zamkiem dobrym, do sionki, w którey iest podłoga z cegły, sufit dobry, okien jedno dwupodziałowe o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą szyby iedniy brakuie. Z tey są drzwi pojedyńcze na zawiasach, z zamkiem bez klucza do garderoby, w którey pokład i podłoga dobre, okno jedno poiedyńcze o sześciu szybach z kratą i okiennicą zasuwaną, szyb trzech brakuje, drugie drzwi z sionki do sieni są pojedyńcze na zawiasach z zamkiem bez klucza. W sieni podłoga z cegły, dwoje drzwiczek przy kominie są z tarcic na zawiasach żelaznych, z klamkami takiemiż do zamykania. W teyże samey sieni na góre są wchody z bali cienkich deskami obite, i z drzwiami na zawisach żelaznych z zamkami i haczykiem do zamykania bez klucza. Tu są także drzwi przy sklepach pojedyńcze, każde na trzech zawiasach żelaznych i zamkami bez kluczów, wschody do sklepów z bali dobre. Drzwi z sieni na dwór są podwóyne, każde na trzech zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym. Przed drzwiami temi wschody z bali o trzech stopniach, na wierzchu kamieniem polnym wybrukowane, złe. W przedpokoju przy kuchni podłoga i sufit dobre, okno podwójne kompletnie okute sześciu szybami oszklone z okiennicą. W murze jest szafa o pięciu przegrodach z drzwiami poiedyńczemi na zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza, ściana od kuchni pęknięta. W tey iest okienko do kuchni z drzwiczkami drewnianemi, malowanemi na zawiasach żelaznych z zamkiem złym. Drzwi do sieni są pojedyńcze na trzech zawiasach z zamkiem dobrym. Z sieni są jedne drzwi pojedyńcze na trzech zawiaach żelaznych z zamkiem złym do pokoju w pasy kolorowe malowanego, w którym podłoga iest zła, sufit dobry, kominek z cegły, okno jedno podwóyne o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą. Drzwi do garderoby pojedyńcze, na trzech zawiasach z zamkiem dobrym, w tey podłoga i sufit dobre, okno poiedyńcze w czterech szybach z kratą żelazną i okiennicą wewnątrz zasuwaną, drugie drzwi z sieni do kuchni są pojedyńcze na trzech zawiasach żelaznych z zamkiem bez klucza, podłoga z cegły, komin takiż, sufit dobry, okno pojedyńcze o sześciu szybach kompletnie okute z okiennicą zasuwaną, trzecie drzwi są pojedyńcze na trzech zawiasach do sklepu, z zamkiem złym, wschody z bali dobre. W sieni podłoga z cegły, a przy kominie dwoje drzwiczek drewnianych na zawiasach żelaznych z klamkami żelaznemi, drzwi na dwór są podwóyne, każde na trzech zawiasach żelaznych, z zamkiem dobrym, okienko nad drzwiami o 4ch szybach dobre, przed drzwiami są wchody z trzech złych bali złożone, a na wierzchu kamieniem polnym wybrukowane. Na górze iest pięć dymników w których iest szyb oszklonych dwadzieścia cztery, dach gontami kryty, zły.

Staynia, z drzewa w węgieł na podmurowaniu postawiona, dach gontem kryty, teraz iest w dobrym stanie, długości łokci 34, szerokości 16, wysokości 6. Przy stayni są dwie wozownie z drzwiami na podwóy się otwierającemi, każde z nich na dwóch żelaznych zawiasach z ryglami i wrzecądzami do zamykania, kłodka dobra iedna, podłoga z kamieni polnych, pokłady z desek dobre. Do stayni cugowey są drzwi podwóyne, każde na dwóch zawiasach z ryglem i wrzedządzem do zamykania, oraz z fortką na biegunach drewnianych, podłogi niemasz, pokład z tarcic dobry, żłob i drabina dobre, nad drzwiami okienko o trzech szybach, z których jedna wybita, do drugiey stayni czyli fornalskiey są drzwi podwóyne, każde na dwóch zawiasach z ryglem i wrzedządzem do zamykania, podłoga z bali dobra, pokład dobry, żłobów dwa i drabin dwie dobrych, na górę są wschody z tarcic dobre, okienko nad drzwiami o sześciu szybach, lecz dwie szyby wybite, komorka w stayni z bali z drzwiami pojedyńczemi na zawiasach z zamkiem. Na górze są dwa dymniki z drzwiczkami na zawiasach żelaznych z haczykami do zamykania.

Spichrz murowany, z dachem gontami krytem, znayduie się w dobrym stanie. Wchodząc do spichrza po wschodach dwustopniowych złych, są drzwi pojedyńcze na trzech zawiasach żelaznych, z dwiema wrzedządzami i iedną kłodką do zamykania. Pokład i podłoga w spichrzu dobre, przegrod na zboże z bali iest dziesięć, okien cztery każde o 2ch szybach, lecz w tych dwóch szyb brakuie, dach gontem kryty dobry.

Stodoła murowana, dach gontem kryty, znayduie się teraz w dobrym stanie, długości łokci 73 1/2, szerokości 13 1/2, wysokości 5 1/4. Stodoła ta ma dwa klepiska, a z tych każde dwa wrota na podwóy się otwierające na biegunach żelaznych, wrota frontowe zamykaiące się na wrzedządze i kłodki dobre, a tylne na zatyczki, dach gontami kryty dobry.

Szopa na siedmyu słupach bez ścian wystawiona, dach słomą kryty, w złym stanie się znayduie. Dach słomiany dosyć dobry, lecz szopa wsparta iest podporą.

Owczarnia murowana, dach gontami kryty, znayduie się w dobrym stanie, długości łokci 42 3/4, szerokości 18 3/4, wysokości 4 1/2. W narożnikach są wrota na podwóy się otwierające, na biegunach dobre, jedne na wrzedządz a drugie się na zatyczke zamykające, drzwi frontowych dwoje, każde na zawiasach żelaznych i na wrzedządz się zamykaiące z fortkami na biegunach drewnianych, pokład dobry, okien sześć każde o 2ch szybach lecz szyb 2ch brakuje, dymnik jeden z drzwiami na dwóch zawiasach z haczykiem, na górze w tyłku iedno okno o pięciu szybach, a w drugim drzwi kompletnie okute, dach z gontów dobry.

Chlewy a dawniey dom z drzewa na węgieł na podmurowaniu, dach słomą kryty, znayduje się w średnim stanie, długości łokci 19, szerokości 8, wysokości 3 1/2. Drzwi są pojedyńcze na zawiasach żelaznych z wrzedządzem do zamykania, pokład dobry, podłogi niemasz, dach słomą kryty w średnim stanie.

Dom folwarczny z drzewa w węgieł z kominem murowanym wystawiony, dach słomą kryty, znayduie się teraz w złym stanie, długości łokci 28, szerokości 14, wysokości 4. Wchodząc do domu iest ganek z tarcic gontami kryty, zły, drzwi do sieni na biegunach drewnianych, z drewnianą klamką, w sieni bruk zdezelowany, stancyi iest dwoje i tyleż komor, do których są drzwi każde o iedney zawiasie żelazney, okien złych trzy, podłoga iest tylko w jedney stancyi i komorze dosyć zdezelowana, pokład dosyć dobry, dach słomą kryty zły.

Szopa z żerdzi dartych w słupy wystawiona, dach słomą kryty, znayduje się w złym stanie, długości łokci 9, szerokości 7, wysokości 4 1/2. Do szopy tey są wrota na podwóy się otwierające, na biegunach drewnianych z wrzedządzem do zamykania, dach słomą kryty, zły.

Obory z drzewa w węgieł wystawiona, dach słomą kryty, w złym stanie teraz się znayduie, długości łokci 30, szerokości 9, wysokości 3. Drzwi iest troje wszystkie na biegunach, u jednych tylko iest wrzedządz do zamykania, pokładu niemasz, dach słomą kryty, dosyć dobry.

Karczma z drzewa w węgieł bez podmurowania, z kominem murowanym wystawiona, dach gontami kryty, znayduje się teraz w złym stanie. Wchodząc do sieni są drzwi podwóyne na zawiasach żelaznych z klamką drewnianą i wrzedządzem do zamykania, w sieni podłogi niemasz, pokład zły, stancyi iest dwie w których drzwi na zawiasach, z klamkami żelaznemi. W karczmie podłoga z cegły, a w drugiey izbie bruk pokłady dobre, dach gontami kryty, zły.

Opisano powinności włościan (półrolnicy: Szczepan Felczerek, Michał Urbaniak, Jan Smęda, Łukasz Felczerek, zagrodnicy: Szymon Joachimiak, Tomasz Opieracz, Felix Grala, Franciszek Grabarek, komorniki: Stanisław Szymonik) stan budowli włościańskich i inwentarz gruntowy włościan, podatki, granice, intraty, grunta orne dworskie, ogrody, łąki i pastwiska (wzmiankowany las Dębiec, pola: Ku Mokradłom, Na Kopaninie, Za Stodołą Dworską, Pod Lasem Zapolskim, Pod Chrzankiem, Przy Pasterniku, Pod Dębiną, Pod Dębami, W Sadzisku, Za Wsią Ku Paprotni, Na Wymysłowie, Na Niwkach).
Potem opisano płoty i drzewa owocowe.


wtorek, 10 sierpnia 2021

Inwentarz Ligota (1851)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Ligota. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/2008. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się na gruncie wsi Lgoty, w Okręgu Sieradzkim Gubernii Warszawskiey położoney dnia 14/26 marca 1851 roku."

Właściciele dóbr Ligota (położonych koło Burzenina) Joanna z Pstrokońskich z małżonkiem Edwardem Siemianowskim zadłużyli się u Wincenta Kazibutowskiego Nadzorcy domu Badania w Kaliszu i Jana Janiszewskiego doktora medycyny. Z powodu nie spłacenia zobowiązań Komornik Trybunału Cywilnego w Kaliszu Jan Sakowski wydał nakaz egzekucyjny. Nie uzyskawszy zaspokojenia wierzytelności od Edwarda Siemianowskiego i jego dzieci (Teresa, Julia, Helena, Waleria, Natalia, Zdzisław - sukcesorów po zmarłej Joannie z Pstrokońskich Siemianowskiej) zajął Komornik dobra Ligotę na sprzedaż publiczną w drodze przymusowego wywłaszczenia. Po opisaniu położenia i granic dóbr opisano zabudowania w dobrach Ligota.


Zabudowania Dworskie w Wsi Ligocie

1. Dwór w średnim stanie, z przystawką, w którym 8 pokoi, schowanie iedno i 2 sienie, zbudowany z drzewa kostkowego, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 29 1/8, szerokości 10 2/3, wysokości 4.

2. Kuchnia w średnim stanie, w którey trzy izby, dwa schowania, dwie sienie, i w końcu od rzeki sklepik, zbudowana z drzewa z bali, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 43 1/4, szerokości 10 1/2, wysokości 3 5/8.

3. Kurniki i chlewy o 3ch przedziałach w średnim stanie, zbudowane z bali, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 24, szerokości 6, wysokości 3 1/4.

4. Karminik w dobrym stanie, zbudowany z róznych kawałków drzewa i bali, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 4 4/5, szerokości 4 4/5, wysokości 2 2/5.

5. Kloak w dobrym stanie, zbudowany z tarcic, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 1 3/5, szerokości 1 3/5, wysokości 2 2/5.

6. Lamus o jedney izbie w dobrym stanie, zbudowany z bali i kostkowego drzewa, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 10 1/8, szerokości 6 3/5, wysokości 3 5/8.

7. Wozownia przy którey 2 schowania w średnim stanie, zbudowana z bali i kostkowego drzewa, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 25 1/10, szerokości 10 2/3, wysokości 3 5/8.

8. Obora w średnim stanie, zbudowana z bali, dach słomą i gontami kryty, długości miary rossyjskiey 53 1/2, szerokości 10 1/2, wysokości 3 5/8.

9. Owczarnia w średnim stanie, zbudowana z bali i kostki, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 38 1/2, szerokości 11 1/8, wysokości 3 5/8.

10. Stodoła o dwóch klepiskach w średnim stanie, zbudowana z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 54 5/8, szerokości 11 3/8, wysokości 3 5/8.

11. Stodoła 2 o dwóch klepiskach w średnim stanie, zbudowana z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 59 1/8, szerokości 11 3/4, wysokości 3 5/8.

11. Spichrz na podłodze z kojcami na  plewy w średnim stanie, zbudowany z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 9 3/4, szerokości 7 7/8, wysokości 3 5/8.

12. Spichrz na zboże na podłodze z kojcami w średnim stanie, zbudowany z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 15 3/4, szerokości 11, wysokości 4 2/5.

13. Staynia z wozownią i komorą w średnim stanie, zbudowana z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 24 3/10, szerokości 11 3/8, wysokości 4.

14. Karczma mieszkalna o czterech izbach i dwóch sieniach, komorze i sklepu murowanego, nowa, zbudowana z drzewa kostkowego, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 22 1/4, szerokości 14 3/8, wysokości 4.
Staynia wjezdna, nowa, zbudowana z  takiegoż drzewa [drzewa kostkowego], dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 17, szerokości 13 1/3, wysokości 3 5/8.
Kuźnia w złym stanie, zbudowana z  takiegoż drzewa [drzewa kostkowego], dach dranicami kryty, długości miary rossyjskiey 4 4/5, szerokości 4 4/5, wysokości 3 1/4.

Pomiędzy budynkami dworskiemi jest studnia ocembrowana ze słupem, koszorem, żurawiem i wemborkiem okutem. W podwórzu dworskim przy wozowni jest sklep ziemią obłożony na kartofle, wewnątrz dylami wyłożony.
Poza dworem jest ogród, w którym różne drzewa rodzayne i nierodzayne znaydują się jako to: gruszek sztuk dwadzieścia, jabłoni sztuk 100, śliwek sztuk 150 sto piędziesiąt, orzechy włoskie siedm, wiśni sześćdziesiąt w około płatwami łupanemi ogrodzony, i jest takież ogrodzenie około podwórza i wszystkich budynków dworskich. Po nad drogą do wsi Ligoty do Miasta Burzenina idącą na przeciw dworu wystawiana jest kaplica So Jana murowana.

Zabudowania Wieyskie w Wsi Ligocie

1. Chałupa w średnim stanie, o jedney izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 20 5/8, szerokości 6, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie, zbudowana z  drzewa różnego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 4 4/5, szerokości 7 3/10, wysokości 2 2/5.

2. Chałupa w średnim stanie, o jedney izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 13 3/4, szerokości 6, wysokości 3 5/8.

3. Chałupa w złym stanie, o jedney izbie i sieni, zbudowana z  drzewa różnego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 8 9/10, szerokości 4, wysokości 4 4/5.

4. Chałupa w dobrym stanie, o dwóch izbach, dwóch komorach i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach gontem kryty, długości miary rossyjskiey 19 4/5, szerokości `13 1/2, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 7 3/10, szerokości 4 2/5, wysokości 2 2/5.

5. Chałupa w średnim stanie, o jedney izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 21, szerokości 10 1/2, wysokości 3 5/8.
Stodoła w średnim stanie, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 22 5/8, szerokości 9 1/2, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 10 1/2, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.

6. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 17, szerokości 6 7/8, wysokości 3 5/8.
Stodoła z oborą, w średnim stanie, o jedney izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 21 3/8, szerokości 6 7/8, wysokości 3 5/8.

7. Chałupa w średnim stanie, o jedney izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 19 4/5, szerokości 8 9/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 19 4/5, szerokości 8 9/10, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 6 7/8, szerokości 6, wysokości 3 1/4.
Obora w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 8 1/10, szerokości 4 2/5, wysokości 3 1/4.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 16 1/5, szerokości 5 1/2, wysokości 3 1/4.

8. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 18 5/8, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 17 4/5, szerokości 8 1/10, wysokości 3 1/4.
Stodoła z oborą w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 32 2/5, szerokości 13 1/5, wysokości 3 5/8.

9. Chałupa w średnim stanie, z izbą, komorą i sienią, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 26 3/4, szerokości 7 1/2, wysokości 3 5/8.
Obora w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 6, szerokości 5 1/4, wysokości 3 1/4.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 19 4/5, szerokości 7 3/10, wysokości 3 1/4.

10. Chałupa w złym stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 13, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła z oborą w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 33 3/5, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.

11. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 13 3/4, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.

12. Chałupa w złym stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 11 3/4, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 10 1/2, szerokości 6 1/2, wysokości 3 5/8.

13. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 16 1/5, szerokości 7 7/10, wysokości 3 1/4.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 18, szerokości 10 1/8, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 12 1/8, szerokości 7 3/10, wysokości 3 1/4.

14. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 22 1/4, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 23, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.

15. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 12 1/8, szerokości 10 1/8, wysokości 3 1/4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 14 1/10, szerokości 9 3/4, wysokości 3 5/8.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 32 2/5, szerokości 7 7/10, wysokości 3 5/8.
Obora w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 8 1/2, szerokości 6 1/2, wysokości 3 1/4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 21 4/5, szerokości 8 1/10, wysokości 3 1/4.

17. Chałupa z oborą w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 21, szerokości 6, wysokości 3 1/4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 12 1/4, szerokości 9 3/4, wysokości 3 1/4.

18. Chałupa z oborą w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 18 1/4, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.
Obora w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 18 1/4, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 28 3/8, szerokości 6 1/2, wysokości 3 5/8.

19. Chałupa w dobrym stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 8 9/10, szerokości 5 1/2, wysokości 3 1/4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 16 1/2, szerokości 7 3/10, wysokości 3 5/8.

20. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 14 3/5, szerokości 5 1/2, wysokości 3 5/8.
Stodoła z oborą w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 19, szerokości 6 1/2, wysokości 3 5/8.

21. Chałupa w złym stanie, z izbą, komorą i sienią i oborą, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 28 3/8, szerokości 8 1/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 19 2/5, szerokości 8 1/2, wysokości 3 5/8.

22. Chałupa w średnim stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 11 9/10, szerokości 7 7/10, wysokości 3 5/8.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 15 3/8, szerokości 13 1/2, wysokości 3 5/8.
Oborka w średnim stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 13, szerokości 4 4/5, wysokości 3 1/4.

23. Chałupa w złym stanie, o izbie, komorze i sieni, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 16 1/5, szerokości 6, wysokości 3 5/8.
Stodoła w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 45 1/3, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.
Oborka w złym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 21, szerokości 6 7/8, wysokości 3 1/4.

24. Chałupa dworska w dobrym stanie, o dwóch izbach, 2ch komorach, sieni przy moście stojąca, zbudowana z  drzewa kostkowego, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 17, szerokości 16 1/2, wysokości 4.
Staynia wjezdna w dobrym stanie,  zbudowana z  drzewa kostkowego, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 15 1/2, szerokości 10 1/2, wysokości 4.

25. Młyn wodny na rzece Warcie w dobrym stanie, zbudowany z bali rzniętych, dach gontami kryty, długości miary rossyjskiey 19 2/5, szerokości 11 3/4, wysokości 4.
Stodoła w średnim stanie,  zbudowana z rzniętych bali, dach słomą kryty, długości miary rossyjskiey 36 4/9, szerokości 13, wysokości 3 5/8.

W zajętych dobrach Ligota niemasz żadnych fabryk ani zakładów przemysłowych oprócz młyna wodnego na rzece Warcie, który okupili prawem wieczystey dzierżawy Józef i Katarzyna z Kończyńskich? małżonkowie Pielarscy od starozakonnego Berka Kohn za kontraktem urzędowym przed Rejentem Okręgu Sieradzkiego Józefatem Chmielińskim pod dniem 26 grudnia / 7 stycznia 1848 / 49 r. zeznanym, za summę zp. 3000 czyli rs: 450. Dzierżawca wieczysty młyna tego obowiązany jest płacić dworowi w Ligocie czynszu rocznie zp. 300 w dwóch ratach to jest 1 października i 1 1 kwietnia każdego roku, i oprócz tego wszelkie mlewo dworskie bezpłatnie mleć. Ponad samą wsią Ligotą płynie rzeka Warta spławna na drzewa, na tey znayduje się most w dobrym stanie długości łokci 207 czyli arszynów 167 1/2, szerokości łokci 8 czyli arszynów 6 1/2 od którego podług świadectwa Naczelnika Powiatu Sieradzkiego daty 2/4 lutego rb. wydanego nie pobiera się za przejazd żadna opłata gdyż Rząd taryfy na to nie udzielił.
Wszystkie po wyż opisane budynki /: prócz kilku chałup wieyskich, które są w nędznym stanie i zawaleniem grożą:/ są w dobrym i średnim stanie.

Kolejno opisano inwentarze i porządki do gruntu przywiązane, porządki gospodarskie, posadę włościan, czynsze stałe (wzmiankowany młynarz Józef Pielarski), czynsze niestałe (wzmiankowany Franciszek Piecharski karczmarz, starozakonny Mosiek Konsztat), wysiewy, podatki