Źródło inwentarza: Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1835 akt nr. 165.
(Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.
"Działo się na gruncie wsi Chrostow Powiatu Sieradzkiego dnia trzeciego / piętnastego grudnia roku tysiąc osmset trzydziestego piątego."
Dobra Chrusty i Zawady zostały wydzierżawione na okres trzech lat Janowi Cieńskiemu. Rejent Powiatu Sieradzkiego przystępuje do opisania stanu dóbr na zasadzie rewizji stanu spisanego w roku 1832, kiedy były one dzierżawione przez Nikodema Dzwonkowskiego.
Folwark i wieś Chrosty
1. Dworek czyli folwark stary w strychulce, iaki był iest, w dachu z iedney strony frontowey snopkami pokryty a z drugiey szkudłami mchem porosłemi gdzie nowych potrzeba, komin murowany, maiący na iedney stronie dwa pokoiki, a na drugiey kuchenkę i komorę. Obok komora pod snopkami, pod którą Dzierżawca teraznieyszy dał nowe przyciesi i nowy sklep z drzwiami którego nie było.
2. Stodoła w strychulce na glinę iaka była iest, w ścianach zawsze potrzebuiąca reperacyi, iako też i w dachu starym słomianym, wrot czworo z kunami trzema żelaznemi, w samsieku iednym spichlerz z drzwiami na zawiasach z wrzecądzem i skoblami, między wrotami są drzwi na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami.
Obok tey stodoły kurniki przystawione o pięciu drzwiach pod snopkami.
3. Owczarnia stara w strychulce z staynią i wozownią iaka była iest powypierana, dach stary szkudlany, drabiny są w stayni z żłobami, a w owczarni dwa piczniki, dach zupełnie zły.
4. Oborka z drzewa kostkowego nowo postawiona przez przeszłego Dzierzawcę z drzwiami na biegunach i dachem słomianem.
5. Sołek czyli chliwik z drzewa kostkowego z drzwiami i dachem słomianym, nowo zreperowanym, w którym teraz sieczkę rzną.
6. Studnia w środku dziedzińca prosto ocembrowana, z słupkiem i koszorem, przy którey iest wiadro okute i koryto.
7. Dziedziniec w około ogrodzony płatami w słupki, z wrotami dwoygiem, nowo teraz przerobionemi. Na boku dworku wychodek. Okólnika przed owczarnią niemasz, lecz za dworkiem iest ogrodzenie.
8. Idąc na wieś płot chrościany, a droga po obu bokach rowkami okopana, które po części zalazły.
9. Chałupa kowalska zupełnie stara nadpustoszała, w którey teraz mieszka komornik Ignacy Rogulski.
10. Karczma z drzewa kostkowego maiąca dach słomiany, komin gliniany, izbę, komorę, sień, kominek, piec, okna dwa zwyczaynie poroztłukane, drabinę na dachu.
Folwark i wieś Zawady.
1. Folwark dawny stary iak był iest w strychulce, na iedney stronie izba w którey mieszka karbowy, a na drugiey gorzelnia pusta, maiąca ściany z dziurami iako gliniane, dach stary dziurawy, komora pusta, w izbie iest okno naprawiane, a w gorzelni i komorze okna deskami zabite, komin cały murowany. W mieysce tego folwarku potrzebny iest nowy.
2. Stodoła w strychulce lepiona o dwóch klepiskach w? którey od wschodu słońca znayduie się spichrz wewnątrz z bali, do niego drzwi na zawiasach z zamkiem, wrzecądzem i skoblami, od zachodu zaś słońca iest oborka z drzwiami, ta stodoła pochylona- powypierana, dach słomiany, stary, w iednym mieyscu choyną naporządzony. Wrota na kunach żelaznych przez teraznieyszego Dzierżawcę zrobionych, między wrotami są drzwi na zawiasach z wrzecądzami i skoblami, potrzeba nowych stodół.
3. Owczarnia dawna rozebrana, a nowa postawiona przez przeszłego Dzierżawcę z drzewa rzniętego, z frontu iuż trochę pochylona, obeymuiąca na dłusz łokci trzydzieści dziewięć, a na szerz piętnaście, maiąca dach słomiany, z małym okapem, którego poprawić potrzeba, z tyłu w ścianach trzy dziury na okienka, drzwi dwoie i wrót dwoie na wylot bez żelastwa.
4. Dziedziniec płatami ogrodzony z iednemi wrotami, w środku którego studnia bez cembrzycy nad ziemią z słupem i koszorem i rynnami do gorzelni idącemi.
5. Karczma z staynią wiezdną stara powypierana, maiąca przyciesi nowo teraz dane przez Dzierzawcę Ur: Cieńskiego, komin murowany, dach stary zły, okna zwyczaynie powytłukane, w niey iest stół sosnowy na krokwiach, wartuiący zło. dwa i ławka stara przy ścianie, warta gro. pięć.
Rejent opisuje następnie stan zasiewów w Chrustach (wzmiankowane pole DĘBCZE, bór GATKA) i Zawadach. Potem opisano inwentarz i narzędzia przez włościan, którzy się z gospodarstwa za poprzedniego Dzierzawcę pospuszczali, do dworu oddanego (wzmiankowani jako biegli Jan Szkudlarek sołtys zagrodnik z wsi Chrusty, Andrzej Chodak zagrodnik z wsi Zawady, opisani Józef Kozioł, Kazimierz Stasiak półrolnicy z wsi Zawady, Michał Sobczak, Kazimierz Krzyżański, Błażej Mikła zagrodnicy z wsi Chrusty).
Kolejno jest mowa o stanie włościan, jakie mają załogi, ile robią robocizny i tłuk, oraz jakie dają czynsze. Wypisałem tylko nazwiska.
Chrusty
Zagrodnicy - Dominik Mrozowicz, Mikołay Kozieł, Mateusz Oleyniczak, Benedykt Kokoszka, Józef Chodak czyli syn iego Józef, Józef Mrozowicz po Mikołaiu Sobczaku, Kacper Luter, Józef Szkudlarek, Jędrzey Kozieł, Idzi Fiałkoski, Grzegorz Pawłoski, Roch Kwaśniak, Idzi Mrozowicz, Jan Chodak, Józef Slęzak, Woyciech Mrozowicz.
Komornicy - Franciszek Mrozowicz, Ignacy Rogulski, Katarzyna Kurasińska.
Zawady
Półrolnicy - Józef Kozieł, Grzegorz Gocałek, Kazimierz Krzyżański, Maciey Materka, Paweł Materka, Andrzey Koper, Tomasz Janik, Jan Kozieł, Floryan Siewierski, Mateusz Kozieł, Marek Błaszczak, Błażey Trzykoski?, Walenty Slęzak, Tomasz Mielcarek, Jakob Kaczmarek, Andrzey Ciechanoski, Adam Chodak, Jan Mikła, Paweł Siewierski, Jakob Rybak, Erazm Chodak.
Zagrodnicy - Jan Chodak, Łukasz Stasiak, Woyciech Chodak, Mikołay Włodarczyk, Andrzey Chodak, Franciszek Krzyżański.
Komornicy - Józef Chodak, Tomasz Chodak, Gwozdzikowa Macieiowa.
