Mapy Czajkowskiego i Perthées'a

Herman Karol de Perthées, nadworny geograf króla Stanisława Augusta Poniatowskiego sporządził tzw. Mapy szczególne dwunastu województw. Niestety nie ma wśród nich mapy województwa sieradzkiego. Część ziem województwa sieradzkiego znajduje się na mapach województw łęczyckiego (1793 r.) i kaliskiego (1793 r.). Mapa została sporządzona w skali 1 : 225 000 i w porównaniu do wcześniejszych opracowań prezentowała się korzystnie pod względem oznaczenia miejscowości na mapie.
Prace nad dokładną mapą Polski zostały podjęte przez prymasa Poniatowskiego. W 1781 r. prymas zwrócił się do duchowieństwa o sporządzenie dokładnych opisów parafii. Na podstawie zebranych materiałów ks. Franciszek Salezy Czajkowski opracował mapy diecezji krakowskiej i chełmsko-lubelskiej, oraz archidiakonatu warszawskiego i archidiecezji gnieźnieńskiej.
Udało mi się znaleźć mapę ks. Czajkowskiego południowej części województwa sieradzkiego z 1789 roku. Mapa pod względem dokładności położenia miejscowośći przedstawia wiele do życzenia, jest wręcz miejscami bardzo niedokładna i pełna błędów. Natomiast zawiera bardzo dużo informacji historycznych tj. mnóstwo nazw miejscowości, nazwy niektórych wniesień, rzek i odnotowane na mapie ciekawostki związane z danym miejscem, czy też parafią.
Kolejne posty będą opierać się na wyżej wymienionych mapach.

Jakuszew

Słownik Geograficzny:

Miejscowa trądycya głosi, jakoby istniało kiedyś na obszarze Z. miasto zwane Jakuszew, lecz zostało zniszczone przez Tatarów i morowe powietrze. Podstawą do tego podania było istnienie z dawnych czasów targowiska w Z., o czem świadczy wzmianka o karczmarzach w Lib. Ben. Łaskiego i dwa jarmarki na św. Małgorzatę i św. Mateusz, które odbywały się do r. 1860 wraz z przypadającemi w te dni odpustami. (zob. Zadzim)

_________________________________________________________________________________

Jan Piotr Dekowski, Strzygi i Topieluchy

_________________________________________________________________________________

Straszliwa klęska Jakuszewa
Wprost nie do wiary, co opowiadał razu pewnego stary Walenty Rusiecki o jakimś mieście Jakuszewie, co niby miało być tam, gdzie dziś leży Zadzim. Zaklinał się, że prawdę gada, że to słyszał od swojego pradziadka, co rodził się za ostatniego króla polskiego.
Miało to być duże miasto, tyle tylko, że drewniane. Jego największą ozdobę stanowił kościół, też drewniany, z modrzewia. Stał on w najważniejszym miejscu, wedle rynku, niedaleko karczmy i ratusza.
Ludzie Jakuszewa byli bardzo pracowici. Żyli z roli, rzemiosła i handlu. Powodziło im się dobrze. Jak Bóg przykazał, pozostawali z sobą w zgodzie.
Słynęli też z wielkiej pobożności. Wśród nich nie było piekielników, łotrów i opilców. Toteż życie upływało im w spokoju i szczęśliwości.
Ale któregoś dnia na Jakuszew padła straszna zaraza, czyli — jak powiadali — morowe powietrze. Miała ją przywlec jakaś starucha, co chodziła po świecie za proszonym chlebem. Na samym początku zaraza uśmierciła kilkudziesięciu ludzi. Przeszły ulicami pierwsze pogrzeby przy śpiewie i biciu dzwonów. Potem padłych od zarazy wleczono już na cmentarz bez nijakich ceremonii, później jeszcze, kiedy zabrakło grabarzy i bliskich, pozostawiano zmarłych tam, gdzie padli.Z powodu tej zarazy w mieście panował wielki smutek i ból. Modlitwy i pienia do świętej Rozalii mieszały się z jękiem dzwonów i rozpaczą ludzi, a podwórza i ulice pełne były dymu z palonych jałowców.
W ciągu kilku tygodni całe miasto wymarło, a potem, zapewne z podpalenia, doszczętnie zgorzało.

Przekazała Józefa Jóźwik, ur. w 1884 r., rolniczka ze wsi Brodnia.
(Jan Piotr Dekowski, Strzygi i Topieluchy)

Józefowo / Józefówka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Józefówka, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Komorniki, własność prywatna. Ilość domów 3, ludność 17, odległość od miasta obwodowego 1 1/4.

1859 r.

Przybyszew

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Przybyszew, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Szadkowski, parafia Drużbin, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 8, odległość od miasta obwodowego 4.

1859 r.

1992 r.

Żurzewica

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Żurzewica, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Rudlice, własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 4, odległość od miasta obwodowego 2.

1859 r.

Agnieszówka

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Agniszkowka, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Chotów, własność prywatna. Ilość domów 2, ludność 8, odległość od miasta obwodowego 1.

1859 r.