-->

sobota, 13 grudnia 2025

Inwentarz Brzyków (1710)

Agad, Księgi Ziemskie i Grodzkie Sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-6-68, karty 294-95.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Inwentarz wsi Brzykowa w Województwie Sieradzkim i Powiecie tymże będącej przy Ichciach i woźnym niżej opisanych spisany. 

Naprzód do dworu przyjezdając wrota z desczek starych złe na obłąkach dębowych furtka przy nich bez drzwi, dwór wkoło oparkaniony, w każdym przęśle niedostaje po kilka delów i to stare, pogniełe, tak słupy jako i delina reparacji potrzebująca. Wchodząc do dworu drzwi z desczek na biegunach drewnianych, u tych drzwi jest wrzeciądz i chaczyk żelazny skoblami do izby wchodząc drzwi na biegunie drewnianym, chaczyk żelazny ze skobelką. W tej izbie jest okien dwie, bardzo złe, szyb tylko całych piętnaście w drewno oprawne, stolik podłużni mały, ława pod oknem stara, piec biały kaflowy stary, półek dwie. Wchodząc z izby do komnaty drzwi z desczek na biegunach drewnianych wrzeciądz żelazny skoblami. W tej komnacie szafarnia z wiekiem stara i zła na zawiaskach żelaznych próżna, kapusty beczek dwie. W tej komnacie jest przegroda z delów, drzwi na obłąku drewnianym, komin stary zły. W tym budynku dach pobity gontami, stary i zły, dziurawy, reparacji potrzebuje. 

Na tym podwórcu jest mielczuch deskami dach pobity jednak nieskończony. Wchodząc do mielczucha odrzwie bez drzwi. W sieni przykadków dwa, trzeci przycierek, stare i złe. Wchodząc do izby są drzwi stare i złe na obłąkach drewnianych. W tej izbie jest [...] nowy, połowa izby udelowana. W tej izbie jest piec czarny, stary i zły, na górze jest ozdownia, przy tej ozdowni jest karmnik, stary i zły, koryto przy nim jest. 

Na tym podwórzu jest chlew snopkami poszyty, stary i zły, drzwi u niego na biegunie drewnianym. Przy tym chlewie jest chlewik mały desczkami starymi pobity, drzwiczki na biegunie drewnianym. Wychodząc z podwórza idzie płot żerdziany, którego jest przęseł pięć tylko nowych ze słupami obora. 

Wchodząc do obory są wrota zdesczek na biegunach drewnianych. Przy tych wrotach jest fortka także na biegunie drewnianym, u której jest wrzeciądz i skoblami. Wchodząc do obory jest chlew na bydło bez drzwi. W tym chlewie jest żłobów dwa dziurawych, złych, drabin dwie, drugi chlewik mały, drzwi na biegunie drewnianym, trzeci chlewik żłobek mały, stary, drzwi na biegunie drewnianym, czwarty chlewik żłobek i drabinka dla cieląt, piąty chlewik bez drzwi na wylot, obory są wrota na biegunach drewnianych. 

Owczarnia drzwi na biegunie drewnianym. Szopa bez wrót na wylot, ta obora snopkami poszyta, dobra. Między oborą a stodołą idzie płot żerdziany dobry ze słupami. 

Przychodząc do gumna jest spiklerz nowy i z gankiem na którym jest półka bez okien, u której są drzwi na zawiasach żelaznych. Wchodząc do spiklerza są drzwi starcic na zawiasach i chakach żelaznych ze wrzeciądzem i zapora drewniana. W tym spiklerzu jest sąmsieków cztery. W jednym sąmsieku zastałem żyta korcy pięć, jęczmienia wiertel jeden, owsa wiertel niepełny, grochu pół wiertela, słodu korcy osm i wiertel jeden, jęczmiennego plew z różnego zboża dosyć. Z tego spiklerza jest schodek do górniego, na którym spiklerzu jest dach dobry, gontami pobity. 

Przychodząc do stodół są wrota dwoiste na biegunach drewnianych z desczek. Oboje wrot bardzo złych, u jednych tylko wrzeciądz. W tej stodole jest żyta kop ze sześć, bo pomieszane ze słomą, które potargane od swini więcej albo mniej w jednym zapolu na zachód, w drugim zapolu na wschód jest groch sieczony, którego niepodobna zmiarkować na wozy połową zapola do wpół tak od wierzchu, jako i ziemię[?] w kącie. Za tym grochem jest owies sieczony pniaczkiem, stan dosyć tak na grochu, jako i owsie, boisko bardzo złe. Ta stodoła gontami pobita, dach zły na niej. 

Druga stodoła z snopkami poszyta, wteł stodoły brzeziną poszyty, wrot oboje złych z desczek u jednych wrzeciądz, z skoblami. W tej stodole jest w jednym zapolu pniaczek jęczmienia sieczonego trochę nad zapolem kop z ośm mniej albo więcej, na tym jęczmieniu żyta ozimiego kopa jedna. W tymże zapolu pszenica jara równo z jęczmieniem bardzo licha. W drugim zapolu tatarka sieczona bardzo licha, prawie słoma bez ziarna, która jest połową nad zapolnicą pniaczkiem. 

Regestr obory brzykowski 
Krów dojnych cztery, jałowych dwie, jałówka w drugim roku jedna, cielaków w trzecim roku jedenaście, wołów robotnych cztery, cieląt dziewięcioro, owiec wszystkich sto dwadzieścia i sześć, swini samic sześć, wieprzów dwu letnich trzech, małych prosiąt dziesięcioro, wieprzów w karmniku dwóch, kurów dwóch, kur dwie, kapłonów siedm, kurcząt jedenaście, sera krajanek szesnaście i pół, masła kwart ośm. 

Inwentarz chłopów
Półrolnicy
Wawrzeniec Kaczmarz stary ma wołów cztery 
Paweł Bakalarczyk ma wołów cztery 
Walek Głąb ma wołów cztery  
Frączek Kaczmarz ma wołów cztery 
Sobek Grobelny ma wołów cztery

Zagrodnicy bez bydła
Szymon Kulawy, drugi Bartek

Chałupnicy 
Walek, Paweł, Kozak, Tomasz zdun 

Komornic trzy

Po kowalu statki miech, młotków dwa, klesczy dwoje, kowadło. 

Antonis Bębelna Gosławski
Alexander Zagórski jako przyjaciel proszony
Maciej Kręcki jako przyjaciel proszony.

niedziela, 7 grudnia 2025

Inwentarz Sokołów (1710)

Agad, Księgi Ziemskie i Grodzkie Sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-6-68, karta 63.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Wizja dóbr wsi Sokołowa po ustąpieniu Kozaków i Moskwy przy obecności opatrznego woźnego Stanisława Macielusczyka z Rychłowic i przy P. slachcie JmPanu Karolu Siewierskim, JmPanu Łukaszu Słodkowskim dnia 12 miesiąca października roku 1710. 

Naprzód dwór, który przykrycia potrzebuje z tym zawarciem, jako był przed tym tak i teraz zostaje okrom okien, które Moskwa do izby czeladni popsowali. Komin w tym dworze zły, naprawy potrzebuje. 
Mielcuch także zły wielkiej poprawy potrzebuje, dach na nim z gruntu zły, kadzie w nim złe, kocieł także zły, co go Kozacy popsowali. Garniec ten się na nic nie zda zły, i ten także Kozacy popsowali, poprzecinali, pokrywę i rury wzięli jakośmy słyszeli. Chlewy i te złe. Piekarnia poszycia potrzebuje. Stodoła jedna dobra, druga zła. Stajnie z gruntu zła, i poprawy potrzebuje. 

Inwentarze dworskie i wiejskie to jest bydła wszystkie Kozacy zabrali, którzy we dworze tamecznego bydła troje zabieli, jakośmy od ludzi będąc tam na gruncie słyszeli i w ten czas wszyscy we dworze stojąc, tenże dwór zrabowali i ze stodół zboża wyrzucali. Moskwa potem przystąpieła, ci stanęli pod samą wsią Sokołowem, rachowało ich się 10 tysięcy, którzy na ten czas most budowali pod Tyczynem. Stali przez niedziel dwie, ci wszystkie zboża tak jare jako i ozimie powyrzucali, tak dworskie jako i wiejskie, tylko z nich barłogi i gnoje pozostawały, któreśmy widzieli. Do której wsi Sokołowa JmPan Potocki z Konopnice zasiewki tak jare jako i ozimie na dworskie grunta przywozić i zasiewać wszystkie musiał, od ludzi słyszeliśmy. 
Cisz Moskwa na ten czas te dobra Sokołów jakośmy słyszeli zapowietrzeli, w której wsi przez zapowietrzenie ich chłopi gospodarze, naprzód Jurek, Omiecina, Maciek, Klimek, Kołodzi, Piotrek, ci z czeladzią w budach z dziećmi i z żonami powymierali. Chałupy Moskwa na wsi porozbierali i popalili.
Po tym wojska saskie, które stawały we dworze także pozabierali konie, i na wsi co było u dwuch chłopów u Sczechury i u Łuki pozabierali. 
Co wszystko rzetelnie widzieliśmy i od ludzi na gruncie słyszeliśmy.

W A. Potocki 

Inwentarz Kraszkowice (1681)

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-44, karty 111-113.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 


Inwentarz wsi dóbr Kraskowic JchMciów Panów Marcina z Bogdanowa Bogdańskiego i Heleny z Osin Wężykówny małżonków dziedzicznych, które JMci Panu Alexandrowi z Wyleżyna Gutowskiemu od dnia dzisiejszego aż do lat czterech sposobem zastawnym za summę 12 tysięcy dotrzymania według kontraktu, który inwentarz do intercisy, a intercisa do niego stosować się powinna puścili. 

Naprzód izba stołowa, w której okna sklanne w ołów oprawne, dobre, z stołem, z ławami, piecem dobrym. W tej izbie drzwi do sieni stolarską robotą robione na zawiasach żelaznych z zamkiem. Z tej izby kownata, w niej okno sklane w drewno oprawne,
drzwi także na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Z tej kownaty na podwórze drzwi na zawiasach także żelaznych, zasuwania do zapory żelazne, także z tej komnaty drzwi do mlecznej komory na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem.
Z tej komory do izdebki drzwi na zawiasach żelaznych, skoblem i wrzecądzem. Izdebka stołowe i izby drzwi także na zawiasach żelaznych stolarską robotą, w której okien cztery sklanych w ołów oprawnych z okiennicami na zawiasach żelaznych, piec, komin i ławy. Z tej izdebki drzwi na zawiasach żelaznych na podwórze. Sień, do sieni drzwi na zawiasach żelaznych, drugie drzwi ku oborze na zawiasach żelaznych z hantabą. Z tej sieni izba piekarniana, drzwi na zawiasach żelaznych, piec, okna w drewno oprawne. W sieni okna sklane niedobre, okiennice na zawiasach żelaznych i z żaczykiem. Górne. Naprzód wschód, drzwi na biegunach, izba nad piekarnią, drzwi na zawiasach żelaznych stolarską robotą. Z tej izby kownata, drzwi także na zawiasach żelaznych stolarską robotą, wystaka przed sienią, w której drzwi dwoje na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Druga izdebka drzwi na zawiasach żelaznych i z zamkiem. Na kownacie sypanie, drzwi dwoje na zawiasach żelaznych i z zamkiem jednym. 

Browar. W tym browarze kocieł nowy wielki, do robienia, kociełek chmielowy dobry. Statki w browarze należące, kadz do przekładania dobra, kadz do brzecki, kadz do zalewku dobre i inszee statki należyte. Przy tym browarze izdebka, do której drzwi na zawiasach żelaznych, piec dobry, okna dobre, ozdownia.
W tym browarze gorzalnia przed studnią. Przy tej gorzalniey górka i kurnik, w której drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecądzem i z skoblem. 

Podwórze oparkanione, forta na wieś na zawiasach żelaznych. Druga forta do gumna, także na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem.

Psczelnik. W którym pszczół czternaście, po których pszczołach przez te lata póki będzie JMc Pan Gutowski trzymał przychówki na gruncie powinien będzie zostawić. 

Spichlerz. Do spichlerza ze dworu drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecządzem i z skoblem. Drugie drzwi także na zawiasach żelaznych z zamkiem dobrym. Trzecie drzwi na zawiasach żelaznych z zamkiem dobrym. W tym spichlerzu piwnica, drzwi na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecządzem. 

Stodoły na ogrodzie w których gumien trzy, u których stodół wrota dobre z zamkami i kunami żelaznymi.

Obory. W których chlewy dobre, krów dojnych dwadzieścia, stadnik jeden, świni maciorek sześć, wieprza pokrocznych ośm, stadnik gęsi pięćdziesiąt, wszystkich kaczek piętnaście, kaczor, których że nie dostawało JchMciom Panom Turoszowicom na oddawanie złotych ośm JMci Panu Gutowskiemu zostawili kur starych czterdzieści, kokotów dwu.

Owczarnia. W której owiec naprzód maciorek do kocenia godnych sto i cztery, skopów trzechletnich pięć, pułtoraków trzydzieści i pięć, owieczek dwadzieścia i cztery, skopków latosków dwadzieścia i sześć, baranów starych sześć. 

Pola. Folwarki i działy na ten rok ostatni należyte i przypadające powinien będzie JMc Pan Gutowski oziminą jako szerokie i długie od skiby do skiby zasiać, także pszenice jarej i zagonów osmdziesiąt. Folwarki także należące, jarzynami należytemi i działy, to jest owsem, tatarką, grochem, jęczmieniami jako szerokie i długie folwarki i działy wszystkie pozasiewać będzie powinien, jako kontrakt opiewa lnu zagonów trzydzieści, prosa na Kopaninie składów czterdzieści. 

Ogrody. Jedne za piwnicą i stodołami, zasiać cebulą, marchwią, pasternakiem, kapustą zasadzić, drugi ogród za wsią także konopiami, marchwią, pasternakiem zasiać i kapustą zasadzić. Ogródki sadzonymi rzeczami, to jest cebulą, marchwią, pasternakiem, głąbami zasadzić powinien. Ogrody oplec, i kapusty okopać naprzód. 

Kmiecie. Których powinność takowe[?] są i każdy z nich powinien dawać żyta ćwiertnię, owsa ćwiertnię, pieniędzy grzywnę, kapłonów dwu, jajec puł kopy, sztukę jedną prząść, jako z dawna prządali, wyorać zagonów szesnaście przez staje, tak na jare jako i ozime i ugór, a ci są. 
Stanisław Kurcik zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Bartłomi Grzywac zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Mathus Wypchło zaprzesz ma konną i wołową dobrą, Adam Norek zaprzesz ma konną i wołową dobrą. Nieparowska rola pusta, ale wszytka zasiana, tak oziminą jako i jarzynami, którą odebrał JMc Pan Gutowski.
 
Pułrolnicy. Ci powinni trzy dni robić w tydzień, czynszu po groszy dwudziestu czterech, żyta korzec, owsa korzec, kapłonów dwu, jajec puł kopy, sztukę prząść, a ci są. Tomek Norek, Jakub Marges zaprzesz wołową mają dobrą.

Zagrodnicy. Ambroży trzy dni powinien robić, Mathus Smolarek także trzy dni robić powinni, czynszu po groszy dwunastu dać, sztukę pr[z]ąść, podrosz na mil trzy odprawiać powinni. 

Komornice. Anka Matulanka, Gienka Wangiedzianka, Anna Holina, i Anna Holanka, Gierka Sierwianka, dzień robić sztukę, prząść. 

Ugory porane, role uprawne, mierzwy, tak z owczarnie jako i z obory wywieść powinien w ostatnim roku także przy widzu JchMciów Panów Bogdańskich, pola i ogrody siać będzie powinien, i żeby tylko dwóch poddanych, których sobie odbiorą do siewu, aby zawsze siały. 

Statki mleczne, które zostawili JchMc Panowie Bogdańscy w mleczniku, to jest dzieżek dziesięć wielkich, kirzna jeden i insze statki należące, który inwentarz strony obiedwie strzymać sobie powinni i on rękami swojemi podpisawszy Xięgami Grodzkimi Wieluńskimi roborowali pod zakładem 12 tysięcy złotych monety i liczby polskiej. 
Działo się w Kraskowicach w poniedziałek po Najświętszej Pannie Narodzenia roku pańskiego 1681. 
Marcin Bogdański z Bogdanowa mpp

piątek, 5 grudnia 2025

Inwentarz Trębaczew (1726)

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-72, karty 343-48, 350-55. 

Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.



[Wymieniony Michał z Kurozwęk Męciński]

Tradycja wsi Trębaczowa in anno 1726 
Inwentarz majątności Trębaczowskiej dnia drugiego miesiąca listopada w roku 1726 spisany. 

Naprzód wjeżdżając ode wsi do dwora wrota u których wrót u góry są dwie kuny żelazne deski w nich drewnianemi gozdzami przybite przy poręczy kuna żelazna z drugi strony kuna także do zawierania ze dwiema szkoblami cała. Przy tych wrotach jest fortka bez zawias sześciu gozdzami żelaznemi na spągach przybita srodkiem[?]  dwiema drewnianemi do delów przybita. Nad wrotami daszek o dwóch szorach po obuch stronach niedobry. Item brama alias samborza, na góre jest wschód, na górze drzwi proste na biegunach drewnianych z drewnianą zaporą, po lewej stronie kuchnia z ogniskiem i kuminem, do niej drzwi na biegunach drewnianych z wrzecądzem i dwiema skoblami do zamykania, okno deskami zabite. Z kuchni wchodząc do izby drzwi o jednej zawiasie żelaznej na biegunie o dwóch hakach. W izbie piec kaflowy biały stary, podle niego ława na pieńkach przystawna, kuminek biały, szafa stara bez drzwiczek, pułek pięć, w niej okno w drewno, w nim szyb cztery spadanych, piąty cały, nie masz całych szyb piętnaście, stół bez nóg, do izby na zawiasach po prawej stronie bramy drzwi, piec w tej izbie zły, kumin murowany, okno całe tylko w nim szyb popadanych pięć cały jednej nie masz. Z izby do kumory drzwi na dwu zawiasach i hakach, nad temi budynkami stary dach potrzebuje poprawy. Wchodząc do pokoju drzwi pod gankiem na zawiasach i hakach żelaznych, tarcice gwozdmi żelaznemi przybite, antabka, klamka ze szkoblem do zapierania. Wchodząc do sieni drzwi na zawiasach i hakach, kun do zasuwania dwie żelaznych, szkobel od zamku, ale zamku nie masz, wrzedząc ze szkoblem, antabeczka, okno jedno w drewno, drugiego cale nie masz, tylko kratka w nim wyżej, okien dwie jedno w ołów w nim szyb trzech nie masz, drugie w drewno dobre. W tej sieni ława szawa alias kredens ze trzema przegrodami, drzwi na zawiasach tylko jedna zepsowana, szkobli dwa w niej. Przed piecem drzwi z zawiasami i hakami. Wchodząc do pokoju pańskiego drzwi na dwóch zawiasach, od sieni klamka z antabką i szkoblem, wrzecąc z sieni ze dwiema szkoblami, z drugi strony drugi szkobel z wrzecądzem. Pokój malowany, w nim ław dwie, piec zielony stary z koronami ze dwóch stron od kumina dwóch koron nie masz, na zapiecu kafle białłe, kumin murowany, okien dwie w kwatery otwierane na zawiasach z narożniczkami piętnastą ze dwiema kołowrotkami i dwiema kołeczkami, ze szkobelkami, w tych oknach prętów żelaznych jest piętnaście, śróbów dwanaście, szyby jednej nie masz, podłoga z tarcic gwozdmi żelaznemi przybita, okienic dwie z ośmią zawiasek i haczykami. W pokoju do komnaty na wschód słońca wchodząc drzwi z zawiasami, hakami, antabką, wrzecądzem z skobelkami, zamek z koblem. Z drugiej strony antabka ze szkoblem, w niej ława i półeczka do transitu, drzwi na biegunach z wrzecądzem i szkoblami z tranzitu do sadu drzwi z zawiasami i chakami. Z tej komnaty do drugi komnaty drzwi z zawiasami i hakami z wrzecądzemi, szkoblami. W tej komnacie okna nie masz tylko krata żelazna ze czterech prętów alias sztabów. Item z tego pokoju wchodząc do pokoju drugiego drzwi z zawiasami, hakami, haczyk jeden, antabek dwie, klamka z szkobelkami, wrzecąc z kobelkami. W tym pokoju piec z kafli Gdańskich, kafle z floresami białemi i brunatnemi tylko ich czternastu nie masz ale na to miejsce zielone sam dobre, na zapiecku cztery gliną zalepionych z koronami, u góry okna dwa w ołów jedno całe, w drugim szyb nie masz siedmiu w puł okien kwatery cztery na zawiaskach z ośmią narożników, szkobliczków cztery, kołeczko jedno, zaporek dwie, żelaznych prętów siedm, sztabów trzy, podłoga z tarcic gwozdmi przybita nadpsowana, pokój malowany. Z tego pokoju wchodząc do komnaty drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądz z koblami, antabką, okno w drewno całe, prętów dwa ze dwiema narożniczkami, kołowrotek z jednym kołkiem, sztab jeden. Z tej komnaty drzwi do tranzitu z zawiasami, hakami, i haczyk z kobelkami, na górze wschód przez poręczy, na górze do komnaty drzwi z zawiasami i hakami, wrzecądz ze szkoblami, ława jedna, zasuwy dwie, okien nie masz przeciwko okien w sionce dwie w drewno stare, szyb siedmiu nie masz. Naprzeciwko drzwi są na biegunach wrzecąc zkoblami. Z tego pokoju wchodząc do pokoiku średniego drzwi z zawiasami, hakami, haczyk jeden ze szkoblikami, antabka jedna. W tym pokoiku piec niewielki bez koron białobronaty, okien trzy w ołów całe, narożników ośm, haczyków nie masz tylko do nich szkoblików sześć, kołowrotek jeden, pratków dziesięć, sztabów jedenaście, podłoga dębowa w kostkę, okienic dwie na hakach i zawiasach, u jednej haczyk jeden, pokój malowany ale malowanie do połowy poodpadało. Ztąd do krzyżowego pokoju drzwi z zawiasami, hakami, klamka z antabką z wrzecądzem i szkoblami, drugi miasto haczyka także ze szkoblami, w nim piec białły, okien trzy w ołów oprawne, szyby kwadratowe, w jednym piętnastu szyb niedostaje wtych[?] okien haczyków dwa ze szkobelkami, u drugiego tylko szkobelek dwie, tej kwatery sam na zawiasach i haczykach, narożników dwanaście, pratków dziesięć, okienic dwie na zawiasach, kumin, podłoga gwozdmi przybita. Z tego pokoju na sklep drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądz z skoblami, antabka do klamki. Z sieni wchodząc do stołowej izby drzwi z [...]emi zawiasami, antab dwie, antabka zkobelkiem do klamki wrzecądz zkoblikami, haczyk z koblami, piec wysoki, kafla jednego w tyle nie masz, na dwóch stronach kafli nadpodzionych siedmnaście te kafle i na zapiecu białe, żółte, zielone, bronatne, sklane różne tam[?] kumin murowany z herbami, ław trzy, podłoga gwozdzmi przybita, okien w ołów oprawnych wielkich pięć, haczyków z skobliczkami jedenaście, szkobliczków zaś jest wszystkich trzydzieści i dwa, kołek pięć, szyb w nich natrzasnionych jedenaście, u tych okien jest zawiasek z narożniczkami dwadzieścia i ośm, pratków jest dwadzieścia i pięć żelaznych, okiennice od sadu trzy zasuwane od podwórza u okienic haczyków cztery. Z stołowej izby sam drzwi do izby nad zawalonym sklepem z zawiasami, hakami, wrzecądzem i szkoblami w oknach tylko śrubów jedenaście [...] cała zabudowana z jednej strony gdzie bywały drzwi delami dartemi. Item z sieni na górę idąc dwa wschody u jednego tylko poręcza na tej górze ganek[?] do koło ta z balasami, których jest toczonych sto dwadzieścia, płaskich dwa, na tejże górze jest izba do niej drzwi z zawiasami z [...]nemi z wrzecądzem i szkoblami z haczykami, komin murowany, okien wcale nie masz, pratków cztery, ta izba jak wierzchem tak spodem potrzebuje dużej reparacji, dachy na wiązaniach złe, stare, jako i cały budynek stary potrzebuje wielkiej opatrzności. Drabiny do kominów na nic się nie zdadzą. Budynek dokoła popodpierany z gruntu zły. 
Wozownia stara, której ściany w ziemię wlazły i zboków pognieły pod deskami ale i te stare w niej. Wrota na drewnianym biegunie z wrzecądzem i szkoblami, stajnia w puł deskami staremi, w puł słomą pokryta sama wewnadrz potrzebuje poprawy, żłobów w niej cztery, drabin trzy, okien w niej sześć puste delowanie spodem zgnieło na wierzchu zpruchniało, wrot dwie z tarcic delami połatanych drewnianem gwozdzami przybijane bez [...] tylko z drewnianą zaporą. 
Owczarnia nowo pobudowana wrot do niej dwoje z kunami żelaznemi do zamykania kłotką. Wchodząc do obory drzwi na drewnianym biegunie, do obory samej wchodząc drzwi nie masz, po lewej ręce chlew do niego drzwi na biegunie w nim żłobów dwa i drabin trzy. Od zachodu słońca do chlewa drzwi na biegunie na tejże stronie chlewów trzy bez drzwi. Pod północ wozownia w niej wejścia dwoje, wrót nie masz. Pod wschód słońca chlewów dwa z drzwiami na biegunach w jednym żłobów dwa, drabin dwie, w drugim żłobów trzy, drabin dwie, dachy wielki naprawy potrzebują jako tesz i drzwi które na biegunach drewnianych, karmink dobry dla wieprzów, stajenka naprzeciwko drzwi do niej z wrzecącdzem i szkoblami, podle stajenki do chlewa drzwi na biegunach, drugi także wedle niego który ze wszystkiem dobry z wierzchu i na dole. 
Wchodząc na folwark do sieni drzwi na drewnianym biegunie. Z sieni do piekarni drzwi na zawiasach z hakami, wrzecądzem i szkoblami. W sieni kuchenka zpustoszała, piec chlebowy obalony, posowa na niej spruchniała. Wchodząc do izby drzwi z zawiasami, hakami. W izbie kumin zły, piec dobry na złym fundamencie z białych kafli, ława jedna, werek[?] pod oknami, alkierzyk i drzwi na drewnianym biegunie, pułka zgnieła z jedną przegrodą, okna próżne wszystkie. Z izby wchodząc do kumory na drewnianym biegunie z jedną zawiasą z niej drzwi na ogródek na biegunie. W kumorze okno jedno, krata we cztery staby bez kwater, dach deskami pobity ale i z folwarkiem potrzebuję poprawy. Nad kumorą górka, na niej drzwi z wrzecądzem i szkoblem. 
Za folwarkiem w końcu stara gorzelnia odarta. Wchodząc do browaru od piwnicy drzwi z zawiasami, hakami, z wrzecądzem jednym i z koblami z tarcic, braknalami ośmią poprzybijane. W sieni kocieł piwny o jednym uchu był, ale teraz wyniesiony na spiklerz z kawałkami także miedzi co się zostało od kociełka chmielowego kadzi trzy, ale niedobre. Koryto pod kadzią do wypusczenia brzeczki, rynienek trzy, nalewek dwie i łyszka.
Wchodząc do izby drzwi z tarcic, wrzecądze dwa szkoblami braknalami poprzybijane na zawiasach i na hakach żelaznych. W izbie kuminek niedobry, piec biały kaflowy, rost sosnowy koryto do zalewania słodu, okien dwoje pustych, w drugich dwóch tylko pułtora całego. Z izby wchodząc do kumory drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądz z koblami, okna puł w drewno. Z tej kumory drzwi na drewnianym biegunie. W gorzelni nowych kotlin dwie trzecia obalona, koryto przez ścianę od studnie do wlewania wody w rurnice. Z tamtąd drzwi do studnie na drewnianym biegunie z wrzecądzem i zkoblami. Dach z desek na wiązaniu potrzebuje poprawy. Do ozdownie drzwi na biegunach z wrzecądzem i szkoblami, drugie drzwi na biegunie, w niej piec niedobry.
Wschody na górę, lasy dobre, dach z desek poprawić go trzeba. Do piwnice drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądzek zkoblem i z zamkiem złym. Do drugi piwnice średniej drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądzmi i szkoblami. Do trzeci piwnice drzwi z zawiasami, hakami, wrzecądz zkoblami. Wszystkie trzy piwnice ślepiste, wierzchy na nich z desek poprawy potrzebują. 
Idąc na gumno z podwórza są wrota na drewnianych biegunach i fortka w gumnie.
Stodoła nowa niedawno zbudowana o trzech samsiekach, o dwuch bojowiskach skudłami i deskami po boku wokoło, wrot, czworo wszystkie z tarcic braknalami poprzybijane. Przy tych wrotach kuny sam żelazne do zamykania, u drugi stodoły także jest wrót czworo nad któremi są deski i od dołu dokoła deskami pobite nad [...] gontami, ale do połowy z obudwuch stron poodpadały, samsieków trzy u wrot obojga.
Do pola[?] są kuny przy poręczach także jako i u nowych stodół od gumna zaś sam kuny z zamkami i klucz do obudwuch jeden. Do spiklerza drzwi z zawiasami i hakami na drugą stronę przechodzącemi na samych drzwiach gwozdzi z główkami jest pięćdziesiąt i dwa, wrzecądz szkoblami zamek ingrychtowy i klucz tamże z pichlerza zamek ślepy, kłotka o dwuch zębach[?] wielka, okien na dole dwie, na górze trzy z zasufami. W nich kraty żelazne po dziewięciu prętach alias stabach, przegród na dole cztery, na górę wschód na górze. Przegród trzy, podłoga na dole z tarcic i na górze gwozdmi przybita, dach zkudeł, parkany koło sadu u gumna pochylone, słupy ze spodu niektóre poogniewały także i płot wierciany wkoło ogroda stary nadwerężony miejscami. Forta do sadu z gumna zabita z podwórza na poręcz zawierana. 

Krescencja Trębaczowska w tymże roku. 
Żyta ozimiego było kop 170 wymłóconego kop 95, snopów 30 z tego omłócono korcy 80 i 7 miara jedna wysianego miary Działoski korcy 50 i 3, cwierci dwie zostaje w snopach w stodołach Trębaczewskich niemłóconego kop 74 i snopów 30, reste zaś gołego współ ze spem wybranym od chłopów zabrano na potrzebe Jchców Państwa Starostów Rawskich, jarego żyta urodzieło się kop 5, to wszystko jest nietykane w stodole według powieści włodarza z pisarzem prowentowym, pszenice jary urodzieło się kop 14,
snopów 40, z niej umłocono kop 5, z którego wymłotu było jej korcy 3, cwierci 3. Zostaje jej się w stodole kop 9, snopów 40, jęczmienia kop było wszystkiego kop 60 i 3, snopów 30, wymłóconego kop 12, snopów 30 na potrzebe Jchców Państwa Starostów, z którego wymłotu było korcy 9, cwierci jedna, zostaje się go w stodole kop 50, snopów 30 niemłóconego, owsa kop było 78, snopów 30, z tego omłócono na potrzebe tych Jchców wyżej wyrażonych kop 14, snopów 30, z którego omłotu było korcy 19, cwierci dwie. Zostało go się w stodole kop 64, snopów 30. Tatarki wszystki nic a nic niemłóconej w stodołach 184.
Grochu było wozów 19 wymłóconego według powieści wozów 2, zostaje się go w stodole wozów 17. Prosa tego nic a nic nie masz, gdysz go tesz nie było. Siemienia konopnego było z wymłotu korcy 2, to zabrano na potrzebe Jchów Państwa Starostów, tylko go ćwierć jedne zostawiono. Siana według powieści włodarza ucięto było wozów 40, ale go spasiono wozów 20, zostaje się go tak w stodołach jako tesz i na owczarni wozów 20. Żyta zaś na zimę zasianego jest wszystkiego zagonów 3920. 

Inwentarz bydła, owiec, swini i inszych drobiazgów w tychże dobrach. 

Cieląt pułtororocznych troje, stadników dwa, owiec bardzo mizernych 130, swini drobnych 15, kur, gęsi, kaczek, indyk, tych nic a nic nie masz. 

Warzywo ogrodowe w tychże dobrach kapusty zagonów 14 dobrej miejscami, pasternaku zagonów 2,
było go więcej, ale go wykopano do spożytkowania, marchwi zagonów było 8, ale jej tylko 5 zostało, gdysz na potrzebę dworską wykopano trzy, rzepy zagonów 80, która miejscem dobra, miejscem nie bardzo. 

Gromadach w tychże dobrach Tębaczowie znajdująca się i powinności ich według dawnego zwyczaju jako to. 

[wymieniam gospodarzy z Trębaczewa]


Kmiecie: Antoni kmieć, Woltal Antek, Woltal Stanisław, Dudek Bartłomi, Malatyński, Kaczmarz Wojciech, Olawa Grzegorz, Wylęga Stanisław, Pleszka, Klekot Jan. 


Półrolnicy: Robak Wawrzeniec, Czubek Nikołaj, Peła, Zdun, Dobruciński, Leszczyk Walek, Gracz, Kłonica, Samul, Gwazda Piotr, Gaworek Piotr, Antonik Jan, Lasocki, Leszczyk Marcin, Bułacz, Derek Wawrzyn, Oryś Marcin, Pawlik Jakub, Kucharz, Ostrowski Stanisław, Pawliczek Bartek, Adrian, Konieczny, Kita Grzegorz, Wylaska Tomasz, Posmyk Jan, Gala[?] Marcin, Mielczarek Stanisław, Kitka Walek, Kuban[?] 

Zagrodnicy: Gaworek Jakub, Płomień Tomasz, Matysz, Reklowska wdowa, Adamek Tomasz mielczarzem we dworze, Wolski, Jagieła, Gałka, Ochocki, Sowala, Jeż, Pietruszka, Pakuła, Turbacja, Wojtek Matusz, Pawelec, Kowal Jan, Ostroszek Jakub, Błach, Malatyński na Podlesiu czynszuje.

Chałupnicy: Szymczyk Józef, Widłak Marcin, Widlaczek Błażej, Soboń, Samolec Szymon, Mikołaj Broniszewski, Majorka wdowa, Wróbel, Malina Jan, Posmyk Bartłomi. 

Komornice: Bartoszowa, Banasiówka, Marcinkowa, Jendryszkowa, Pobudejka, Kuzobina, Zoła[?], Wojtuska, Bartasczyk, Płocica. 

Karczmarz ten tylko szynkuje piwo i gorzałkę, młynarz na Pustkowiu na rzyce Warcie ten daje wymiaru. Powinności zaś i insze te powinny bydz według dawnych zwyczajów, jako to robocizny, drogi odprawiania, gdziekolwiek potrzeba, stróży odprawiania, także w koli.

środa, 3 grudnia 2025

Inwentarz Pątnów (1728)

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-73, karty 176-77.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Roku teraźniejszego 1728 przez Jchmciów niżej na podpisie wyrażonych przy opatrznym woźnym Wawrzyńcu Kosczyku z pomienionej wsi Pątnowa tamże na gruncie wyżej specyfikowanej części wsi Pątnowa uczyniona i in hac formatia zeznana. 

Naprzód w podwórzu nieogrodzonym tylko potrosze płotów ze żerdek prostych złych poprzegniwałych i siełą mieść pozbieranych i poobalanych. Budyneczek ze spichlerzyka już stary pod złym wielce poszyciem, w którym piecyk biały prosty i kuminek z isdebki palać[?] potrzeba zły niepodlepiony. Do tego budyneczku troje drzwi, dwoje na zawiasach krótkich, przy jednych drzwiach wrzeciądz jeden i dwa szkoble, trzecie drzwi ze dworu na biegunach proste i złe. Browarek pusty i u niego przyciesi pogniełe, ściany poprzegniwałe, na którym poszycie złe stare desczyska pogniełe, miejscami poprzegniwałe, z jedne stronę, a z drugą stronę od strugi komin opadniony i kozły wierzbą ściętą potłuczone i tylko zrąbisko stoi, w którego sieni nie masz nic tylko katka zła, stara z jedną od wierzchu obręczą [...] i wypadło, także drybusik beze dna, mały piec i kominek w izbie tego browarku zły, ledwo stojący.
W trecim miejscu podwórza chałupka zła, stara, pognieła, przyciesi powygniwały, w której komin obalony i kominek i piecyk pod złemi, pogniełemi deskami, i poopadałemi bez okien, wedle której stajenka wielce zła bez przyciesi, podłogi i spodku nic nie masz ani drzwi w której żłobek stary. 
Karnieczek obalony w desiki pochyły ledwie pod złym mało co poszyciem stojący. 
W czwartym miejscu podwórza stodołka o dwóch gumienkach, u której słupy osobliwie u jednych ode drogi wielce pochylone, ledwo wiszące, przyciesi pogniełe i w ziemię wlazła pod wielce złym dziurawym poszyciem, u wrót bieguny pogniewały, deski pogniełe, niektóre poopadały, z jedną żelazną u jednych wrót kuną, w której stodole płużysko stare i bron połamanych dwie, przy której jeden ogródek mały. 
Sadzawki w podwórzu dwie pozalasione błotem i z ziemią zrównane, także stoki dwa pozałazeły ziemią bez wody.
Drzewo powycinane tak w sadie jako i wierzby po podwórzu tylko pnie stoją okrom kilku drzewa wiśni, śliweczek i dwóch jabłonek i trzech dąbków. 
Młyn z gruntu zniesiony, tylko jedna ziemia gdzie stał. Stawy tak terz u młyna, jako i na Śmietanie puste, bez wody, pozrywane. 
Gaj olszowy wycięty, i dębów na Trzebnie mało co zostało. 
Płoty po niektórych miejscach przez samsiedzkich chłopów na gruncie pomienionej części z Łaszewskiem[?] gruncie[?] pogrodzone i w grunta się poworywali, i miedze do połowy pozorywali. 
Chałupy za kościołem żadnej nie masz, tylko małe chatki bez stodół, sieni i chlewów trzy. Gdzie była karczma tylko ziemia została.
Pola tak tu z tego końca od Łaszewa, jako i za kościołem ku Dzieszikom [Dzietrznikom] nic a nic nie tykane, tylko same odłogi pozarastałe miejscami wrzosem i chojenką, okrom w trzech miejscach, co chłopi ponajmowali na żyto kilkunastą składów. 
Chłopów w chałubkach czerech, ale nie poddanych, tylko co dwaj zagrodni poddane mająm, drudzy dwaj luźni chałupnicy.
Co jakośmy widzieli należycie realnie zeznajemy, i jeśli tego kiedy będzie potrzeba juramentem potwierdzić gotowi zawsze będziemy i tę wizją rękami trzymanemi podpisujemy. 
Wawrzyniec Patrycki trzymaną ręką
Jakub Burczyński trzymaną ręką



wtorek, 2 grudnia 2025

Przysiężna / Struga struga

Przysiężna, struga rozgraniczająca dobra Chorzew i Siemkowice. Obecnie występuję na mapach pod nazwą Struga. Warto byłoby zastąpić nijaką nazwę jaką noszą liczne cieki w Polsce jej dawnym mianem.
Żródło strugi znajduje się na wschód od leśniczówki Papierek w gminie Siemkowice na obszarze kompleksu leśnego w terenie podmokłym. Od źródła niesie wodę w kierunku zachodnim, następnie skręca na północ mijając wieś Marchewki. Postępując w kierunku północnym zasila duży śródleśny staw nieopodal gajówki Kij. Opuściwszy teren leśny przecina drogę łączącą wsie Chorzew i Siemkowice. Pod Bugajem Lipnickim wpada do strugi Wierzbicy.
Długość 7 kilometrów.


 1783


Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-89, karta 182-83.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Iż ja będąc wezwany na affektacją i urzędowną rekwizycją Wo Stanisława Fundament Karsnickiego Szambelana Jego Królewskiej Mości dóbr Chorzewa w Województwie Sieradzkim, a Powiecie Piotrkowskim leżących dziedzica, miawszy sobie dla tym rzeczywistszej prawdy przydanych dwóch Jmsców szlachty, to jest Urod. Franciszka Sokołowskiego i Wojciecha Dorożyńskiego na granicę między Chorzowem i Siemkowicami znajdujące się osobiście dnia dzisiejszego zszedłem, i tamże przy tych granicach oglądałem wyciętego lasu olszowego i jodłowego ponad stawiskiem wzdłuż staj dwoje w szerz zaś miejscem staje miejscem pułstaja, miejscem ćwierć od grodzy starej, którą teraz ze wszystkim rozrucono. Okazano mi także w tymże miejscu pozapalane pnie i kupy duże z gałęzia olszowego poskładane do zapalania, w którym miejscu zastałem pracowitego Bartłomieja Łakomiaka wycinającego świerk i składającego gałęzie na kupę w gruncie prawdziwym Chorzewskim.
Dalej idąc widziałem za rolą Grzesika młynarza Chorzewskiego zdartą do szczętu świeżo miedzą graniczną wedle kopca i jeszcze poza kopiec zajęty i zorany grunt Chorzewski, wzdłuż pułstaja w szerz skład jeden. Dalej idąc pokazano mi świeżo wyciętej rokiciny trzy kępy za strugą starą graniczną Przysiężna zwaną w gruncie prawdziwym Chorzewskim.
Okazano mi do tego trzy krzaki rokitowe świeżo wycięte nad tąż strugą graniczną w gruncie Chorzewskim. Widziałem także postawiony płot nowy za tąż strugą przez poddanych Siemkowskich. Dalej idąc oglądałem podobnież płot za tą strugą przez tychże poddanych postawiony nowo w przęseł 25, także w gruncie Chorzewskim.
Dalej postępując pokazano mi świeżo wyciętych olszów dziewięć i krzak wierzbowy, wedle którego struga obrócona była. Widziałem dalej płotu nowo przęseł ośm przez poddanych Siemkowskich postawionego w gruncie Chorzewskim, i drzewo pozwalane dla wpędzania w grunt Chorzewski strugi wraz dalej. Postępując jeszcze dalej widziałem nad wierzchowiskiem Stawu Pawełkowego zaciętej grodzy wzdłuż staj troje w gruncie prawdziwym Chorzewskim przez pracowitego Kazimierza Maryniaka poddanego Siemkowskiego zawalonej.
Tamże niedaleko nad wierzchowiskiem Stawu Pawełkowego w końcu roli pracowitego Jędrasa Siemkowskiego poddanego kopiec ścienny z jednej strony od stawu znaczny, z drugiej zaś strony przez tegoż pracowitego Jędrasa poddanego Siemkowskiego zagonami dotchnięty i bydłem stretowany. Co wszystko jako rzetelnie widziałem i oświadczone miałem, tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję. 

 

poniedziałek, 1 grudnia 2025

Wesoła

Wesoła, karczma leżąca dawniej w dobrach Rychłowicach w dzisiejszej gminie Wieluń.

1783

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-89, karta 339.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Dnia dzisiejszego byłem z wyżej wyrażonemi Jchmość szlachtą na gruncie i dziedzinie wsi Rychłowic i tam oglądałem najprzód idąc dróżką od Gaszyna między rolami i gruntami wsiów Gaszyna, Rychłowic i miasta JKMosci Wielunia przy karczmie Wesoła zwanej przez drogę publiczną od Wielunia ku Kamionce przychodzącą ku Rudzie się ciągnącą w klinie przy dziale Olszowiec zwanym do wsi Rychłowic należącym teraz zarosłym wrzosem przy nieoranym gruncie grunt poorany na łokci 24 z drugiej strony tegoż miejsca nieoranego łokci 20, które pooranie że w gruncie Rychłowic wsi przez poddanych dóbr Rudy Wgo JPana Taczanowskiego Chorążego niedawno nastąpiło powiadali mi ludzie.  

 

środa, 19 listopada 2025

Rzep

Rzep, dawniej pustkowie należące do Okalewa położone w pobliżu rzeki Oleśnicy prawdopodobnie na obszarze dzisiejszej gminy Ostrówek.

 1784

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-90, karta 9.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Iż ja będąc wezwany na urzędowną rekwizycją Jaśnie Wielnożnego Adama Hrabi Brzostowskiego Orderu Orła Białego Kawalera, dóbr Czarnożył, Okalewa i innych do Klucza Czarnożyłskiego należących dziedzica, miawszy z sobą dwóch Jchmc szlachty, to jest urodzonych Zachariasza Kłoczkowskiego i Józefa Wilczyńskiego dla tym rzeczywistszej prawdy sobie przydanych dnia 17 miesiąca i roku teraz bierzących na grunt wsi Okalewa, czyli raczej do lasu do pomienionej wsi Okalewa należącego z dawien dawności w aktualnej posessji Jaśnie Wielmożnego rekwirenta zostającego, żadnej kwestji niepodległego, przy rzece Oleśnica zwanej leżącego, która rzeka czyli jej koryto dobra Okalów od dóbr Unikowa z dawnych wieków rozgranicza zszedłem, i tamże z pomienioną szlachtą widziałem z tej strony rzeki Oleśnica pniów olszowych świeżo ściętych w pierwszym miejscu to jest od Ław 60, w drugim zaś miejscu naprzeciwko Pustkowia Rzep zwanego do Klucza Czarnożylskiego należącego pniów takowychże 70. Te zaś olsze są pościnane przez poddanych z Unikowa z rozkazu Wo Jmc Pana Franciszka Psarskiego tychże dóbr Unikowa dziedzica i do tychże dóbr Unikowa przez pomienionych poddanych zabrane i zwiezione. Co jako rzetelnie widziałem i oświadczone miałem, tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.

1789
 
Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-92, karty 269.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Iż ja będąc na urzędowną rekwizycją JWo Adama Hrabi Brzostowskiego Orderu Orła Białego Kawalera wsi Okalewa i Chuty do Klucza Czarnożylskiego należących dziedzica wezwany miawszy z sobą dwóch Jchmc szlachty, to jest urodzonych Walentego Błeszyńskiego i Zachariasza Kłoczkowskiego dla tym rzeczywistszej prawdy przydanych dnia wczorajszego na grunt do Okalewa i Chuty należący przy rzece Oleśnica zwanej wsie przerzeczone Okalów i Chutę od wsi Unikowa oddzielającej i rozgraniczającej leżącej z pomienioną szlachtą zszedłem,  i tam widziałem niedaleko Pustkowia Rzep zwanego do tejże wsi Okalewa należącego tamę na tejże rzece Oleśnica zwanej granicznej przez Wo Psarskiego dóbr wsi Unikowa w Województwie Sieradzkim sytuowanej dziedzica uczynioną przez której tamy wybicie i drzewem założenie woda z rzeki wypływająca grunta i łąki wsiów Chuty, i Dymki znacznie ze szkodą JWo rekwirenta i poddanych tychże wsiów zalewa. Co jako widziałem tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.    

środa, 12 listopada 2025

Inwentarz Karszew (1767)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-139, karty 798-799.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja połowy wsi Karszewa przez Jmość Panią Konstancją z Bykowskich Abramowiczową Jmci Panu Waliszewskiemu przedanej i przez tegoż Jmci Pana Waliszewskiego przy obecności ucciwego Kazimierza Slezaka z Karszewa przysięgłego woźnego i Jchmość slachty niżej na podpisach wyrażonych dnia 19 miesiąca sierpnia roku pańskiego 1767 spisana i do Xiąg tutejszych Sieradzkich ma być podana. 

Najprzód wchodząc na podwórze dworskie żadnych nie masz wrót, ani płota, w którym podwórzu niedaleko drogi stoi oborka połową poszyta słupkami już zgruntu przegniełemi, połowa chojną z gruntu zła insze by potrzeba stawiać, dali idąc ku dworowi jest wozownia z stanią poszywka dobra, ściany już popruchniałe, przy tej wozowni chlewik zły.
Do dwora wchodząc alias do sieni są drzwi ztarcic na biegunach drewnianych. W tej sieni jest kumin wielki z gliny gdzie bywał garniec. Z tej sieni wchodząc do izby na prawą rękę są drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych dobre. W tej izbie jest okien trzy w ołów oprawne w tafelki małe zkła prostego, w których szyb kilka wytłuczonych, kuminek mały z gliny lepiony dobry, piec zielony zły inszego potrzeba. Z tej izby są drzwi do pokoiku na zawiasach żelaznych dobre. W tym pokoju jest okno takiesz jak w izbie pierwszej, kuminek mały i piec jeden co i w izbie. Pułap w tym pokoju i izbie z dylów dobry. Z tego pokoju jest przybudowana komorka do której wchodząc są drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych dobre. W tej komorce pułap z dylów zły pognieł i rynna zgniła. Z tej komorki są drzwi na dwór z tarcic na biegunach drewnianych. Ta komorka deskami pobita i miejscami desek nie masz, na całym zaś dworze i pobudynku dach z gruntu zły, inszego potrzeba.


Za tym dworem jest śliwina i leszczyna dali różnym drzewem pozarastana. Przy tym dworze jest sadzawka pusta dla drobiazgu. Naprzeciwko zaś dwora niedaleko obór jest stodołka w słupy z drzewa siekierą tylko ciesanego, na której poszywka dobra.


Po wysciu z dworskich pobudynków do wiejskich udali się i widząc najprzód chałupe Grzeli z sienią i izbą jedną na której poszywka dobra i okno jedno dobre. Ten chłop jest pieszy, żadnego sprzężaju nie ma i zasiewki dać mu potrzeba. 
Druga chałupa pracowitego Kazimierza woźnego z gruntu zła, cale mieszkać nie ma gdzie ten chłop, sprzężaju żadnego nie ma tylko zasiewek i to niewielki. Trzecia chałupa mała z drzewa siekierą ciesanego, sień jedna i izba bardzo mała, poszywka dobra.
Komornic dwie poddane żadnego zakładu dworskiego niemające, jedna Jankowa, której teraz na gruncie nie masz i druga Magda ze trojgiem dzieci. 
Stodoły są dwie na wsi chłopskie puste, poszywki na nich miejscami potrzebują reparacji, bo szczyty chojną tylko pozaprawiane. Zasiewków żadnych dworskich ani inwentarza żadnego Jmci Pan Waliszewski nie odbiera tylko grunta gołe, które to wizją jako rzetelnie spisaliśmy, tak to przed urzędem każdym zeznać deklarujemy i na to się rękami własnemi podpisujemy. 
Działo się jako wyżej w Karszewie. 
Antoni Wodzyński ręką trzymaną
Jakub Wiłowski[?] ręką trzymaną. 

poniedziałek, 10 listopada 2025

Inwentarz Lubola (1772)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 765-769.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Intromissja d 31mo Augu.1772 przez Jmc Pana Franciszka Gumieńskiego, Jmc Pana Walentego Kaweckiego, Jakuba Jeziorskiego, przy woźnym Łukaszu Łukaszewiczu wzięnta na WJmc Pana Andrzeja z Sadowa Nieszkowskiego Rotmistrza Przedniej Straży Wojsk Koronnych Komputę J:K: Mci i Rptej do dóbr Luboli Vigore Contractus sui. 

Sub eodem actu visio in rem tegoż WJmc Pana Rotmistrza Nieszkowskiego.
Najprzód widzieliśmy dwór roku 1760 postawiony już znacznie naddezelowany, do tego dworu wchwodząc drzwi wsieni na trzech zawiasach, a chakach tylko dwóch, z ryglem żelaznym dozamykania z jedną antabą. Wszedłszy do sieni po prawej ręce drzwi do pokojów na zawiasach i chakach, z zamkiem o antabie jednej bez klucza, z chaczykiem i skoblami dwiema, wtych dwóch pokojach piec jeden z kafli białłych przestawienia i reparacji potrzebujący, kuminy dwa. Drzwi do drugiego pokoju fasowane na zawiasach i chakach rzelaznych, o antabie i wrzecądzu, z zamkiem wcale złym. Drzwi trzecie z tegoż pokoju do sionki na zawiasach z chaczykiem, w tych dwóch pokojach posacka z tarcic sosnowych, w wielu miejscach wygnieła jako i tarcice na posowie, wychodzący zaś z drugiego pokoju; sionka bez podłogów z drzwiami do sadu na zawiasach żelaznych z chaczykiem. Na lewej ręce w tymże dworze izba czeladna, do której ze sieni wchwodząc drzwi także fasowane wcale zepsute na zawiasach, z zamkiem bez klucza i antaby, z kuminem bez pieca i fundamentu pod niego, kuminek murowany, podłoga znacznie nadgnieła, z tej izby drzwi fasowane do pokoiku z zawiasami i chakami bez zamku z chaczykiem i wrzecądzem, w tym pokoiku drzwi dwoje /:to jest jedne do schwowania z zamkiem i kluczem, drugie do sionki bez zamku z chaczykiem i wrzecądzem na zawiasach, ten zaś pokoik i schowanie bez podługi z piecem zielono polewanym do muru przystawionym wcale zrujnowanym, w sieni zaś [...] który się z podwórza wchwodzi, do kuchni drzwi z zawiasami, chakami, klamką żelaznemi, nad temi drzwiami brakuje [szy?]by jednej w okienku tojest siennemi, w kuchni piec z cegły murowany nad drzwiami kuchennemi żadnego okna nie ma w sieni schody na górę obite tarcicami ze drzwiami na zawiasach i chakach ze skoblem, kumin wtym dworze z lepionki cegłą wierzchem nadmurowany który mocno ze wszystkich stron poociekał. Dachu na tym dworze nowego potrzeba oprócz szczytów w tym dachu dymników dwa z okienkami wytłuczonemi, w którego dachu facjacie izdepka wlepionkę wybudowana doniej drzwi z góry [o?] wrzecądzu i dwóch skoblach na zawiasach. Tenże dwór wkoło gliną oblepiony oprócz ścianki i izdebki od sadu, która lepionka od ziemi zwiększej części po odpadała i przyciesi znacznie nadgnieły jako też i ściany wniektórych miejscach znacznie z zamków po wchodziły, w tym dworze okien tak wielkich jako i małych wdymnikach in numero czternaście w których brakuje [szyb?] tafelkowych czterdzieści stłuczonych jest dziesięć. Na ostatek [do?] wszystkich zamków tego dworu tylko klucz jeden i to zepsuty, i antaba jedna.

Powtórę folwarczek na prawej ręce dworu z kurnikami pod jednym nowym dachem słomianym od dołu tegoż dachu zprzodku po jednej tarcicy, do którego wchwodząc drzwi na biegunie z wrzecądzem i skoblem, drugie drzwi do izby takiesz. Piec zkamieni, wcale zły, taż izba bez podłogi, z posową złą, idąc do gorzalni z sieni drzwi na zawiasach i chakach żelaznych z wrzecądzem i skoblem, chlewików w tym budynku sześć przy których drzwi szescioro, ztych udwojga wrzecądze i skoble rzelazne, kumin do tego folwarku zgliny ulepiony kamieniami wierzchem nadmurowany. Ten zaś cały budynek częścią ze starzyzny, częścią zdelów w słupy naprzyciesiach wystawiony, posowa częścią z płatów, częścią też z żerdzi ułożona. Podwórko przynim dawno dylikami ogrodzono. Studnia wrogu stara reperacji potrzebuje. 

Na lewej ręce dworu lamuzik wcale zły i spustoszały reperować się nieda, zadworem piwniczka wsadzie wziemi wykopana wcale zgnieła i zapadła, wtymże sadzie schowanie małe, ze starego drzewa o jednych drzwiach na zawiasach, zwrzecądzem i skoblem bez zamku, i bez okna, staremi snopkami poszyte. Stajnia wraz zwozownią pod jednym przykryciem słomianym, stara i wcale zła, stawiana w słupy zdelów ze wszystkich stron popodpierana, z dachem złym, stajenki przystawione do tejże stajni wcale spustoszałe, wtych stajenkach drzwi troje na biegunach bez żelaza. Naprzeciwko stajni owczarnia stara zła wewnątrz i zewnątrz podpierana, dach upada i przyciesi zgnieły, a do tego według indagacji owczarza i gromady zatarta do której owiec nie można wpędzić, wrót doniej dwoje i drzwi małe na biegunach bez żelaza. Wrogu owczarni oborki na bydło stare i z gruntu złe, dach upada bez żadnych drzwi i ściany wywalone. Stodoły dwie słupy wystawione, pierwsza o jednym a druga o dwóch sklepiskach do tych stodół trzciną i tatarakiem dekowanych wielkiej reperacji potrzeba. Sochy oraz i słupy na bok się pochyliły i popodgniwały. Wstodole o jednym sklepisku na prawej ręce spikrzyk wylepiony ale już zdezelowany, do którego drzwi jedne, wrzecąc ze skoblami. 

Mielcuch za dworem nowo wystawiony o izbie i sieni pod snopkami, bez kotła i statków browarnych, drzwi dwoje nabiegunach zwrzecądzami i skoblami, piec w tej izbie zgliny i kamieni, ojednym oknie w którym szyb dwóch brakuje drugiego zaś wcale nie masz. Studnia przed browarem reperacji potrzebuje. Szuszarnia do słodu ze starzyzny, pod staremi dranicami, wni suszenie dolne. Studnia trzecia spustoszona i zawalona. 

Na przeciwko dwora karmiczek mały nowy, przy którym ogródek płatami wsłupy ogrodzony, który nowo grodzić trzeba. Sad zadworem cierniem strzępiony do połowy nowo płatami grodzony. Drugi sad za mielcuchem zarosły, wcale nieogrodzony. 

Ogrody dworskie wpodwórzu kapustą i warzywem zasadzone płoty wnich stare i złe tylko podpierane. Pasternik za stajnią wier[zba?]mi i cierniem zarosły bez ogrodzenia. Nawsi ogród jeden marchwią zasiany, płotem chruścianym ogrodzony bardzo złym.[Wrót?] w podwórzu dworskim troje, zgruntu złe, i wiciami tylko [...]prawne. Na wsi kuźnia pod szkudłami przy gościńcu, w której dworskich stadków kowalskich niemasz. 

Gościeniec wtej wsi Luboli ze stajenką  wdele i słupy postawiony, wcale [zły?] i pusty, kumin i dach upada. Chałupa owczarska na pańskim gruncie wcale spustoszona. 

Młyn Lubolski na zarosłym stawie stary, bez kamieni i żelaza dworskiego. 

Także widzieliśmy już sprzątnionego żyta sriedniego urodzaj[nego?] a najprzód za stodołami pańskiemi folwark cały obsiany, wszerz składów trzydzieści, wdłusz staj czworo. Drugi folwarczek na Wrońskim wszesz składów dwanaście wdłusz staj czworo. Trzeci folwarczek na Smolarce składów trzydzieści. Czwarty na Dąbrówce wszesz składów dwadzieścia i sześć, wdłusz staj dwoje. Piąty folwarczek za Sadem wszesz składów dwadzieścia sześć, wdłusz staj czworo. Jęczmienia który bardzo lichy składów za Wrońskim sto trzydzieści dziwięć na folwarczku. Rzepaku składów czterdzieści i trzy. Prosa składów dziewięć, ale ani żąć, ani siec się nie da. Jarki składów czterdzieści i trzy. Grochu składów pięćdziesiąt i sześć. Owsa składów siedemdziesiąt i dwa. Tatarki składów jedenaście. Pszęnicy jary kosmatki składów dwadzieścia i trzy. Rzepy zagonów trzydzieści. Ugoru tylko co podoranego wszesz składów dwadzieścia i pięć wdłusz staj osiem. Item podoranego ugoru składów dwadzieścia i trzy. Przyłogu na folwarku ku Zagórkom zostało leżeć wdłusz staj siedem i pół, także i pólka dwa ku Brodni przyłogami leżą, niwa wielka pańska na roztajniach nie obsiana jedno staje tylko podorane, drugie przyłogiem leży. Łąka wielka ku Rudnikom nie sprzątniona, bory i lasy [...] wycięte i zdezelowane gdzie pniów zliczyć rzecz niepodobna i mało co zdatnego napotrzebę znajduje się. 
Na ostatek widzieliśmy że poddaństwo wtych dobrach Luboli tak podupadło że ledwo trzecia część robocizny okazuje się jak była w roku tysiącznym siedemsetnym sześćdziesiątym piątym, na co się własnemi rękami podpisujemy.
Działo się dnia 21 Aug. roku 1772 w Luboli. 
Franciszek Gumiński mpp
Walenty Kawecki ręką trzymaną
Jakub Jezierski ręką trzymaną

środa, 5 listopada 2025

Inwentarz Kustrzyce (1772)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 812-21.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Wizja dóbr Kustrzyc, Przemięłowa z Bugajem, Wrzesin, części w Stypułach, Głowacowic, Lichawy Wielm: Jmości Pana Konstantego z Widawy Wężyka Podstolego Wendeńskiego dziedzicznych w Województwie Sieradzkim, Powiecie Szadkowskim leżących na rekwizycją pomięnionego Wielm: Podstolego dziedzica tychże dóbr przez Urodzonych  Jmościów Panów Jana Korczaka Ziółkowskiego, i Wojciecha Suskiego przy opatrznym woźnym przysięgłym Antonim Boruńczyku ze wsi Kustrzyc dnia 19go miesiąca listopada w każdej wsi z osobna zobaczywszy roku pańskiego 1772 uczyniona.

Najprzód w wsi Kustrzycach widzieliśmy dwór ze rzniętego drzewa in parte gontami, in parte snopkami poszyty, który znacznej tak w ścianie od podwórza jako i w dachu reparacji potrzebuje. 

Browar nowy pod snopkami dobry, w którym garniec o trzech rurach przez Wielmożnego Jmsci Pana dziedzica kupiony wielki, i statki browarne, tak do piwa, jako i gorzałki po kupnie dóbr Wielmożnego Podstolego są pokupione. 
Sadzawka przed browarem i ta[m?] nowa wyrobiona ozdownia do szuszenia słodów. 
Obory ze stajniami koliste, z których trzy części zreparowane, a czwarta część odieła snopkami poszyte. 
Stodoła wielka o dwóch gomnach na sochach dobra, snopkami poszyta, która lubo się widzi dobra w dachu jednakowoż miejscami przez snopki ciecze.
Spichlerz do zboża sypania pod gontami dobry, podwórze i ogród przy dworze ogrodzony. 

Młyn o dwóch kołach na rzecze nowy ze wszystkim co należy do mełcia porządkiem z ulami, pytlami, kamięniami nowęmi wyporządzony z drzewa rzniętego postawiony, w dachu gontami prawie ca[ły?] pobity, ognami dwiema w tafle, piec z cegły, który dwie izby rozgrzewa, także trzecia okno w izdebce mał[ej?] drzwi z tarcic do tego młyna, posowa z tarcic, na[...] młynie, to jest na dachu nad izbą jest kilka szorów snopkami poszyte.
Ten młyn jak się spalił stary za posessji Wielmożnego Jmości Pana Złotnickiego Łowczego Szadkowskiego jest przez tegoż Wielmożnego Jmść Pana Łowczego postawiony, do którego Wielmożny Jmość Pan dziedzic drzewa kazał rznąć na Kustrzyckim boru, drugie od Wielmożnego Jmości Pa Zygmunta Wężyka ze Swiędzieniowic kupił, trzecie z Marzęnina od Jmość Pana Kamieńskiego przywieźli, tak że i szkudeł dał kop dwadzieścia ośm z Kraszewic, z którego przed tym dawano wymiaru korcy Widawskiej miary siedemdziesiąt i wieprzów ośmiu karmiono, teraz tylko płaci złotych trzysta pięćdziesiąt.

Osiadłość chłopska w Kustrzycach. 
1mo. Walada chałupnik, który ma chałupę z rzniętego drzewa i z stodołą za posessji Jmości Pana Janikowskiego postawioną nową, dobrą. 
2do. Walenty Niemiec chałupnik, który ma chałupę nową z stodołką teraz za posessji WJmości Pana dziedzica postawioną. 

Na Przymięłowie z Bugajem.
1mo. Jan Popręski, którego Wielmożny Jmośc Pan Podstoli od Sp. Jmości Pana Stefana Łempickiego z żoną i dziećmi kupił. Pułrolnik i nowo osadzony ma chałupę nową, którą Wielmożny Jmość Pan dziedzic postawił, wołów cztery, krowę, świnię, wóz, radło, kosy dwie od trawy i sieczki, sierp, i inny zakład co do półrolka należy, robi dni trzy dwojgiem albo po jednęmu cały tydzień, sztukę przędzie, dwóch kapłonów i dwóch kopy jaj daje, stróże strzeże, trzodę pasie i świętną drogę odprawia gdzie mu każą, i tłuki cztęry po dwojgu we żniwa.
2do. Walenty Swierc pułrolnik, któręmu WJmość Pan dziedzic nową chałupę postawił, który podczas kupna Kustrzyc i odebrania ich pod niebem siedział, gdyż mu się była chałupa spaleła za posessji Jmości Pana Brodzkiego. Tenże ma pańskich wołów 4, krowę i inny zakład jako i pierwszy, i te powinność odprawuje co i pierwszy.
3tio. Walenty Borowy pułrolnik, który rolę sieje na Przymiełowie pułrolnicę a ma chałupę na Bugaju w Kustrzyckim gruncie postawioną dawną i z budynkami innęmi staręmi. Ma wołów pańskich cztery i krowę i inną załogę co i pierwsi, i te powinność odprawuje. 
4to. Mikołaj Gralik wstępień do Gralówny, który znowa jest osadzony, gdyż ojczym jego żony całą zagrodę Jakub Grał stracił i woły. Ten ma nową chałupę postawioną, wołów parę na zagrodę daną, krowę i inną załogę co do zagrody należy i zasiew dany. Robi zagrodnicą robotę.
5to. Antoni Popręzki syn Jana pułrolnik, chałupnik, któremu trzeba chałupę postawić i osadzić na rolę. Teraz tylko robi dwa dni. 
6to. Gościniec nowy, który Wielm: Jmość dziedzic postawił, a WJmość Pan Łowczy Szadkowski posessor dokończył, na którym siedzi ad [...] wedrowny, który że chałupnicą prócz karczemnej [...] sieje robi dwa dni w tydzień, a z karczemnej robi 12 dni w żniwa.
7mo. Na Bugaju Antoni Borończyk woźny pułrolnik, którego WJmość Pan dziedzic nowo osadził na pułrolek. Ma wołów cztęry, krowę i inną załogę jako i drudzy, i powinność odprawuje. Chałupę ma dobrą ze rzniętego drzewa za posessji Sp. Jmości Pana Janikowskiego i z stodołą postawioną dobrą.
8vo. Tomasz Bugajski zagrodnik, który po dwa razy nowo przez WJmości Pana dziedzica jest osadzany, który ma wołów pańskich parę, krowę i inną załogę zagrodnicą, też powinność odprawuje co i drudzy. Siedzi we dwojakach wraz z kowalem, to jest w gościńcu starym.
9no. Szymon Borończyk kowal, którego WJmość Pan dziedzic kazał wyuczyć i od niego zapłacił. Ma statki kowalskie wszystkie dworskie nowe przez WJmości Pana dziedzica kupione, robi pańskiego z roli chałupnicej dni dwa.

10omo. Na Wrzesinach. 
Kazmierz Szargała pułrolik ma pańskich wołów cztęry, z których mu wilcy zjedli jednego. WJmość Pan dziedzic dał mu na innego krowę i inną załogę co i na Przemięłowie, i tę powinność odprawuje. Ma chałupę nową z rzniętego drzewa przez WJmości Pana Łowczego Szadkowskiego postawioną, a przez WJmości Pana dziedzica w pretensjach przyjętą. 
11mo. Stanisław Kupisz pułrolik, którego Wiel: Jmość Pan dziedzic od Jmości Pana Walentego Janikowskiego z Olewina wraz z parą wołów kupił i zapłacił, który ma dawnych, gruntowych parę wołów a parę przez WJmości Pana dziedzica danych, krowę, wóz i inną załogę, co do pułrolka należy, robi tak jak i drudzy i powinność odprawuje. Chałupę ma jeszcze za Sp. WJmości Pana Józefa Tomaszewskiego Cześnika Mielnickiego postawioną, i budynki inne.
12mo. Szczepan, który na półrolnicym placu i gruncie po zbiegłym Janie pułrolniku Szargale siedzi, który ma parę wołów pańskich, krowę i inną załogę co i inni, który jest nowo osadzony, gdyż Jan Szargała bez wszelkiej danej okazji dworskiej, cały zasiew utracił i zabrawszy woły pańskie i krowę, i cały sprzęt za posessji Wielmożnego Łowczego poszedł na węndrówkę. Ma chałupę za posessji Sp. Jmość Pana Jana Janikowskiego postawioną i z budynkami innęmi. 
13tio. Chałupa nowa z wystawą na browarek lub inne posiedzenie jest przez WJmości Pana Łowczego postawiona, a przez WJmości Pana dziedzica w pretensjach przyjęta. Na tych Wrzesinach są jeszcze cztęry place puste, na których przetym chałupy bywały i z rolami do nich należącęmi. 
Także na Stypułach widzieliśmy role zapustoszałe bez zasięwów z łąkami w końcu ról, które działki niektóre sosnizkami pozarastały, a drugia goła, to jest trzy w posessji WJmości P dziedzica działki, a czwarty szesnastą składów wszerz przy granicy Wrzesińskiej w posessji WJmości Pana Wojciecha Lutosławskiego, drugich części dziedzica, na co nam pokazał Dekret WJmość Pan Podstoli dziedzic swojej części do dóbr Kustrzyc należącej z tymże Jmością Panem Lutosławskim kondescensjonalny w Kustrzycach ferowany i w Grodzie Sieradzkim oblatowany, którym nakazano ten działek do Kustrzyc oddać. 
Głowacewice, gdzie przed tym wieś bywała i z młynem na rzece widzieliśmy tylko placów kilnaście z sadkami przy placach będącemi cierzniem niektóre place pozarostały, teraz tylko młynarz z Kustrzyc na tych placach sieję. Także widzieliśmy sadzawki i stawek przy rzece zarosłe, i role gdzie przed tym kiedy wieś była siewane były pozarastałe in parte dob[re?], które jedne do dwora, drugie przez chłopów siewane są. 

Wieś Lichawa, w której jest część do Grabi należąca, druga do Kustrzyc, na której kiedy WJmość Pan Podstoli kupił Kustrzyce i ztą Lichawą zapustoszałe były role, że tylko pułrolnik i dwóch zagrodników do Kustrzyc robiali. Ten WJmość Pan Podstoli teraźniejszy dziedzic i budynki folwarczne i chałupy dla chłopów pobudował i zasiew dworski wprowadził, w którejśmy najprzód widzieli budynek nowy folwarczny szkudłami pobity, to jest izba nowa z dwiema oknami w tafle, z piecem zielonych kafli postawionym, podłogą z tarcic posową, z sieniami dwiema i kuminami dwiema, tudziesz i celadną izbę z komorą ze rzniętego drzewa jeszcze za posessji Sp. Janikowskiego postawioną i poszytą. 
Obora, stajnia i wozownia nowo postawione przez WJmości Pana Podstolego snopkami poszyta, chlewiki od Wojciecha Szargały pod snopkami kupione, stodoła z nowa wyreparowana do kładzenia zboża. 

Osiadłość chłopska. 
1mo. Tomasz Szargała, który na kmiecej roli siedzi, a z pułrolka robi, ma wołów pańskich, cztery, krowę, świnię i wszystkę załogę co do pułrolka należy, robi i powinność odprawuje jako i Przymiętowscy. Ma chałupę nową ze rzniętego drzewa przez WJmości Pana Podstolego teraźniejszego dziedzica w pańskim czyli dworskim placu postawioną, gdyż ma swój plac kmiecy za Janem Krawczykiem kmieciem z Grabi w końcu ogroda swego. 
2do. Łukasz Burski zagrodnik, który ma pańskich wołów parę, krowę przez WJmości Pana Podstolego powtórnie daną, któremu WJmość Pan Podstoli przy wykupnie dóbr Kustrzyc za Dekretów JmcJ[...] Panom Janikowskim żonę zapłacił i tęmuż chałupę nową postawił. Ma załogę zagrodnicą co do zagrody należy. 
3tio. Wojciech Szargała, który na kmiecym placu siedzi, ma załogę dworską jako i inni przez WJmości Pana Podstolego za posessji jego daną, jako i zasiew powinność tę odprawuje co i inni. Chałupę ma za posessji Jmości Pana Wawrzyńca Brodzkiego postawioną, a zaś stodołę za WJmości Pana dziedzica terazniejszego; posessji, item Tomasz chałupnik i Burska komornica, także pokazał nam ogród, kt[óry?] teraz siewa Grzegorz Kmiec z Grabi, który wed[le?] działów Lichawskich braci i Dekretów do części WJmości Pana Podstolego należeć powinien. Także i w łąkach na Babach ukrzywdzonym byd[z?] do jego części od chłopów Grabskich widzieliśmy także i przygrodę za stodołą Pawła Krawczyka do Grabi należącego, który dopiero rok jak przygrodził z polnego pastwiska przy sadzawce widzieliśmy jest jeszcze plac pusty kmiecy za Szwejkiem kmieciem z Grabi do tej części należący, którą to wizją jakośmy widzieli i sprawiedliwie uczynieli dla lepszej wiary i względu rękami naszęmi własnęmi podpisujemy. 
Działo się na gruncie i w wsiach dnia i roku jako wyżej.
Jan Korczak Ziółkowski mp 
Wojciech Suski trzymaną ręką. 

wtorek, 4 listopada 2025

Inwentarz Kustrzyce (1745)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 836-42.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Inwentarz wsi Kustrzyc cum attinentis Przymiełowa, Wrzesin, Głowacow i Lichawy. 
Wjeżdżając na podwórze od młyna są wrota z delików na biegunach drewnianych dobre, idzie płot po obudwóch stronach wrót zerdzianej grodzonej. 
Dwór wchodząc do sieni są drzwi na zawiasach i chakach i klamką żelaznemi. W sieni okno o czterech taflach w drewno oprawne, po prawej ręce drzwi do stołowej izby na zawiasach i chakami z wrzecądzem i szkoblami żelaznemi, ta izba nieskończona bez okien, bez posowy i podłogi. Z sieni drzwi do kuchenki na zawiasach i chakach żelaznych, nad niemi okno w drewno oprawne w którym szyb osiemnaście. Z kuchenki drzwi na zawiasach i chakach do pokoiku klamka, chaczyk żelaznemi. W tym pokoiku jest kumin prosto lepiony, okien dwa w drewno oprawne. Z tego pokoiku do spiżarki drzwi na zawiasach i hakach, wrzecądzem, chaczykiem i szkoblami żelaznemi. W tej spiżarce okno w drewno oprawne, w którym szyb szesnaście. Z tej spiżarki do drugi są drzwi na zawiasach i hakach wrzeciązmi i szkoblami żelaznemi. W tej drugi spiżarce okno w drewno oprawne, w nim szyb dwadzieścia osm. Z tej drzwi do stołowej izby bez zawias.
Item z tego pokoiku są drzwi na dwór ku browarowi na zawiasach i hakach z klamką żelaznemi. Z tegoż samego pokoiku drzwi do wesrzedniego pokoju na zawiasach i chakach, klamką, haczykiem i szkoblami żelazemi. W tym pokoju okien dwa o czterech taflach w drewno oprawne, kominek murowany.
Z tego pokoju drzwi do pierwszego pokoju podwójne na zawiasach, hakach, klamek trzy, gałek dwie żelaznych. Z tegoż pokoju z srzednego drzwi do garderoby na zawiasach i hakach z klamką wrzecądzem i zkoblami żelaznemi. Z tej garderobki drzwi do [...]krętu na zawiasach i chakach, haczykiem, szkoblami żelaznemi.
Item z garderobki drzwi do pokoju narożnego na zawiasach i chakach, chaczykiem żelaznemi. W garderobce okno w szyb dwanaście w drewno oprawne z okienicą zasuwaną. W pokoiku narożnim okno w tafli ośm w drewno oprawne. Z tegoż pokoiku drzwi do pierwszego pokoju na zawiasach i hakach, chaczykiem i szkublami i antabką żelaznemi. W pierwszym pokoju okien dwie o czterech taflach w drewno oprawne, kumin murowany, piec dobry, nowy, kaflowy, czarny, oba pokoje grzejący. Z tego pokoju drzwi do sieni na zawiasach i chakach z klamką, chaczykiem i szkublami żelaznemi. Z sieni drzwi na górę na biegunie drewnianym z wrzecądzem i szkublami żelaznemi. Schody na górę: koło tego dworu u okien okięnic pięć na zawiasach żelaznych i hakach.
U tego dworu facjaty na dwuch stronach wlepionkę; xemsy do okoła, kumin wielki lepiony na wierzchu murowany, ten dwór gontami pobity, któremu jest lat siedm, czyli ośm. 

Folwark stary, zły, z gruntu reparacji potrzebujący, tak poszyć jako snopem i w[...]em, tudziesz drzewem. Wchodząc do sięni drzwi na biegunach drewnianych. Po prawej ręce drzwi do izby na zawiasach i hakach, wrzecądzem i szkoblami żelaznemi. W tej izbie jedno okno zabite do połowy, w nim szyb dwadzieścia i jedna, w drugim oknie szyb siedmnaście, kominek dobry, piec kaflowy przestawienia potrzebujący, szafa o trzech półkach, ława pod oknem. Z tej izby drzwi do komory na zawiasach i hakach, wrzecądzem i szkoblami żelaznemi. W tej komorze okno, w nim szyb szesnaście w drewno oprawne. Z tej komory do drugiej komórki drzwi na zawiasach i hakach z wrzecądzem i szkublami żelaznemi. W tej komorze okno, w nim szyb siedm w drewno. Z tej komorki drzwi do sięni o jednej zawiasie zabite, komin lepiony. Ten folwark snopkami poszyty.

Browarek i ten znacznie reparacji potrzebuje, bo z gruntu zły, także kocieł i garniec zły, statki do piwa nie masz. W nim drzwi czworo na biegunach drewnianych z zasuwami drewnianęmi. [W?] izbie piec nowy z kamieni lepiony, okno jedno w drewno, szyb w nim trzydzieści sześć. W sięni kotlina do garca i do piwa robięnia, druga nowa, kociołek miedziany o dwuch uchach mały do robienia piwa i garniec złe i stare, tak[że?] miedziany, z rurami i pokrywą i rurnicą do gorz[elni?]. Inszych statków należących do browaru niemasz.
Ten browar potrzebuje poszywki wcale zły. W tym browarze szuszenie słodu z kuminka na gór[ze?] nowe. Od rzęki do browaru rynien dwie. Wrota w pole z delików. 

Spichlerz pod gontami, drzwi do niego na zawiasach i chakach, wrzecądzem i szkublami żelaznemi. W tym spichlerzu przegród pięć, schody na górę i drzwi na pałąkach.  
Stodoła od dwóch gumnach nowa od dołu szorami dwiema, gontów na około podbita, dali snopkami poszyta. Wrota z tarcic na biegunach wrzecądzami dwiema i szkoblami. W szrednim sąmsieku spichlerz, do niego drzwi troje na zawiasach, hakach, wrzecądzami i szkoblami żelaznęmi, kłotek dwie wielkich u niego.
Owczarnia poszywki lepszej potrzebuje. Wrót do niej dwoje składanych. 
Obory koliste bez poszycia. Z podwórza idąc jest wozownia z wrotami na biegunach. Stajnie dwie, jedna z wrotami, druga ze drzwiami dwojgiem, jedne na biegunie drewnianym, a drugie zabite delikami, żłobów cztery, drabin trzy, między temi wszrodku wrota na oborę z tarcic. Przy wrotach jest chlew, drzwi do niego nie masz, chlewów na bydło rogate trzy, drzwi do żadnego nie masz. Stajnie i wozownia gontami pobite. Chlewy te trzy snopkami poszyte, dach na nich reparacji potrzebuje. Z obór wrota na pole z tarcic na biegunach. 

Młyn na rzece o dwóch kołach. Wchodząc do młynice do niej drzwi na biegunie. Z młynice izba, do niej drzwi na biegunie. W izbie piec, komin, okna dwa w drewno. W młynicy jest wszelki porządek należący do młyna. Ten młynarz powinien robić na pańskim dni trzy zaciągu w tydzień. 
Gościniec na Bugaju z gruntu zrujnowany, nowej reparacji ze wszystkim potrzebuje, który przez wichry zrujnowany. 
Statki kowalskie, kowadło, szynalica, szporok, młotów dwa, kleszczów troje, druslak, skubel, miech naprawny, sta[...]. 

Osiadłość chłopska. 
Na Wrzesinach trzech. Jan pułrolnik robi dni trzy dwojgiem, stróżą strzeże, trzodę pasie, oprawy z pańskich pakuł po dwanaście łokci, w łok[ci?] po dwadzieścia pasm, w paśmie po trzydz[...] nici, czynszu daje kapłonów dwa, jajec pułkopy, ma wołów cztery pańskich, krowę, świnię, wóz, siekierę, kosę, sierp, rydel, pług, radło żelazami należącemi do tego. 
Bartek te robocize robi, te powinność daje, i to wszystko ma co i pierwszy.
Piotr także pułrolnik i tę wszystkę powinność powinien odprawować i oddawać, co i ci. 
Ci chłopi wszyscy powinni robić tłuki cztery na pańskim w żniwa. 

Lichawa. 
Tomasz pułrolnik, tę ma osadę, co i na Wrzesinach i tej[?] powinność podpada.
Drugi Burski pułrolnik tęż powinno[ść?] powinien odbywać. 
Komornica Janowa robi dni dwa, na te bierze składowe, każdego zboża po składów dwa. 

Przemięłów. 
Walek zagrodnik robi dni trzy, oprawy przedzie łokci sześć, taką liczbą jako i ci pierwsi, czynszu daje kapłona jednego, jajec męndel, zasiewek na ten zagrod[nią?] dostał mu wołów parę, krowę, świnię, wóz i żelaza płużne, siekierę i insze sprzęty co należy.
Gralik toż samo ma i te powinność powinien odbywać. 
Walek Swierczyk, też same powinność powinien odbywać, tylko mu trzeba dać żyta składów piętnaście, wóz, żelaza płużne, rydel, insze zakłady tak jako i drudzy.

Zasiewek dworski. 
Żyta składów ozimego czterysta, zagonów w sześć skib. Jarki składów sto, zagonów takiegoż orania. Jęczmienia składów dziewięćdziesiąt dwa po szesnaście skib orane. Owsa składów jedenaście po dwanaście skib orane. Grochu składów piędziesiąt takiego orania. Rzepaku składów trzy takiego orania. Lnu zagonów ośm. Ogrody kapusty zagonów dwadzieścia trzy, pasternaku zagonów dwadzieścia dwa, marchwie zagonów siedm, konopi zagonów sześć, pietruszki zagonów dwa. 
Krów pożytkowych dwanaście niesmiertelne. 
Składowe na Lichawie, Przemięłowie, Wrzesinach i Stypułach, od których płacą po szóstaku bitym od składu, w którym szkib szesnaście tak swoi chłopi powinni płacić, jak to też i obcy, którzy siać będą. 
Działo się w Kustrzycach anno 1745 die 3 augusti. 
Piotr Koszutski mpp 
Justyna Koszutska




niedziela, 2 listopada 2025

Inwentarz Morawki (1787)

AP Poznań, Księgi grodzkie kaliskie, Relationes protocollon, sygn. 15-467, karty 233-34.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Opisanie stanu dóbr połowy wsi Morawek pod ciągłość zjazdu na gruncie tychże dóbr dnia 17. lipca roku 1786go zaczętego z rezolucji Sądownej w przytomności Sądu Zjazdowego stron to jest JP. Otockiego, Biernackiego, i Bogusławskich, także opatrznego woźnego w dziele zjazdowym wyrażonego sporządzone. 

Opis części Turobojszczyzna zwanej. 

Dwór na tej części z bali rzniętych stary, przyciesi podgnieły. Dach na tym dworze stary, zły, nad pokoikiem tylko niedawno przystawionym z gruntów dobry pod którym pokojem przyciesi dobre. Wchodząc do tego dworu w ganku drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych, posowa z deli łupanych. Okno w ganku tym z tafelków małych w drewno wsadzonych szczupłe, złe, ściany od posowy z lepianki stawiane. Z ganku do sionki drzwi z tarcic na żelaznych. W tej sionce drzwi na górę z delików, po lewej ręce wchodząc do pokoju drzwi stare stolarską robotą z zamkiem, haczykiem i zawiasami. W tym pokoju okna dwa; po cztery tafle w sobie umieszczające. Podłoga i sufit dobre, piec z kachli zły, kominek dobry. Z tego pokoju wchodząc do drugiego drzwi na zawiasach żelaznych złe. W tym pokoju okno jedno takież jak w pierwszym pokoju, podłoga i sufit z tarcic, kominek dobry. Dalej idąc do pokoju drzwi na zawiasach z zamkiem, podłoga, sufit i okna dwa po cztery tafle mające, dobre. Na drugiej stronie tego dworu idąc do czeladnej izby drzwi na zawiasach. W tej izbie posowa z tarcic, okna dwa złe, piec z starych kachli, komin stary, ściany i balki nadpruchniałe. Płotu koło dworu z płatów w słupy puszczanych, przęseł dziewięć. 

Owczarnia z bali rzniętych, której wdłuż sążni dwanaście, wszerz sążni pięć, w środku ryszpa, czyli podciąg i wiązanie dobre, przyciesi nadgniełe, dach całki zły, wrota i drzwi dobre. 

Obora z blochów rzniętych, której wdłuż sążni jedenaście, wszerz cztery. W tej oborze przegroda z blochów i dylów dobra, przyciesi i blochy od gnoju nadgniełe, wrota złe, kalunki całki i dachu miejscami nie masz.

Stodoła o jednym bojowisku z dylów i drągów złożona, stara, zła. Druga stodoła także o jednym bojowisku w dyle niezła zastrzałami popodpierana, wrota do niej dobre. 

Spichlerz z balików rzniętych, którego wdłuż sążni cztery, wszerz półczwarta, w wystawie dwóch słupów brakuje, dach prócz kal[un?]ki stary, niedobry, posowa z tarcic, podłoga takaż, prz[ęseł?] z balików rżniętych pięć. 

Stajnia z starego drzewa nowo przestawiona, przyciesi i słupy nowe, do wozowni drzwi złe, dach bez kalunki, stajni tej wdłuż sążni dziesięć, w szerz półczwarta. 

Kurniki z blochów od podwórza rzniętych, na tyle ściany i przegrody z starego drzewa przyciesi dobre, których wdłuż sążni ośm, w szerz sążni trzy i łokieć. 

Karmik z starego drzewa przestawiony, na którym poszycie i dyliny nie masz. 

Mielcuch z rzniętych balików, do którego wchodząc drzwi z tarcic na biegunach drewnianych. W sieni kociełek beczkowy st[ary?] naprawiany, kadzie dwie, jedna zła ciecze, druga dobra, dryb[us?] jeden stary, komin wielki nad kotłem w jednej stronie zepsut[y?]. Ściana w tej sieni w jednym przęśle od słupa odstała i z ni[ch?] wypadła. Wchodząc do izby drzwi na zawiasach żelaznych z zamknięciem, w tej okna dwa z okrągłych tafelków złe, posowa z tarcic, kominek dobry, pieca nie masz. Do komory wchodząc drzwi na zawiasach żelaznych, nad tą komorą posowy nie masz, z komory na podwórze drzwi na biegunach drewnianych, na górze szuszenie słodowe, dach na mielcuchu guntowy, zły całki, przyciesi zgnieły, jedna tylko pobocznia dobra. 

Koło podwórza płot z przęsłów ośm, z pła[tów?] z słupami. 

Budynki wiejskie tej części. 

Chałupa w której mieszka Jan Zagrodnik, luźny, z blochów, o jed[nej] izbie stara, zła, dach zły, do tej chałupy stodoła nowa, przez niegdy Jędrzeja postawiona. Zagrodnik ten ma wołów pa[rę], krowę, świnię, wóz, siekierę, kosę i żelaza płużne. 

Chałupa druga stara, całka zła, w niej mieszka Olesiak, pułrolnik poddany, ma wołów parę, koni parę, resztę załogi [jak?] zagrodnik. Do tej chałupy jest spichlerzyk przez niegdy Olesiaka tegoż pułrolnika zbudowany dobry, stodoła z dylów dobra.

Trzecia chałupa w której mieszka Wawrzyn Świtoniak pułrolnik, przez Pa Turobojskiego JPu Wolickiemu Piotra ojca ustąpionego syn, załogę ma jak pułrolnik. U tej chałupy przyciesi pognieły, ściany zaś dobre, stodoła stara, zła. Przy tej chałupie chlewiki dwa. 

Gościniec z wystawą z blochów rzniętych, którego wdłuż sążni ośm, w szerz cztery, przyciesi miejscami nadgniełe i blochy od fali[?] dwa też nadgnieły, dach całki zły. W izbie okna dwa, w których szybek brakuje siedm, kominek i piec nad izbą, posowa dobra, nad komorą tylko w części jest posowa, w sieni nie masz żadnej posowy. W tym gościncu komornice trzy, to jest Petronella, Magdalena, i Zofia mieszkała JPa[?].

Opisanie części Waliczczyzna i Rzepeczczyzna. 

Chałupa przez JPa Gajewskiego wystawiona z delów łupanych, ze wszystkim dobra. Przy tej chlewik z drążków i delików do chałupy przystawiony, stodoła z delików, i drążków stara, dach stary, miejscami zły, poprawy potrzebuje. 

Druga chałupa w której mieszka JPan Biernacki zła, przy tej na drugą chałupę nową, wrząb z delów łupanych postawiony, kozły i balki do tej chałupy gotowe leżą. Stodoła w słupy i na sochach dębowych z chrustu nowa, poszycie takież, druga stodoła stara z delików. 

Trzecia chałupa przez niegdy JPa Walentego Bogusławskiego na części Baliczczyźnie wystawiona z blochów łupanych, w której tylko izba bez sieni, do tej chałupy zrząb na stajnią, także z blochów łupanych, na chałupie dach dobry, kalunka zła. 

Ten inwentarz jako w przytomności naszej sporządzony podpisujemy. 
Wojciech Biernacki piór: trzy: 
Tomasz Otocki m pria 
Rozalia z Biernackich Bogusławska piórem trzymanym

czwartek, 16 października 2025

Inwentarz Zelgoszcz (1772)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karta 505.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Wizja pobudynków, łąk, płotów, i ról zarosłych na części Jmsc Panów Korzeniewskich w Zelgoszczy dziedzicznej po niegdy JmPanu Chryzostomie Korzeniewskim ojcu swoim pozostałych, a za possessji Jmsc Państwa Pawła Głuchowskiego ojczyma i Jmsc Pani Marianny primo Korzeniewski, secundo Głuchowski matki rodzonej spustoszałych. 

Jako to dworek, na którym dach wszędzie obdarty, okna powytłuczane, ten znacznej reparacji potrzebuje. 

Stodoła na tyle części dworku, na której dach bardzo zły, obdarty, tak łaty, jako i kozły na tej stodole pogniły, zgoła całe reparacji potrzebuje. 
Oborka przy tejże stodole, na której cały dach na nic się nie zda.
Druga oborka przy tejże samej czyli stajenka na konie z gruntu zdezelowana. 
Plac goły na którym była wielka obora za posesji S.P. JmPana Korzeniewskiego, a teraz na tym placu nie masz i kawałku drewna.
Drugi plac na którym była chałupa dobra, a teraz na tym placu żadnego delika nie masz. 
Chlewy przy dworku i te z gruntu reparacji potrzebują. 
Płota żadnego wkoło dworku, w podwórku nie masz.
Płoty wkoło ogrodów na nic się nie zdadzą. 
Łąki do tych części należące zgoła wszystkie pozarastały. Zasiewków żadnych, tak jarych jako i ozimych do tej części nie masz, bo tylko przyłogami[?] likos miejscami pozarastały.
Co się na gruncie w Zelgoszczy działo przy obecności Jmsc Panów Wawrzyna Śmiełkowskiego i JmPana Antoniego Będkowskiego. 

poniedziałek, 13 października 2025

Inwentarz Ochle (1767)

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-139, karty 706-707.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


 

Wizja wsi Ochel po śmierci SP. Jmc Pana Piotra z Widawy Wężyka na gruncie czyniona przy urodzonych Felicjanie, i Tomaszu z Widawy Wężykach, oraz woźnym autentycznym i przysięgłym Wojciechu Szlęzaku.
Ochel, dnia 17 czerwca 1767mo roku spisano.

Wizja dworu. 
Wchodząc do dworu drzwi z tarcic stare na chakach i zawiasach żelaznych z zasuwą drewnianą prostą robotą. Po prawej ręce w sieni schody sosnowe całe na górę prostą robotą, pod temi schodami stół z tarcic dębowych stolarską robotą czwór rogaty na nogach czterech dębowych toczonych przez szuflady stary po tejże ręce drzwi do komory z tarcic prostą robotą na hakach żelaznych z zawiasami z skoblem, wrzecądzem żelaznemi. Po tejże stronie drugie drzwi do kuchenki z tarcic sosnowych roboty prostej z chakami, zawiasami, z skoblem wrzecądzem żelaznemi. Podłoga w sieni z delów sosnowych stara cała. Pułap z dylów sosnowych częścią nowych, częścią starych. Wchodząc z sieni do izby drzwi sosnowe z tarcic stolarską robotą białło malowane, stare, z dwiema sztukami wysadzanemi, czerwono malowanemi, z zamkiem ordynaryjnym, antabami i rączką żelazną, starym, przez klucza na zawiasach i chakach żelaznych, z chaczykiem i skoblem żelaznym do zamykania. Po prawej ręce w izbie komin szafiaty, murowany, trynkowany. Przy nim piec murowany, trynkowany, o czterech skrzyniach z gałkami dwiema. Po lewej ręce kredens z szafką i szufladą, z zamkiem przez klucza starym. U kredensu zawiaski popsute, u szafki całe bez zamków. Obrazów z ramami starych cztery, piąty Matki Najświętszej za szkłem z ramami czerwono malowanemi. Stolików małych stolarską robotą czwór rogatych, dwa całych z nogami sosnowymi. Okien po lewej ręce w izbie dwoje taflowych, w każdym po tafli cztery arkuszowych w drewno oprawnych z kwaterami na zawiaskach żelaznych, z skoblikami i chaczykami żelaznemi, w tych dwie kwatery reperowane na ołów. Posadzka w izbie z dylów sosnowych stara, popsuta. Pułap z tarcic sosnowych stary już reparowany. Stołków z poręczami siedem, bez poręczów dwa sosnowych. Wchodząc z izby do komory drzwi białło malowane sosnowe z sztukami czerwono malowanemi stolarski roboty z zamkiem starym, złym, z rączką żelazną, antabą bez klucza, z skoblem, wrzecądzem do zamykania. W tej komorze po lewej ręce przepierzenie do którego drzwi z tarcic stolarski roboty z zawiasami, chaczykami, skoblem, wrzecądzem żelaznemi. W tej komorze obrazy dwa Częstochowskie, jeden z ramami malowanemi, a drugi przez ramów. Kilim na ścianie wtoczkowy Turecki, drugi kilim w paski na łóżko ordynaryjny. W tej komorze skrzynka od papirów okuta, z zawiaskami żelaznemi, antabą na wieku z zamkiem ordynaryjnym i kluczem. Podłoga w tej komorze z dylów sosnowych stara, cała, pułap z dylów sosnowych stary. Wychodząc z komory do bindarza po prawej ręce okno przy drzwiach z szyb ordynaryjnych sztukowane, drzwi zaś z tarcic sosnowych z listwami wkoło nowemi, stare, roboty prostej z zawiasami, chakami, z zasuwą drewnianą i dwiema kunami żelaznemi. Bindarz wkoło żerdziami łupanemi ogrodzony, stary i zdezelowany. Dwór cały dranicami pobity. 
Wychodząc z dworu naprzeciwko browaru po prawej ręce kurniki trzy stare złe, zdezelowane, u których drzwi troje, dwoje z skoblami i wrzecądzami żelaznemi, u trzecich nie ma nic. 
Po tejże ręce karmik stary wcale reparacji potrzebujący. Dochodząc do browaru studnia ocembrowana z żurawiem. U wierzchu dele nadpsute, przy niej koryto i wiadro z rynną do browaru. 
Wchodząc do browaru drzwi z tarcic na wiciach prostą robotą. W sieni browarnej kadzi dwie starych, jedna z tych z gruntu reparacji potrzebująca, dembowe. Wanna sosnowa od kąpieli, kocieł stary spalony, reparacji potrzebujący. Do izby browarnej drzwi z tarcic sosnowych z zawiasami, chakami, z skoblem i chaczykiem do zamykania żelaznemi. Po prawej ręce komin lepiony z gliny, piec murowany, okien dwa w izbie z prostych szyb reparacji potrzebujące. Po lewej ręce szafka sosnowa zamykana, u drzwiczek zawiaski, skobel, i wrzecądz żelazne. Pułap z delów stary, podłogi nie ma, do komory drzwi na zawiasach żelaznych z skoblem i wrzecądzem z tarcic sosnowych prostą robotą. Z komory drzwi na podwórze o jednej zawiasie z zasuwą drewnianą. Browar cały deskami pobity. 
Z browaru wychodząc po prawej ręce płot z żerdzi łupanych stary i wrota z desek prostych wyjezdne, stare, reparacji potrzebujące. 
Po lewej ręce stajnie dwie z wozownią i chlewikiem stare, reparacji potrzebujące, częścią deskami, częścią snopkami pokryte. Drzwi troje wszystkie na witkach. Po tejże ręce obora nowa z wystawami i podporami u której drzwi podwójnych dwoje na witkach, u wierzchu snopkami od spodu deskami pokryta. Wychodząc z obory stodoła jedna o dwóch gumnach. U ni drzwi czworo podwójnych na witkach z kunami i skoblami dwiema do których kłutek dwie z kluczami, po jednej stronie podparta, snopkami poszyta, z gruntu reparacji potrzebująca. 
Po tejże stronie szpichlerz stary z górnym sypaniem do którego drzwi dwoje. U drzwi dolnych zamek z skoblem, wrzecądzem, kłótką i kluczami. U drzwi górnych wrzecądz z skoblem, kłótką i kluczem, oboje drzwi na zawiasach żelaznych i chakach. Podłoga i pułap z tarcic sosnowych poszyty snopkami, reparacji dużej potrzebujący. Ogrodzenia koło gumna wcale potrzeba. 
Ozdownia stara deskami pobita za browarem do której drzwi z wrzecądzem i skoblem. 

Inwentarz dworski. 
Krów tylko dwie, więcej żadnego nie masz bo wyzdychało. 

Wizja wsi. 
Marek komornik ma chałupę nową, stodołę nową i chlew, robi dni trzy ręczno. 

Jan Kilon zagrodnik ma chałupę dobrą, stodołkę, chlewów dwa, inwentarskich wołów dwa, z tego robi dni cztery ręczno i krowę.
 
Marcin zagrodnik ma chałupę nową, stodołkę starą, ciołka z dworu jednego, chlewiki z starej chałupy.
 
Bartłomiej komornik ma chałupę starą, stodołkę nową, robi dni trzy ręczno, krowę inwentarską. 

Wojciech Włodarek ma chałupę starą, stodołkę nową, oborkę starą, robi dni trzy ręczno. 

Maci Juszczak półrolnik ma chałupę starą, stodołkę starą, oborkę i chlewy stare, inwentarskich wołów cztery, wóz, żelazo płużne, kosę, ma krowę jedną, świnie, pojedynczo z tego robi dni sześć, sprzężajem dni trzy.

Marcin półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę starą, oborę i chlewy stare, wóz inwentarski, z tego robi ręczno dni sześć. 

Mikołaj półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę, oborę, chlewy dobre, robi z tego dni sześć ręczno. 

Antoni półrolnik ma chałupę starą, stodołkę starą, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowy, świnie, żelaza płużne, wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Roch Juszczak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołkę, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowę, żelaza płużne, wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Krzysztof zagrodnik ma chałupę starą, chlewy puste, stodołę starą, robi z tego ręczno dni cztery, krowę inwentarską. 

Wawrzyniec Cieślak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołę, oborę, chlewy dobre, wołów cztery, krowę, świnię, żelaza płużn,e wóz, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Grzegorz Cieślak półrolnik ma chałupę dobrą, stodołę nową, oborę, chlewy nowe, wołów cztery, krowę, żelaza płużne, wóz, kosę, siekiera inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Jan Stempień półrolnik ma chałupę starą, stodołę, oborę, chlewy stare, wołów cztery, krowę, świnię, żelaza płużne, wóz, kosę, siekiera inwentarskie, z tego robi ręczno dni sześć, sprzężajem dni trzy. 

Matys półrolnik ma chałupę starą, stodołę, oborę, chlewy stare, wołów dwa, krowę inwentarskie. 

Piotr zagrodnik ma chałupę starą, stodołka nowa, chlewy nowe, siekierę, kosę inwentarskie, z tego robi ręczno dni cztery, i krowę. 

Gościeniec z wystawą dobry, do którego wchodząc drzwi z tarcic na zawiasach z klamką i zasuwą drewnianą. Do izby drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych z wrzecądzem i skoblem. Komin w izbie lepiony, piec murowany. Okien dwa z szyb ordynaryjnych. Stół, ławy, pułap i podłoga z delów. Do komoru drzwi na zawiasach żelaznych z tarcic. Stajnia nie jest wjezdna, do której wrota tylko jedne, podwójne na witkach i biegunach, żłob jeden. 
Felicjan Wężyk 
Tomasz z Widawy Wężyk