-->

środa, 22 września 2021

Inwentarz Adamki (1839)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Adamki. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Sieradzu 839/2000. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


 

"Działo się na gruncie dóbr ziemskich Jadamki w Powiecie Wartskim leżących w zabudowaniu dworskiem dnia 14/26 października 1839 roku."

Dobra Jadamki (Adamki) składały się z folwarku i wsi zarobnej Jadamki, gościńca Chrósty czyli Felin i dwóch części Kostrzewic zwanych Porowszczyzna i Skąpszczyzna. Położone były wówczas w Powiecie Wartskim, Obwodzie i Gubernii Kaliskiej, gminie Jadamki i należały do parafii Błaszki.
Dobra te należały do Malwiny z Rokossowskich, małżonki Józefa Busse. Komornik przy Sądzie Powiatu Wartskiego Józef Medyński zajął dobra powyższe na sprzedaż publiczną w drodzę przymuszonego wywłaszczenia. Powodem zajęcia była nie spłacona suma w kwocie 6119 złotych polskich z procentem, którą dziedziczka winna była oddać Antoninie z Migdalskich, żonie Burmistrza Miasta Pabianic Franciszka Wiśniewskiego.


Opis zabudowań dworskich i wieyskich w dobrach zaiętych znayduiących się.

Zabudowania dworskie wsi Jadamki.

1. Dwór o 2ch pokojach, kuchni, szpiżarni i sieni budowany z drzewa kostkowego zewnątrz i wewnątrz wytynkowany z kominem murowanym, dach słomą i od dołu szkudłami kryty, długości łokci miary warszawskiey 25 1/2, szerokości 14, wysokości 4.

2. Przystawka do tego dworu o 1m pokoju i dwóch garderobkach, budowana z drzewa kostkowego, zewnątrz i wewnątrz wytynkowana, dach szkudłami kryty, długości łokci miary warszawskiey 10 1/2, szerokości 10 1/2, wysokości 4.

W tyle dworu ogród owocowy z różnych drzew rodzaynych się składaiący i warzywny z strony podwórza od wsi płotem z żerdzi, słupy i sparniki ogrodzony z strony zaś łąk rowem opasany, w którym:

3. Sklep z drzewa zdezelowany, dach słomą kryty.

4. Szpichrz z wystawą, budowany z bali na węgieł, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 16, szerokości 11, wysokości 3.

5. Stodoła o 1m klepisku, budowana z bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 35, szerokości 11, wysokości 4 1/2.

6. Stodoła o 2ch klepiskach, budowana z bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 88, szerokości 14, wysokości 4 1/2.

7. Owczarnia, budowana z bali na węgieł, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 42, szerokości 22, wysokości 4.

8. Staynie, obory i wozownia, budowane z bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 56, szerokości 12, wysokości 3.

9. Chlewy, budowane z różnego drzewa na węgieł, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 6, wysokości 3.

10. Chlewy, budowane z różnego drzewa na węgieł, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 24, szerokości 7, wysokości 3.

11. Kurnik, budowany z bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 8, szerokości 7, wysokości 3.

Studnia drzewem ocembrowana z żurawiem, zwojem i wiadrem okutym.

12. Browar stary, zdezelowany, budowany w połowie z bali na węgieł a w drugiey połowie w strychulec, dach gontami i słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 32, szerokości 10, wysokości 4.

Zabudowania wieyskie wsi Jadamki

1. Chałupa o 2ch izbach, 2ch komorach i sieni z chlewikiem, budowana z drzewa w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 34, szerokości 9, wysokości 3 1/2.

2. Chałupa o 2ch izbach, 2ch komorach i sieni, budowana z drzewa kostkowego i bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 10, wysokości 4.

Obora, budowana z drzewa w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 15, szerokości 8, wysokości 3.

Obora, budowana z drzewa i bali, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 16, szerokości 8, wysokości 4.

Stodoła, budowana z dyli i zrzynów, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 28, szerokości 12, wysokości 3.

Stodoła, budowana z dyli i zrzynów, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 12, wysokości 3.

Stodoła, budowana z dyli i zrzynów, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 25, szerokości 10, wysokości 3.

3. Chałupa o 2ch izbach, 2ch komorach i sieni, budowana z bali w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 30, szerokości 10, wysokości 4.

Oborka przystawiona, budowana z drzewa w słupy, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 5, szerokości 8, wysokości 4.

4. Chałupa o 1 izbie, komorze i sieni, budowana z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 18, szerokości 9, wysokości 3.

Obora z szopą, budowana z drzewa i dyli, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 7, wysokości 3.

5. Chałupa o 1 izbie, komorze i sieni, budowana z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, długości łokci miary warszawskiey 20, szerokości 10, wysokości 3.

Karczma Felin z drzewa kostkowego budowana, kryta słomą o 1 izbie, komorze i sieni długości łokci 28, szerokości 12 i wysokości 4 łokci.

Stodoła z zrzynów i dyli w słup słomą kryta, długa łokci 24, szeroka łokci 16 i wysoka łokci 4.

Zabudowania powyż opisane dominialne w stanie średnim, zaś zabudowania wieyskie zupełnie w nędznym stanie tak dalece podupadły, że nawet dla starości do przestawienia nie są zdatne.

Potem opisano powinności włościan, wysiew, rozległość dóbr (wzmiankowano grunta dwóch części wsi Kostrzewice zwane Skąpszczyzna i Poroszczyzna), podatki.



niedziela, 19 września 2021

Inwentarz Jarząb (1821)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Franciszka Lisieckiego z Wielunia z roku 1821b. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, numer aktu 55)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na Folwarku Jarząb zwanym do dóbr Krzeczowa w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim Woiewództwie Kaliskiem położonych należącym, a mianowicie w Papierni tamże będącey dnia dwudziestego drugiego miesiąca sierpnia roku tysiącznego ośmsetnego dwudziestego pierwszego."

Notariusz Franciszek z Liśca Lisiecki stawił się w Papierni zwanej Jarząb w celu spisania inwentarza pozostałości po zmarłym papierniku Janie Bogumile Klingenberg. Notariusz zastał na miejscu Katarzynę z Moszyńskich Klingenberg, wdowę po właścicielu Papierni, matkę i opiekunkę pozostałych dzieci czyli małoletnich Gustawa, Józefa i Alberta w Papierni Jarząb zamieszkałej, Krystiana Głomba, młynarza w młynie Krzeczowskim zamieszkałego, który na mocy aktu Rady Familijnej został opiekunem nieletnich dzieci po Janie Bogumile Klingenberg, oraz Józefa Jągowskiego, taksatora z Wielunia.


Status Activa
Dobra nieruchome
Tytuł Iy Budynki i grunta ziemi.

1. Grunta Jarząb zwane in territorio dóbr Krzeczowa w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim położonych sytuowane pola orne, łąki, ogrody, zarośle obeymuiące morgów rheinlandzkich dwadzieścia siedm powierzchni swey wynoszące, czwartey klassy, każdy morg taxowany złotych trzydzieści sześć ogólnie złotych dziewięćset siedmdziesiąt dwa polskich.

Nota: Pozostałe po niegdy Samuelu Szmidt młynarzu grunta powyższe na zasadzie aktu umowy przed Notaryuszem Powiatu tuteyszego między dominium Krzeczowem a spadkodawcą Klingenbergiem pod dniem ośmnastym miesiąca stycznia roku tysiąc ośmset dwudziestego zawartey. Tenże spadkodawca posiadał
2. Budynek Papiernia na rzece Warcie stoiący kosztem i staraniem spadkodawcy w reglówkę czyli w mur Pruski wybudowany łokci miary warszawskiey pięćdziesiąt trzy długi, łokci dwadzieścia i ieden szeroki, łokci sześć i pół wysoki, w mieyscu Jarząb zwanem sytuowany, taxowany złotych sześć tysięcy polskich.
3. Osnowa i pogrodki przy teyże papierni sześćset.

Stan powyższey nieruchomości.

Wchodząc z frontu do powyższego budynku papierni na prawey stronie iest izba i alkierz, w tórych podłogi z tarcic i szkło w oknach dobre. Za alkierzem komora z podłogą także z tarcic dobra, komin nowy z cegły murowany. W sieni tegoż budynku są wschody na górę prowadzące dobre, trzy góry pod dachem będące z tyczkami do wieszania papieru służącemi z posowami z tarcic dobremi. Dach cały na tymże budynku ze szkudeł iest w dobrym stanie, szczyty dachu są z tarcic. Wchodząc drugiemi drzwiami z frontu do młynicy iest stępnica w którey znayduie się sześć stępów czyli otworów. W każdym są cztery stąpory z klinami i blachami żelaznemi, stąpory w obręcze żelazne oprawne, żelazo iest w dobrym stanie, stąpory dobre dwa, wał i koło trybowe dobre na każdym wale cztery obręcze żelazne i dwa czopy żelazne z iedną korbą żelazną do rzekla? służącą dobre, pogrodki i osnowa są w dobrym stanie. W powyższey młynicy iest olęder do melenia materyi papierowey służący z wszelkiemi rekwizytami ze stoiącym wałem dobry, dwa koła, iedno paleczne, iedno leżące z trybem, drzewo w olędrze i w skrzyniach do tegoż należących iest w dobrym stanie, żelaza w olendrze, to iest: walec, noże we walcu w liczbie trzydzieści dwa w grundworku nożów ośm, na cewiu dwie obręcze żelazne, na wielkim trybie także dwie obręcze żelazne, na wale stoiącym cztery obręcze żelazne z dwiema czopami i ponewką żelaznemi wszystko iest w dobrym stanie, pompy dwie iedna do olendra, iedna do stępów czyli otworów służące dobre.

3. Budynek z obory i stayni pod iednym dachem deskami pokrytym będących, składaiący się zupełnie zdezelowany z drzewa budowany taxowany złotych pięćdziesiąt.

4. Stodoła z drzewa budowana o dwóch boiowiskach, którey dach słomą poszyty  w całości zdezelowana taxowana złotych sto.

Nota: Powyższe budynki po niegdy Samuelu Szmidt pozostałe w skutek aktu umowy wyż cytowanego do powyższey papierni należą.

Tytuł II Pszczoły
1. Pień z pszczołami ieden taxowany złotych dwanaście.

Kolejno opisano narzędzia rolnicze, porządki w młynicy, w warsztacie w Papierni, ruchomości: w warsztacie, w izdebce przy warsztacie, ruchomości w izbie wielkiey, alkierzu, komorze, pod dachem w Papierni, na podwórzu czyli placu na którym Papiernia stoi. Następnie wyszczególniono sprzęty różne gospodarskie, książki w języku niemieckim, konie w stayni, bydło w oborze (krowy doyne i jałowe), bielizna, pościel, suknie spadkodawcy. Na końcu opisano długi i massę pozostałości ninieyszey ciążące.


piątek, 17 września 2021

Kluzy

Kluzy, pustkowie położone na północ od wsi Krzyworzeka w gminie Mokrsko, zaznaczone na mapie Władysława Zielińskiego z 1847 roku. (źródło: Odrys Pomiaru 1:10000 Wsi Rządowej Kryworzeka w Ekonomii Mokzko Gubernii Warszawskiej Powiecie Wieluńskim położonej, AGAD w Warszawie, zbiór kartograficzny, sygn. 402_0_0_273-9_0001.)

1847 r.