Inwentarz Paprotnia (1824)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1824, akt nr 133. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w Sieradzu w Kancellaryi Notaryatu dnia Dwudziestego Siodmego Sierpnia roku Tysiąc Osiemset Dwudziestego Czwartego."

Przed Pisarzem aktowym Powiatu Sieradzkiego stawili się Andrzej Niegolewski zamieszkały w wsi Włościejówkach w ówczesnym Powiecie Szremskim w Wielkim Księstwie Poznańskim oraz Aleksander Wyganowski zamieszkały w Kaliszu. Andrzej Niegolewski wydzierżawił dobra Paprotnia z wsią Marżynkiem i Holendrami na okres trzech lat. Zgodnie z warunkami kontraktu Aleksander Wyganowski ma zapłacić 4500 złotych polskich w srebrze za pierwszy rok, za pozostałe lata 4800 rocznie.

Opis budynków dworskich we wsi Paprotni w roku 1824 dnia 3go września przy oddawaniu possessyi Wielmożnemu Wyganowskiemu [Alexandrowi].

1mo. Dwór nowy w bale rznięte wewnątrz zaś gliną wylepiony, sufity na strychulce gliną wylepione. W tem domu iest pokoi pięć. Wchodząc do sieni są drzwi dubeltowe z zamkiem y kluczem. Na lewą rękę wchodząc iest przed pokoy w którem iest okno iedno dobre z zawiasamiy y z ryglem do zamykania. W pierwszem pokoiu iest okien trzy z okowem dobrych, drzwi dwoie z zamkami y kluczami, piec z cegły. W drugiem pokoiu iest iedno okno całe, drzwi dwoie, iednę do schowania w którem iest okno iedno całe, drugie drzwi do Panieńskiego pokoiu u tych oboyga są zamki z kluczami, piec z cegły. W pokoiu Panieńskiem iest iedno okno całe, piec z cegły y drzwi do sieni z kluczem y z zamkiem. Na drugiey stronie iest pokoy czyli sala, drzwi ze sieni z zamkiem y kluczem, okien dwa dobrych, piec z cegły, dwoie drzwi iednę do pokoiku gościnnego, drugie do schowania z zamkami y z kluczami, okna całe tak w kredensie iako y w gościnnem pokoiu, drzwi z kredensu do schowania z kluczem y z zamkiem, okno całe.
W tyle dworu iest kuchnia do którey drzwi z klamką y z ryglem, okno iedno całe. Z sieni są schody na górę, gdzie w szczytach są dwa pokoie, do których drzwi z zamkami y z kluczami, okna w obydwóch pokoiach są całe, przede dworem iest wystawa z oknem dobrem. Na tem domu posowa z tarcic oprócz w iednem mieyscu nad gankiem y z lewey strony, gdzie kilka tarcic brakuie, dwór ten cały gontami pobity całkiem nowo. Okienic na zawiasach żelaznych ze śrubami par siedem.

2do. Dwór stary w którem na iedney stronie iest pokóy w którem iest okien trzy całych, oprócz tego iest pokoik y schowanie, drzwi z zamkami bez kluczów, okna złe, brakuie siedem szyb. Drzwi do sieni dubeltowe z zamkiem bez klucza. Na drugiey stronie sala do którey drzwi z zamkiem bez klucza, okien trzy. Drzwi do alkierza z zamkiem zepsutem bez klucza, drzwi do schowania na wrzecądz zamykane. Dom ten całkiem w dachu y ścianach dobry. Okienic par sześć na zawiasach zielaznych.

3tio. Folwark w którem iest na iedney stronie izba czeladna do którey drzwi bez zamknięcia, okna dwa. W tey izbie iest szafa prosta z trzema półkami, komora do którey drzwi na wrzecądz na zawiasach zielaznych. Na drugiey stronie gorzelnia osobnem inwentarzem opisana.

4to. Chlewy dla trzody w których drzwi na biegunach bez zamknięcia, karmik, kurniki trzy do których drzwi na biegunach z wrzecądzami. Przy tych iest schowanie na zamek y kłódką zamykane. Obok tego iest sieczkarnia w którey iest łata maszynalna do rznięcia sieczki o dwóch rzeżakach. Drzwi na zawiasach zielaznych y zamknięcie na kłódkę.

5to. Stodoły. Stodoła o dwóch klepiskach do którey wrota z obydwóch stron na biegunach, zamknięcie na kłódki.
Stodoła z chróstu, ściany z dachem nowem.

6to. Obory. Obora stara w którey są drabiny y żłoby po obydwóch stronach drzwi na biegunach bez żadnego zamknięcia. Obora przeforsztowana na owce w którey drzwi na biegunach z wrzecądzami, na górze iest sypanie. Drzwi na zawiasach zamykane na kłódkę.

7mo. Owczarnia do którey iest drzwi dwoie na zawiasach zielaznych.

8vo. Staynie do których są drzwi na zawiasach zielaznych. W każdey stayni iest schowanie na rzeczy staienne. Drzwi na zawiasach zielaznych z wrzecądzami zielaznemi. W środku wozownia do którey są wrota na zawiasach zielaznych y rygiel do zamykania.

9mo. Austeria do którey wchodząc są wrota na zawiasach z fortką we środku. Po lewey stronie iest izba gościnna dosyć porządna. Z izby iest komora na biegunach. Na prawey stronie iest izba dla komornika a w tyle droga do kowala. Gościniec ten całkiem iest nowo pokryty razem ze staynią.

10. Kuźnia dosyć w dobrem znayduią się stanie. W którey oprócz kowadła inne wszystkie statki są kowala.

11. Folwark w Marzynku ze wszystkiem w dobrem znayduie się stanie z kominem nowem y nowo słomą poszyty.

Spisano także inwentarz na gruncie w Paprotni łącznie z taksą.

Inwentarz Sokołów (1846)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Józefa Chmielińskiego w Sieradzu z roku 1846, akt nr. 7. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka. 

"Działo się we wsi Sokołowie Okręgu Sieradzkim dnia dwudziestego siódmego Grudnia Tysiąc ośmset czterdziestego piątego roku / osmego stycznia Tysiąc ośmset czterdziestego szóstego roku."

Rejent Powiatu Sieradzkiego Józef Chmieliński zostaje wezwany do Sokołowa. Na miejscu obecni są:
1. Bogumił Lenartowicz dziedzic dóbr Niedzielska w Okręgu Wieluńskim, tam zamieszkały, pełnomocnik współwłaścicielki dóbr Sokołowa Marianny Lenartowicz, wspólnie z nim w Niedzielsku zamieszkałej.
2. Józef Mirowski dzierżawca Sokołowa, tu zamieszkały.
Bogumił Lenartowicz zgodnie z kontraktem zawartym w 1845 roku, działający w imieniu Marianny Lenartowicz, oraz Cezar Lenartowicz właściciel dóbr Sokołowa, wydzierżawili te dobra na okres trzech lat Józefowi Mirowskiemu. Kontrakt dzierżawny przewidywał dokonanie opisu stanu dóbr. Rejent przybyły na miejsce przystąpił do wykonania woli wzywających.

Zabudowania Dworskie

1. Dom czyli dwór drewniany, gliną na klinki wyrzucany, dach gontami kryty, w nim stancyi pięć, sieni dwie łączne, drzwi dziesięć na zawiasach żelaznych z zamkami, okien dziesięć bez okucia, pieców dwa kaflanych a dwa z cegły. Schody na górę do schowania z przystawką, posadzka i sufit z tarcic, posadzka potrzebuie reperacyi, w średnim wszystko stanie.

2. Dom kuchnia zwany drewniany o czterech izbach, siedm okien, pieców trzy z cegły, kominek ieden, drzwi siedm a jedne podwóyne na zawiasach z tych pięć ze szkoblami a dwoie z zamkami, na górze dwa schowania do których schody, dom ten gontami kryty, w średnim stanie, przyciesi zgniłe.

3. Sześć chlewów pod jednym dachem gontami kryte w średnim stanie, drzwi iedne na szkobel a pięć na zapory drewniane na biegunach.

4. Kloaka z drzewa stara.

5. Sklep z drzewa kostkowego w ziemi, gontami kryty w średnim stanie.

6. Spichrz z drzewa kostkowego słomą kryty o dwóch weyściach, siedmiu przegrodach, drzwi dwoie na zawiasach z zamkiem w średnim stanie.

7. Trzy staynie z wozownią z drzewa kostkowego słomą pokryte w złym stanie waląca się, drzwi troie a jedna wierzeia.

8. Stodoła o dwóch klepiskach w części z bali i łatów, zła, reperacyi potrzebuie, popodpierana, dach słomą kryty zły, wierzei cztery na biegunach.

9. Stodoła o dwóch klepiskach z bali wraz z szuszarnią w części z drzewa kostkowego zła, reperacyi potrzebuie jak poprzednia.

10. Stodoła o jednym klepisku z płatów łupanych, dach słomą kryty w średnim stanie, dwoie wierzei na biegunach.

11. Stodoła o dwóch klepiskach z płatów łupanych, dach słomą kryty w dobrym stanie.

12. Szopa o jednym klepisku z żerdzi, w średnim stanie o dwóch wierzejach.

13. Brog o pięciu par kołach z dachem słomianym na ziemi oparty.

14. Owczarnia murowana w części z cegły paloney i w części z surówki, posowa z polepą z tarcic, dach słomą kryty, a trzy szory gontami, w części reperacyi potrzebuiąca w średnim stanie.

15. Obory z drzewa kostkowego, dach słomą kryty w złym stanie, drzwi dwoie na biegunach a jedne na zawiasach z zamkiem, popodpierana.

16. Ogród owocowy i jarzynny ogrodzony płotem z żerdzi łupanych w słupy dębowe nowy, w nim śliwek sztuk dziewiędziesiąt siedm i gruszek jedna.

17. Studnia z żurawiem.

18. Gorzelnia z drzewa z bali, dach szkudłami kryty zły, cała w średnim stanie, w takowey stancya mieszkalna jedna z oknem jednem, piec w takowey z cegły, izba aparatowa, izba fermentacyina i do piwa robienia, drzwi dziesięć na zawiasach żelaznych, u troyga zamki a u reszty haczyki żelazne. W takowey wanien cztery drewnianych bez okucia z klubami drewnianemi z bali rzniętych dwucalowych. Cztery drybusiki do drożdży, parówka do gotowania kartofli, kociołek żelazny do piwa, kilsztok z klepek, dwie kadki od zalewu i piwa, ogrzewacz drewniany, przy maszynie drzwiczki szybry i ruszty żelazne, w niey znayduie się maszyna półpistoryusza ogniowego, w stanie do użytku zdatna, to jest garniec do pędzenia roboty ważący funtów czterysta dziewiędziesiąt cztery i pół, garniec do gotowania kartofli ważący funtów dwieście pięćdziesiąt siedm i pół, dwie pokrywy z rurami do powyższych garncy ważące funtów trzysta trzydzieści, dwa także miedziane stosowne do aparatu, które do wagi nie wchodzą i zmieniane bydź nie mogą, oprócz tego znayduie się w kurkach szrubach mosiądzu funtów siedmdziesiąt dziewięć i cyny funtów czternaście.

20. Dom czworaki z drzewa rzniętego dranicami kryty, w którym cztery izby, cztery okien, drzwi sześć, potrzebuie cały reperacyi, kominków cztery, komin murowany, dwoie drzwi złych, na biegunach bez zamków wszystkie.

19. Suszarnia osobna z drzewa, dach gontami kryty, drzwi jedne na zawiasach żelaznych z zamkiem w dobrym stanie.

21. Dom dwojaki z drzewa kostkowego w złym stanie, przyciesi złe, dach słomą kryty o dwóch izbach, drzwi troie, okien dwa. W powyższych budynkach mieszkają dworscy ludzie.

Zabudowania Wieyskie

22. Dom o jedney izbie, iednym oknie, drzwi dwoie na biegunach, piec i komin, dom z drzewa kostkowego, dach słomą kryty, w średnim stanie, do tego należy spichlerek, stodoła i obora zła, ogródek w którym kilka sztuk drzewa owocowego, w domu tym mieszka Mateusz Bąk.

23. Dom o jedney izbie, drzwi dwoie, okno iedno, komora, w średnim stanie, stodoła stara, a obora w dobrym stanie, mięszka Woyciech Piwnicki.

24. Dwojaki o dwóch izbach, dwóch komorach, dwa okna, drzwi siedm na biegunach, dwa piece z cegieł i dwa kominy, w dobrym stanie, dach słomą kryty, do tego stodoła o dwóch klepiskach dobra. W tym domu mieszkają Łukasz Bąk i Franciszek Szakciski?

25. Dwojaki jak powyższe w średnim stanie i oborą, w tych mieszkają Wincenty Nowak i Szymon Nowak.

26. Dwojaki z oborą i stodołą w średnim stanie jak 24 w tych mieszkają Antoni Karczmarek i Józef Skałecki?

27. Dwojaki z oborą i stodołą o dwóch klepiskach jak ad 24 w średnim stanie, w tey mieszkaią Stanisław Woyciechowski i Jan Modrzejeski.

28. Dwojaki z oborą i stodołą jak ad 24 w średnim stanie, w tey mieszkaią Wincenty Mielcarek i Jakub Woyciechowski.

29. Dom o jedney izbie z oborą i komorą z drzewa kostkowego w średnim stanie w niey mieszka Błażey Firas.

30. Kuźnia z mieszkaniem o jedney izbie przy niey chlew, dach w części słomą a w części dranicami kryty w złym stanie, narzędzi gruntowych niema żadnych, w niey mieska kowal Augustyn Chleboski.

31. Dwojaki o dwóch izbach i dwóch komorach, okien dwa, drzwi troje na biegunach, piece dwa, w złym stanie, stodoła z żerdzi o jednym klepisku w złem stanie, oborka w średnim stanie, dach słomą kryty, w niey mieszkają  Mikołay Skałoski i Grzegorz Jakubowski.

32. Dom czyli karczma o dwóch izbach, jedney komorze, okien cztery, drzwi pięć na biegunach, piece dwa i kominek w złym stanie z oborką przystawioną, dach słomą kryty, w niey mieszkaią Jakub Jakubowiak karczmarz i Adryan Sterna ratay.

Na pustkowiu do Sokołowa należącym Okręglica zwanym.

33. Dwojaki o dwóch izbach i dwóch komorach z oborą i stodołą o jednym klepisku z drzewa, dach słomą kryty, okien dwa, drzwi troje na biegunach w dobrym stanie, w niey mieszkaią Leon Bąk i Kacper Jurek?

34. Podobne dwojaki jak wyżey ad 33 wraz z oborą i stodołą w dobrym stanie, w niey mieszkają Wawrzeniec Bakowicz i Idzi Remiszewski?

35. Przy środku wsi staw niezarybiony.

Potem opisano wysiewy (wzmiankowano pole o nazwie Porąbki).

Inwentarz Bechcice (1830)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z lat 1830-31, akt nr 588. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na Gruncie w Wsi Bechcicach Powiecie Szadkowskim w Woiewodztwie Kaliskiem Dnia Czwartego Sierpnia Tysiąc Ośmset Trzydziestego Roku."

Dziedzic dóbr Bechcic Kwiryn Okołowicz wezwał do siebie Rejenta Powiatu Szadkowskiego Kajetana Szczawińskiego. Kwiryn Okołowicz wydzierżawił Bechcice Janowi Karśnickiemu, zamieszkałemu w Prusinowicach Wielkich (pod Lutomierskiem). Dzierżawa zaczyna się od roku 1830 i trwa przez okres sześciu lat. Rejent przystępuje do opisania stanu dóbr.

1o. Oficyna w pruski mur postawiona zewnątrz nie wytrynkowana, wewnątrz zaś na wapno wyrzucona. Jedna stancya w którey drzwi są zawiasami i klamkami żelaznemi opatrzone, podłogi i drzwi z tarcic ułożone, dach gontami kryty, okna wszystkie zaszklonne.

2o. Druga oficyna od gorzelni zupełnie niedokończona.

3o. Gorzelnia z balów i podmurowaniem postawiona, kominem murowanym, podłoga z bali, w suszarni tylko iest astrych ułożony z cegły, ogólnie w budynku tym iest pułap z tarcic dany, szczyty także tarcicami pozabiiane, dach gontami kryty, dwie pompy z żelazną belką i ciągami, a buiakiem drewnianym, wszystko w dobrym porządku. W tej gorzelni odbiera także W. Karśnicki:
a. jednę wannę mnieyszą, iedną żelazną a drugą drewnianą obręczą opasaną.
b. sześć wanien wielkich, każda dwoma obręczami żelaznemi opasanych.
c. jednę kadz do zalewania słodu drewnianemi obręczami pobitą.
d. jednę lagierkę trzema żelaznemi obręczami opasaną.
e. jednę parnicę do kartofli trzema żelaznemi obręczami pobitą na dwadzieścia korcy.
f. dwa malutkie drybusiki do młodzi, na iednym iedna żelazna obręcz, reszta zaś drewniane.
Przy tey gorzelni znayduią się chlewy w słupy z bali nowych wystawiona, podłoga z bali starych ułożona, sufitu żadnego niema, dach gontami kryty.
W wołowni pod iednym dachem z gorzelnią będącey, podłoga z bali ułożona, żłoby z bali i drabiny w stanie czynnym znayduią się, drzwi do zamknięcia żelaznemi zawiasami i szkoblem opatrzone.
W całem zabudowaniu gorzelnianem i wołowni okna w zupełności są zaszklonne bez zawias, drzwi zaś z zawiasami i klamkami są opatrzone, do suszarni zaś iest zamek z kluczem.

4o. Zabudowania obór, staien fornalskich, cugowych, wozowni i spichrza, gdy dopiero to wszystko nowo zbudowanem zostało, takowe zabudowania w stanie iak naylepszym dzierżawiącemu oddaią się, co do szczegółowego rozbioru a tak ad 1 nadmienia się iż w spichrzu na dole niewykończona znayduie się podłoga, staynia cugowa w zupełnem iest porządku, staynia fornalska, w takim, obora zaś niedokończony ma tylko pułap do którego przecież strychulce iuż uciesane i ułożone są drzwi w tych wszystkich budynkach, a mianowice: w spichrzu drzwi na parterze i pierwszem piętrze gwozdziami nabiiane, kilowane, doskonałemi zawiasami i zamkami opatrzone, daley postępuiąc drzwi od wozowni na czworo roztwierane, na biegunach żelaznych, wrzeciązach i podstawami żelaznemi, ze skoblami, podłogą, w środku i w wielkim porządku W. Dzierżawiący obiera. Staynia na dwa rzędy po każdey którey stronie znayduie się pięć słupów, podłoga, żłoby i drabiny w stanie naylepszym, w środku bruk z dwoma odciekami. Drzwi dubeltowe stolarską robotą z zamkiem, zasuwkami i skoblem, mostek przed staynią z bali ułożony, nad staynią dymnik zamknięty drzwiczkami na zawiasach i ze skoblem przechodząc do stayni fornalskiey, takowa zamknięta drzwiami stolarską robotą, skoblem i wrzeciązem, w środku podłoga w stanie naylepszym, niemniey żłoby i drabiny. Wśród stayni pomiędzy podłogami znayduie się bro... i dwa rynsztoki do odcieku, w ogólności staynia ta w naylepszym oddaie się porządku, niepomiiaiąc żłobów i drabiny postępuiąc daley do obór, takowe nayprzód co do zamknięć znayduie się wrót dwie skrzydlnych dwoie, drzwi zaś iednostronne iedne wszystkie opatrzone tak co do zawias, iako i zamknięć w stanie naylepszym, drzwi dwuskrzydlate na rodzay drzwi u wozowni będących, wyiąwszy we drzwiach znayduiących się od drogi, które są na prostych biegunach drewnianych, polepa w oborze zaczęta, co niedokończone strychulcami dołożone, dokończenie iako nieprzechodzące zostawia się chęci Dzierżawiącego, maiąc na względzie iż lubo bez tego obeyść by się można, przecież stosownie do artykułu kontraktu uzupełnienie budowy tey dokończonem bydź bedzie mogło.

5o. Co do stodół, takowe o trzech klepiskach pod względem ogólnego rzutu oka, są w stanie zupełnym, przystępuiąc iednak do rozbioru takowych zastaię iednę przycieś od podwórza zgniłą.
a. co do dachu część iedna szósta w stanie deterioracyi, daley przy klepiskach, drzwi oboskrzydlne na biegunach żelaznych i wrzeciązach oraz zamkami, przy srzednim klepisku znayduie się młockarnia z maneżem ośmiokonnym,przy każdym dyszlu znayduie się orczyk na ogniwie żelaznym okuty na dyszlu i szrubą przytwierdzony, w kole maneżowym śruby wszelkie w ogólności przy młockarni żelastwo niemogące tu bydź obięte pismem W. Karśnicki w stanie zupełnym przecież przyimuie?, niemniey i co do sieczkarni przy tym maneżu dołączoney, iednakowoż po drugiem obeyrzeniu teyże maszyny, pokazało się, iż koło paliczne wielkie dużo zdezelowane i palce połamane są, które potrzebuie reperacyi, prętów żelaznych pod bębnem gdzie się zboże wytłacza brakuie kilkanaście. Sieczkarnia zaś chociaż iest w dobrym stanie, przecie nie iest zdatną regulacyi teyże, ściany maneżu końskiego bite gontami w stanie znayduią się zupełnym.

6o. Przechodząc do owczarni takowa massiv murowana, sufitami lepionemi, takowa w naylepszym stanie z ogólnego względu, w szczegółowey zaś wchodząc rozbiór nadmienić wypada, że dach w iedney osmey części znayduie się nadwyrężony, przez wzgląd przecież sześcioletniey dzierzawy ninieysze nadmienienie pomiia się, co do drzwi trzy wrotnie dwuskrzydlate o wrzeciązach, zawiasach i skoblach, niemniey dwoie piedyńczych z zawiasami i skoblami, filary w szczycie są w stanie nadwyrężonym.
Wśród okólnika znayduie się stodołka w bale pod gontami o dwóch wrotniach, wrzeciązami i skoblami.

7o. Dwór z powodu tego na teraz nie opisuie się, gdyż iest ieszcze do roku przez Dziedzica zamieszkały.

Kolejno opisano drzewka owocowe, wysiewy i pastwiska. Potem wymieniono gospodarzy zamieszkałych w Bechcicach: Błażey Badura, Alexander Michalak, Jędrzey Łuczak, Józef Grzelak, Woytek Kacprzak, Mikołay Sobuś, Jakób Jonik, Stanisław Józefczak, Piotr Malinowski, Szczepan Sobuś, Ignacy Dudka, Józef Naydek. Wymieniono również gospodarzy z wsi Prusinowiczki: Jakób Adamczak, Filip Poreda, Felin Grzesiak, Adam Błaszczyk, Piotr Janczak, Jędrzey Kałuszka.

Inwentarz Leśnica (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1836. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 53)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w wsi Leśnicy powiecie Szadkowskim, Woiewództwie Kaliskiem dnia dwudziestego osmego Stycznia na dziewiąty Lutego Roku Tysiąc Osmset trzydziestego Szostego."

Eligiusz Dobek, dziedzic dóbr Leśnica wydzierżawił je Józefowi Rudnickiemu, a ten wezwał Rejenta Wincentego Kobyłeckiego w celu spisania stanu dóbr.

Zabudowania Dworskie

1. Dwór czyli dom dworski mieszkalny drewniany z bali rzniętych, wewnątrz wyrzucony na glinę, ma trzy pokoje, kuchnią i dwie komorki, przyciesi zgniłe, dach i owierki w większey połowie popsute, komin wielki murowany, ramy przy oknach w całem domu niedosyć dobre, w których szyby się znayduią. Do pierwszego pokoju z sieni iest zamek z kluczem do drugiego mnieyszego pokoju niemasz żadnego zamknięcia, na drugiey stronie po prawey ręce do drzwi tylko klamka, iak równie i do tylnego pokoju bez zamków, a do komory szkobel z wrzecążem, podłogi stare z tarcic.

2. Dom oficyna zwany, komin lepiony, stary, bez przyciesi, które pogniły w połowie większey z frontu i z tyłu nowo zaciągnięte, mieści w sobie pokoi dwa i trzecie schowanie, u drzwi z których iedne spękane znayduią się zamki i klucze, piece stare a ieden zupełnie spękany z cegły, ieden pokóy na gline wyrzucany, inne zaś bez wyrzucenia, dach w części stary, a częścią zreperowany, w oknach szyby całe, podłogi dobre, kuchnia w szczycie z sienią z tarcic, z dwiema drzwiami bez zamków, bez podłogi z kominem zruynowanym. Cały dom ten z bali rzniętych pokryty dranicami.

3. Dom Gorzelnia zwany z bali rzniętych, przyciesi nowe, dach z dranic w połowie stary, zły. Drzwi bez zamków, okna potłuczone, komin wielki murowany dobry, podłog w tym budynku niemasz.

4. Obora pierwsza z bali rzniętych starych, przyciesi pogniłe, ściany popaczone, dach słomiany bez kalonki zły.

5. Obora druga z bali rzniętych starych, przyciesi pogniłe, ściany popaczone popodpierane, dach słomiany zły i pierwsza obora grozi zawaleniem.

6. Stodoły iedna o dwóch klepiskach z bali rzniętych pod dachem słomianym dobra, druga stodoła stara o iednym klepisku z bali rzniętych pod słomą dachy niezłe?, trzecia stodoła o iednym klepisku, na którey pół dachu zawalony, ściany dobre z drzewa kostkowego.

7. Spichrz z bali rzniętych stary, bez dachu, bez krokwi, ściany spruchniałe.

8. Chlewy z drzewa kostkowego, przyciesi zgniłe, ściany spruchniałe rozwiedzione, dach z dranic zdezelowany.

9. Kurniki z dylów z bali dwa w iednym budynku z podłogami, z dachem, u wszystko w dobrym stanie.

10. Staynie w połowie z nowym dachem i nowem poprawieniem z drzewa starego, połowa zaś druga staien tych z drzewa balowego spruchniałego, przyciesi pogniłe, dach zupełnie się zawala, iedna przycieś w tyle nowa.

11. Sklep nowy drewniany pokryty dranicami, ziemią obrzucony, bez wrzecąza i skobla u drzwi.

12. Dwa sklepy murowane, czyli ieden sklep z dwiema wchodami masiv murowany, dach dranicowy zły, drzwi z zamkiem i kluczami.

Folwark Podlesie

1. Stodoła z drzewa kostkowego zrąb w dobrym stanie, dach w średnim stanie słomiany.

2. Owczarnia z drzewa kostkowego starego różnego w słupy w ziemie wkopane, połowa nowym dachem słomianym pokryta, a druga połowa dachu potrzebuie reperacyi.

3. Budynek folwark zwany na Podlesiu o czterech izbach z drzewa kostkowego, dach słomiany potrzebuiący wielkiey reperacyi, lamus lepiony na .......

4. Przy owczarni znayduie się przybudowany chlewik z łupków, dach słomiany.

Potem opisano ogrody i płoty, załogi włościańskie (wzmiankowani półrolnicy Wacław Stasiak, Dionizy Garczuk?, Mateusz Skowroński, zagrodnicy - Michał Mielcarek, Marcin Mielcarek).

Na końcu opisano resztę budynków dworskich.

1. Uzd z drzewa kostkowego pokryty tarcicami, które w iedney piątey części odpadły.

2. Karczma bez stayni wiezdney, którą Dziedzic rozebrał, z drzewa kostkowego stara, z kominem lepionym, dach słomiany zupełnie zły, która powinna bydź przestawiona bo nie iest podobna do reperacyi.

3. Przy karczmie znayduie się kuźnia drewniana w dobrym stanie bez statków kowalskich.

4. Młyn wodny w Leśnicy drewniany budynek o dwóch kołach, z których jedno nie mele bo iest zruynowane, dach słomiany nad całą młynicą, potrzebuie reperacyi z upustem i pogrodkami bez których nie może bydź użytkowana. Przy tym młynie znayduie się stodoła, którey połowa pokryta słomą, a druga połowa bez pokrycia.

Ziemiaństwo rolnictwo samorządy województwa łódzkiego tom 1

W 1928 roku ukazała się książka pt: „Ziemiaństwo rolnictwo samorządy województwa łódzkiego tom 1.” 

Została ona wydana w zakładach graficznych „Anioł Pański” mieszczących się w Piotrkowie Trybunalskim pod redakcją Zygmunta Kotkowskiego i Stefana Grodzieńskiego. 

Celem autorów było przedstawienie życia ziemiaństwa z terenu województwa Łódzkiego ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa, jako podstawowej dziedziny życia gospodarczego. W publikacji wspomniano również samorządy powiatowe, które odgrywały znaczącą rolę w krzewieniu kultury i tematyki rolniczej. Niestety nie udało się uzyskać wszystkich oczekiwanych opisów majątków i materiału ikonograficznego ze względu na nie dotrzymanie umów z wydawnictwem przez niektórych ziemian, którzy wzmiankowane opisy i zdjęcia nie nadesłali w ustalonym terminie. Stąd wiele cennych zdjęć nie zostało zamieszczonych. Publikacja zawiera w sobie unikatowe zdjęcia dworów z powiatów wchodzących w skład ówczesnego Województwa Łódzkiego. Z naszego obszaru wykonano fotografie już nie istniejących dworów w Stolcu, Dominikowicach, Wójcinku i wielu innych. 

Klisze wykonano w Zakładach Fotochemigraficznych Romana Borkenhagena w Łodzi nakładem Agencji Prasowej Reklamowo- Wydawniczej „Unia” w Łodzi. Ciekawe czy klisze się zachowały. Zdjęcia i opisy umieściłem w postach dotyczących danych miejscowości.
 

W książce opisano następujące majątki:

Bogucice, Bogumiłów, Buczek, Chabierów, Chwalęcice, Cielce, Dąbrowa Wielka, Dębołęka, Dominikowice, Garbów, Głaniszew, Głuchów (gm. Konopnica), Gzików, Jeżew, Kalinowa (gm. Błaszki), Kobylniki, Kopydłów, Kościerzyn, Lututów, Łężki, Małyń, Mikołajewice (gm. Warta), Modła, Morawki, Nacesławice, Niedzielsko, Nowa Wieś (gm. Brzeźnio), Prusinowice (gm. Szadek), Pruszków, Ptaszkowice, Rudniki, Równa, Stolec, Tymienice, Ustków, Wielgie, Wilczków (gm. Goszczanów), Wodzierady, Wodzierady Górne, Wojsławice (gm. Zduńska Wola), Wola Krokocka, Wójcinek, Wrząca (gm. Błaszki), Zakrzew (gm. Warta), Zalesie (gm. Zadzim), Zapole, Zapolice, Zygry.

Inwentarz Wola Flaszczyna (1823)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wincentego Kobyłeckiego z Szadku z roku 1823b. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, akt nr. 289)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się w Woli Flaszczyney Powiatu Szadkowskiego, w Woiewodztwie Kaliskim, dnia Dziewiątego Września Tysiąc ośmset dwudziestego trzeciego roku."

W związku z kontraktem dzierżawnym zawartym pomiędzy właścicielką dóbr Wola Flaszczyzna z przyległościami Heleną z Stamirowskich Dąmbską a Walentym Tuchowskim dzierżawcą wezwano na miejsce Rejenta Powiatu Szadkowskiego aby ten opisał stan dóbr.

W Woli Flaszczyney

Zabudowania dworskie.

1. Dwór drewniany z bali rzniętych, w którym znayduie się pokoi pięć, sala, garderoba, sieni dwie, na górze schowanie we wszystkich pokoiach podłogi z tarcic, u wszystkich drzwi w tym dworze są zamki z antabami, chaczyki, zasówki, okna wszystkie całe w dużych taflach. Dwór ten zewnątrz iest na kleniki gliną wylepiony i wybielony na wszystkie strony. Wewnątrz zaś pokoie są na obiciach papierowych malowane, piece angielskie z kafli, wielki komin massif murowany, dach z gontów. Stan dworu iest zupełnie dobry żadney nie potrzebuiący reperacyi.

2. Officyna o dwóch stancyach, stayni, wozowni, spichrzu na górze z bali rzniętych pod gontami, komin murowany, okna całe, drzwi z zamykaniami, a wogóle officyna ta iest zupełnie w dobrym stanie.

3. Officyna z kuchnią budynek ten iest stary ale ieszcze dosyć w dobrym stanie, dach z gontów, dobry. W tey officynie znayduie się stancyi 4 i komora z kuchni wchodząc, do którey to komory wcale niemasz okna tylko deskami zasunięte. Drzwi wszystkich 10 przy których szkobli i wrzecądzów tylko 6. W kuchni brakuie pół okna, oprócz tego w innych oknach iest potłuczonych szyb w różnych tafelkach 28. Komin wielki murowany, w stancyach są piece i kominki.

4. Stodoła o dwóch klepiskach niedawno wystawiona, dach słomiany, od brzega wokoł po dwa szory z dranic dachu. W tey stodole w połowie iednego sąsieka iest spichrz bez podłogi z posową z tarcic. Przy tey stodole wrótni iest czworo, z tarcic kołkami drewnianemi przybitych, na biegunach przy każdey wrótni są szkoble i wrzecądze. Stodoła ta iest zupełnie w dobrym stanie, oprócz że potrzeba kawał nowego progu i trzech biegunów.

5. Owczarnia z bali rzniętych stara słomą poszyta zdatna ieszcze do użytku, oprócz małey reperacyi około wrót. Posowa iest z żerdzi nie więcey iak w połowie. Przy tey owczarni iest przystawiony chlew stary.

6. Obora z bali rzniętych słomą poszyta, podłoga z bali w stanie dosyć dobrym, drzwi są na biegunach bez szkobli i zawias.

7. Spichrz z bali rzniętych z sześciu koycami i dwiema sklepami murowanemi spodem. Drzwi do sklepów i do spichrza na zawiasach z szkoblami i wrzecądzami. Dach z gontów, posowa z tarcic. Spichrz ten iest w stanie zupełnie dobrym.

8. Stodoła o jednym klepisku słomą poszyta w stanie dobrym, wrotnie na biegunach, przy których szkoble i wrzecądze.

9. Staynia z bali rzniętych, dach słomiany od dołu dwa szory dranic. Staynia te iest zupełnie w dobrym stanie, oprócz że brakuie iednego żłobu w połowie stayni z jedney strony i połowe wrutni z biegunem. W stayni tey iak i w oborze pod Nr. 6 wyrażoney są żłoby i drabiny, w stayni tey brakuie kawałek podłogi nie więcey iak pięć deli.

10. Chlewy i kurniki drewniane, maiące drzwi dobre, lecz szkobli i wrzecądzów brakuie sztuk 7 zresztą chlewy te i kurniki są w dobrym stanie.

11. Obora przy gorzelni niedawno wystawiona, dach z dranic, drzwi i podłoga dobra.

12. Gorzelnia drewniana, dach z dranic, komin wielki murowany, wewnątrz z jedney strony wielka izba gorzelna, a z drugiey do piwa robienia. Gorzelnia ta iest w dosyć dobrym stanie z drzwiami dobremi z dwiema garcami z wężem trzech beczkowemi i kotłem blisko dwóch beczkowem, garce te są, ieden nowy, a drugi używany dobry pokrywa przy którym pokrywa dziure ma iedne i brzeg obtargany, statków w gorzelni znayduie się dwie lagierki z żelaznemi obręczami konwi 2ie, drybusów 16, kadzi 2ie, skrzynia do wywaru i do surowca, pukadek pod słód, przycier do piwa, sądków 4, beczek 9, różnych blachy 2ie.

13. W ogrodzie przy dworze są dwa sklepy z drzwiami z szkoblami i wrzecądzami w dobrym stanie. Dwie spiżarnie w kuchni, w gorzelni brakuie szyb ośmnaście.

14. Zabudowania dworskie w Woli Lipińskiey na folwarku Pałki.

1. Owczarnia nowa dwiema szorami od dołu a u góry słomą poszyta, przy którey drzwi z kunami żelaznemi i furtka z szkoblem i wrzecądzem.

2. Stodoła o iednem klepisku słomą poszyta stara, ale zdatna do użytku.

W Rościeszynie

1. Dwór drewniany na kleniki wybiiany pod dachem z dranic o czterech pokoiach, kuchnia w środku z zamknięciami i oknami dobremi, podłogą, kominkami, piecami i dużem kominem murowanem, niepotrzebuiący żadney reperacyi oprócz że w dymnikach okien brakuie i dwóch szyb w oknie.

2. Staynia nowa z wozownią, pod słomą z szkoblami i wrzecądzami, u drzwi przy wozowni iest kuna żelazna. Podłoga w stayni, złub i drabina.

3. Spichrz wraz z lamuzem, dach słomiany, dwa dymniki zamykane w spichrzu sześć koyców, a 4 na górze, drzwi z szkoblami i wrzecądzami, posowa z tarcic.

4. Stodoła o jednym klepisku dosyć w dobrym stanie, wrotnie na biegunach z szkoblami i wrzecądzami, słomą poszyte.

5. Stodoła stara o dwóch klepiskach, która podług kontraktu ma bydź przez Possessora przestawiona, przy tey znayduie się chlewik.

6. Owczarnia w dobrym stanie z wszelkiemi porządkami z posową, drzwiami, zamknięciami, picznikami sztuk 6 i drabin czyli lasów 7.

7. Chlewy z kurnikami: iest ich sztuk sześć, w których się znayduią korytka, karmnik w szczycie z korytem przykrywanym i podłogami, drzwiami, szkoblami i wrzecądzami, dach słomiany, oprócz że środkowych ścian niema także szkobli i wrzecądzów brakuie.

8. Gorzelnia ieszcze zdatna do użytku oprócz że dach potrzebuie reperacyi. Przy gorzelni iest komora z podłogą i drzwiami, skrzynia także do wywaru bez wieka, studnia balami ocębrowana do teyże rynna.

9. Karmiki dwa blisko dworu z posowem, dachem i drzwiami dobremi, dymnikiem.

10. Obora słomą pokryta dosyć w dobrym stanie z drabinami i żłobami, przy którey iest chlewik bez posowy
W gorzelni w Rościeszynie znayduie się:
Garniec wężowy trzech beczkowy z pokrywą, rurnica iedna z żelaznemi obręczami, drybusów 6, .... o dwóch uchach, kocioł ieden dwuch beczkowy.

Dalej opisano obsiewy zbóż i ogrodowiznę w Woli Flaszczynej i Rościeszynie, inwentarz gruntowy (krowy, jałowizna, konie fornalskie, owce). Potem opisano załogi włościan, ich inwentarze gruntowe, narzędzia rolnicze i powinności. Wynotowałem ich nazwiska.

Wola Flaszczyna:
Zagrodnicy- Andrzey Szkudlarek, Antoni Ziemek, Szymon Kubiak, Franciszek Ziemek, Józef Kuchciak, Antoni Klimczak, Mikołay Dymecki, Wawrzyniec Kubiak, Błażey Gogól, Piotr Kołodzi, Franciszek Janczak
Komorników nie ma.

Wola Lipińska:
Siedmiu zagrodników bez podania nazwisk.
Komornicy trzej bez podania nazwisk.

Rościeszyn:
Trzech zagrodników bez podania nazwisk.
Komorników czterech bez podania nazwisk.