-->
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą X Inwentarze Dóbr X. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą X Inwentarze Dóbr X. Pokaż wszystkie posty

wtorek, 8 lipca 2025

Inwentarz Brzeski (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 724-725.  
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.



Najprzód dworek o jednej izbie z dwiema oknami, z alkierzem o jednym oknie. Przy tej izbie druga izba o jednym oknie, z alkierzem także o jednym oknie.
W obudwóch izbach piece z gliny, sień, kuchnia i na drugiej stronie dwa kurniki przez drzwi. W tym dworku wszystkie drzwi na zawiasach. Dworek ten in parte pod gątami, in parte pod snopkami, cały stary, z gruntu zły, reparować go nie można. Ten do pomięszkania oddaje się Jmc Panu Janowi Umińskiemu.
W podwórzu do wprowadzenia koni oddaje się stajenka mała przy wrotach będąca z delików ciesanych zbudowana i ta oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. Stodoła o jednym gumnie od nowego spichlerza, w której żadnego zboża nie masz, także spichlerz stary, zły, idąc ode dwora, ku stodołom, po lewej stronie będący. I to się oddaje Jmc Panu Umińskiemu. W polu jednym ku Rojkowu role dwie, jedna Stankowizna, druga Frąckowizna, jako dawniejszą tradycją oddane, tak i teraz oddaje się Jmc Panu Umińskiemu, aże te role jarzyną nieobsiane, tylko na jednym stajaniu grochu składów cztery, więc z folwarku pańskiego podle tych ról idąc ode wsi Brzysk po lewej stronie za drogą będącego, grochu składów ode drogi piętnaście, za tym zaraz grochem ku wsi Brzyskom, na drugim stajaniu tegoż folwarku całe stajanie jęczmieniem zasiane. Te piętnaście składów grochu ode drogi i to całe stajanie jęczmienia oddaje się do sprzątnienia Jmc Panu Umińskiemu, po sprzątnieniu zaś zboża, rola do Jmc Pana dziedzica będzie należała, tylko role te dwie Frąckowizna i Stankowizna i ztemi czteroma składami grochu do Jmc Pana Umińskiego będą należały nade drogą idąc od wsi Brzysk do Grabi na prawej stronie za Cierniem działki dwa, aż do roli Olejnikowej ciągnące się do granic Sobiepańskich. Dalej idąc tą drogą ku Grabi, na lewej stronie działek Wrześna nazwany między choinami staj troje, żytem zasiany  tak przy tym działku dwie puste role, jedna staj troje żytem, a druga w staj dwoje żytem, trzecie staje pszenicą zasiane.
Reszta staj, aż do granic Grabskich odłogiem leży. Te działki i z temi dwiema pustemi rolami z żytem i pszenicą oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. W polu zaś ku Sobiepanom za wsią, prosto w dwór folwark poczynający się od rowu, aż do ról pustych wszerz  i przy nim role dwie puste, aż do miedzy na kłosy i  czernie i dwa dąbki stoją w dłuż trojgiem staj ciągnący się dwojgiem staj ten folwark i jedna pusta rola, także dwojgiem staj owsem zasiane, na drugiej zaś pustej roli chłopi na składowe posiali ten folwark i te dwie puste role z owsem /: oprócz zboża tego, co chłopi na jednej pustej roli posiali, które im się do sprzątnienia pozwala:/ oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. Łąka na Koniówkach, ta się oddaje Jmci Panu Umińskiemu. 
Poddaństwo Stanisław Żelazny, Mikołaj Żelazniak pułrolnicy robią po dni trzy w tydzień dwojgiem, dają po dwa kapłony i po mędelu jajec, mają po cztery woły, po jednej krowie, zasiewki, chałupy, stodołki i inne załogi, także Walek Żelazny komornik robi dni dwa w tydzień ręczną robotą, innej daniny nie daje, c i wszyscy oddają się Jmc Panu Umińskiemu. 

Młyn na rzece Widawce o dwóch kołach, ale na jedno koło nie myle dla niebędących kamieni. Izba u tego młyna stara, bardzo zła, nowego zbudowania potrzebuje i cały młyn stary, niedobry ten oddaje się Jmc Panu Umińskiemu.
Browarek w podwórzu, w którym jest garniec i kociełek oboje małe, więc w tym browarku od dnia dziejszego, w trzecim tygodniu i tak continus, trzeci tydzień należyć ma do Jmc Pana Umińskiego, do robienia piwa i palenia gorzałki. 
Ogród za stajenką, nade drogą i sad za dworkiem całe wydzielają się Jmc Panu Umińskiemu.
W rzece i w stawkach wolne ryb łowienie także w borach i lasach na opał i na budynek wolnie rąbanie, szynkowanie piwa i gorzałki w chałupie, albo w którym sposobniejszym miejscu, albo jeżeli sobie zbuduje karczmę, pastwisko wolne na wszelkim miejscu pozwala się Jmc Panu Umińskiemu, sól suchedniowa na też dobra Brzyski należąca wydziela się i oddaje temuż Jmci Panu Umińskiemu. 



czwartek, 3 lipca 2025

Inwentarz Wesółka (1769)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 111-12.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Kopia wizji Włości Wesołka nazywającej się z spisania[?] 20 marca przy niżej na podpisach [...] szlachcie tudzież i Janie Kazmierczaku z Wólki Bałuckiej woźnym na gruncie dnia 20 marca roku 1769 uczyniona. 
W tej Wesołce jest folwark, dach słomą poszyty zły, bo ciecze wszędzie, ledwie nie jak przez przetak. Idąc do sieni jest mostek zły, zgniły, drzwi proste na biegunach drewnianych z klamerką i zaporą drewnianą. Z tej sieni jest izba, do której drzwi na zawiasach i [h]akach żelaznych, ale słabych z antabką do zamykania. W tej izbie jest kominek lepiony, piec z prostych kafli do dwóch izdeb zły, wierz zapadnięty, ławeczka przy nim na pniaczkach, szafa w rogu izby przy ścianie prosta. Okien dwoje z szkła okrongłego, prostego, w drewno oprawne, bez posadski, pułap cały. Z tej izby jest alkierzyk, do którego drzwi na zawiasach i hakach żelaznych, z wrzeciązem żelaznym, i takowemiż dwoma skoblami. W tym alkierzu okien dwoje, jedne dobre, a drugie stłuczone, tamże kominek lepiony, pułap stary. Z tego alkierzyku są drzwi do kuchenki alias do wielkiego komina na biegunach drewnianych z wrzeciązem i dwoma skoblami. Ten kumin jest zły, rynny pogniły, poociekał, potrzebuje reparacji albo inszy trzeba postawić. Z tejże kuchenki do sieni są drzwi na biegunach drewnianych, kołek z sznurkiem do zamykania. Z tej sieni jest stajenka, do której drzwi na biegunach. W tej stajence jest żłob, drabina zła, dylina porujnowana. W tejże stajence są drzwi dwoje, jedne do chlewika, jedne do chlewika, drugie na dwór, bez pułapu, ten cały budynek w jednym zrebie, ale całego pokrycia potrzebuje. 
Obora ze starego drzewa stawiana, zła, którą tylko podpory trzymają, połową poszyta, poszywka zła, połowa taż druga chojną pokryta i chojna z niej obleciała, pogniła. 
Spichlerzyk stary, zły, popodpierany, żeby nie podpory z boków to by się obalił na ziemie, ściany bowiem spróchniały i zgniły, poszywka na nim zła, drzwi na zawiasach i [h]akach żelaznych z wrzeciążem i skoblami. 
Stodoła z wrotami dwojga, obiemi nie dobremi z wrzeciążem i dwoma skoblami popodpierana i dach zły wszystek. Druga stodołka połową obalona i reszta się wywróci. 
Browarek z całek w słupy jak chlew postawiony, słupy w ziemi powgniwały i ten się obali. Ozdowienka zrujnowana, piec obalony, płota wkoło ogrodów ni masz kawałka dobrego. 
Na wsi budynki niedobre, bo się chałupa jedna obaliła, i druga potrzebuje reparacji, a chłopy nie dbali. Grad przez większą połowę stłuk tak na dworskim, jako i na chłopskim. Chłopy upadli, których trzeba ratować, do siewu, tak na oziminę, jako i na jarzyne. Woły założne u chłopów stare, mizerne, których było osiem, lecz z nich zdechło dwa, trzy zaś bardzo mizerne i mało co z nich roboty. Ugór opisany inwentarzem, że miał być podorany przed S. Janem, a w samej rzeczy i prawdzie mało co tknięty dopiero za zawarciem[?] i zabraniem possessji podorywać kazałem, z jakowej przyczyny i zatrudnienia około tejże podorywki uszkodzenie i detryment poniosłem znaczny w sianie, bo tak z racji ponujących częstych deszczów i niepogodów, jako i dla niesposobności wystarczenia zaciegem ludzi i w czas jeden zgromadzonej roboty i podorywki, też łąki wypasione były za possessji przeszłego dzierżawcy przez co jako uszkodzenie w łąkach tak i siana znaczne umniejszenie stało się, a stąd poszła i nastąpiła szkoda, że dla niedostatku i zabrakowania paszy osiemnaście sztuk zdechło bydła rogatego oprócz innego nie rogatego. 
Wołów na załogę krepiłem parę i klacz jedna. 
Młyn Orchowski przyłączony kontraktem do tejże Wesołki potrzebuje reparacji, to jest wybudowania stempnicy, która zdezelowała się i od kilku lat zaniechana, a jako jest potrzebna, tak byłaby wygodna i profit mogącaby uczynić prowentu i awantażu, to zaś bydz nie może bez wybudowania stempnicy, starej bowiem nie masz co reparować. Młynarz tejże potrzebnej budowi podjąć się nie chce, chyba za [...] bo i tak należącą summę ledwie wypłacać może, i to za usilnym wymożeniem. Tegoż pomienionego młyna groble dla gwałtownych częstokroć przypadających powodzi, często potrzebują tamowania i zawozu, czemu ciężko jest wystarczać. 
Ignacy Chabielski, 
Franciszek Bielski

wtorek, 1 lipca 2025

Inwentarz Szarów Pański (1769)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 239-240.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja w dobrach Szarowie na połowie WJm Panów [..]lentego i Hiacentego Skotnickich braci między sobą [...] pominionego Szarowa połowy dziedziców przy prezencji Jmsciow szlachty Wojciecha Łosia, Jakuba Chlewskiego, tudzież Mateusza Matuszewskiego woźnego przysiężnego od Jmc Panów dziedziców tak budynków i zasiewów wszystkich [...] na gruncie czynione. 

Najprzód wchodząc w podwórze wrota, te ze wszystkim reparacji potrzebują. Z podwórza wchodząc do dwora drzwi do sieni na biegunach prostą robotą, drugie drzwi do izby pańskiej z tarcic na zawiasach przez zamknięcia. W tej izbie okna dwa w tafelki małe, w których szyb siedm potłuczone. Piec z prostych kafli[?] [...] drzwi do pokoiku na zawiasach z tarcic i podłoga w tymże pokoiku i w izbie okno z tafelków małych w drewno oprawne, w którym brakuje trzech tafelek, kominek dobry i w nim sabatnik, posowy na tychże izbach z tarcic, na przeciwko czeladnia[?] izba, do której drzwi na biegunie prostą robotą. W tej izbie okno jedno w szyby okrągłe, trzy części całe, a czwartej nie masz, kominek dobry, piec z kaflów prostych, ten reparacji potrzebuje, izba przez[?] podłogi, posowa z tarcic. Wchodząc do komory drzwi na biegunie, posowa z delików, cały dwór z drzewa rzniętego, drzwi dwoje w kuchni na biegunach, komin dobry, dachu potrzebuje pokrycia[?] i częścią poszycie na nim złe. Spichrz[?] z drzewa rzniętego, dobry, drzwi na zawiasach z szkoblem i wrzecądzem, w którym podłoga dobra, z posową dobrą. Na górę drzwi przez zawias i szkoblów, stajnia z podłogą dobra, obora[?] także dobra, między stajnią i oborą wołownia, a te budynki pod jednym dachem z drzewa kostkowego nowo postawione. Idąc dalej szopa z delików starych, jedna ściana nowa, w pół pokollona[?] i połacona[?], a w pół staremi snopkami poszyta. Stodoła z drzewa rzniętego o pięciu sochach, z jednym klepiskiem, ściana się jedna obala i socha jedna pochylona [...] podparta. Wedle tej stodoły obora stara, obala się, z gruntu reparacji potrzebuje. Ozd z drzewa rzniętego, drzwi na biegunach z tarcic, przez zamknięcia, dach miejscami poszycia po[trzebuje?]. [Stu?]dnia w podwórku nowo ocembrowana, płot od wrót [od je?]dnej izby idący płatami ogrodzony, który miejscami [...] potrzeba, drugi płot od dwora do spichrza płaciany i [...]łożenia[?]  potrzebuje, inne płoty około ogrodów chruściane, [wszy?]stkie niedobre tak około sadu i tesz[?] niedobre, [...] ale nie wypełzł[?] z drugiego. 
Chałupa pierwsza od dworu idąc [...] po lewej ręce, w której mieszka chłop Piłat, znacznej reparacji potrzebuje. Stodoła do tejże chałupy i ta reparacji potrzebuje, obora dobra. 
Druga chałupa, w której mieszka [...] i ta z grunta reparacji potrzebuje, stodoła do tej chałupy [...] z chlewami dobra. 
Trzecia chałupa, w której mieszka [...] Gręda, nowa ze rzniętego drzewa, drzwi na zawiasach [...], na niej poszycie miejscami potrzebuje poszywki. 
Czwarta chałupa, w której mieszka chłop Bolesta, dobra, drzwi na zawiasach z tarcić, stodoła do tej chałupy z chlewami dobra [...]. 
[Pią]ta chałupa, w której mieszka Sobek [...], dobra, z komorą i chlewami przez stodoły. 
[Szó]sty plac próżny, do którego stodoła, ta reparacji potrzebuje. 
Siódmy plac między Kałużnią i Grędą pusty. 
[Pomijam opis zasiewków]
Działo się w Szarowie na gruncie dnia pierwszego sierpnia roku 1769.
Jakub Chlewski ręką trzymaną, Mateusz Matuszewski



piątek, 27 czerwca 2025

Inwentarz Siemiechów (1770)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 400-02.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.


Inwentarz dóbr Siemichowa między Wielo Jmc Pany Janem i Michałem bracią rodzonemi Grabieńskiemi stosujący się do kontraktu przedażnego 3tia junij 1770ku spisany. 

Najprzód wchodząc do dwora, dwór pod gontami złemi, przyciesi pod nim nadpróchniałe, powyprężane, tudziesz i ściany, wchodząc do sieni drzwi na zawiasach żelaznych z tarcic, okno nad drzwiami siennemi, żadnej w nim szyby nie masz, tylko ramy stare, w tej sieni drzwi po prawej ręce na górę zawiasami, skoblem i wrzecądzem i schodami, drzwi drugie do izby pustej na żelaznych zawiasach, skoblem i wrzecądzem, w której izbie ani komina, pieca, podłogi i polepy nie masz, z której izby pustej pokój, w którym ani podłogi, ani drzwi, okien i ramów nie masz, w tejże wielkiej samej sieni drzwi do kuchni także na żelaznych zawiasach, w tejże kuchni kotlina z kamieni, gliny jest ustawiona, po drugiej stronie z tej sieni idąc do pokoju także drzwi na zawiasach z haczykiem i wrzecądzem, w tymże pokoju komin dobry z cegły murowany, piec kafle szare dwa pokoje rozgrzewający potrzebuje reparacji, koło tegoż pieca ławek dwie, kredens do szkła dobry, zamek w górze zepsowany i klucza do niego nie masz, u tego kredensa sedes nadpsowany, stół na srzodku w tym pokoju okrągły do wstawienia piwa z drzwiczkami i zamknięciem. Obraz wielki Ukrzyżowanego P. Jezusa, mniejszych trzy na płótnie z ramami, obraz S. Antoniego na desce jeden.
W tym pokoju okien w drewno okienicami na zawiasach dwa, w każdym oknie po tafli sześć, ale dwie ze wszystkim stłuczone, z tego pokoju wchodząc do drugiego drzwi na zawiasach z wrzecądzem, z chaczykami dwiema i z skoblami, w tym pokoju obrazów większych dwa, mniejszych trzy na płótnie z ramkami, komin murowany dobry, okno w drzewo w czterech taflach, ale jednej nie masz, szafka mała prosta ze skobelkiem, szafeczka mała z dziesiąciu szufladkami, w niej jednej brakuje szufladki, w tym pokoju stołków z poręczami cztery, bez poręczy sześć, taborecik jeden, drugi skórzany stary, w tych pokojach posowy i podłogi z tarcic dobre, wychodząc do sianki z pokoju drzwi na zawiasach z haczykiem i skoblami, drzwi w tej siance do izbetki także na zawiasach z wrzecądzem, w tej izbie okno w małe szybki, połowa szyb brakuje, posowa ze starych tarcic bez podłogi, z niej drzwi do komory z desek na biegunach z wrzecądzem, takież drugie z komory na dwór, z izbetki wychodząc na róg dworu do piwnicy drzwi dwoje na zawiasach z wrzecądzami, wchodząc dotej piwnice szyja murowana, z gruntu zepsowana, w tej piwnicy okienko na wschód słońca wyprowadzone do szczętu zdezelowane, w którym kratka żelazna w cztery szyny. 
Przy tym dworze czeladnica ze starego dwora pod snopkami, drzwi tak do sieni, jako do izby na biegunach z wrzecądzami, okien cztery deskami zabite, tylko jedno jest i to dużo złe, ściany wniwecz spróchniałe upadają, tylko na podporach wiszą, piec i komin zgliny. 
Samboża z gruntu zdezelowana, schody zgniłe, drzwi z wrzecądzem i zamkiem starym bez klucza, balki trzy z gruntu zgniły w środku, okien dwa, których w ołów szyb całych tylko 15 dico piętnaście, w drewno dwadzieścia i pięć, insze deskami zabite, dach zły zewsząd ciecze i gnije, u komórki po prawej stronie ze dwora drzwi na zawiasach z wrzecądzem i zamkiem, po lewej stronie u komory drugiej drzwi z wrzecądzem na biegunach. Wrota na biegunach. Podwórze wdarte żerdzi wiertane. Browar stary zrujnowany. Drzwi troje w nim do sieni, izby i komory na biegunach, okien dwa, jedno całe, w drugim brakuje szyb piąciu. 

Statki browarne. 
Przycierów starych pięć. Garniec do palenia wódki mały jeden, który na nic się nie zda. Chlewików cztery, piąty ku karmikowi, ściany i przyciesi zgniły. Dach pod snopkami z gruntu potrzebuje poszycia. Karmik na piąciu wieprzów dachu potrzebuje.
Za karmikiem stajnia bez podłogi, wozownia i stajenka mała pod gontami, drzwi u stajni na biegunach, u wozowni wrota na biegunach, ale szpągi zrujnowane i progi zgniłe, u stajenki drzwi z wrzecądzem, u drugich na tył ściana wypadła, od stajni do spiklerza płot w żerdzi darte wiercony u spikrza wierzch pobicia potrzebuje wielkiego, drzwi z wrzecądzem, zawiasami, szynalami, na górę drzwi na zawiasach także z wrzecądzem, schody dobre. 
Stodoły w trzy sąsieki, w pierwszej od owczarni wrót dwoje, kuny dwie ze szkoblami, u drugiego gumna wrota także z kunami dwiema, w obudwóch progi zgniłe, u sieczkarni przy stodołach drzwi na biegunie z wrzecądzem. Te stodoły wraz i z sieczkarnią nowego potrzebują poszycia, u tych zaś stodół dla podparcia ich jest podpór danych dziesięć, które tylko też stodoły wspierają.
Owczarnia o przęsłach trzech, ale podpór od rzeki trzy, w której owczarni o jednym przęśle przez złe poszycie cztery bale zgnieły i poszywki całej potrzebuje. Wrota na biegunach, u wrotek wrzecądz.
Obory okolite, w tych oborach chlewików większych dwa, mniejszych dla cieląt dwa, wrota i drzwi wszystkie na biegunach. Te obory nadpróchniałe, w środku w okole przyciesi i ściany już powypadały, kozły trzy złamane, na których dach pochylił się,  reparacji znaczniej i poszycia potrzebują. 
Browar nowo zbudowany pod deskami na pastwisku na miejscu dla mokrości do mieszkania niezdatny. Sień, izba, komora, posowa jest i suszenie na górze, u sieni i komory drzwi na biegunach, u komory drzwi drugich i u izby nie masz, także kumina celuści i pieca nie masz. Kumin wywiedziony, tego trzy części stoją, czwarta z gliną i tyczkami opadła na ziemię. Kocioł wlepiony, żelazny w sieni.
Sadzawek zarosłych dwie, u których groble poroziezdzane[?] do gruntów i żadnego mnicha nie masz. 

Wieś i inwentarz wiejski.
Pierwsza chałupa kmiecia Grzeli spustoszała, od której troje drzewa ze ściany od izby, kumin, pułap, dach z srzodkiem zawalony, z sieni się tylko drzewa kilkoro zdać może. Komora rozebrana, w której nikt nie mieszka. 
Druga chałupa Owcarzowa, malutka, bez komory o sieni, stodołka też przy niej, ten Owcarz niepoddany.
Trzecia chałupa nowa tegoż kmiecia Grzeli z sienią i izbą. Stodoła o dwóch sąsiekach, ale słupy pouchodziły. Tenże kmiec ma wołów cztery, koni parę, krowę, wóz, maciorę, pług, redło, siekierę, kosę, sierpów dwa. 
Czwarta kmiecia Pawła, w której ściany w ziemię powchodziły i pougniewały, dachu potrzebuje, komora przystawiona do tej chałupy. Stodoła o dwóch sąsiekach, w którym sąsieku komórka, u tej stodoły węgły pougniewały już wpadły w ziemię, pokrywka zła. Ten kmiec ma wołów cztery, krowę, wóz, maciorę, pług, redło, siekierę, kosę, sierpów dwa. 
Piąta Kacprowej komornice o sieni, izbie i komorze, poszycie mizerne, ściany w ziemię wpadły. Stodołka o dwóch sąsiekach.
Szósta chałupa Banacha Tasarza półrolnika z izbą, sienią i komorą, niedawno zbudowana. Stodołka o dwóch sąsiekach w słupy, nachylona. Ten półrolnik ma wołów cztery, krowę, wóz, maciorkę, pług, redło, siekierę, kosę, sierp jeden.
Siódma Błacha zagrodnika, izba z sianką bez komory, nowa. Stodołka o jednym sąsiedzku. Ten zagrodnik z zasiewkiem, wołów niemający, tylko kosę, sierp, siekierę. 
Ósma Klimka półrolnika Górala niepoddanego, z sienią, izba, i komora. Stodołka o jednym sąsieku, mizerna. Ten półrolnik ma wołów cztery, krowę, wóz, maciorę, pług, redło, siekierę, kosę, sierp jeden. 
Dziewiąta Piotra Mielczarka, dwóchdniowego, z sienią, izbą i komorą, dobra, i stodołka o jednym sąsieku, i ten inwentarza pańskiego niema. 
Dziesiąta Urbana zagrodnika trzechdniowego, z izbą, sienią i komorą. Stodołka o dwóch sąsiekach mała. Ten ma wołów parę, krowę, wóz, maciorę, pług, siekierę, kosę, sierp.
Jedenasta Wojciecha Janioka, chałubnika o sieni, izbie i komorze, nad komorą poszywka zła. Stodołka o jednym sąsieku, w której węgły pougniewały i przyciesi.
Dwunasta Balcera zagrodnika z sienią, izbą i komorą, mizerna. Stodołka o jednym sąsieku i przystawku. Ten zagrodnik trzejdniowy ma zasiewki dworskie.
Chałupa Grzeli Deski zagrodnika z sienią, izbą i komorą, przy chlewie gumienko bez sąsieków, tylko się w Kacprowej stodole mieści. Ten chłop trzejdniowy niepoddany, bez zasiewków, bez inwentarzy dworskich.
Młyn na Warcie o dwóch kołach. Młynarz ma wołów parę dworskich z zasiewkami dworskiemi. Młynica ze wszystkim wyporządzona. Izba dobra z komorą starą. Stodoła ze starego drzewa o dwóch sąsiekach, ale zdrowa. Karmik nowy. Sadzawki dworskie dwie za dworem zarosłe. Mnichów nie masz ani znać upustów, groble do szczętu poroziezdzane. 
Kaplicy tylko znak został i przyciesi trzy.
Tarnia z rzniętego drzewa, pod którą przyciesi zgniłe i dachu nowego brakuje, w tej pułap w kilku miejscach wypadł. 
Jan z Grabna Grabiński
Michał z Grabna Grabiński

środa, 18 czerwca 2025

Inwentarz Baszków (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 458-60 .
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.



Najprzód oddają się pobudynki dworskie w dobrach Baszkowie Jm Panu Antoniemu Tokarskiemu, jako to mielcuch już nad sta[ry?], w którym drzewo spruchniałe i dach snopkami poszyty reparacji potrzebuje, do tego mielcucha wchodząc drzwi do sieni na zawiasach żelaznych i z wrzecądzem do zamknięcia. W tej sieni kocieł do robienia piwa z kadziami dwiema i innemi statkami należącymi, z której to sieni wchodząc do izby drzwi na zawiasach z chaczykiem i klamką drewnianą. W izbie zaś podłogi nie ma, lecz tylko cegła miejscami wysadzona, piec, komin prostą robotą reparacji potrzebuje, okien dwa w szyby proste. W tym mielcuchu mięszkanie i possessja JmPanu Tokarskiemu pozwala się.
Za tym mielcuchem gorzelnia już nadpustoszała o sieni i izbie, w której znajduje się garce dwa, jeden o trzech rurach i z pokrywą, ten JmPanu Tokarskiemu oddaje się drugi zaś o dwóch rurach, który WJmPanu Biernackiemu zostawia się, jednakże na inne miejsce z gorzelni przeniesiony bydz powinien, także przykadków dwa i z innemi do garca należytościami JPan Tokarski trzymać ma także do tej gorzelni i mielcucha studnia z wiadrem i rynnami należyć będzie. 
Ozd jako w sobie jest z korytem do zalewu i suszarnią. Stodoła nowa o bojowisku jednym, o dwóch sąmsiekach i wrotach dwojgu na biegunach z żelaznym zamknięciem przy spichrzu będąca. Drugiej stodoły starej połowa od spichrza o jednym bojowisku i wrotach dwojgu, także z żelaznym zamknięciem.
Spichrz o górnym i dolnym schowaniu, w tym spichrzu dolne schowanie Jm Panu Tokarskiemu, do którego drzwi na zawiasach i z zamkiem także z wrzecądzem, górne zaś schowanie WJmPanu Biernackiemu zostawuje się. Stajni połowa od mielcucha i sadzawki będąca z komórką w tej stajni, dylewanie przez połowę tylko, o żłobach dwóch, drzwi do niej na biegunach bez żadnego żelaznego zamknięcia. Obory nowej połowa, gdzie przed tym owce i konie stawały, od stodoły nowej i spichrza będąca, do tej wchodząc wrota na biegunach, komórka do schowania z przegrodą na rogu idąc do mielcucha po lewej ręce będąca także i gęśnik przy tej komórce jeden. Chlew przy gorzelni i mielcuchu jusz napustoszały, piwnicy połowa jako jest przegrodzona od [po?]dworza będącej do tej drzwi na zawiasach z wrzecądzem żelaznym. Te pobudynki jako są opisane ze wszystkim Jm Panu Antoniemu Tokarskiemu w possessję oddaje się. Także na potrzebę gruntową krów sześć, koni fornalskich cztery, wóz jeden, u którego koła szybowane, lecz mocno wyjeżdżone i nadpustoszałe Jm Panu Tokarskiemu zostawuje się. 


Krescencja zbóż. 
Najprzód żyta za stodołami Baszkowskiemi między Smugiem a drogą z Baszkowa do Jakubic idącą po prawej stronie przy rowie staj dwojgiem zagonów osiemdziesiąt cztery, tak[że?] przy tym zaraz poprzecznim stajem jednym zagonu pięćdziesiąt siedem. Item wedle figury na de drogą od Warty ku Kościerzynu idącą stajem jednym zagonu sto trzydzieści. Za tym żytem ku Jakubicom staj czworgiem zagonów osiemdziesiąt cztery. Przytymże za wsią pod Jakubicami staj trojgiem zagonów czterdzieści. Eficit żyta wszystkiego zagonów siedmset siedemdziesiąt i jeden. 
Jęczmienia między tym żytem najprzód nade drogą przy rowie staj dwojgiem zagonów dwieście. Item za tym ku Jakubicom stajem jednym zagonów sto dwadzieścia także od Pasieki, czyli granic Bartochowskich stajem jednym zagonów pięćdziesiąt i klinów siedm. Przytymże zaraz stajem jednym zagonów czterdzieści trzy, także przy tym stajem jednym zagonów pięćdziesiąt i dwa. Wynosi jęczmienia wszystkiego zagonów sześćset sześćdziesiąt pięć i klinów siedm. Jarki pod Jakubicami zganek osiem. Tatarki przy życie i jęczmienia pod Jakubicami składów sto dwa. Ugór ku Tubędzinu, także i rola na rzepę podorana, zgoła cały folwark ku Bartochowu ciągnący się idąc od Baszkowa do Jakubic po prawej ręce będący Jm Panu Tokarskiemu oddaje się oprócz działku jednego nad drogą z Jakubic do Tubędzina idącą będącego, który żytem zasiany w zagonów siedmdziesiąt i sześć, który WJm Panu Biernackiemu zostawuje się. Także z drugiej strony drogi idąc z Baszkowa do Jakubic po lewej ręce pszenicy nade drogą od Warty do Kościerzyna idącą stajem jednym zagonów osiemdziesiąt cztery i tym przy tejże zaraz zagonów piętnaście wynosi wszystkiej pszenicy dziewięćdziesiąt dziewięć. Owsa nad tąsz drogą ku Kościerzynu idącą przy rowie do Jakubic ciągnącym się stajem jednym zagonów osiemdziesiąt. Item wedle tegoż zaraz staj dwojgiem zagonów sto piętnaście, wynosi owsa wszystkiego zagonów trzysta jedenaście. Za tym owsem grochu pod Jakubicami stajem jednym zganek trzydzieści pięć. Item przy granicach Bartochowskich zganek siedemnaście efficit zganek pięćdziesiąt i dwie. Prosa wedle grobli nad stawem kawałków trzydzieści. Rzepniku przy przenicy zagonów dwadzieścia. Ogród ze stajniami i sadzawką w Baszkowie będący warzywem zasiany, łąki ode drogi do Warty idącej pod sam młyn ciągnące się to jest pod rzeczke bez wszelkiej excepcji te wszystkie grunta i zboża Jm Panu Antoniemu Tokarskiemu oddaje się, ryb wolne łowienie w rzece i po ustępach JPu Tokarskiemu także i wolne pastwisko w Łęgu tudzierz i mlewidło bez miarki we Młynie Baszkowskim pozwala się. 


Poddani kmiece. 
Grzela, Sobik, Łuka. Zagrodnicy Kuba Miszczak, Kazmierz Walaszczyk, Janek Sobik, Błażek Miszczak, Kaczmarz Jakubski. Komornicy, Domzał, Jędrzy Lubolski, Józef Gajda, Szymek Ziętorek, Matus, Wojtek, Molterus, Urban Stary Włodarz. Komornicy. Zowka Grobelnicka, Jachym [...] Włodarka Baszkowa, ci wszyscy kmiecie, zagrodnicy, komornicy i komornice jako zaciąg i wszelkie powinności odprawiali, tudzierz podatki i czynsze dawali do Jm Pana Tokarskiego ze wszystkim należyć powinni na usługę także dworską, Sobikówna, Jagienka, Mikołaj, syn Pastuchy, także i Kaczmarek Baszkoski Jm Panu Tokarskiemu dostają się.


Kaczma w Jakubicach Jm Panu Tokarskiemu oddaje się, do której wolne dawanie trunków na wyszynk pomienionemu Jm Panu Tokarskiemu pozwala się. Kwarte i inne podatki do Skarbu Rzeczypospolitej należące do Jm Pana Biernackiego należyć powinny, i JP Tokarski tych wyp[ła?]cać nie ma. Suma zaś ewikcji podległa [...?] u tegoż WJm Pana Biernackiego zostawuje się [...].



poniedziałek, 16 czerwca 2025

Inwentarz Bronówek (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karta 181-82.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


Wizja części w dobrach Bronówku za kontraktem zastawnym przez Jchmc Panów Michała i Jacka rodzonych, Walentego stryjecznego, między sobą braci Skotnickich, tejże części w Bronówku dziedziców, WJmc Panu Józefowi Kosowi, Podkomorzycowi Chełmińskiemu w roczną zastawę puszczonej przy przytomności Jchmc dwóch szlachty niżej na podpisach wyrażonych, i opatrznym Janie Tucholskim ze wsi Mortąg przysięgłym woźnym, na gruncie tejże części Bronówka dnia 17 miesiąca sierpnia roku pańskiego 1768 rzetelnie spisana. 

Najprzód chałupa pierwsza, do której chłopa nie ma. Ta chałupa ze wszystkim zła, bo dach opadł, komin się obala, ściany zpróchniały, stodoła do niej z gruntu zła, chlewików dwa, już i te naddezelowane. W tej chałupie ad psens siedzi Jmc Pan Koźmiński. 
Chałupa druga w słupy, z prostych obałków postawiona, do niej stodołka o dwóch soszkach w słupy z żerdzi złożona, i chlewik na drobiazgi, w której mieszka Jmc Pan Głoszkowski.
Niedaleko tej stodołki druga stodołka o dwóch sochach, do niej wrot żadnych nie masz, i ściany do połowy powybierane. Dach na niej stary, zły. 
Chałupa trzecia w której mieszka Piotr Bubel, półrolnik, robi dni pięć w tydzień, cztery bydłem, piąty ręczną robotą, ta chałupa z gruntu zła, do niej stodoła, obora i sołek. 
Chałupa czwarta w której mięszka Wojciech, przezwiskiem Wojtasik, robi tyle jako i Bubel. Ta chałupa zdezelowana, do niej stodoła, obora i sołek, lecz to wszystko stare, złe.
Krescencja na tej części. 
Żyta składów 23, które Jmc P. Koźmiński sprzątneł i do swojej stodoły zwiózł
Jarki składów 33 
Jęczmienia składów 50 
Owsa składów 14 
Grochu składów 26 
Prosa z rzepnikiem lichego zagonów 34 
Lnu zagonów 2 
Reszta na składowe rozdane, na tej części WJmc Panów Skotnickich dziedzicznej, a WJmc Panu Kosowi Podkomorzycowi zastawnej. Ogrody do tej części, pierwszy lnem zasiany, którego kawałków 8, marchi kawałków 4. Drugi kapustą zasadzony, trzeci pasternakiem zasiany, czwarty kapustą zasadzony kawałkami, których kawałków 6, marchi 4.
Łąki do szczętu wypasione, ponieważ w ugorze przypadły, a w inszym miejscu ich nie masz. Ugór większą częścią podorany, reszta go podłogiem leży. Co wszystko jako sprawiedliwie i rzetelnie widzieliśmy /:będąc od WJm Pana Kosa do tej wizji uproszeni:/ tak podpisem rąk naszych stwierdzamy. Datt ut supra. 
Felicjan Szypowski ręką trzymaną
Józef Skrzynecki ręką trzymaną 



czwartek, 12 czerwca 2025

Inwentarz Kłoniszew (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 435, 436, 437.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

1mo Dwór w Kłoniszewie stary z szachulca cały pod szkudłami, ściany miejscami wyprężone, miejscami w słupy reparowane. Wchodząc do dworu drzwi na zawiasach, w sieni, nad sienią posowa z delików zła, przez[?] podłogi, z siemi na prawą rękę drzwi na zawiasach z chaczykiem do izby. W tej izbie piec z kafli zielony, stary, komin lepiony, pobielany, posowa i podłoga z tarcic, stare, okna dwa w ołów oprawne, stare, miejscami szybki wybite. Z tej izby komora, do której drzwi na zawiasach.  W tej komorze podłoga z delików, posowa z tarcic, z tej komory drzwi do sadu na zawiasach, okienko małe w drewno oprawne, po lewej ręce z sieni drzwi na zawiasach do izby czeladnej, w której okna dwa w drewno oprawne, złe, szyby wybite, piec i komin lepione, pociąg podparty, posowa z tarcic. Z tej izby drzwi do komory na zawiasach. W komorze posowa z delików, w tej komorze schody na górę złe. Kuchenka w porządku, komin cały lepiony, przy tym dworze sadek mały.
2do Mielcuch cały z kostkowego drzewa, izba i sień, w izbie komin i piec lepiony, okna dwa w drewno oprawne, posowa z tarcic, z podłoga z delików, drzwi dwoje na biegunach, snopkami poszyty dach. W sieni posowa z delików, kadzie w nim duże.
3tio Suszarnia z kostkowego drzewa dranicami pobita, posowa z delików, z schodami na górę, drzwi na biegunach z wrzecądzem i skoblem. 
4to Chlewik i oborki dwie stare, wszystkie z delików i drzewa łatanego, snopkami poszyte z gruntu złe. Obora trzecia nowa z kostkowego drzewa, snopkami poszyta, wrota na biegunach i drzwi na pośrodku na biegunach.
5to Stajnia z spichrza starego stara przy tej stajni przybudowana, druga stajenka nowa z delików łupanych, podłoga z delików, drzwi na biegunach, dach nowy snopkami poszyty. 
6to Stodoły, pierwsza z kostkowego drzewa o jednym klepisku na czterech sochach, o dwóch gumnach, wrota na biegunach. Druga stodoła z szachulca stara, od drogi popodpierana w podwórze w [...] wzięła o jednym klepisku i dwóch gumnach na sochach. Trzecia stodoła w słupy i dele postawiona, nowa w kozły, o dwóch gumnach, wrota na biegunach, wszystkie trzy stodoły [snop?]kami poszyte. 
7mo z Spichrza w szachulec nowy, podłoga i posowa z tarcic, drzwi na zawiasach, wrzecądzem i skoblem, schody na gó[re?] sypanie górne. Spichrz cały snopkami poszyty, przy n[im?] komora, do której drzwi na zawiasach, z wrzecądzem i skoblem.
8vo Stajnie stare i kurniki spruchniałe, drzewo złe z gruntu, za dworem będące podwórze częścią w żerdzie czę[ścią?] [...]. 

Wieś Kłoniszew. 
1mo Chałupa, w której mieszka Jakub Pikuła kmiec, ta z drzewa kostkowego z szachulca stara, o[kna?] złe, komin piec lepiony, posowa z delików, sień zła[...]lików, u izby drzwi na zawiasach, snopkami poszy[...] [...]na, zakład pański, wołów cztery, krowę, świnie, w[...]siekierę, kosy obiedwie trawne i sieczone, zasiewek kmiecy, robi cały tydzień dwojgiem, czwartek jego Swiętej Małgorzaty do Swiętego Michała robi tłuki, daje kapłonów sześciu, jajec pół kopy, dziesięciny i do kościoła złotych trzy, pogłównego na cały rok złotych szestnaście, kędzieli przędzie sztuk na [...] lasek siedm, na ugór lasek ośm, w drogę ze zbożem gdy jedzie bierze korcy trzy lutomierskiej miary, kędziel przędzie sztukę. 
2do Chałupa, w której siedzi Kasper Mackowiz kmiec, ta chałupa z szachulca, sień z drzewa kostkowego, niezg[or?]sza snopkami poszyta, robocizna i danina jak wyżej, ma i koni parę. 
3tio Chałupa, w której siedzi Ma[...] Tomkowicz kmiec [...] z szachulca nadmurszała, sień z delików snopkami poszyta, robocizna i danina jak wyżej, ma  i koni parę.
4to Chałupa, w której mieszka Błażej Mackowicz kmiec, izba z obrabianego drzewa, sień z delów nie zgorsza, snopkami poszyta, robocizna i danina jak wyżej, ma i koni parę. 
5to Chałupa, w której mieszka Stanisław Mackowicz kmiec, stara, zła, nachylona, komin zły, przyciesi spruchniałe, snopkami poszyta, robocizna i danina jak wyżej, ma i koni parę. 
6to Chałupa, w której siedzi Jędrzej Kołodziej kmiec, ta z kostkowego drzewa, nie zgorsza, dach stary snopkami poszyty, robocizna, danina jak wyżej, ma i parę koni.
7mo Chałupa, w której mieszka Szymon Kazmierczak zagrodnik, ta chałupa stara, z delików, zła, snopkami poszyta, ma zasiewek ozimi pański, kosę, siekierę, krowę, świnie, robi trzy dni ręczno robotą od Swiętej Małgorzaty do Swiętego Michała, robi tłukę kędzieli po sztuce przędzie, pogłównego na rok cały daje złotych sześć. 
8vo Chałupa, w której mieszka Gabriel zagrodnik, z gruntu zła, z delików, snopkami poszyta, robocizna i danina jak wyżej. 
9no Chałupa, w której siedzi Piotr Mackowicz zagrodnik, ma chałupę starą złą, zakład, robocizna i danina jak wyżej.
10mo Chałupa, w której siedzi Bartłomiej Macioszek zagrodnik, izba z szachulca, sień z delików stare, snopkami poszyta, zakład, robocizna i danina jak wyżej. 
11mo Chałupa, w której mieszka Wojciech Skoniczka zagrodnik, z kostkowego drzewa, snopkami poszyta, zakład, robocizna i danina jak wyżej. 
12mo Chałupa, w której Marjanna[?] Jędrzejka zagrodniczka, wdowa, ta z drzewa kostkowego, sień z delików zła, zakład, robocizna i danina zagrodnicza.
13tio Chałupa, w której mieszka Michał Zagrodnik przychodni, izba z drzewa kostkowego, zła, ściany spruchniałe, dach stary, zakład, robocizna i danina jak wyżej. 
14to Chałupa, w której mieszka Jędrzej Mackowicz komornik, ma chałupę z kostkowego drzewa, dach zły snopkami poszyty, robi dwa dni w tydzień, ma kozę. 
15 Chałupka, w której siedzi Walkowa komornica, ta stara, zła.
16 Karczma wjezdna, izba i komora z szachulca, przy tym izdebka mała, komin i piec w niej złe, przez okna, w izbie okien dwa, komin i piec lepiony, przyciesi pod stajnią spruchniał[e?], cała szkudłami pobita. 

Zasiewki w Kłoniszewie są wymienione. 
Żyta zagonów 729, pszenicy ozimi zagonów 61, jary zagonów 112, grochu składów 60, jęczmienia zagonów 373, z tego wytrąca się za proso [...], tatarki zagonów 53, jarki zagonów 60, proso zagonów 10. 


Wieś Zaborów.
1mo Chałupa, w której siedzi Katarzyna, niegdy Mikołaja [...] żona, wdowa, siedzi z synem na zagrodzie, nie [ma?] żadnego zaprzęgu, ani zasiewku. Ta chałupa z kostkowego drzewa snopkami poszyta. 
2do Chałupa, w której siedzi Stanisław Zagrodnik, wędrow[...], nie ma żadnej załogi, ani zasiewku, chałupa stara. 
W tej wsi Zaborowie żadnego nie masz zasiewku, także w Bogucicach nie masz żadnej chałupy, tylko pola puste i zarosłe, inne zasiane na składow[...] 



niedziela, 8 czerwca 2025

Inwentarz Wójtostwo Sieradzkie (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 431-33.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Wizja uczyniona przez Jmci Pana Jakuba Górskiego possessora dzierżawcy Wójtostwa Sieradzkiego, w jakiej porze odebrał dwór i inne pobudynki po panu Alexandrze Taczanowskim, i rzetelnie opisana przy prezencji uczciwego Igna Klaszczyńskiego, przysięgłego woźnego Grodu Sieradzkiego; jako tesz i Ichciów Panów szlachetnych urodzonych Jakuba Kolczyńskiego, i Wawrzyna Waliszewskiego. Die 1ma obris anno 1768vo.
1mo Dwór, do którego sień spustoszała, wchodząc przyciesi nie masz, posowa zła, do sieni drzwi z prostych desek, zrujnowane bez żadnych żelaznych skoblów, wrzeczągów, zawiasy tylko u nich żelazne. W tej sieni kuchenka funditius zrujnowana i ściana spróchniała, która wypadła. 
2do Pierwszy pokój, do którego drzwi dobre, starodawne, napruchniałe, na żelaznych zawiasach, bez zamku, ściany znacznie nadpruchniałe, posowa także i z balkami, podłoga nadrujnowana, okna trzy w kwatery z tafel, w jednym trzy tafle ztrzaskane, w drugim tafelki nie masz, i jedna tafla także strzaskana, w trzecim pułtafli nie masz, zgoła na nic się nie zda, dwa okna w ołów, trzecie w drzewo, piec dobry biało polewany. Z tego pokoiku do drugiego drzwi podwójne na zawiasach żelaznych, bez zamku, jeden tylko haczyk z wrzeczągiem żelaznym, posadzka nadrujnowana, ściany znacznie spruchniałe, pułap nadrujnowany, okna dwa w drewno oprawne, w tafle, w jednym dwie tafle ztłuczone, piec także dobry biało polewany, kominek zrujnowany. Z tego pokoju drzwi do spiziarki, proste bez zamku, z wrzeczągiem i z klamerką tylko, podłoga i pułap z prostych dylików, ściany także nadpruchniałe i balki, drzwi drugie do sadku także proste na żelaznych zawiasach bez wszystkiego żelasca. W tym pierwszym pokoju stolik tylko inwentarski, prostą robotą ze szufladami. Na przeciw pierwszemu pokojowi druga izba, w której ani okien, ani pieca, drzwi tylko troje starodawne na zawiasach żelaznych, bez zamków, słowem funditus, ściany, posadzki, pułapy, balki, spruchniałe, spustoszane, przyciesi pogniełe, w którym to pobudynku od dawności były dwa pokojki, ale to wszystko zrujnowane i przez dawne lata do szczętu upadłe. Dach zaś na tym wszystkim dworze, czyli gmachu, do szczętu zrujnowany, od dawna znać niepoprawiany i upadły. 
Folwark w tymże Wójtostwie. Do sieni wchodząc drzwi proste, złe, tylko że na zawiasach żelaznych, drugie do izby także spruchniałe, na nic się nie zdadzą, także na zawiasach żelaznych. W tymże folwarku do komory i z komory na dwór dwoje drzwi z prostych desek, bez wszelkiego zamknięcia na drewnianych biegunach, tylko do komory, jeden wrzecząk i z szkoblem żelaznym, i w pierwszych drzwiach także bez zamków i innych żelaznych klamek wrzeczągowych, ściany, balki, przyciesi, pułapy w tymże pobudynku pognieły i z gruntu porujnowały się i poupadały, okna dwa, w których zamiast szyb deseczki drewniane powprawiane, piec i kominek z kamienia, według proporcji spustoszałego folwarku, atoli między dachem z gruntu do cała spustoszony, że nie masz gdzie głowy schylić, ani wegnać z inwentarza. 
Obora, w tej oborze żadnego nie masz dla inwentarza miejsca wygodnego, ani żłobów, drabek, dach i wszystek pobudynek na nic się nie zda, i wcale do szczętu spustoszony, bo ściana wyprężona, znacznie podległa ruinie. 
Stajna dobra, tylko że poszycia potrzebuje, i podłogi, bo dawna wygnieła. 
Szopa z gruntu zrujnowana, także i dach, ściany, poupadały.
Stodoły, pierwsza od szpichrza pusta i na pustą[?] obrócona, wrota do niej z gruntu zrujnowane, dachy zgnieły i krokwie, ściany funditus ze słupów wypadłe, atoli wraz z szopą na nic się nie zdadzą, a ta stodoła o dwóch sąmsiekach. 
Druga stodołka, druga dobra, bo niedawno stawiana o dwóch sąmsiekach, tylko wrót potrzebująca i poszycia poprawy.
Trzecia stodoła na południe, o dwóch także sąmsiekach, ściany od ogroda, gdzie kapusta bywa w węgłach ściana pognieła mocnej potrzebuje reparacji, dach cały, czyli poszywanie, z gruntu nowego potrzebuje pokrycia, czyli poszywania snopkami. 
Szpichrz dobry, tylko pobicia i poszywania mocno potrzebuje.
Karmik i chlewiki z kretesu spustoszone także się na nic zdadzą. 
Browar nowo wystawiony ze wszystkim, o jednej izbie i komorze, guntami pobity, do którego wchodzą drzwi do sieni na biegunach drewnianych z wrzeczągiem żelaznym. Do izby drzwi na żelaznych zawiasach, z klamerką do zawierania i z chaczykiem, trzecie [drzwi?] do komory z izby na biegunach drewnianych bez zamka, tylko z wrzeczągiem, czwarte z komory także na biegunach bez wszelkiego żelaznego zamknięcia, piec dobry i z kominkiem wraz z sabatnikiem, okien dwoje prostą robotą, w których tylko tafelek małych 21 pokazało się. 
Gorzelnia. Ze sieni także wraz z browarem wybudowana pod jednym dachem na zachód słońca. W tej gorzalni pozostały się statki garniec ze wszystkim dobry, lubo nierewidowany ma bydz nowy nienaprawiany, rury i pokrywa także ma być narządzona za possessji Jmci Pana Alexandra Taczanowskiego, statki do tej gorzalni, rudnica tylko drewniana. Do piwa zaś robienia w tymże browarze kocieł miedziany na beczkę tylko piwa, ale że na fałdowania, czyli na składania tafel ciecze, kadzi dwie w obręcze stawiane, ale potrzebują w wątorach wzynania bo cieką.W tym browarze jak w komorze, w izbie i w sieni browarnej żadnej nie masz podłogi. 
Oborka dla [...?]odarza przy tym browarze spustoszana do szczętu et aliaque devasta reproducent in cro syradien seu in[...] 


Bugaj, do tego Wójtostwa na Wielkim Przedmieściu nazywanym do szynku wszelkiego trunku według praw starodawnych należącym to domostwo ze stajnią, czyli domostwem z gruntu potrzebuje poszycia, przykrycia i znacznego w reparacji poratowania, co się nie może obejść bez dowodnego cieśli majstra na poratowanie tych [...?] w tym pobudynku komora jedna, do niej drzwi proste na biegunach drewnianych i drugie z komory także proste drzwi na takich zawiasach drewnianych, bez wszelkich zamków i zawarcia żelaznego, okno jedno proste w drewno na południe, drugie okienko w dziewięć szybek także na południe, piec dobry z prostych kaflów i kominek zprosta na dziś wylepiony, pułap jak w izbie tak w komorach z prostych dylów dawany, ale przez złe pokrycie pognieły, bo wszędzie ciecze, przez to wielkie pokazują się pustki w tych pobudynkach.
Z tamtąd idziemy do Mielcucha nazwanego do Wójtostwa. Mielcuch, w tym domostwie niemasz nic znak, że było robotą pruską robione, wszystko zdezelowane, spustoszone. W izdebce jednej i drugiej, drzwi z prostych desek zrobione, jednym słowem wszystkich budynek zrujnowany i okna dwa proste,  i okna dwa proste ale w pierwszym okna niema ośm [...?]
Młynik tak nazwany, ten podług wizji potrzebuje poszycia i reparacji  
Co się tyczy słupiny około Wójtostwa wcale spustoszone i zrujnowane, wielkiej potrzebuje de novo reparacji na co się rękami podpisujemy rękami lub drudzy trzymanemi.
Jakub Kolczyński 
Wawrzyniec Waliszewski



sobota, 7 czerwca 2025

Inwentarz Bronów (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 454, 455, 456, 457. 
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja dóbr Bronowa, Zalesia częściów na Bronówku przez Jch Mc szlachtę niżej podpisanych i woźnego opatrznego Balcera Kubisiaka przysiążnego ze wsi Bronowa Większego uczyniona i po odebraniu possessyi wspomnionych dóbr przez WJmce Pana Józefa Kossa Podkomorzyca Chełmińskiego dziedzica od JchMc PP Pawła i Anieli de Kossy małżonków Łykowskich dnia 3 października 1766 roku spisana. 

Najprzód w Bronowie wchodząc na podwórze ode wsi wrota z tarcic żniętych, jedna tylko tarcica złamana, od dołu te wrota na biegunach drewnianych, od góry na kunach żelaznych, u pręgła wrzecąc żelazny, przy tych wrotach furtka z drzwiczkami małemi, te drzwiczki od dołu na biegunie drewnianym, od góry na kunie żelaznej. Od tych wrót idąc w podwórze po lewej stronie dwór pod gontami staremi cały, do którego wchodząc do sieni, nad tą sienią powały nie masz i ściana po lewej stronie niedobra. Z tej sieni wchodząc do stołowej izby, w tej izbie okien trzy, dwa dobre, trzeciego połowy nie masz, deskami tylko zabite, piec biały z niemieskiemi kalatami[?], kaflowy cały z gruntu zły, innego potrzeba, kafle w nim potłuczone i niektórych brakuje, komin i kominek niedobry. Z tej izby wchodząc do drugiej izby, w której okien cztery, trzy dobre, w czwartym kwatery jednej nie masz, papierem tylko zalepiona, piec kaflowy zielony stary, w tyle cale zły, za piecem zaś tym całe lepienie wypadłe na dwór, że tą skałą z dworu do izby można wnijść, kredens dobry. Z tej drugiej izby idąc do panieńskiego pokoju, w którym piec kaflowy zielony, u którego od wierzchu kilku kafli brakuje, a bardziej całego wierzchu nie masz, przy kominku nie bardzo dobrym szafeczka mała wmurowana, te wszystkie trzy izby wewnątrz wytrynkowane, okien dwa dobrych, z wierzchu drzewo żniente, w sieni kuchnia od sieni przeforsztowana, dużo nadrujnowana, komin tylko na wierzchu cegłą przyłożony. Z tej kuchni wyszedłszy na drugą stronę ku officynom apteczka dużo nadrujnowana, w której schody na górę, przed apteczką kuchenka malińka, z której palące w panińskim pokoju i w średnim, na tyle tego dworu officynka o dwóch izbach małych, w jednej izbie kominek i z tej izbetki gabinecik, czyli biblioteczka, w tej izbetce pół okna wybite, te obydwie izbetki o jednym piecu. Na tym budynku gonty dobre, tylko około komina opadły, poprawy potrzeba. Za temi officynami karmnik, z gruntu tak ściany jako i dach zły, poprawić się nie zda. W tym karmniku żadnego wieprza karmnego nie masz.
Począwszy od wrót podwórnych, aż do kaplicy, włoski ogród, różnym drzewkiem kwatery, czyli ulice wyradzane, te nadrujnowane. W tym rzeczy ruchome przez Jch Mc PP Łykoskich zostawione znajdują się, najprzód kocieł pół beczkowy dobry, drugi mały z gruntu zły, spalony, pognieciony, dziur małych w nim wiele, te kotły obydwa miedziane, wanienka miedziana, nie zgorsza, spora, miedziak łatany, nadpalony, rądel miedziany z gruntu zły, chalebnik łatany, nadpalony, z pokrywą złą, z rurkami dwiema, reparacji potrzebującemi, z rurniczką złą, u której w[...]dry poutrącane, żeleźniak mały cały nadpalony, flasza mała cynowa, chalebniczek mały mniejszy jak garcowy, nadrujnowany, z pol[...]wką złą, liwar[?] szczotek od lnu, czesania dwie, jedna na nic się nie zda, druga niezgorsza, nożyc od owiec strzyżenia sześcioro, karabinów cztery, u dwóch karabinów brakuje po srubie jednej i po blasze, u trzeciego sruby, u czwartego dw[óch?] srub i zamku u tych karabinów tylko jeden stępel żelazny, miska jedna cynowa pod literami temi a.L.P.L. z gruntu zła i półmiszek także zły, solniczek cynowych starych dwie, węgielnica żelazna jedna, swider feblowy jeden, piła zła na nic się nie zda, topór zły, sporządzić się nie zda, topór drugi jeszcze gorszy od pierwszego, moździerz żelazny zły, na nic się nie zda, żelaz od androtów dwoje, trzecie od opłatków, zawiasów dwie, naszynie od czeluści, rożnów dwa, jeden wielki, drugi mały, żelazo od parabaniku, u którego całego wierzchu brakuje pieły kawałek, którego wzdłuż łokcia nie masz, zygarek ścienny zły, dzwonek mały do mszy świętej dzwonienia, form blaszanych od ciast pięć, pudełko blaszane od herbaty złe, blacha od ciast, dzwonków dziesięć na rzemieniu, które przy szo[...] bywają, torba wyszywana od xiążek zła, szkatułka w czarny pokost zamknięta, bez klucza szkatułka od olejków, która się nazywa apteczką, u której zamek zepsuty i bez klucza, xiążek wszystkich czterdzieści dwie, prostki barełek dwie, trzeci puł barełki, szafka stara o dwóch przegrodach, w których przegrodach śliwek suchych pół ćwierci, łozek cztery, złych, popsutych, płótna lnianego nadbutwiałego łokieć trzydziesci, łyżek srebrnych trzy, dwie bardzo stare, wypotrzebowa, które się do zażywania nie zdadzą, lepsza, u której trzonek na pół przełamany, noży para jedna w srebro oprawnych, to jest nóż i widelce starych, nóż do zażywania już się nie zda, trzonek w srebro oprawny od noża, czyli od widelca, sztuczka srebrna od spodu pozłocista, na dwoje się składająca, w której czeskich diamencików ośm, mniejszy dziewiąty, większy w środku kamyk bursztynowy, jeden krzyż od szabli żelazny, futra ad instar sobolego, kawałków szesnaście, farforek pięć, kieliszek natłuczony jeden, waza jedna z przykryciem cynowa, krzeseł dwa, obydwa nadpsute, reparacji potrzebujące, taborecików siedm, wszystkie nadrujnowane i z wierzchu podarte, kanapa jedna także zdarta, paraban z ramami drewnianemi, połamanemi i sztukowanemi, z płótna malowanego, stary, dużo nadrujnowany, stołów sztuk trzy, od częstowania stół na czterech nogach, okrągławy, tokarskiej roboty, większy stolik mały, od kawy. 
Z tego dworu idąc na lewej stronie w podwórzu kaplica, w której niedawnym czasem msza święta odprawowała się. W tej kaplicy apparamenta do mszy świętej znajdują się te, ornatów trzy, kielich, patyna, komza i inne potrzeby, mszał tudziesz niektóre rzeczy jako to szafa od papierów, wytrychami popsute zamki w niej, druga szafa mniejsza, w tyle deszczki poodrywane i szufladek mało się znajduje, skrzynia wielka od pościeli, skrzynia druga mniejsza, żelazem w floresy wyrabianym, gęsto opatrzona, trzecia skrzynka zielona mniejsza z papierami, czwarta skrzynka magazonowa od karety, w której pełno papierów porozrzucanych, papierów [...] cztery i w obrusie piąta skrzynia próżna, pościeli spodków trzy, pierzynka jedna, poduszek trzy i materac, wszystko stare i nadrujnowane. W tej kaplicy okien większych dwa, jednego połowy nie masz, mniejszych dwa, pasów od szorów cztery, starych złych, żelaz od wałów młyńskich, co na nich czopy chodzą trzy. 
Idąc dalej z podwórza na zachód słońca jest gorzalnia stara, zła, reparować się nie zda, pod dachem złym, w tej gorzalni garniec jeden większy, ale widzieć nie można czy dobry albo zły, ponieważ wlepiony z pokrywą pogiętą i nadrujnowaną, z rurą wężowej roboty, z rurnicą reparacji potrzebującą, drugi garniec także wlepiony, widzieć nie można czy dobry, mniejszy z pokrywą złą, łataną, z rurą także wężowej roboty, z rurnicą złą bardzo, kłód od zacierów dziewięć złych, mało która na krótki czas może się dać sporządzić, winiówek[?] dwie złych, na drugiej stronie dwie komurki złe. W tyle tej gorzalni pobudynek pod snopkami, o czworgu drzwi żerdziami na chlewy poprzegradzony, nad stawem zaś wielkim ku Bronówku, mielcuch stary, dużo nadrujnowany, dach na nim zły, o jednej izbie, w sieni komin zły, w tym kominie kocieł wlepiony, dobry, w sieni kadzi piwnych dwie dobrych, beczek piwnych dwanaście, jedne z tych dobre, drugie złe, stare. Na podwórzu idąc ku Zalesiu, stajnia pod dachem, z wierzchu dach zły, dalej idąc obory okoliste po lewej stronie tak dach, jako i ściany z gruntu złe, po prawej stronie owczarnia, której tak dach, jako i ściany nadrujnowane, podle zaś obór wozownia, a teraz na wołownią obrócona, podle tej wołowni szpichlerz, w którym drzewo niezgorsze, dach zły. Podle tego spichlerza, chlew na trzodę, naprzeciwko tego chlewa stodoła, krzyżowa, o czworgu wrót, na krzyż, na której dach stary, w tej stodole różnego zboża, tylko po balki, jarzyna wszystka sieczona, to wszystko zboże, nie tęgiego urodzaju i znać, że na nieuprawnych gruntach było siane.
Przy[?] tej stodole stodół dwie, w pierwszej potrosze zboża takiego jak w pierwszej, w drugiej cale nic nie masz. Te obydwie stodoły pod jednym dachem starym, złym i ściany w nich niedobre, zboża zaś w tych stodołach lubo przerzucać i rachować nie można. Jako karbowy zeznaje ma bydz żyta kop tak żętego jako i sieczonego, wiązanego, jak się z karbów pokazuje 112, jęczmienia sieczonego, wiązanego kop 78 i snopów 30, orkiszu sieczonego, wiązanego kop 20, owsa kop 75, grochu wozów 22, prosa kop 3, snopów 30, jarki kop 3, snopów 30, tatarki fur 9, pszenicy wozów 6, ale tylko samej paszy. To zboże co sieczone bardziej dla paszy niż dla zboża posprzątano jako i w stodołach widoczna. 

Poddaństwo w Bronowie. 
Pierwszy Stach półrolnik, wołów ani krowy dworskich nie ma, trzyma rolę półrolniczą, obsianą, robi w tydzień dni trzy bydłem swoim, dwa dni zaś ręczną robotą.
Drugi Balcer woźny, półrolnik, trzyma rolę półrolniczą, obsianą, ma pańskich wołów parę, krowę, świnię, a robi w tydzień bydłem dni trzy, ręczną zaś robotą dni dwa. 
Bartek Lajda[?], półrolnik trzeci, trzyma taką załogę i tak robi jak Balcer woźny. 
Czwarty, Tomasz Owczarz, trzyma rolę półrolniczą, pańską załogę, czyli rolę półrolniczą, obsianą trzyma, wołów, krowy pańskich nie ma, żadnej roboty nie robi, tylko owce pasa. 
Piąty, Wawrzyn pastucha, ten żadnej załogi nie ma i powinności nie robi, tylko w chałupie siedzi, bydło pasa. 
Ci wszyscy mają chałupy stare, nadrujnowane.
Szósta, Marianna Olkowa, wdowa, trzyma rolę półrolniczą, załogi żadnej pańskiej nie ma, oprócz roli półrolniczej obsianej, robi trzy dni w tydzień ręczną robotą, w chałupie siedzi bardzo spustoszałej. 
Józef Tynda, ten że stary i chorowity, więc tylko żona jego komornego robi trzy dni w tydzień. 
Maryna Kaczmarka, w karczmie nowej siedzi i szynkuje, robi komornego także dni trzy w tydzień.
Maryna Prusaczka, komornica, robi w tydzień także dni trzy. 
Regina Kulawa, także robi w tydzień dni trzy. 
Te wszystkie komornice kopiznę biorą corocznie. 

Inwentarz dworski.
Bydła, krów dziesięć, stadnik jeden, wół jeden, co przed tym był stadnikiem, dwoje po dwa roki mające, w przeszłorocznych dwie, tegorocznych czworo cieląt, owiec dojków dziewięćdziesiąt jedna, baranów sześć, cejlówek owiec siedmnaście, jałowych owiec dwadzieścia pięć, szkopów półtoraków i trzeciaków dwadzieścia pięć, jagniąt osiemdziesiąt cztery. Trzoda, świni maciorek dwadzieścia cztery, z młodymi, które się jeszcze nieopraszały, wieprzów, ordyńców trzodek, wieprz jeden, roczniak. 


W dobrach Zalesiu, folwark o jednej izbie, sieni i komorze, pod snopkami, w którym bydło stawało. Zamierzwiony ten folwark, dużo nadrujnowany, cały dach zły, piec i okna w nim złe, drzwi jednych nie masz, drugie złe, komin zły. 
Niedaleko tego folwarku stodoła folwarczna, dach na niej zły. W tej stodole nie masz do tego folwarku żadnych zasiewków, ani inwentarza nie masz.
Poddaństwo. 
Pierwszy, Wawrzyn Kubisiak, półrolnik, ma chałupę, stodołę, obsiana półrolniczą rolę, wołów pańskich parę, krowę, robi pańszczyzny w tydzień dni cztery, piąty dzień ręczną robotą. 
Półrolnik drugi Jakub Kiwałka ma takąż załogę jak pierwszy, odrabia pańszczyznę takąż jak pierwszy. 
Trzeci Kaźmierz Rataj, półrolnik, takąż załogę pańską ma jak ci dwaj wyżej i takąż pańszczyznę odrabia, tylko chałupę ma bardzo złą.


Młyn Spędowski zwany, który dotąd w possessji Jch  Mc Łykowskich zostawał. Ten młyn dużo nadrujnowany, pod osnową i młynicą pali inszych nowych i balek potrzeba, grodki czyli upust na koła wody cały zły, poprawić nie można, kamienie spodnie do mlewidła się nie zdadzą, zwierzchnie kamienie także niedobre. Młynica dla złych i starych pali, tudzież dla podrywania wody, której nie tamowano, ledwo nie upadnie, a za młynicą i izba się pociąga, przyciesi się łamią, dach nad młynicą, izbą, stępnicą, stary, zły, bez tamy, że niesporządzane, w wielu miejscach woda się na bok wydziera, a młyn osusza.
W tym młynie w karmniku są dwie świnie chuczce, jak młynarz zeznaje, że dopiero trzy niedzieli jak je do karmnika Jch Mc P.P. Łykoscy przeszli possessorowie kazali wsadzić. 

W dobrach Bronówku na częściach do Bronowa należących poddaństwo.
Maciej Kaczmarek, kmieć, trzyma rolę obsianą, kmiecą, ma wołów pańskich parę, chałupę bardzo złą, robi w tydzień dni pięć bydłem. 
Drugi Franciszek Kozelorz[?], półrolnik, trzyma półrolniczą rolę obsianą, ma wołów pańskich parę, robi pańszczyzny w tydzień bydłem dni cztery, piąty dzień ręczną robotą. 
Trzeci Matusz Kubiszak, półrolnik, trzyma rolę obsianą, półrolniczą, ma wołów pańskich parę, robi w tydzień dni cztery bydłem, piąty dzień ręczną robotą. 
Czwarty Paweł Bugajak, półrolnik, trzyma rolę obsianą półrolniczą, ma wołów parę i krowę pańskich, chałupę ma [złą?], robi pańszczyznę w tydzień dni cztery bydłem, piąty dzień ręczną robotą.
Piąty Jan Kajda, półrolnik, trzyma rolę półrolniczą obsianą, ma wołów pańskich parę i krowę, robi pańszczyzny w tydzień dni cztery, piąty dzień ręczną robotę. 
Szósty Jasiek Żurawski, zagrodnik, trzyma rolę obsianą zagrodniczą, robi w tydzień dni pięć ręczną robotą.
Siódmy Stanisław Mielcarek, kowal, trzyma kuźnię, która to kuźnia dużo nadrujnowana, w której jest miech, kowadło, kleszczów dwoje, młotków dwa, jeden większy, drugi mniejszy, gwozdziownica i komornego robi z nieobsianej roli, którą Jch Mc  P.P.  Skotniccy na drugą część to jest do Biernacic odbierają, robi z tej roli komornego dni trzy w tydzień. 
Ósmy Onufry zięć Kajdy, trzyma rolę półrolniczą, chałupy i wołów pańskich nie ma, robi w tydzień dni pięć ręczną robotą.
Gościniec o sieni, izbie jednej i komorze, tudzież stajni wjeznej, lecz ten cały budynek z gruntu zły reparować się nie zda. W tym gościńcu siedzi Wojciech Smigielski, piwo i gorzałkę szynkuje i komorne robi w tydzień dni trzy.Tu zasiewków i inwentarza pańskich nie masz.
Co jako rzetelnie widzieliśmy będąc do tej wizji od WJmci Pana Józefa Kossa Podkomorzyca Chełmińskiego,  zaproszeni tak rękami własnemi podpisujemy datt ut supra.
Wojciech Głoszkowski ręką trzymaną
Józef Pęcherzewski ręką trzymaną
Józef Szypowski ręką trzymaną
Szymon Borkoski ręką trzymaną 

czwartek, 5 czerwca 2025

Inwentarz Chociszew (1768)

 Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karta 216.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

[Opis  budowli i zasiewów znajdujących się we wsi Chociszew, własności Jana Bieleckiego]

Browarek stary o jednej izbie, drzwi starcic prostych, deseczki kołkami drewnianemi przybijane u tychże drzwi chaczyk żelazny. W tej izbie okno jedno o taflach dużych czterech całe, i piec z kafli stary, z której izby komora, do której drzwi dwoje, jedne z izby, drugie na dwor z tarcic także prostych, sień mała, i kuchenka. Cały tenże browar snopkami poszyty, drzewo w nim nadpróchniałe i z gruntu reparacji potrzebuje. 
Przy tym browarze karmniczek na słupach starych, złych. Na przeciw tegoż browarku stodoła o dwóch sąsiekach w słupy z starych dylików postawiona, słomą cała nowo poszyta. 
Wedle tej stodoły obórka, także w słupy z starych dylów przestawiona, nowemi snopkami pokryta. 
Na wsi chałup dwie pustych, starych, z próchniałych, z gruntu nowych potrzeba. Stodołka także jedna stara, zła, i dylów z niej wiele powyjmowanych.
Zasiew żyta ozimiego 324 składów, inkludując półrolniczy zasiewek, od którego po przeszłej kondescencji chłop ucikł. Pszenicy ozimi półtoraków, czyli zagonów w [...] 15, pszenicy jary składów 7, i p[...?] przy tej przynicy lnu półtora składa, jęczmienia składów 90 i zagonów 7, grochu składów 20, owsa składów 75, tatarki składów 36, prosa zagonów 19.  

poniedziałek, 2 czerwca 2025

Inwentarz Włocin (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 421-22.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


Wizja części Włocina w Województwie i Powiecie Sieradzkim leżącej przez WJmc Pana Walentego Miniewskiego Podsędkiewicza Wieluńskiego WJmc Panu Franciszkowi Bogusławskiemu sprzedanych, na rekwizycją tegoż WJmc Pana Franciszka Bogusławskiego przez nas niżej na podpisach wyrażonych w przytomności opatrznego Mateusza Matuszewskiego z wsi Włocina woźnego przysięgłego we wtorek przed Swiętem Swiętego Idziego Opata roku pańskiego 1768 na gruncie uczyniona i spisana. 

Pobudynki 
Folwark stary snopkami poszyty jednym szorem od dołu dranicami pobity, do którego wchodząc są drzwi do sieni na biegunach z dylików prostych. Idąc z tej sieni po lewej ręce jest izba, do której wchodząc są drzwi na zawiasach żelaznych z chaczykiem i skoblami dwiema żelaznemi. W tej izbie są okna dwa w drewno oprawne z szyb prostych, szafa stara z żelaznemi zawiasami, piec z prostych kafli izbę i alkierzyk grzejący, komin z gliny prosty. Z tej izby idąc jest alkierzyk do którego wchodząc są drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecądzem jednym i skoblami dwiema żelaznemi. W tym alkierzyku jest okno z prostych szyb w drewno oprawne. Z tego alkierzyka są drzwi do kuchenki na zawiasach żelaznych, złe, posowa tak w izbie jako i alkierzyku stara, spuchniała. Na przeciwko tej izby jest izba na stajnię obrócona, w [któ?]rej tylko konie stawały, do której wchodząc są drzwi z desek na biegunach, posowa z dyli prostych, i podłoga z dyli, stara, zła. W sieni kuchenka do której są drzwi na biegunach. Z tej kuchni są także drzwi na ogród z desek już popsute. Ten budynek jest cały zły z gruntu, reparacji potrzebuje, przyciesi wszystkie podgnieły, nad sienią posowy nie masz. W końcu tego folwarku jest chlewiczek stary z dylików, zły, na nic się nie zda. Przy tym chlewiku jest drugi chlewik w słupy postawiony, mały, snopkami poszyty, dobry. Niedaleko tego chlewika jest karmik nowy snopkami poszyty, podłoga zła. Na przeciwko tym pobudynków jest stodołka o dwóch gumienkach do której jest wrot czworo z desek prostych, wrzecądzów dwa, skobli cztery żelaznych, snopkami poszyta, z gruntu zła. W końcu tej stodołki jest oborka i szopa przystawiona z dylików, niezła, drzwi tylko jedne do oborki z dylików, nad oborką jest posowa z dylików prostych. Przy tej stodołce jest oborka dobra w kostkowe drzewo budowana, poszycia tylko potrzebuje. Do tej obory są drzwi z dylików prostych na biegunach przy których są dwa skoble. W końcu tej obory jest jeszcze oborka stara, zła, na nic się nie zda. Za tą oborką jest spichlerzyk mały, dobry, do którego wchodząc są drzwi z dylików na biegunach z wrzecądzem i skoblami żelaznemi. W tym spichlerzyku jest przegród sześć z dylików na zboże snopkami poszyty, posowa z desek dobra. Te pobudynki są wszystkie ogrodzone. 

Osada chłopów 
W Włocinie komornik jeden Józef Kij, robi dni dwa w tydzień po jednemu. Chałupę ma niezłą i półstodolę złą chrostem częścią, snopkami częścią poszyte. 

Zagrodników dwóch na pustkowiu 
Pierwszy Jan Kij robi dni trzy w tydzień po jednemu, ma załogi wołów parę jednę, pług jeden, wóz, radło, kosę do trawy, sierp. Chałupę ma złą, pustą. 
Drugi Jakub Wojtyszewski robi tyleż co i pierwszy, ma tyleż co i pierwszy, chałupę ma pustą, złą. 
Antoni Kurcewski
Piotr Wituski  

Inwentarz Górki Zadzimskie (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karta 230.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


Wizja zasiewków we wsi Górkach na części Stawiczyźnie nazwanej Jmc Pana Korzenickiego dziedzicznej, przez woźnego Kazmierza Urbańczyka z Zadzimia, i ichmość szlachty Antoniego Zabłodzkiego i Kazmierza Suchorskiego uczyniona dnia 1 sierpnia roku 1768. 
Najprzód żyta składów 37, rzyta jarego składów 11, przenica składów [...], grochu składów 21, owsa składów 30, jęczmienia pięknego składów 8, drugiego jęczmienia bardzo chwastem splugawionego składów 11, prosa składów 10, katarki składów 11. 

Wizja budynków dworskich przez tychże szlachty uczyniona.
1mo Dwór, izba wielka, która izba potrzebuje reparacji wielkiej, najprzód przyciesi wkoło dworu potrzeba dać i ścianę w drugiej izbie za piecem pobocznią. Pieca nie masz, komin z gruntu nowy trzeba dać, piec trzeba postawić i dach na dworze poszyć. W tym dworze drzwi jest pięć na biegunach, okien trzy i te potrzebują naprawy. Chałupa chłopska i stodoła z gruntu potrzebują reparacji.
2do Stodoła o dwóch gumnach i obora z gruntu potrzebują reparacji. 
3tio Chlew o trzech przegrodach i ten poszycia z gruntu potrzebuje. 
4to Mielcuch i ten reparacji znacznej potrzebuje.
Płoty z gruntu potrzeba dać jak koło dwora, tako i koło pola. 
My, którzy byliśmy na tej wizji z woźnym w części Górkach własnemi rękami podpisujemy się. 
Kazimierz Suchorski, ręką trzymaną 
Antoni Zabłocki

czwartek, 22 maja 2025

Inwentarz Małyń (1787)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-176, karty 148,149.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


Tak najprzód wchodząc z dziedzińca są drzwi do folwarku na zawiasach z klamką ryglem zasuwanym żelaznemi. Z tej sieni po lewej ręce są drzwi do izby na zawiasach z klamką haczykiem żelaznemi. W tej izbie komin kapiasty, zły, piec z cegły, na nic niezdatny, szabatnik, przy tym piecu dobry. W tej izbie okien dwa, w drewno oprawne, w jednym tafel czwiartkowych całych siedem, reszta potłuczone i z kawałków zrobione.
Drugie okno takież, w którym szyb okrągłych dziewięć, reszta z kawałków zrobiona, pułap z tarcic, nieco nadrujnowany. Z tej izby są drzwi do komory na zawiasach skoblem wrzeciądzem żelaznemi.
Z tej komory są także drzwi na podwórze, na zawiasach z ryglem zasuwanym żelaznemi. Naprzeciw tej izby jest druga izdebka mała, do której są drzwi na zawiasach z klamką haczykiem żelaznemi. W tej izbie piec stary, z cegły, komin kapiasty, okno jedno, w drewno oprawne, w którym szyb czwiartkowych całych dziesięć, reszta potłuczone i z kawałków zrobione, pułap z tarcic zły. Izby są drzwi do komory na zawiasach z skoblem, haczykiem żelaznemi. Okno jedno, w drewno oprawne, w którym szyb półczwiartkowych sześć,
pułap z tarcic. Między temi izbami są drzwi do kuchenki na zawiasach skoblem wrzeciądzem żelaznemi. Ten folwark słomą poszyty, od dołu dwiema, a z wierzchu jednym rzędem pobita.
To poszycie i gonty znacznie nadrujnowane. Kurniki przy stajni dwa, do których drzwiczków dwa na biegunach drewnianych, z skoblami wrzeciądzami żelaznemi. W tych kurnikach pułapy i podłogi z dyli ciesanych, te kurniki gontami pobite.
Przy tych kurnikach stajnia z okienkami, drzwi na biegunach drewnianych, skoblem wrzeciądzem żelaznemi, podłogą i pułapem, w której znajduje się żłobów cztery. Przy tej stajni wozowia, do której wchodząc są drzwi podwójne na biegunach drewnianych, z kuną, ze srzodka zamykające. Ta stajnia i wozownia gontami pobita, na której może być i sypanie. Na rogu tych stajen ku browarowi jest komorka z przegrodą, do której drzwi dwoje na zawiasach, z skoblami wrzeciądzem żelaznemi.
Przy stodołach jest oborka stara, dobra, do której drzwiczków trzy na biegunach drewnianych. U dwojga skoble i wrzeciądze żelazne, w tej też przegroda słomą poszyta. Niedaleko tej obórki jest stodoła nowa, o jednym klepisku, sąsiekami dwiema, do której wrót podwójnych dwa na biegunach drewnianych, zamkiem kluczem żelaznemi. W tej nowej stodole naznacza się żyta do siewu w snopie kup trzynaście.
Na ordynarię i prowent żyta kup dziesięć żyta zasianego za dworem i od [...] i przy drodze idącej do Łobudzic składów pięćdziesiąt dziewięć. W drugim i trzecim staju uprawnej roli składów sto dwadzieścia pięć, od cegielni przy tejże drodze pszenicy zasianej staj dwoje, wynosi składów sto dwadzieścia cztery, rzepy w polu składów osiem, po której wykopanej grunt będzie należał do WJmci Pa possessora, czyli dziedzica. Na przeciw stodołom przy drodze do Lichawy idącej, na ugór wyznacza się staj dziesięć, w każdym staju po składów trzydzieści uczyni in numero trzysta, pole jare prosto w kościół przy miedzy chłopskiej naznacza się staj dziesięć, także w każdym staju po składów trzydzieści co w liczbie uczyni składów trzysta, jęczmienia w tejże samej stodole nowej do sieni kup dziewiętnaście, jarki w stodole starej kup osiem, owsa w małej stodołce kup dziewięć, grochu WJmci Pan possessor do siewu ma wydać omlecionego[?] miary warszawskiej korcy cztery[?], tatarki miary warszawskiej korcy sześć, prosa tejże miary korcy cztery, rzepaku korcy dwanaście[?], ćwierci dwa, siana z małej stodołki fur szesnaście, [łąka?] na roli przyszłej 1788 naznacza się prosto w Jeziórką[?] na której podług powieści gromadzkiej znajdować się ma fur dwadzieścia, ogród cały za folwarkiem oddaje się, w którym teraz najduje się kop na pół czternasta zagona.
Poddaństwo.
Pierwszy Kazimierz Dziuba z żoną i dziećmi robi dwojgiem wołmi dni 3, a gdy przędzą dni 8[?]. Ma załogę dworską, czynszu daje na S. Marcin złotych dziesięć, stróżą strzeże, trzodę pasie.
Drugi Franciszek Olczak z żoną i dziećmi, też samą załogą i powinności też pełni.
Trzeci Bartłomiej Stępień z żoną i dziećmi toż samą czyni, i tę powinność pełni.
Czwarty Paweł Olejnik z żoną i dziećmi toż odrabia i tę danine daje, od czterej pół sztuki, przędą, a gdy nie odprzędzie do innej roboty w nadgrodę z tego robić ma.
Piąty Adam Karczak z żoną i dziećmi robi pieszo dni trzy, strażą strzeże, trzode pasię, sztukę całą przendzie.
I ci wszyscy w żniwa tłuki odrabiają, do warzywa oberania wieczorami chodzą, podatki Rzeczy pospolitej, tudzież dziesięciny kościołowi podług zwyczaju oddawać powinni i z tych kwity zyskiwać, i dworowi oddawać, pastwisko, wręb wolny, i woda tu dzie wolne używanie dziedzińca pozwala się.

sobota, 17 maja 2025

Inwentarz Lichawa gm. Szadek (1787)

Źródło:

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-176, karty 703, 704, 705, 706.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


My niżej na podpisach będąc Wgo Jmci Pana Józefa Kamockiego do dóbr Lichawy dnia 14 sierpnia miesiąca roku 1787 z uczciwym Maciejem Pietrowiczem z Łobudzic Woźnym do uczynienia wizji tak pobudynków dworskich, jako i wiejskich, tudzież sprzężaju wiejskiego i tam przyszliśmy widzieliśmy wchodząc na dziedziniec wrota z desek pozbijane nad któremi daszek pobity dranicami. Dalej idąc przez dziedziniec przyszliśmy do dworu i widzieliśmy najprzód ganek ze szczentem zły, już się obala dach tak na ganku, jako i na dworze miejscami z kudłami pobity, miejscami z snopkami poszyty, ale ze szczęntem zły, ganku zaś skrzynia wielka na kłótke zamknięta stoi, że ma bydź Jmci Pana Jana Walewskiego.
Wchodząc do sini drzwi z tarcic na zawiasach, w których zamykanie tylko sama zapora, z sini idąc po prawej ręce do pokoju pierwszego drzwi także na zawiasach, przy których jest wrzecąc, skobel, klamka i chaczyk. W tym pokoju okien cztery w tafelki.
W pierwszym [...] tafelek siedem złych, w drugim tafelek pięć, w trzecim tafelek sześć, siódma zaś wybita, w ostatnim oknie jedna wybita, druga zaś przetrącana.
Te okna trzy do wpół się otwierają, czwarte zaś całe u nich zawiaski, chaczyki, ale że Wielmożny Kamocki już ze swojej possessji kazał poprzybijać także i zawiaski jedne do okna, komin dobry i piec z kafli białych, ale zły i na tyle nic kafli nie znać.
Szafa, czyli kredens obrazów trzy, a czwarty portret, to na gruncie zostawione. Posowa stara, ale musi być nadbutwiała, bo są znaki, że przez nie kapie do pokoju, kiedy deszcz pada. Podłoga z kawałków tarcic, ta jest znacznie zrujnowana, stół dobry, krzesło w skórę obite, kuferek w żelazo oprawny i to ma bydź gruntowe. Z tego pokoju drzwi do drugiego pokoju także na zawiasach, u których zamek prosty, ale ten jest sporządzony w possessji Wzgo Kamockiego, skobel i wrzecąc, w tym pokoju okna ze szczęntem wybite i deskami zasłonione. Szyby w jednym, dwie wybite i deskami zasłonione, szyby w jednym dwie, ale złe, komin murowany, w którym blacha, zły. Piec z kafli białych, zły, podłoga i posowa zgnojona w tym pokoju.
Szafa inwentarska zamknięta, w tej szafie szuflad kilkanaście, w tych więcej nie masz nic jak tylko we dwóch, w jednej papiory, w drugiej ceny sztuk 24, to jest półmisków 12, tależy 12, noży kompozytowych para jedna, inne zaś próżne. Te dwie zaraz przy nas szuflady zostały zapieczentowane. Wyżej nad temi szufladami rzeczy są te, to jest młotków mniejszych trzy, większy jeden, obręczy od młynarskich stadków dwoje, okucia jedno, sparnik jeden, flaszki dwa, kieliszek prosty jeden, łyżka blaszana jedna. Z tego pokoju drzwi dwoje. Jedne do sionki, drugie do pokoiku, oboje na zawiasach z szkoblami. W tym pokoiku okno jedno, w tafelki otwierane szyb złych w nim trzy, komin murowany niezły, posowa i podłoga zrujnowana. Z tego pokoiku idąc na drugą stronę przez sień do czeladnej izby drzwi na zawiasach, u nich klamka drewniana i chaczyk, w tej izbie komin częścią murowany, częścią lepiony, pieca nie masz, okien trzy, dwa po pół, pozabijane deskami, trzecie zaś całe, w tych dwóch szybek okrągłych i kawałków małych czterdzieści siedem i z tych powpół niektóre poprzetrącane, posowa ze szczęntem od deszczu zgnojona, podłogi nie masz, szafy dwie inwentarskie, popsute, u nich zawiasów cztery i skobelków dwa z wrzecądzami. Z tej izby drzwi do komory na zawiasach bez zamknięcia. W tej komorze okna wcale nie masz, tylko deskami zatkane, drzwi na dwór na biegunach i to podpierane. Z tej izby wychodząc w środku kuchenka, do której drzwi na dwór na biegunach, złe. W tej schowanie, do którego schowania drzwi na zawiasach dwoje z skoblami, okno w tafelki okrągłe, brakuje tafelek 4, inne zaś poprzetrącane, posowa zeszczentem zła, podłogi nie masz. W tym schowaniu fasa jedna i sądków 2 inwentarskich. Z tego schowania na powrót wychodząc, drzwi do sadu z desek, złe, na obartel zamykają się.
Sini zaś schody na górę liche, komin wielki, częścią murowany, częścią lepiony, do niego od kurników idące baby na dylach lepione, wokół idąc tego dworu ściany klamrami popodpierane. Ze dworu wychodząc lamus na piwnicy, ściany u niego na okół złe i z węgłów powychodziły i drzewo zgnieło. Dach na tym lamusie z snopków, większa połowa pognieła. Pod tym lamuzem piwnica zeszczentem zawalona, u tego lamuza drzwi na zawiasach, szkoblem i wrzecądzem, niedaleko tego lamuzu stajnia, w niej podłogi nie masz, drzwi na biegunach z desek złe, u nich skobel 1, w tej stajni zamiast podłogi kamieniami, jak powiadają ma bydź wybrukowana. Na stajni posowy nie masz, pole tej stajni chlewik pusty, i tak na stajni jako i chlewiku dach stary, miejscami trzcina, miejscami snopkami poszyty, u stajni kole dołu znać, że były dranice, bo teraz gdziesz nie gdziesz jest pojednej i te zgnieły. Wozownia w słupy i z drzewa starego jest postawiona, na niej dach reparacji potrzebuje, wrota do tej wozowni z desek żelaznemi szkoblami. W tej wozowni tak posowy jako i podłogi nie masz. Spichlerz węgły stawiany, pod nim przyciesi pognieły, dach na nim miejscami reparacji potrzebuje, miejscami nowe snopki. W tym spichlerzu zamknięciów dwoje, jedno z skoicami, drugie nie, drzwi na zawiasach starcic szkoplami i z wrzecądzami, podłoga w tym spichlerzu zdelów wyruwnania potrzebuje, posowa zaś starcic dobra, na górę schody, kurników po jednym dachem w słupy i zdelów postawionych sześć, na nich dach stary, drzwi sześcioro z desek na biegunach, siódme wchodząc do tych kurników, w tych zaś las wszystkich, szkobli 7, wrzecądzy 4. Owczarnia w słupy stawiana, stara od dwojgu wrotach, dach zły, reparacji wielkiej ogólnie cała potrzebuje, obory kolne w słupy stawiane, tak jak owczarnia, dach na nich trzciną częścią słomą poszyty, pewno się niedługo obali, bo znacznie wielki reparacji potrzebują, w śrotku dwóch przesłow ścian to poprzecznich nie masz, drugie ściany obalają się, drzwi pierwsze wchodząc do obory dobre, lubo z desek podwójne, reszta zaś drzwi tylko pode ścian leży tylko dwoje, zamykają się na biegunach, jest u nich skobli 4 i wrzecądzy dwa, potej samej stronie stodół cztery, pierwsza stara, ściany i przyciesi pognieły i w ziemię powłazieły, sochy w środku popodpierane, dach na tej stodole stary, reparacji potrzebuje, w tej wrót dwoje, z desek i sztarcic złych, na biegunach są te wrota oboje, u nich kuna jedna i szkobli dwa, druga także następuje stodoła nowa, dwóch klepiskach i samsiekach 3 z drzewa rzniętego postawiona, dach na niej dobry, od dołu trzema sznurami szkudeł pobita, reszta zaś snopkami, wrota u niej wszystkie dobre, u tych wrót od spodu bieguny drewniane, u góry zaś kuny żelazne, ale jedna z tych kun zepsuta, u pierwszych wrót zamki żelazne, zaś u tylnych przyporeczach, które także żelazne, kunkami przybijane kuny żelazne i zatyczkami na łańcuszkach o trzech ogniewkach przybitemi, klepiska zaś wylepienia potrzebują, bo nie są równe, trzecia stodoła stara w węgły stawiana, przyciesi pod nią pognieły i ściany popruchniały, dach na niej stary, reparacji potrzebuje, wrota z tarcic, zamknięcie u tej stodoły kuna jedna i szkobli dwa. Chlewy po bok tej stodoły świńskie 4, pod jednym dachem, te tak od dołu jako i góry reparacji wielki potrzebują, bo znacznie zdezelowane. U nich drzwi z desek, parkanik przy nich od rogu do rogu, ale i to lichy, bo się pochyla, piąty chlewik przytych także zdezelowany, kurnik już ani reperować się nie zda, jeno same próchno z drzewa. Suszarnia od słodu także stara, w której jest piec, drzwi z delików z wrzecądzem jednym, posowa już słaba, na górę schody i te złe szkudłami, czyli dranicami pobity miejscami dach, zły przyciesi pognieły. Browar nowy, dobry, szkudłami pobity, do niego wchodząc drzwi sztarcic na zawiasach z klamką i zaporką. W sieni kotlina od kotła, mur od komina wielkiego do balek murowany, komin zaś lepiony, tylko nad dachem nadmurowany. Z tej sini idąc do izby drzwi także na zawiasach szklamką, chaczykiem i z wrzecądzem. W tej izbie okna dwa dobre, tylko jednej szyby brakuje, posacka z cegły, komin i piec z cegły, ale piec już się popadał. Wychodząc z izby, idąc prosto do komory, drzwi na zawiasach wrzecądzem i szkoblami dwiema, podłoga od gnoju nadpsuta, okna niemasz, tylko płatami zabite, drzwi z tej komory takiesz jak i pierwsze, posowa tak na izbie, jako i na komórce ztarcic i zolepą. Z sieni schody na górę i drzwi do zamykania góry ztarcic zawiasami, ale nie przybite szkoblem z wrzecądzem. W tej gozelni drzwi dwoje, jedne do gozelni, drugie na dwór, ztarcic na biegunach, z wrzecądzem i szkoblami, u tej gozarni kotliny dwie, złe od garcy[?] jedna cała, druga rozebrana. Drzewa na dziedzińcu zcientego leżącego sztuk 60, kadzie dwie, młyn zeszczentem zrujnowany, już się i drzewo nie zda na nic, także i pogrodek zrujnowane, w tym nikt nie mieszka, kocioł we dworze zeszczentem zrujnowany i zły na wylot go przejzdrzy[?], dziedziniec zacząwszy od płota przy studni ciągnie się aż do owczarni, częścią ogrodzony, częścią oparkaniony, ale parkan już na nic nie zda, bo się niedługo obali, słupy i dyle pognieły.
Po opisaniu i uczynieniu wizji pobudynków dworskich wyszliśmy na wieś, idąc prosto ku Łobudzicom widzieliśmy chałupę pierwszą od dworu Macieja Staniaszczyka, półrolnika, tudziesz wszystkie budynki i zprzężaje do niego należące, najprzód chałupe starą, ściany popruchniały, dach zły i cale na nic się nie zda, okno w niej także złe, stodoła niezła, tylko dach trzeba miejscami popoprawiać. Siołek w słupy stawiany, dobry, obora zła, już się prawie obala, wołów ma cztery, jeden mroziaty ma lat 20, drugi czerwony ma lat 16 przeszło, ale jeszcze ujdzie, trzeci czarny ma lat przeszło 16, do roboty się nie zda, zrobek wielki czwarty czerwony łysy ma lat 8, niezły.
Druga chałupa z starego drzewa postawioną i poszytą, lecz najmniejszej rzeczy, że trzy, lepianki nie masz, i nie wywieziona.
Trzecia chałupa po zbiegłym Królu, półrolniku przyciesi pod nią pognieły i w zimie wlazły, dach znacznej i poszywki potrzebuje, okno miejscami wybite, obora przy tej chałupie znać że była, ale teraz już nie można i bydła wegnać, co tak spustoszała, stodoła i szołek, reparacji kole dachu potrzebuje, woły są robotne we dworze, jeden siwy stary, zębów nie ma, przebity, chudy i do roboty się nie zda, drugi mroziaty, ma lat 18, chudy, zbity i do roboty się nie zda, trzeci czarny łysy, już zębów nie ma, lat ma przeszło 14 i ten do roboty słaby, czwarty płowy, ma lat 11, ale niezły. Czwarta chałupa pracowitego Jana Zagrodnika, Wróbla, w słupy stawiana, trzciną poszyta, tył zaś dachu wydarty, posowa zła, stodoła do tej chałupy już ośm lat jak zaczęta, ale nieskończona, kozłów na ni par ośm, wołów pańskich nie ma.
Piąta chałupa pracowitego Błażeja Kmiecia stara, przyciesi pognieły pod izbą, dach reparacji potrzebuje, stodoła i sołek także poszycia potrzebują, i ściany znacznej reparacji, oborki ledwo co stoją ponieważ u tych trzebaby poprawić, wołów ma cztery, jeden graniaty, czarny, łysy ma lat 12, chudy i do roboty się nie zda, drugi czarny łysy ma lat 9 do roboty słaby, trzeci czerwony lat ma 18, może jeszcze robić, czwarty wół mroziaty ma lat też 18 i ten do roboty już się nie zda, koni ma parę, jeden kary ogier, ślepy na oko, lat ma przeszło 20, wielki zbitek ten dychawiczny, drugą źrebice drobną skarogniadą ma 6.
Chałupa pracowitej Katarzyny Wawrzynki, komornicy, stara, ściany popruchniały, przyciesi pognieły, dach stary już na nic się nie zda, stodoła jak największe pustki, bo się już zaczyna obalać, sołek niezły, stajenka spustoszona, okno powybijane, obora dobra, choć stara, jedna item trzeba poprawić, bydła nie ma.
4 chałupa Józefa Kasprzaka, kmiecia stara, ale dobra, dach dobry, stoduł dwie dobre, obora dobra, jedna. W tej chałupie okna jednego brakuje, chliwik niezły, na tym samym placu chałupa stara, na nic się nie zda, w ni siedzi Balcer zagrodnik, komora i stajenka niezła i pół stodoły się obaliło, obory dobre, ma wołów 4, jeden gotowy, już zębów nie ma, stary, ma lat 15 przeszło, drugi czarny, w latach tych co pierwszy, oba zrobione i chude, trzeci płowy, ciołek, mały i mizerny, ma lat 5, czwarty czarny, łysy, lat ma 4, niezły, konia jednego, kasztanowatego, lat mający 7, niezły. 8 chałupa Wojciecha Jarego, półrolnika, z dylów stawiana, dobra, słomą i trzciną poszyta, stodoła niezła, obórka po szycia potrzebuje, wołów ma 4, jeden płowy, chudy, lat ma przeszło [...], drugi czerwony, stary, lat ma 15, bo tyl[ko?] same dziąsła, trzeci wół mroziaty ma lat 8, chudy i zrobiony, czwarty stary ma lat 19, zębów nie ma, robić nie może.
Dziewiąta, dwojaki nowe, z drzewa kostkowego, komina ani pieców nie masz, drzwi jednych nie masz u sieni, a łatami, dwojokami, stodoła, chliwik, trzciną i słomą poszyty.
Dziesiąta chałupa, Kasprzaka, pułrolnika, dobra, d[...] dobry, stodoła stara, niezła, dach dobry, szopa z oborką, z dylów stawiane, ma wołów 4, jeden szady, ma lat 6, do roboty dobry, drugi graniaty, ma lat 8, do roboty dobry, trzeci płowy, stary, ma lat 18, do roboty słaby, czwarty płowy, ma lat 10, robić jeszcze może.
11 chałupa pracowitego Jędrzeja Mielcarka, półrolnika, stara zła, z komorą, stodoła dobra, obora reparacji wielki potrzebuje, dachu miejscami nie masz i jednej ściany, wołów ma 4, jeden czerwony, niezły, ma lat 9, drugi wół mroziaty, rok zbity, zrobek ma lat 18, niezarobiony i chudy, trzeci łysy, ma lat 11, do roboty niezgorszy, czwarty, łysy, lat ma 7, chudy.
12 chałupa Matusza Matuszewskiego, dobra, stodoła toż samo, obora, tak w dachu, jako i w ścianach reparacji wielki potrzebuje, sołek dobry, wołów ma 4, jeden czarnawy, drugi sady, mają lat po 8, chude, ale jeszcze ujdą do roboty, trzeci graniaty i czwarty płowy, po lat 7 mają, do roboty dobre. Koni ma parę, jeden skarogniady, lat ma 10, drugi lat ma 7.
13. Gościniec stary, zrąb jeszcze by uszedł, ale dach bardzo zły, znacznej reparacji, potrzebuje.
Komin i piece lepiony, ale zły, drzwi w sieni ma na biegunach drewnianych, drzwi u izby także na na biegunach drewnianych z chaczykiem, komin wielki pochylił się, podłoga i posowa zła, okna dwa, jedno większe, drugie mniejsze, w których szyb 4 brakuje.
Kuźnia stara, reparacji wielki potrzebuje, do tej tak statków jako i kowala nie masz.
Co jako rzetelnie i sprawiedliwie widzieliśmy, tak tutaj jest napisane, i gdyby w czasie potrzeba jaka wymagała pod juramentem zeznać każdy z osobna przyrzekamy.
Działo się jako wyżej na co się dla lepszej wiary z położeniem krzyża, uchwyceniem się pióra rąk naszych podpisujemy.
Kazimierz Chomanowski piórem trzymanym z położeniem krzyża x
Rutkowski piórem trzymanym z położeniem krzyża x