Zajączkowski:
Brzeg -Szklanki -pow. poddębicki
XI-XIII w. cm. na skraju wysokiego brzegu doliny Warty, Informator archeologiczny 198-199.
1) 1427(?) C. Rad. II f. 123, por. Koz. II, 39: Brzeg - Ostrow ... Johannes et Stanislaus de B. 2) 1474 W. MRPS I, 1179: Brzeg - Kazimierz Jagiellończyk zezwala Barbarze Buzynskiej trzymać wś B. zastawioną jej przez Jana z Koniecpola, starostę sieradzkiego.
3) XVI w. Ł. I, 393-94: Brzeg - villa, wł. król., par. Glinno, dek. i arch. uniejowski. 4) 1511-1518 P. 183: Brzeg - par. jw., pow. i woj. sieradzkie. 1553-1576 P. 223: Brzeg - jw. 5) XIX w. SG I, 396: Brzeg - wś i folw. nad Wartą, par. Brodnia, gm. Lubola, pow. turecki.
XI-XIII w. cm. na skraju wysokiego brzegu doliny Warty, Informator archeologiczny 198-199.
1) 1427(?) C. Rad. II f. 123, por. Koz. II, 39: Brzeg - Ostrow ... Johannes et Stanislaus de B. 2) 1474 W. MRPS I, 1179: Brzeg - Kazimierz Jagiellończyk zezwala Barbarze Buzynskiej trzymać wś B. zastawioną jej przez Jana z Koniecpola, starostę sieradzkiego.
3) XVI w. Ł. I, 393-94: Brzeg - villa, wł. król., par. Glinno, dek. i arch. uniejowski. 4) 1511-1518 P. 183: Brzeg - par. jw., pow. i woj. sieradzkie. 1553-1576 P. 223: Brzeg - jw. 5) XIX w. SG I, 396: Brzeg - wś i folw. nad Wartą, par. Brodnia, gm. Lubola, pow. turecki.
Taryfa Podymnego 1775 r.
Brzeg, wieś, woj. sieradzkie, powiat
szadkowski, własność królewska, 61 dymów.
Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Brzeg, województwo
Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Wartski, parafia Brodnia, własność
rządowa. Ilość domów 7, ludność 51, odległość od miasta
obwodowego 3.
Słownik Geograficzny:
Brzeg, wieś i folwark nad rz. Wartą, pow. turecki, par. Brodnia, gm. Lubola, do dóbr rządowych Brodnia należący. We wsi B. obszerne łąki i pastwiska, gospodarzy 90, do których należy morgów 1599; folwark B. rozl. m. 140. Podług lustracyi dóbr starościńskich z r. 1789, wieś i folw. B. wraz z młynem i wiatrakiem przynosiła skarbowi złp. 980 i gr. 12. A. T.
Spis 1925:
Brzeg, wś i kol., pow. turecki, gm. Lubola. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne wś 68, kol. 2. Ludność ogółem: wś 452, kol. 17. Mężczyzn wś 210, kol. 10, kobiet wś 242, kol. 7. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego wś 580, kol. 110. Podało narodowość: polską wś 580, kol. 110.
Spis 1925:
Brzeg-Szklanki, wś, pow. turecki, gm. Lubola. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 48. Ludność ogółem: 295. Mężczyzn 148, kobiet 147. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 295. Podało narodowość: polską 295.
Wikipedia:
Brzeg-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Pęczniew na wschodnim brzegu zbiornika Jeziorsko. W Brzegu istnieje szkoła podstawowa i dom kultury. Pierwsza wzmianka pisana o wsi pochodzi z 1427 roku. Stanowiła ona wówczas własność królewską. We wsi zachowały się zabytki budownictwa ludowego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego. Istnieją tu trzy stanowiska archeologiczne: cmentarzysko ciałopalne z epoki brązu, osada z okresu rzymskiego istniejąca od I do IV w. n.e., cmentarzysko szkieletowe z XI-XIII w., w którym odkryto groby z bogatym wyposażeniem: przedmioty z brązu, srebra i szkła - przekazane do Muzeum w Sieradzu.
Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)
Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)
BRZEG wieś i f-k nad Wartą, par. Brodnia, p. turecki, należy do dóbr rządowych Brodnia. We wsi obszerne łąki i pastwiska, gospodarzy 90 do których należy 1599 mg. Folwark rozległości 140 mg. Podług lustracji dóbr starościńskich w 1789 roku wieś i folwark wraz z młynem i wiatrakiem przynosiły skarbowi 980 złotych groszy 12. Dobra donacyjne generała Noskowa, wieś i f-k w 1912 r. miały 1739 mg, właścicielami byli uwłaszczeni włościanie i Michał Noskow. (Lustracje I 245, SGKP t.1, s.396, PGkal.)
1992 r.
_________________________________________________________________________________
Chałupa nr 82 kryta strzechą w Brzegu
Fot. Janusz Marszałkowski
KOŚCIÓŁ
OSP
SZKOŁA
1768
Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 277-78.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiąże Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Zmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski, Czernichowski.
Wam urodzonym Barbarze z Walewskich Załuski niegdy Marcina Załuskiego Starosty naszego Brodzińskiego małżonce pozostałej wdowie dóbr wsi naszych królewskich Brodni i Brzega w Województwie Sieradzkim leżących uprzywilejowanej dzierżawczyni i possessorce, tudzież jakiegokolwiek imienia Lisowskiego ekonomowi i innym z imienia i przezwiska teraz niewiadomym tychże wsi dozorcom z sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich nakazujemy, abyście przed nami i sądami naszemi referendarskiemi koronnemi w Warszawie lub tam, gdzie ten czas z dworem naszym szczęśliwie znajdować się będziemy od daty i położenia pozwu mandatu naszego rachując z pro[śbą?] w czterech tygodniach albo kiedy sprawa teraźniejsza z regestru sądowego przypadnie i do sądzenia przywołana będzie prawnie[?] i zawitym stawili się terminem na instancją urodzonego instygatora koronnego i jego delatorów, pracowitych wójtów i całych gromad poddanych naszych wsi dóbr naszych królewskiej Brodni i Brzega powodów, którzy przychylając się do przywilejów, dekretów, i lustracji sobie służących tudzież manifestów urzędownie przeciwko wam uczynionych, lub w czasie nast[...] mających pozywają was, o to iż Ty, Wna Starościno w kont[rze?] pomienionych przywilejom i dekretom naszym, czyli raczej sobie one ważąc, przeciwko wyraźnemu opisowi ostatniej lustracji w roku 1765 na fundamencie tychże dekretów zapadłej, pracowitych poddanych naszych powodów do niezwyczajnych robocizn i szarwarków, [a?] to do dojenia krów, obrzętu dworskiego inwentarza, zbierania, krzyw paszenia, ptastwa i trzody, świni karami przymuszając tego za dzień nie rachujesz trzech stróżów nocnych, a czartego dziennego, także bez potrącenia w pańszczyźnie do dwora [...]wać i drwa rąbać, do piwa każesz, z podwodami nieznośnie o[bło?]żonemi o mil kilkadziesiąt, jako to do Berlina, Gdańska i Torunia wyganiasz, zboże nie miarą sieradzką strychowaną podług lustracji, ale inną jakąś wierzchowatą od powodów wybierasz, onych [sle?]dziami narzuczasz handlu solnego, ostatnią lustracją pozwolonego zabraniasz, wielorakie podatki nad opis tych lustracji przez ciebie nowo wymyślone, gwałtownie wymuszasz, a gdy powodowie przez ciebie zubożeni nie są w stanie zapłacenia rzeczonych podatków, onych do gąsiora brać i aż do śmierci nielitościwie swoim dozorcom bić i mordować, a mdlejących z cięszkiej boleści wodą lać i znowu orzeźwionych katować rozkazujesz, ptastwo, gdy ci samo chcąc wyzdycha przyczynę na powodów wkładasz i zabraniem własnego ich ptastwa sobie niesprawiedliwie tę szkodę nadgradzawasz, w lasach naszych królewskich suchych gałęzi na ziemi gnijących do niczego nieużytych na opał zbierać bronisz i w święta nawet do roboty pędzisz, a największe uciemiężenie wielu powodów w podeszłym wieku będących synów do dwora gwałtownie zabrałaś i onych nielitościwym katowaniem z rzeczonych wsiów naszych uciekać w świat przymusiłaś, do czego powodowie pomocy z nich mieć ani się o nich dopytać nie mogą, lecz niedosyć na tym, że sama powodów nieznośnie uciemiężasz i różnemi niszczysz sposobami, ale co większa i innym nad temiż powodami pastwić się i onych krzywdzić dopuszczasz, a skarżącym się prawem ostrzeżonej protekcji dać nie chcesz i inne tym podobne obszerniej podczas sprawy dowodzić się mające czy niż zaskwierstwa i uciążliwo[ści?].
Ty zaś urodzony Lisowski wiedząc dobrze o tym, iż z dóbr naszych królewskich do szlacheckich dziedzicznych ludzi do roboty przeganiać wyraźnie zakazały konstytucje i dekrety jednak ty zuchwale sobie postępując i lekceważąc wyroki nasze powodów do wsi Zagórki na pańszczyznę nie wiedzieć jakim prawem przeganiać i tam nieznośną pracą uciemiężać i grunta nasze królewskie do tejże wioski przyłączać i zboże wypasać, obstawiających powodów przy prawach i dekretach śmiertelnie mordować i szubienicą odgrażać ważyłeś się i inne niesłychane czynić przykrości krzywdy i zaskwierstwa bez względu na boskie i ludzkie prawa odważacie się. Przywileje i dekreta nasze przez ten postępek zgwałciliście dla czego kary na siebie w prawach opisanych zaciągnęliście, do których na was ukazania nierozdzielnego pozwani jesteście do widzenia i przysłuchania się siebie powodów przy przywilejach dekretach i lustracjach zachować pańszczyznę według opisu tychże praw wiecznemi czasy ustanowić. Was urodzonych pozwanych za sprzeciwienie się rzeczonym przywilejom, dekretom, i lustracjom tudzież gwałty i różne morderstwa przykładnie ukarać, robociznę i wszelkie nad opis lustracji wymuszone daniny nieodwłocznie zapłacić i oddać, tudzież unkoszta prawne powodom powrócić nakazać, i co sprawa i sprawiedliwość wyciągać będzie postanowić, abyście zaś ta Ty Wna Starościno jako i ty urodzony Lisowski ekonomię podczas wiszącej w sądach naszych referendarskich sprawy teraźniejszej ani sami przez się, ani przez subordynowane jakiejkolwiek osoby powodów dóbr wsi Waszych Brodni i Brzega [...] do robienia pańszczyzny, płacenia niezwyczajnych podatków, dawania podwód w święto pod opis dekretów i lustracji przymuszać, ani do wsi Górki na robotę paszenia trzody przeganiać i przymuszać nie ważyli się pod winami tysiąca czerwonych złotych i innemi in conculsores litis pendentia nostra w prawie opisanemi surowo zakazujemy i oraz tymże mandatem dla osób powodów tesz dzieci i całego ich sprzętu gospodarskiego wszelkie bespieczyństwo ostrzegamy. Staniesz tedy terminu pilnujcie i na to wszystko tudzież cokolwiek obszerniej na terminie przeciwko Wam proponowano będzie odpowiedzcie, gotowi bądzcie.
Dan w Warszawie w kancelarii koronnej dnia czwartego miesiąca lipca roku pańskiego tysiącnego siedmsetnego sześćdziesiątego ósmego.
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 277-78.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiąże Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Zmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski, Czernichowski.
Wam urodzonym Barbarze z Walewskich Załuski niegdy Marcina Załuskiego Starosty naszego Brodzińskiego małżonce pozostałej wdowie dóbr wsi naszych królewskich Brodni i Brzega w Województwie Sieradzkim leżących uprzywilejowanej dzierżawczyni i possessorce, tudzież jakiegokolwiek imienia Lisowskiego ekonomowi i innym z imienia i przezwiska teraz niewiadomym tychże wsi dozorcom z sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich nakazujemy, abyście przed nami i sądami naszemi referendarskiemi koronnemi w Warszawie lub tam, gdzie ten czas z dworem naszym szczęśliwie znajdować się będziemy od daty i położenia pozwu mandatu naszego rachując z pro[śbą?] w czterech tygodniach albo kiedy sprawa teraźniejsza z regestru sądowego przypadnie i do sądzenia przywołana będzie prawnie[?] i zawitym stawili się terminem na instancją urodzonego instygatora koronnego i jego delatorów, pracowitych wójtów i całych gromad poddanych naszych wsi dóbr naszych królewskiej Brodni i Brzega powodów, którzy przychylając się do przywilejów, dekretów, i lustracji sobie służących tudzież manifestów urzędownie przeciwko wam uczynionych, lub w czasie nast[...] mających pozywają was, o to iż Ty, Wna Starościno w kont[rze?] pomienionych przywilejom i dekretom naszym, czyli raczej sobie one ważąc, przeciwko wyraźnemu opisowi ostatniej lustracji w roku 1765 na fundamencie tychże dekretów zapadłej, pracowitych poddanych naszych powodów do niezwyczajnych robocizn i szarwarków, [a?] to do dojenia krów, obrzętu dworskiego inwentarza, zbierania, krzyw paszenia, ptastwa i trzody, świni karami przymuszając tego za dzień nie rachujesz trzech stróżów nocnych, a czartego dziennego, także bez potrącenia w pańszczyźnie do dwora [...]wać i drwa rąbać, do piwa każesz, z podwodami nieznośnie o[bło?]żonemi o mil kilkadziesiąt, jako to do Berlina, Gdańska i Torunia wyganiasz, zboże nie miarą sieradzką strychowaną podług lustracji, ale inną jakąś wierzchowatą od powodów wybierasz, onych [sle?]dziami narzuczasz handlu solnego, ostatnią lustracją pozwolonego zabraniasz, wielorakie podatki nad opis tych lustracji przez ciebie nowo wymyślone, gwałtownie wymuszasz, a gdy powodowie przez ciebie zubożeni nie są w stanie zapłacenia rzeczonych podatków, onych do gąsiora brać i aż do śmierci nielitościwie swoim dozorcom bić i mordować, a mdlejących z cięszkiej boleści wodą lać i znowu orzeźwionych katować rozkazujesz, ptastwo, gdy ci samo chcąc wyzdycha przyczynę na powodów wkładasz i zabraniem własnego ich ptastwa sobie niesprawiedliwie tę szkodę nadgradzawasz, w lasach naszych królewskich suchych gałęzi na ziemi gnijących do niczego nieużytych na opał zbierać bronisz i w święta nawet do roboty pędzisz, a największe uciemiężenie wielu powodów w podeszłym wieku będących synów do dwora gwałtownie zabrałaś i onych nielitościwym katowaniem z rzeczonych wsiów naszych uciekać w świat przymusiłaś, do czego powodowie pomocy z nich mieć ani się o nich dopytać nie mogą, lecz niedosyć na tym, że sama powodów nieznośnie uciemiężasz i różnemi niszczysz sposobami, ale co większa i innym nad temiż powodami pastwić się i onych krzywdzić dopuszczasz, a skarżącym się prawem ostrzeżonej protekcji dać nie chcesz i inne tym podobne obszerniej podczas sprawy dowodzić się mające czy niż zaskwierstwa i uciążliwo[ści?].
Ty zaś urodzony Lisowski wiedząc dobrze o tym, iż z dóbr naszych królewskich do szlacheckich dziedzicznych ludzi do roboty przeganiać wyraźnie zakazały konstytucje i dekrety jednak ty zuchwale sobie postępując i lekceważąc wyroki nasze powodów do wsi Zagórki na pańszczyznę nie wiedzieć jakim prawem przeganiać i tam nieznośną pracą uciemiężać i grunta nasze królewskie do tejże wioski przyłączać i zboże wypasać, obstawiających powodów przy prawach i dekretach śmiertelnie mordować i szubienicą odgrażać ważyłeś się i inne niesłychane czynić przykrości krzywdy i zaskwierstwa bez względu na boskie i ludzkie prawa odważacie się. Przywileje i dekreta nasze przez ten postępek zgwałciliście dla czego kary na siebie w prawach opisanych zaciągnęliście, do których na was ukazania nierozdzielnego pozwani jesteście do widzenia i przysłuchania się siebie powodów przy przywilejach dekretach i lustracjach zachować pańszczyznę według opisu tychże praw wiecznemi czasy ustanowić. Was urodzonych pozwanych za sprzeciwienie się rzeczonym przywilejom, dekretom, i lustracjom tudzież gwałty i różne morderstwa przykładnie ukarać, robociznę i wszelkie nad opis lustracji wymuszone daniny nieodwłocznie zapłacić i oddać, tudzież unkoszta prawne powodom powrócić nakazać, i co sprawa i sprawiedliwość wyciągać będzie postanowić, abyście zaś ta Ty Wna Starościno jako i ty urodzony Lisowski ekonomię podczas wiszącej w sądach naszych referendarskich sprawy teraźniejszej ani sami przez się, ani przez subordynowane jakiejkolwiek osoby powodów dóbr wsi Waszych Brodni i Brzega [...] do robienia pańszczyzny, płacenia niezwyczajnych podatków, dawania podwód w święto pod opis dekretów i lustracji przymuszać, ani do wsi Górki na robotę paszenia trzody przeganiać i przymuszać nie ważyli się pod winami tysiąca czerwonych złotych i innemi in conculsores litis pendentia nostra w prawie opisanemi surowo zakazujemy i oraz tymże mandatem dla osób powodów tesz dzieci i całego ich sprzętu gospodarskiego wszelkie bespieczyństwo ostrzegamy. Staniesz tedy terminu pilnujcie i na to wszystko tudzież cokolwiek obszerniej na terminie przeciwko Wam proponowano będzie odpowiedzcie, gotowi bądzcie.
Dan w Warszawie w kancelarii koronnej dnia czwartego miesiąca lipca roku pańskiego tysiącnego siedmsetnego sześćdziesiątego ósmego.
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 179-182.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Starościńskich osobiście przyszedłszy pracowity Mateusz Bartoszek i Kazimierz Zdunek gromad Brodni i Brzega mięszkańcy. Solenny manifest na przeciwko W J Państwu Barbarze z Walewskich 1mo niegdy Sp W JPana Załuskiego terazniejszego zaś W JPana Zbierzchowskiego małżonce alias inniem małżonkom rzeczonych dóbr uprzywilejowanym posessorom, tudziesz przeciwko JPanu Żeromskiemu tychże dóbr postanowionemu dzierżawcy z racji niżej opisanych do Xiąg niniejszych zanoszą z nie ma[łych?] ucisków swoich i krzywd użaleniem tym sposobem.
Iż Wielmożna JPani ad praesens Zbierzchowska protum Załuska wdowa przez siebie i ekonomów swoich JPanów Krajewskiego i Lisowskiego, nieuważając na prawa gromad rzeczonych, tudziesz opisy lustracji, ich powinności i danin, różne krzywdy jako dawniejsze skargi w Grodzie niniejszym o to zaniesione opiewają i process zaczęty przy obdukcjach wyświadczeń szerzy obmawia, poczyniwszy do exportowania Dekretu na komissję przez codzień rodzące się wymysły i nakłady i expensu niemałego z zapożyczeniem się różnie u różnych na to piniędzy nie mogąc wycierpieć i znieść bicia, gonienia, gwałtu i wiolencji na różnych miejscach przymusiła. Jakoż dla bespieczeństwa swego gromady glejt Jego Królewskiej Jmci Pana Naszego Miłościwego oraz z Dekretem komissji exportowały, który Dekret za usilną kooperacją W JPani ad praesens Zbierzchowski skutku swego nie wziąn, lecz limitę niesłuszną exportowała, a zatym zamięszanie, które w kraju trwa jakoweś czyni powstrzymanie rezolucji, gdysz JW komissarze tym się exkuzowali, że sprawa sądzona bydz nie może in hac [turbine serum?], przeto same tylko limity z wycieńczeniem gromad dotychczas następowały rozumując gromady i tucząc się tą nadzieją, że pod rygorem Dekretu zostając strony i mocą glejtu, a od impozycji et id genus gromady wolniejsze będą i bespieczniejsze, na co nic niezważając Wielm. Zbierzchowscy dzierżawce swego JPana Żeromskiego podawszy mu inwentarze robocizny, danin, szarwarków na słusznych zgoła co się podobało do tych dóbr wprowadzili, który JPan dzierżawca, który co może wynaleść sposobów gromady przyciśnienia to czyni, jako to w drogi różne przekupując zboża za mil kilkanaście wysyła z takim przeładowaniem inwentarzy od ustawicznych dróg, że na kilkanaście sztuk pozdychało gromadzie Zmudzi, który z gromady dni kilkanaście pociągiem za dzień tylko ręczny lub też nic komputuje, miesięczne tłuki, ciernia kopania, za młyńską drogą siana wożenia, we młynach wysiadania po tygodniu, a tego za pańszczyznę nie potrą[ca?]nia, stróży nadzwyczaj odprawowania dniowej i nocnej z jakimi ostroż[...]mi tej że stróży odprawiania[?] to jest bydła, bo nie wieprze obrzątać przymuszania na dzień jeden pięć ludzi na to pociągania, wywarów wożenia, z boru drzew sprowadzania, czego tu opisać wszystkiego nie można, lecz inkwizycja [...]rzy nauczy, wnosi i nakazuje, zgoła co dzień co nowego wymyślając bije i komendy stawające do jak największego uciskania przenamawia, gdy jaka stanie komenda stróży po dwunastu nakazuje. Z kąd gromady widząc taką nieszczęśliwość czasu odetchnięcia nie mając od tylokrotnych przechodzących i stojących komend, a tym większe bacząc uciski dworu zamiast zasłonę, nie mając ucieczki innej jak samego Boga a po Bogu Najjaśniejszego Pana Króla Jmci Pana a Pana miłościwego Dekret komissji upadły w swych limitach i rygorze przy protekcji tegoż Najjaśniejszego Pana już nie in fundo bonorum, bo tam żadnej nadziei nie masz końca, lecz in mensa judici meliorato [eod qua ad assignatam comissionem ad executionem?] przy nakazanej inkwizycji tamże w Warszawie doprowadzić dopraszają się o te zaś wszystkie bezprawia i inne tym podobne przeciwko tym jako wyżej, tudziesz o niesłuszne odebranie gruntu Józefowi Jadz[...] manifestuje się zostawując sobie salwę poprawy tegoż manifestu jeżeli będzie w czym należało.
Mateusz Bartosik ręką trzymaną
Kazimierz Zdunek ręką trzymaną
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Starościńskich osobiście przyszedłszy pracowity Mateusz Bartoszek i Kazimierz Zdunek gromad Brodni i Brzega mięszkańcy. Solenny manifest na przeciwko W J Państwu Barbarze z Walewskich 1mo niegdy Sp W JPana Załuskiego terazniejszego zaś W JPana Zbierzchowskiego małżonce alias inniem małżonkom rzeczonych dóbr uprzywilejowanym posessorom, tudziesz przeciwko JPanu Żeromskiemu tychże dóbr postanowionemu dzierżawcy z racji niżej opisanych do Xiąg niniejszych zanoszą z nie ma[łych?] ucisków swoich i krzywd użaleniem tym sposobem.
Iż Wielmożna JPani ad praesens Zbierzchowska protum Załuska wdowa przez siebie i ekonomów swoich JPanów Krajewskiego i Lisowskiego, nieuważając na prawa gromad rzeczonych, tudziesz opisy lustracji, ich powinności i danin, różne krzywdy jako dawniejsze skargi w Grodzie niniejszym o to zaniesione opiewają i process zaczęty przy obdukcjach wyświadczeń szerzy obmawia, poczyniwszy do exportowania Dekretu na komissję przez codzień rodzące się wymysły i nakłady i expensu niemałego z zapożyczeniem się różnie u różnych na to piniędzy nie mogąc wycierpieć i znieść bicia, gonienia, gwałtu i wiolencji na różnych miejscach przymusiła. Jakoż dla bespieczeństwa swego gromady glejt Jego Królewskiej Jmci Pana Naszego Miłościwego oraz z Dekretem komissji exportowały, który Dekret za usilną kooperacją W JPani ad praesens Zbierzchowski skutku swego nie wziąn, lecz limitę niesłuszną exportowała, a zatym zamięszanie, które w kraju trwa jakoweś czyni powstrzymanie rezolucji, gdysz JW komissarze tym się exkuzowali, że sprawa sądzona bydz nie może in hac [turbine serum?], przeto same tylko limity z wycieńczeniem gromad dotychczas następowały rozumując gromady i tucząc się tą nadzieją, że pod rygorem Dekretu zostając strony i mocą glejtu, a od impozycji et id genus gromady wolniejsze będą i bespieczniejsze, na co nic niezważając Wielm. Zbierzchowscy dzierżawce swego JPana Żeromskiego podawszy mu inwentarze robocizny, danin, szarwarków na słusznych zgoła co się podobało do tych dóbr wprowadzili, który JPan dzierżawca, który co może wynaleść sposobów gromady przyciśnienia to czyni, jako to w drogi różne przekupując zboża za mil kilkanaście wysyła z takim przeładowaniem inwentarzy od ustawicznych dróg, że na kilkanaście sztuk pozdychało gromadzie Zmudzi, który z gromady dni kilkanaście pociągiem za dzień tylko ręczny lub też nic komputuje, miesięczne tłuki, ciernia kopania, za młyńską drogą siana wożenia, we młynach wysiadania po tygodniu, a tego za pańszczyznę nie potrą[ca?]nia, stróży nadzwyczaj odprawowania dniowej i nocnej z jakimi ostroż[...]mi tej że stróży odprawiania[?] to jest bydła, bo nie wieprze obrzątać przymuszania na dzień jeden pięć ludzi na to pociągania, wywarów wożenia, z boru drzew sprowadzania, czego tu opisać wszystkiego nie można, lecz inkwizycja [...]rzy nauczy, wnosi i nakazuje, zgoła co dzień co nowego wymyślając bije i komendy stawające do jak największego uciskania przenamawia, gdy jaka stanie komenda stróży po dwunastu nakazuje. Z kąd gromady widząc taką nieszczęśliwość czasu odetchnięcia nie mając od tylokrotnych przechodzących i stojących komend, a tym większe bacząc uciski dworu zamiast zasłonę, nie mając ucieczki innej jak samego Boga a po Bogu Najjaśniejszego Pana Króla Jmci Pana a Pana miłościwego Dekret komissji upadły w swych limitach i rygorze przy protekcji tegoż Najjaśniejszego Pana już nie in fundo bonorum, bo tam żadnej nadziei nie masz końca, lecz in mensa judici meliorato [eod qua ad assignatam comissionem ad executionem?] przy nakazanej inkwizycji tamże w Warszawie doprowadzić dopraszają się o te zaś wszystkie bezprawia i inne tym podobne przeciwko tym jako wyżej, tudziesz o niesłuszne odebranie gruntu Józefowi Jadz[...] manifestuje się zostawując sobie salwę poprawy tegoż manifestu jeżeli będzie w czym należało.
Mateusz Bartosik ręką trzymaną
Kazimierz Zdunek ręką trzymaną
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 183-85.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Andrzej Miniszewski obojga Praw Doktor Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski Proboszcz Kaliski, Michał Radoszewski Starosta Szadkowski, Jan Nepomucen Kobielski Miecznik Piotrkowski Sędzia Grodzki Sieradzki, Maciej Dąbski Podsędek Brzeski Kujawski, Zygmunt Dobek Pisarz Grodzki Bidgoski, Stanisław Chrzanoski Chorąży Chorągwi Husarskiej, Andrzej Kluczyński Proboszcz Dobrski, Tomasz Kossowski Stolnik Brzeziński, Ignacy Wolski Dekretem Referendarskim Koronnym i reskryptem JK Jmci wyznaczeni komissarze was WW: Zbierzchowskiego i Barbarę z Walewskich małżonków dóbr Brodni i Brzegu uprzywilejowanych posessorów, tudziesz Stanisława Żeromskiego dóbr pominionych arędownego posessora oraz Antoniego Lisowskiego tychże dóbr przeszłego ekonoma, obwieszczamy iż JK Mc Pan nasz miłościwy łaskawie nam zlecić raczył abyśmy wydawszy innotescensje nasze dwiema tygodniami przed terminem poprzedzające do dóbr pomienionych zjechali. Tam aby nas tylko trzech było jurysdykcją zafundowawszy Dekret Sądów Referendarskich Koronnych w Warszawie dnia 19 miesiąca października roku 1768 wypadły do skutku przyprowadzili i wszelkie pretensje nawet po Dekrecie zaszłe rosądzili. Za czym mocą Dekretu i reskryptu wyżej wytchniętych wam wyrażonym nakazujemy ażebyście przed nami i sądem naszym komissarskim w Dobrach Królewskich Brodni i Brzegu na dzień 15 miesiąca czerwca roku teraźniejszego prawnie i zawito stawili się a to na instancją pracowitych wójta i całych gromad dóbr pominionych Brodni i Brzegu powodów, którzy was przychylają się do processu swego pozywają do widzenia i przysłuchania się Dekretu Sądów Referendarskich Koronnych między powodami z jednej, a wami z drugiej strony na dzień jak wyżej pomieniono jest nastąpiony zupełnie skutecznie pretensje, krzywdy, gwałty, aż do dnia dzisiejszego zachodzące rozeznać, nadgrodę sprawiedliwą za co będzie należało wynaliść, za gwałty uciążliwość i wszelkie przykrości powodom czynione was przykładnie ukarać, grunta od wsi Brodni do wsi Zagórków za ekonomii rzeczonego Lisowskiego niesłusznie odebrane i odstrychnięte powodom z prowentami powrócić. Za takowy zaś postępek bezprawny winy zmażać[?], zgoła sprawę teraźniejszą podług dowodów słuszności mandatów dostatecznie rosądzić, aby od was powodowie do niezwyczajnych robocizn, danin, powinności przymuszanemi i niesłusznie bitemi, wiązanemi nie byli, na zawsze zakazać, stawić się [...] terminie dopilnujcie i na to wszystko co przeciwko wam wniesione będzie odpowiedzieć bądzcie gotowi.
Działo się dnia 20 miesiąca kwietnia roku 1772.
Andrzej z Mniszewa Miniszewski O.P.Dr Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski ad [...] Kommissarz J.K.M.
Maciej z Lubrańca Dambski Podsędek Ziemski Brzeski Kujawski JK Mci Komissarz
Andrzej Kleczyński P. Dobrski J.K.M. Kommissarz mppp.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Andrzej Miniszewski obojga Praw Doktor Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski Proboszcz Kaliski, Michał Radoszewski Starosta Szadkowski, Jan Nepomucen Kobielski Miecznik Piotrkowski Sędzia Grodzki Sieradzki, Maciej Dąbski Podsędek Brzeski Kujawski, Zygmunt Dobek Pisarz Grodzki Bidgoski, Stanisław Chrzanoski Chorąży Chorągwi Husarskiej, Andrzej Kluczyński Proboszcz Dobrski, Tomasz Kossowski Stolnik Brzeziński, Ignacy Wolski Dekretem Referendarskim Koronnym i reskryptem JK Jmci wyznaczeni komissarze was WW: Zbierzchowskiego i Barbarę z Walewskich małżonków dóbr Brodni i Brzegu uprzywilejowanych posessorów, tudziesz Stanisława Żeromskiego dóbr pominionych arędownego posessora oraz Antoniego Lisowskiego tychże dóbr przeszłego ekonoma, obwieszczamy iż JK Mc Pan nasz miłościwy łaskawie nam zlecić raczył abyśmy wydawszy innotescensje nasze dwiema tygodniami przed terminem poprzedzające do dóbr pomienionych zjechali. Tam aby nas tylko trzech było jurysdykcją zafundowawszy Dekret Sądów Referendarskich Koronnych w Warszawie dnia 19 miesiąca października roku 1768 wypadły do skutku przyprowadzili i wszelkie pretensje nawet po Dekrecie zaszłe rosądzili. Za czym mocą Dekretu i reskryptu wyżej wytchniętych wam wyrażonym nakazujemy ażebyście przed nami i sądem naszym komissarskim w Dobrach Królewskich Brodni i Brzegu na dzień 15 miesiąca czerwca roku teraźniejszego prawnie i zawito stawili się a to na instancją pracowitych wójta i całych gromad dóbr pominionych Brodni i Brzegu powodów, którzy was przychylają się do processu swego pozywają do widzenia i przysłuchania się Dekretu Sądów Referendarskich Koronnych między powodami z jednej, a wami z drugiej strony na dzień jak wyżej pomieniono jest nastąpiony zupełnie skutecznie pretensje, krzywdy, gwałty, aż do dnia dzisiejszego zachodzące rozeznać, nadgrodę sprawiedliwą za co będzie należało wynaliść, za gwałty uciążliwość i wszelkie przykrości powodom czynione was przykładnie ukarać, grunta od wsi Brodni do wsi Zagórków za ekonomii rzeczonego Lisowskiego niesłusznie odebrane i odstrychnięte powodom z prowentami powrócić. Za takowy zaś postępek bezprawny winy zmażać[?], zgoła sprawę teraźniejszą podług dowodów słuszności mandatów dostatecznie rosądzić, aby od was powodowie do niezwyczajnych robocizn, danin, powinności przymuszanemi i niesłusznie bitemi, wiązanemi nie byli, na zawsze zakazać, stawić się [...] terminie dopilnujcie i na to wszystko co przeciwko wam wniesione będzie odpowiedzieć bądzcie gotowi.
Działo się dnia 20 miesiąca kwietnia roku 1772.
Andrzej z Mniszewa Miniszewski O.P.Dr Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski ad [...] Kommissarz J.K.M.
Maciej z Lubrańca Dambski Podsędek Ziemski Brzeski Kujawski JK Mci Komissarz
Andrzej Kleczyński P. Dobrski J.K.M. Kommissarz mppp.
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 445-46.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Komisarze niżej wyrażeni mocą tak Dekretu Referendarskiego JKMci w Warszawie zapadłego, jakoliteż reskryptu niedawno zaszłego, tudziesz z władzy ostatecznego Dekretu naszego omisarskiego moc limity do poniedziałku po Swięcie Swiętego Łukasza Ewangielisty w sobie mającego was urodzonych Zbierzchowskich dóbr wsiów Brodni i Brzega uprzywilejowanych posessorów, jakoliteż urodzonego Stanisława Żeromskiego, tychże dóbr jeszcze swoję wysiadającego tęnutę w dzierżawie obwieścić rozkazaliśmy int[...]encjami naszemi na instancję gromad wsiów rzeczonych Brodni i Brzega powodów, które was przypozwają do tejże limity wraz z Dekretem w Grodzie Sieradzkim oblatowanej i do inkwizycji już wywiedzionych i zapieczętowanych, abyście się na terminie wyżej wyrażonym, to jest w poniedziałek po Swiętym Łukaszu osobiście i zawito stawili i na to wszystko, co wam będzie zarzucane prawnie odpowiedzieli, że zaś urodzonemu Żeromskiemu posessja wychodzi dzierżawy dóbr pomienionych, a Dekret zaszedł nasz komisarski między gromadami skazanych win, grzywien na tegoż urodzonego Żeromskiego, przeto wzmiankowane gromady was urodzonych Zbierzchowskich i o to przypozywają, abyście tysiąc grzywien gromadom przysądzonej jakoliteż i inne mniejsze kwoty z summy za pretensje temuż urodzonemu Żeromskiemu od was komplanacją, czyli Dekretem Kompromisarskim przysądzonej i przyznanej u siebie do czasu Komissji z limity przypadającej oraz z kontrawencją popadłą i za kondemnatą, czyli banicję kwotę należącą zatrzymali na co gromady przypozew aresztowny kładą, bądzcie za tym do odpowiedzi gotowi na te i inne powodów aktoraty, gdzie tak was urodzonych Zbierzchowskich jakoliteż [...] urodzonego Żeromskiego pozywają i przypozywają.
Dan w Warszawie dnia szóstego miesiąca lipca roku pańskiego 1772.
And: z Miniszewa Miniszewski
Andrzej Kleczyński
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Komisarze niżej wyrażeni mocą tak Dekretu Referendarskiego JKMci w Warszawie zapadłego, jakoliteż reskryptu niedawno zaszłego, tudziesz z władzy ostatecznego Dekretu naszego omisarskiego moc limity do poniedziałku po Swięcie Swiętego Łukasza Ewangielisty w sobie mającego was urodzonych Zbierzchowskich dóbr wsiów Brodni i Brzega uprzywilejowanych posessorów, jakoliteż urodzonego Stanisława Żeromskiego, tychże dóbr jeszcze swoję wysiadającego tęnutę w dzierżawie obwieścić rozkazaliśmy int[...]encjami naszemi na instancję gromad wsiów rzeczonych Brodni i Brzega powodów, które was przypozwają do tejże limity wraz z Dekretem w Grodzie Sieradzkim oblatowanej i do inkwizycji już wywiedzionych i zapieczętowanych, abyście się na terminie wyżej wyrażonym, to jest w poniedziałek po Swiętym Łukaszu osobiście i zawito stawili i na to wszystko, co wam będzie zarzucane prawnie odpowiedzieli, że zaś urodzonemu Żeromskiemu posessja wychodzi dzierżawy dóbr pomienionych, a Dekret zaszedł nasz komisarski między gromadami skazanych win, grzywien na tegoż urodzonego Żeromskiego, przeto wzmiankowane gromady was urodzonych Zbierzchowskich i o to przypozywają, abyście tysiąc grzywien gromadom przysądzonej jakoliteż i inne mniejsze kwoty z summy za pretensje temuż urodzonemu Żeromskiemu od was komplanacją, czyli Dekretem Kompromisarskim przysądzonej i przyznanej u siebie do czasu Komissji z limity przypadającej oraz z kontrawencją popadłą i za kondemnatą, czyli banicję kwotę należącą zatrzymali na co gromady przypozew aresztowny kładą, bądzcie za tym do odpowiedzi gotowi na te i inne powodów aktoraty, gdzie tak was urodzonych Zbierzchowskich jakoliteż [...] urodzonego Żeromskiego pozywają i przypozywają.
Dan w Warszawie dnia szóstego miesiąca lipca roku pańskiego 1772.
And: z Miniszewa Miniszewski
Andrzej Kleczyński
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 479-95.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Działo się na gruncie dóbr Jego Królewskiej Mości wsi Brodnia nazwanej w Województwie Sieradzkim leżącej w domostwie pracowitego Sebastiana Firgi w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej najpierwszej, to jest dnia piętnastego miesiąca czerwca roku pańskiego tysiącznego siedmsetnego siedmdziesiątego wtórego. My komissarze niżej podpisani Dekretem Sądów Sądów Referendarskich Koronnych w Warszawie we środę nazajutrz Swiętego Łukasza Ewangelisty, to jest dnia dziewiętnastego miesiąca października roku 1768 między stronami prawnie z sobą postępującemi zapadłym naznaczeni, i reskryptem albo listem Jego Królewskiej Mości w Warszawie dnia trzydziestego pierwszego miesiąca marca roku teraźniejszego łaskawie danym, podpisanym i pieczęcią referendarską stwierdzonym przydani mocą i powagą Dekretu Referendarskiego w limicie pierwszej, tu na gruncie w poniedziałek przed Swiętem Swiętego Mikołaja blisko, to jest dnia piątego grudnia roku 1768gonastąpionej a do Xiąg Grodzkich Sieradzkich w poniedziałek tuż Swięta Swiętej Łucji Panny i Męczenniczki nazajutrz przypadającego to jest dnia trzynastego grudnia tegoż podanej roku w przepisie zlecenia inserowanego, jako i reskryptu od Najjaśniejszego Króla Jegomości pozyskanego po upadłym z namienionej limity i dwoistych[?] po tym prorokacji terminie nam Komissarzów nie zważając na żadne mandaty do złożenia tego listu, reskryptu gdyby wydawane, oraz na uporczywość jednej lub drugiej strony stawić niechcącej rzeczony Dekret Sądów Referendarskich Koronnych podług obmowy onego i sposobności do skutku nie tylko przyprowadzić, ale i po Dekrecie zachodzące między stronami rozeznać i rozsądzić, tudzież kogo by potrzeba do Sądu swego Komissarskiego przypozwanie nakazać zalecającego na terminie dzisiejszym z wydanych podług zwyczaju i reguły listów reskryptu Jego Królewskiej Mości pod dniem 20 miesiąca kwietnia roku teraz płynącego innotescencji i przez opatrznego Łukasza Łukaszewicza ze wsi Zakrzewa uprzywilejowanego i przysięgłego woźnego do dworu tutejszego Brodzkiego wyniesionych i obwieszczonych, w Grodzie zaś Siradzkim Feria Tertia post Dominicam Exsandi[?] to jest dnia wtórego miesiąca i roku teraźniejszego zeznanych i autentycznie wyjętych na grunt i miejsce niniejsze zjechawszy jurysdykcją naszą sądową w przytomności Wielmożnego Jchmciów Panów Konstantego Milewskiego Skarbnika Szadkowskiego, Szymona Słomowskiego, Felicjana Grabińskiego i innych przez tegoż opatrznego Łukaszewicza z Zakrzewa przyzwoitym przywołana obyczajem zafundowawszy. Tu najprzód czyniąc zadosyć prawu roku 1766go pod tytułem: Przyspieszenia sprawiedliwości w sądach zadwornych i przywrócenie jurysdykcji referendarzom Jmc Xiądz Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski przysięgę rotą w prawie opisaną wypełnił, a tak dopiero w zupełności władzy zasiadając do zapisania w komparacji stron przywołać nakazaliśmy. Gdzie pracowici Wojciech Cieślak, Wojciech Sobierajczyk, Kasper Skiba, Wawrzeniec Forganiaczek z Brodni a Tomasz Osiewała, Stanisław Chiebiela, Piotr Osiewała, Stanisław Samul[?] z Brzegu, tudziesz całe tych obudwu wsi gromady powodowie osobiście stawający o nieodwłocznej sprawy rozsądek usilnie dopraszają się. Lubo zaś Wielmożni Zbierzchowscy małżonkowie dóbr tych Jego Królewskiej Mości dzierżawcy, Jmc Pan Antoni Lissowski przeszły onych ekonom początkownie pozwani, i Jmc Pan Stanisław Żuromski possesor na tę przypozwany Komissją do komparacji przystając i onej przyzwoicie zapisać nie chcieli, owszem WJmc Pan Antoni Bach Zdzienicki Cześnik Kruświcki, Wielmożnych Zbierzchowskich małżonków plenipotent przy mowie[?] tylko pokładając innotescencje nasze w czasie położone z przypisaniem się na nich dwóch Wielmożnych Komissarzy jako to: WJmc Pana Zygmunta Dobka Pisarza Grodzkiego Bydgoskiego, i WJmc Pana Stanisława Chrzanowskiego Chorążego Znaku Husarskiego z przełożeniem trudności onych tego czasu ku zjechaniu, oraz pokazując list WJmc Pana Zbierzchowskiego do siebie pisany z wyłuszczeniem zatrudnienia przypadającą w dobrach tegoż pryncypała swego kondescensją upraszał o limitę dzieła tego do dalszego czasu. Atoli jednak że żadnego nie pokazał Dekretu z któregoby namieniona przypadać miała kondescensja, ani jakiegokolwiek dokumentu większość tam sprawy i okazującego koniecznej jak prawo rozrządza przytomności.
Przeto my zasiadający Komissarze zkazając[?] płaczliwe gromad tutejszych rozsądku żądania, nade wszystko iż już raz po zapadłym między temi stronami Dekrecie pozwolona roku 1768go na usilność żądzy tychże Wielmożnych Zbierzchowskich limita i dwie po niej prorogacje: jedna pod aktem Feria sexta post Dominicam Misericordiae to jest dnia 14 kwietnia roku 1769go. Druga sabbatho post Dominicam Conductus Pasche dnia 28 też kwietnia roku 1770 w Xięgach Grodzkich Sieradzkich oblatowane upadku terminu zaczętej na ówczas Komissji przyczyną były, a przewłoka sprawiedliwości niemałe stroną przynosi straty, przychylając się wtedy do Dekretu Referendarskiego Koronnego i do listu reskryptu Najjaśniejszego Pana któremi moc czynności i rozsądzenia w komplecie trzem komissarzem niezważając na uporczywość i nieprzytomność jednej lub i drugiej strony zupełnie jest dana powodom, gromadom dóbr tych Brodni i Brzega istność sprawy swojej do sądu naszego wprowadzić i opowiedzieć zlecamy. A w prowadzeniu opowiedzianej wysłuchawszy sprawy ponieważ komportacja dokumentów na pierwszej z Dekretów Jego Królewskiej Mości Referendarskiego Koronnego przypadający roku 1768go Komissji nadmieniona nie jest dostatecznie zaspokojona, więc nakazujemy ażeby powodowie wzajem też na ówczas i początkownie o to pozwani gromady Brodni i Brzega dokumenta swoje jak najdostateczniej komportowali i położyli. Gdy tedy extrakt stary z Xiąg Grodzkich Sieradzkich pod aktem Feria Secunda ante Festum Sancti Laurentis Martyris proxima roku 1672 oblatowanego [...] albo potwierdzenia Dekretu Najjaśniejszego Zygmunta III Króla Polski Sądów Referendańskich w roku 1667 ferowanego, i Lustracji w roku 1616tym co do powinności wszelakich opisanej przez Najjaśniejszego Michała Króla Polskiego miłościwie tem wsiom i ich gromadom w Warszawie dnia 21 miesiąca lipca tegoż roku 1672go danego autentycznie wyjęty; konfirmacją tychże potwierdzenia Króla Michała, Dekretu Zygmuntowskiego i Lustracji Anni 1616ti od Najjaśniejszego Stanisława Augusta Króla Polskiego teraz panującego w Warszawie dnia 21go miesiąca sierpnia roku 1765go łaskawie dana podpisana i Pieczęcią Mniejszą Koronną stwierdzoną do Xiąg też Grodzkich Sieradzkich następującego zaraz roku 1766go Feria quarta post Dominicam Ramis[?] Palmarium quadragesimaleni proxima oblatowaną i glejt od tegoż Najjaśniejszego Monarchy także w Warszawie dnia 5 miesiąca września roku 1768[?]go pomienionym gromadą dany, i tegoż roku Feria Secunda ante Festum Exaltationis Sancta Criuis proxima w Xięgach Grodzkich Sieradzkich oblatowany; Dekret Sądów Referendarskich Koronnych w tymże roku na Komissją zapadły limitę aktu komissarskiego i dwie prorogacje powyżej zakonnotowane. List także reskrypt Jego Królewskiej Mości, z którego exekucja Dekretu Referendarskiego teraz przypadła i dzieło to autoryzuje się. Na ostatku excerpt Lustracji roku 1765go w tych wsiach Jego Królewskiej Mości Brodni i Brzegu nastąpionej podpisami i pieczęciami rodowitemi samychże Wielmożnych Lustratorów stwierdzony pomienione gromady komportowali i położyli mieniąc się sumiennie jako więcej nie mają i to przysięgą podeprzeć oświadczają się. Przeto po jednemu z ławników Brodni i Brzega imieniem całych gromad do tegoż poprzysiężenia dopuszczonemi mieć chcemy tą rotą:
Jako dokumenta, które tylko mieć możemy nam gromadom wsiów tak Brodni jako i Brzega służące wszystkie pokładamy, pokazujemy i komportujemy.
Żadnego więcej, które by dla dworu i panów za przywilejem Najjaśniejszego Króla Jejmości Polskiego Pana Naszego Miłościwego też dobra dzierżących, co podpisać lub wykazować miał, ani my nie mamy, ani żaden z gromady nie zataił i nie wie. Tak im Bóg niech będzie pomocą i Krzyż jego Swięty.
Przydał się im woźny do słuchania tego juramentu, któr że pracowici Wojciech Mexa z Brodni i Wojciech Pawełek z Brzegu ławnicy świątobliwie położonemi na nóżkach Passyjki Ukrzyżowanego Zbawiciela Świata Jezusa Chrystusa, prawych rąk palcami klęczący przed Sądem teraźniejszym Komissarskim wypełnili. Więc onych i całe gromady od tej popotym komportacji uwalniamy. Dla doskonalszego zaś o wszystkim (co ku sprawie tej i w niej sprawiedliwie uznania należy) Sądu teraźniejszego uwiadomienia potrzebne być uważamy inkwizycje z świadków rzeczy wiadomych i wiarygodnych zpośród nawet gromad /jako i Dekret Jego Królewskiej Mości Referendarski Koronny/ któremże się tu teraz za dosyć czyni/ to pozwala/ wybranych, nakazując aby strona popierająca interrogatoria spisane podała i świadków przystawiła. Co się tak zyściło i my Komissarze tychże po jednemu wprowadzonych po zwyczajnej każdego z osobna z dostatecznym przyzwoicie przełożeniem i reflexją przysiędze wyexaminowaliśmy, i tylko który jakążkolwiek okoliczności wiadomością na punkta pytalne powiedział, opisawszy, przysiąc super incorruptionem testi[...] stronie świadectwa te wywodzącej końcem nastąpienia z przyczyn poniżej wyrażonych limity i nadzieją stawienia się drugich stron teraz nieprzytomnych do następującego tejże Komissji terminu zatrzymujemy. Tem czasem niżeli tak z dokumentów teraz przez stronę popierającą powożonych, komportowanych, i zaprzysiężonych, lub jeżeliby i strona druga osobliwie Wielmożni Zbierzchowscy małżonkowie uprzywilejowani tych dóbr Jego Królewskiej Mości dzierżawcy osobiście lub przez swego umocowanego plenipotenta jakie też dokumenta mieli, jakoteż i z inkwizycji teraz wywiedzionych albo i na następującym za limity terminie de innovandis gdyby się co pokazać miało, lub in supplementum potrzeba wyciągała wywieść mianych, dostateczne nie wszystkich stron kategoriach rozsądzenie i uregulowane powinności gromad podług ich prawa wpisane nastąpi, aby takich, jakie się z inkwizycji pokazują lud ubogi gromad tuteczych uciążliwości nie miał, Lustracją ostatnią roku 1765go objaśniamy lubo podług informacji i z podsunięcia dozorców dworskich przy opisaniu budynków i osiadłości, wymyślne nawet powinności z przymuszenia do nich gromad złem wprowadzone zwyczajem są też zakonnotowane, a w tejże Lustracji po dalej na skargi gromad doskonała jest rezolucja: aby panowie dozorcy lub possessorowie nad opis Dekretu Króla Zygmunta z roku 1627mym ferowanego a w tejże Lustracji roku 1616go nastąpionej do większych powinności gromad tutejszych pociągać nie mieli pretextu, wyraźnie Wielmożni Lustratorowie ciężar z nich nadzwyczajny znieśli; jako to: wyganianie do doju krów i oprzętu inwentarzy, noszenia traw i pokrzyw zakazali, stróżów po dwóch tylko nocnych kolejno z obu dwu wsi uregulowali, a dziennego w potrzebie za zaciąg czyli powinność robocizny placowej pozwoleli; i temże Dekretem Króla Zygmunta III szarwarki czyli tłuki we żniwa zniesione są i do dobrej tylko gromad woli za uproszeniem onych zostawione. Atoli jednak tak Pan Lissowski przeszły ekonom jako i teraźniejszy possessor Jmc Pan Żuromski większą nad dawne uciążliwością zamiast dwóch albo czterech z łanu już po szesnaście tłuk tych czyli szarwarków w każde corocznie żniwa wymuszać i gwałtownie na nie wyganiać zwykli, a takiemi wymyślnemi robociznami zboża dworskie sprzątnąwszy, do poddanych wsi przyjacielskim pozwoleniem sąsiadowi i na kilkudniową tu zatrzymaną przydawają, przez co lud ubogi niszczy się, piwa nawet po dwie beczki za te szarwarki co rocznie każdej z osobna gromadzie postąpionego i obiecanego tak na w Brodni jak i w Brzegu gromady żadnego roku od Jmci Pana Żurawskiego nie wzięły, furami w dalekie drogi po skupione zboża do Strykowa, Lutomierska i do innych miast, po tym na wywózkę onych do Ślązka oprócz gruntowej krescensji uciążeni bywają przez co na koniach i wołach tem zapracowaniem wielu i w podróżach utratą, niektórzy szkodują w domowych na gruncie /:z którego starunkiem i pracą żywność dla siebie i na podatki sposobność zapobiegać zwykli:/ opóźniają się i do znędznienia przyczyny mają w teraźniejszych osobliwie nieszczęśliwych w kraju czasach folgi, litości i miłosierdzia nad znędznionym i uciśnionym ze wsząd ludem wyciągającym za czyny Sądu naszego Komissarskiego władzą te [ab novo?] i wymyślności uciążliwe z gromad tutejszych Brodni i Brzega na fundamencie praw ich i dawnego przez Dekret Najjaśniejszego Króla Zygmunta III zwyż wyrażony w i Lustracje ustanowionego dla nich powinności opisania, ile że bez pomocy dworskiej pracą rąk swoich i starunkiem gnuśnią się, odtąd i na wieczne znosimy[?] czasy, i ażeby żaden z possessorów lub dozorców dworskich jakożkolwiek od uprzywilejowanego dóbr tych dzierżawce czyli starosty postanowiony do takich i tym podobnych /:nad opisane Lustracją roku 1616 powinności to jest na dni czterech z łanu powinny i komornikiem podsadników [...] posług i robót jako to: na szarwarki lub tłuki, do dojenia krów, noszenia paszy i pokrzyw, pasienia gęsi, kaczek, indyków, stróża trzeciego nocnego i dziennego bez potrącenia [?] zaciąg czyli dzień powinnej od niego roboty gwałtownie przymuszać i żadnym domysłem na jakieżolwiek zmyślnego nazwiska niby powinności wyganiać nieważył się surowo zakazujemy pod winą tysiąca grzywien na dawce moży tej i uczynku skazaną ukrzywdzonemu przypadać mającą, a na czyniącego przeciwnie osobliwą karą przyzwoicie tylekroć ile by się kto ważył, jako na przestępcę Dekretowej gwałciciela prawem opisaną rozciągać się zwykłą i powinną. Gromady zaś tutejsze Brodni i Brzega we wszystkich od nich powinnościach dworowi prawnie należących litościwie i skromnie posłusznymi być mają przykazujemy i między sobą sprawiedliwy zawsze porządek żadnego nie krzywdząc ani ochraniając zachować powinni. Trzodę dworską pospołu z wiejską pasać mają zalecamy, gdyż się taki starodawny tu zwyczaj przez inkwizycje na tem wywiedzione terminie wykazuje. A że Jmc Pan Żuromski arendowny tych dóbr possessor ma już na Swięty Jan kończyć i wychodzić z possessji, do którego gromady te swoje mają pretensje, więc wybrawszyż przeczytanych inkwizycjów dobitne i zgodne świadectw dowody, do rozsądzenia onych przystąpiliśmy. Ponieważ pomieniony Jmc Pan Żuromski wiedział: jakie jest dawcy także i przyjmującego prawo do tego skazuje inquizycja: Iż był tak ciekawy że na jego obligacją pewny officer Polski stojąc tu w Brodni z komendą swoją sprowadzić kazał do dworu ławników z prawami ich do przejrzenia, i te jako roztropny i sumienny z rąk possessora po przejrzeniu odebrawszy ławnikom powrócił, a przecież im łamać te prawa ważył się, jako to na szarwarki czyli tłuki co rocznie samopięt[?] kilkokrotnie wypędzał, po dwie kobit do doju krów noszenia im pastwy z Brodni po dwoje do trzody i noszenia pokrzyw, wożenia wywarów bez dnia także z Brodni, do obrzętu lub pasania gęsi, kaczek, indyków po dwoje też z Brzegu wypędzać kazał, a gdy co przypadkiem zginęło, utonęło w rzycę lub powiesną chorobą odeszło inne zdrowe od ubogich ludzi w nadgrodę sobie wymuszone odbierał, jako to: Łukaszowi Pawełkowi i Stanisławowi Rzepce że pod ich trzodę i noszenie wywaru z wypuszczonych przez dziewkę dworską świni jedna zginęła, czyli płynąc przez rzekę Wartę na łęk utonęła po wieprzaku wzięto i w Kaliszu za złotych czternaście przedano. Wojciech Mexa i Franciszek Chudy świnię, Roch Piętkowy, Wojciech Czart za zdechłego i z gniazda przez dziewkę dworską na wypędzenie z chlewów /:gdy wpędzić świnie chorowały i zdychały:/ wyrzuconego proszczaka, Ludwik Chorąży i Franciszek Borczak, że do upodobania kilkukrotnie przypędzając ledwie dobrali proszczaka i trzy kury przydatku dać podobniesz przymuszeni. Jędrzejowi Dece ze zbożem od Strykowa przekupnem w Krotoszynie Moskale klacz ukradli za talerów bitych sześć. Łukaszowi Szymczakowi w drodze Kaliskiej także ze zbożem, wół wartujący sześć talerów bitych rozczosnął się za którego w drodze tej tak skaliczonego ledwie tamże wziął złotych dwadzieścia. Mateuszowi Bartoszkowi koń z pozimku w powodziach do Warty oziębiony za pół[...] talera bitego zdechł, i innym drogami częstemi to do Strykowa i Lutomierska na skupienie zboż, to do Krotoszyna, Kępna i Ostrzeszowa do przedania onego furażowaniem konie i woły podniszczone i omięszkanie w domach uszkodzeniem było, a za takie dalekie drogi mało im cóż zaciągów, czyli powinnych dworowi robocizn przyięte i potrącone dni były, w dni nawet przeciągu tej Komissji nie folgując do tych niesprawiedliwych doju krów i pasionek posług wypędzać nie wzdrygał się ani wstrzymał. Iż te wszystkie i inne bezprawia pod toczeniem się sprawy z znieuszanowaniem glejtu nie uszanowaniem glejtu Jego Królewskiej Mości gromadom litościwie danego w Xięgach Grodzkich Sieradzkich Feria secunda ante Festum Exaltationis Sancta Crucis proxima roku 1768go oblatowanego stało się, i bez uwagi na Sąd Komissarski dzieje się bez sprawiedliwego być nie może ukarania. Za tym luboby podług przepisu prawa ostrzejsze należały kary, przecięż z dobroci sądowej osobiste przepuszczając i w nadgrodę trzyletnich tak wiele przez szarwarki, stróże dzienne i nocne, do dojenia krów, noszenia paszy i pokrzyw, pasionek, drobiazgów i inne nadpowinności Lustracjami przepisane, wymuszenia powód, nadgród zdechlin i zgubionych drobiazgów i innych tym gromadom poczynionych krzywd, nadto za posądzenie o czarostwo wszystkich wsi Brodni kobit, wypędzenie onych do wywleczenia przypadkiem zdechłych kobył, przymuszenie do odzierania wywnętrzania z daniem do choroby niektórym w ciąży będącym przyczyny. Nakazujemy: ażeby pomieniony Jmc Pan Żuromski tem obiema gromadom Brodni i Brzega po pięćset grzywien na Wigilią Swięta Swiętego Jana Chrzciciela roku teraźniejszego przypadającą przed Xięgami Grodzkimi Sieradzkiemi pod rygorem banicji przy manifeście w niedosyć uczynieniu zaniesionym przez woźnego któregożkolwiek tam obwołanej do rąk ładwników po jednemu z każdej wsi tam przytomnemu lub umocnionemi od nich imieniem gromad plenipotentowi zapłacił. Te zaś piniądze do pomiarkowania między gromadami, która z nich i jaką poniesło krzywdę, najprzód ku nadgrodzeniu po wyżej wyrażonym za ich konie, woły, i inne dodatki ukaraniem za to płacącemu wydana cóż ławnicy obrócić i każdego w przód uspokoić, po tym dług jaki na to prawo zaciągniony zapłacić, a resztę dopiero jeżeli co zostanie proporcjonalnie podzielić się mają i powinni będą. Lubo też ta gromada z Brodni pokazuje się uciążliwie przez Jmci Pani Żuromskiego do wiktowania Sitnika przy naprawie sieci w łowieniu ryb dla żołnierzy podartej i do zapłaty temuż przymuszona, to powyższą pięciuset grzywien karą nadgradzać oni[?] mieć rozumiemy. Co zaś cztery złote w karczmie przez pomienionego Sitnika napite Jmc Pan Żuromski którego się narządzał przyjąć ma karczmarzowi a gromadę od tej niesłusznej uwalniamy pretensji. Że też od Macieja Choloty Jmc Pan Żuromski za świnię z Brodni do Kr[...]wa posłaną w drodze zdechłą, tam oparzoną i bez [...] woj[skowe?]mu człowiekowi narzuconą wziął już cztery talery bite i jeszcze [od?] niego o piąty taler pretensją zakłada sobie, a to mięso czyli słonina /jako się z inwizycji pokazuje/ przez podróż zaśmierdzona nie na wielki temuż Cholocie wyszła pożytek, więc my Komissarze to zważywszy aby i ubogi człowiek i Pan nieszkodował z przypadku tego na pół szkodę przecinając[?] i do przysięgi Macieja Cholotę: Jako mu z tych czterech bitych za świnię sobie narzuconą sprawiedliwie do wrócenia dwa talery bite należą. Przysiądz więc mu złotych szesnaście aby Jmc Pan Żuromski odda[ł?] pod podobnym jako wyżej na terminie rygorem banicj[i?] nakazujemy i od dalszej onegoż Cholotą uwalniamy pretensji. Co się tycze przędzy nad opis Lustracjami po więcej gromadom narzuconej i że małą wagą z własnych pakuł /jako inkwizycja odkrywa/ doprządali, tę bonifikacją pod ukaranie wyż[...] dekretowane podpadać okazujemy, i resztę co by jeszcze mi[...] które z gromad oddać mają Jmci Pani Żuromskiej. L[ecz?] matrony niektóre stare przy dzieciach swoich tylko dożywiając się nie komornice /lubo i takie obciążane te[...] być nie powinny/ narzuceniem roku przeszłego i tego za tej dopiero possessji Jch[...] Państwa Żuromskich uciśni[eni?] się być mienią, i niesprawiedliwie utyskują aby podobne nier[oi?]ło się na potym bezprawie za obrzędzoną roku przeszłego [...] jiż Jmci Pani Żuromskiej oddaną od nich po osimnaście [...] przędze tegorocznie podobnie narzucone ku przędzeniu pakuły konfiskujemy i temże babom za przeszłorocznią ich pracę przysądzamy, których oddawać nie mają, ani Jmc Pani Żuromska od nich odbierać nie powinna. O plac też ogród z rolą i łąką Józefa Jadamusa na poły z Tomaszem Chołotą przez Jmc Pana Żuromskiego rozdzielone, ponieważ tu ludzie okupni mają rolę, jeżeli sami się między sobą nie pogodzą o to, lub ich ławnicy z gromadą nie pomiarkują na przyszłym Komissji tej terminie rozsądzeni będą. Co do kategorii o grunta i role od Brodni Królewskiej do Zagórek wsi szlacheckiej /jako się z wywiedzionych na tem Komissji terminie inkwizycjom wykazuje/ przez Jmc Pana Antoniego Lissowskiego za jego w dobrach tych Jego Królewskiej Mości Brodni i Brzegu rządów i ekonomii dopiero sobie do Zagórek przywłaszczać zajętych[?] dla zważenia sprawiedliwości jurysdykcją naszą Komissarską tamże w pole przenosząc woźnemu zawołać kazaliśmy gdzie mocą Dekretu Referendarskiego Koronnego i listu reskryptu Najjaśniejszego Króla Jmci wyjechawszy i jurysdykcją naszą ugruntowawszy powtórę tam do komparacji i pokazania jakich dowodów strony przez woźnego sądowego przywołać rozkazaliśmy. Tam tedy w pośrodku ściany od narożnika Zakrzewskiego i Małego Tondowa po tamtej stronie Starej Rzeki, tudziesz Zagórskiego i Brodnickiego po tej stronie tejże kiedyś rzeki być powinnego ku narożnikom Luboli, Brodni Królewskich i Zagórek wioski szlacheckiej do drugiego tam narożnika nad błotami Trzciniec albo Rokicieniec znajdować się mającego ciągnący się, gdyż dla rzeki Warty swem korytem przez łęgi płynącej, ileże nie o granice teraz, lecz o grunta tylko sprawa ta toczy się stanęli pracowici Walenty Deka, Antoni Domżał, Łukasz Domżał i Marcin Balcerek ławnicy, tudziesz cała gromada wsi Jego Królewskiej Mości Brodni powodowie osobiście. Stanęli też i zapisał komparacją Jmc Pan Antoni Lissowski wsi [...]skiej Zagórki podług praw swoich possessor także osobiście pokładając. Gromada Brodnicka powodowie dokument graniczny wsi Zagórek w [...] i z Brodnią roku tysiąc czterechsetnego czterdziestego piątego z Xiądz Ziemskich w Szadku leżących Feria Tertia post festum Exaltationis Sancta Crucis proxima roku 1612 wypisany usiłowali gruntu o który rzecz jest przysądzenie. Położył też i Jmc Pan Lissowski pozwany ten sam dokument de Feria et anno oblato w Xięgach Szadkowskich i w essencji albo treści opisu granicznego nic się nie różniący z Xiąg Grodzkich Sieradzkich oblatowanego [...] sub Feria quinta post Dominicam cantate proxima [...] 1731m autentycznie wyjęty rok oryginału 1449ty wykazujący oraz kontrakt między sobą z Wielmożnym Jmscą[?] Panem Alexandrem Mączyńskim Łowczym na ten czas a teraz Chorążym Sieradzkim o dziedzictwo wsi pomienionej Zagórek w Sieradzu dnia ósmego sierpnia roku 1761go spisany i Xięgami Grodzkiemi Siradzkiemi sabbatho post Festum Transfigurationis Domini Nostri Jesu Christi tegoż roku roborowany mieniąc być dziedzicem wspomnianego WJmci Pana Chorążego i przypozew jego wnosząc. Te my wysłuchawszy sporki za rzecz słuszną i potrzebną s[ądzi?]my i ażeby powodowie pomienionego WJmci Pana Alexandra Mączyńskiego Chorążego Sieradzkiego nie tylko jako Zagórek dziedzica ale też i uprzywilejowanego dóbr Luboli Jego Królewskiej Mości dzierżawcy gromadą tejże wsi co do narożnika Lubolskiego, tudziesz dziedziców possessorów dóbr Zakrzewa i Małego Tondowa w narożnika też Brodni i Zagórek tam stykającego się przypoz[ywamy?] na termin z limity teraźniejszej Komissji przypadający niezaniedbali, oraz Extrakt granic z Xiąg Szadkowskich /gdyż ten tylko z lektą[?] Jmci Pana Łabęckiego/ albo inszy postarają się albo ten z Xięgami jeszcze skonfrontują jeżeli zechcą ile że oto żadnej między stronami nie masz różnicy. W inszych zaś kategoriach przez wzgląd wniesionej chociaż interlocutorie z uniknieniem[?] komparacji zapisania od Wielmożnych Zbierzchowskich małżonków i innych przy nich zapozwanych pretendowanej limity na zagajeniu aktu tego powyżej zakonnotowanej skwapliwości rozsądku nie czyniąc, teraźniejszą Kommisją do poniedziałka nazajutrz Swiętego Łukasza Ewangelisty, to jest na dzień dziewiętnasty miesiąca października roku teraz płynącego limitujemy i odkładamy, zachowując stronom przed nami lub w jakiej przypadku ku zjechaniu na którego niesposobności i przed inszyemi Dekretem Referendarskim Koronnym i listem reskryptem Jego Królewskiej Mości wysadzonemi przydanemi i naznaczonemi Komissarzami termin i przy pozwanym zawito. A jeżeliby strony między sobą w sprawie stojące prętszego żądały czasu, tedy chyba innotescencjami od nas /jak zwyczaj/ tak strony same jako i przypozwani o tym upewnieni i obwieszczeni będą. Glejt Jego Królewskiej Mości gromadom dany w swoim szacunku zostawując gromadom powodom wszelkie ostrzegamy bespieczeństwo, a wzajemnie też onym skromność i posłuszeństwo. Zalecamy Dekretu tego mocą inkwizycje zaś teraz wywiedzione i zapieczętowane stronie zyskującej je prawnie gromadom Brodni i Brzegu są oddane illacją po przeczytaniu w opuszczonych kategoriach przypomnianą rezulwując. Ponieważ do teraźniejszego jeszcze possessora ściągające się, więc tak dekretujemy: Co do wziętego Łukaszowi Domżałowi wołu za siedm talerów bitych i złotych pół piąta z pługa przez dworskich ludzi wyprzężonego i dla wojska Pruskiego posłanego jako się z inkwizycji pokazuje. Jędrzej syn tegoż Łukasza pod niebytność ojca walor poprawiając poprzysiąc oświadcza jako ten wół za siedm bitych talerów i złotych pół piąta rzetelnie kupiony był. Dopuszczony przyzwoicie przysiągł, za czym tę szkodę jego ojciec nadgrodzoną mieć chcąc połowę do nadgrody onemi do gromady sąd reguluje, a drugą połowę że Jmc Pan Żuromski ludziom dworskim wziąć go kazał do pomiarkowania z innemi gruntowemi do Wielmożnych Zbierzchowskich pretensjami jego okazując, nakazujemy aby temuż Łukaszowi Domżałowi lub synowi jego złotych 30 i groszy półósma[?] zapłacił, pod takimże jako wyżej na terminie rygorem. Jędrzej też Cieślakowicz młynarz z Brzegu młyn ten po ojcu okupny mający że dla zatamowanej czyli odwróconej powyżej wody nie zawsze mele, chyba gdy wielkie wody z pozimku, w czym go inkwizycje wspierają; i do wypłacenia ustanowionej przez ostatnią Lustracją roku 1765 czynszu sposobu [...] Jmc Pan Żuromski possessor wykazanych szukający prowentów zabrać mu kazał resztę prawie zbóż i bydła sześcioro, przez co i do życia sposobnie odj[...] za czym zdaje się sądowi, aby tę okoliczność Wielmożni Jchmsc Państwo Zbierzchowscy małżonkowie umiarkowali i Jmci Panu possessorowi bonifikowali, a co się tycze utrzymania mizernego człowieka gruntowego pomoc dać to zdatności mlewa i jego ztąd sposobności czynszowania wymiarkować raczyli; do samego Wielmożnego Zbierzchowskiego odsyłamy, a Jmci Panu possessorowi powrócenie rekomendujemy, a to ma uczynić pominiony Jmc Pan Żuromski pod podobnym na terminie satysfakcji rygorem.
And z Miniszewa O. P. Dr. Off. Uniej. Kommisarz J.K.Mci mpp
Andrzej Kleczyński P. Dobrski Kommisarz J.K.M: mpp
Maciej z Lubrańca Dąmbski Podsędek Ziemski Brzeski Kujawski Komissarz J.K.Mci mpp
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Działo się na gruncie dóbr Jego Królewskiej Mości wsi Brodnia nazwanej w Województwie Sieradzkim leżącej w domostwie pracowitego Sebastiana Firgi w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej najpierwszej, to jest dnia piętnastego miesiąca czerwca roku pańskiego tysiącznego siedmsetnego siedmdziesiątego wtórego. My komissarze niżej podpisani Dekretem Sądów Sądów Referendarskich Koronnych w Warszawie we środę nazajutrz Swiętego Łukasza Ewangelisty, to jest dnia dziewiętnastego miesiąca października roku 1768 między stronami prawnie z sobą postępującemi zapadłym naznaczeni, i reskryptem albo listem Jego Królewskiej Mości w Warszawie dnia trzydziestego pierwszego miesiąca marca roku teraźniejszego łaskawie danym, podpisanym i pieczęcią referendarską stwierdzonym przydani mocą i powagą Dekretu Referendarskiego w limicie pierwszej, tu na gruncie w poniedziałek przed Swiętem Swiętego Mikołaja blisko, to jest dnia piątego grudnia roku 1768gonastąpionej a do Xiąg Grodzkich Sieradzkich w poniedziałek tuż Swięta Swiętej Łucji Panny i Męczenniczki nazajutrz przypadającego to jest dnia trzynastego grudnia tegoż podanej roku w przepisie zlecenia inserowanego, jako i reskryptu od Najjaśniejszego Króla Jegomości pozyskanego po upadłym z namienionej limity i dwoistych[?] po tym prorokacji terminie nam Komissarzów nie zważając na żadne mandaty do złożenia tego listu, reskryptu gdyby wydawane, oraz na uporczywość jednej lub drugiej strony stawić niechcącej rzeczony Dekret Sądów Referendarskich Koronnych podług obmowy onego i sposobności do skutku nie tylko przyprowadzić, ale i po Dekrecie zachodzące między stronami rozeznać i rozsądzić, tudzież kogo by potrzeba do Sądu swego Komissarskiego przypozwanie nakazać zalecającego na terminie dzisiejszym z wydanych podług zwyczaju i reguły listów reskryptu Jego Królewskiej Mości pod dniem 20 miesiąca kwietnia roku teraz płynącego innotescencji i przez opatrznego Łukasza Łukaszewicza ze wsi Zakrzewa uprzywilejowanego i przysięgłego woźnego do dworu tutejszego Brodzkiego wyniesionych i obwieszczonych, w Grodzie zaś Siradzkim Feria Tertia post Dominicam Exsandi[?] to jest dnia wtórego miesiąca i roku teraźniejszego zeznanych i autentycznie wyjętych na grunt i miejsce niniejsze zjechawszy jurysdykcją naszą sądową w przytomności Wielmożnego Jchmciów Panów Konstantego Milewskiego Skarbnika Szadkowskiego, Szymona Słomowskiego, Felicjana Grabińskiego i innych przez tegoż opatrznego Łukaszewicza z Zakrzewa przyzwoitym przywołana obyczajem zafundowawszy. Tu najprzód czyniąc zadosyć prawu roku 1766go pod tytułem: Przyspieszenia sprawiedliwości w sądach zadwornych i przywrócenie jurysdykcji referendarzom Jmc Xiądz Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski przysięgę rotą w prawie opisaną wypełnił, a tak dopiero w zupełności władzy zasiadając do zapisania w komparacji stron przywołać nakazaliśmy. Gdzie pracowici Wojciech Cieślak, Wojciech Sobierajczyk, Kasper Skiba, Wawrzeniec Forganiaczek z Brodni a Tomasz Osiewała, Stanisław Chiebiela, Piotr Osiewała, Stanisław Samul[?] z Brzegu, tudziesz całe tych obudwu wsi gromady powodowie osobiście stawający o nieodwłocznej sprawy rozsądek usilnie dopraszają się. Lubo zaś Wielmożni Zbierzchowscy małżonkowie dóbr tych Jego Królewskiej Mości dzierżawcy, Jmc Pan Antoni Lissowski przeszły onych ekonom początkownie pozwani, i Jmc Pan Stanisław Żuromski possesor na tę przypozwany Komissją do komparacji przystając i onej przyzwoicie zapisać nie chcieli, owszem WJmc Pan Antoni Bach Zdzienicki Cześnik Kruświcki, Wielmożnych Zbierzchowskich małżonków plenipotent przy mowie[?] tylko pokładając innotescencje nasze w czasie położone z przypisaniem się na nich dwóch Wielmożnych Komissarzy jako to: WJmc Pana Zygmunta Dobka Pisarza Grodzkiego Bydgoskiego, i WJmc Pana Stanisława Chrzanowskiego Chorążego Znaku Husarskiego z przełożeniem trudności onych tego czasu ku zjechaniu, oraz pokazując list WJmc Pana Zbierzchowskiego do siebie pisany z wyłuszczeniem zatrudnienia przypadającą w dobrach tegoż pryncypała swego kondescensją upraszał o limitę dzieła tego do dalszego czasu. Atoli jednak że żadnego nie pokazał Dekretu z któregoby namieniona przypadać miała kondescensja, ani jakiegokolwiek dokumentu większość tam sprawy i okazującego koniecznej jak prawo rozrządza przytomności.
Przeto my zasiadający Komissarze zkazając[?] płaczliwe gromad tutejszych rozsądku żądania, nade wszystko iż już raz po zapadłym między temi stronami Dekrecie pozwolona roku 1768go na usilność żądzy tychże Wielmożnych Zbierzchowskich limita i dwie po niej prorogacje: jedna pod aktem Feria sexta post Dominicam Misericordiae to jest dnia 14 kwietnia roku 1769go. Druga sabbatho post Dominicam Conductus Pasche dnia 28 też kwietnia roku 1770 w Xięgach Grodzkich Sieradzkich oblatowane upadku terminu zaczętej na ówczas Komissji przyczyną były, a przewłoka sprawiedliwości niemałe stroną przynosi straty, przychylając się wtedy do Dekretu Referendarskiego Koronnego i do listu reskryptu Najjaśniejszego Pana któremi moc czynności i rozsądzenia w komplecie trzem komissarzem niezważając na uporczywość i nieprzytomność jednej lub i drugiej strony zupełnie jest dana powodom, gromadom dóbr tych Brodni i Brzega istność sprawy swojej do sądu naszego wprowadzić i opowiedzieć zlecamy. A w prowadzeniu opowiedzianej wysłuchawszy sprawy ponieważ komportacja dokumentów na pierwszej z Dekretów Jego Królewskiej Mości Referendarskiego Koronnego przypadający roku 1768go Komissji nadmieniona nie jest dostatecznie zaspokojona, więc nakazujemy ażeby powodowie wzajem też na ówczas i początkownie o to pozwani gromady Brodni i Brzega dokumenta swoje jak najdostateczniej komportowali i położyli. Gdy tedy extrakt stary z Xiąg Grodzkich Sieradzkich pod aktem Feria Secunda ante Festum Sancti Laurentis Martyris proxima roku 1672 oblatowanego [...] albo potwierdzenia Dekretu Najjaśniejszego Zygmunta III Króla Polski Sądów Referendańskich w roku 1667 ferowanego, i Lustracji w roku 1616tym co do powinności wszelakich opisanej przez Najjaśniejszego Michała Króla Polskiego miłościwie tem wsiom i ich gromadom w Warszawie dnia 21 miesiąca lipca tegoż roku 1672go danego autentycznie wyjęty; konfirmacją tychże potwierdzenia Króla Michała, Dekretu Zygmuntowskiego i Lustracji Anni 1616ti od Najjaśniejszego Stanisława Augusta Króla Polskiego teraz panującego w Warszawie dnia 21go miesiąca sierpnia roku 1765go łaskawie dana podpisana i Pieczęcią Mniejszą Koronną stwierdzoną do Xiąg też Grodzkich Sieradzkich następującego zaraz roku 1766go Feria quarta post Dominicam Ramis[?] Palmarium quadragesimaleni proxima oblatowaną i glejt od tegoż Najjaśniejszego Monarchy także w Warszawie dnia 5 miesiąca września roku 1768[?]go pomienionym gromadą dany, i tegoż roku Feria Secunda ante Festum Exaltationis Sancta Criuis proxima w Xięgach Grodzkich Sieradzkich oblatowany; Dekret Sądów Referendarskich Koronnych w tymże roku na Komissją zapadły limitę aktu komissarskiego i dwie prorogacje powyżej zakonnotowane. List także reskrypt Jego Królewskiej Mości, z którego exekucja Dekretu Referendarskiego teraz przypadła i dzieło to autoryzuje się. Na ostatku excerpt Lustracji roku 1765go w tych wsiach Jego Królewskiej Mości Brodni i Brzegu nastąpionej podpisami i pieczęciami rodowitemi samychże Wielmożnych Lustratorów stwierdzony pomienione gromady komportowali i położyli mieniąc się sumiennie jako więcej nie mają i to przysięgą podeprzeć oświadczają się. Przeto po jednemu z ławników Brodni i Brzega imieniem całych gromad do tegoż poprzysiężenia dopuszczonemi mieć chcemy tą rotą:
Jako dokumenta, które tylko mieć możemy nam gromadom wsiów tak Brodni jako i Brzega służące wszystkie pokładamy, pokazujemy i komportujemy.
Żadnego więcej, które by dla dworu i panów za przywilejem Najjaśniejszego Króla Jejmości Polskiego Pana Naszego Miłościwego też dobra dzierżących, co podpisać lub wykazować miał, ani my nie mamy, ani żaden z gromady nie zataił i nie wie. Tak im Bóg niech będzie pomocą i Krzyż jego Swięty.
Przydał się im woźny do słuchania tego juramentu, któr że pracowici Wojciech Mexa z Brodni i Wojciech Pawełek z Brzegu ławnicy świątobliwie położonemi na nóżkach Passyjki Ukrzyżowanego Zbawiciela Świata Jezusa Chrystusa, prawych rąk palcami klęczący przed Sądem teraźniejszym Komissarskim wypełnili. Więc onych i całe gromady od tej popotym komportacji uwalniamy. Dla doskonalszego zaś o wszystkim (co ku sprawie tej i w niej sprawiedliwie uznania należy) Sądu teraźniejszego uwiadomienia potrzebne być uważamy inkwizycje z świadków rzeczy wiadomych i wiarygodnych zpośród nawet gromad /jako i Dekret Jego Królewskiej Mości Referendarski Koronny/ któremże się tu teraz za dosyć czyni/ to pozwala/ wybranych, nakazując aby strona popierająca interrogatoria spisane podała i świadków przystawiła. Co się tak zyściło i my Komissarze tychże po jednemu wprowadzonych po zwyczajnej każdego z osobna z dostatecznym przyzwoicie przełożeniem i reflexją przysiędze wyexaminowaliśmy, i tylko który jakążkolwiek okoliczności wiadomością na punkta pytalne powiedział, opisawszy, przysiąc super incorruptionem testi[...] stronie świadectwa te wywodzącej końcem nastąpienia z przyczyn poniżej wyrażonych limity i nadzieją stawienia się drugich stron teraz nieprzytomnych do następującego tejże Komissji terminu zatrzymujemy. Tem czasem niżeli tak z dokumentów teraz przez stronę popierającą powożonych, komportowanych, i zaprzysiężonych, lub jeżeliby i strona druga osobliwie Wielmożni Zbierzchowscy małżonkowie uprzywilejowani tych dóbr Jego Królewskiej Mości dzierżawcy osobiście lub przez swego umocowanego plenipotenta jakie też dokumenta mieli, jakoteż i z inkwizycji teraz wywiedzionych albo i na następującym za limity terminie de innovandis gdyby się co pokazać miało, lub in supplementum potrzeba wyciągała wywieść mianych, dostateczne nie wszystkich stron kategoriach rozsądzenie i uregulowane powinności gromad podług ich prawa wpisane nastąpi, aby takich, jakie się z inkwizycji pokazują lud ubogi gromad tuteczych uciążliwości nie miał, Lustracją ostatnią roku 1765go objaśniamy lubo podług informacji i z podsunięcia dozorców dworskich przy opisaniu budynków i osiadłości, wymyślne nawet powinności z przymuszenia do nich gromad złem wprowadzone zwyczajem są też zakonnotowane, a w tejże Lustracji po dalej na skargi gromad doskonała jest rezolucja: aby panowie dozorcy lub possessorowie nad opis Dekretu Króla Zygmunta z roku 1627mym ferowanego a w tejże Lustracji roku 1616go nastąpionej do większych powinności gromad tutejszych pociągać nie mieli pretextu, wyraźnie Wielmożni Lustratorowie ciężar z nich nadzwyczajny znieśli; jako to: wyganianie do doju krów i oprzętu inwentarzy, noszenia traw i pokrzyw zakazali, stróżów po dwóch tylko nocnych kolejno z obu dwu wsi uregulowali, a dziennego w potrzebie za zaciąg czyli powinność robocizny placowej pozwoleli; i temże Dekretem Króla Zygmunta III szarwarki czyli tłuki we żniwa zniesione są i do dobrej tylko gromad woli za uproszeniem onych zostawione. Atoli jednak tak Pan Lissowski przeszły ekonom jako i teraźniejszy possessor Jmc Pan Żuromski większą nad dawne uciążliwością zamiast dwóch albo czterech z łanu już po szesnaście tłuk tych czyli szarwarków w każde corocznie żniwa wymuszać i gwałtownie na nie wyganiać zwykli, a takiemi wymyślnemi robociznami zboża dworskie sprzątnąwszy, do poddanych wsi przyjacielskim pozwoleniem sąsiadowi i na kilkudniową tu zatrzymaną przydawają, przez co lud ubogi niszczy się, piwa nawet po dwie beczki za te szarwarki co rocznie każdej z osobna gromadzie postąpionego i obiecanego tak na w Brodni jak i w Brzegu gromady żadnego roku od Jmci Pana Żurawskiego nie wzięły, furami w dalekie drogi po skupione zboża do Strykowa, Lutomierska i do innych miast, po tym na wywózkę onych do Ślązka oprócz gruntowej krescensji uciążeni bywają przez co na koniach i wołach tem zapracowaniem wielu i w podróżach utratą, niektórzy szkodują w domowych na gruncie /:z którego starunkiem i pracą żywność dla siebie i na podatki sposobność zapobiegać zwykli:/ opóźniają się i do znędznienia przyczyny mają w teraźniejszych osobliwie nieszczęśliwych w kraju czasach folgi, litości i miłosierdzia nad znędznionym i uciśnionym ze wsząd ludem wyciągającym za czyny Sądu naszego Komissarskiego władzą te [ab novo?] i wymyślności uciążliwe z gromad tutejszych Brodni i Brzega na fundamencie praw ich i dawnego przez Dekret Najjaśniejszego Króla Zygmunta III zwyż wyrażony w i Lustracje ustanowionego dla nich powinności opisania, ile że bez pomocy dworskiej pracą rąk swoich i starunkiem gnuśnią się, odtąd i na wieczne znosimy[?] czasy, i ażeby żaden z possessorów lub dozorców dworskich jakożkolwiek od uprzywilejowanego dóbr tych dzierżawce czyli starosty postanowiony do takich i tym podobnych /:nad opisane Lustracją roku 1616 powinności to jest na dni czterech z łanu powinny i komornikiem podsadników [...] posług i robót jako to: na szarwarki lub tłuki, do dojenia krów, noszenia paszy i pokrzyw, pasienia gęsi, kaczek, indyków, stróża trzeciego nocnego i dziennego bez potrącenia [?] zaciąg czyli dzień powinnej od niego roboty gwałtownie przymuszać i żadnym domysłem na jakieżolwiek zmyślnego nazwiska niby powinności wyganiać nieważył się surowo zakazujemy pod winą tysiąca grzywien na dawce moży tej i uczynku skazaną ukrzywdzonemu przypadać mającą, a na czyniącego przeciwnie osobliwą karą przyzwoicie tylekroć ile by się kto ważył, jako na przestępcę Dekretowej gwałciciela prawem opisaną rozciągać się zwykłą i powinną. Gromady zaś tutejsze Brodni i Brzega we wszystkich od nich powinnościach dworowi prawnie należących litościwie i skromnie posłusznymi być mają przykazujemy i między sobą sprawiedliwy zawsze porządek żadnego nie krzywdząc ani ochraniając zachować powinni. Trzodę dworską pospołu z wiejską pasać mają zalecamy, gdyż się taki starodawny tu zwyczaj przez inkwizycje na tem wywiedzione terminie wykazuje. A że Jmc Pan Żuromski arendowny tych dóbr possessor ma już na Swięty Jan kończyć i wychodzić z possessji, do którego gromady te swoje mają pretensje, więc wybrawszyż przeczytanych inkwizycjów dobitne i zgodne świadectw dowody, do rozsądzenia onych przystąpiliśmy. Ponieważ pomieniony Jmc Pan Żuromski wiedział: jakie jest dawcy także i przyjmującego prawo do tego skazuje inquizycja: Iż był tak ciekawy że na jego obligacją pewny officer Polski stojąc tu w Brodni z komendą swoją sprowadzić kazał do dworu ławników z prawami ich do przejrzenia, i te jako roztropny i sumienny z rąk possessora po przejrzeniu odebrawszy ławnikom powrócił, a przecież im łamać te prawa ważył się, jako to na szarwarki czyli tłuki co rocznie samopięt[?] kilkokrotnie wypędzał, po dwie kobit do doju krów noszenia im pastwy z Brodni po dwoje do trzody i noszenia pokrzyw, wożenia wywarów bez dnia także z Brodni, do obrzętu lub pasania gęsi, kaczek, indyków po dwoje też z Brzegu wypędzać kazał, a gdy co przypadkiem zginęło, utonęło w rzycę lub powiesną chorobą odeszło inne zdrowe od ubogich ludzi w nadgrodę sobie wymuszone odbierał, jako to: Łukaszowi Pawełkowi i Stanisławowi Rzepce że pod ich trzodę i noszenie wywaru z wypuszczonych przez dziewkę dworską świni jedna zginęła, czyli płynąc przez rzekę Wartę na łęk utonęła po wieprzaku wzięto i w Kaliszu za złotych czternaście przedano. Wojciech Mexa i Franciszek Chudy świnię, Roch Piętkowy, Wojciech Czart za zdechłego i z gniazda przez dziewkę dworską na wypędzenie z chlewów /:gdy wpędzić świnie chorowały i zdychały:/ wyrzuconego proszczaka, Ludwik Chorąży i Franciszek Borczak, że do upodobania kilkukrotnie przypędzając ledwie dobrali proszczaka i trzy kury przydatku dać podobniesz przymuszeni. Jędrzejowi Dece ze zbożem od Strykowa przekupnem w Krotoszynie Moskale klacz ukradli za talerów bitych sześć. Łukaszowi Szymczakowi w drodze Kaliskiej także ze zbożem, wół wartujący sześć talerów bitych rozczosnął się za którego w drodze tej tak skaliczonego ledwie tamże wziął złotych dwadzieścia. Mateuszowi Bartoszkowi koń z pozimku w powodziach do Warty oziębiony za pół[...] talera bitego zdechł, i innym drogami częstemi to do Strykowa i Lutomierska na skupienie zboż, to do Krotoszyna, Kępna i Ostrzeszowa do przedania onego furażowaniem konie i woły podniszczone i omięszkanie w domach uszkodzeniem było, a za takie dalekie drogi mało im cóż zaciągów, czyli powinnych dworowi robocizn przyięte i potrącone dni były, w dni nawet przeciągu tej Komissji nie folgując do tych niesprawiedliwych doju krów i pasionek posług wypędzać nie wzdrygał się ani wstrzymał. Iż te wszystkie i inne bezprawia pod toczeniem się sprawy z znieuszanowaniem glejtu nie uszanowaniem glejtu Jego Królewskiej Mości gromadom litościwie danego w Xięgach Grodzkich Sieradzkich Feria secunda ante Festum Exaltationis Sancta Crucis proxima roku 1768go oblatowanego stało się, i bez uwagi na Sąd Komissarski dzieje się bez sprawiedliwego być nie może ukarania. Za tym luboby podług przepisu prawa ostrzejsze należały kary, przecięż z dobroci sądowej osobiste przepuszczając i w nadgrodę trzyletnich tak wiele przez szarwarki, stróże dzienne i nocne, do dojenia krów, noszenia paszy i pokrzyw, pasionek, drobiazgów i inne nadpowinności Lustracjami przepisane, wymuszenia powód, nadgród zdechlin i zgubionych drobiazgów i innych tym gromadom poczynionych krzywd, nadto za posądzenie o czarostwo wszystkich wsi Brodni kobit, wypędzenie onych do wywleczenia przypadkiem zdechłych kobył, przymuszenie do odzierania wywnętrzania z daniem do choroby niektórym w ciąży będącym przyczyny. Nakazujemy: ażeby pomieniony Jmc Pan Żuromski tem obiema gromadom Brodni i Brzega po pięćset grzywien na Wigilią Swięta Swiętego Jana Chrzciciela roku teraźniejszego przypadającą przed Xięgami Grodzkimi Sieradzkiemi pod rygorem banicji przy manifeście w niedosyć uczynieniu zaniesionym przez woźnego któregożkolwiek tam obwołanej do rąk ładwników po jednemu z każdej wsi tam przytomnemu lub umocnionemi od nich imieniem gromad plenipotentowi zapłacił. Te zaś piniądze do pomiarkowania między gromadami, która z nich i jaką poniesło krzywdę, najprzód ku nadgrodzeniu po wyżej wyrażonym za ich konie, woły, i inne dodatki ukaraniem za to płacącemu wydana cóż ławnicy obrócić i każdego w przód uspokoić, po tym dług jaki na to prawo zaciągniony zapłacić, a resztę dopiero jeżeli co zostanie proporcjonalnie podzielić się mają i powinni będą. Lubo też ta gromada z Brodni pokazuje się uciążliwie przez Jmci Pani Żuromskiego do wiktowania Sitnika przy naprawie sieci w łowieniu ryb dla żołnierzy podartej i do zapłaty temuż przymuszona, to powyższą pięciuset grzywien karą nadgradzać oni[?] mieć rozumiemy. Co zaś cztery złote w karczmie przez pomienionego Sitnika napite Jmc Pan Żuromski którego się narządzał przyjąć ma karczmarzowi a gromadę od tej niesłusznej uwalniamy pretensji. Że też od Macieja Choloty Jmc Pan Żuromski za świnię z Brodni do Kr[...]wa posłaną w drodze zdechłą, tam oparzoną i bez [...] woj[skowe?]mu człowiekowi narzuconą wziął już cztery talery bite i jeszcze [od?] niego o piąty taler pretensją zakłada sobie, a to mięso czyli słonina /jako się z inwizycji pokazuje/ przez podróż zaśmierdzona nie na wielki temuż Cholocie wyszła pożytek, więc my Komissarze to zważywszy aby i ubogi człowiek i Pan nieszkodował z przypadku tego na pół szkodę przecinając[?] i do przysięgi Macieja Cholotę: Jako mu z tych czterech bitych za świnię sobie narzuconą sprawiedliwie do wrócenia dwa talery bite należą. Przysiądz więc mu złotych szesnaście aby Jmc Pan Żuromski odda[ł?] pod podobnym jako wyżej na terminie rygorem banicj[i?] nakazujemy i od dalszej onegoż Cholotą uwalniamy pretensji. Co się tycze przędzy nad opis Lustracjami po więcej gromadom narzuconej i że małą wagą z własnych pakuł /jako inkwizycja odkrywa/ doprządali, tę bonifikacją pod ukaranie wyż[...] dekretowane podpadać okazujemy, i resztę co by jeszcze mi[...] które z gromad oddać mają Jmci Pani Żuromskiej. L[ecz?] matrony niektóre stare przy dzieciach swoich tylko dożywiając się nie komornice /lubo i takie obciążane te[...] być nie powinny/ narzuceniem roku przeszłego i tego za tej dopiero possessji Jch[...] Państwa Żuromskich uciśni[eni?] się być mienią, i niesprawiedliwie utyskują aby podobne nier[oi?]ło się na potym bezprawie za obrzędzoną roku przeszłego [...] jiż Jmci Pani Żuromskiej oddaną od nich po osimnaście [...] przędze tegorocznie podobnie narzucone ku przędzeniu pakuły konfiskujemy i temże babom za przeszłorocznią ich pracę przysądzamy, których oddawać nie mają, ani Jmc Pani Żuromska od nich odbierać nie powinna. O plac też ogród z rolą i łąką Józefa Jadamusa na poły z Tomaszem Chołotą przez Jmc Pana Żuromskiego rozdzielone, ponieważ tu ludzie okupni mają rolę, jeżeli sami się między sobą nie pogodzą o to, lub ich ławnicy z gromadą nie pomiarkują na przyszłym Komissji tej terminie rozsądzeni będą. Co do kategorii o grunta i role od Brodni Królewskiej do Zagórek wsi szlacheckiej /jako się z wywiedzionych na tem Komissji terminie inkwizycjom wykazuje/ przez Jmc Pana Antoniego Lissowskiego za jego w dobrach tych Jego Królewskiej Mości Brodni i Brzegu rządów i ekonomii dopiero sobie do Zagórek przywłaszczać zajętych[?] dla zważenia sprawiedliwości jurysdykcją naszą Komissarską tamże w pole przenosząc woźnemu zawołać kazaliśmy gdzie mocą Dekretu Referendarskiego Koronnego i listu reskryptu Najjaśniejszego Króla Jmci wyjechawszy i jurysdykcją naszą ugruntowawszy powtórę tam do komparacji i pokazania jakich dowodów strony przez woźnego sądowego przywołać rozkazaliśmy. Tam tedy w pośrodku ściany od narożnika Zakrzewskiego i Małego Tondowa po tamtej stronie Starej Rzeki, tudziesz Zagórskiego i Brodnickiego po tej stronie tejże kiedyś rzeki być powinnego ku narożnikom Luboli, Brodni Królewskich i Zagórek wioski szlacheckiej do drugiego tam narożnika nad błotami Trzciniec albo Rokicieniec znajdować się mającego ciągnący się, gdyż dla rzeki Warty swem korytem przez łęgi płynącej, ileże nie o granice teraz, lecz o grunta tylko sprawa ta toczy się stanęli pracowici Walenty Deka, Antoni Domżał, Łukasz Domżał i Marcin Balcerek ławnicy, tudziesz cała gromada wsi Jego Królewskiej Mości Brodni powodowie osobiście. Stanęli też i zapisał komparacją Jmc Pan Antoni Lissowski wsi [...]skiej Zagórki podług praw swoich possessor także osobiście pokładając. Gromada Brodnicka powodowie dokument graniczny wsi Zagórek w [...] i z Brodnią roku tysiąc czterechsetnego czterdziestego piątego z Xiądz Ziemskich w Szadku leżących Feria Tertia post festum Exaltationis Sancta Crucis proxima roku 1612 wypisany usiłowali gruntu o który rzecz jest przysądzenie. Położył też i Jmc Pan Lissowski pozwany ten sam dokument de Feria et anno oblato w Xięgach Szadkowskich i w essencji albo treści opisu granicznego nic się nie różniący z Xiąg Grodzkich Sieradzkich oblatowanego [...] sub Feria quinta post Dominicam cantate proxima [...] 1731m autentycznie wyjęty rok oryginału 1449ty wykazujący oraz kontrakt między sobą z Wielmożnym Jmscą[?] Panem Alexandrem Mączyńskim Łowczym na ten czas a teraz Chorążym Sieradzkim o dziedzictwo wsi pomienionej Zagórek w Sieradzu dnia ósmego sierpnia roku 1761go spisany i Xięgami Grodzkiemi Siradzkiemi sabbatho post Festum Transfigurationis Domini Nostri Jesu Christi tegoż roku roborowany mieniąc być dziedzicem wspomnianego WJmci Pana Chorążego i przypozew jego wnosząc. Te my wysłuchawszy sporki za rzecz słuszną i potrzebną s[ądzi?]my i ażeby powodowie pomienionego WJmci Pana Alexandra Mączyńskiego Chorążego Sieradzkiego nie tylko jako Zagórek dziedzica ale też i uprzywilejowanego dóbr Luboli Jego Królewskiej Mości dzierżawcy gromadą tejże wsi co do narożnika Lubolskiego, tudziesz dziedziców possessorów dóbr Zakrzewa i Małego Tondowa w narożnika też Brodni i Zagórek tam stykającego się przypoz[ywamy?] na termin z limity teraźniejszej Komissji przypadający niezaniedbali, oraz Extrakt granic z Xiąg Szadkowskich /gdyż ten tylko z lektą[?] Jmci Pana Łabęckiego/ albo inszy postarają się albo ten z Xięgami jeszcze skonfrontują jeżeli zechcą ile że oto żadnej między stronami nie masz różnicy. W inszych zaś kategoriach przez wzgląd wniesionej chociaż interlocutorie z uniknieniem[?] komparacji zapisania od Wielmożnych Zbierzchowskich małżonków i innych przy nich zapozwanych pretendowanej limity na zagajeniu aktu tego powyżej zakonnotowanej skwapliwości rozsądku nie czyniąc, teraźniejszą Kommisją do poniedziałka nazajutrz Swiętego Łukasza Ewangelisty, to jest na dzień dziewiętnasty miesiąca października roku teraz płynącego limitujemy i odkładamy, zachowując stronom przed nami lub w jakiej przypadku ku zjechaniu na którego niesposobności i przed inszyemi Dekretem Referendarskim Koronnym i listem reskryptem Jego Królewskiej Mości wysadzonemi przydanemi i naznaczonemi Komissarzami termin i przy pozwanym zawito. A jeżeliby strony między sobą w sprawie stojące prętszego żądały czasu, tedy chyba innotescencjami od nas /jak zwyczaj/ tak strony same jako i przypozwani o tym upewnieni i obwieszczeni będą. Glejt Jego Królewskiej Mości gromadom dany w swoim szacunku zostawując gromadom powodom wszelkie ostrzegamy bespieczeństwo, a wzajemnie też onym skromność i posłuszeństwo. Zalecamy Dekretu tego mocą inkwizycje zaś teraz wywiedzione i zapieczętowane stronie zyskującej je prawnie gromadom Brodni i Brzegu są oddane illacją po przeczytaniu w opuszczonych kategoriach przypomnianą rezulwując. Ponieważ do teraźniejszego jeszcze possessora ściągające się, więc tak dekretujemy: Co do wziętego Łukaszowi Domżałowi wołu za siedm talerów bitych i złotych pół piąta z pługa przez dworskich ludzi wyprzężonego i dla wojska Pruskiego posłanego jako się z inkwizycji pokazuje. Jędrzej syn tegoż Łukasza pod niebytność ojca walor poprawiając poprzysiąc oświadcza jako ten wół za siedm bitych talerów i złotych pół piąta rzetelnie kupiony był. Dopuszczony przyzwoicie przysiągł, za czym tę szkodę jego ojciec nadgrodzoną mieć chcąc połowę do nadgrody onemi do gromady sąd reguluje, a drugą połowę że Jmc Pan Żuromski ludziom dworskim wziąć go kazał do pomiarkowania z innemi gruntowemi do Wielmożnych Zbierzchowskich pretensjami jego okazując, nakazujemy aby temuż Łukaszowi Domżałowi lub synowi jego złotych 30 i groszy półósma[?] zapłacił, pod takimże jako wyżej na terminie rygorem. Jędrzej też Cieślakowicz młynarz z Brzegu młyn ten po ojcu okupny mający że dla zatamowanej czyli odwróconej powyżej wody nie zawsze mele, chyba gdy wielkie wody z pozimku, w czym go inkwizycje wspierają; i do wypłacenia ustanowionej przez ostatnią Lustracją roku 1765 czynszu sposobu [...] Jmc Pan Żuromski possessor wykazanych szukający prowentów zabrać mu kazał resztę prawie zbóż i bydła sześcioro, przez co i do życia sposobnie odj[...] za czym zdaje się sądowi, aby tę okoliczność Wielmożni Jchmsc Państwo Zbierzchowscy małżonkowie umiarkowali i Jmci Panu possessorowi bonifikowali, a co się tycze utrzymania mizernego człowieka gruntowego pomoc dać to zdatności mlewa i jego ztąd sposobności czynszowania wymiarkować raczyli; do samego Wielmożnego Zbierzchowskiego odsyłamy, a Jmci Panu possessorowi powrócenie rekomendujemy, a to ma uczynić pominiony Jmc Pan Żuromski pod podobnym na terminie satysfakcji rygorem.
And z Miniszewa O. P. Dr. Off. Uniej. Kommisarz J.K.Mci mpp
Andrzej Kleczyński P. Dobrski Kommisarz J.K.M: mpp
Maciej z Lubrańca Dąmbski Podsędek Ziemski Brzeski Kujawski Komissarz J.K.Mci mpp
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karta 561.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Zmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflancki, Smoleński, Siewierski, Czerniechowski.
Wam Wielebnym Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kleczyńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu, oraz Urodzonemu Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Brzeskiemu Kujawskiemu jako sędziom uciążliwym, tudziesz pracowitym wójtom przysiężnym i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu stronie z Sądu sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich rozkazujemy, ażebyście przed nami i Sądem naszym Referendarskim Koronnym, tu w Warszawie na kadencji prawem oznaczonej odprawiając się mającym od daty i położenia niniejszego pozwu mandatu prosto za niedziel cztery, czyli bardziej w ten czas gdy ta sprawa z Regestru Sądowego przypadnie, osobiście, prawnie i zawito stawili się na instancją Urodzonego Instygatora Koronnego i jego Delatora Urodzonego Stanisława Żeromskiego, od Urodzonych Jakuba i Barbary z Walewskich Zbierzchowskich, wsiów Brodni i Brzegu uprzywilejowanych possessorów przed tym arędownego postanowionego possessora powoda, który stosując się do Prawa i Sprawiedliwości, tudziesz manifestu przed Xięgami Urzędowemi o nieważność Dekretu uciążliwego na gruncie wsi Brodni w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej w roku teraźniejszym 1772 zapadłego, zaniesionego, i w nim przyczyn okazanych zapozywa o nieważność tegoż Dekretu i całego Aktu Komisarskiego, o co więc stawcie się i pilnujcie.
Dan w Warszawie dnia ósmego miesiąca września roku 1772.
J.O.P.R.S. manu propria locus sigilli regni
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Zmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflancki, Smoleński, Siewierski, Czerniechowski.
Wam Wielebnym Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kleczyńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu, oraz Urodzonemu Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Brzeskiemu Kujawskiemu jako sędziom uciążliwym, tudziesz pracowitym wójtom przysiężnym i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu stronie z Sądu sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich rozkazujemy, ażebyście przed nami i Sądem naszym Referendarskim Koronnym, tu w Warszawie na kadencji prawem oznaczonej odprawiając się mającym od daty i położenia niniejszego pozwu mandatu prosto za niedziel cztery, czyli bardziej w ten czas gdy ta sprawa z Regestru Sądowego przypadnie, osobiście, prawnie i zawito stawili się na instancją Urodzonego Instygatora Koronnego i jego Delatora Urodzonego Stanisława Żeromskiego, od Urodzonych Jakuba i Barbary z Walewskich Zbierzchowskich, wsiów Brodni i Brzegu uprzywilejowanych possessorów przed tym arędownego postanowionego possessora powoda, który stosując się do Prawa i Sprawiedliwości, tudziesz manifestu przed Xięgami Urzędowemi o nieważność Dekretu uciążliwego na gruncie wsi Brodni w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej w roku teraźniejszym 1772 zapadłego, zaniesionego, i w nim przyczyn okazanych zapozywa o nieważność tegoż Dekretu i całego Aktu Komisarskiego, o co więc stawcie się i pilnujcie.
Dan w Warszawie dnia ósmego miesiąca września roku 1772.
J.O.P.R.S. manu propria locus sigilli regni
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 587-88.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski.
Wam Wielebnym Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kluszeńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu oraz UU Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Kujawskiemu jako sędziom uciążliwym, tudzież pracowitym wójtom przysiężnym i całym gromadą wsiów Brodnia i Brzegu stronie, z Sądu sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich rozkazujemy, ażebyście przed nami i Sądem naszym Referendarskim Królewskim tu w Warszawie na kadencji prawem oznaczonej odprawując się mającym, od daty i położenia niniejszego pozwu mandatu prosto za niedziel cztery, czyli bardziej w ten czas, gdy ta sprawa z Regestru Sądowego sobie przyzwoitego do sądzenia przypadnie i przywołana będzie osobiście, prawnie i zawito stawili się. Na instancją Urodzonego Instygatora i jego Delatorów Urodzonych: Jakuba Zbierzchowskiego i Barbary z Walewskich małżonków, pomienionych wsiów Brodni i Brzega uprzywilejowanych possessorów oraz Urodzonego Antoniego Lisowskiego powodów, którzy stosując się do Prawa i Sprawiedliwości, tudzież manifestów o rzeczy niżej wyrażoną przed Xięgami Urzędowemi uczynionych, albo uczynić mianych. Pozywają mieniąc o to, iż wy pracowici wójci i całe poddaństwo wsiów Brodnia i Brzegu po upadłym z limity jeszcze dnia 10 miesiąca kwietnia roku 1769 terminie ożywiając takowy termin Reskrypt pod dniem 20 miesiąca kwietnia roku teraźniejszego pozyskawszy i w ten adcytacją szczególnie na tydzień włożywszy, ani nawet pomienionego Reskryptu w aktach publicznych zaoblatowawszy UU: Kommissarzy wyżej wyrażonych na termin z adcytacji przypadły na grunt wsiów Brodni sprowadziliście, a w tak prądkim czasie UU: powodom wszelką zgromadzenia papierów i sprowadzenia Patrona sposobność odjęliście, ani nawet Waszmość UU: Kommissarze dla powyższych przyczyn limity do niejakiego czasu dozwolić chcieliście, ale owszem odrzuciwszy takowesz przyczyny akt swój kommissarski in contumaciam nie zastosowaniem się do Dekretu Sądu naszego dnia 19. mca października roku 1768 zapadłego, ale owszem przeciwko Prawu i Sprawiedliwości nawet z ubliżeniem powyższych swoich sentencji expediowaliście, takowym uciążliwym Dekretem nie tylko powodów kwartę do Skarbu Koronnego opłacających w prowentach lustracjami i inwentarzami, a mianowicie i ostatnią opisanych pokrzywdziliście, ale nadto przyczyną nieodbywania przez gromady robocizn i niepełnienia powinności staliście się.
Dlaczego pozwani jesteście do widzenia i przysłuchania się Akt contumacyjny UU. Kommissarzy na gruncie wsi Brodnia dnia 15mca czerwca roku teraźniejszego nie wchodząc w ważność lub nie kategorii przeciwko U: Żeromskiemu pomienionych wsi arędownemu possessorowi napisanej jako do siebie powodów bynajmniej nienależących nastąpiony z przyczył Sądownych wnieść mianych uchylić, pracowite gromady za uczyniony podstęp ukarać, oraz do powrócenia spów, chmielu i innych danin jako też odbycia robocizn przez dwa lata zatrzymanych przynaglić,w innych zaś punktach osnowę początkowych terminów rozeznać, i to co Prawo i Sprawiedliwość w tej sprawie wymagać będzie postanowić. Zalecając wam UU: Kommissarzom ażebyście pod żadnym tytułem i pretextem dalej dzieła swego zaocznego na terminie z limity przypaść mającego kontynuować pod karami na sprzeciwiających się inkwizycjom naszym postanowionemi oraz nieważnością [...] et quatenus [...] waszego z limity nastąpionego nie ważyli się. Wy zaś pracowici wójci i całe gromady wsiów Brodnia i Brzegu jakowe powinności przed zaczętą sprawą odbywaliście onych pełnienie pod karami pieniężnemi i cielesnemi dopełniać przykazujemy.
Stawcież się więc, terminu pilnujcie i do odpowiedzenia bądźcie gotowi.
Dan w Warszawie w Kancellarii Sądu naszego dnia 8 mca września roku 1772.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski.
Wam Wielebnym Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kluszeńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu oraz UU Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Kujawskiemu jako sędziom uciążliwym, tudzież pracowitym wójtom przysiężnym i całym gromadą wsiów Brodnia i Brzegu stronie, z Sądu sprawy niżej wyrażonej i dóbr waszych ogółem wszystkich rozkazujemy, ażebyście przed nami i Sądem naszym Referendarskim Królewskim tu w Warszawie na kadencji prawem oznaczonej odprawując się mającym, od daty i położenia niniejszego pozwu mandatu prosto za niedziel cztery, czyli bardziej w ten czas, gdy ta sprawa z Regestru Sądowego sobie przyzwoitego do sądzenia przypadnie i przywołana będzie osobiście, prawnie i zawito stawili się. Na instancją Urodzonego Instygatora i jego Delatorów Urodzonych: Jakuba Zbierzchowskiego i Barbary z Walewskich małżonków, pomienionych wsiów Brodni i Brzega uprzywilejowanych possessorów oraz Urodzonego Antoniego Lisowskiego powodów, którzy stosując się do Prawa i Sprawiedliwości, tudzież manifestów o rzeczy niżej wyrażoną przed Xięgami Urzędowemi uczynionych, albo uczynić mianych. Pozywają mieniąc o to, iż wy pracowici wójci i całe poddaństwo wsiów Brodnia i Brzegu po upadłym z limity jeszcze dnia 10 miesiąca kwietnia roku 1769 terminie ożywiając takowy termin Reskrypt pod dniem 20 miesiąca kwietnia roku teraźniejszego pozyskawszy i w ten adcytacją szczególnie na tydzień włożywszy, ani nawet pomienionego Reskryptu w aktach publicznych zaoblatowawszy UU: Kommissarzy wyżej wyrażonych na termin z adcytacji przypadły na grunt wsiów Brodni sprowadziliście, a w tak prądkim czasie UU: powodom wszelką zgromadzenia papierów i sprowadzenia Patrona sposobność odjęliście, ani nawet Waszmość UU: Kommissarze dla powyższych przyczyn limity do niejakiego czasu dozwolić chcieliście, ale owszem odrzuciwszy takowesz przyczyny akt swój kommissarski in contumaciam nie zastosowaniem się do Dekretu Sądu naszego dnia 19. mca października roku 1768 zapadłego, ale owszem przeciwko Prawu i Sprawiedliwości nawet z ubliżeniem powyższych swoich sentencji expediowaliście, takowym uciążliwym Dekretem nie tylko powodów kwartę do Skarbu Koronnego opłacających w prowentach lustracjami i inwentarzami, a mianowicie i ostatnią opisanych pokrzywdziliście, ale nadto przyczyną nieodbywania przez gromady robocizn i niepełnienia powinności staliście się.
Dlaczego pozwani jesteście do widzenia i przysłuchania się Akt contumacyjny UU. Kommissarzy na gruncie wsi Brodnia dnia 15mca czerwca roku teraźniejszego nie wchodząc w ważność lub nie kategorii przeciwko U: Żeromskiemu pomienionych wsi arędownemu possessorowi napisanej jako do siebie powodów bynajmniej nienależących nastąpiony z przyczył Sądownych wnieść mianych uchylić, pracowite gromady za uczyniony podstęp ukarać, oraz do powrócenia spów, chmielu i innych danin jako też odbycia robocizn przez dwa lata zatrzymanych przynaglić,w innych zaś punktach osnowę początkowych terminów rozeznać, i to co Prawo i Sprawiedliwość w tej sprawie wymagać będzie postanowić. Zalecając wam UU: Kommissarzom ażebyście pod żadnym tytułem i pretextem dalej dzieła swego zaocznego na terminie z limity przypaść mającego kontynuować pod karami na sprzeciwiających się inkwizycjom naszym postanowionemi oraz nieważnością [...] et quatenus [...] waszego z limity nastąpionego nie ważyli się. Wy zaś pracowici wójci i całe gromady wsiów Brodnia i Brzegu jakowe powinności przed zaczętą sprawą odbywaliście onych pełnienie pod karami pieniężnemi i cielesnemi dopełniać przykazujemy.
Stawcież się więc, terminu pilnujcie i do odpowiedzenia bądźcie gotowi.
Dan w Warszawie w Kancellarii Sądu naszego dnia 8 mca września roku 1772.
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 749-51.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Andrzej Miniszewski Obojga Praw Doktor Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski Proboszcz Kolski, Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski, Maciej z Lubrańca Dąbski Podsędek Brzeski Kujawski Dekretem Referendarskim Koronnym anno 1768 reskryptem zaś anno praesens, tudziesz Dekretem ostatecznym anni [...] w Warszawie ferowanym oznaczeni Komisarze Was W.W. Jakuba Zbierzchowskiego i Barbarę z Walewskich małżonków dóbr Brodni i Brzega uprzywilejowanych posessorów, Stanisława Żeromskiego przyszłego, Daniela Spinka teraźniejszego pominionych dóbr arędownych posessorów, tudziesz Urodzonych Antoniego Lisowskiego także przeszłego i teraźniejszego ekonomów, jakoliteż Urodzonych i Wielmożnego Alexandra Mączyńskiego Chorążego Sieradzkiego, Ignacego czyli inszego imienia Myszkowskiego i całą gromadę wsi Lubola dziedziców, Gabriela i Antoninę z Kozaneckich Pągowskich połowy dóbr Zakrzewa dziedziców, Ciesielskiego posessora Marianny z Łukowskich Wolską pozostałą wdowę i z sukcessorami niegdy Sp. JPana Kaspra Wolskiego drugiej połowy dóbr Zakrzewa dziedziców, którychkolwiek imion Dobkową wdowę i Łaszewskich dóbr Tądowa Niskiego dziedziców /:prorogując termin limity Komissji naszej na dzień niżej opisany z innotescencji przypadający:/ obwieszczamy.
Iż Najjaśniejszy Król Pan nasz miłościwy łaskawie nam zlecić raczył abyśmy wydawszy innotescencje nasze termin poprzedzające Komissji przypadającej do dóbry rzeczonych zjechali i tam aby nas na jurysdykcją zafundowawszy Dekreta Sądów Referendarskich do skutku przeprowadzili i wszelkie pretensje [na?]wet po Dekretach zaszłe rozsądzili. Zaczym mocą Dekretu i Reskryptu w tej okoliczności zaszłych Wam wyżej wyrażonym nakazujemy abyście przed nami i Sądem naszym Komisarskim w dobrach JK Jmci Brodni i Brzegu na dzień 29 miesiąca października roku tegoż prawnie i zawito stawili się a to na instancję uczciwych za[...]ków i całych gromad dóbr zmiankowanych powodów, którzy przychylając się do processu generalnie całego a najszczególniej do Dekretu Limity Komissji na dzień poniedziałkowy po Swiętym Łukaszu w roku niniejszym uczynionej, która limita że dla zaszłego Dekretu Referendarskiego skutku w tym czasie wziąć nie mogła [na?] przeciąg dalszy do okazanego terminu przez innotescencje uczyniony:/ pozywają i przypozywają [...] Was WW i UU: Zbierzchowskich, Spinka, Żeromskiego, Lisowskiego do widzenia i przysłuchania się Dekretu tak Referendarskie jako i Komissyjny uskutecznić one[...] exekucji przywieść Prawa jeżeli które bydz mogą w rękach Waszych powinności gromadzkie, czynsze, robocizny wywiadczające oprócz inne, które już gromady komportowały zaprzysięgły Wam pod przysięgą cielesną kompartowa[ć?] nakazać, z których sprawę i inkwizycji już wyprowadzonych i wyprowadzić mianych jeżeli będzie potrzeba finalnie rozstrzygnąć, rozeznać, i rozsądzić kary na Was [i?] bezprawia poczynione i złamanie glejtu tyle razy gromadom ponowionego, tudziesz pro convulsione litespendentia [...]łać zgoła na kogo co pokaże się prawnie i sprawiedliwie rozez[nać? i komu należeć będzie przysądzić. Ciebie Urodzonego Żeromskiego do zapłacenia grzywien i szkód Dekretem opisanych przynaglić, tudziesz za kontrawencje i kondemnatę ukarać, czyli Was WW. Zbierzchowskich jako jurysdatorów posessorów Waszych przez rację etiam zaszłego aresztu u Was na summie za pretensje temuż Urodzonemu Żeromskiemu od Was do zapłacenia przypadłej abyście interudendo onychże satysfakcją, która i jaka należeć będzie gromadom zapłacili, [...]dować, od dalszych bezprawiów Was powstrzymać. Was Urodzonych dziedziców wsiów i posessorów dóbr Zakrzewa, Tądowa, Zagórek, Luboli do komportacji dokumentów granicę dóbr Waszych z dobrami wsi Brodni i Brzegu tak angularnie jako i ściennie oznaczające i ewinkujące[?] przychyli inkwizycje wyprowadzić, z których dokumentów i inkwizycji powodom oderwanych grunta z prowentami przysądzić, kopce gdzie by należało ponowić i usypać, i całą sprawę uskutecznić jak najsolenniej, kary za wiolencję poczynione, bydła zabrane, ich prowentami skazać i naznaczyć, i co będzie interess wyciągał zakończyć i zakonkludować. Stawcie się ogólnie wszyscy. Terminu pilnujcie, i na to wszystko co przeciwko wam wniesiono będzie odpowiedzcie. Bądźcie gotowi. Działo się dnia 13 miesiąca października roku 1772.
Andrzej Okza z Miniszewa Miniszewski O.P.D. Officjał i Dziekan Kolty Uniej Proboszcz Kolski Kommisarz J.K.Mci
Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski
Maciej z Lubrańca Dąbski Pods. Ziem. Brzeski Kujaws. Kommisarz Jo Królewskiej Mci.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
My Andrzej Miniszewski Obojga Praw Doktor Dziekan Kollegiaty i Officjał Uniejowski Proboszcz Kolski, Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski, Maciej z Lubrańca Dąbski Podsędek Brzeski Kujawski Dekretem Referendarskim Koronnym anno 1768 reskryptem zaś anno praesens, tudziesz Dekretem ostatecznym anni [...] w Warszawie ferowanym oznaczeni Komisarze Was W.W. Jakuba Zbierzchowskiego i Barbarę z Walewskich małżonków dóbr Brodni i Brzega uprzywilejowanych posessorów, Stanisława Żeromskiego przyszłego, Daniela Spinka teraźniejszego pominionych dóbr arędownych posessorów, tudziesz Urodzonych Antoniego Lisowskiego także przeszłego i teraźniejszego ekonomów, jakoliteż Urodzonych i Wielmożnego Alexandra Mączyńskiego Chorążego Sieradzkiego, Ignacego czyli inszego imienia Myszkowskiego i całą gromadę wsi Lubola dziedziców, Gabriela i Antoninę z Kozaneckich Pągowskich połowy dóbr Zakrzewa dziedziców, Ciesielskiego posessora Marianny z Łukowskich Wolską pozostałą wdowę i z sukcessorami niegdy Sp. JPana Kaspra Wolskiego drugiej połowy dóbr Zakrzewa dziedziców, którychkolwiek imion Dobkową wdowę i Łaszewskich dóbr Tądowa Niskiego dziedziców /:prorogując termin limity Komissji naszej na dzień niżej opisany z innotescencji przypadający:/ obwieszczamy.
Iż Najjaśniejszy Król Pan nasz miłościwy łaskawie nam zlecić raczył abyśmy wydawszy innotescencje nasze termin poprzedzające Komissji przypadającej do dóbry rzeczonych zjechali i tam aby nas na jurysdykcją zafundowawszy Dekreta Sądów Referendarskich do skutku przeprowadzili i wszelkie pretensje [na?]wet po Dekretach zaszłe rozsądzili. Zaczym mocą Dekretu i Reskryptu w tej okoliczności zaszłych Wam wyżej wyrażonym nakazujemy abyście przed nami i Sądem naszym Komisarskim w dobrach JK Jmci Brodni i Brzegu na dzień 29 miesiąca października roku tegoż prawnie i zawito stawili się a to na instancję uczciwych za[...]ków i całych gromad dóbr zmiankowanych powodów, którzy przychylając się do processu generalnie całego a najszczególniej do Dekretu Limity Komissji na dzień poniedziałkowy po Swiętym Łukaszu w roku niniejszym uczynionej, która limita że dla zaszłego Dekretu Referendarskiego skutku w tym czasie wziąć nie mogła [na?] przeciąg dalszy do okazanego terminu przez innotescencje uczyniony:/ pozywają i przypozywają [...] Was WW i UU: Zbierzchowskich, Spinka, Żeromskiego, Lisowskiego do widzenia i przysłuchania się Dekretu tak Referendarskie jako i Komissyjny uskutecznić one[...] exekucji przywieść Prawa jeżeli które bydz mogą w rękach Waszych powinności gromadzkie, czynsze, robocizny wywiadczające oprócz inne, które już gromady komportowały zaprzysięgły Wam pod przysięgą cielesną kompartowa[ć?] nakazać, z których sprawę i inkwizycji już wyprowadzonych i wyprowadzić mianych jeżeli będzie potrzeba finalnie rozstrzygnąć, rozeznać, i rozsądzić kary na Was [i?] bezprawia poczynione i złamanie glejtu tyle razy gromadom ponowionego, tudziesz pro convulsione litespendentia [...]łać zgoła na kogo co pokaże się prawnie i sprawiedliwie rozez[nać? i komu należeć będzie przysądzić. Ciebie Urodzonego Żeromskiego do zapłacenia grzywien i szkód Dekretem opisanych przynaglić, tudziesz za kontrawencje i kondemnatę ukarać, czyli Was WW. Zbierzchowskich jako jurysdatorów posessorów Waszych przez rację etiam zaszłego aresztu u Was na summie za pretensje temuż Urodzonemu Żeromskiemu od Was do zapłacenia przypadłej abyście interudendo onychże satysfakcją, która i jaka należeć będzie gromadom zapłacili, [...]dować, od dalszych bezprawiów Was powstrzymać. Was Urodzonych dziedziców wsiów i posessorów dóbr Zakrzewa, Tądowa, Zagórek, Luboli do komportacji dokumentów granicę dóbr Waszych z dobrami wsi Brodni i Brzegu tak angularnie jako i ściennie oznaczające i ewinkujące[?] przychyli inkwizycje wyprowadzić, z których dokumentów i inkwizycji powodom oderwanych grunta z prowentami przysądzić, kopce gdzie by należało ponowić i usypać, i całą sprawę uskutecznić jak najsolenniej, kary za wiolencję poczynione, bydła zabrane, ich prowentami skazać i naznaczyć, i co będzie interess wyciągał zakończyć i zakonkludować. Stawcie się ogólnie wszyscy. Terminu pilnujcie, i na to wszystko co przeciwko wam wniesiono będzie odpowiedzcie. Bądźcie gotowi. Działo się dnia 13 miesiąca października roku 1772.
Andrzej Okza z Miniszewa Miniszewski O.P.D. Officjał i Dziekan Kolty Uniej Proboszcz Kolski Kommisarz J.K.Mci
Andrzej Kleczyński Proboszcz Dobrski
Maciej z Lubrańca Dąbski Pods. Ziem. Brzeski Kujaws. Kommisarz Jo Królewskiej Mci.
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 785-87.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski.
Oznajmujemy niniejszym listem naszym wszem wobec i każdemu z osobna komu o tym wiedzieć należy. Iż znajduje się w regestrze sądowym spraw sądów naszych referendarskich koronnych wpis sprawy w roku teraźniejszym 1772 sub. no 31 w uczyniony, brzmienia takowego.
Urodzony Instygator Koronny i jego delatorowie urodzeni Jakub Zwierzchowski i Barbara z Walewskich małżonkowie, wsiów Brodnia i Brzegi uprzywilejowani possessorowie oraz Antoni Lisowski powodowie; przeciwko uczciwym wójtom pracowitym poddanym i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu, jako też urodzonym kommissarzom, jako sądowi pozwanym, który to wpis jako się w przerzeczonym regestrze spraw sądów naszych referendarskich koronnych znajduje, my z tegoż regestru słowo w słowo wypisać, i stronie potrzebującej autentycznie wydać pozwoliliśmy. Na co dla lepszej wiary pieczęć referendarji koronnej przycisnąć rozkazaliśmy.
Działo się w Warszawie we czwartek po Swięcie Narodzenia Najświętszej Panny Maryi najbliższej to jest dnia 10 miesiąca września roku pańskiego 1772 panowania naszego VIII roku.
Hiacynt Małachowski, referendarz koronny.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Stanisław August z Bożej łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski.
Oznajmujemy niniejszym listem naszym wszem wobec i każdemu z osobna komu o tym wiedzieć należy. Iż znajduje się w regestrze sądowym spraw sądów naszych referendarskich koronnych wpis sprawy w roku teraźniejszym 1772 sub. no 31 w uczyniony, brzmienia takowego.
Urodzony Instygator Koronny i jego delatorowie urodzeni Jakub Zwierzchowski i Barbara z Walewskich małżonkowie, wsiów Brodnia i Brzegi uprzywilejowani possessorowie oraz Antoni Lisowski powodowie; przeciwko uczciwym wójtom pracowitym poddanym i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu, jako też urodzonym kommissarzom, jako sądowi pozwanym, który to wpis jako się w przerzeczonym regestrze spraw sądów naszych referendarskich koronnych znajduje, my z tegoż regestru słowo w słowo wypisać, i stronie potrzebującej autentycznie wydać pozwoliliśmy. Na co dla lepszej wiary pieczęć referendarji koronnej przycisnąć rozkazaliśmy.
Działo się w Warszawie we czwartek po Swięcie Narodzenia Najświętszej Panny Maryi najbliższej to jest dnia 10 miesiąca września roku pańskiego 1772 panowania naszego VIII roku.
Hiacynt Małachowski, referendarz koronny.
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 825-30.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Starościńskich Sieradzkich osobiście przyszedłszy JmcPan Stanisław Żeromski dóbr JKmci Brodni i Brzegu przeszły arędowny posessor Dekretem Kontumacjalnym przez Jmciów Komissarzy niżej specyfikowanych na gruncie wsi Brodnia zwanej w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej roku teraz idącego na samo obniesienie gromad Brodzińskiej i Brzega ferowanym do Xiąg Grodu Sieradzkiego Fra 2da intra octavas Festi Smi Corporis Dni Jesu Christi odlct[?] Die vigesima 2da junij [...] anno per oblatam podanych uciążony, i uszczypliwie cum discrimine chonoru opisany. Zapobiegają całości chonoru i fortuny swojej uroczyście przed Urzędem niniejszym przeciw Wielebnym Jmciom Xięży Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kleczyńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu oraz Jmci Panu Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Brzeskiemu Kujawskiemu Sędziom uciążliwym, i pracowitym wójtom i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu w stronie sądowi temu przychylnej zanosi skargę i użalenie w sposób niżej następujący; Albowiem pomienione gromady uformowawszy sobie przeciw Wielmożnym Jmciom Jakubowi Zbierzchowskiemu i Barbarze z Walewskich małżonkom dóbr mianowanych Brodni i Brzega uprzywilejowanym possessorom aktorat z nimisz w Sądach Referendarskich Koronnych Dekret na Komissją Fra 4ta in Crno Festi Sancti Lucas[?] w roku 1768 jeszcze przed zaczętą teraźniejszego manifestanta dóbr rzeczonych posessją exportowały. A jako manifestant podten czas jeszcze w posessji tych dóbr niezostawał, tak jest bez komparacji jego, i żadne Dekreta przyszłych rzeczy nie sądzą i sądzić mocy nie dają. Przecież pomienione gromady gdy im po limicie i dwóch prorogacjach ostatni termin Komissji dnia 10 kwietnia roku 1769 podobnież przed posessją manifestanta przypadający evanuit[?]. Exportowawszy sobie dnia 31 miesiąca marca roku niniejszego list JKmci /:którym podłóg obmowy tegoż listu:/ Dekret Referendarski między Wielmożnemi Zbierzchowskiemi i gromadami tylko ferowany do exekucji i skutku przyprowadzić Jmciom Komissarzom wyżej specyfikowanym moc jest dana. Pod pretekstem adcytacji w lis[cie?] JKmci dotąd nieoblatowanym i sobie manifestantowi de contentis niewiadomym pozwolonej /:która adcytacja tylko w okolicznościach Dekret Referendarski ad executionem podany poprzedzających szczególnie rozumiana bydź powinna, w nowych okolicznościach nowe aktoraty, nowe Dekreta w każdej jurysdykcji i sądach zapadać powinny:/ Też gromady na termin robore listu JKmci przez Jmciów Komissarzy naznaczony manifestanta incompetenter i nie wcześnie zapozwały, ani o liście JKmci manifestanta żadnym sposobem fine[?] nieuczynienia żadnego ad defensam przygotowania nieuwiadomiły. A na tym Komissji terminie etiam w czasie czynienia w Szadku dyspartymentu futerażu[?] od wojsków Rosyjskiego na Powiat Szadkowski nałożonego /:gdzie się wszyscy ziemianie aby jeden drugiemu przez większy na jedne jak na drugie dobra nakład ciężaru nieczynił pilnować musieli:/ przypadającym, gdy Jmc[?] Zdzenicki Wielmożnych Zbierzchowskich Komissarz i plenipotent specjalny imieniem Wielmożnych Zbierzchowskich legalitates tk swych pryncypałów jako i innych Komissarzy na innotescensje podpisanych w czasie krajowego zamieszania przed zapisaniem komparacji per illalationem wnosił i o limitę do dalszego stronom i wszystkim Jmciom Komissarzom sposobnego czasu wnosił, a wszystkie odrzucone, i ciż Wielmożni Zbierzchowscy w komparacją nie pisali się, z kąd manifestant sprawiedliwą wnosząc konsekwencją, iż ob contumaciam swych jurisdatorów i ewiktorów /:przy których jura defensiva:/ pewną ponieść sukkubicją:/ Co się in contumaciam ziścieło:/podobnież explikacją tylko per illalationem uczyniwszy iż pod rygor Dekretu Referendarskiego bez komparycji jego ferowanego nie podpada do Sądu wnioszszy do zapisania komparycji nie przystąpił, na to wszystko Jchmość Komissarze niezważając absoluta potestate jednej stronie in contumaciam drugiej i trzeciej strony sprawę do Sądu swego wprowadzić, dokumenta komportować i inkwizycje wywieść nulla attentante parte nakazali, a po wywiedzionych inkwizycjach lubo przysięgę /: jako ich Dekret wyświadcza:/ super incorruptionem testium stronie świadestwa swe wywodzącej, to jest gromadom końcem nastąpienia z przyczyn swych limity, i nadzieją stawienia się drugich stron natenczas nieprzytomnych do następującego tejże Komissji terminu zatrzymali, i niżeli tak z dokumentów przez stronę popierającą położonych lub jeżeliby i strona druga osobliwie Wielmożni Zbierzchowscy osobiście lub przez umówionego plenipotenta jakie dokumenta mieli, jako też z inkwizycjów na tej Komissji wywiedzionych, albo i na następującym z limity terminie de innovandis, gdyby się co pokazać miało lub in supplementum potrzeba wyciągała wywieść mianych dostateczne we wszystkich kategoriach rozsądzenie i uregulowanie rezerwowali i zawiesieli. Przecięż po niżej in contrarium tej swej własnej sentencji postępując, powinności od gromad Lustracjami opisane i od dawnych wieków usu należące niby na fundamencie Dekretu Zygmunta III i Lustracji, a w brew ostatniej odtąd i na wieczne czasy znieśli i skassowali. Rygory wielokrotne [...] cum discrimine honoru jakoby na przeświadczonych gwałcicielów prawa włożeli, zapomniawszy że powyż[...] przysięgę super incorruptionem testium do terminu przyszłego z limity przypadającego i we wszystkich stron kategoriach decyzją zawiesieli, wziąwszy przed siebie nudam rationem, iż manifestant z posessji dóbr wychodzi, o czym i na ówczas jeszcze nie byli doskonale upewnieni, i za jakowegoś gołotę manifestanta poczytując jakoby nie miał innego pignus responsionis wiedząc o dziedzictwie jego z tych inkwizycji niezaprzysiężonych manifestanta sądzić, i co tylko złość chłopska dyktowała wszystko cum[...]lasione[?] chonoru manifestanta opisali. Niechaj każdy sądzi kto ten Dekret Kontumacjalny, czyli opis relacji chłopskiej czytać będzie jaką podłość materii Wielebni i Wielmożny Komissarze pro laesa authoritate sui iż do doju krów i jakowychsiś pasionek posług /:co się pewnie w trzodzie rozumie ma:/ w przeciągu tej Komissji rozkazywano przed siebie wzięli. Ujęli Jchmość w tej mierze powagi glejtu JKMci gromadom danego w Xięgach Grodzkich Sieradzkich Fra 2da ante [...] exaltaonis Sancti Crusis roku 1768go oblatowanego, ale in contumaciam sądząc nie wiedzieli, iż Reskrypt posledniejszy tyż JKMci zapadł, aby gromady podług Lustracji ostatniej powinności odprawiały. A im dalej czytać ten Dekret Kontumacjalny, tym więcej każdy doczyta się contraria resolutiones własnym Jmciów Komissarzy sentencjom. Albowiem w nadgrodę jakoby tym gromadom poczynionych krzywd w tym akcie opisanych, tenże Sąd Komissarski obiema gromadom po 500 grzywień przysądził i zapłacić nakazał, a poniżej specyfice każdą wypisując jakoby krzywdę znowu powtórnie bonifikować nakazał. Kategoria gromad pomienionych z JPanem Lissowskim dóbr Zagórek przeszłym dziedzicem nie dotyka manifestanta, ale dla poznania legalitatis aktu całego Jmciów Komissarzy kto ciekawy niechaj czyta jakie rezolucje, i że jurysdykcji Jmciów Komissarzy nie są przyzwoite. A gdy ten Dekret Kontumacjalny już przeczytany nie był satysfakcją uciążenia manifestanta, znowu po przeczytanym Dekrecie niby reasumując drugą jurysdykcją powtórnie nowo przeciwko manifestantowi do Sądu wprowadzone pretensje gromad i sądzone, lecz ani to jeszcze nie jest zupełnym końcem. Ciż Jchmość Komissarze naraz postanowieni jakoby w tej sprawie nieskończoną mieli jurysdykcją gromady, o kontrawencją niby temu ich kontumacjalnemu i bezprawnemu Dekretowi o zapłacenie grzywien przysądzonych i osobne bonifikowanie quasi krzywd i zapłacenie grzywień in subla[...]em kondemnaty ex eodem illegali actu Comissoriali otrzemanej już nie do Sądów Referendarskich jakoby należało, ale iterum na Komissją przed tychże Jmciów Komissarzy ex limitatione przypadającą zapozwali, o co wszystko oraz de invaliditate aktu pomienionego Komissarskiego et de nullitate kondemnaty ex illegali actu otrzymanej teraźniejszy manifestant powtórnie i jeszcze powtórnie skarży się i żali obiecując się o zniesienie tego aktu, o skassowanie kondemnaty, o cyrcumskrypcją, o ewokacją przed ten Sąd Komissarski prawnie czynić, siebie manifestanta ab obiectis drogą przyzwoitą prawem oznaczoną oczyścić i emundować. Poprawę lub na nowe uczynienia niniejszego manifestu sobie rezerwując.
Stanisław Jaxa Żeromski mp
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Starościńskich Sieradzkich osobiście przyszedłszy JmcPan Stanisław Żeromski dóbr JKmci Brodni i Brzegu przeszły arędowny posessor Dekretem Kontumacjalnym przez Jmciów Komissarzy niżej specyfikowanych na gruncie wsi Brodnia zwanej w poniedziałek po Swięcie Trójcy Przenajświętszej roku teraz idącego na samo obniesienie gromad Brodzińskiej i Brzega ferowanym do Xiąg Grodu Sieradzkiego Fra 2da intra octavas Festi Smi Corporis Dni Jesu Christi odlct[?] Die vigesima 2da junij [...] anno per oblatam podanych uciążony, i uszczypliwie cum discrimine chonoru opisany. Zapobiegają całości chonoru i fortuny swojej uroczyście przed Urzędem niniejszym przeciw Wielebnym Jmciom Xięży Andrzejowi Miniszewskiemu Officjałowi Uniejowskiemu i Andrzejowi Kleczyńskiemu Proboszczowi Dobrskiemu oraz Jmci Panu Maciejowi z Lubrańca Dąbskiemu Podsędkowi Ziemskiemu Brzeskiemu Kujawskiemu Sędziom uciążliwym, i pracowitym wójtom i całym gromadom wsiów Brodni i Brzegu w stronie sądowi temu przychylnej zanosi skargę i użalenie w sposób niżej następujący; Albowiem pomienione gromady uformowawszy sobie przeciw Wielmożnym Jmciom Jakubowi Zbierzchowskiemu i Barbarze z Walewskich małżonkom dóbr mianowanych Brodni i Brzega uprzywilejowanym possessorom aktorat z nimisz w Sądach Referendarskich Koronnych Dekret na Komissją Fra 4ta in Crno Festi Sancti Lucas[?] w roku 1768 jeszcze przed zaczętą teraźniejszego manifestanta dóbr rzeczonych posessją exportowały. A jako manifestant podten czas jeszcze w posessji tych dóbr niezostawał, tak jest bez komparacji jego, i żadne Dekreta przyszłych rzeczy nie sądzą i sądzić mocy nie dają. Przecież pomienione gromady gdy im po limicie i dwóch prorogacjach ostatni termin Komissji dnia 10 kwietnia roku 1769 podobnież przed posessją manifestanta przypadający evanuit[?]. Exportowawszy sobie dnia 31 miesiąca marca roku niniejszego list JKmci /:którym podłóg obmowy tegoż listu:/ Dekret Referendarski między Wielmożnemi Zbierzchowskiemi i gromadami tylko ferowany do exekucji i skutku przyprowadzić Jmciom Komissarzom wyżej specyfikowanym moc jest dana. Pod pretekstem adcytacji w lis[cie?] JKmci dotąd nieoblatowanym i sobie manifestantowi de contentis niewiadomym pozwolonej /:która adcytacja tylko w okolicznościach Dekret Referendarski ad executionem podany poprzedzających szczególnie rozumiana bydź powinna, w nowych okolicznościach nowe aktoraty, nowe Dekreta w każdej jurysdykcji i sądach zapadać powinny:/ Też gromady na termin robore listu JKmci przez Jmciów Komissarzy naznaczony manifestanta incompetenter i nie wcześnie zapozwały, ani o liście JKmci manifestanta żadnym sposobem fine[?] nieuczynienia żadnego ad defensam przygotowania nieuwiadomiły. A na tym Komissji terminie etiam w czasie czynienia w Szadku dyspartymentu futerażu[?] od wojsków Rosyjskiego na Powiat Szadkowski nałożonego /:gdzie się wszyscy ziemianie aby jeden drugiemu przez większy na jedne jak na drugie dobra nakład ciężaru nieczynił pilnować musieli:/ przypadającym, gdy Jmc[?] Zdzenicki Wielmożnych Zbierzchowskich Komissarz i plenipotent specjalny imieniem Wielmożnych Zbierzchowskich legalitates tk swych pryncypałów jako i innych Komissarzy na innotescensje podpisanych w czasie krajowego zamieszania przed zapisaniem komparacji per illalationem wnosił i o limitę do dalszego stronom i wszystkim Jmciom Komissarzom sposobnego czasu wnosił, a wszystkie odrzucone, i ciż Wielmożni Zbierzchowscy w komparacją nie pisali się, z kąd manifestant sprawiedliwą wnosząc konsekwencją, iż ob contumaciam swych jurisdatorów i ewiktorów /:przy których jura defensiva:/ pewną ponieść sukkubicją:/ Co się in contumaciam ziścieło:/podobnież explikacją tylko per illalationem uczyniwszy iż pod rygor Dekretu Referendarskiego bez komparycji jego ferowanego nie podpada do Sądu wnioszszy do zapisania komparycji nie przystąpił, na to wszystko Jchmość Komissarze niezważając absoluta potestate jednej stronie in contumaciam drugiej i trzeciej strony sprawę do Sądu swego wprowadzić, dokumenta komportować i inkwizycje wywieść nulla attentante parte nakazali, a po wywiedzionych inkwizycjach lubo przysięgę /: jako ich Dekret wyświadcza:/ super incorruptionem testium stronie świadestwa swe wywodzącej, to jest gromadom końcem nastąpienia z przyczyn swych limity, i nadzieją stawienia się drugich stron natenczas nieprzytomnych do następującego tejże Komissji terminu zatrzymali, i niżeli tak z dokumentów przez stronę popierającą położonych lub jeżeliby i strona druga osobliwie Wielmożni Zbierzchowscy osobiście lub przez umówionego plenipotenta jakie dokumenta mieli, jako też z inkwizycjów na tej Komissji wywiedzionych, albo i na następującym z limity terminie de innovandis, gdyby się co pokazać miało lub in supplementum potrzeba wyciągała wywieść mianych dostateczne we wszystkich kategoriach rozsądzenie i uregulowanie rezerwowali i zawiesieli. Przecięż po niżej in contrarium tej swej własnej sentencji postępując, powinności od gromad Lustracjami opisane i od dawnych wieków usu należące niby na fundamencie Dekretu Zygmunta III i Lustracji, a w brew ostatniej odtąd i na wieczne czasy znieśli i skassowali. Rygory wielokrotne [...] cum discrimine honoru jakoby na przeświadczonych gwałcicielów prawa włożeli, zapomniawszy że powyż[...] przysięgę super incorruptionem testium do terminu przyszłego z limity przypadającego i we wszystkich stron kategoriach decyzją zawiesieli, wziąwszy przed siebie nudam rationem, iż manifestant z posessji dóbr wychodzi, o czym i na ówczas jeszcze nie byli doskonale upewnieni, i za jakowegoś gołotę manifestanta poczytując jakoby nie miał innego pignus responsionis wiedząc o dziedzictwie jego z tych inkwizycji niezaprzysiężonych manifestanta sądzić, i co tylko złość chłopska dyktowała wszystko cum[...]lasione[?] chonoru manifestanta opisali. Niechaj każdy sądzi kto ten Dekret Kontumacjalny, czyli opis relacji chłopskiej czytać będzie jaką podłość materii Wielebni i Wielmożny Komissarze pro laesa authoritate sui iż do doju krów i jakowychsiś pasionek posług /:co się pewnie w trzodzie rozumie ma:/ w przeciągu tej Komissji rozkazywano przed siebie wzięli. Ujęli Jchmość w tej mierze powagi glejtu JKMci gromadom danego w Xięgach Grodzkich Sieradzkich Fra 2da ante [...] exaltaonis Sancti Crusis roku 1768go oblatowanego, ale in contumaciam sądząc nie wiedzieli, iż Reskrypt posledniejszy tyż JKMci zapadł, aby gromady podług Lustracji ostatniej powinności odprawiały. A im dalej czytać ten Dekret Kontumacjalny, tym więcej każdy doczyta się contraria resolutiones własnym Jmciów Komissarzy sentencjom. Albowiem w nadgrodę jakoby tym gromadom poczynionych krzywd w tym akcie opisanych, tenże Sąd Komissarski obiema gromadom po 500 grzywień przysądził i zapłacić nakazał, a poniżej specyfice każdą wypisując jakoby krzywdę znowu powtórnie bonifikować nakazał. Kategoria gromad pomienionych z JPanem Lissowskim dóbr Zagórek przeszłym dziedzicem nie dotyka manifestanta, ale dla poznania legalitatis aktu całego Jmciów Komissarzy kto ciekawy niechaj czyta jakie rezolucje, i że jurysdykcji Jmciów Komissarzy nie są przyzwoite. A gdy ten Dekret Kontumacjalny już przeczytany nie był satysfakcją uciążenia manifestanta, znowu po przeczytanym Dekrecie niby reasumując drugą jurysdykcją powtórnie nowo przeciwko manifestantowi do Sądu wprowadzone pretensje gromad i sądzone, lecz ani to jeszcze nie jest zupełnym końcem. Ciż Jchmość Komissarze naraz postanowieni jakoby w tej sprawie nieskończoną mieli jurysdykcją gromady, o kontrawencją niby temu ich kontumacjalnemu i bezprawnemu Dekretowi o zapłacenie grzywien przysądzonych i osobne bonifikowanie quasi krzywd i zapłacenie grzywień in subla[...]em kondemnaty ex eodem illegali actu Comissoriali otrzemanej już nie do Sądów Referendarskich jakoby należało, ale iterum na Komissją przed tychże Jmciów Komissarzy ex limitatione przypadającą zapozwali, o co wszystko oraz de invaliditate aktu pomienionego Komissarskiego et de nullitate kondemnaty ex illegali actu otrzymanej teraźniejszy manifestant powtórnie i jeszcze powtórnie skarży się i żali obiecując się o zniesienie tego aktu, o skassowanie kondemnaty, o cyrcumskrypcją, o ewokacją przed ten Sąd Komissarski prawnie czynić, siebie manifestanta ab obiectis drogą przyzwoitą prawem oznaczoną oczyścić i emundować. Poprawę lub na nowe uczynienia niniejszego manifestu sobie rezerwując.
Stanisław Jaxa Żeromski mp
1772
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-145, karty 871-74.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Regestr osiadłości gromady Brodni dnia 29 obris in fundo sub tractu Komissji anno 1772 spisany i ad ingrossandum do Dekretu podany.
1mo. Regina Wojciechowa siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
2do. Ewa Ciepłochówna siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
3tio. Stanisław Repka [albo Reszka] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
4to. Franciszek Kajka i Jakub Łaniucha kwartę z łanu opłaconą trzymają.
5to. Tomasz Gawin[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
6to. Marianna Środczyna siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
7mo. Antoni Mamos siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
8vo. Jan Włodarczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
9no. Jakub Chudzik siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
10. Franciszek Chudy siedzi na kwarcie z łanu opłaconym.
11. Wojciech Mększak siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
12. Kasper Gębart siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
13. Jan Gębart siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
14. Antoni Czart siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
15. Agnieszka Zgrzebna siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
16. Antoni Domzał siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
17mo. Łukasz Domazał siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
18. Małgorzata Boroszbowna i Marianna Osiewalina siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
19. Walęty Deba siedzi na zagrodzie starej, która wynosi składów 19.
20. Marcin Balcerczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
21. Wawrzyniec Wolętasik i z Ambrożym bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
22. Jędrzej Pawłoszczak z Pietrem bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
23. Roch Pięstka z Franciszkiem bratem siedzą na półłanku okupnym.
24. Szczęsny Czart siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
25. Sebastian Furgan siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
26. Franciszek Borczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym. Plac ma zagrodniczy item sieje składów z roli wójtowskiej nadane przez dwór 6.
27. Ludwik Chorąży siedzi na 6 składach z roli wójtowskiej przez dwór nadanych.
28. Adam Skiba siedzi na placu zagrodniczym, sieje zagon z łanu opłaconej.
29. Mikołaj Łężak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
30. Ludwik Wróbel z Antonim bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
31. Adam Kęcka z Szczepanem pasierbem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
32. Wojciech Furgan siedzi na trzech zagonach z łanu opłaconej.
33. Łukasz Pawełek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
34. Stanisław Rzepka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
35. Paweł Pawełczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
36. Bonawentura Skiba siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
37. Józef Jadamus siedzi na zagrodzie, której składów in numero 11, ta zagroda stara. Z tej Jadamus tylko trzyma składów 9, a 2 składy Tomasz Cholota za dworskim niesłusznym rozrądzeniem trzyma.
38. Jakub Męksiak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
39. Jędrzej Domzalik siedzi na zagonie z łanu opłaconego, plac zaś zagrodni.
40. Maciej Cholota siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
41.Wojciech Cieślaczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
42. Wojciech Sobierajczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
43. Jan Wróbel z Stanisławem zięciem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
44. Kasper Skiba siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
45. Wawrzyniec Furganiak siedzi na zagrodzie starej, której składów 15.
46. Bernard Kowalczyk siedzi na zagrodzie z ról wójtowskich wyznaczonej przez dwór, której składów 15.
47. Jędrzej Deka siedzi na zagrodzie z ról wójtowskich wyznaczonej, której składów 15.
48. Marcin Wróbel na takisz siedzi zagrodzie z łanu zaś trzyma zagon.
49. Matiasz Bartoszek siedzi na trzech zagonach, plac ma wójtowski.
50. Roch Wróbel siedzi na kwarcie łanowej opłaconej, plac ma wójtowski.
51. Piotr Czart kaczmasz siedzi na kwarcie łanowej opłaconym.
52. Wawrzyniec Krzykacz, który nie ma nic roli.
Wieś Brzeg.
1mo. Wawrzyniec Kęcka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
2do. Wojciech Pudłowski siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
3tio. Krzysztof Major siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
4to. Kazimierz Nadolny siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
5to. Tomasz Pawelus[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
6to. Mateusz Szymański siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
7mo. Wojciech Sobczak siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
8vo. Błażej Pikura siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
9no. Walęty Kajka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
10. Tomasz Kajka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
11. Tomasz Dworczak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
12. Jan Francisz siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
13. Mateusz Kurzepa siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
14. Sebastian Tomańczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
15. Tomasz Baran siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
16. Melchior Witelka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
17. Filip Witelka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
18. Piotr Tomańczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
19. Grzegorz Łanucha siedzi na półtarku opłaconym.
20. Szymon Turała siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
21. Mikołaj Próbka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
22. Adam Owczarek siedzi na zagonie z łanu opłaconym i podsadnictwo trzyma, w której jest składów 11.
23. Roch Mróz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
24. Józef Owczarek siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
25. Mateusz Potetek[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
26. Szczepan Owczarek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
27. Walęty Mamos siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
28. Tomasz Osiewała siedzi na zagrodzie dawnej.
29. Jędrzej Osiewała siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
30. Franciszek Cygan z Mikołajem zięciem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
31. Walenty Skonieczka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
32. Stanisław Hrebela siedzi na kwarcie z łanu i podsadnictwo trzyma dawne z Tomaszem Bojanem.
33. Stanisław Samus siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
34. Paweł Rymarczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
35. Walęty Pawelec siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
36. Łukasz Majdor siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
37. Wojciech Majdor siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
38. Mateusz Froma siedzi na zagrodzie dawnej.
39. Stanisław Młynarz siedzi na młynie pustym. Do tego [...] ma niwkę, lecz młyn ledwo [...] mlec może gdy tak w groblach spustoszał jako i przez odwrócenie się wody i budynek spustoszał mocno.
40. Melchior Mamos siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
41. Wojciech Owczarz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
42. Kazimierz Zdonek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej i zagrodę trzyma dawną mniejszą niż inne.
43. Wojciech Owczarz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
43. Ludowika Szymkówna siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
44. Mateusz Sobieraj siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
45. Dorota Osiewalina siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
46. Franciszek Łucon siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
47. Jan Łucon siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
48. Świętosław Pikura siedzi na zagonie z łanu.
49. Wojciech Pawełek siedzi na kwarcie z łanu.
50. Tomasz Pawełek siedzi na zagonie z łanu.
51. Mateusz Krawczyk siedzi na zagonie z łanu i podsadnictwo trzyma.
52. Stanisław Próbka siedzi na kwarcie z łanu.
53. Alexy Czech siedzi na kwarcie z łanu i podsadnictwo trzyma.
54. Urban Maćkowka siedzi na kwarcie z łanu.
55. Józef Krawczyk siedzi na kwarcie z łanu.
56. Urban Kajka siedzi na kwarcie z łanu.
57. Wojciech Dworczaszek siedzi na zagonie z łanu i podsadnictwo trzyma.
58. Wojciech Kolba siedzi na zagonie z łanu i pół zagrody trzyma.
59. Walęty Kolba siedzi na połowie zagrody.
60. Franciszka Kazmirzowa siedzi na podsadnictwie.
61. Łukasz Witaszek z Katarzyną pasierbicą siedzi na dwóch podsadnictwach.
62. Urbana Nadolnego plac leży pusto, to jest zagroda dawna.
63. Plac z chałupą wójtowską pusty, role na dwór sieją.
64. Kopaniny z dawnych czasów wyrobione pusto leżą, jednak z nich pańszczyznę robić nakazują, i robią ludzie.
And z Miniszewa Miniszewski U J Dr Dziekan Kolty i Officjał Uniejowski Kommissarz J.K.Mci.
Andrzej Kleczyński Pro Dobrski Kommissarz J.K.Mci.
Maciej z L. Dąmbski Pods. Z. Brz.Kujaws. Kommissarz J.K.Mci.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.
Regestr osiadłości gromady Brodni dnia 29 obris in fundo sub tractu Komissji anno 1772 spisany i ad ingrossandum do Dekretu podany.
1mo. Regina Wojciechowa siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
2do. Ewa Ciepłochówna siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
3tio. Stanisław Repka [albo Reszka] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
4to. Franciszek Kajka i Jakub Łaniucha kwartę z łanu opłaconą trzymają.
5to. Tomasz Gawin[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
6to. Marianna Środczyna siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
7mo. Antoni Mamos siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
8vo. Jan Włodarczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
9no. Jakub Chudzik siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
10. Franciszek Chudy siedzi na kwarcie z łanu opłaconym.
11. Wojciech Mększak siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
12. Kasper Gębart siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
13. Jan Gębart siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
14. Antoni Czart siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
15. Agnieszka Zgrzebna siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
16. Antoni Domzał siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
17mo. Łukasz Domazał siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
18. Małgorzata Boroszbowna i Marianna Osiewalina siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
19. Walęty Deba siedzi na zagrodzie starej, która wynosi składów 19.
20. Marcin Balcerczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
21. Wawrzyniec Wolętasik i z Ambrożym bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
22. Jędrzej Pawłoszczak z Pietrem bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
23. Roch Pięstka z Franciszkiem bratem siedzą na półłanku okupnym.
24. Szczęsny Czart siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
25. Sebastian Furgan siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
26. Franciszek Borczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym. Plac ma zagrodniczy item sieje składów z roli wójtowskiej nadane przez dwór 6.
27. Ludwik Chorąży siedzi na 6 składach z roli wójtowskiej przez dwór nadanych.
28. Adam Skiba siedzi na placu zagrodniczym, sieje zagon z łanu opłaconej.
29. Mikołaj Łężak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
30. Ludwik Wróbel z Antonim bratem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
31. Adam Kęcka z Szczepanem pasierbem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
32. Wojciech Furgan siedzi na trzech zagonach z łanu opłaconej.
33. Łukasz Pawełek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
34. Stanisław Rzepka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
35. Paweł Pawełczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
36. Bonawentura Skiba siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
37. Józef Jadamus siedzi na zagrodzie, której składów in numero 11, ta zagroda stara. Z tej Jadamus tylko trzyma składów 9, a 2 składy Tomasz Cholota za dworskim niesłusznym rozrądzeniem trzyma.
38. Jakub Męksiak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
39. Jędrzej Domzalik siedzi na zagonie z łanu opłaconego, plac zaś zagrodni.
40. Maciej Cholota siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
41.Wojciech Cieślaczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
42. Wojciech Sobierajczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
43. Jan Wróbel z Stanisławem zięciem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
44. Kasper Skiba siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
45. Wawrzyniec Furganiak siedzi na zagrodzie starej, której składów 15.
46. Bernard Kowalczyk siedzi na zagrodzie z ról wójtowskich wyznaczonej przez dwór, której składów 15.
47. Jędrzej Deka siedzi na zagrodzie z ról wójtowskich wyznaczonej, której składów 15.
48. Marcin Wróbel na takisz siedzi zagrodzie z łanu zaś trzyma zagon.
49. Matiasz Bartoszek siedzi na trzech zagonach, plac ma wójtowski.
50. Roch Wróbel siedzi na kwarcie łanowej opłaconej, plac ma wójtowski.
51. Piotr Czart kaczmasz siedzi na kwarcie łanowej opłaconym.
52. Wawrzyniec Krzykacz, który nie ma nic roli.
Wieś Brzeg.
1mo. Wawrzyniec Kęcka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
2do. Wojciech Pudłowski siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
3tio. Krzysztof Major siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
4to. Kazimierz Nadolny siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
5to. Tomasz Pawelus[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
6to. Mateusz Szymański siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
7mo. Wojciech Sobczak siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
8vo. Błażej Pikura siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
9no. Walęty Kajka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
10. Tomasz Kajka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
11. Tomasz Dworczak siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
12. Jan Francisz siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
13. Mateusz Kurzepa siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
14. Sebastian Tomańczyk siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
15. Tomasz Baran siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
16. Melchior Witelka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
17. Filip Witelka siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
18. Piotr Tomańczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
19. Grzegorz Łanucha siedzi na półtarku opłaconym.
20. Szymon Turała siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
21. Mikołaj Próbka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
22. Adam Owczarek siedzi na zagonie z łanu opłaconym i podsadnictwo trzyma, w której jest składów 11.
23. Roch Mróz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
24. Józef Owczarek siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
25. Mateusz Potetek[?] siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
26. Szczepan Owczarek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
27. Walęty Mamos siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
28. Tomasz Osiewała siedzi na zagrodzie dawnej.
29. Jędrzej Osiewała siedzi na zagonie z łanu opłaconej.
30. Franciszek Cygan z Mikołajem zięciem siedzą na kwarcie z łanu opłaconej.
31. Walenty Skonieczka siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
32. Stanisław Hrebela siedzi na kwarcie z łanu i podsadnictwo trzyma dawne z Tomaszem Bojanem.
33. Stanisław Samus siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
34. Paweł Rymarczyk siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
35. Walęty Pawelec siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
36. Łukasz Majdor siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
37. Wojciech Majdor siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
38. Mateusz Froma siedzi na zagrodzie dawnej.
39. Stanisław Młynarz siedzi na młynie pustym. Do tego [...] ma niwkę, lecz młyn ledwo [...] mlec może gdy tak w groblach spustoszał jako i przez odwrócenie się wody i budynek spustoszał mocno.
40. Melchior Mamos siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
41. Wojciech Owczarz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
42. Kazimierz Zdonek siedzi na kwarcie z łanu opłaconej i zagrodę trzyma dawną mniejszą niż inne.
43. Wojciech Owczarz siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
43. Ludowika Szymkówna siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
44. Mateusz Sobieraj siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
45. Dorota Osiewalina siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
46. Franciszek Łucon siedzi na zagonie z łanu opłaconym.
47. Jan Łucon siedzi na kwarcie z łanu opłaconej.
48. Świętosław Pikura siedzi na zagonie z łanu.
49. Wojciech Pawełek siedzi na kwarcie z łanu.
50. Tomasz Pawełek siedzi na zagonie z łanu.
51. Mateusz Krawczyk siedzi na zagonie z łanu i podsadnictwo trzyma.
52. Stanisław Próbka siedzi na kwarcie z łanu.
53. Alexy Czech siedzi na kwarcie z łanu i podsadnictwo trzyma.
54. Urban Maćkowka siedzi na kwarcie z łanu.
55. Józef Krawczyk siedzi na kwarcie z łanu.
56. Urban Kajka siedzi na kwarcie z łanu.
57. Wojciech Dworczaszek siedzi na zagonie z łanu i podsadnictwo trzyma.
58. Wojciech Kolba siedzi na zagonie z łanu i pół zagrody trzyma.
59. Walęty Kolba siedzi na połowie zagrody.
60. Franciszka Kazmirzowa siedzi na podsadnictwie.
61. Łukasz Witaszek z Katarzyną pasierbicą siedzi na dwóch podsadnictwach.
62. Urbana Nadolnego plac leży pusto, to jest zagroda dawna.
63. Plac z chałupą wójtowską pusty, role na dwór sieją.
64. Kopaniny z dawnych czasów wyrobione pusto leżą, jednak z nich pańszczyznę robić nakazują, i robią ludzie.
And z Miniszewa Miniszewski U J Dr Dziekan Kolty i Officjał Uniejowski Kommissarz J.K.Mci.
Andrzej Kleczyński Pro Dobrski Kommissarz J.K.Mci.
Maciej z L. Dąmbski Pods. Z. Brz.Kujaws. Kommissarz J.K.Mci.
Lustracja 1789 r.
Gromada zaś wsi Brzegu na łanów 11 gronta wymierzone mają. Gromada wsi Brzega lubo ma wymierzone gronta, przecież oprócz tych w wymiar nie wychodzące wyniwia, których niw jako z rewizyji przez nas czynionej, okazało się 54, niwy zaś te inne po składów 8, inne po składów 7, a najmniej po składów 3 w sobie zawierają. Z tych wyniwionych ról żadnej dworowi nie czynią powinności ani żadnej opłaty nie znoszą. Zaczym ta okoliczność do rezolucyji Komisyji Skarbu Koronnego oddaje się.
Wieś Brzeg ma kawałkiem, ale na nic zdatnego. Zaczym my, lustratorowie miejsce to do zasiania boru oznaczamy i ur. posesora, ażeby bór w miejscu tym zasiał, niniejszą lustracyją obowięzujemy.
Młyn wsi Brzegu, lubo w poprzedniej lustracyji to jest r. 1765 uknutej do intraty rachowany był, z którego młyna czynszu młynarz dawał zł 60, nadto wymiar dawał, wieprzów tuczył, teraz zaś nie podaje się na intrate, tylko z gruntu zł. 60 który młynarz obsiewa, ponieważ młyn ten przez wodę zdezelowany i od lat kilkonastu nie mele.
Młyn wsi Brzegu, lubo w poprzedniej lustracyji to jest r. 1765 uknutej do intraty rachowany był, z którego młyna czynszu młynarz dawał zł 60, nadto wymiar dawał, wieprzów tuczył, teraz zaś nie podaje się na intrate, tylko z gruntu zł. 60 który młynarz obsiewa, ponieważ młyn ten przez wodę zdezelowany i od lat kilkonastu nie mele.
INWENTARZ WSIÓW BRODNI I BRZEGA KRÓLEWSKICH
Wieś Brzeg
Folwark drewniany 1 o dwóch izbach, dobry, dach snopkowy ze wszystkiemi do budynku należytościami. Owczarnia drewniana przy folwarku dobra, dach snopkowy. Stodoła o jednym bojowisku drewniana, dobra, dach snopkowy.
Gromada wsi Brzega
Wawrzeniec Kęcka, Felicyjan Osiewała, Błazy Łaszucha, Woyciech Kolba, Zofia Kolbina, Walenty Kolba, Roch Zdonczyk , Blazy Bajon, Zoffia Pudłoska, Piotr Majer, Szczepan Drewnicz, Tomasz Pawelec, Woyciech Kajka, Jozef Krawczyk, Szymański Florian, Łukasz Czyzak, Walenty Kayka, Piotr Parobek, Stanisław Kayka, Maryanna Machowczyna, Maci Czech, Piotr Dworczak, Roch Kayka, Marcin Kurzepa, Mateusz Krawczyk, Mateusz Owczarek, Urban Sobara, Tomasz Bajan, Jan Baionczyk, Maycher Witela, Filip Witela, Łukasz Fronia, Szyman Turała, Sebastyjan Mros, Łukasz Zdonek, Walenty Zdonek, Jozef Owczarek, Kazimierz Zdonek, Maci Sobieray, Fręciszek Łucoń, Woyciech Pawelczyk, Stefan Łucoń, Walenty Pikura, Jan Probka, Jacenty Probka, Grzegorz Probka, Kazimierz Chrebela, Mateusz Chrebela, Kacper Krawczyk, Mikołay Bieniek, Jakob Połetek, Szczepan Ofczarek, Rozalia Samulka, Jakob Masnos, Fręciszek Chrebela, Fręciszek Oziewała, Kazimierz Skonieczka, Łukasz Sobieray, Jozef Kęcka, Szczepan Rymarz, Stanisław Pawelec, Małgorzata Pietraszka, Łukasz Majder, Woyciech Staszek, Mateusz Frania, Piotr Turała, Wałenty Łęzak, Paweł Maychrzak, Antoni Staszek, Wojciech Szifc, Mateusz Probka.
W tych wsiach gospodarze pobudynki mają właściwe i żadnych nie mają zakładów dworskich, tylko swoje.
Michał Mokrski mp.
Gazeta Poznańska 1813
Radzca Stanu Dyrektor Generalny Dóbr i Lasow Narodowych.
Podaie ninieyszem do wiadomości publiczney, iż wskutek Dekretu N. Pana pod dniem 15 Lutego i 3go Kwietnia 1812. w Drezdnie wydanych, odbywać się będą tu w Warszawie w Biorze Dyrekcyi Generalney Dóbr i Lasów Narodowych w domu Zielińskich przy ulicy Rymarskiey sytuowanym, tamże posiedzenie swe maiący, układy względnie sześcioletniego zadzierzawienia Dóbr Narodowych w 6sciu dawnieyszych Departamentach Xięstwa Warszawskiego, w roku bieżącym 1813 z dniem I wszym Czerwca z dziarżawy dotychczasowey wychodzących, a to nie tylko zwykłym sposobem przez licytacyą, ale też i z wolney ręki. Termina rozpoczęcia licytacyi, tudzież układów, oznaczaią się następuiące:
b) Ekonomia Brodnia z folwarkami: Brodnia, Brzeg, Dzierżązna, Gynno, Krzewica, pretium fisci pols. 22,588 gr. 22 szel. 2 1/4
Pomnieysze folwarki i realności w 6ściu dawnieyszych Departamentach Xięstwa Warszawskiego sytuowane, których pretium fisci Złot. pols. 3000 nieprzynosi, w miastach Powiatowych resp. Okręgu, w krórym są położone, przez publiczną licytacyą wydzierżawionemi będą. Termina licytacyi, jako i summy anszlagowe późniey przez dziennik Departamentowy do publiczney wiadomości podane zostaną. Ostrzegaią się przytem Pretendenci, iż tyko ci do licytacyi lub układów będą przypuszczeni, ktorzy swoią kwalifikacyą, mianowicie zaś fundusz pewny na kaucyą połowie summy dzierżawney wyrównywaiącą wskażą, i zaraz na wstępie do układów Vadium, czyli zakład równaiący się czwartey części summy na intratę podaney złożą. Warunki ogólne, pod któremi zadzierżawienie dóbr nastąpi, nie tylko przy Akcie licytacyi ogłoszone zostaną, ale nadto każdy też warunki, iako też i wyciągi intrat w każdym czasie w Biórze Dyrekcyi Generalney dla wiadomości okazane sobie mieć może.
w Warszawie dnia 24. Stycznia 1813.
Badeni.
Mazaraki, S. G.
Gazeta Warszawska 1813 nr 10
Radca Stanu, Dyrektor generalny Dóbr i
Lasów Narodowych, podaie ninieyszem dm wiadomości publiczney, iż w
skutek Dekretu N. Pana pod dniem 15 Lutego i 3 Kwietnia 1812 r. w
Dreznie wydanych , odbywać się będą ta w Warszawie w Biórze
Dyrekcyi Jeneralney Dóbr i Lasów Narodowych w domu Zielińskich
przy ulicy Rymarskiey pod N sytuowanym, tamże posiedzenie swe
maiącey, układy względnie sześcioletniego Zadzierżawienia Dóbr
Narodowych w sześciu dawnieyszych Departamentach Xięstwa
Warszawskiege w r. b . 1813 z d 1 Czerwca z Dzierżawy dotychczasowey
wychodzących , a to nie tylko zwykłym sposobem przez Licytacyią,
ale też i z wolney ręki. Termina rozpoczęcia Licytacyi tudzież
Układów oznaczaią się następuiące :
Na d. 8 Marca 1813.— 3 z Departamentu
Kaliskiego:
2—b Ekonomiia Brodnia,
z Folwarkami Brodnia , Brzeg , Dzierzązna , Glinno, Krzewica ;
praetium fisci Z. P . 22588 g. 22 sz: 2 1/4 (...)
Pomnieysze Folwarki i realności w 6ciu
dawnieyszych Departamentach Xięstwa Warszawskiego sytuowane, których
praet: fisci zło: 3000 nieprzenosi , w miastach Powiatowych
respective okręgu, w którym są położone , przez publiczną
Licytacyią wydzierżawionemi będą Termina Licytacyi, iako i Summy
anszlagowe, poźniey przez Dziennik Departamentowy do publiczney
wiadomości podane zostaną, —Ostrzegaią się przy tem pretendenci
iż tylko ci do Licytacyi lub układów będą przepuszczeni , którzy
swoią kwalifikacyią, mianowicie zaś fundusz pewny na kaucyią
połowie Summy dzierżawney wyrownywaiącą; wskażą, i zaraz na
wstępie do układow wadium czyli zakład rownaiący się czwartey
części Summy na intratę podaney złożą. Warunki ogólne , pod
któremi zadzierżawienie Dóbr nastąpi , nietylko przy akcie
licytacyi ogłoszone zostaną, ale nadto każdy też Warunki iako też
i wyciągi Intrat w każdym czasie w Biórze Dyrekcyi Jeneralney dla
wiadomości okazane mieć może. W Warszawie dnia 27 Stycznia 1813.
Badini Mazaraki, Sekr:
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Zawiadomia niniejszym Szanowną Publiczność, iż w dniu 17. Sierpnia r. b. z rana o godzinie 9. wmieście Szadku w domu JP. Neymana w Rynku Sytuowanym, odbywać się będzie licytacya na wypuszczenie w iedno roczną Dzierżawę małego polowania na Polach i zaroślach w Ekonomiach Rządowych Brodnia i Męka iako to: Glinnie, Dzierzązni, Brzegu, Brodni, Rzeczycy, Grzybkach, Proboszczowicach, Szadku, Kromolinie, Szadkowicach, Ogrodzinach, Kopyści, Borszewicach. Luciejowie, Sędziejowicach, Zaglinnach, Polkowie, Męce, Rudzie, i Sokołowie wzywa przeto wszelkich Amatorów polowania, aby się w dniu i Miesiącu dopiero wspomnionym osobiście stawili, gdzie naywięcey daiący spodziewać się może, iż przy zadzierżawieniu utrzymanym zostanie.
Polków dnia 1. Sierpnia 1819.
Kleniewski, Nadleśny.
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Czyni wiadomość publiczną Amatorom myśliwstwa, iż wydzierżawia małe polowanie na polach i zaroślach do wsiów Brodnia, Brzeg, Glinno, Dzierządzna, Grzybki, i Proboszczewice w Ekonomii Brodnia , a na wśi Oraczewie w Ekonomii Męka należących, w ogóle lub częściowo na gruntach Ekonomicznych wypuszczać będzie w dniu 1. Października r. b. o godzinie 9tey zrana na lat 3 po sobie idących, polowanie od 1. Stycznia 1827 r. otworzyć się miane.
Zatym chęć dzierżawy maiących na oznaczony powyż termin do Kancellaryi Urzędu Leśnego na Ogrodzim pod miasto Szadek zaprasza,
w Ogrodzimiu dnia 1. Września 1826.
Nadleśniczy, Kleniewski.
Gazeta Warszawska 1817 nr 37
Sąd Policyi Prostey Powiatu
Wartskiego, wszystkie Władze cywilne i woyskowe wezwać ninieyszem
ma honor, iżby Jana Russeckiego, alias Kowalczyka lub Pawełczyka, o
kradzież obwinionego, a w dniu dzisieyszym z więzienia Policyynego
Wartskiego zbiegłego pilnie śledzić, a po schwytaniu tegoż iako
wielce towarzystwu szkodliwego człowieka wprost do Szanownego Sądu,
Policyi Poprawczey Obwodu Kaliskiego niezwłocznie odesłać
kazały.—Opis zbiega iest następuiący: —Lat ma 36, rodem z
Luboli Powiatu Wartskiego, wzrostu miernego, włosów długich
ciemnoblond,, wąsów białych zapuszczonych, czoła wysokiego, oczu
niebieskich, ostatnie zamieszkanie iego było we wsi Brzegu, Powiecie
Wartskim; w czasie ucieczki miał na sobie burkę starą siwą,
spodnie w paseczki płócienne złe, kamizelkę sukienną, starą z
guzikami żółtemi małemi, koszulę konopną, starą, bóty
chłopskie stare, czapkę z siwym baranem.— W Warcie dnia 20
Kwietnia 1817.
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1819 nr 31
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Zawiadomia niniejszym Szanowną Publiczność, iż w dniu 17. Sierpnia r. b. z rana o godzinie 9. wmieście Szadku w domu JP. Neymana w Rynku Sytuowanym, odbywać się będzie licytacya na wypuszczenie w iedno roczną Dzierżawę małego polowania na Polach i zaroślach w Ekonomiach Rządowych Brodnia i Męka iako to: Glinnie, Dzierzązni, Brzegu, Brodni, Rzeczycy, Grzybkach, Proboszczowicach, Szadku, Kromolinie, Szadkowicach, Ogrodzinach, Kopyści, Borszewicach. Luciejowie, Sędziejowicach, Zaglinnach, Polkowie, Męce, Rudzie, i Sokołowie wzywa przeto wszelkich Amatorów polowania, aby się w dniu i Miesiącu dopiero wspomnionym osobiście stawili, gdzie naywięcey daiący spodziewać się może, iż przy zadzierżawieniu utrzymanym zostanie.
Polków dnia 1. Sierpnia 1819.
Kleniewski, Nadleśny.
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1826 nr 37
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Czyni wiadomość publiczną Amatorom myśliwstwa, iż wydzierżawia małe polowanie na polach i zaroślach do wsiów Brodnia, Brzeg, Glinno, Dzierządzna, Grzybki, i Proboszczewice w Ekonomii Brodnia , a na wśi Oraczewie w Ekonomii Męka należących, w ogóle lub częściowo na gruntach Ekonomicznych wypuszczać będzie w dniu 1. Października r. b. o godzinie 9tey zrana na lat 3 po sobie idących, polowanie od 1. Stycznia 1827 r. otworzyć się miane.
Zatym chęć dzierżawy maiących na oznaczony powyż termin do Kancellaryi Urzędu Leśnego na Ogrodzim pod miasto Szadek zaprasza,
w Ogrodzimiu dnia 1. Września 1826.
Nadleśniczy, Kleniewski.
Gazeta Warszawska 1826
nr 46
Trybunał Cywilny
Pierwszey Instancyi Woiewództwą Kaliskiego.
Na skutek Postanowienia
Nayiaśnieyszego Pana z daty 12/24 Stycznia r. b. Regulacyią Hypotek
Dóbr Narodowych, z któremi Skarb Publiczny do Towarzystwa
Kredytowego Ziemskiego przystępuie, nakazuiącego, i na skutek
Reskryptów Kommissyy Rządowych Sprawiedliwości i Przychodów i
Skarbu d. d. 22 i 24 Lutego r. b. rozpoczynaiąc regulacyią takową
hypotek, podaie do wiadomości publiczney, iż do przyymowania Aktów
pierwiastkowego regulowania hypotek Dóbr i realności niżey
wymienionych w Woiewództwie Kaliskiem położonych, wyznaczył
termin na dzień 1wszy Maia 1826 roku, dla:
1. Dóbr Narodowych
Ekonomii Brodni, składaiącey się z folwarku i wsi Brodni,
Pustkowia i Młynika, z folwarku i wsi Brzega i wiatraka w Powiecie
Wartskim Obwodzie Kaliskim, z folwarku i wsi Dzierzązny z prawem
pobierania składowego z Warty, z folwarku i wsi Glinna i Pustkowie
Bugay w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim, z folwarku i wsi
Grzybki, z wsi Proboszczowic w Powiecie Wartskim Obwodzie Kaliskim, z
folwarku i wsi Rzeczycy i Młyna w Powiecie Szadkowskim Obwodzie
Sieradzkim położonych.
(...) W moc Art: 3
postanowienia powyższego Nayiaśnieyszego Pana, oznaymia Trybunał,
iż ktokolwiek sądziłby mieć prawo do własności Dóbr wyżey
wymienionych, lub iakie prawo rzeczowe ściągaiące się do tychże
Dóbr, może i powinien się zgłosić w terminach oznaczonych, a
naypóźniey do dnia 14 Cztrwca r. b., który się w skutek Art: z
tegoż postanowienia, ze względu na czas do obwieszczeń potrzebny,
iako ostateczny i prekluzyyny oznacza.
Nadto dodaie Trybunał
wskutek Art: 4 postanowienia Nayiaśnieyszego Pana, iż żadne
reklamacyie przeciw Inkameracyi Dóbr na mocy urządzeń, iakie
nastąpiły za Rządu Pruskiego, Austryiackiego, oraz na mocy Prawa
na Seymie Xięztwa Warszawskiego dnia 23 Grudnia 1811 roku
uchwalonego, ani też kompetencyie do Hypoteki przyiętemi nie będą,
rozpoznawaniu Sądowemu nie ulegaią, niemniey żadne inne pretensyie
prócz wymienionych powyżey w Artykule 3 do Hypoteki przyymowanemi
bydź nie maią.
Regulacyia takowa odbywać
się będzie w Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny
położonym, przed delegowanemi przez Trybunał wyznaczonemi, o
których w Kancellaryi Hypoteczney dowiedzieć się będzie można. —
Kalisz d. 4 Marca 1826 r.
Rembowski Prezes.
Karnecki Sekretarz.
Powszechny Dziennik Krajowy 1830 nr 22
Kommisya Woiewództwa Kaliskiego. W
uzupełnieniu trzech reskryptów Kommissyi Rządowey Przychodów i
Skarbu a mianowicie: ad 1, z daty 7 Października roku zeszłego Nr.
58498F11479 ad 2. Z daty 14 Października roku zeszłego Nr.
75093f16056. ad 3. Z daty 28 Października r. zeszłego Nr.
77872f16594, wydanych, a zasadzaiących się na dekrecie
Nayiaśnieyszego PANA w Odessie pod dniem 19 Sierpn. 1828 r.
zapadłym, Kommissyą Woiewódzka do powszechney podaie wiadomości,
iż 1, dnia 21 Lutego r. b. 2, — 23 ditto. 3, —20 Marca r. b.
4,—23 ditto. poczynaiąc zawsze od godziny trzeciey z południa
odbywać się będzie w Jey biurze na Sali zwykłych posiedzeń
publiczna licytacya na sprzedaż następuiących dóbr rządowych, to
iest: ad 1. Klucza Wola Łaszczowa, składaiącego się z wsi i
folwarku Bielawy, propinacyi w całym kluczu, wiatraku we wsi Woli
Łaszczowey, i lasu przyległego obrąb bielawy zaymuiącego włok 44
morgów 8 prętów 168 przestrzeni miary nowopolskiey, w Ekonomii
Staremiasto, Powiecie i Obwodzie Konińskim położonego. ad. 2
Klucza Turkowice, składaiącego się z wsiów Cisowa części
Rządowey i części Woytowskiey, Kowali Xiężych, Turkowice, Sadowa
Xiężego, i gruntów skarbowych przez dotychczasowego Naddzierżawcę
obsianych, z folwarków Turkowice i Cisów, z propinacyi w tymże
kluczu, z wolnego mlewa, rybołówstwa, oraz lasu przyległego w
Ekonomii Turek, w Powiecie Wartskim Obwodzie Kaliskim położonego.
ad 3. Klucza Brodnia, składaiącego się z wsiów: Brodnia, Brzegi,
Dzierzążno, Glinno i Bugay, z folwarków: Brodnia, Glinno Bugay i
Dzierzązna, Rybołówstwa i Propinacyi w całym tym kluczu, oraz
lasu przyległego, w Ekonomii Brodnia w Powiecie Wartskim Obwodzie
Kaliskim położonego. ad 4. Klucza Rzeczyca, składaiącego się z
wsi i folwarku Rzeczycy, gruntów młynarskich i Karczemnych,
Propinacyi w tym kluczu, niemniey lasu przyległego, włók 35 Morgów
19 prętów 290 przestrzeni miary nowopolskiey obeymuiącego, w
Ekonomii Brodnia, powiecie Szadkowskim, Obwodzie Sieradzkim
położonego. Licytacya zaczynać się będzie, a mianowicie: ad 1.
od summy złp. 49,767 gr. 14. ad 2. — — 139,718 — 20. ad 3. —
— 176,122 — —14. ad 4. — — 61,971 — 22. w srebrze albo w
listach zastawnych koloru białego w nominalney wartości. Oprócz
postąpioney na licytacyi summy, obowiązany będzie plus licytant
corocznie skarbowi opłacać w dwóch ratach kanon: ad 1. w summie
złp. 2376 gr. 25. ad 2. — — 6728 — 14. ad 3. — — 8154 —
26. ad 4. — — 3021 — 11. z wolnością iednak spłacenia
takowego monetą brzęczącą. Nadto przeymnie tenże pożyczkę od
Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego: ad 1. w summie złp. 26,000 ad 2.
— — 60,000 ad 3. — — 151,800 ad 4. — —18,000 zaciągnioną,
od którey przez następne 24 lat wnosić będzie do kassy tegoż
Towarzystwa prawem seymowem z dnia 13 Czerwca 1825 r. ustanowioną
opłatę. Oprócz podatków i ciężarów do tych dóbr
przywiązanych, opłacać się będzie także nowo ustanowiony
podatek ofiary, iako to: ad 1. w ilości złp. 855 gr. 26. ad 2. —
—1346 — 17. ad 3. — — 2024 —'3. ad 4. — — 183 — 21.
Każdy przystępuiący do licytacyi winien złożyć vadium. ad 1. w
summie złp. 5,793 gr. 20. ad 2. — — 15,857 — l ad 3. — —
22,381 — 23. ad 4. — — 6762 — 22. w srebrze lub listach
zastawnych, a nadto utrzymuiący się przy niey, obowiązany będzie
zaraz złożyć drugą podobną ilość. —W tem mieyscu Kommissya
Woiewódzka widzi potrzebę uwiadomić chęć kupna maiących, że
lubo do klucza Turkowic ad Nr. 2 przyłączoną iest wieś Sadów
Xięży, przecież takowa wraz z propinacyą i lasem przyległym włok
43 morgów 16 prętów 182 miary nowo-Polskiey obszerności maiącym
oddzielnie sprzedaną bydź może, ieżeli pretendenci życzyć sobie
tego będą, a klucz Turkowice nie będzie mógł bydź w całości
sprzedany. Proetium tey realnaści, od którego Licytacya in plus
zaczynać się będzie, wynosi Złp. 35,175. Kanon roczny uczyni zł.
1694 gr. 11. Pożyczka od Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego
zaciągnięta Złp.15.000 Vadium ustanowione Złp. 3988 gr 23. O
innych warunkach licytacyynych, każdy chęć kupna maiący poweźmie
wiadomość w biurze Kommissyi Woiewódzkiey, gdzie nawet warunki
kupna wraz z tabellarycznym wykazem źródeł dochodów na drzwiach
są wywieszone. Wolno iest każdemu chęć licytowania maiącemu o
stanie dóbr na gruncie przekonać się, a w tey mierze zgłosić się
zechce do właściwych ekonomii naddzierżawców, do których
stosowna wyszła dyspozycya. w Kaliszu dnia 7 Stycznia 1830 r. Radca
Stanu Prezes Rudzicki. Sekretarz Jeneralny Dziewulski.
Powszechny Dziennik Krajowy 1830 nr 104
Kommissya Woiewództwa Kaliskiego. Z
powodu spełzłey licytacyi dóbr rządowych klucza Brodnia w
ekonomii tegoż nazwiska położonych, kommissya woiewódzka w
wykonaniu reskryptu kommissyi rządowey przychodów i skarbu z dnia
20 stycznia r. b. nr. 2299f329 zasadzaiącego się na dekrecie
Nayiaśniszego Pana z dnia 19f31 sierpnia 1828 roku w Odesie
zapadłym, podaie do powszechney wiadomości: iż dobra te na
sprzedaż z wolney ręki ninieyszem wystawione zostaią.— Każdy
więc chęć kupna maiący, może w tey mierze bądź wprost do
kommissyi rządowey przychodów i skarbu, bądź do kommissyi
woiewódzkiey, stosowną podać deklaracyą. Klucz Brodnia położony
w ekonomii tegoż nazwiska powiecie Wartskim i obwodzie Kaliskim,
składa się z wsiów Brodnia, Brzeg, Dzierzążno, Glinno i Bugay, z
folwarków Brodnia, Glinno, Brzeg i Dzierzążna, oraz lasu
przyległego. Praetium ustanowione wynosi summę złp. 176,122. gr.
14 w srebrze, albo listach zastawnych koloru białego w nominalney
wartości. Oprócz powyższego praetium obowiązany będzie nowo
nabywca co rocznie skarbowi opłacać w dwóch ratach kanonu w summie
złp. 8154 gr. 26 z wolnością iednak spłacenia takowego monetą
brzęczącą. Nadto przeymie tenże pożyczkę od towarzystwa
kredytowego ziemskiego w summie złp. 151,800 ząciagniętą, od
którey przez następne 24 lata, wnosić będzie do kassy tegoż
towarzystwa prawem seymowem z dnia 13 czerwca 1825 r. ustanowioną
opłatę. Oprócz podatków i ciężarów do tych dóbr
przywiązanych, opłacać się będzie także nowo ustanowiony
podatek ofiary w ilości złp. 2024 gr. 3. Przystępuiący do kupna
tych dóbr, winien będzie złożyć vadium w summie złp 44,769 gr.
16 w srebrze lub listach zastawnych. O innych warunkach, każdy chęć
kupna maiący poweźmie w godzinach służbowych wiadomość w biórze
kommissyi woiewódzkiey, a mianowicie w sekcyi dóbr i lasów
rządowych, gdzie nawet warunki te wraz z tabelarycznym wykazem
źródeł dochodów na drzwiach są wywieszone. Wolno iest każdemu
chęć kupna maiącemu o stanie dóbr na gruncie przekonać się a w
tey mierze zgłosić się zechce do właściwej ekonomii
naddzierżawcy i urzędu leśnego Szadek, do których stosowna iuż
wyszła dyspozycya. w Kaliszu dnia 22 marca 1830 roku. Radca stanu
Prezes. Piwnicki, Sekretarz Jeneralny Dziewulski.
Powszechny Dziennik Krajowy 1831 nr 39
Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do powszechnej wiadomości , iż następne dobra rządowe
wydzierżawiać będzie w drodze publiczney licytacji od 1 czerwca
1831 r. a mianowicie:
1. W d. 1 maia 1831 naczelną dzierżawę
ekonomii Brodnia w obwodzie Kaliskiem położoną, na lat sześć pro
1831f37 czyniącą dotąd rocznego dochodu złp. 14,125 gr. 22 do
którey należą: a) folwarki Brodnia i Dzierzążna, b) wsie
Brodnia, Brzeg i Dzierzążna, e) Propinacya, d) Rybołówstwo,
4. W d. 14 marca r. b. Folwark Bugay w
ekonomii Wieluń obwodzie Wieluńskim położoney na lat sześć pro
1831f37 czyniący dotąd rocznego dochodu złp. 659.
5. W d. 8 Marca r. b. naczelną
dzierżawę ekonomii Mokrska w Obwodzie Wieluńskim położoną na
risico dotychczasowego naddzierżawcy pro 1831f33 czyniącą rocznego
dochodu złp. 27,644 gr 27 do którey należą. a) folwarki Kowale.
Krzyworzeka, Mokrska, i Wróblew, b) wsie Gana, Kowale, Krzyworzeka,
Mokrska. Stroiec i Wróblew, c) Rybołówstwo,
7.W d. 10 marca r. b. Klucz Grzybki w
ekonomii rządowey Brodnia obwodzie Kaliskim położony na lat sześć
pro1831f37 czyniący dotąd rocznego dochodu złp. 4829 gr. 7 do
którego należą. a) folwark Grzybki, b) wsie Grzybki i
Proboszczowice, c) Propinacya:
8. W d. 11 marca r. b. klucz
Dzietrzniki w ekonomii Wieluń w obwodzie Wieluńskim położony na
lat sześć pro 1831f37 czyniący dotąd rocznego dochodu złp. 5827
gr. 10 do którego należą. a) folwarki Dzietrzniki i Wieluń, b)
wieś Dzietrzniki, c) Młyn Kępa zwany d) Propinacya:
9. W d. 12 marca r. b. naczelną
dzierżawę ekonomii Męka w obwodzie Sieradzkim położoną na
resico dotychczasowey naddzierżawczyni na lat cztery pro 1831f35
czyniącą dotąd rocznego dochodu złp. 6901 gr. 3 do którey
należą. a) folwarki Męka i Piaski, b) wsie Męka, Piaski i Ruda,
c) Młyn Nagrobla, d) Propinacya, e) Rybołóstwo,
10. W d. 14 marca r. b. dobra Łobudzice
i Wola Łobudzka w ekonomii Męka obwodzie Sieradzkim położone na
lat sześć pro 1831f37 czyniące dotąd rocznego dochodu złp. 4300.
11. W d. 15 marca r. b. dobra wieś
wójtostwo Dzigorzew w ekonomii Męka obwodzie Sieradzkim położone
na lata sześć, pro 1831f37 czyniące dotąd rocznego dochodu złp.
2425 gr. 15 oprócz podatków kontyngensu furażowego, kanonu i
kompencyi ofiary gruntowej i podymnego z tych dóbr uiszczanych a
złp. 2634 gr. 11 wynoszących.
12. W d. 16 marca r. b. dobra Woźnik w
ekonomii Męka, obwodzie Sieradzkim położone wraz z prawem
pobierania cła mostowego od mostu w Woźnikach na rzece Warcie
położonego, tudzież z propinacyą w Woźnikach Dzigorzewie Suchy i
Mnichowie na lat sześć pro 1831f37 czyniące dotąd rocznego
dochodu złp. 5250 oprócz podatków kantyngensu, kanonu i
kompetencyi z tych dóbr opłaconych a złp. 6227 gr. 21 wynoszących.
13. W dniu 17 marca r. b. Dobra wieś
zarobna Mnichów z folwarkiem Sucha w ekonomii Męka, w obwodzie
Sieradzkiem położone na lat sześć pro 1831f37 czyniące dotąd
rocznego dochodu złp. 2,000 oprocz kanonu i kompetencyi z tych dóbr
opłacanych a złp. 1602 gr. 28 wynoszących.
Termina w tey mierze odbywać się będą
na sali posiedzeń Kommissyi Woiewódzkiey po południu od godziny
trzeciey, a o warunkach pod iakiemi wydzierżawienie dóbr wyżey
wyrażonych do skutku doprowadzonem zostanie, konkurenci w biurze
sekcyi dóbr w godzinach służbowych poinformować się mogą. Każdy
pretendent w terminie stawaiący, winien przed przystąpieniem do
licytacyi usprawiedliwić. a) Świadectwem Kommissarza Obwodu, w
którym dotychczasowe ma zamieszkanie, że w tym Obwodzie iest znany,
iako dobry zamożny gospodarz, że posiada dostateczny fundusz w
gotowiznie, oraz inwentarz odpowiedni, który co do ilości i iakości
wyszczególniony bydź winien, tudzież: b) Świadectwem dziedzica
dóbr, kótóre dotąd dzierżawił, iż mu się w zupełności
uiścił, że iest zamożnym gospodarzem i że się z Włościanami
dobrze obchodził, nakoniec obowiązany zostaie. c) Złożyć vadium
w gotowiznie monetą kurs kassowy w kraiu maiącą do wysokości
jedney czwartej części summy dzierżawney z dóbr o których
Possessyą ubiega się, które nieutrzymuiącemu się przy licytacyi
natychmiast zwrócone będzie. Działo się w Kaliszu dnia 22
stycznia 1831 roku. Zastępco Prezesa podpis. Dodani z grona
obywateli podpisy. Sekretarz Jlny
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1839 nr 91
LISTY GOŃCZE.
(Ν. D. 1746.) — Sąd Policyi
Poprawczej Wydziału Kaliskiego.
Wzywa wszelkie władze, ażeby na
Wojciecha Rojkowskiego v. Jałowkę o liczne kradzieże obwinionego,
w transporcie (z więzienia Kaliskiego do Piotrkowa) zbiegłego,
baczne oko mieli, a w razie ujęcia wprost do Sądu Poprawczego
Piotrkowskiego odstawiły.
Rysopis: Wojciech Rojkowski v. Jałowka
ma lat 40, katolik, urodzony we wsi Balinie pod Uniejowem , ostatnie
zamieszkanie miał we Wsi Brzegu Powiecie Wartskim , twarzy
pociągłej, oczu siwych, włosów czarnych, wzrostu miernego, miał
na sobie kożuch stary, sukmanę granatową podszytą płótnem
białem, spodnie parciane, kamizelkę sukienną granatową, kaszkiet
granatowy, buty stare.
Kalisz dnia 30 Marca (11 Kwietnia)
1839.
Sędzia Prezydujący, Wąsowicz.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1848 nr 33
(N. D. 315) Sąd Policyi Prostej Okręgu
Wartskiego.
We wsi Brzegu Okręgu tutejszym,
chłopiec nieznajomy, lat około 15 mający, wzrostu do wieku
stosownego, twarzy nieco ściągłéj, włosów jasno-blond, oczu
niebieskich, czoła miernego, ubrany w szpancerek z płótna
niebieskiego, spodnie zgrzebne, koszule paczesną, buty starę i
czapkę z sukna czarnego rogatą barankiem czarnym obszytą z dnia 18
na 19 Grudnia r. b. nagle życie zakończył, wzywa każdego
wiadomość o chłopcu tym posiadającego iżby takową Sądowi
tutejszemu lub najbliższemu mieszkania swego udzielić ze chciał.
Warta dnia 10 (22) Grudnia 1847 roku.
Grzybowski, Podsędek.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1859 nr 94
(N. D. 2426) Sąd Policyi Prostej
Okręgu Wartskiego.
W sprawie pko Łukaszowi Szumili o
przywłaszczenie znalezionych rzeczy obwinionemu, odebraną została
tabakierka srebrna zwykłej wielkości amaliowana, pozłacana, w
szynkowni w wsi Brzegu w niedziele po S-tym Walentym znaleziona,
która do depozytu Sądowi Poprawczemu w Kaliszu odesłaną została.
Wzywa zatem właściciela, ażeby w dniach 30 z dowodami własność
usprawiedliwiającemi po jej odebranie przed tenże Sąd zgłosił
się, bo inaczej na rzecz Skarbu spieniężoną będzie.
Warta dnia 18 (30) Marca 1859 r.
Assesor Trybunału, p. o. Podsędka,
Grzybowski.
Kaliszanin 1885 nr. 56
= Z nad Warty. Burze w ostatnich dniach panujące niemałe w naszej okolicy porobiły spustoszenia; najwięcej ucierpiała gmina Lubola, mianowicie wsie: Brzeg, Brodnia, Lubola i Zagórki. Pola obiecujące wyborny plon dla rolnika, dziś zbite gradem i deszczem przedstawiają massę, dobrą tylko na nawóz. Ulewa była tak wielką, że potworzyły się strumienie, z prądem których płynął drób, zwierzyna i inne przedmioty. Skutkiem uderzenia piorunu zgorzał dom wójta gminy. W wielu miejscach przepadło zupełnie zboże, tatarkę prawie wszędzie zaorano, groch leży zbity i gnije od wilgoci, owsy i jęczmiona ogromnie przerzedzone,— słowem spotkała nas klęska bardzo dotkliwa, którą nie lada co skompensować może.
Do tych wszystkich bied naszych dołącza się wysokie cło graniczne na nasze zboże, które utrudnia jego zbyt, a więc i na ceny oddziaływa niekorzystnie.
Dziś. t. j. w dniu 11 b. m. burza z gradem znowu się powtórzyła. J. P.
Kaliszanin 1886 nr. 30
= Od pioruna. W dniu
5 b. m. we wsi Brzegu, pow. tureckim, w czasie burzy, wpadł piorun
przez komin do mieszkaniu włościanina Mateusza Grzelaka, gdzie
zabił znajdującą się w izbie 12-letnią córkę jego Antoninę.
Obecny tamże 6-letni synek tegoż włościanina Wojciech, został
tak silnie kontuzjowany, iż następnego dnia zmarł.
Kurjer Warszawski 1886 nr 108
— Od pioruna.
W dniu 5-ym b. m . we wsi Brzegu, pow.
tureckim w czasie burzy, wpadł piorun przez komin do mieszkania
włościanina Mateusza Grzelaka, gdzie zabił znajdującą się w
izbie 12-letnią córkę jego Antoninę.
Obecny tamże sześcioletni jej brat,
został tak silnie kontuzjowany, że nazajutrz umarł.
O rzadkim tym wypadku, ze względu na
porę roku, donosi Kaliszanin.
Kurjer Warszawski 1886 nr 114
W dniu 9-ym b. m. we wsi Brzegi, pod
miastem Turkiem, w czasie burzy, jaką srożyła się w tej okolicy,
piorun uderzył w dom kolonisty Mateusza Grzelaka, a wpadłszy oknem
do stancji, gdzie znajdowało się dwoje dzieci, 12-letnią Antoninę
zabił na miejscu, a 6-letniego syna tak okropnie kontuzjował, że w
godzinę żyć przestał.
Gazeta Kaliska 1899 nr 217
Przed niedawnym czasem spaliły się 2
sterty pszenicy i stodoła w majątku Lubola p. Zgleczewskiego; w d.
5 b. m. we wsi Brzeg doszczętnie zgorzał dom wraz z oborą i całym
dobytkiem nieruchomym, Szymona Mikołajczyka.
Gazeta Kaliska
1906
nr 214
Poszukiwanie. Zarząd gminy Lubola p.
tureckiego poszukuje mieszkanki wsi Brzeg, Marjanny Pawlickiej,
chorej umysłowo, która przed dwoma laty wyszła z domu i dotąd nie
powróciła.
Zorza 1913 nr 15
Czytelnik p. Fr. Zdunek ze wsi Brzegu,
pod Wartą, w gub. Kaliskiej pisze: Wiosna w tym roku nastąpiła
wczas. Gospodarze od 15 marca roboty w polu rozpoczęli. Oziminy, z
powodu suchej zimy, dość ucierpiały, wyglądają średnio.
Godzina Polski 1917 nr 58
Wiec ludowy.
W sali teatralnej w
Warcie, pow. sieradzkiego odbył się dnia 25 lutego r. b. wiec
ludowy, zwołany przez polskie Stronnictwo ludowe. Wiec zagaił dr.
Łaniewski, powołując na przewodniczącego p. Krawczyka, gospodarza
ze wsi Brzegi. Przy stole prezyjadnym
zasiedli jako asesorowie, p. Andruszewicz z Warty i p. Pułaski z
Witowa, oraz p. Wilczyński, jako sekretarz.
Referat wygłosił p.
Mieszko, gospodarz z Biskupiej Woli. W dłuższym przemówieniu
przedstawił zebranym historję upadku państwa Polskiego, walkę o
odzyskanie niepodległości, nawiązując zaś do czasów
dzisiejszych, zobrazował obecne wysiłki narodu polskiego,
bohaterską walkę legjonów, pracę zorganizowanych szeregów
społeczeństwa około odbudowy państwa, powstanie Tymczasowej Rady
Stanu, jej rolę, jako rządu polskiego, w końcu zaś nawoływał do
szeregowania się warstw ludowych we własnym polskim stronnictwie
ludowym do zorganizowanej pracy dla przyszłości naszego państwa i
własnej armji.
Przewodniczący zebrania
odczytał rezolucję wiecu, którą zebrani jednomyślnie przyjęli.
Rezolucja ta brzmi:
„Zebrani na wiecu
ludowym w Warcie, w dn. 25 lutego 1917 r., witamy z radością
tymczasową Radę Stanu, jako rząd polski, obiecujemy jej całkowite
posłuszeństwo i poparcie, oraz zaznaczamy, że na pierwsze wezwanie
stawimy się, by wypełnić nasz obowiązek narodowy.
Zwracamy się do
tymczasowej Rady Stanu z prośbą o jaknajszybsze wprowadzenie
administracji polskiej i utworzenie wojska polskiego".
Wiec zakończono
okrzykami na cześć Niepodległej Polski,
Rady Stanu, wojska polskiego i Józefa Piłsudskiego. W podniosłym
nastroju, śpiewając "Boże coś Polskę", zebrani
rozeszli się.
Obwieszczenia Publiczne 1923 nr 84a
Wpisy do rejestru handlowego.
Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:
d. 27 lipca 1923 r.
5042 „Antoni Turała", sklep kolonjalny i spożywczy we wsi Brzeg, gm. Lubola, star. Tureckiego; właśc. Antoni Turała, zam.—tamże.
Echo Tureckie 1925 nr 40
Ignacy Lewandowski z Brzega gm. Lubola roc. 1890 zagubił ks. wojsk. wydaną przez P.K.U. Kalisz.
Echo Tureckie 1926 nr 47
Komornik
„Komornik przy
Sądzie Okręgowym w Kaliszu, K. Karkowski, zamiesz. w m. Turku
obwieszcza, że w dniu 9 kwietnia 1927 r. o godzinie 10 rano w sali
posiedzeń Sądu Pokoju w Turku na zaspokojenie Jadwigi i Józefy
Turałównów w sumie 2308 zł. 2 proc. i kosztami odbędzie się
sprzedaż przez licytację publiczną osady włościańskiej,
należącej niepodzielnie do Józefa i Marjanny małż. Turałów,
położonej we wsi Brzeg, gm. Lubola
pod tab. likw N. 78, przestrzeni 10 mor. 246 i pół pr., na której
to osadzie znajdują się następujące zabudowania: dom
mieszkalny z drzewa kryty słomą, stodoła z drzewa kryta
słomą, obora z drzewa kryta słomą i studnia z dren oraz drzewa
rosnące przy zagrodzie.
Osada korzysta z praw do
ogólnego i niepodzielnego pastwiska, urządzonej księgi
hipotecznej nie ma, w zastawie ani dzierżawie nie znajduje się,
jest obciążona alimentami dożywotnimi na rzecz wdowy Balbiny
Turałowej i spłatą majątkową wyrażającą się z 200 rubli i
krowy w naturze na rzecz Franciszki Turała zamężnej Chrebela.
Licytacja rozpocznie
się od sumy szacunkowej 6000 zł. przystępujący do licytacji
obowiązany jest złożyć vadium w
sumie 600 zł. i świadectwo o pochodzeniu włościańskim.
Warunki licytacyjne mogą
być przeglądane u komornika prowadzącego sprzedaż a w dniu
licytacji w Sądzie Pokoju w Turku."
Obwieszczenia Publiczne 1926 nr 93
Komornik przy sądzie
okręgowym w Kaliszu, Karol Karkowski, zam. w mieście Turku
obwieszcza, że w dn. 9 kwietnia 1927 r., o godz. 10 rano, w sali
posiedzeń sądu pokoju w Turku, na zaspokojenie Jadwigi i Józefy
Turałówien w sumie 2.308 zł. z %% i kosztami, odbędzie się
sprzedaż przez licytację publiczną osady włościańskiej,
należącej niepodzielnie do Józefa Marjanny małż.
Turałów, położonej we wsi Brzeg, gm.
Lubola, pow. turkowskim, pod tab. likw. Nr.
78, przestrzeni 10 mor. 246 1/2 pr., na której to osadzie znajdują
się następujące zabudowania: dom mieszkalny z drzewa kryty słomą,
stodoła z drzewa kryta słomą, obora z drzewa kryta słomą i
studnia z dren oraz drzewa rosnące przy zagrodzie.
Osada korzysta z praw do
ogólnego i niepodzielnego pastwiska, urządzonej księgi
hipotecznej nie ma, w zastawie ani dzierżawie nie znajduje się,
jest obciążona alimentami dożywotnemi na rzecz wdowy Balbiny
Turałowej i spłatą majątkową w wysokości 200 rb. i krowy w
naturze na rzecz Franciszki Turała, zamężnej Chrebela.
Licytacja rozpocznie
się od sumy szacunkowej 6.000 zł., przystępujący do licytacji
obowiązany jest złożyć vadium w
sumie 600 zł. i świadectwo o pochodzeniu włościańskiem.
Warunki licytacyjne mogą
być przeglądane u komornika prowadzącego sprzedaż, a w dniu
licytacji w sądzie pokoju w Turku.
Echo Tureckie 1927 nr 6
Ignacy Ciepłucha roczn. 1903 syn Pawła i Marjanny zamieszk. we wsi Brzeg gm. Lubola zagubił książeczkę wojskową wydaną przez P. K. U.
Echo Tureckie 1927 nr 38
Antoni Zdunek
mieszkaniec wsi Brzeg gminy Lubola. skradziono mu książeczkę
wojskową, kartę mobilizacyjna i portfel z dokumentami.
Echo Tureckie 1927 nr 50
Część gminy Niemysłów i gminy Lubola najbardziej chyba ze wszystkich zakątków pow. Tureckiego pod względem komunikacyjnym odcięte są od szerszego świata, z tych też względów zarówno ciemnota jak i inne złe nałogi najłatwiejszy tu mają dostęp, prędzej się przyjmują, jak też i trudniej je stąd wykorzenić.
W dzisiejszych czasach roznamiętnienia politycznego, głos rozsądku i rozwagi wśród mas nie znajduje należytego zrozumienia, gdyż z łatwością głuszą go nierealne frazesy i tania demagogja.
W tych jednak trudnych nadzwyczaj okolicznościach, dzięki wytężonej pracy jednostek, w takim "zapadłym" zdawałoby się kącie, buduje się, wznosi, egzystuje i prowadzi coś niecoś, godne zaznaczenia, a mianowicie:
a) istnieją 3 straże ogniowe we wsiach Brodnia i Lubola oraz nowoorganizująca się we wsi Brzeg.
b) w r. b. zorganizowane Koło Rolnicze C. T. R. w Luboli dość dobrze jak na początek prosperuje.
c) buduje się dwa murowane budynki strażackie. Jedna remiza bardzo ładna i duża rozmiarami, a mianowicie w Brodni, w którym to budynku prócz szopy do narzędzi, mieścić się będzie sala teatralna ze sceną oraz 1—3 pokojowy lokal nadający się na sklep, a prócz tego na górze przewidziana jest sala szkolna. Budynek ten jest już na ukończeniu.
W Luboli, doprowadzono budynek już pod dach. Choć znacznie mniejszy od poprzedniego, będzie w nim jednak szopa dla narzędzi i sala zebrań wraz z prowizoryczną sceną teatralną.
Z ostatnich wydarzeń zasługuje na wzmiankę fakt, iż w parafji Brodnia w czasie od 7 do 12 listopada r. b. odbyły się rekolekcje misyjne odprawione przez ks. Janiaka prowincjała Zakonu O. O. Marjanów z Warszawy. Wygłaszane codziennie 4 nauki religijne, w tem oddzielnie po jednej nauce stanowej, gromadziły do kościoła masy wiernych, co niewątpliwie dodatnio wpłynie na podniesienie stanu religijnego nietylko tej parafji ale i okolicy. Zakończenie tych uroczystości dopełniono aktem ustawienia przy kościele pamiątkowego krzyża misyjnego.
Urządzenie takiej pociechy religijnej parafjanie zawdzięczają swemu Czcigodnemu Proboszczowi ks. J. Winiarskiemu, który jako pasterz sprawił swoim owieczkom, nadzwyczaj głębokie zadowolenie, czem niewątpliwie zaskarbił sobie u parafjan gorące uznanie i należną cześć.
Zaznaczyć przytem wypada że w parafji Brodnia nigdy jeszcze dotąd podobnych misyj nie było.
Parafjanin.
Łódzki Dziennik Urzędowy 1928 nr 3
Na zasadzie
postanowienia Województwa z dnia 31.1 1928 r. L. BP. 564, wciągnięto
do rejestru Stowarzyszeń i Związków Nr. 1770, T-wo Ochotniczej
Straży Pożarnej w Brzegu, pow. Turek.
Echo Tureckie 1928 nr 17
Z gminy Lubola
Sw. sadzenia drzewek.
W dn. 2 kwietnia r. b. w gm. Lubola po raz pierwszy na szerszą skalę urządzone zostało „S-to Sadzenia drzew".
Na drodze wiodącej od Luboli do Brodni posadzono 180 sztuk jabłoni 2-ch odmian „renety". Sadzenie poprzedzone zostało nabożeństwem w kościele parafjalnym w Brodni, bezinteresownie odprawianem przez zacnego proboszcza Ks. Winiarskiego. Na nabożeństwie i następnie w sadzeniu udział wzięły prócz publiczności pomimo usilnej pracy w polu, wszystkie na terenie gminy istniejące korporacje, a więc: dziatwa szkolna z nauczycielstwem, straże pożarne (jedna tylko straż z Brodni nie przybyła), Dozór Szkolny, przedstawiciele Rady gminnej, Komisji drogowej i zadrzewiania oraz Kółka Rolniczego w Luboli. Z kościoła udano się na miejsce sadzenia, gdzie ks. proboszcz serdecznie przemówił do zgromadzonych nawołując do szanowania i opiekowania się drzewkami, poświęciwszy je następnie, Ks. proboszcz sam zasadził pierwsze drzewka, poczem prace prowadzono dalej i całkowicie ukończono dopiero następnego dnia.
Posadzone drzewka zakupiono kosztem gminy w szkółce w Glinnem, należącej do Sejmiku powiat. w Sieradzu. Sadzenia dokonano pod fachowym kierownictwem ogrodnika z tej szkółki w której drzewka zakupiono, przymocowywując każde drzewko do odpowiedniego palika.
W doprowadzeniu powyższego dzieła do skutku, zasługę ponosi przedewszystkiem miejscowy Wójt p. M. Ratajczyk który jest niezmordowanym rzecznikiem upiększenia i naprawy złego stanu dróg jaki w okolicy tutejszej istnieje. P. Ratajczyk chociaż na stanowisku wójta znajduje się dopiero od zeszłorocznych wyborów samorządowych, to jednak postępy w pracy odnośnie ulepszenia stanu dróg w gminie poczynił już kolosalne i śmiało rzec można, że żaden z Wójtów w pow. Tureckim nie dorównał mu dotąd pracą w tej dziedzinie. Jeszcze w roku 1927 na najbardziej zapadłych błotnistych drogach, gdzie nietylko przejechać lecz normalnie przejść nie było można, właśnie te najgorsze dawniej drogj, dziś są doprowadzone do najlepszego stanu w gminie.
W ciągu zimy 1927 | 28 r., gdy rolnicy mają najwięcej wolnego czasu, wójt Ratajczyk nie pozwolił, swym gminiarzom, jak się sam wyraża — zasypać gruszek w popiele, lecz w tym właśnie okresie zimowym po 3—4 dni w tygodniu prowadził szarwarki, nawożąc żwirem drogi od Luboli do Brodni i od Brodni do Brzegu na łącznej przestrzeni, do 5—6 kilometrów. Na przednówku ma być w dalszym ciągu kontynuowana robota nad wyżwirowaniem głównego traktu od Pęczniewa do Luboli.
Wynika z powyższego że odpowiedni wójt w gminie, może i zrobi wiele dobrego jeżeli tylko umie i chce się do pracy zabrać. Gminiak.
Echo Tureckie 1928 nr 31
Podczas inspekcji generalnych, przeprowadzonych w czerwcu roku bieżącego przez powiatowego Inspektora Samorządu Gminnego, tu i ówdzie zauważono znaczny postęp w pracach nad uporządkowaniem zaniedbanych dróg gminnych. Pracę te podjęli energicznie niektórzy p. p. wójci, sekretarze gminni, oraz Komisje Drogowe.
W protokułach, inspekcyjnych w dziedzinie drogowej zaznaczono: O gminie Niemysłów.
Sprawdziwszy osobiście stan dróg gminnych, stwierdziłem intensywną prace wójta Wacława Włodarskiego w dziedzinie drogowej.
Droga Pęczniew - Kraczynki - Wólka - Niemysłów na przestrzeni 4 kilometry od Pęczniewa do Kraczynek została doprowadzona do należytej kultury. Wyprostowano ją wykopano rowy, wyrównano i wyżwirowano, a także obsadzono z obydwuch stron drzewkami owocowemi w ilości 324 sztuk. Koszt doprowadzenia do tego poziomu drogi jest znaczny i nakład pracy duży.
W kierunku naprawy dróg widać duże zainteresowanie się wójta i sekretarza, oraz komisji drogowej.
Drogę wyżej opisaną należy wziąć za przykład dla licznych dróg będących jeszcze w stanie pierwotnym i zaniedbanym.
O gminie Lubola gdzie wójtem jest p. Ratajczyk, a sekretarzem p. Kaczyński:
Z działalności Wójta zasługuje na wyróżnienie praca nad uporządkowaniem dróg gminnych i obsadzenie ich drzewkami owocowemi. Specjalnie podkreślić należy porządek na drogach od Brodni do Luboli i od Brodni do Brzega, a także zapoczątkowanie traktu głównego od Pęczniewa do Luboli. Inne gminy, jak Ostrów - Wartski, Piekary, Grzybki i Goszczanów także posunęły się ostatniemi czasy znacznie naprzód w dziale drogowym, doprowadziły do stanu należytego wiele dróg gminnych tak bardzo do niedawna zaniedbanych, a dzisiaj nadających się nawet do jazdy samochodowej. Gdy i w przyszłości Zarządy Gmin nie będą ustanawiać w tej dziedzinie obowiązków gminnych, to można mieć nadzieję, ze po kilku latach skończą się narzekania na złe drogi i pod tym względem nie będziemy wychwalać ustawicznie obcych, a siebie stale ganić jak dotychczas. Do ideału dobrych dróg gminnych dojdziemy ostatecznie wtenczas, gdy gminy otrzymują ustawową moc uchwalenia potrzebnych środków na utrzymanie i konserwowanie dróg mostów, bruków i t. d. T. G.
Echo Tureckie 1928 nr 52
10 cio lecie
Niepodległości obchodziliśmy tu dość uroczyście z
urozmaiceniami. W dniu bowiem 11—XI. odbyła się jak i wszędzie
główna uroczystość obchodu w kościelnej wsi Brodni,
połączona z nabożeństwem i pochodem, a wieczorem akademja w
Luboli. Na uwagę zasługuje fakt, że uroczystości 10-cio
lecia przeciągnęły się w gm. Lubola
aż do 9 | XII, urządzano bowiem dalsze akademje w poszczególnych
miejscowościach, a mianowicie: 18—XI w remizie w Brodni,
25—Xl. w szkole w Jadwichnie—Nowej i wreszcie 9 | XII. w szkole
w Brzegu.
Z inicjatywy miejscowego
Kółka Rolniczego w czasie od 2go do 6 go grudnia r. b.
włącznie odbywały się w Luboli 4-ro dniowe kursy gospodarcze dla
gospodyń wiejskich. W kursie tym wzięło udział 25 gospodyń
mężatek i 6 dorosłych dziewcząt razem 31 osoba. Nauka praktyczna
gotowania i pieczenia trwała codziennie. Gospodynie
nauczyły się gotować 7 obiadów czyli na cały tydzień oraz
pieczenia różnych ciast, ciastek i wyrabiania cukierków.
Po praktycznych zajęciach
codziennie w godzinach od 18 tej do 21-ej wygłaszane były pogadanki
przez wytrawne pp. Kierowniczkę R. Łukaszewiczową i
Instruktorkę I. Kiellerównę, delegatki Wydziału Kół Gos
podyń Wiejskich przy C.
T. Rolniczym w Warszawie. Pogadanki te cieszyły się wielkiem
powodzeniem wśród słuchaczów obojga płci i obejmowały
tematy: a) rola i zadania gospodyni domu, b) odżywianie ludzi,
a zwłaszcza dzieci, c) hodowla cieląt i drobiu, d) hygjena i stan
sanitarny na wsi i e) szkodliwość używania alkoholu i t.p.
Kurs upamiętniony został
ogólną fotografją uczestniczek zatrudnionych przy pracy i
zakończony 6 | XII. wspólnym podwieczorkiem urządzonym z
potraw i ciast wyłącznie przez kursistki przygotowanych. W
podwieczorku wzięło udział do 113 osób albowiem każda z
kursistek miała prawo wprowadzić 2 osoby i prócz tego zaproszono
jeszcze przedstawicieli instytucji jak duchowieństwa,
nauczycielstwa, urzędu gminnego, Kółka Rolniczego i straży
ogniowej. Podczas konsumowania smacznych potraw, wygłoszono
kilka okolicznościowych przemówień, oraz wypowiedziano wiersze i
deklamacje, a także wykonano śpiewy chóralne, których
również na kursie uczono. Na zakończenie dostało się do 1
kil. każdej tych smakołyków.
Na podkreślenie zasługuje
ta okoliczność że alkohol wyłączony był zupełnie z menu
podwieczorkowego i dlatego to wielu mężczyznom trudno się
było z tem pogodzić, lecz nie było na to żadnej rady, gdyż
wydano stanowczy zakaz picia „mocnej".
Naogół urządzony kurs
dla gospodyń wywarł w tutejszej okolicy nadzwyczaj dodatnie
wrażenie i zadowolenie. Szczególną wprost sympatję i przywiązanie
wśród kursistek i tutejszego społeczeństwa wogóle zdobyły sobie
pp. Instruktorki za umiejętną, wzorową i przykładną pracę jaką
tu prowadziły codziennie bez wytchnienia od 9 do 21 godz. To
też rozstanie się było wzruszające bowiem gospodynie tak się
rozczuliły że łzy roniły przy pożegnaniu A. K.
Echo Tureckie 1929 nr 18
W Kaliszu policja
aresztowała groźnych bandytów Walentego Binka, lat 28, mieszkańca
wsi Brzeg, pow. Tureckiego i Marczaka Jana, lat 29, mieszkańca
Warty pow. Sieradzkiego, którzy dokonali szereg napadów i
zabójstw w pow. Łódzkim i Sieradzkim.
Łódzki Dziennik Urzędowy 1929 nr 22
WYKAZ STOWARZYSZEŃ I
ZWIĄZKÓW ZAREJESTROWANYCH PRZEZ WOJEWODĘ
ŁÓDZKIEGO
w miesiącach: maju,
czerwcu i lipcu 1929 r.
L. P. 2174 dn.
30.IV. L. II
zw. 3293 Kółko Rolnicze „Praca" w
Brzegu, pow. Turek.
— (s) Z Sądu. Echa zabójstwa w Szadku. Swego czasu pisaliśmy, że w nocy z dnia 23 na 24 marca br. nad ranem w mieście Szadku dwoma wystrzałami z browninga został zabity znany w tej okolicy kłusownik Józef Krasiński lat 52, stały mieszkaniec m. Warty.
Ponieważ Krasiński był biedny i spokojny przeto zabójstwo Krasińskiego z zemsty lub z chęci zysku było wykluczone,
Powstałą na tem tle zagadkę jeden z naszych dzielniejszych wywiadowców p. Wacław Malisz dopiero z trudem rozwiązał.
Podczas oględzin zabitego znaleziono tuż przy zwłokach łuskę kuli rewolwerowej przy której był mały rys, zrobiony przy wyrzucaniu z rewolweru. Zbiegiem okoliczności była na posterunku policji druga łuska z takiegoż rewolweru, a gdy porównano te rzadkie rysy okazało się, że mogły one powstać przy strzale z jednej i tej samej broni.
W toku żmudnego dochodzenia, prowadzonego przez p. Malisza, ustalono, że dokonać zabójstwa mógł tylko mieszkaniec wsi Brzeg gm. Lubola pow. Tureckiego 23 letni Walenty Binek, ostatnio bez stałego miejsca zamieszkania, gdyż jako zawodowy złodziej ukrywał się przez ostatnie kilkanaście dni.
Pościg trwał dalej i w toku poszukiwań w Warcie ustalono, że Binek ma przybyć wraz ze swym wspólnikiem do Marjanny Grabarczyk, zamieszkałej w Kaliszu przy ul. Dobrzyckiej Nr. 13 wobec czego w dniu 8 kwietnia 1929 r. wywiadowca p. Malisz udał się do Kalisza, gdzie stwierdził, że Binek jeszcze nie przybył.
Zarządzono zatem pościg w okolicach m. Warty a równocześnie p. Malisz zwrócił się z prośbą do policji Kaliskiej o roztoczenie obserwacji nad domem Grabarczykowej.
W dniu 10 kwietnia br. wywiadowca Kaliskiego Urzędu Śledczego zauważył na wspomnianej ulicy 2-ch osobników podejrzanych.
Po upływie 30 minut jeden z obserwowanych, przestępców wszedł do sklepu win i wódek Wiśniewskiego przy tejże ulicy, drugi skierował się do jednej z melin złodziejskich.
Obserwujący wywiadowca niezwłocznie wkroczył do sklepu i w chwili gdy podejrzany załatwiał kupno papierosów przystawiwszy temu rewolwer do głowy z okrzykiem: „Policja, ręce do góry" odebrał podejrzanemu rewolwer, brownig gotowy do strzału i 13 naboi.
Po odebraniu broni wezwał bandytę do położenia się na ziemię w sklepie i przez przechodnia zawezwał pomocy.
Po nadejściu post pol. mundurowej wywiadowca udał się w ślad za drugim bandytą do „meliny” gdzie zastał jeszcze tegoż pukającego w korytarzu do drzwi.
Wyzyskawszy odpowiedni moment, gdy bandycie otwierano drzwi, powalił tegoż i przyaresztował.
Badany na policji w Sieradzu początkowo się zapierał winy, lecz gdy mu udowodniono przyznał się do zabójstwa Krasińskiego.
Sąd Okręgowy na sesji wyjazdowej rozpatrywał powyższą sprawę w dniu 24 bm.
Wobec przyznania się oskarżonego zbadał głównego świadka p. Wacław Malisza, skazując Walentego Binka na 6 lat ciężkiego więzienia z pozbawieniem praw.
Echo Tureckie 1929 nr 52
Dzięki staraniom p. Inspektora Łętowskiego, Straż Pożarna w Turku, otrzymała od Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, tytułem zasiłku złotych 1500.
Ponadto licząc od końca 1928 roku, po dzień dzisiejszy p. Łętowski wyjednał w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, zasiłki w różnej formie, dla następujących Straży Pożarnych istniejących na terenie powiatu Tureckiego:
KONIEC 1928 ROKU.
Straż w (...)
Brzegu, gm. Lubola 24 mt. węża tłocznego, 2 pary łączników, 4
metr. węża ssącego.
Obwieszczenia Publiczne 1929 nr 90a
Wpisy do rejestru handlowego.
Do rejestru handlowego, Działu A. sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:
dn. 16 września 1929 r.
8171. Do rejestru firmy „Jan Antecki. w gm. Tokary", jak następuje: „Antecki Jan", sklep spożywczy w Brzegu, gm. Lubola, powiatu tureckiego. Właśc. Antecki Jan, zam. w Brzegu.
Goniec Sieradzki 1929 nr 249
— (s) Z Sądu. Echa zabójstwa w Szadku. Swego czasu pisaliśmy, że w nocy z dnia 23 na 24 marca br. nad ranem w mieście Szadku dwoma wystrzałami z browninga został zabity znany w tej okolicy kłusownik Józef Krasiński lat 52, stały mieszkaniec m. Warty.
Ponieważ Krasiński był biedny i spokojny przeto zabójstwo Krasińskiego z zemsty lub z chęci zysku było wykluczone,
Powstałą na tem tle zagadkę jeden z naszych dzielniejszych wywiadowców p. Wacław Malisz dopiero z trudem rozwiązał.
Podczas oględzin zabitego znaleziono tuż przy zwłokach łuskę kuli rewolwerowej przy której był mały rys, zrobiony przy wyrzucaniu z rewolweru. Zbiegiem okoliczności była na posterunku policji druga łuska z takiegoż rewolweru, a gdy porównano te rzadkie rysy okazało się, że mogły one powstać przy strzale z jednej i tej samej broni.
W toku żmudnego dochodzenia, prowadzonego przez p. Malisza, ustalono, że dokonać zabójstwa mógł tylko mieszkaniec wsi Brzeg gm. Lubola pow. Tureckiego 23 letni Walenty Binek, ostatnio bez stałego miejsca zamieszkania, gdyż jako zawodowy złodziej ukrywał się przez ostatnie kilkanaście dni.
Pościg trwał dalej i w toku poszukiwań w Warcie ustalono, że Binek ma przybyć wraz ze swym wspólnikiem do Marjanny Grabarczyk, zamieszkałej w Kaliszu przy ul. Dobrzyckiej Nr. 13 wobec czego w dniu 8 kwietnia 1929 r. wywiadowca p. Malisz udał się do Kalisza, gdzie stwierdził, że Binek jeszcze nie przybył.
Zarządzono zatem pościg w okolicach m. Warty a równocześnie p. Malisz zwrócił się z prośbą do policji Kaliskiej o roztoczenie obserwacji nad domem Grabarczykowej.
W dniu 10 kwietnia br. wywiadowca Kaliskiego Urzędu Śledczego zauważył na wspomnianej ulicy 2-ch osobników podejrzanych.
Po upływie 30 minut jeden z obserwowanych, przestępców wszedł do sklepu win i wódek Wiśniewskiego przy tejże ulicy, drugi skierował się do jednej z melin złodziejskich.
Obserwujący wywiadowca niezwłocznie wkroczył do sklepu i w chwili gdy podejrzany załatwiał kupno papierosów przystawiwszy temu rewolwer do głowy z okrzykiem: „Policja, ręce do góry" odebrał podejrzanemu rewolwer, brownig gotowy do strzału i 13 naboi.
Po odebraniu broni wezwał bandytę do położenia się na ziemię w sklepie i przez przechodnia zawezwał pomocy.
Po nadejściu post pol. mundurowej wywiadowca udał się w ślad za drugim bandytą do „meliny” gdzie zastał jeszcze tegoż pukającego w korytarzu do drzwi.
Wyzyskawszy odpowiedni moment, gdy bandycie otwierano drzwi, powalił tegoż i przyaresztował.
Badany na policji w Sieradzu początkowo się zapierał winy, lecz gdy mu udowodniono przyznał się do zabójstwa Krasińskiego.
Sąd Okręgowy na sesji wyjazdowej rozpatrywał powyższą sprawę w dniu 24 bm.
Wobec przyznania się oskarżonego zbadał głównego świadka p. Wacław Malisza, skazując Walentego Binka na 6 lat ciężkiego więzienia z pozbawieniem praw.
Echo Tureckie 1930 nr 2
Ćwiczeń straży pożarnej Rejonu Nr. 3 powiatu tureckiego, odbytych w Szkole Rolniczej w Popowie w dniu 10 listopada 1929 roku.
(Dokończenie)
Do konkursów rejonowych stawiło się pięć straży, a mianowicie;
1) Brodnia w ilości 14 strażaków
2) Lubola w ilości 13 strażaków
3) Pęczniew w ilości 13 strażaków
4) Siedlątków w ilości 11 strażaków
b) Popów w ilości 25 strażaków
Razem 76 strażaków
Niezależnie od tych byli obecni lecz w zawodach nie brali udziału;
1) Orkiestra Straży Pożarnej w Pęczniewie 8 strażaków,
2) Delegacja Str. Poż. w Brzegu 4 strażaków;
3) Delegacja Str. Poż w Niemysłowie 7 strażaków,
4) Reszta pozostała Straży Poż. w Szkole Rolniczej w Popowie 20 strażaków.
Ogółem obecnych na zawodach było 115 strażaków.
Zupełnego udziału w ćwiczeniach rejonowych nie wzięła jedynie Straż Pożarna w Księżej-Wólce, mimo wydanego rozkazu i z tego nie wytłomaczyła się.
Sąd zawodów strażackich stanowili druhowie; Kaszyński—Naczelnik Rejonu Nr. 6 Uniejów, 2) Tuszyński—przedstawiciel Ok. Zw. Straży Poż. w Turku, 3) Kantor—Naczelnik Rejonu Nr. 1, Dobra.
Zawody unormowane były, wydaną przed konkursem instrukcją i wszystkie straże biorące w nich udział, obowiązane były do takowej dostosować się.
Po przeprowadzeniu zawodów sąd konkursowy ogłosił wyniki tychże i według sprawności wyznaczył zdobyte miejsca, jak następuje: pierwsze—Straż Poż. w Szkole Rolniczej w Popowie, drugie—Straż Poż. w Brodni, trzecie—Straż Poż. w Luboli, czwarte—Straż Poż. w Pęczniewie, piąte—Straż Poż. w Siedlątkowie, nadmieniając, iż pierwsze trzy miejsca będą nagrodzone. Co zaś dotyczy samych nagród, to druh Szeląg zobowiązał się w najbliższej przyszłości doręczyć je strażom. —Zawody zakończono wspólną fotografją oraz uroczystem zamknięciem zjazdu przez zdjęcie z masztu chorągwi państwowej i odegranie hymnu narodowego i podziękowanie strażom przez druha Tuszyńskiego za udział w ćwiczeniach. Następny punkt zlotu straży wypełniły zawody strażackie drużyn gier sportowych.— Czynności sędziego sportowego pełnił pan Bułaszenko z Jeziorska. Do zawodów w siatkówkę wystąpiły drużyny ze straży ogniowych w Siedlątkowie, w Pęczniewie i w Szkole Rolniczej w Popowie. Wyniki były następujące; Pęczniew—Siedlątków 30:8 (na korzyść Pęczniewa], Pęczniew—Szkoła Rolnicza Popów 30:5 (na korzyść Popowa).— W Koszykówkę drużyny ze straży ogniowych w Pęczniewie i w Szkole Rolniczej w Popowie. Wyniki były następujące: Pęczniew—Popów 52:4 (na korzyść Popowa) Niezależnie od zawodów sportowych część strażaków w gmachu szkolnym spożywała obiad.—
Punktu ostatniego, który zawierał odczyt o zdobyciu niepodległości nie wypełniono z powodu spóźnionej pory, odkładając go na dzień następny, jako termin bardziej właściwy do tej uroczystości.
Na tem zlot straży pożarnych Rejonu Nr. 3 zakończono.
Sędzia sportowy: BUŁASZENKO
Komisja Sędziowska Konkursów Str.
J. Kaszyński, S. Kantor, Tuszyński
Naczelnik Rejonu: St. SZELĄG.
Echo Tureckie 1932 nr 48
Sprawozdania napływają z wielu miejscowości i gmin powiatu. Uroczyste obchody w trudnym okresie kryzysu świadczą o wzroście patrjotyzmu. Młodzież Strzelecka, Związki Młodzieży Ludowej, Szkolna, Straże Pożarne oraz Koła i Komitety B. B. W. R., a szczególnie młodzież, wykazały największą inicjatywę.(...).W Luboli.
Wobec niesprzyjających miejscowych warunków ku urządzeniu obchodu 11 listopada w dzień powszedni i opóźnionego otrzymania instrukcji dotyczącej powyższej uroczystości Zarząd tutejszego Komitetu postanowił obchód ten w gminie Lubola odbyć 13 listopada r.b. w niedzielę.
Przebieg uroczystości był następujący:
W nabożeństwie w kościele parafjalnym w Brodni wzięły udział wszystkie szkoły powszechne, Straż Pożarna z Luboli i Koło Młodzieży Ludowej z Brzegu.
Tegoż dnia o godzinie 6-ej wieczorem w lokalu szkoły powszechnej w Luboli do licznie zebranej publiczności przemawiał nauczyciel p. Lewandowski na temat wysiłków jakie zostały podjęte dla odzyskania wolności i ciążących obecnie obowiązkach na każdym obywatelu.
Na zakończenie zebrania wznieśli okrzyk na cześć Niepodległej Ojczyzny.(...).
Gazeta Świąteczna 1932 nr 2675
Marjanna Grzelakowa, zamieszkała we
wsi Brzegu, w woj. Łódzkiem, prosi czytelników Gazety, którzyby
wiedzieli coś o jej zaginionym mężu, Ignacym Grzelaku, który w
roku 1911-ym wyjechał do wojska rosyjskiego, a wzięty na wojnę
dotychczas nie powrócił, aby napisali o zaginionym do Ks.
Proboszcza parafji Brodni, poczta Pęczniew.
§ 2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Tureckiemu.
§ 3.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia go w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
Wojewoda:
Echo Sieradzkie 1932 4 wrzesień
TUREK.
OKRĘGOWY ZWIĄZEK STRAŻY POŻARNYCH POWIATU
TURECKIEGO.
Staraniem Związku Straży Pożarnych województwa łódzkiego, odbędzie się w miastach i gminach powiatu tureckiego „Tydzień przeciwpożarowy" w czasie od 3 do 10 września 1932 roku. Imprezy i zabawy w czasie „Strażackiego Tygodnia Przeciwpożarowego"' pozwolą na umocnienie bezpieczeństwa pożarowego, walki z klęską pożarów i t. p. Nie o jałmużnę, nie o datki przygodne będziemy się zwracać do społeczeństwa, lecz o spełnienie przez ogół miejscowy obowiązku względem swych bezinteresownych obrońców, pod których opieką pozostaje ich życie i mienie.
W dniu 25 września 1932 roku urządzony zostaje w Turku, Zjazd Okręgowy Straży Pożarnych.
Program Zjazdu następujący: 1) zbiórka drużyn, 2) powitanie komendanta Zjazdu. 3) raport przed władzami związku, 4) wymarsz na msze Św., 5) defilada i przemarsz na ćwiczenia, 6) przerwa obiadowa, 7) zawody konkursowe, 8) zakończenie Zjazdu.
Wyznaczone zostały 3 nagrody. Do zawodów staje 11 straży pożarnych: Turek, Uniejów, Dobra, Świnice, Grzybki, Lubola, Spićmierz, Biernacice, Kobylnik, Szadów, Skarzyn.
Na ostatniem posiedzeniu Zarządu Związku Straży Pożarnych. członek Zarządu p. Sieczko zaznajomił obecnych, z postanowieniami i przebiegiem Zjazdu Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, odbytego w dniu 14 i 15 sierpnia w Warszawie a członkowie pp. Szeląg z Popowa i Wyganowski z Brzegu z bolączkami i potrzebami miejscowych Straży Pożarnych.
Echo Sieradzkie 1933 3 kwiecień
Jest do nabycia 45 drzewek
pięcioletniej oraz
kilkadziesiąt
drzewek mniejszych
Marja Andrychewiczówna
wieś Brzeg, pow.
Turecki
za Wartą.
Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 18
ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO
z dnia 17 sierpnia 1933 r. Nr. SA. II. 12/8/33
o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Tureckiego na gromady.
Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 14 sierpnia 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23. III. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) — postanawiam co następuje:
§ 1.
VI. Obszar gminy wiejskiej Lubola dzieli się na gromady:
4. Brzeg, obejmującą: wieś Brzeg, wieś Brzeg-Budy i kol. Brzeg.§ 2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Tureckiemu.
§ 3.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia go w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
Wojewoda:
w z. (—) A. Potocki
Wicewojewoda.
Echo Tureckie 1933 nr 42
W dniu 27 września na Zebraniu Koła Koleżeńskiego w obecności naszego wychowawcy p. Gołąba Janusza i dzięki inicjatywie reszty personelu nauczycielskiego zebraliśmy się, aby omówić i przystąpić do podpisania "Pożyczki Narodowej".
Już poprzedniego dnia nasz wychowawca na wieczornej pogadance pracy obywatelskiej zaznajomił nas z celem i doniosłością „Pożyczki Narodowej". Skromne są nasze fundusze koleżeńskie lecz i nasza Skromna cegiełka niech przynajmniej w części przyczyni się do dobrobytu naszej Ojczyzny. Wielu z nas niema częstokroś na utrzymanie w internacie Szkolnym, lecz obowiązek obywatelski przedewszystkiem.
Sprawę „Pożyczki Narodowej" zreferował p. Gołąb, kończąc słowami Niemcewicza:
Póki żelazo będziemy posiadać
Umieć jak pługiem i orężem władać
A cnota z męstwem będą kraju stróże
Żadna nas siła nigdy nie przemoże.
Wielu z Was uczniów umie orężem władać, bo odbyło już służbę wojskową — pługiem uczycie się tu władać, bo poto przyszliście do Szkoły Rolniczej—trzeba jeszcze abyście wszędzie i na każdem miejscu złożyli dowody cnoty obywatelskiej i zrozumienia obowiązku obywatelskiego, za jaki uważam "Pożyczkę Narodową" mówił nasz wychowawca.
Jeden gromki okrzyk "Niech żyje Polska" był naszą odpowiedzią. Ze skromnych funduszy Koła Koleżeńskiego uchwaliliśmy subskrybować cenajmniej 50 zł.
Mnie jako członkowi Związku Młodzieży Ludowej było niezmiernie przyjemnie przeżyć tę podniosłą chwilę.
W Szkole naszej wiele uwagi zwracamy na wyrobienie obywatelskie (o czem w przyszłości do Szanownej Redakcji napiszę).
Chodzi nam o to, aby po opuszczeniu murów szkolnych być przygotowanym do pracy na ojczystym zagonie nietylko fachowo lecz również i obywatelsko w myśl słów Wyspiańskiego: "Jo chce by się ludzie brali, żeby się jakoś garnęli, żeby się tak w kupę wzięli, toby się przecie nie dali"
Godne uwagi słowa, bo spółdzielczość to wielkie zadanie wsi polskiej, — "toby się przecie nie dali" biedzie i kryzysowi — "Polska — to wielka rzecz".
Bolesław Owczarek Członek Zw. Mł. Ludowej w Brzegu gm. Lubola "Popowiak".
Obwieszczenia Publiczne 1933 nr 61
Wydział hipoteczny przy
sądzie grodzkim w Turku obwieszcza, że po zmarłym Tadeuszu
Gębickim, wierzycielu sumy 800 złotych, zabezpieczonej w IV dziale
wykazu hipotecznego nieruchomości w Brzegu, powiatu tureckiego,
oznaczonej hipotecznym Nr. 356, pod Nr. 5, otwarte zostało
postępowanie spadkowe.
Termin zamknięcia tego
postępowania spadkowego wyznaczony został na dzień 14 lutego 1934
r. w kancelarji hipotecznej w Turku, dokąd interesowane osoby winne
zgłosić swoje prawa pod skutkami prekluzji.
Echo Tureckie 1934 nr 25
W dniu 13 czerwca
rb. w godzinach popołudniowych we wsi Brzeg, gm.
Lubola, powiatu tureckiego, w zagrodzie
Rymarza Józefa wynikł pożar, od którego spaliły się sąsiedzkie
zabudowania, należące do Kałuży Władysława, wraz ze zbożem
narzędziami i maszynami rolniczemi i sprzętami domowemi, na ogólną
sumę 4000 złotych.
Pożar powstał wskutek
wadliwego stanu komina.
Echo Tureckie 1935 nr 37
Nr. Km. 1251/34
Jan Zigorn-Korn
Komornik Sadu Grodzkiego w Turku,
urzędujący w Turku przy ul. 3 go Maja pod Nr. 7 na zasadzie art.
679 K. P. C. obwieszcza, że w dniu 29-go października 1935 r., od
godziny 10 rano, w sali posiedzeń Sądu Grodzkiego w Turku
odbędzie się sprzedaż z publicznej licytacji praw Jana i
Stanisławy małż. Cieślaków do nieruchomości składającej
się z osady włościańskiej o przestrzeni 10 mórg 267 prętów
ziemi ornej, wraz z zabudowaniami gospodarczemi i mieszkalnymi, to
jest 2-ma domami z gliny, stodołą i szopą z desek, położonej we
wsi Brzeg, gminy Lubola, w powiecie tureckim województwie łódzkiem
zapisanej w tabeli likwidacyjnej wsi Brzeg pod Nr. 90, obejmującej
powierzchni 10 morgów 267 prętów, która stanowi własność Jana
i Stanisławy małż. Cieślaków, Franciszki Kolbowej,
Franciszki Kolbówny,
Kazimiery Kolbówny, Anny Kolbówny i
Józefa Kolby.
Prawa Jana i Stanisławy
małż. Cieślaków do powyższej nieruchomości zostały oszacowane
na sumę 2.000. Sprzedaż zaś rozpocznie się od ceny wywołania
t.j. od kwoty zł. 1.500.
Licytant przystępujący
do przetargu powinien złożyć rękojmię w gotowiźnie w
kwocie zł. 20, albo w takich papierach wartościowych bądź
książeczkach wkładkowych, instytucji, w których wolno umieszczać
fundusze małoletnich, i że papiery wartościowe przyjęte będą
w wartości 3/4 części ceny giełdowej. Przy licytacji będą
zachowane ustawowe warunki licytacyjne, o ile dodatkowem
publicznem obwieszczeniem nie będą podane do wiadomości warunki
odmienne, że prawa osób trzecich nie będą przeszkodą do
licytacji i przysądzenia własności na rzecz nabywcy bez
zastrzeżeń, jeżeli osoby te przed rozpoczęciem przetargu nie
złożą dowodu, że wniosły powództwo o zwolnienie
nieruchomości lub jej części od egzekucji i że uzyskały
postanowienie właściwego Sądu, nakazujące zawieszenie
egzekucji; że w ciągu ostatnich 2-ch tygodni przed licytacją
wolno oglądać nieruchomość w dni powszednie od godziny 8-ej
do 18-ej, akta zaś postępowania egzekucyjnego można
przeglądać w Sądzie.
Turek, dnia 6 września
1935 r.
KOMORNIK
Jan Zigorn Korn
Echo Tureckie 1936 nr 29
Strażactwo polskie-armji polskiej.
Zarząd Główny Związku Straży Pażarnych
R. P. na posiedzeniu 25 kwietnia r.b. powziął uchwałę zakupienia dla wojska autopogotowia, względnie 5 motopomp. W tym celu obciążył budżety wszystkich komórek Związku równomiernie, a straże w miarę posiadanych datków mają składać dobrowolne ofiary.
Straże Pożarne pow. Tureckiego nie zostały na szarym końcu i już padły pierwsze ofiary z następujących straży:
Uniejów-50 zł., Turek-10 zł. Witów— 5 zł, Słodków — 5 zł. Siedlątków —5 zł., Lubola—5 zł, Chorzepin — 5 zł., Brzeg — 2.50 zł., Bądków—2.50 zł., Zimotki— 2.50 zł. Skarżyn—2 zł.
W miarę wpływania składek będziemy podawać sprawozdania.
Echo Tureckie 1936 nr 49
W czwartek ubiegły odbyło się pod przewodnictwem ks. prałata dra J. Florczaka oraz p. Borzęckiego, inspektora szkolnego z Kalisza, posiedzenie Rady Szkolnej Powiatowej powiatu tureckiego. Na posiedzeniu tym omówiono cały szereg spraw związanych ze stanem i położeniem szkolnictwa powszechnego na terenie naszego powiatu. Do najbardziej interesujących zagadnień należała bezsprzecznie poruszona przez p. ins. Borzęckiego sprawa rozbudowy szkolnictwa, plan podniesienia stopnia organizacyjnego pewnych szkół powiatu oraz plan wykończenia i budowy nowych szkół w powiecie. — Najważniejszym powodem tych zmian na lepsze, awansu, jest stanowczo za duża (zdaniem p. inspektora i wszystkich obecnych) ilość dzieci po klasach wiejskich szkółek. Gdy najwyższa norma na jednego nauczyciela (i tak zresztą za wysoka) winna wynosić 80 dzieci, szkoły w wielu miejscowościach naszego powiatu, urągające nieraz często, jeśli o pomieszczenie chodzi, nakazom higieny i dbałości o zdrowie dzieci i nauczyciela, przekraczają ją przeszło w dwójnasób i co ważniejsza, nie mieszczą wszystkich dzieci, objętych obowiązkiem nauczania. Stan ten jest niedopuszczalny i musi się poprawić. Dużą winę ponoszą nieraz gminy. Nie wszystkie zresztą. Są bowiem takie, które ostatni grosz łożą na budowę i utrzymanie szkół, wychodząc z najsłuszniejszego stanowiska, że największym dobrem dzieci, rodziców, gminy i państwa jest oświata.— Do takich, które wypełniły najpiękniej swój obywatelski obowiązek, należą: Kowale Pańskie (które bez żadnej subwencji zaczęły budowę szkoły i doprowadziły pod dach, aż uzyskały subwencję Pana Premiera w kwocie 5 tys.) Tokary (które budową szkoły w Lipiczach zasłużyły na pochwałę), Zelgoszcz - Świnice, które wykazują ogromną prężność i pęd do oświaty. Obywatelskie stanowisko tych gmin, godne naśladowania przez inne, nawet sam Turek (sprawa budowy gimnazjum i liceum) pozwala stwierdzić poziom wyrobienia obywatelskiego wsi dzisiejszej, jej pęd żywiołowy do nauki i przez to do awansu społecznego, który ogarnia po Małopolsce Polskę całą, oraz pozwala dobrze wróżyć o naszej przyszłości. Ten pęd wsi do oświaty i szkoły musi być dla dobra ogólnego zaspokojony. —W imieniu władz szkolnych pan inspektor Borzęcki przyrzeka w bieżącym roku 1936-37 podnieść przez dodanie nowych etatów (razem 15-tu a więc o siedem więcej niż w powiecie kaliskim), stopień organizacyjny 13-tu szkołom naszego powiatu, stworzyć dwa nowe rejony wokół dwóch szkół zbiorczych, oraz dokończyć budowy 4 szkół a rozpocząć od nowa też czterech w tureckim powiecie, z tym jednak, że społeczeństwo poprze wysiłki władz, jak należy, i wspólnym trudem podniesie wieś podturecką na wyższy, kulturalny poziom, tak zwłaszcza dzisiaj potrzebny Polsce.
—Podwyższenie stopnia organizacyjnego winny otrzymać szkoły; w Ustkowie gminy Grzybki (nie przyjętych 40 dzieci!), w Brodni gm. Lubola, w Luboli, w Dziadowicach, gm. Piętno (45 dzieci nie przyjętych!), w Cisewiu, tej samej gminy Piętno, w Słodkowie, gm. Piętno (180 dzieci na 2 nauczycieli), w Woli Świnieckiej, w Lipiczach (150 dzieci na 2 naucz.), w Gawłowicach, gm. Goszczanów (228 dzieci na 3 naucz.) w Kawęczynie gm. Kowale Pańskie, w Malanowie (264 dzieci na 4 naucz.), gdzie winna powstać na cały ten okręg szkoła III stopnia organ., w Tokarach i w Świnicach gminy Zelgoszcz (340 dzieci na 4 siły) — (gmina chce mieć szkołę 7-mio klasową). Z podwyższeniem stopnia łączy się zwiększenie etatów, na co gminy powinny dać warunki. Dodanie etatu nastąpi także w Uniejowie i Turku (zamiana praktyki).
Jest to bardzo dużo, ale gdy chodzi o potrzeby naszego powiatu, któremu potrzeba z 50 nowych sił, nawet mało. Drugim ważnym punktem realizacji programu w roku bieżącym będzie sprawa ukończenia budowy 4 szkół—w Ustkowie, Niewieszu, Kowalach Pańskich i w Chlebowie (w Lipiczach została uroczyście otwarta w ub. niedzielę) i budowa czterech nowych: w Ostrowsku, w Dąbrowicach, gm. Piekary (pożyczka 2 tys. zł. z Tow. Pop. B. P.S. P.), w Brzegu, gm. Lubola (7-mio klasowa) oraz w Świnicach gm. Zelgoszcz, 7-o klasowa z kamienia i cegły. Do tego dojdzie utworzenie dwóch rejonów ze szkołami zbiorczymi III st. dla okolicznych wiosek — w Ostrowsku (dla Ostrowska i O. Kolonii, Orzeszkowa wsi i ośrodka i I, II i III kolonii Orzeszków) i w Świnicach (dla wszystkich Świnic, Krasek, Olesina i Głogowca). Zebrani przyjęli z aplauzem plan rozbudowy szkolnictwa powszechnego w powiecie i wyrazili podziękowanie p. insp. Borzęckiemu za pracę oraz gminom Kowale Pańskie, Tokary i Zelgoszcz za obywatelską postawę. Na tym, po uchwaleniu budżetu Rady Szkolnej Powiatowej—posiedzenie Rady zamknięto. Oby Turek swym zagadnieniem gmachu nowego dla gimnazjum i liceum zechciał pójść śladem wyróżnionych gmin. Dla tak rozbudowanego szkolnictwa powszechnego w powiecie tureckim, Turek musi mieć szkołę średnią i liceum. Wieś woła o oświatę i garnie się do gimnazjum (dziś 25% uczniów, to synowie wsi).— W Turku musi powstać wiejskie gimnazjum. To jest prawdziwa misja Turku.
Echo Łódzkie 1937 wrzesień
Skrytobójcza kula
położyła kres życiu
wieśniaka.
ŁÓDŹ, dn. 8
września. — We wsi Brzeg gm. Lubola woj. łódzkiego zaszedł
wypadek krwawej zbrodni dotychczas niewyjaśnionej. Do gospodarza tej
wsi Stanisława Raminga, który
w nocy wyszedł na podwórze zaniepokojony podejrzanymi szmerami,
strzelił ktoś z rewolweru, raniąc Raminga
bardzo ciężko. Rannego przewieziono
do szpitala w Turku,
w drodze jednak Raming zmarł.
O wypadku powiadomiono
łódzki Urząd śledczy, który wdrożył dochodzenie. Poszlaki
skierowane są przeciwko jednemu z mieszkańców wsi Brzeg,
Stanisławowi Feledze którego aresztowano.
Dalsze śledztwo w toku.
Echo Tureckie 1938 nr 11
Na szkodę Grzelaka
Jana, zamieszkałego we wsi Brzeg, gm. Pęczniew, nieujawniony
dotychczas sprawca skradł 19 kur wartości 45 złotych. Dochodzenie
prowadzi się.
Kazmierczakowi
Ignacemu,zamieszkałemu we wsi Aleksandrówek, gm.
Pęczniew, skradziono metr żyta,
około metr siana i słomy. Dochodzenie ustaliło, że kradzieży
dokonał Dąbrowski Józef mieszkaniec wsi Brzeg, gm.
Pęczniew.
Echo Tureckie 1938 nr 26
Przewodniczący Okręgu Poznańskiego Obozu Zjednoczenia narodowego poseł dr. Leon Surzyński za aprobatą Szefa Obozu gen. St. Skwarczynńkiego mianował przewodniczącym Obwodu Tureckiego p. senatora Tomasza Szymańskiego, który zkolei przedstawił do zatwierdzenia Władzom O.Z.N. skład Prezydium Obwodu Rady Obwodowej i poszczególnych Prezydiów Obwodu Tureckiego.
Jak się dowiadujemy składy te in extenso zostały przez Władze Obozu zatwierdzone, wobec czego podajemy je poniżej:
PREZYDIUM
Przewodniczący: Szymański Tomasz, notariusz, b. senator, Turek, l' Vice-przewodniczący: Bagiński Bronisław, notariusz, Uniejów, II Vice-przewodniczący Ks Dr Portych Teodor, proboszcz, Grodzisko, III Vice- przewodniczący Kawecki Antoni, burmistrz m. Turku, Sekretarz Czarniawski Jan, nauczyciel, Żuki pow. Turek Skarbnik Budkiewicz Kazimierz, pracownik umysłowy, Turek.
Poseł Felicjan Sławoj-Skladkowski, Warszawa, Poseł Feliks Karśnicki Warszawa, Cieślak Stanisław, rolnik, Bibianna, Młodzianowski Tomasz, ziemianin, Kawęczyn, Czyżo Józef, rolnik, Smólsko, Stefaniak Piotr, rolnik, Strachocice, Grzybowski Mateusz, rolnik, Orzeszków, Bętkowski Zygmunt, rolnik, Kossew, Bednarek Józef, rolnik, Lubola, Jędrzejczak Walenty, rolnik, Karnice, Szewczyk Józef, rolnik, Wroniawy, Formański Józef, rolnik, kol. Tomisławice, Kawecki Antoni, burmistrz, Turek, Ks. Dr. Portych Teodor, proboszcz, Grodzisko, Muszyński Tomasz, burmistrz, Dobra, Stach Franciszek, dyrektor, Gimnazjum, Turek, Szeffel Roman, przemysłowiec, Turek, Opitz Roman, tkacz, Turek, Orzechowska Krystyna, ziemianka, Zbylczyce, Swierczyński Aleksander, inżynier rolnik, Turek, Szymańska Zofia, prezeska Zw. Strzeleckiego Żeńskiego Turek, Ks.Dr. Florczak Józef, prałat, Turek, Bauerowa Weronika, nauczycielka, Uniejów, Gębicka Cecylia, gospodyni wiejska, Strachanów, Łaziński Aleksander, nauczyciel, Dobra, Dzierzbicki Władysław, ziemianin, Biernacice, Walerych Antoni, rolnik, Tomisławice, Szewczyk Józef, nauczyciel, Przykona, Marczyńska Rozalia, gospodyni wiejska, Jakóbka, Scibior Józef, nauczyciel, Bibianna, Puławski Józef, rolnik, Strachanów, Bartosik Leonard, rolnik, Zdzenice, Scbior Ignacy, prezes Związku Rzem. Chrze. Turek, Kolska Kazimiera b. ziemianka, Turek.
ZARZĄDY ODDZIAŁÓW
(...) Gm. Pęczniew przewodniczący Bednarek Józef rolnik, Lubola zast. przewodn. Dworczak Jan, rolnik, Brzeg sekretarz Greszko Ludwik, rolnik, Pęczniew skarbnik Rekus Cezary, aptekarz, Pęczniew członkowie zarządu 1) Gołąb Janusz, nauczyciel, Popów Francala Andrzej, rolnik, Popów (...).
Echo Tureckie 1938 nr 52
W dniu 14.XII. r.b.
o godz. 22-ej w zagrodzie braci Franciszka i Antoniego Nowaków
zamieszkałych we wsi Brzeg, gm. Pęczniew,
wynikł pożar, od którego spaliła się
stodoła, zboże i narzędzia rolnicze na
ogólną sumę strat 4.270 zł.
Pożar powstał skutkiem
zaprószenia ognia przez robotników poszkodowanego.
Echo Tureckie 1939 nr 17
Apel Powiatowego Związku Straży Pożarnych powiatu tureckiego został przez straże całkowicie zrozumiany i wykonany, gdyż na poszczególnych konferencjach druhów prezesów i Naczelników ustalono już subskrybowaną lub przystąpienie do natychmiastowej subskrypcji, w wysokości:
OSP Kuny, Turek i Uniejów po 200 zł. OSP Chylin, Cielce, Czepów, Dobra, Goszczanów, Grodzisko, Jeziorsko, Malanów, Ostrowsko, Piekary, Świnice i Wielenin po 100 zł., OSP Brudzew, Słodków, Wyszyna po 60 zł., OSP Biernacice, Brzeg, Grzybki, Krwony, Kuczki, Kotwasice, Lipnica, Niemysłów, Przykona, Spićmierz, Szadów Pański, Tuliszków i Władysławów po 40 zł.
OSP Brodnia, Cisew, Bąbrowica, Kalinowa, Kobylniki, Kowale Pańskie, Lubola, Mikulice, Milejów, Niewiesz, Ogorzelczyn, Orzeszków, Pęczniew, Różniatów, Sendów, Siedlątków, Skarżyn, Skęczniew, Socha, Tokary, Wietchinin, Księża Wólka, Zaborów i Żaronice po 20 zł. Razem Zarządy Straży subskrybowały z kas strażackich 2980 zł. Brak jeszcze danych od 38 straży, które napewno będą pożyczkę subskrybowały.
Oprócz pożyczki złożono ofiary na FON OSP, Dobra 20 zł, OSP Milejów 50 zł. (Pożyczka Narodowa) OSP Lubola i Śpićmierz po 10 zł.
Na wszystkich konferencjach zapadła uchwała, aby w czasie subskrybowania pożyczki wszystkie imprezy były urządzane wyłącznie na ten cel.
Echo Tureckie 1947 nr 11
Walenty Baranowski
ur. 10.2 1917 r. zam. we wsi Brzegu, gm. Pęczniew, zagubił kartę
rejestracyjną wydaną przez R.K.U. Konin dowód osobisty z
fotografią (niemiecki).
Dziennik Łódzki 1964 nr 297
Tajemnice sieradzkiej ziemi
Muzeum sieradzkie, wśród podobnych sobie placówek regionalnych, poszczycić się może oryginalnym i interesującym dorobkiem. Do zabytkowego budyneczku przy ul. Dominikańskiej ściągnęły nas ostatnie "wykopki" archeologiczne. Niektóre z nich, to prawdziwe rewelacje. Młody archeolog — p. Anna Dzierzgowska niedawno prezentowała nam wykopaliska wydobyte spod rynku sieradzkiego. Tym razem skarby „podziemia" pochodzą z trzech nadwarciańskich wsi — Piasków, Brodni i Brzegu.
tarsi mieszkańcy Piasków wspominają, że na wydmie, z której czerpano piasek na budowy, często natrafiano na jakieś naczynia. Nieraz odsłaniał je sam wiatr. „Garnkami" bawiły się tamtejsze dzieci. 5-klasista Henryk Kamola przyniósł kiedyś takie naczynie na lekcję. Popielnica podarowana przez chłopca — bardzo pięknie zdobiona. — należy dziś w muzeum do ciekawszych eksponatów z początków epoki żelaza.
Podczas wykopków przeprowadzonych w lipcu br. w Piaskach, odkryto z tego samego okresu (r. 600-500 p.n.e.), dwa groby z popielnicami, a w nich kości ludzkie oraz liczne ozdoby, które zakładano zmarłym — paciorki miedziane, szpile żelazne, klamry.
W Piaskach czekała archeologów jeszcze jedna niespodzianka. Dzięki wskazówkom robotników odkryto tam cmentarzysko z epoki brązu. Spośród 10 grobów — 7 zawierało bogato ornamentowane popielnice z cennymi przedmiotami użytkowanymi przez naszych przodków.
Rewelacyjne okazały się odkrycia archeologiczne, dokonane przypadkowo podczas ekspedycji etnograficznej w innej wsi nad Wartą — Brodni. Na przestrzeni ok. 5 km nad rzeką, ustalono 7 stanowisk, które niegdyś, w epoce kamienia i żelaza, były osadami, cmentarzyskami oraz obozowiskami łowców.
Najwięcej uwagi poświęcono stanowisku na wydmie, znajdującej się na terenie zalewowym. Po dokonaniu 30-metrowego wykopu p. Anna Dzierzgowska mogła odpowiedzieć na pytanie, jak polowali, czym walczyli, jak mieszkali nasi praojcowie znad Warty. Przesiewano każdą łopatę piasku, by wydobyć z niego krzemienne grociki do łuków i rdzenie, z których odłupywano w epoce kamienia wióry kamienne potrzebne do fabrykacji narzędzi.
Niemniej cenna okazała się druga warstwa osadnicza z wieku VI—VIII n.e. Odkrycia osiedli ludzkich z tego okresu należą do rzadkości. Znaleziono tu wyraźne ślady osady z resztkami palenisk, węglem drzewnym, szczątkami glinianej polepy drewnianych domów. Obok — jamy odpadkowe oraz ślady kuźni.
etnie badania ratownicze muzeum sieradzkiego przeciągnęły się w br. aż do października. Z Brodni trzeba było się przenieść do Brzegu, gdzie podczas wykopów pod szkołę Tysiąclecia odkryto kolejno 4 groby z XI—XII w. n.e. Przy szkieletach znaleziono liczne przedmioty codziennego użytku i ozdoby.
Wydobyto również szkielet zamordowanej kobiety z przebitą nożem łopatką. Przy szkielecie nie było dłoni. Znaleziono bogate ozdoby z bursztynu, szkła i srebra.
Wszystko wskazuje na to, że w Brzegu nad Wartą odkryty został teren bardzo ciekawych badań. Przypuszcza się, że dalsze wykopki mogą tu odsłonić jedno z większych cmentarzysk wczesnośredniowiecznych nie tylko w woj. łódzkim, lecz i w Polsce. Prace archeologiczne zostaną wznowione w roku przyszłym. Z niezwykle interesujących tegorocznych znalezisk, po niezbędnej konserwacji, muzeum sieradzkie urządzi wystawę. Eksponaty te będą świadectwem nowych faktów z dziejów bardzo bliskich nam okolic.
Dziennik Łódzki 1965 nr
247
Straty 450 tys. zł.
Wczoraj 5-letnie
dziecko, pozostawione bez opieki, wznieciło pożar we wsi Brzeg pow.
Poddębice. Mimo interwencji 21 oddziałów straży pożarnej, w tym
2 oddziałów straży zawodowej, z Kalisza i Zduńskiej Woli, którymi
dowodził ppłk H. Michalski, pożar strawił 19 budynków, wartość
których ocenia się na 450 tys. zł. Akcja ratunkowa trwała 6
godzin. (kl)
Dziennik Łódzki 1966 nr
135
W miejscowości
Brzeg pow. Poddębice, Marian Rowski prowadząc motocykl WFM, uderzył
w przydrożne drzewo. Kierowca poniósł śmierć na miejscu.
Dziennik Łódzki 1968 nr
183
We wsi Brzeg pow.
Poddębice zapaliła się stodoła należąca do A. Mizery. W wyniku
tego pożaru
spłonęły jeszcze dwie stodoły. Sumę
strat oblicza się na 80 tys. złotych. Przyczyną pożaru było
zaprószenie ognia.
Bardzo interesujące informacje o rodzinnej wsi mojej mamy i dziadka.
OdpowiedzUsuńCzy są informacje po 1937 roku?