Inwentarz Kłady (1786)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-172, karty 671-72.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Wizja dóbr Kładów przez W. Jmsc Pana Hieronima Kobierzyckiego Podczaszyca Kaliskiego po objęciu posessji zamiast inwęntarza dnia 20 lipca roku 1786 przez dwóch slachty i woźnego niżej na podpisie wyrażonych uczyniona. 
A najprzód dwór, przed którem mostek z dylików zły, wchodząc do sieni drzwi proste na biegunach, na lewej stronie izba pańska, do której drzwi proste z wrzecąndzem i szkoblami, tak chaczykiem żelaznemi. W tej izbie okien dwa z prostych szyb okrągłych, piec z prostych kafli i komin prosty. Tak piec jako i komin zły, komin poprawy potrzebuje, a pieca nowego potrzeba, bez podłogi, sufit z delików. Z tej izbetki komora, do której drzwi z wrzecąndzem i szkoblami proste na biegunach. Z tej komory drzwi na dwór także proste, zasuwane, na drugiej stronie izba duża, czeladna, spróchniała. Do tej izby drzwi na biegunach z wrzecądzem i szkoblami. W tej izbie piec i komin proste, złe, =potrzebuje piec przestawienia, posowa z delików, okien w tej izbie dwa prostych, w których szyb brakuje czterech, a drzwi strzaskane. W śrotku kuchęnka na wilot, drzwi dwoje złe, komin zkrzywiony, ten cały dwór[?] spróchniały, w ziemię wszedł, na jednej stronie poszycie jeszcze niezłe, a na drugiej stronie złe. Na przeciw dworu od wsi chlewik przeforsztowany na dwa, stary, zły, dalej i stodoła stara o jednym klepisku z kretesem zła. U tej stodoły wrót dwoje złych, u obojga wrzecąndze i szkoble żelazne. Za tąm pierwsząm druga stodoła, niedawno postawiona, bez soch, mała, do połowy dranicami pobita, od wierzchu snopkami poszyta, wrota z tarcic dobre z wrzecąndzem i szkoblami żelaznemi. W podwórzu dalej idąnc wozownia stara bez wrót, na której poszycie niezłe. Za tąm wozowniąm przystawiona obora z stajniąm po jednym dachem, do obory wrota podwójne, [...] drabin dwie. Na drugiej stronie od wrót drzwi, na tych dwoje z desek prostych, u jednych wrzecządz szkoblami dwiema, drabiny trzy, żłob jeden, posowa z całków nieciesanych, różnych, które popruchniały, poszycie dużo złe. Na drugiej stronie spikrz o jednej kondygnacji, z wystawą na dwóch słupach, z podłogą i trzema chojcami, drzwi na zawiasach żelaznych z wrzecąndzem i szkoblami, na górę drzwi proste, sufit z dylików. Lubo stary tenże spikrz, lecz dobry, miejscami dach poprawy potrzebuje. Browarek razem z gościńcem postawiony nowo, do którego wchodząc drzwi na biegunach. Z sieni na lewej ręce drzwi do izby na biegunach. W tej izbie okien dwa z małych tafelków, ławek przy piecu dwie, komin dobry, piec prosty z kamieni, zły, posowa z delów. Z tej izby drzwi do komory na biegunie i z komory na dwór na zawiasy zamykane, o dwojgu drzwi siennych i komornych z izby szkoble żelazne z wrzecądzami, drzwi wszystkie z tarcic. Wychodząc z sieni do izby komin obserny do garca i kotła, drzwi na teł z tarcic na biegunach, sień do statków dostatnia. Z tej sieni drzwi do wieznej stajni na biegunach. W stajni koryta dwa, wrót pojedynczych dwoje na biegunach z tar[cic?]. Poszywka dobra na całym budynku, przedtem browarem studnia, w której dwie rynny, podwórze dworskie ogrodzone całkami połową, a druga połowa żerdziami, lecz potrzeba niedługo inszego ogrodzenia. Studnia za dworkiem potrzebuje reparacji, wrót dwoje, jedne na wieś, drugie ku browarowi, lecz oboje niedobre. Ogrody dworskie. 
Pierwszy przed spikrzem, na nim pasternaku Nro lech 4, cebuli lech No 2, lecz bardzo mizerna. Ogródki w podwórzu dwa, które różn[emi?] nasionami i warzywem posiane. Zawsząm ogród, na którem kapusty bardzo mizernej zagonów jedenaście, lnu zagonów sześć, marchwi zagonów dziewięć. Krescensja jaka beła żyta składów 1mo 112, 2do pszenicy ozymi bardzo mizernej szkładów [...] 3tio jęczmienia szkładów 58, 4to owsa szkładów 106, 5to grochu szkładów 23, 6to taterki szkładów 55, 7mo jarki szkładów 57, Item jarki ku Ługowi na nowinach dwóch szkładów 21, lecz bardzo mizerna, 8vo prosa zagonów 24, 9no rzepaku szkładów 6, 10. konopi w polu kawałków pięć, 11. lnu w polu kawałków trzy. 
Inwęntasz, to jest krowa inwęntarska jedna, która zdychała, poniewasz bardzo beła stara, którym kazał dobić. Zakład chłopów Michał półrolnik ma wołów pańskich trzy, a czwarty mu zdechł i krowę na czwartego przedał. Matusz zagrodnik nie ma pańskiego zakładu. 
Pobudynki wiejskie. Chałupa Michałowa dobra i stodółka, obora zaś potrzebuje poszycia. Matuszowa chałupa i stodoła dobra, obórka zaś nie ze wszystkiem dobra. Chałupa po Maćku jako i stodoła ze wszystkiem zła, na nic się nie zda. 
Którom to wizjęm dla tym większej wagi i waloru rękami własnemi trzymając się pióra podpisujemy.
Działo się jako wyżej w Kładach.
Jan Szczucki krzyżyki kładę trzy xxx 
Stefan Badawski xxx
20 lipca R.P. 1786

Inwentarz Stojanów (1770)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karta 375.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja wsi Stajanowa Małego po wyjściu z possessji Jchmc PP. Kociełkowskich w prezencji Jchmc PP. Jana i Kazimierza braci rodzonych Szałowskich, tudziesz opatrznego Kaspra Kasprzaka z Wojsławic autentycznego woźnego dnia 22 miesiąca sierpnia roku niżej wyrażonego na afektację Wielmożnego Józefa Suchorskiego Miecznika Przemyrzkiego uczyniona w której to wsi najprzód we dworze izba stołowa, do której przez złe opatrzenie dachu w jednym miejscu nad kredensem, gdzie przed tym bywał, posowa nagnieła i zapleśniała, w alkierzu także przez zaciekanie dwie tarcice z brzegów wposrzodku posowy zbutwiały, w kuminie kaptur wyrwany, w sieni na górę schodki dolne zrujnowane, a u drugich pod trepami tarcice brakuje, do kuchni glina wytracona przy drzwiach czeladnych, w kuchni kotliny poutrącane, w izbie czeladnej dwie cegły z pieca dolnego piekarskiego wyleciały, w mielcuchu w tyle przez zaciekanie ściana wygnieła i komin coraz bardziej ocieka, reszta mielcucha takiego jak był, kurniki ex oposito mielcucha, w którym mielcuchu okno nowe, w drewno szyby oprawne, kurniki zaś takie jak były, tylko szopka przybudowana i ściany [?] starych kozłów, w słupy co się powywalały ułożona, spichrz taki jaki był. Obora przy tym spichrzu taka jaka była u drugiej oborze z przychodu balka spróchniała i upadła. Wrota wywalone stare. Stodoła jaka była taka jest, tylko ściana w tyle wywalona, sad kozy niektóre drzewa i sczepy pousposuszeły[?] przez złe opatrzenie płotów, które nie taką grodzą jak przed tym były zostają.
W ogrodach najprzód po owczarzu, gdzie niebosczyk Czyżewski mieszkał, dwa kawałki kapusty, na Masztalerskim trzy kawałki kapusty, pod samym dworem na pustem pięć kawałków kapusty dosyć lichej, na pańskim ogrodzie za kurnikami trzynaście zagonów marchwi zasianej ale chwastem zarosłej, z której lichy pożytek, po bok stodoły Wilkowcy sześć kawałków kapusty samych szatków, marchwi sześć kawałków chwastem zagaszonej. W polu pierwszym ku Goszczonowu, gdzie zasiał Kuba przychodni tatarki dwa składy żyta zagonów sześć, także na trzeci płusce tatarki dwa składy, tenże żyta, owsa i grochu nasiał czworostaj dwiema składami, zaś tatarki, jęczmienia i prosa, owczarz zasiał czworo staj trzema składami obsiał różnym zbożem na pańskim folwarku znać po ścierniskach, że jęczmień, jarka i owies, tatarka liche były. W polu pod lasem ku Chlewu zasiał tenże Kuba przychodzień sześć składów żyta i owsa sześć, z Modły zasiał Żeleźnik dziewięć składów owsa w pańskich folwarkach. Żyto nieposprzątane, tatarka i pszenicy staje wszystko liche przez złą uprawę w drugich miejscach i nieprzywłoczane w trzecim polu ogór niepodorany przez pół i mało co uprawnego albo nic tylko podoranka przywleczona, proso wypaszone orkiszu pół trzecia medela ode wsi grochu za rowem ku Brzezinie łąki powycinane a siana sprzątnionego nie masz nic tylko ledwo, że cztery wozy zostało się trochę. Łąk niesieczonych pod oziminą i to miejscami wypaszone. Co my widzieli i należycie opatrzeli.
Jan Szałowski ręką trzymaną
Kazimierz Szałowski ręką trzymaną 

Inwentarz Warta (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-141, karty 540-41.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

 

Inwentarz Starostwa Wartskiego na terminie reindukcji 10 february anno 1768 agitującej się  spisany.

Dwór o jednej sali, dwóch pokojach z alkierzykami, dwóch narożnikach z sienią, oknami, drzwiami, zamkami, zawiasami, posowami, podłogami, piecami, kominami, tak jak w lustracji roku 1765 expediowanej znajduje się. 

Officyna. Wychodząc z tego dworu na prawej ręce tasz officyna jest o jednej izbie z alkierzem, z sienią, oknami, zamkami, zawiasami, ze wszystkim, tak jak według wzmiankowanej lustracji opisanej. 

Lamuz, z tej officyny wychodząc lamuz stary, zdezelowany, tak jak w spomnionej lustracji jest opisany.

Stodoła. Z tego lamuzu wychodząc na prawej ręce taż stodoła stara, tak jest jak w wspomnionej lustracji opisana, w której w pierwszej ćwierci całej jarka, w drugiej pół jarki, pół tatarki, w trzeciej nie całej siano, w czwartej groch, po sąsiek, w piątej całej jęczmień sieczony, w szóstej przez pierwszą połowę żyto znajduje się.

Stodoła druga, obok tej stodoły jest stodoła nowsza, tak jak w przeszłej lustracji opisana, w której pierwszej i drugiej ćwierci jęczmienia kop 12, w trzeciej i czwartej przez mniejszą połowę żyto z Dusznik przewiezione, zbolałe i od myszy zepsute znajduje się. 

Spiklerz. Za temi stodołami jest spiklerz nowy, guntami pobity, z trojakim przeforsztowaniem, schowaniem, na dole z wchodami i sypaniem, na górze z posową z tarcic z podłogą, także w jednym przeforsztowaniu u drugim drzwi z tarcic o dwóch zamkach z zawiasami i dwiema antabami, w którym znajduje się zboża gotowego, żyta sieradzkiej miary wierteli 17, grochu wierteli w. 6, pszenicy wierteli w. 2, tatarki wier. w. 6, jęczmienia wierteli w. 3, owsa wier. w. 52 i miar dwie, grochu kolińskiego wier. w. 2, prosa wier. w. 11, siemienia konopnego wier. [...], lnianego wier. 4, wier. rzepaku posledniego wier. w. 2 i miar 2. 

Stajnia. w cyrkumferencji podwórze jest. Stajnia tak jak wzwyż wyrażonej lustracji opisana. 

Owczarnia. Dalej stoi owczarnia tak jak w lustracji opisana.
 
Obora. Przy tej stajni obok stoi obora, według wspomnionego opisania znajdująca się. 

Chlewy. Dalej chlewy tak jak dawniej są opisane. 

Kuchnia. Ta także znajduje się opisana tak jak dawniej w lustracji. 

Mielcuch. Schodząc na dół znajduje się nad jeziorem m[ielcuch?] według tyle razy wspomnionej lustracji opisany, w którym odmierzyło się słodów jęczmiennych na piw[...]. Piwa w tymże mielcuchu beczek 16. 

Wolarnia. Wychodząc z mielcucha na prawej ręce stoi wo[larnia?] tak jak inne budynki opisana. 

Gorzalnia. Przy tej wolarni jest gorzalnia, podług rzeczonego opi[su?] znajduje się. 

Miasto Warta
Dworzec Starościński. Ten dworzec w którym szynkują roz[...?] stoi w rogu rynku tak jak wspomniana ilustracja opis[...?]. 

Austeria. Taż Austeria jest w rynku miasta z kramnicami, opisana lustracji prócz kramnic teraz na izbetki robionych.

Inwentarz bydła i innego z bydła rogatego ani nierogatego owiec żadnych nic się nie znajduje. 

Następnie opisano zasiewy. Wzmiankowno nazwy pól: Czartoria, Mrozowa[?], Podlasek, Studziniec, Wydrzyn.

Inwentarz Dzierlin (1768)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-142, karty 233-36.
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka. 

Ponieważ gdy nie masz żadnego budynku osobnego w podwórzu dworskim, a dworek, w którym mieszkają Jmc P.P. Jaraczewscy bardzo szczupły do wydzielenia possessji sukcessorom sp. Jmci Pani z Suchorskich Kamińskiej, z tej tedy racji do wsi na wydzielenie possessji i obmyślenia jej, bez naprzykrzenia się któremu poddanemu tej połowy Dzierlina swoje kroki i ztronę wrócił ze dwora Jm Pan subdelegat, gdy tedy i tak nie podobało się Jmc Panu Jaraczewskiemu, doszedłszy na wsi w ulicy od dwora więcej jak na staje, temuż Panu subdelegatowi z Jmoscie swoją i familią oraz sam z szablą JmPP. Poradzimskimi, szwagrem swym Wygnonskim, służącym Ruszkowskim z szablami będącymi, prosząc i grożąc więcej jak godzinę tam i sam w pas uchwyciwszy, mocno trzymając i ciągnąć na powrót do dwora niby już tam pozwalając possessji wrócili, po wróceniu dalej JmP. subdelegat kontynuując swoją zaczętą jurysdykcję, izbę czeladną z komorą opisując JmP. Jaraczewski z Jmcie swoją familią i PP. Poradzimskim, Wygnonskim i Ruszkowskim, wszyscy przy szablach będącymi gromady zwołanie[?] [...]  grożąc słowami i porywając się razy kilka do tumultu [...] i gdy jednego z dyspozycji urzędu przyprowadzono, tego w izbie opisanej possessji skoczywszy w gębę uderzył, za głowę JmP. [Jaraczewski?]porwał, ten tego mu ledwo od groniono[?] obiecując onego z przysięgą kilkukrotną, że się dopiero po południu przybywszy WW. Ichmi PP. sąsiedzi i przyjaciele temuż Jmci Panu Jaraczyńskiemu powoli wyperswadowali, i tak po długiej utarczce i opisaniu połowy dworka tudziesz innych budynków odstąpiwszy possessji do mieszkania we dworze na wieś się rejterując possessją wyrażonym sukcessorom u pracowitego Grzegorza Bochenka kmiecia do mieszczenia się w possessji wyznaczył, i oraz tego [...]mego do robocizny, który małżonkę, dzieci, budynki, załogę dworską i zasiewek do niego należących robić powinien cały tydzień dwojgiem, stróżę, trzodę odbywać, i inne powinności według dawnego zwyczaju odprawiać, kapłonów parę daje dworowi i jajec półkopy.Ten zupełnie należyć będzie Jmow sukcessorom do dyspozycji.
Na dalszy czas zaś mięszkanie, ponieważ u tego wyrażonego poddanego Bochenka szczupły budynek nie można się z wnim długo mieścić dl[a?] jego dzieci i czeladzi, tedy przeciwko dworowi JmP. Jaraczewscy [...] jest ogród nade drogą, na którym teraz konopie pomiedze są, a że miedzą kapusta, tedy tu gdzie konopie grunt się wyznacza possessją tymże sukcessorom po zebrania konopi przez JmP. Jaraczewskiego na wolne wybudowanie sobie possessji, po[...] na zawsze dokąd interess nie będzie uspokojony wzdłuż tak się ciągnie ku Olszynie. Za miedzą zaś dalej warzywo, marchew, z pasternakiem, którego warzywa wydziela się wyrażonym sukcessorom sp. JmPani Kamińskiej lich 5, kapusty [...] zagonów 3, po czego zebraniu grunt nie będzie należeć[...] JmPanu possessorowi [...]. W podwórzu zaś dworskim idąc od obór ku stodołom wołownia oraz owczarnia [...] dla wegnania bydła i koni wołownia wyznacza się sukcessorom od podwórza, do której wrota podwórze na biegunach prągłem drewnianym do zamknięcia poprzegrodzony i furtkę u dwora na stajnią należeć będzie.
Stodoły dwie, jedna o dwóch bojowiskach, druga o jednym, większa, w której żyto zwiezione już jest. Tedy ta co o dwóch klepiskach [wy?]znacza się[?] od stodoły pojedyńczej z jednym bojowiskiem połowa  zupełnie[?] [...?] znajduje pod snopkami, de nowej poprawy ta  połowa [...] potrzebuje ze wszystkim ta desperatur  Jmciom sukcessorom, blisko stodoły pojedynczej spichlerz mający dolne i górne sypanie i schowaniem, tedy górne schowanie oddaje się pomienionym sukcessorom, do którego wschody drzwi [...] szkobli i wrzeciądza, ten spichlerz pod snopkami dobrymi.
Chlewik w podwórzu przy wrotach nadpustoszony o dwojgu drzwiach przegrodzony na biegunach, dach tego chlewika bardzo zły, z gruntu pokrycia potrzebny. 
W polu ku Kościerzynu między drogami na Zadwornym dziale [...] wydziela się składów dwadzieścia, na lewej ręce tyki drugi należyć nie będzie, po sprzątnieniu zaś grochu ten działek staj dwojgiem i dalej co do tego działku należy, oddaje się tymże sukcessorom na folwarku Wydry zwanym od drogi ku Łosińcowi idącej, żyta składów dworskich dziesięć staj czworgiem, piąte nie zasiane. Na drugiej stronie ku wsi owsa [...] składów, staj sześciorgiem, ten się oddaje zrolą na zawsze. Pszenicy jarej od drogi ku Łosińcowi pod dzwonica Charłupską jednym stajem składów siedemnaście [...] się oddaję, druga nie należy.
Za pszenicą żyta staj dwoje, ku wsi wskładów czternaście, jednego w drugim staju składów dwadzieścia trzy i kawalców kilka to się oddaje. Na tej roli za żytem ku wsi rzepy staje jedno składów dworskich dwadzieścia cztery. Tej rzepy oddaje się połowa od roli Charłupskiej, połowa zaś zostawia się Jm Panu possessorowi, za [...] prosa stajem jednym zagonów [...] dworskich czterdzieści cztery. I tego oddaje się od roli Charłupskiej wspomnionym sukcessorom zagonów dwadzieścia cztery. Za prosem jęczmienia staj dwoje, w pierwszym staju składów dworskich dwadzieścia, w drugim staju [...] składów także dwanaście.
To zboże desponitur z rolą na zawsze wspomnionym Jchmciom sukcessorom. 
W polu Podzagórki folwark na którym za drogą od Dzierlina do Warty idącą jest staj dwoje zboża, jęczmienia składów pięć, rzepniku składów trzynaście, tatarki składów siedem, [...] w jednym staju zboża składów dwadzieścia pięć.
Na drugim staju sama tatarka to się oddaje zboże rzepniku zaś dla JmPana Jaraczewskiego od jęczmienia [...] składów siedm. Rola zaś tego działu cała po sprzątnieniu zboża należyć będzie wyrażonym sukcessorom, której jest wszystkiej staj siedmioro. Na folwarku Rakowizna zwanym jarki w jednym staju składów, czyli półtoraków trzynaście.
Na drugim cztery przy owsie [...] oddaje tymże sukcessorom z rolą gdzie jarka i owies [...]wno jak jarka z owsem. Na folwarku Rakowizny od [...] JmPa Jaraczewskiego przy[...]  tego staja wyznacza się sukcessorom JmPani Kamińskiej jęczmienia składów trzydzieści jednym stajem do sprzątnienia [...] roli. Rola Franciszkowska pusta pod Charłupią, z której już sprzątnione zboże składów dziesięć.
Także druga na Zagrodzie pusta pod Charłupią przy pańskim folwarku także oddaje wyrażonym sukcessorom i składów do nich należyć będzie od tych [...] na tej roli z ogrodami i łączkmi [...] się jakie do tych ról znajduje, a ponieważ zboże szczupło się bardzo wydzieliło z racji, że już oziminy mało w polu stojącej i jarzyny niewiele w polach oddanej, [...] tymże sukcessorom z propinacji browaru Dzierlińskiego, wyznacza się złoty dwieście, aby arendarz terazniejszy trzymający browar z propinacją wydał pomienionym sukcessorom [...] do św. Jana Chrzciciela w przyszłym roku przypadającego złotych polskich dwieście, i tak [...] na dalsze czasy corocznie, piwa zaś wolne robienie i gorzałki palenie na swej potrzeby [...].
W łąkach do tej połowy Dzierlina należących siana sprzątnionego dworskiego jest stogów trzy, jeden wielki, a dwa małe, więc tutej wielki [...] dworowi, a dwa daleko pomniejsze oddaje się Jchmciom sukcessorom wyrażonym, w których mało więcej miarkować może nad dwanaście wozów.
Nadalsze zaś czasy łąka pierwsza miarkująca na wozów sześć item druga między łąkami chłopskimi będąca pusto kaczmarskie [...] łąka Piłat nazwana na wozów dwa, [...] dalsze czasy i [...] jeżeli się jakie znajdować mogą Jchmociom sukcessorom JmPani Kamińskiej. 
Poddaństwo.
Pierwszy Bochenek wyżej wyrażony kmieć, drugi Paweł [...] pułrolnik ma żonę i dzieci, budynek i załogę do niego należące, wołów parę, koni parę, krowę, świnię i inne jako drudzy, robić powinien trzy w tydzień, stróże i trzodę odbywa paśnią według dawnego zwyczaju. Trzeci Mateusz[?] Zimny zagrodnik ma żonę i dzieci, chałupę i inne budynki, zasiewek i inne załogi do niego należące, robić powinien w tydzień dni dwa bydłem, trzeci dzień ręczną robotą. Czwarty Łukasz Szafran komornik, żonę ma i dzieci, chałupę, robi latem dni trzy, a w zimie dni dwa ręczną robotą. Item Wolek komornik Bochenek żonę ma i dzieci robi tak jako Szafran, chałupę starą, złą, pustą, tych według opisania oddaje się w dyspozycji wyrażonym Jmciom sukcessorom, pastwiska, lasów [...] jakie się znajdowały,  ryb wolne łowienie w stawie, rzece i w ustępach dla potrzeby tyle domowej pozwala się i pasenia inwentarza.   

Zawady

Zawady, dawniej przyległość w dobrach Bilew, leżąca obecnie w gminie Zduńska Wola.

Zawady, os. niegdyś par. Marzenin pow. łaski. LBŁ str. 482 ok. r. 1520 Zawady des.(Ks. Stanisław Kozierowski: Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, Poznań, 1926.)

 

 

Położenie na podstawie mapy z 1798 r.

 

1771

 

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-144, karty 83-85.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Wieluńskich osobiście przyszedłszy JW Jmc Pani Konstancja z Jordanów Walewska Kasztelanowa Spicymirska, wsiów Bielowa i Zawad deserty, Okupów obojga, Gajewnik i Siemowa deserty Pani dożywotnia i oprawna niegdy świętej pamięci JW Jmci Pana Stanisława Walewskiego Kasztelana Spicymirskiego pozostała żona, swym i sukcessorów z tymże niegdy JW małżonkiem spłodzonym imieniem czyniąca, solenne w bezprawnym postępku na WM Jmc Pana Zygmunta Dobka Pisarza Grodzkiego Bydgowskiego wsi Tymianki i Karsnic dziedzica czyni użalenie i protestuje się przeciwko temuż zwyż pomienionemu WJmci Panu Dobkowi, który nie mając żadnego prawa do wioski spustoszałej Zawad wielą tranzakcjami ziemskiemi antecessorom swiętej pamięci małżonka manifestantki przedanych, najprzód po większą część tychże Zawad niedawno za possessji antecessora WM Jmc Pana Dobka do Tymianki oderwali, budynki niektóre wsi Tymianki, na tymże gruncie Zawadzkim erogowali, jako się z położonych swego czasu okaże rezygnacji i innych dokumentów, tudziesz dawność wybudowanych tych budynków, najdalej przed lat dwunastą inkwizycjami probować się będzie, a potym teraz na wrescie pozostałych polach Zawadzkich do Bielowa od wieków spokojnie używanych nazwiska swoje mających, które nazwiska rezygnacjami dość wyraźnie określone zostają zboża żadnej za pokoju nie czyniąc kontrowersji, jak wizja w Grodzie Sieradzkim świadczy, żyta samego zagonów 531, jarki 19 składów, owsa składów 20 najechawszy wioskę rzeczoną Zawady, onęż w grunt kontrowersjonalny z wieków wieś formalną będącą podając nowym sposobem stu chłopa spędziwszy, i ze wsi Chojnego i od sąmsiada użyczywszy, pociąć, potretować, w nic obrócić rozkazał, i przy prezencji jego pocięto, i potretowano, a tak tym sposobem z wioski prawu sukcessorom manifestantki dziedzicznemu służącej wygnał, i od używania gwałtownie oddała, inna po tylekroć wraz z Jmc Panem Mniowskim tejże wsi Tymianki possessorem wiolencje, i odgrażania czynieli, ludzi z Bielowa bić się oświadczali, łąki Zawadzkie wypasali, lasy wycinali, pastwiska na Zawadach sobie przywłaszczali, zgoła co tylko do odebrania wioski pustej sposobów mieć mogli onych zażywali, w których zwyż mianowanych punktach bacząc się manifestantka wraz z sukcessorami swemi nie tylko na fortunie, ale i honorze utrzywdzona przez różne krytykowanie w tak widocznej krzywdzie mimo spokojności publicznej w dobrach ziemskich każdego ziemianina utwierdzającej, a każdemu z obywatelów w sąmsiestwie zostających jawnej absolutnie na majątku i osobie swojej wykonanej protestuje się, oświadczając się swojej własności ile możności bronić, o poczynione zaś wiolencje tam czynić akcją, gdzie w czasie wakujących teraz jurysdykcji i gdzie sposób i czas każdemu ukrzywdzonemu okaże się, poprawę tegoż manifestu w czym będzie potrzeba zachowuje się. 
Orłowski 

 

1771

 

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-144, karty 115.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Na rekwizycją JWJmP Konstancji Walewskiej Kasztellanowej Spicimierskiej niegdy S. pamięci JWm JPana Stanisława Kolumny Walewskiego Kasztelana Spicymirskiego, żony pozostałej wdowy wsiów Bielowa i Zawad, Okupów Wielkiego i Małego, Gajewnik i Siemowa tu w Powiecie Szadkowskim w Województwie Sieradzkim leżących Pani dożywotniej i oprawnej niżej na podpisie wyrażeni na grunt wsi Zawad tak ad praesens[?] jako i dawno pustej zjechawszy przy obecności uczciwego[?] Jędrzeja Kulki ze wsi Stróży przysięgłego woźnego widzielizmy na tejże dziedzinie Zawady podług zeznania poddanych zwanej w jednym miejscu pociętego żyta zagonów 113, w drugim miejscu zagonów 114, w trzecim miejscu Kapuśniska zwanym 131, w czwartym miejscu za lasem Dąmbrową zwanym 173, item żyta jarego w Kapuśniku składów 19, item owsa tamże składów 20, które zboże dnia 15 lipca Wielmożny Jmosc Pan Dobek Pisarz Grodzki Bydgoski wsi Tymianki i Karsnic dziedzic spędziwszy chłopów ze wsi Chojnego nocnym sposobem pociąć i potretować rozkazał jako i widocznie pocięto i potretowano co jako oczema swemi znakomitą widzieliśmy szkodę, tak to w czasie zawsze wyznać gdzie będzie należało przyrzekamy na co się podpisujemy. Działo się w Bielowie dnia 16 lipca roku 1771. 
Wojciech z Mycielina Mycielski mpp 
Stefan Sójecki  

 

1771

 

Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-144, karty 243-44.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Do Urzędu i Xiąży Grodzkich Sieradzkich osobiście przyszedłszy Jmosc Pan Józef Wężyk mocą plenipotencji specjalnej sobie w Grodzie Wieluńskim [...]ra quinta ante im sancta Maria Magdalena anno pentimillesimo septingentesimo septuagesimo primo przez JW Jmosc Panią Konstancją z Jordanów Walewską Kasztelanową Spicymirską. Niegdy swiętej pamięci J.W. Stanisława Walewskiego Kasztelana Spicymirskiego żonę pozostałą wdowę dóbr ogólnie wszystkich panią dożywotnią i oprawną swym i sukcessorów z tymże niegdy J.W. małżonkiem spłodzonych na osobę swoją zeznanej imieniem, tejże J.W. Jejmosc Pani Kasztelanowej i jej sukcessorów zanosi uskarżenie przeciwko Jejmosc Panu Alexandrowi Moskurzewskiemu wsi Krobanowa dziedzicowi, który puściwszy w possessją tęż wieś swoją Krobanów Jejmosc Pnu Żeromskiemu z dyspozycji jego kopce [...] Siemowa, Bielowa i Okupów gwałtownie rozorali jako dawniejsze świadczą czynione wizje i protestacje. Potym wieś Gajewniki niegdy JW Kasztelana dziedziczną ze wsią Krobanowem żadnej kontrowersji niepodpadającą, dostatecznie ograniczoną w używaniu spokojnym gruntu swego zostającą z poddanemi ze wsi Krobanowa, teraz z imion i nazwisk niewiadomemi, ale w czasie dalszym uwiadomionemi, najechawszy w kilkanaście koni tam borowego imieniem i nazwiskiem Jana Madaja z tejże wsi Gajewnik zbili i przez nadziei życia zostawili, konie zajęte ze szkody z podwórza odbieli, lasy na wszystkie budynki Krobanowskie powycinali bez najmniejszego dozwolenia i teraz wycinają i jak własnej dziedziny używać chcą z drugiej strony zmówiwszy się z JWmJejmosc Panem Dobkiem Pisarzem Bydgoskim wsi Tymianki dziedzicem zesławszy chłopów mniej więcej pięćdziesiąt ze wsi Krobanowa, którzy złączeni z poddanemi tegoż Wm Jmosc Pna Dobka w nocy grunt wsiów Bielowa i Zawad naszli i zboża wszystkie oziminie pocieni, jak manifest i wizja uczyniona świadczy tym się tenże Jmosc Pan Moskurzewski nie kontentując zesławszy na las do wsiów Okup [na?]leżący także JW Kasztelanowej dziedzicznych po nasłaniu poddanych nazajutrz ludzi swych bronno, którzy na tymże lesie [...]pawszy pasterza imieniem i nazwiskiem Stanisława Jachni[...]cza, jak tegoż tu zeznana obdukcja świadczy zbili, ręce, nogi poprzetrącali innych znowu poddanych ze wsi Gajewnik do tej wsi z Bielowa idących po lesie Gajewnickim z ludźmi Jmosc Pan Moskurzewski gonił, za nimi strzelać rozkazywał kilkukrotnie ludzi swoich czemu lepiej nie biją łajał, niwę do wsi Krobanowa niedawnemi czasy przez Krobanowskiego poddanego za konsensem possessorów Gajewnik sianąm na siebie odebrał, onyż u[ży?]wać gwałtownie domagać się i na wiele rekwizycji oddać niechcieli[?] na gruncie Okupskim przez poddanego Okupskiego darte pozabierać rozkazał, zboża na niwach do Gajewnik należące, a przez poddanych Okupskich za konsensem przeszłych dziedziców Gajewnik z składowego siewanych bydłem Krobanowskim powypasać rozkazał i żyta na nich chłopom potretować. Zgoła co tylko bydz może uciążliwości czyni poddanym tych wsi, a lubo od Gajewnik żadnej kontrowersji najmniejsza pokuta[?] gruntu nie podpada ludziom Gajewnickim i gospoda[...] tamecznemu biciem przez swych ludzi odgraża, tak iż przez wieś Krobanów chodzić się obawiają (tak dalekąm dla sie[bie?] przez odległo rezydującą JWJmosc Panią Kasztelanową od tych dóbr mając protekcją) i wzwyż poczynione tu wyrażone i [...] jak się w swym czasie inkwizycjami próbować będzie wielorakie wiolencje protestuje się salwę tegoż manifestu w czym [...]dzie potrzeba poprawienia zostawuje. 
Josephus Wężyk 

 

 

Dziennik Warszawski 1875 nr 162

N. D. 4466. Dyrekcja Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Kaliszu.

Podaje do powszechnej wiadomości, iż na zasadzie art. 7 Postanowienia b. Rady Administracyjnej Królestwu Polskiego z dnia 28 Czerwca (10 Lipca) 1860 r. i upoważnień przez Dyrekcję Główną Towarzystwa Kredytowego udzielonych, następujące dobra ziemskie za zaległość w ratach Towarzystwu należnych, wystawione są na sprzedaż publiczną, która odbędzie się w mieście Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefina w kancelarjach hipotecznych poniżej wymienionych  

28. Dobra Bielów z przyległościami Zawady, Okup mały i Okup wielki, oraz kolonją Okup fabryczny zwany z wszystkiemi przynależytościami w okręgu Szadkowskim położone, raty zaległe po datę sprzedaży obliczone rs. 1509 k. 12, vadium do licytacji rs. 2500, licytacja rozpocznie się od sumy rs. 15574 k. 50, termin sprzedaży d. 8 (20) Marca 1876 r., nieumorzony dług Towarzystwa przy dobrach pozostający w terminie sprzedaży wynosić będzie rs. 3039 k. 48 1/2, przed Rejentem Kancelarji Ziemiańskiej Zenonem Łopuskim.

Sprzedaże wzmiankowane odbędą się w terminach powyżej oznaczonych, poczynając od godziny 10-ej z rana w obec delegowanego Radcy Dyrekcji Szczegółowej. Gdyby zaś Rejent przed którym sprzedaż ma się odbywać był przszkodzonym, licytacja rozpocznie się przed innym Rejentem który go zastąpi.

Vadium do licytacji złożyć się mające winno bydź w gotowiźnie, która wszakże zastąpioną być może listami zastawnemi lub likwidacyjnemi, lecz w takiej ilości, jaka podług kursu giełdowego wyrównywać będzie cyfrze gotowizną oznaczonej.

Warunki licytacyjne są do przejrzenia w właściwych księgach wieczystych i w biórze Dyrekcji Szczegółowej Kaliskiej.

Wrazie nie dojścia do skutku powyższej sprzedaży dla braku licytantów, druga i ostateczna sprzedaż od zniżonego szacunku odbytą będzie bez dalszych nowych doręczeń w terminie jaki Dyrekcja Szczegółowa oznaczy, i w pismach publicznych raz jeden ogłosi. (Art. 25 Postanowienia b. Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego z dnia 28 Czerwca (10 Lipca) 1860 r.)

Kalisz d. 1 (13) Lipca 1875 r.

Prezes Chełmski.

Pisarz Bierzyński.

Inwentarz Równa Zakrzew (1769)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-143, karty 397-98.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja części w Równy Zakrzew nazwanej w Województwie i Powiecie Sieradzkim leżącej, na rekwizycją WJmc Pa Prospera Stamierowskiego od Jmci Pani Ludowiki z Rossowskich Rudnicki, niegdy Jmc Pa Walęntego Rudnickiego pozostałej małżonki wdowy jure transfusoreo[?] nabytej, przez nas niżej na podpisach wyrażonych w przytomności opatrznego woźnego przysięgłego Marcina Kołoszczyka z Równy w poniedziałek na zajutrz po Swięcie Swiętej Jadwigi roku pańskiego 1769, tu na gruncie uczyniona i spisana. 
Do której części wjezdzając są wrota z tarcic, złe, stare, od których idąc jest folwark pod snopkami stary, do którego wchodząc jest wystawka pod snopkami, z której do sieni wchodząc są drzwi na biegunach drewnianych z tarcic. W tej sieni jest kuchenka do palenia pieca, do której wchodząc są drzwi z tarcic na biegunach drewnianych, komin zły, stary. W tej sieni są schody na górę i drzwi złe, ze starych tarcic, w których są skobelki i wrzecądz żelazne na biegunach drewnianych. Z tej sieni wchodząc do izby są drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych, u których jest klamka żelazna, chaczyk i skoble dwa żelazne. W tej izbie jest piec z gliny i komin gliniany na wiciach stary, okno stare z szyb prostych w drewno oprawne, szyb jest sześć przetrąconych. Z tej izby jest komora, do której wchodząc są drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych, wrzecądz i skoble dwa żelazne, także zameczek stary, zły, bez klucza. Z komory na dwór idąc są także drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych z obartkiem drewnianym. W tej komorze podporą jest podparta posowa, która tak w izbie jak komorze jest stara z dylików. Po prawej ręce idąc są drzwi z tarcic na zawiasach żelaznych do pokoiku przystawionego, w którym pokoiku jest okien dwa w szyby proste, oprawnych  szyb jest dziewięć przetrąconych, piec z kafli prostych zły, komin z gruntu rozwalony. Z tego pokoiku są drzwi do sionki na zawiasach żelaznych z tarcic, wrzecądz i skoble dwa żelazne. Z tej sionki także na dwór idąc są drzwi z tarcic, u których wrzecądzy dwa i skobelków cztery, przy tych drzwiach jest wystawka, pod którą są schody idąc na górę i drzwi górne na biegunach, skobelków dwa i wrzecądz jeden żelazny. Na przeciwko tego folwarku są chlewiki stare snopkami poszyte, i karmik przy tych chlewikach [...] zły stary. Do tych chlewików jest drzwi z desek na biegunach dwoje, u których wrzecądze i skoble żelazne. Idąc od tych chlewików po prawej ręce przy wro[tach?] starych jest browarek stary  snopkami poszyty. Wchodząc do sieni tego browarku są drzwi na biegunach drewnianych z desek, u których drzwi wrzecądz i skobli dwa żelaznych. W tej sieni [...] przykadków dwa złych. Z tej sieni idąc do izby są drzwi z desek na drewnianych biegunach, wrzecądz jeden i skoble żelazne dwa; piec z kafli prosty, zły, komin z gliny prosty, zły, okno z szyb prostych [w dre?]wno oprawne, dobre, komin w sieni stary, zły, reparacji ten browarek wielkiej potrzebuje.
W końcu tego browarku jest stajenka, oborka ich chlew[ików?] dwa snopkami poszyte, stare, do której stajenk[...] [...]ki i chlewików jest drzwi czworo z desek, u trojga wrzeciądze i skobelki żelazne, u czwartych zaś ty[lko?] skoble dwa, przytej zaś oborce i stajence jest [szopa?] z chrustu snopkami poszyta. W oborce w ścianie [...] trzy brakuje, druga ściana podparta, koryt [...] jest czworo, dwa większe, dwa mniejsze, w staje[nce?] żłób jeden. Idąc od oborki i stajenki przez ogr[ód?] jest stodołka z gruntu zła niedobra, snopkami poszyta. Do niej wrota są z desek na biegunach złe, wrze[cądze?], skoble dwa żelazne. Na przeciwko tej stodołki [...] jest półstodole w słupy dębowe, na którym kozły z[...]szone, tylko bez bląga, do drugiego zaś sąmsieka są przyciesi cztery, sochy dwie sosnowe, bali rzniętych trzy. 

Osiadłość w tej części. 
Zagrodników dwóch. Pierwszy Balcer robi dni trzy [w?] tydzień, ma chałupę niezłą, stodołkę z chrustu, wołów parę, [...] parę jedne, krowe jedne, swinie jedne, pług, radło, ko[se?], sierp, [...], wóz. 
Drugi Józef robi tyleż, ma to samo co i pierwszy, chałupę zaś i stodołkę ma złą, reparacji nowej potrzebują.
Komornik jeden, Wi[...] Sobczyk stary, robi dni trzy w tydzień, ma krowę pańską, chałupę złą, na nic się nie zda, co jako rzetelnie uczyni[...] tak gdy tego potrzeba będzie zeznać obowiązani będziemy na co się trzymanemi podpisujemy rękami. Działo się ut supra. Franciszek Skrzeszewski ręką trzymaną
Antoni Skrzeszewski ręką trzymaną