Czajkowski 1783-84 r.
Kromolin, parafia szadek, dekanat
szadkowski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat
szadkowski, własność: JKM.
Tabella
miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.
Kromolin,
województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Szadkowski, parafia
Szadek, własność rządowa. Ilość domów 13, ludność 89,
odległość od miasta obwodowego 2
Słownik Geograficzny:
Kromolin, wś, os. leśna i os. karcz., pow. sieradzki, gm. i par. Szadek, odl. od Sieradza 18 w. Wś ma dm. 18, mk. 154; os. karcz. dm. 1, mk. 4; trzy os. leśne mają 5 dm., 17 mk. W 1827 r. K. wś rządowa miała 13 dm., 89 mk. Lasy majorackie K. bar. Kruzego mają 1050 mr. rozl., a bar. Frydryksa 194 mr. rozl.
Spis 1925:
Kromolin, wś i leśn., pow. sieradzki, gm. Szadek. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne wś 30, leśn. 2. Ludność ogółem: wś 237, leśn. 17. Mężczyzn wś 124, leśn. 8, kobiet wś 113, leśn. 9. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego wś 237, leśn. 15, ewangelickiego leśn. 2. Podało narodowość: polską wś 237, leśn. 17.
Wikipedia:
Nowy Kromolin-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Szadek. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.
Wikipedia:
Stary Kromolin-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Szadek. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)
Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)
KROMOLIN par. Szadek p. zduńskowolski. Kromolin, Kobyla Miejska, Wielka Wieś to dobra królewskie. Wieś Kromolin ma 18 domów z 154 mieszkańcami, a trzy osady leśne mają 5 domów i 17 mieszkańców. Lasy majorackie barona Krauzego mają powierzchni 1050 mg, a barona 39 Fryderyksa 194 mg. W 1912 r. wieś, osada karczmarza i lasy majorackie stanowią własność uwłaszczonych włościan i majora Fryderyksa. (SGKP t.4, s.694, PGkal.)
Osiadłość wsiów Wielgi Wsi, Kobyli i Kromolina
do starostwa Szadkowskiego należących. Poddani, ich robocizny, daniny i powinności
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Zawiadomia niniejszym Szanowną Publiczność, iż w dniu 17. Sierpnia r. b. z rana o godzinie 9. wmieście Szadku w domu JP. Neymana w Rynku Sytuowanym, odbywać się będzie licytacya na wypuszczenie w iedno roczną Dzierżawę małego polowania na Polach i zaroślach w Ekonomiach Rządowych Brodnia i Męka iako to: Glinnie, Dzierzązni, Brzegu, Brodni, Rzeczycy, Grzybkach, Proboszczowicach, Szadku, Kromolinie, Szadkowicach, Ogrodzinach, Kopyści, Borszewicach. Luciejowie, Sędziejowicach, Zaglinnach, Polkowie, Męce, Rudzie, i Sokołowie wzywa przeto wszelkich Amatorów polowania, aby się w dniu i Miesiącu dopiero wspomnionym osobiście stawili, gdzie naywięcey daiący spodziewać się może, iż przy zadzierżawieniu utrzymanym zostanie.
Polków dnia 1. Sierpnia 1819.
Kleniewski, Nadleśny.
Wydział hipoteczny,
sekcja II, przy sądzie okręgowym w Kaliszu, niniejszem obwieszcza,
że zostały otwarte postępowania spadkowe po zmarłych:
1992 r.
Akta metrykalne (Parafia Szadek) 1677
10 Stycznia
Ja, Albert Pajęcki wikary i mansjonarz
kościoła parafialnego szadkowskiego, ochrzciłem dziecko
Szlachetnych rodziców Jana Kwietniewskiego i Marianny Królikowskiej,
prawowitych małżonków, obecnie mieszkajacych w Szadku, któremu
nadalem imię Agnieszka. Rodzicami jej chrzestnymi byli Urodzony Pan
Michał Grodziński dziedzic w Łobudzicach i Szlachetna Pani
Marianna Piotrakowska z Kromolina.
Lustracja 1789 r.
Osiadłość wsiów Wielgi Wsi, Kobyli i Kromolina
do starostwa Szadkowskiego należących. Poddani, ich robocizny, daniny i powinności
Osiadłość wsi Kromolina. - 1-wszy. Tomasz Pietrzak. 2-gi. Tomasz Frączczak. 3-ci. Grzegorz Sobocki. 4-ty. Roch. 5-ty. Jan Pietrzak. Ci wszyscy luźni mają chałupy pańskie i woły, prócz Grzegorza Sobockiego i Jana Pietrzaka. Ci gospodarze robią, prócz Rocha, który tylko dni 2 ręcznie odrabia, po dni 3 w tydzień ręczno, a gdy orzą to tylko dzień, a drugi ręczno, stróżą strzegą, sztuki nie przędą ani kapłonów nie dają.
Dan w Szadku dn. 21 m. sierpnia r. 1789
E. Waniewska.
Dan w Szadku dn. 21 m. sierpnia r. 1789
E. Waniewska.
Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1819 nr 31
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Szadkowski.
Zawiadomia niniejszym Szanowną Publiczność, iż w dniu 17. Sierpnia r. b. z rana o godzinie 9. wmieście Szadku w domu JP. Neymana w Rynku Sytuowanym, odbywać się będzie licytacya na wypuszczenie w iedno roczną Dzierżawę małego polowania na Polach i zaroślach w Ekonomiach Rządowych Brodnia i Męka iako to: Glinnie, Dzierzązni, Brzegu, Brodni, Rzeczycy, Grzybkach, Proboszczowicach, Szadku, Kromolinie, Szadkowicach, Ogrodzinach, Kopyści, Borszewicach. Luciejowie, Sędziejowicach, Zaglinnach, Polkowie, Męce, Rudzie, i Sokołowie wzywa przeto wszelkich Amatorów polowania, aby się w dniu i Miesiącu dopiero wspomnionym osobiście stawili, gdzie naywięcey daiący spodziewać się może, iż przy zadzierżawieniu utrzymanym zostanie.
Polków dnia 1. Sierpnia 1819.
Kleniewski, Nadleśny.
Gazeta Warszawska 1825 nr 32
Kommissyia Woiewodztwa Kaliskiego.
Do powszechney podaie wiadomości, iż następuiące Dobra Rządowe są do nowego wydzierżawieniu od dnia 1 Czerwca 1825 r. na zasadzie Postanowienia Xięcia Namiestnika Królewskiego z d. 24 Stycznia 1818 r., to iest:
I. W Obwodzie Sieradzkim.
1. W Ekonomii Męka:
a) Klucz Szadek składaiący się: z miasta Szadku, wsi Kobyla mieyska, Kromolniec, Szadkowic i Wielgiey wsi, z folwarków: Szadkowic i Wielgiey wsi, z propinacyi, z wolnego mlewa w młynach: Nagrobli i Wardęga, z rybołostwa w stawie przy młynie na grobli będącem; na lat trzy po sobie idących, za opłatą roczney summy dzierżawney zł: Pol: 12,652 gr: 25.
Trybunał Cywilny Pierwszey Instancyi Woiewództwą Kaliskiego.
Na skutek Postanowienia Nayiaśnieyszego Pana z daty 12/24 Stycznia r. b. Regulacyią Hypotek Dóbr Narodowych, z któremi Skarb Publiczny do Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przystępuie, nakazuiącego, i na skutek Reskryptów Kommissyy Rządowych Sprawiedliwości i Przychodów i Skarbu d. d. 22 i 24 Lutego r. b. rozpoczynaiąc regulacyią takową hypotek, podaie do wiadomości publiczney, iż do przyymowania Aktów pierwiastkowego regulowania hypotek Dóbr i realności niżey wymienionych w Woiewództwie Kaliskiem położonych, wyznaczył termin (...)
Na dzień 9 Maia 1826 roku. — dla:
9. Dóbr Narodowych Ekonomii Męka, składaiącey się z folwarku i wsi Męka, z Probostwa Męka złożone z gruntów i łąk w ilości morgów 277 prętów 120 miary Reńskiey, z młyna wodnego do Probostwa należącego, z wsi Ruda, z dwóch wybraniectw 21 łanów gruntu obeymuiących zabudowań w possessyi Rządu zostaiących, z folwarku j, wsi Polkow, z młyna Chochełna zwanego, z folwarku i wsi Piaski, z trzech młynów wodnych, to iest: 1) z młyna należącego do folwarku Wielka, 2) z młyna należącego do SSrów Antoniego Grzelaka, i 3) z młyna należącego do Mateusza Surmagi, z wsi Czechy, z folwarku wsi Góra poświętna, z folwarku Szkaplerz, Jurydyki Podominikańskiey, z miasta Sieradz, z wybranictwa we wsi Szlach: Dzigorzew w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim, z folwarku Osinek, z wybranictwa we wsi Szlach: Monice, i z folwarku Pruchna w Powiecie Wartskim Obwodzie Kaliskim, z folwarku Groiec Wielki, z młyna wietrznego, z wybranictwa we wsi Szlach: Mnichów, z wsi Łagiewniki, z folwarku wsi Oraczew, z młyna wodnego, z wybranictwa we wsi Szlach: Woźniki, z folwarku i wsi Kopyści, z wsi i Probostwa Borszewice, z folwarku i wsi Probostwa Sędzieiewice, z młyna wodnego tamże, z wsi Lucieiow, z wsi Żagliny i Źródła w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim; z folwarku i wsi Szadkowice, z młyna Buła na zimney Wodzie zwanego w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim; z miasta Szadek, z austeryią, oraz z domów Piekło, w których szynki Rządowe, niemniey z placu pustego Piekiełko, Z Wóytostwa w Szadku, z wsi Kromelin, Kobyla, Wielgiey Wsi, z młynów dwóch Nagrobla i Żagrda zwanych, w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim sytuowanych
(...) W moc Art: 3 postanowienia powyższego Nayiaśnieyszego Pana, oznaymia Trybunał, iż ktokolwiek sądziłby mieć prawo do własności Dóbr wyżey wymienionych, lub iakie prawo rzeczowe ściągaiące się do tychże Dóbr, może i powinien się zgłosić w terminach oznaczonych, a naypóźniey do dnia 14 Cztrwca r. b., który się w skutek Art: z tegoż postanowienia, ze względu na czas do obwieszczeń potrzebny, iako ostateczny i prekluzyyny oznacza.
Nadto dodaie Trybunał wskutek Art: 4 postanowienia Nayiaśnieyszego Pana, iż żadne reklamacyie przeciw Inkameracyi Dóbr na mocy urządzeń, iakie nastąpiły za Rządu Pruskiego, Austryiackiego, oraz na mocy Prawa na Seymie Xięztwa Warszawskiego dnia 23 Grudnia 1811 roku uchwalonego, ani też kompetencyie do Hypoteki przyiętemi nie będą, rozpoznawaniu Sądowemu nie ulegaią, niemniey żadne inne pretensyie prócz wymienionych powyżey w Artykule 3 do Hypoteki przyymowanemi bydź nie maią.
Regulacyia takowa odbywać się będzie w Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny położonym, przed delegowanemi przez Trybunał wyznaczonemi, o których w Kancellaryi Hypoteczney dowiedzieć się będzie można. — Kalisz d. 4 Marca 1826 r.
Rembowski Prezes.
Karnecki Sekretarz.
Gazeta Warszawska 1826 nr 46
Trybunał Cywilny Pierwszey Instancyi Woiewództwą Kaliskiego.
Na skutek Postanowienia Nayiaśnieyszego Pana z daty 12/24 Stycznia r. b. Regulacyią Hypotek Dóbr Narodowych, z któremi Skarb Publiczny do Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przystępuie, nakazuiącego, i na skutek Reskryptów Kommissyy Rządowych Sprawiedliwości i Przychodów i Skarbu d. d. 22 i 24 Lutego r. b. rozpoczynaiąc regulacyią takową hypotek, podaie do wiadomości publiczney, iż do przyymowania Aktów pierwiastkowego regulowania hypotek Dóbr i realności niżey wymienionych w Woiewództwie Kaliskiem położonych, wyznaczył termin (...)
Na dzień 9 Maia 1826 roku. — dla:
9. Dóbr Narodowych Ekonomii Męka, składaiącey się z folwarku i wsi Męka, z Probostwa Męka złożone z gruntów i łąk w ilości morgów 277 prętów 120 miary Reńskiey, z młyna wodnego do Probostwa należącego, z wsi Ruda, z dwóch wybraniectw 21 łanów gruntu obeymuiących zabudowań w possessyi Rządu zostaiących, z folwarku j, wsi Polkow, z młyna Chochełna zwanego, z folwarku i wsi Piaski, z trzech młynów wodnych, to iest: 1) z młyna należącego do folwarku Wielka, 2) z młyna należącego do SSrów Antoniego Grzelaka, i 3) z młyna należącego do Mateusza Surmagi, z wsi Czechy, z folwarku wsi Góra poświętna, z folwarku Szkaplerz, Jurydyki Podominikańskiey, z miasta Sieradz, z wybranictwa we wsi Szlach: Dzigorzew w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim, z folwarku Osinek, z wybranictwa we wsi Szlach: Monice, i z folwarku Pruchna w Powiecie Wartskim Obwodzie Kaliskim, z folwarku Groiec Wielki, z młyna wietrznego, z wybranictwa we wsi Szlach: Mnichów, z wsi Łagiewniki, z folwarku wsi Oraczew, z młyna wodnego, z wybranictwa we wsi Szlach: Woźniki, z folwarku i wsi Kopyści, z wsi i Probostwa Borszewice, z folwarku i wsi Probostwa Sędzieiewice, z młyna wodnego tamże, z wsi Lucieiow, z wsi Żagliny i Źródła w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim; z folwarku i wsi Szadkowice, z młyna Buła na zimney Wodzie zwanego w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim; z miasta Szadek, z austeryią, oraz z domów Piekło, w których szynki Rządowe, niemniey z placu pustego Piekiełko, Z Wóytostwa w Szadku, z wsi Kromelin, Kobyla, Wielgiey Wsi, z młynów dwóch Nagrobla i Żagrda zwanych, w Powiecie Szadkowskim Obwodzie Sieradzkim sytuowanych
(...) W moc Art: 3 postanowienia powyższego Nayiaśnieyszego Pana, oznaymia Trybunał, iż ktokolwiek sądziłby mieć prawo do własności Dóbr wyżey wymienionych, lub iakie prawo rzeczowe ściągaiące się do tychże Dóbr, może i powinien się zgłosić w terminach oznaczonych, a naypóźniey do dnia 14 Cztrwca r. b., który się w skutek Art: z tegoż postanowienia, ze względu na czas do obwieszczeń potrzebny, iako ostateczny i prekluzyyny oznacza.
Nadto dodaie Trybunał wskutek Art: 4 postanowienia Nayiaśnieyszego Pana, iż żadne reklamacyie przeciw Inkameracyi Dóbr na mocy urządzeń, iakie nastąpiły za Rządu Pruskiego, Austryiackiego, oraz na mocy Prawa na Seymie Xięztwa Warszawskiego dnia 23 Grudnia 1811 roku uchwalonego, ani też kompetencyie do Hypoteki przyiętemi nie będą, rozpoznawaniu Sądowemu nie ulegaią, niemniey żadne inne pretensyie prócz wymienionych powyżey w Artykule 3 do Hypoteki przyymowanemi bydź nie maią.
Regulacyia takowa odbywać się będzie w Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny położonym, przed delegowanemi przez Trybunał wyznaczonemi, o których w Kancellaryi Hypoteczney dowiedzieć się będzie można. — Kalisz d. 4 Marca 1826 r.
Rembowski Prezes.
Karnecki Sekretarz.
Dziennik Urzędowy
Województwa Mazowieckiego 1826 nr 554
STAN
Funduszów Towarzystwa Ogniowego Wsiów
w Królestwie Polskiém z Roku 1825.
ROZCHOD z Roku 1825 | |||
Mieysce Pogorzeli | Data Pogorzeli | Summa przyznana | |
WOJEWODZTWO KALISKIE Obwód Sieradzki |
Złote | gr | |
Kromolin | 30 Marca 1825 | 600 |
Powszechny Dziennik Krajowy 1830 nr 55
Kommissya Woiewództwa Kaliskiego. W
uzupełnieniu reskryptu kommissyi rządowey przychodów i skarbu z
daty 23 grudnia r. z. Nr. 82,482f16,610 zasadzaiącego się na
dekrecie Nayiaśnieyszego Pana w Odessie pod dniem 19 sierpnia 1828
r. zapadłym, kommissyą woiewódzka do powszechney podaie
wiadomości, iż: 1.w dniu 6maia r. b. 2. — 10— — 3. — 14—
— poczynaiąc zawsze od godziny trzeciey z południa odbywać się
będzie w iey biurze na sali zwykłych posiedzeń, publiczna
licytacya na sprzedaż następujących dóbr rządowych, to iest: ad
1. Klucza Szadek, składaiacego się z wsiów Kobyla miejska,
Kromolnia, Szadkowice i Wielgiey wsi z folwarków: Wielga wieś i
Szadkowice, propinacji w całym tym kluczu, rybołowstwa, wolnego
mlewa w młynach Szadkowice i Nagrobli, lasu przyległego, oraz
nieużytków, w ekonomii Męka powiecie i obwodzie Sieradzkim
położonego. ad 2. Klucza Kopyść, składaiącego się z wsiów:
Borszewice i Kopyść, folwarku Kopyść, propinacyi tamże, i lasu
przyległego, w teyże samey ekonomii powiecie i obwodzie położonego.
ad 3. Klucza Oraczew, składaiącego się z wsi i folwarku Oraczew,
propinacyi tamże, lasu przyległego, pastwisk wspólnych, w tey
samej ekonomii, powiecie i obwodzie położonego. Licytacya zaczynać
się będzie, a mianowicie: ad 1. od summy złp. 115,53... gr. 18. ad
a. — — 76,349 gr. 21. ad 3. — — 29,713 — 26. w srebrze albo
w listach zastawnych koloru białego w nominalney wartości. Oprócz
postąpioney na licytacyi summy, obowiązany będzie plus licytant
corocznie skarbowi opłacać w dwóch ratach kanon, ad 1. w summie
złp. 5,563 gr. 15. ad 2. — — 3,670 — 23. ad 3. — — 1,415 —
22. z wolnością iednak spłacenia takowego monétą brzęczącą.
Nadto przeymie tenże pożyczkę od towarzystwa kredytowego
ziemskiego, od 1. w summie złp. 52,000. ad. 2 — — 34, 200. ad 3.
— — 16,300. zaciągnioną, od którey przez następne 24. lata
wnosić będzie do kassy tegoż towarzystwa prawem seymowem z dnia
13. Czerwca 1829. roku ustanowioną opłatę. Oprócz podatków i
ciężarów do tychże dóbr przywiązanych, opłacać się będzie
także nowo ustanowiony podatek ofiary, iako to. ad 1. w ilości złp.
951. gr. 1. ad 2. — — 209. —6. ad 3. — — 876. — Każdy
przystępuiący do licytacyi winien złożyć vadium. ad 1. w summie
złp. 13,187. ad 2. — — 8.709. gr. 16. ad 3. — — 3,483. —
15. w srebrze lub listach zastawnych, a nadto utrzymuiący się przy
niej, obowiązany będzie zaraz złożyć drugą podobną ilość. O
innych warunkach licytacyynych, każdy chęć kupna maiący poweźmie
wiadomość w biórze kommissyi woiewódzkiey, gdzie nawet warunki
kupna wraz z tabellarycznym wykazem źródeł dochodów na drzwiach
są wywieszone. Wolno iest każdemu chęć licytowania maiącemu o
stanie dóbr na gruncie przekonać się, a w tey mierze zgłosić się
zechce do własciwey ekonomii naddzierzawcy, do którego stosowna
wyszła dyspozycya. w Kaliszu dnia 10 lutego 1830 r. Radca Stanu
Prezes. Piwnicki. Sekretarz Jeneralny Dziewulski.
Dziennik Powszechny 1831 nr 322
Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
Podaie do publiczney wiadomości, iż wydzierżawiać będzie w
drodze publiczney licytacyi następne od 1 Czerwca 1832 r. dobra
Rządowe, a mianowicie:
12. W ekonomii Męka.
A. Na d. 22 Grudnia r. b . klucz Szadek
na lat 6 pro 1832/38 czyniący rocznego dochodu złp. 10,598 gr. 17
do którego należą. a) Wsie Kobyła mieyska, Kromolin, Szadkowice,
Wielga wieś i miasto Szadek. b) Folwarki Wielga wieś i Szadkowice.
c) Propinacya. d) Młyn.
(...) Termina wyżey oznaczone odbywać się
będą na sali posiedzeń Kommissyi Woiewódzkiey z południa od
godziny drugiey, a o warunkach pod iakiemi wydzierżawienie Dóbr w
mowie będących do skutku doprowadzonem zostanie, konkurenci, w
Biórze Sekcji Dóbr w godzinach służbowych poinformować się
mogą. Każdy pretendent w terminie stawaiący winien przed
przystąpieniem do Licytacyi usprawiedliwić: I. Świadectwem
Kommissarza obwodu, w którym dotychczasowe ma zamieszkanie, że w
tym obwodzie iest znany iako dobry i zamozny gospodarz, że posiada
dostateczny fundusz w gotowiznie, oraz inwentarz odpowiedni, który
co do ilości i iakości wyszczególniony bydź winien; tudzież: II.
Swiedectwem dziedzica Dóbr, które dotąd dzierżawił, że mu się
w zupełności uiścił, i iest zamożnym gospodarzem, i że z
Włościanami dobrze obchodził się; nakoniec obowiązany zostaie
III. Złożyć Vadium w gotowiznie monetą kurs kassowy w kraiu
maiącą, do wysokości iedney czwartey części summy dzierżawney z
Dóbr, o których possessyą ubiega się. Vadium to nie utrzymuiącemu
się przy Licytacyi, natychmiast zwróconem będzie. Prezes
Szmidecki. Sekretarz Jlny. Bromirski.
Dziennik Powszechny 1863 nr 172
(N. D. 3509) Urząd Leśny Pabjanice.
Podaje się do publicznej wiadomości,
że z mocy upoważnienia Rządu Gubernialnego Warszawskiego z d. 13
(25) Czerwca r. b. Nr. 41,277/8818, odbywać się będzie w d. 14
(26) Sierpnia r. b. w Urządzie Leśnym we wsi Rydzynach gminie
Pabijanice o milę jedną od miasta Pabijanic położonej, głośna
licytacja in minus na wystawienie domu mieszkalnego we wsi Kromolinie
dla Podleśnego Straży Szadek, od sumy rs. 758, wyraźnie rs.
siedmset pięćdziesiąt ośm z dodaniem drzewa bezpłatnie. Urzed
Leśny wzywa mających chęć podjęcia się tej entrepryzy, ażeby w
dniu i miejscu oznaczonym stawili się opatrzywszy się w vadium rs.
76. Zaś anszlagi, rysunki i warunki w każdym czasie w Urzędzie
Leśnym i w Rządzie Gubernialnym Warszawskim w Sekcji dóbr i lasów
przejrzane być mogą.
Rydzyny d. 12 (24) Lipca 1863 r.
Starszy Nadleśniczy, Wasilkowski.
— (s) Przejechanie dziecka. W dniu 16 bm. o godz. 16 mieszkaniec wsi Kromolin pod Szadkiem Ignacy Kryziński jadąc do Szadku, przez nieostrożność najechał na dziewczynkę wieku 1 rok i 8 m. Emilję należącą do Jana Musiałowskiego z tejże wsi. Skutki były straszne gdyż koła wozu przeszły po głowie dziecka i rozmiażdżyly takową.
Zwłoki zabezpieczono do zjazdu władz sądowo lekarskich.
Łódzkie Ogłoszenia (Łodźer Anzeiger) 1864 nr 3
OBWIESZCZENIE.
Urząd Leśny Pabjanice.
Podaje do powszechnej wiadomości, że z powodu niedojścia w drugim terminie, odbywać się będzie w trzecim, to jest w dniu (14) 26 Stycznia 1864 r. głośna in minus licytacja, z mocy upoważnienia Rządu Gubernialnego Warszawskiego z dnia (8) 20 Sierpnia r. b. Nr. 41274/ 5818 w Kancelaryi Urzędu Leśnego w Rydzynach w Gminie Pabjanice, na wystawienie kompletnych zabudowań, na trzech osadach służbowych:
a) Strzelca Obrębu Borszewice w Gminie Kopyść
b) Pomocnika Strzelca Obrębu Borszewice, w Gminie Kopyść.
c) Strzelca Obrębu Kromolin w Gminie Szadek.
a to za fundusz na każdą po Rs. 400 wyraźnie Rubli srebrem czterysta, z dodaniem drzewa bezpłatnie. — Urząd Leśny przeto wzywa chęć mających podjęcia się tej entrepryzy, ażeby w dniu oznaczonym i miejscu stawili się, zaopatrzywszy się w vadjum Rs. 40 od jednej osady.
Zaś anszlagi rysunki i warunki w każdym czasie w Urzędzie Leśnym i w Rządzie Gubernialnym Warszawskim w Sekcyi Dóbr i Lasów w godzinach biórowych, przejrzane być mogą.
w Rydzynach (16) 28 Grudnia.
Nadleśniczy: Wasilkowski.
Podleśny Biurowy: Chrzanowski.
Łódzkie Ogłoszenia
(Łodźer Anzeiger) 1864 nr 3
Urząd Leśny Pabjanice.
Podaje do
powszechnej wiadomości, że z powodu niedojścia w drugim terminie,
odbywać się
będzie w trzecim, to jest w dniu (14) 26
Stycznia 1864 r. głośna in minus
licytacja z mocy upoważnienia Rządu Gubernialnego
Warszawskiego z dnia (13) 25 Czerwca r. b.
Nr. 41277/5818 w Kancelaryi Urzędu Leśnego w Rydzynach w Gminie
Pabjanice, do godziny 12 w południe, na wystawienie domu
mieszkalnego dla Podleśnego Straży Szadek, we wsi Kromolinie od
summy Rs. 758 wyraźnie Rubli srebrem siedmset pięćdziesiąt ośm,
z dodaniem drzewa bezpłatnie. — Urząd Leśny przeto, wzywa chęć
mających podjęcia się tej entrepryzy, ażeby w dniu oznaczonym i
miejscu stawili się,
zaopatrzywszy się w vadjum
Rs. 76: zaś anszlagi, rysunek i warunki w
każdym czasie w Urzędzie Leśnym i w Rządzie Gubernialnym
Warszawskim, w Sekcyi Dóbr i Lasów w
godzinach biórowych, przejrzane być mogą.
w Rydzynach (3) 15 Grudnia
1863r.
Nadleśniczy: Wasilkowski.
Podleśny Biurowy: Chrzanowski
Goniec Sieradzki 1928 nr 93
— (s) Przejechanie dziecka. W dniu 16 bm. o godz. 16 mieszkaniec wsi Kromolin pod Szadkiem Ignacy Kryziński jadąc do Szadku, przez nieostrożność najechał na dziewczynkę wieku 1 rok i 8 m. Emilję należącą do Jana Musiałowskiego z tejże wsi. Skutki były straszne gdyż koła wozu przeszły po głowie dziecka i rozmiażdżyly takową.
Zwłoki zabezpieczono do zjazdu władz sądowo lekarskich.
Ziemia Sieradzka 1930 kwiecień
W dniu 28 marca 1930 roku o godzinie 19 m. 30 wybuchł pożar w zabudowaniach gospodarza Antoniego Krysińskiego, zamieszkałego we wsi Kromolin, gminy Szadek, powiatu Sieradzkiego, podczas którego spaliło się: stodoła drewniana ze zbożem i obora drewniana, wartości 2,350 złotych. W czasie pożaru wypadku żadnego z ludźmi nie było. Jak ustalono drogą przeprowadzonego dochodzenia to pożar powstał z podpalenia przez umysłowo-chorego nieznanego osobnika, który po pożarze ulotnił się w niewiadomym kierunku. Dochodzenie w toku.
Obwieszczenia Publiczne 1931 nr 40
Wydział hipoteczny, sekcja II, przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że zostały otwarte postępowania spadkowe po zmarłych:
7) Walentym Fajkowskim, właścicielu działki Nr. 20, obszaru 5 ha 1539 metrów kw. z pod Nr. 19, działu II, wykazu hip. z maj. Kromolin, powiatu sieradzkiego;
Termin zamknięcia tego postępowania spadkowego wyznaczony został na dzień 21 listopada 1931 roku, w którym to terminie osoby interesowane winny zgłosić się do kancelarji wymienionego wyżej wydziału hipotecznego w celu ujawnienia swoich praw, pod skutkami prekluzji.
Obwieszczenia Publiczne 1931 nr 71
9) Józefie
Górskim, właścicielu parceli Nr. 11 obszaru 5 ha 6907 metrów kw.
z pod Nr. 14 działu II wykazu hipotecznego majątku Kromolin,
powiatu sieradzkiego;
Termin zamknięcia tych
postępowań spadkowych wyznaczony został na dzień 5 marca 1932
roku, w którym to terminie osoby interesowane winny zgłosić się
do kancelarji wymienionego wyżej wydziału hipotecznego, w celu
ujawnienia swoich praw, pod skutkami prekluzji.
Echo Sieradzkie 1931 28 listopad
Z sądu okręgowego.
Sąd Okręgowy na
sesji wyjazdowej w Sieradzu w trybie
zwykłym pod przewodnictwem sędziego p.
Kaczkowskiego, rozpatrywał sprawę Józefa Gorazdy i Jana
Kroczyńskiego zam. w Kromolinie pod Szadkiem, oskarżonych o zadanie
ciężkiego uszkodzenia ciała Stanisławowi Biesiadzkiemu który
następnie zmarł.
Tło zbrodni przedstawia
się następująco:
W drugie święto
Wielkiejnocy młodzież wsi Kromolin urzadziła u Józefa Gorazdy
zabawę taneczną. Oskarżeni w nocy w drodze z zabawy do domu
napadli na Stanisława Biesiadzkiego i pobili go, co spowodowało
pęknięcie lewej kości czaszki i w konsekwencji śmierć pobitego.
Oskarżonego Gorazdę
bronił sędzia p. Szejer, zaś Kroczyńskiego adwokat p. Jaźwiński.
Sąd skazał Józefa
Gorazdę na 3 lata ciężkiego więzienia, zaś Kroczyńskiego
uniewinnił.
Echo Sieradzkie 1931 31 grudzień
W nowo zbudowanej cegielni
we wsi Kromolin pod Szadkiem, należącej do fir
my „Fajkowski i S-ka"
wybuchł pożar.
Spalił się dach.
Pożar spowodował
strycharz Kazimierczak, który na gorący piec nakładł słomy i
położył się spać. Po pewnym czasie wskutek żaru zapaliła się
słoma. Straty wynoszą około 3.000 zł.
Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 21
ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO
z dn. 19 październ. 1933 r. L. SA. II. 12/14/33
o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu sieradzkiego na gromady.
Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego, zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 18 października 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23. III. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:
§ 1.
§ 2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Sieradzkiemu.
§ 3.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
Wojewoda:
wz. (—) A. Potocki
Wicewojewoda
Wicewojewoda
Echo Sieradzkie i
Zduńskowolskie 1934 28 kwiecień
ZA POPIERANIE ZŁODZIEI.
Antoni Durka 42 lat,
i Józef Kroczyński 38 lat, z Nowego Kromolina, gm.
Szadek, za kupno mydła, pochodzącego z
kradzieży, skazani zostali po 50 złotych grzywny, z zamianą po 10
dni aresztu w razie niemożności uiszczenia tych kwot.
Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934
28 kwiecień
KOŃSKI
APETYT.
Bolesław Gorazda, 49 lat
i syn jego Jan 19 lat, z Nowego Kromolma, gminy Szadek za kradzież
owsa w słomie z cudzej sterty, skazani zostali po 6 miesięcy
więzienia.
Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 26 lipiec
Sąd Grodzki w Zduńskiej Woli na rozprawie w dniu 23 b. m. skazał: Adama Gorazdę, lat 27, zam. w kol. Nowy Kromolin, gm. Szadek, na 6 miesięcy więzienia za kradzież z wozu sprawunków domowych; (...)
Orędownik 1935 nr. 298
Nieszczęśliwy wypadek. Wskutek nieuwagi doznał zmiażdżenia nogi młockarnią Ignacy Krydziński zam. we wsi Kromolin pow. sieradzkiego. Nieszczęśliwego Kryzińskiego w stanie ciężkim odwieziono do szpitala powiatowego w Sieradzu.
Obwieszczenia Publiczne 1938 nr 40
Sąd Okręgowy w
Kaliszu, na mocy art. 1777-6 U. P. C., obwieszcza, iż na skutek
postanowienia Sądu z dnia 15 stycznia 1938 r., zostało wszczęte
postępowanie o uznanie za zmarłego Franciszka Królaka, syna
Tomasza i Józefy z Plesińskich, ur. 17/29 października 1897 roku
we wsi Kromolin, gm. Szadek,
pow. sieradzkiego.
Wobec czego Sąd wzywa go,
aby w terminie 6 miesięcznym od dnia wydrukowania niniejszego,
zgłosił się do Sądu, gdyż w przeciwnym razie, po upływie tego
terminu zostanie przez Sąd uznany za zmarłego.
Wzywa się
wszystkich, którzyby wiedzieli o życiu lub śmierci Franciszka
Królaka, aby o znanych sobie faktach zawiadomili Sąd Okręgowy
w Kaliszu w powyższym terminie; nadto Sąd nadmienia, że
Franciszek Królak był stałym mieszkańcem wsi Kromolin, gm.
Szadek, oow. Sieradz. Co. 952/37.
Biuletyn Szadkowski 2001/1
Katarzyna
Milewska*
SOŁECTWO
KROMOLIN STARY W GMINIE SZADEK –
UŻYTKOWANIE ZIEMI I UKŁAD PRZESTRZENNY**
UŻYTKOWANIE ZIEMI I UKŁAD PRZESTRZENNY**
Kromolin
Stary jest jednym z sołectw gminy Szadek. W jego skład wchodzi wieś
Kromolin
Stary oraz zlokalizowany na północ od wsi przysiółek Kolonia
Aleksandrów.
Sołectwo,
położone
w południowej części
gminy, od północy graniczy z gruntami sołectwa Kotliny, od
północnego wschodu z sołectwem Wielka Wieś
(obydwie
jednostki należą
do
miejskowiejskiej gminy Szadek), zaś
od
południowego-wschodu i południa z Wojsławicami a na zachodzie
Pratkowem – sołectwami wchodzącymi
w skład gminy Zduńska
Wola. Kromolin Stary jest oddalony o około 4 km od miasta gminnego
jakim jest Szadek, natomiast od miasta powiatowego Zduńska
Wola dzieli go dystans 8 km.
Opisywana
jednostka posiada powierzchnię
3,15
km2
(stanowi
to nieco ponad 2% z 152 km2
całej
powierzchni gminy) i jest jedną
z
najmniejszych w gminie (21 miejsce na 28 sołectw).
Długość
linii
granicznej sołectwa wynosi około 7600 m. Jest ona stosunkowo słabo
rozwinięta
(obszar sołectwa jest zwarty). Wielkość
obliczonego
współczynnika przyrównującego
obwód sołectwa do obwodu koła o takiej samej powierzchni
(współczynnik V. Millera) osiąga
wartość
aż
0,84
(przy wartości
minimalnej 0 – dla linii najbardziej rozwiniętej
i maksymalnej 1 – dla koła).
Kromolin
Stary posiada dogodną
lokalizację
związaną
z
siecią
komunikacyjną.
Jest on bowiem położony
około 2 km na południe od drogi wojewódzkiej nr 710 (łączącej
Szadek z Wartą)
i
około 9 km na północ od przebiegającej
przez Zduńska
Wolę
drogi
krajowej nr 14 (łączącej
Łódź
z
Sieradzem). Jeśli
chodzi o położenie
względem
sieci kolejowej to najbliższa
stacja jest odległa o około 3 km i znajduje się
w
Szadku. Jest to jedna ze stacji leżących
na tzw. magistrali węglowej,
zbudowanej w latach 1930-1933 linii łączącej
Śląsk
z Gdynią.
Zatrzymują
się
tu
pociągi
osobowe o relacji Zduńska
Wola-Karsznice – Bydgoszcz. Pozostałe połączenia
mają
jedynie
charakter tranzytowy.
*
Katarzyna
Milewska jest asystentem w Zakładzie Zagospodarowania Środowiska
i Polityki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego
**
W
artykule wykorzystano materiały zebrane i zestawione w pracy
dyplomowej Pawła Szukalskiego „Monografia
geograficzna sołectwa Kromolin Stary w gminie Szadek” wykonanej
w 2001r. na seminarium w Zakładzie Zagospodarowania Środowiska
i Polityki Przestrzennej UŁ (promotor: prof. Tadeusz Marszał).
W
strukturze użytkowania
ziemi największy
73,7 % udział mają
użytki
rolne. Lasy pokrywają
21,3%
jego powierzchni, zaś
pozostałe
formy użytkowania
ziemi w sumie 5%, przy 2,2% dla terenów zabudowy zagrodowej, 1,9%
dla terenów infrastruktury technicznej oraz odpowiednio 0,3% i 0,6%
udziale nieużytków
i innych terenów. Przyczyny takiego stanu rzeczy możemy
upatrywać
m.in.
w warunkach glebowych istniejących
na terenie sołectwa. Największy
areał zajmują
tu
gleby bielicowe znajdujące
się
głównie
we wschodniej części
oraz gleby pseudobielicowe i brunatne w zachodniej. Na niewielkiej
powierzchni na południu w bezpośrednim
sąsiedztwie
cieku wodnego wykształciły się
mady
rzeczne. Jeśli
weźmiemy
pod uwagę
udział
gleb poszczególnych klas bonitacyjnych stwierdzimy, iż
do
klasy III należy
prawie 30% gruntów (klasa IIIa –2,0%, IIIb-25,8%), zaś
do
klasy IV aż
40%
(IVa –28,9%, IVb-10,9%). Klasa V obejmuje 23,2% powierzchni
sołectwa, VI – 9,0% a VI pod zalesienie-0,2%.
Z
ogólnej powierzchni użytków
rolnych ponad 90% (210 ha) zajmują
grunty
orne1.
Struktura zasiewów na nich nie wskazuje na terenie sołectwa
znacznego zróżnicowania
między
gospodarstwami. Wiosną
zasiewana
jest głównie pszenica, mieszanka zbożowa,
jęczmień
i
ziemniaki, zaś
na
zimę
żyto
oraz pszenżyto.
Łąki
i pastwiska zajmują
powierzchnię
około
22 ha (9% powierzchni użytków
rolnych). Występują
one
w postaci chaotycznie rozrzuconych wśród
gruntów ornych enklaw (ryc.1). W ich rozmieszczeniu nie można
się
w
zasadzie dopatrywać
wyraźnej
prawidłowości.
Wyjątek
stanowią
tu
łąki
towarzyszące
przebiegającemu
w południowej części
Kromolina rowowi melioracyjnemu.
1
powierzchnia
obliczona na podstawie przeprowadzonych badań
terenowych
wynosi koło 170 ha
Inaczej
wygląda
sytuacja jeśli
chodzi o sady. Są
one
w widoczny sposób związane
ze skupiskami zabudowy mieszkaniowo-gospodarczej.
Lasy
zajmują
na
terenie sołectwa Kromolin Stary powierzchnię
prawie
70 ha. Znaczący
powierzchniowo kompleks możemy
zaobserwować
w
jego południowo-zachodniej części,
natomiast pozostałe lasy występują
przede
wszystkim w części
północno-zachodniej w postaci niewielkich obszarowo zbiorowisk
rozrzuconych wśród
pól.
Tereny
zabudowy mieszkaniowo-zagrodowej obejmują
łącznie
7 ha analizowanej jednostki administracyjnej.
Jak
już
wspomniano
sołectwo Kromolin Stary składa się
z
dwóch jednostek osadniczych wsi Kromolin Stary oraz wyodrębnionego
w latach sześćdziesiątych
przysiółka pod nazwą
Kolonia
Aleksandrów, położonego
na północ od wsi.
W
morfologii wsi Kromolin Stary wyraźnie
zaznacza się
podział
na część
wschodnią
i
zachodnią.
Jest on widoczny nie tyle ze względu
na przebieg dróg co raczej na rozmieszczenie poszczególnych
gospodarstw (ryc.1). We wschodniej części
sołectwa zabudowania gospodarcze są
zlokalizowane
wzdłuż
drogi
po jej obu stronach, w różnych
odległościach
jedno od drugiego, rzadko leżąc
równolegle zarówno względem
siebie, jak i względem
drogi. Ten fragment wykazuje cechy wsi leśnołanowej
zwanej łańcuchówką.
Pod względem
zwartości
osiedla należałby
uznać
je
za skupione.
Zachodnia
część
wsi
ma natomiast charakter jednostronnej rzędówki,
z zabudową
wyłącznie
po północnej stronie drogi. Gospodarstwa znajdują
się
tutaj
w bezpośrednim
sąsiedztwie.
Najczęściej
posiadają
nawet
wspólne ogrodzenia lub tylne ściany
budynków gospodarczych czy inwentarzowych.
Wieś
Kromolin
Stary kształtem jest zbliżona
do prostokąta
o mocno wydłużonej
osi wschód-zachód (odległość
pomiędzy
najdalej położonymi
gospodarstwami wynosi prawie 1,3 km).
Wielkość
gospodarstw
jest silnie zróżnicowana
(od 1 do 15 ha) przy średniej
wielkości
5,7 ha. Gospodarstw o powierzchni do 6 ha jest 12 natomiast powyżej
tej wartości
– 18. W przypadku 8 gospodarstw należące
do nich użytki
rolne znajdują
się
w
dwóch oddzielnych kawałkach. Rozdrobnienie to dotyczy głównie
gospodarstw o areale powyżej
7 ha.
W
granicach administracyjnych drugiej jednostki administracyjnej
sołectwa -przysiółku Kolonia Aleksandrów - znajduje się
obecnie
6 gospodarstw, w tym dwa niezamieszkałe, jednio z silnie zniszczoną
zabudowa
zagrodową
(dom
mieszkalny, stodoła, budynki gospodarcze) oraz jedno bez zabudowań
trwałych.
Gospodarstwa te są
zlokalizowane
wzdłuż
dróg
pomiędzy
lasem a obszarem wsi. Odległości
pomiędzy
zagrodami są
tu
znacznie większe
i wynoszą
od
150 do 400 m.
Tereny
zajęte
pod infrastrukturę
techniczną
obejmują
w
sumie prawie 6 ha powierzchni sołectwa.
Przez
Kromolin Stary przebiega południkowo droga wojewódzka nr 231. Droga
ta spełnia funkcję
pomostu
pomiędzy
drogą
krajową
nr
14 biegnącą
na
południu a drogą
wojewódzką
nr
710 na północy. Stanowi ona jedną
z
linii transportowych łączących
Szadek ze Zduńską
Wolą.
W obrębie
sołectwa jej szerokość
(wraz
z pasem przydrogowym) wynosi zaledwie około 11 m (przy szerokości
jezdni około 5 m), a długość
1700
m. Stan powierzchni jest w miarę
dobry,
poza silnie spękanymi
brzegami, zniszczenia w postaci wyrw występują
głównie
w rejonie wsi Kotliny, czyli już
poza
granicami sołectwa.
Druga
droga znajdująca
się
na
terenie sołectwa przebiega równoleżnikowo.
To wokół niej właśnie
są
skupione
zabudowania gospodarcze. Ze względu
na rangę
dzieli
się
ona
na część
powiatową
(nr
229) w części
zachodniej wsi oraz dojazdową
na
wschód od skrzyżowania
w Kromolin Stary. W sumie długość
obydwu
odcinków w obrębie
sołectwa wynosi 1600 m, szerokość
około
9 m, a szerokość
jezdni
- 5 m. Prawdopodobnie ze względu
na lokalne znaczenie szlaku i idący
za tym ograniczony transport zamykający
się
głównie
na dojazdach do domów mieszkańców
Kromolin Stary i leżącego
dalej na wschód Partkowa, jej nawierzchnia jest w dobrym stanie.
Obydwie przedstawione powyżej
drogi zostały w latach 1980-1981 utwardzone kruszywem wielkopiecowym
i utwardzone warstwą
asfaltu.
Poza
drogami o nawierzchni twardej na terenie sołectwa Kromolin Stary
występuje
szereg dróg mających
rangę
dróg
dojazdowych. Zlokalizowane są
one
głównie we wschodniej części
sołectwa (przede wszystkim na granicy z lasem oraz od przysiółka
Kolonia Aleksandrów ku wschodowi). Wzdłuż
tych
dróg przebiega na wschodzie oraz częściowo
na północy granica sołectwa.
W
południowej części
sołectwa rozciągniętym
ku południowi łukiem przebiega wspomniany już
wcześniej
rów odwadniający.
Odprowadza on nadmiar wód opadowych w kierunku zachodnim zasilając
rzekę
Pichnę.
W granicach sołectwa jego szerokość
liczona
wraz ze stokiem waha się
od
6 do 7 m a głębokość
około
2 m. Stoki przed erozją
zabezpiecza
faszyna, czyli umocnienie wykonane z gałęzi
lub wikliny używane
przy pracach ziemnych czy hydrotechnicznych. Poziom wody w rowie
spada rzadko poniżej
150 mm.
Z
elementów infrastruktury liniowej wspomnieć
należy
jeszcze o sieciach energetycznej, wodociągowej
i telekomunikacyjnej. Wszystkie one przebiegają
wzdłuż
ciągów
komunikacyjnych, w pasach przydrogowych.
Jedną
z
najważniejszych
inwestycji w infrastrukturę
techniczną
w
Kromolinie Starym była przeprowadzona w 1964 r. elektryfikacja.
Linię
energetyczną
poprowadzono
z Wojsławic do stacji transformatorowej zlokalizowanej we wschodniej
części
wsi. Z przyłączenia
do sieci nie skorzystali wtedy mieszkańcy
przysiółka Kolonia Antonin wyodrębnionego
ze wsi na kilka lat przed rozpoczęciem
przedsięwzięcia.
Odłączenia
administracyjne spowodowało pominięcie
znajdujących
się
tu
gospodarstw. Elektryczność
doprowadzono
tu dopiero w 1974 roku ze wsi Rębieskie.
Kolejną
przeprowadzoną
inwestycją
było
przyłączenie
wsi do sieci telekomunikacyjnej. Od 1995 roku , gdy było 5 abonentów
do chwili obecnej liczba ta wzrosła 5-krotnie, zaś
w
1999 roku umieszczono na słupie oświetleniowym
w Kromolin Stary aparat publiczny.
W
1987 roku rozpoczęto
tu budowę
wodociągu.
We wsi Rębieskie
Nowe w gminie Zduńska
wola zostało wówczas zrealizowane ujęcie
wody wraz ze stacją
jej
uzdatniania. Od niej do Kromolina Starego wodociąg
został przyłączony
od zachodu i poprowadzony po północnej stronie drogi, zasilając
również
Zamłynie
i Pratków. Do wodociągu
nie są
nadal
podłączone
gospodarstwa położone
w Kolonii Aleksandrów. Jej mieszkańcy
są
zdani
na korzystanie jedynie ze studni.
________________________________________________________________________________
Biuletyn Szadkowski 2002/2
________________________________________________________________________________
Katarzyna
Milewska*
SOŁECTWO
KROMOLIN STARY – STRUKTURA
DEMOGRAFICZNA I WARUNKI MIESZKANIOWE**
Kromolin
Stary jest jednym z sołectw gminy Szadek położonym
w południowej części
gminy. W jego skład wchodzi wieś
Kromolin
Stary oraz zlokalizowany na północ od wsi przysiółek Kolonia
Aleksandrów. Opisywana jednostka posiada powierzchnię
3,15
km2
(stanowi
to nieco ponad 2% z 152 km2
całej
powierzchni gminy) i jest jedną
z
najmniejszych w gminie (21 miejsce na 28 sołectw).
Kontynuując
próbę
przybliżenia
tego terenu zapoczątkowaną
w
artykule Sołectwo
Kromolin Stary w gminie Szadek — użytkowanie
ziemi i układ przestrzenny,1
gdzie
przedstawiono problematykę
związaną
z
zagospodarowaniem przestrzennym tego terenu, postanowiono zająć
się
kwestią
ludnościową.
Kromolin
Stary oraz Kolonię
Aleksandrów
według danych Urzędu
Gminy i Miasta Szadek zamieszkiwało w 2001 r. 181 osób. Wskaźnik
gęstości
zaludnienia wynosi zatem 57,5 osób na km2.
Mieszkańcy
skupieni są
przede
wszystkim przy stanowiącej
równoleżnikową
oś
sołectwa
drodze prowadzącej
z Partkowa do Wielkiej Wsi i dalej do Szadku (rys.1), przy której
znajduje się
większość
zabudowań
o
charakterze mieszkaniowo-gospodarczym.
Kształt
piramidy wieku prezentujący
liczbę
ludności
Kromolina Starego w poszczególnych grupach wiekowych wyraźnie
uwidacznia znaczną
przewagę
najmłodszych
roczników, będącą
wynikiem
dużej
liczby urodzeń
w
ostatnim okresie (rys.2). Może
to świadczyć,
że
społeczeństwo
sołectwa należy
do grupy „odradzających
się”.
*
Katarzyna
Milewska jest asystentem w Zakładzie Zagospodarowania Środowiska
i Polityki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego. **
W
artykule tym wykorzystano materiały zebrane i zestawione w pracy
dyplomowej Pawła Szukalskiego, Monografia
geograficzna sołectwa Kromolin Stary w gminie Szadek, wykonanej
w 2001 r. w Zakładzie Zagospodarowania Środowiska
i Polityki Przestrzennej UŁ (promotor: prof. dr hab.Tadeusz Marszał)
1
K.
Milewska, Sołectwo
Kromolin Stary w gminie Szadek — użytkowanie
ziemi i układ przestrzenny [w:]
Biuletyn Szadkowski, t.1,
Łódź
—
Szadek 2001
W
ostatnich dwudziestu latach w Kromolinie Starym przyszło na świat
65 osób. Porównując
tą
liczbę
z
ilością
kobiet
w wieku od 19 do 59 lat dochodzimy do wniosku, że
na jedną
kobietę
przypada
nieco ponad dwoje dzieci (2,09).
Jest
to znacząca
wartość
biorąc
pod uwagę
obserwowaną
od
pewnego czasu tendencję
do
coraz częstszego
preferowania modelu rodziny „2+1” i stale zmniejszający
się
przyrost
naturalny.
Naturalny
ruch ludności
w analizowanym okresie przedstawia rysunek 3. Widoczna jest na nim
właściwie
stała przewaga liczby urodzeń
nad
liczbą
zgonów.
Wyjątkiem
jest rok 1980 i 1999, w których odnotowano przewagę
zgonów
oraz lata 1982, 1998 i 2000, w których obie wartości
były sobie równe. Stałe utrzymywanie się
dodatnich
wartości
przyrostu naturalnego (w niektórych latach przekraczającego
nawet 20‰) jest coraz rzadziej obserwowanym zjawiskiem. Porównując
wartości
przyrostu naturalnego w okresach pięcioletnich
otrzymujemy następujące
wartości:
w latach 1980–1985: 8; w latach 1986–1990: 10, w latach
1991–1995: 14 i w latach 1995–2000: 5.
Struktura
ludności
według płci i wieku ukazuje nam dość
znaczną
przewagę
kobiet,
wynoszącą
aż
18
osób. Należy
jednakże
zaznaczyć,
iż
dominacja
kobiet zaznacza się
głównie
w grupie obejmującej
osoby od 10 do 15 i powyżej
75 roku życia
(rys.2).
Obliczony
dla tej społeczności
współczynnik feminizacji, określający
liczbę
kobiet
przypadającą
na
100 mężczyzn,
osiąga
wartość
aż
125.
Wartości
współczynnika, jeśli
będziemy
je rozpatrywać
w
dziesięcioletnich
przedziałach wiekowych, są
dość
silnie
zróżnicowane,
gdyż
przyjmują
wartości
od 70 do 222 (tab.1).
W
analizowanym okresie na teren sołectwa spoza jego granic przybyło
41 osób. Najczęściej
podawany powodem imigracji było zawarcie związku
małżeńskiego
i przeniesienie się
w
miejsce zamieszkania współmałżonka.
Zjawisko to dotyczy przede wszystkim kobiet.
W
przeprowadzonych analizach uwzględniono
także
strukturę
społeczną
w
aspekcie stanu cywilnego, wykształcenia oraz źródeł
utrzymania ludności.
Zaznaczyć
tu
należy,
iż
zróżnicowanie
ilości
osób w poszczególnych przypadkach jest wynikiem niemożności
otrzymania w wielu sytuacjach jednoznacznej odpowiedzi od
respondentów. Różnice
te jednak nie są
na
tyle znaczne by mogły stanowić
przeszkodę
w
prowadzeniu analizy i wnioskowaniu.
Porównanie
liczby osób w poszczególnych grupach wiekowych uwzględniające
stan cywilny przedstawia rysunek 4. Zarysowana sytuacja jest
charakterystyczna dla większości
społeczności.
Stosunkowo wysoka liczba mężczyzn
w wieku powyżej
18 lat odzwierciedla ogólne tendencje obserwowane na polskiej wsi.
Stale pogarszające
się
warunki
socjalno-bytowe
sprawiają,
że
przejmujący
po rodzicach gospodarstwo rolne mężczyźni
mają
duże
trudności
ze znalezieniem partnerki, która zdecydowałaby się
na
stałe zamieszkanie na terenie wiejskim. Obrazu dopełnia coraz
większy
odsetek młodych ludzi (głównie właśnie
kobiet), które po wyjeździe
do miasta, np. w celu kontynuowania nauki, pozostają
tam
na stałe.
Analizując
strukturę
wykształcenia
mieszkańców
sołectwa Kromolin (rys.5) daje się
zauważyć
pewne
prawidłowości.
Zarówno kobiety, jak i mężczyźni,
z najwyższej
grupy wiekowej (z wyjątkiem
jednej osoby) zakończyli
edukację
na
poziomie szkoły podstawowej: na czterech (wykształcenie podstawowe
niepełne) lub siedmiu (podstawowe) oddziałach szkoły. Przyczyn
takiego stanu rzeczy upatrywać
należy
w braku możliwości
swobodnego kontynuowania nauki w okresie wojny.
W
najniższym
przedziale wiekowym struktura wykształcenia zdecydowanie się
zmienia.
Zjawisko to należałoby
wiązać
z
jednej strony z coraz łatwiejszym i powszechniejszym dostępem
do usług edukacyjnych, z drugiej zaś
z
rosnącymi
ambicjami młodych ludzi. Taki stan rzeczy dobrze rokuje, jeśli
chodzi
o stan wykształcenia ludności
Kromolina w przyszłości.
Co prawda obecnie tylko jedna osoba zamieszkująca
teren sołectwa posiada wyższe
wykształcenie, jednak w przeprowadzanych wywiadach pojedyncze osoby
deklarowały dalsze kształcenie się
na
uczelniach wyższych.
Analizując
strukturę
wykształcenia
w kontekście
płci wyraźnie
są
widoczne
typowe zjawiska obserwowane w Polsce. Liczba kobiet z wykształceniem
średnim
w poszczególnych grupach wiekowych jest silnie skorelowana ujemnie z
poziomem wykształcenia (zgodnie z tendencjami wzrostu wykształcenia
kobiet na wsi).
Przeważająca
część
mężczyzn
posiada wykształcenie zawodowe i nie przejawia dążności
do zmiany tej sytuacji. Taki stan rzeczy można
tłumaczyć
chęcią
jak
najszybszego zdobycia zawodu i podjęcia
pracy zarobkowej, która pozwoli zasilić
budżety
domowe ze źródeł
pozarolniczych.
Sytuację
tą
potwierdza
również
struktura
ludności
sołectwa rozpatrywana z punktu widzenia źródeł
utrzymania (tab. 2 i 3).
Z
77 osób będących
w wieku produkcyjnym zatrudnienie zadeklarowało 50 mieszkańców
Kromolina. Charakterystyczne jest, że
aż
62%
z nich jest zatrudnionych poza rolnictwem (32% w przemyśle,
a 30% w usługach).
Tak
znaczne zatrudnienie w drugim i trzecim sektorze może
wynikać
głównie
z dużego
udziału słabych gleb w sołectwie. Konsekwencją
tego
są
niewielkie
plony, które w połączeniu
z niskimi cenami skupu płodów rolnych powodują,
że
ludności
nie opłaca się
angażować
swoich
sił w produkcję
rolniczą,
gdyż
może
to oznaczać
niezaspokojenie
nawet najbardziej podstawowych potrzeb gospodarstwa domowego. Dodać
do
tego należy
także
występujące
dążenie
do podniesienia standardu życia.
Uwagę
zwraca
również
znaczna
liczba gospodarstw domowych, które jako podstawowe podają
niezarobkowe
źródło
utrzymania. Jest to niewątpliwie
spowodowane w znacznej części
prawie 20% udziałem w społeczności
Kromolina Starego ludności
w wieku powyżej
60 lat.
Dla
pełniejszego zobrazowania problematyki ludnościowej
postanowiono powyższą
charakterystykę
uzupełnić
informacjami
o warunkach mieszkaniowych na terenie sołectwa.
Tereny
zabudowy mieszkaniowo-zagrodowej Kromolina Starego oraz
wyodrębnionego
w latach sześćdziesiątych
przysiółka pod nazwą
Kolonia
Aleksandrów obejmują
łącznie
7 ha. Powierzchnia mieszkalna w badaniach objętych
badaniem budynkach zawierała się
w
przedziale pomiędzy
15 a 250 m2
(tab.4).
Należy
jednak w tym miejscu zaznaczyć,
iż
największy
odsetek mieszkań
posiada
powierzchnię
w
granicach 50–90 m2,
przy ilości
izb rzadko przekraczającej
5. Na terenie wsi, podobnie jak w całej Polsce, wyraźnie
zauważalna
jest tendencja do powstawania coraz większych
domów.
Generalizując
należy
stwierdzić,
że
warunki mieszkaniowe na terenie sołectwa wyrażone
możliwością
korzystania
z podstawowych mediów są
dość
korzystne.
Wszystkie
istniejące
budynki są
podłączone
do sieci elektroenergetycznej. Proces elektryfikacji Kromolina
Starego został przeprowadzony w 1964 r. Linię
poprowadzono
wówczas z Wojsławic do stacji transformatorowej zlokalizowanej we
wschodniej części
wsi. Elektryczność
do
przysiółka Kolonia Antonin, którego mieszkańcy
nie skorzystali wtedy przyłączenia
do sieci doprowadzono dopiero w 1974 roku ze wsi Rębieskie.
Kolejnym
elementem infrastruktury liniowej funkcjonującym
w sołectwie jest sieć
wodociągowa.
Budowę
wodociągu
rozpoczęto
w
1987 r., kiedy to z terenu wsi Rębieskie
Nowe, w której zrealizowano ujęcie
wody wraz ze stacją
uzdatniania,
doprowadzono wodę
do
Kromolina Starego. Do wodociągu
nie są
nadal
podłączone
gospodarstwa położone
w Kolonii Aleksandrów, których mieszkańcy
są
zdani
na korzystanie jedynie ze studni przydomowych.
Z
ogólnej liczby przebadanych budynków aż
26
posiadało przyłącze
wodociągowe,
22 były wyposażone
w łazienkę,
21 w W.C.(rys.6).
Pewnym
wyznacznikiem standardu zamieszkania jest również
wyposażenie
budynku mieszkalnego w telefon stacjonarny. Od 1995 roku, gdy na
analizowanym terenie było jedynie 5 abonentów, do chwili obecnej
liczba ta wzrosła 5-krotnie.
Podsumowując
należy
stwierdzić,
że
najsłabsze warunki mieszkaniowe występują
w
położonym
w północnej części
sołectwa Kromolin Stary przysiółku Kolonia Aleksandrów.2
Nie
jest tu nawet doprowadzona sieć
wodociągowa.
Taki stan rzeczy jest spowodowany przede wszystkim dawną
odrębnością
administracyjną
i
znaczną
odległością
od
zwartej wsi, wiążącą
się
z
wysokimi kosztami przyłączenia
do sieci.
2
W
granicach administracyjnych przysiółku Kolonia Aleksandrów
znajduje się
obecnie
6 gospodarstw, w tym dwa niezamieszkałe, jedno z silnie zniszczoną
zabudową
zagrodową
(dom
mieszkalny, stodoła, budynki gospodarcze) oraz jedno bez zabudowań
trwałych.
Najwyższym
standardem charakteryzują
się
natomiast
zabudowania położone
w zachodniej części
sołectwa. Na podstawie przeprowadzonych badań
kwestionariuszowych
można
zaryzykować
stwierdzenie,
że
jest to przede wszystkim uwarunkowane większymi
dochodami znajdujących
się
tam
gospodarstw domowych (większe
gospodarstwa rolne, lepsze gleby, spory odsetek osób zatrudnionych
poza rolnictwem).
Poziom
życia
zdecydowanie podniosłoby doprowadzenie do wsi sieci kanalizacyjnej
oraz gazowej. Biorąc
jednakże
pod uwagę
sytuację
ekonomiczną,
mieszkańcy
sołectwa najprawdopodobniej jeszcze długo będą
zmuszeni
zaspokajać
swoje
potrzeby w tych dziedzinach we własnym zakresie.
________________________________________________________________________________