Inwentarz Brzeski (1766)

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-137, karty 724-725.  
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Najprzód dworek o jednej izbie z dwiema oknami, z alkierzem o jednym oknie. Przy tej izbie druga izba o jednym oknie, z alkierzem także o jednym oknie.
W obudwóch izbach piece z gliny, sień, kuchnia i na drugiej stronie dwa kurniki przez drzwi. W tym dworku wszystkie drzwi na zawiasach. Dworek ten in parte pod gątami, in parte pod snopkami, cały stary, z gruntu zły, reparować go nie można. Ten do pomięszkania oddaje się Jmc Panu Janowi Umińskiemu.
W podwórzu do wprowadzenia koni oddaje się stajenka mała przy wrotach będąca z delików ciesanych zbudowana i ta oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. Stodoła o jednym gumnie od nowego spichlerza, w której żadnego zboża nie masz, także spichlerz stary, zły, idąc ode dwora, ku stodołom, po lewej stronie będący. I to się oddaje Jmc Panu Umińskiemu. W polu jednym ku Rojkowu role dwie, jedna Stankowizna, druga Frąckowizna, jako dawniejszą tradycją oddane, tak i teraz oddaje się Jmc Panu Umińskiemu, aże te role jarzyną nieobsiane, tylko na jednym stajaniu grochu składów cztery, więc z folwarku pańskiego podle tych ról idąc ode wsi Brzysk po lewej stronie za drogą będącego, grochu składów ode drogi piętnaście, za tym zaraz grochem ku wsi Brzyskom, na drugim stajaniu tegoż folwarku całe stajanie jęczmieniem zasiane. Te piętnaście składów grochu ode drogi i to całe stajanie jęczmienia oddaje się do sprzątnienia Jmc Panu Umińskiemu, po sprzątnieniu zaś zboża, rola do Jmc Pana dziedzica będzie należała, tylko role te dwie Frąckowizna i Stankowizna i ztemi czteroma składami grochu do Jmc Pana Umińskiego będą należały nade drogą idąc od wsi Brzysk do Grabi na prawej stronie za Cierniem działki dwa, aż do roli Olejnikowej ciągnące się do granic Sobiepańskich. Dalej idąc tą drogą ku Grabi, na lewej stronie działek Wrześna nazwany między choinami staj troje, żytem zasiany  tak przy tym działku dwie puste role, jedna staj troje żytem, a druga w staj dwoje żytem, trzecie staje pszenicą zasiane.
Reszta staj, aż do granic Grabskich odłogiem leży. Te działki i z temi dwiema pustemi rolami z żytem i pszenicą oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. W polu zaś ku Sobiepanom za wsią, prosto w dwór folwark poczynający się od rowu, aż do ról pustych wszerz  i przy nim role dwie puste, aż do miedzy na kłosy i  czernie i dwa dąbki stoją w dłuż trojgiem staj ciągnący się dwojgiem staj ten folwark i jedna pusta rola, także dwojgiem staj owsem zasiane, na drugiej zaś pustej roli chłopi na składowe posiali ten folwark i te dwie puste role z owsem /: oprócz zboża tego, co chłopi na jednej pustej roli posiali, które im się do sprzątnienia pozwala:/ oddaje się Jmc Panu Umińskiemu. Łąka na Koniówkach, ta się oddaje Jmci Panu Umińskiemu. 
Poddaństwo Stanisław Żelazny, Mikołaj Żelazniak pułrolnicy robią po dni trzy w tydzień dwojgiem, dają po dwa kapłony i po mędelu jajec, mają po cztery woły, po jednej krowie, zasiewki, chałupy, stodołki i inne załogi, także Walek Żelazny komornik robi dni dwa w tydzień ręczną robotą, innej daniny nie daje, c i wszyscy oddają się Jmc Panu Umińskiemu. 

Młyn na rzece Widawce o dwóch kołach, ale na jedno koło nie myle dla niebędących kamieni. Izba u tego młyna stara, bardzo zła, nowego zbudowania potrzebuje i cały młyn stary, niedobry ten oddaje się Jmc Panu Umińskiemu.
Browarek w podwórzu, w którym jest garniec i kociełek oboje małe, więc w tym browarku od dnia dziejszego, w trzecim tygodniu i tak continus, trzeci tydzień należyć ma do Jmc Pana Umińskiego, do robienia piwa i palenia gorzałki. 
Ogród za stajenką, nade drogą i sad za dworkiem całe wydzielają się Jmc Panu Umińskiemu.
W rzece i w stawkach wolne ryb łowienie także w borach i lasach na opał i na budynek wolnie rąbanie, szynkowanie piwa i gorzałki w chałupie, albo w którym sposobniejszym miejscu, albo jeżeli sobie zbuduje karczmę, pastwisko wolne na wszelkim miejscu pozwala się Jmc Panu Umińskiemu, sól suchedniowa na też dobra Brzyski należąca wydziela się i oddaje temuż Jmci Panu Umińskiemu.