Słownik Geograficzny:
Równa, wś, folw. i dobra, pow. sieradzki, gm. i par. Gruszczyce, odl. od Sieradza 161 w. Wś ma 14 dm., wraz z pust.; Mierzane i Rubice 289 mk.; fol. 5 dm., 78 mk. W 1827 r. 17 dm., 42 mk. Dobra R. składały się w 1884 r. z folw. R., nomenkl.; Zakrzewy, Sikuta i Plichna, rozl. mr. 691: gr. or. i ogr. mr. 525, łąk mr. 45, past. mr. 100, nieuż. mr. 21; bud. mur. 5, z drzewa 14, jest wiatrak. Wś R. os. 20, z gr. mr. 182; wś Mierzane os. 2, z gr. mr. 21; wś Rubice os. 6, z gr. mr. 39. W XVI w. łany kmiece należały do par. Gruszczyce lecz dawały pleb. tylko po groszu mesznego, zaś obszar folwarczny należał do par. Błaszki i tam dawał dziesięcinę (Łaski. L. B., II, 57, 58). W 1734 r. oddział wojska Augusta III zniszczył wieś. Br. Ch.
Mapa Reymann'a
1992 r.
Notariusz Antoni Pstrokoński 1812
Powszechny Dziennik Krajowy 1831 nr 139
Nro
16to
Karczma na Pomykaczu na
trakcie Sieradzkim, Dom z drzewa rzniętego, Komin z gliny, Dach pod
Snopkami, Drzwi pięcioro na biegunach, Sień z Izbą i Komorą, w
Izbie okien trzy, z tych iedno wybite, Kominek z piecem z cegły,
podłoga i posowa z tarcic.II
Staynia Wiezdna z drzewa rzniętego
stara, Dach słomiany, Wrota na wylot na biegunach, Złoby bez
drabin. Do tego Stodoła razem z Oborą. II Stoł
sosnowy. II Karczma nowa z drzewa rzniętego podmurowana, Dach
połacony —
Sien iedna, Izby dwie, Komory dwie. Ten Gosciniec ieszcze
nieskończony do ktorego ma bydz Staynia. Mosty dwa, stary zły i
nowy.
Powszechny Dziennik Krajowy 1831 nr 139
Dyrekcya Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Woiewództwa Kaliskiego. Uwiadamia publiczność, iż dobra ziemskie Równa, Zakrzewy, Mierzone, Sikuła i Rubice w powiecie Sieradzkim parafii Gruszczyce woiew. Kaliskiem położone, Towarzystwu Kredytowemu Ziemskiemu zastawione, na satysfakcyą zaległych procentów Towarzystwu Kredytowemu przypadaiących, z mocy art. 86 i 87 prawa seymowego w dniu 1f13 czerwca 1825 roku zapadłego, w trzechletnią dzierzawę poczynaiąc od dnia 24 czerwca r. b. 1831 do tegoż dnia 1834 r. przez publiczną licytacyą w dniu 22 czerwca r. b. o godzinie 11 z rana w Kaliszu w mieście posiedzeń Dyrekcyi Szczegółowey Woiewództwa Kaliskiego odbyć się maiącą, więcey daiącemu i przybicie otrzymuiącemu, wypuszczone zostaną pod następuiącemi głównemi warunkami. 1. Dzierzawca obowiązany będzie opłacać corocznie ciężary gruntowe i podatki publiczne, iako to: ofiary złp. 515 gr. 7. Kontyngensu złp. 206 gr. 4. 2. Winien będzie przed obięciem dzierzawy złożyć monetą srebrną kurs w kraiu maiącą całkowitą zaległość Towarzystwu Kredytowemu Ziemskiemu od udzieloney pożyczki należącą, łącznie z karami za miesięcy 6 na złp. 1262 gr. 13 obrachowaną i ratę czerwcową r. b. złp. 1196 gr. 18 wynoszącą. 3. Przyiąć obowiązek dalszego regularnego przez czas dzierzawy wnoszenia opłat z dóbr tych Towarzystwu Kredytowemu należnych, w dwóch ratach, a mianowicie: od dnia 1 do 12 czerwca i od 1 do 12 grudnia każdego roku, które to wypłaty półrocznie wynoszą złp. 1196 gr. 18. 4. Oddać dobra po wyyściu kontraktu w takim stanie, w iakim ie obeymnie. 5. Zrzecze się wszelkich pretensyy przez czas dzierzawy za iakie bądź nakłady gruntowe. 6. Wreszcie dzierzawca za wszelkie uchybienia opłat, poddać się winien exekucyi administracyyney a co do wątpliwości i sporów z tytułu dzierzawy wyniknąć mogących, ulegać będzie decyzyom władz Towarzystwa Kredytowego ziemskiego. Reszta warunków licytacyynych przez chęć dzierżawienia maiących, w każdym czasie w kancellaryi Dyrekcyi Szczegółowey przeyrzaną bydź może. Kalisz dnia 9 maia 1831. roku. Prezes Biernacki. Pisarz Chrystowski.
Dziennik Powszechny 1836 nr 74
Komornik Trybunału Cywilnego
Województwa Kaliskiego. Zawiadamia publiczność, iż dobra ziemskie
Równa z nomenklaturami Zakrzewy, Mieszone, Sikuła i Rubice z
wszelkiemi przyległościami, w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim,
Województwie Kaliskiem położone, wypuszczone zostaną w drodze
publicznej licytacyi na wydzierżawienie trzechletnie, poczynając od
dnia 24 Czerwca 1836 r., przed Antonim Pstrokońskim, Rejentem
Powiatu Sieradzkiego, w mieście Sieradzu, w dniu 23 Kwietnia ( 5
Maja) 1836 r., o godzinie l0tej z rana; cena dzierzawna wynosi
rocznie po 4,525 złp., u którego to Rejenta warunki przejrzeć
można. Kalisz d. 18 Lutego (1 Marca) 1836 r. Józef Waliszewski.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1847 nr 243
(N. D. 5734) Pisarz Trybunału
Cywilnego I. Instancyi Gub. Warszawskiéj w Kaliszu.
Podaje do publicznej wiadomości, iż
na żądanie Maryanny z Sulimierskich Adama Wojciechowskiego Radcy
Prokuratoryi w Królestwie Polskim małżonki w assystencyi i za
upoważnieniem męża czyniącej, czyli obojga małżonków
Wojciechowskich w mieście Stołecznem Warszawie mieszkających, za
których Paweł Walentowicz Patron Trybunału Cywilnego Pierwszej
Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu zamieszkały, prawne kroki
czyni, na satysfakcją summy rs. 7560 z procentami zaległemi od
pierwiastkowego kapitału rs 15300 od daty ostatniego kwitu do daty
upłaty tegoż kapitału, tudzież od kapitału rs. 7560 z procentami
również od daty ostatniego kwitu. Dobra ziemskie Równa składające
się z wsi zarobnej i folwarku tegoż nazwiska, oraz Numenklatur
Zakrzewy v. Pomykacz, Mierzony, Sykuta i Rubice, karczmy Pychna
zwanéj, z wszelkiemi przyległościami, przynależytościami i
użytkami w Okręgu i Powiecie Sieradzkim Gubernii Warszawskiej
Gminie Równa położone, Ludwika Grodzickiego w wsi Równy
mieszkającego dziedziczne, sprzedane zostaną w tem ograniczeniu i z
tem wszystkiem jak protokułem Franciszka Roweckiego Komornika przy
Trybunale Kaliskim na gruncie dóbr tych w dniu 8 (20) Września 1847
roku sporządzonym zajęte zostały, w drodze przymuszonego
wywłaszczenia przez licytacyą.
Protokół zajęcia dopiero z daty
powołany w dniu 16 (28) Września 1847 roku Ludwikowi Grodzickiemu
jako Wójtowi Gminy zajętych dóbr Równy, a w dniu 17 (29) tegoż
miesiąca i roku Karolowi Kleszczyńskiemu Pisarzowi Sądu Pokoju
Okręgu Sieradzkiego w dniu zaś 18 (30) tegoż samego miesiąca i
roku Józefowi Smoleńskiemu jako nad zajętemi dobrami ustanowionemu
dozorcy podoręczany został.
Ten sam protokół prócz tego do
księgi hypotecznej dóbr zajętych w dniu 7 (19) Października 1847
roku a do księgi zaregestrowań Trybunału w dniu 9 (21) t. m. i r.
został wniesionym i zapisanym.
W dobrach zajętych są następni
czynszownicy: 1, Andrzej Roj; 2, Wincenty Janiak; 3, Paweł
Sprzeciwniak; 4, Mikołaj Mijak; 5, Wawrzyniec Karski; 6, Michał
Kolasiński, 7, Bartłomiej Skweres: 8, Franciszek Wielbus; 9,
Kazimierz Wojda: 10, Antoni Wojtczak; 11, Szczepan Ambroziak: 12,
Michał Steśniak; 13, Paweł Szymański, 14, Kacper Wielbus; 15,
Józef Grzegorek; 16, Franciszek Ruszkowski; 17, Jan Marczak; 18,
Mateusz Grzelaczyk owczarz.
Rozległość dóbr na sprzedarz
wystawionych w sposobie przybliżonym na miarę nowo-polską jest
następna:
1, Grunta orne należące do 1 klassy
obejmują włók 6 m. 15; 2, Grunta orne należące do 2 klassy włók
10 m. 20 pr. 40; 3, Grunta orne należące do 3 klassy włók 8 m.12
pr. 20; 4, Łąki dwusieczne włók 2 m. 15; 5, Łąki jednosieczne
włók 1; 6, Ogrody m. 25; 7, Pastwiska m. 20; 8, Grunta pod
zabudowaniami dworskiemi i miejskiemi m. 18; 9, Wody m. 12; 10, Drogi
m. 10; Cała zatem rozległość wynosi około włók 31 m. 27 pr.
60.
Dobra tu opisane Rowna z
przyległościami składające jednę gminę pod nazwiskiem Gminy
Równa sprzedane zostaną przez publiczną licytacyą na audyencyi
publicznej Trybunału Cywilnego Pierwszej Instancyi Gubernii
Warszawskiej w Kaliszu.
Pierwsza publikacya warunków na
audyencyi przez rzeczonego Trybunału w dniu 25 Listopada (7 Grudnia)
1847 roku nastąpi.
Kalisz dnia 9 (21) Października 1847
r.
Franciszek Salezy Wołowski.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1852 nr 247
(N. D. 4796) Pisarz Trybunału
Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.
Podaje do publicznej wiadomości, iż
na żądanie Maryanny z Sulmierskich Adama Wojciechowskiego Radcy
Prokuratoryi w Królestwie Polskim Małżonki w assystencyi i za
upoważnieniem Męża czyniącej, czyli obojga Małżonków
Wojciechowskich w mieście Stołecznem Warszawie mieszkających, za
których Paweł Walentowicz Patron Trybunału Cywilnego Pierwszej
Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu zamieszkały, prawne kroki
czynił, na satysfakcyą summy rs. 7560 z procentami zaległemi od
pierwiastkowego kapitału rs. 15300 od daty ostatniego kwitu do daty
upłaty tegoż kapitału, tudzież od kapitału rs. 7560 z procentami
również od daty ostatniego kwitu. Dobra ziemskie Równa składające
się z wsi zarobnej i folwarku tegoż nazwiska, oraz Numenklatur
Zakrzewy v. Pomykacz, Mierzony, Sykuta i Rubice, karczmy Pychna
zwanej z wszelkiemi przyległościami przynależytościami i użytkami
w Ogu i Pcie. Sieradzkim Gub. Warszawskiej Gminie Równa położone;
Ludwika Grodzickiego w wsi Równy mieszkającego dziedziczne
sprzedane zostaną w tem ograniczeniu i z tem wszystkiem jak
protokułem Frańciszka Roweckiego Komornika przy Trybunale Kaliskim
na gruncie dóbr tych w d. 8 (20) Września 1847 r. sporządzonem
zajęte zostały, w drodze przymuszonego wywłaszczenia przez
licytacją.
Protokół zajęcia dopiero z daty
powołany w d. 16 (28) Września 1847 r. Ludwikowi Grodzickiemu jako
Wójtowi Gminy zajętych dóbr Równy, a w d. 17 (29) tegoż miesiąca
i roku Karólowi Kleszczyńskiemu Pisarzowi Sądu Pokoju Okręgu
Sieradzkiego w d. zaś 18 (30) tegoż samego mieniąca i roku
Józefowi Smoleńskiemu jako nad zajętemi dobrami ustanowionemu
dozorcy podoręczany został.
Ten sam protokuł prócz tego do księgi
hypotecznej dóbr zajętych w d. 7 (19) Października 1847 r. do
księgi zaregestrowań Trybunału w d. 9 (21) t. m.i r. został
wniesionym i zapisanym.
W dobrach zajętych są następni
czynszownicy: 1. Andrzej Roj; 2, Wincenty Janiak; 3, Paweł
Sprzeciwniak; 4, Mikołaj Mijak; 5, Wawrzeniec Karski; 6, Michał
Kolasiński. 7, Bartłomiej Skweres. 8. Franciszek Wielbus; 9,
Kazimierz Wojda; 10, Antoni Wojtczak; 11, Szczepan Ambroziak; 12,
Michał Steśniak; 13, Paweł Szymański; 14, Kacper Wielbus. 15.
Józef Grzegorek; 16, Frańciszek Ruszkowski, 17, Jan Marczak; 18,
Mateusz Grzelaczyk, owcarz.
Rozległość dóbr na sprzedaż
wystawionych w sposobie przybliżonym na miarę Nowo-Polską jest
nąstępna:
1, Grunta orne należące do 1 kl.
obejmują włók 6 morg 15; 2 Grunta orne należące do 2. kl. włók
10, morg 20, pr. 40; 3, Grunta orne należące do 3 kl. obejmują
włók 8, morg, 12, pr. 20; 4, Łąki dwusieczne należące do 3 kl.
obejmują włók 2, morg. 15; 5, Łąki jednosieczne należące do 3;
kl. obejmują włók 1; 6, Ogrody należące do 3 kl. obejmują morg
25; 7. Pastwiska należą do 3kl. obejmują morg. 20: 8. Grunta pod
zabudowaniami dworskiemi i wiejskiemi obejmują morg 18; 9, Wody morg
12; 10, Drogi morg 10.
Cała zatem rozległość wynosi około
włók 81, morg 27, pr. 60.
Dobra tu opisane Równa z
przyległościami składające jednę gminę pod nazwiskiem gm. Równa
sprzedane zostaną przez publiczną licytacyą na Audyencyi
publicznej Trybunału Cywilnego Pierwszej Instancyi Gubernii
Warszawskiej w Kaliszu.
Pierwsza publikacya warunków na
Audyencyii rzeczonego Trybunału w dniu 25 Listopada (7 Grudnia) 1847
r. druga w dniu 9 (21) Grudnia tegoż roku, a trzecia w dniu 23
Grudnia (4 Stycznia) 1847j8 r. nastąpiła, poczem termin do
przygotowawczego dóbr tych przysądzenia na dzień 13(25) Stycznia
1848 r. był wyznaczony, termin wszakże ten z powodu zaszłych
sporów odbytym nie został.
Ponieważ zaś obecnie spory te
wyrokiem Sądu Appelacyjnego z d. 10 (22) Marca 1848 r. na korzyść
exrahentów subhastacyi rozstrzygnięte zostały i Trybunał Kaliski
wyrokiem w dniu 31 Marca (12 Kwietnia) t. r. na illacyą ferowanym,
nowy termin do przygotowawczego przysądzenia na d. 22 Kwietnia (4
Maja) 1848 r. godzinę 10 zrana oznaczył, więc też w terminie tym
przysądzenie to odbytem zostało; na którym dobra te Równa z
przyległościami Pawłowi Walentowiczowi Patronowi Trybunału
naówczas sprzedaż popierającemu za summę rs. 19,000 témczasowo
na własność przysądzone, i termin do stanowczego ich przysądzenia
na d. 24 Czerwca (6 Lipca) 1848 r. godzinę 10 zrana był wyznaczony,
w dniu tym postanowioném zostało przez wyrok Trybunału Cywilnego
Gubernii Warszawskiej w Kaliszu tejże daty, iż za zasadę do
sprzedaży dóbr Równy przyjęty być ma szacunek złp. 252,600,
czyli rubli srebrem 37,800, sama zaś sprzedaż odroczoną została
do nowego terminu wyjednać się mianego.
Kiedy w następstwie Maryanna
Wojciechowska sprzedaży wspomnionej niepopierała, Seweryn
Chmielikowski uzyskał przez Cypriana Gorczyckiego Patrona w
Trybunału miejscowym na d. 21 Czerwca (3 Lipca) 1849 r. wyrok
przedstawiający onegoż w prawa małżonków Wojciechowskich do
dalszego popierania subhastacyi dóbr Równy, której gdy i tenże
nie poparł, Filip Chodecki z własnych funduszów się utrzymujący
jako nabywca kapitałów od Izabelli Garczyńskiej wierzycielki dóbr
Równy w mieście Płocku zamieszkały, a zamieszkanie prawne u Jana
Nepomucena Cieńskiego Patrona Trybunału w Kaliszu sobie obierający,
od którego tenże Patron kroki prawne czyni, uzyskał znowu
podstawienie siebie do ukończenia pomienionej sprzedaż z wyrokiem
Trybunału z d. 18 (30 Marca) 1852 r. z oznaczeniem zarazem terminu
do ostatecznego przysądzenia dóbr rzeczonych na d. 3 (15) Czerwca
1852 r. który gdy także do skutku nie doszedł, przeto tenże
Chodecki uzyskał wyrok z Illacji w pomienionym Trybunale miejscowym
na dniu 17 (29) Października 1852 r. którym wyznaczony został
termin do ostatecznego przysądzenia dóbr Równy na d. 3 (15)
Grudnia 1852 r. na godzinę 10-tą z rana, w którem licytacya tychże
dóbr zaczynać się będzie od 2j3, części summy rs. 37800
stosownie do powołanego wyroku, to jest od summy rs. 25200.
Kalisz d. 18 (30) Października 1852 r.
Wojciech Śliwiński, Pisarz Tryb.
Dziennik Powszechny 1862 nr 174
zob. Równa
Zorza (Zorza, Wieniec i Pszczółka)
1934 nr 54
Z pogranicza Ziemi Sieradzkiej.
Równa stare to, b. stare osiedle
bezsprzecznie starsze niż najdawniejsze pisane, lub drukowane
dokumenty, dotyczące jego dziejów. Dziś jeszcze przy głębszem
kopaniu piasku można natknąć się na pogańskie popielnice czasem
obłożone kamieniami i przykryte dużym płaskim kamieniem, jaki mi
niedawno pokazywano, lub wprost w piasku, a najwcześniejszy dokument
drukowany udało się odszukać z roku 1525, w którym Arcb. Joanes
de Lasco dzieli Równą na „Rubycze item Szakrzewo" i zalicza
razem do par. Gruszczyce. Z takim samym podziałem spotykamy się
jeszcze w 17 i 18 wieku, gdy w 19 Zakrzew lub Zakrzewo schodzi z
widowni, a pojawiają się Mierzone wieś, Borek kolonja, Nowiny Baba
kolonja, Równa Laski kolonja, Doły Januszyn kolonja, Łężek
kolonja, zaś Równa i Rubice trwają aż dotąd. Spotykamy się w
aktach kościelnych jeszcze ku końcowi 17 w. z Zakrzeskimi,
właścicielami Zakrzewa Rówieńskimi — Równej i od nich zapewne
i one otrzymały swe nazwy.
Na początku 19 w. Równa była
samodzielną gminą, której wójtem był właściciel miejscowego
folwarku; w drugiej połowie tegoż w. weszła w skład zbiorowej
gminy Gruszczyce, z siedzibą zarządu w Wojkowie, i dotąd do niej
należy, gdy do par. Gruszczyce należy nieprzerwanie. Komunikację
ma wygodną: z boku — szosę w stronę Sieradza i Warszawy, Kalisza
i Poznania; równoległe i w tych samych kierunkach, b. blizko, kolej
ze stacjami, Sędzice ku Warszawie i Błaszki ku Poznaniowi, wreszcie
szosę wąskotorową do samego kościoła w Gruszczycach. Ziemi
piaszczystej ma niewiele, większość pszennej; ziemia od niedawna
zsączkowana, lecz nie zcalana, co nie może nie wywierać wpływu
ujemnego na całokształt gospodarowania. Ziarno zresztą i okopowe
starają się zmieniać gospodarze co trzy lata. Pługi, dwaj
miejscowi kowale (w Równej i Łężku). Spotyka się tu kultywatory
lub sprężynówki, siewnik jest jeden tylko, prywatny czasem
wypożyczany. Orze się tu końmi, ale rasowych niema i o dobór mało
się kto tu troszczy, bo ruchu na konie nie masz, dwaj więc zaledwie
gospodarze staranniej je utrzymują. Nielepiej i z krowami:
najczęściej stare, licho utrzymane, więc i o małym pożytku.
Świnie, tu wszyscy chowają, ale bez rachunku: byle jakiej rasy,
utrzymane brudno, nie wracają nawet kosztów (od 40 gr. żywca).
Gęsi i indyk nie ma — nie opłaci się chować. Pszczoły mają
tylko dwaj gospodarze. Ogródki owocowe są przy domach, ale pożal
się Boże. Od 15 lat jest tu szkoła, od 12 straż pożarna. Budynek
szkolny pobudowano już drugi: pierwszy zjadł grzyb, drugi zbudowano
na temsamem miejscu. A miejsce nie najlepiej wybrane, bo na samym
załamku szosy, a przechodnie i przejezdni nie pomagają przecież do
skupienia uwagi. Sala zresztą duża i widna, nauczyciel nie
nowicjusz.
O ile na ten budynek gmina dała
drzewo, ludzie robociznę i dopłatę, o tyle budynek z pustaków na
remizę pobudowała wieś własnym tylko kosztem. Są też i dwa
Kółka Ż. Różańca: niewiast i dziewcząt. Zorganizowałem też
swego czasu i młodzież pozaszkolną, ale ówczesna nauczycielka
zawichrzyła i całą robotę popsuła. Gazet czytają tu mało,
politycznie drzemią, dzieci do szkół fachowych nie posyłaią.
Chaty są przeważnie drewniane, niewysokie, mało widne, mało
ciepłe, pokryte słomą. Tylko najnowszy dom z cegły, dachówką,
kryty, widny i przewiewny. Ubierają się tu wszyscy w tandetę
żydowską, tylko parę kobiet nosi pasiaste spódnice, odkąd jednej
z parafjanek sprowadziłem materjału takiego z Częstochowy.
Mężczyźni zarzucili samodziały sieradzkie już dawno. Dziewczęta
wzorują się na żydówkach: krótkie włosy, kapeluszki podobne do
skopków, krótkie, obcisłe spódniczki, — o zachorzenia, nawet
suchoty nie trudno. Naogół jednak śmiertelność nieznaczna; wiek
długi, jak na dzisiejsze czasy i warunki: 77,85 nawet 100 chowałem
z Równej, ale zdarza się i 22 letnia suchotnica. W mieszkaniach
czystość niewielka, jeszcze mniejsza na podwórzach. Żyda niema tu
i na lekarstwo, pijak nałogowy jest jeden zaś, trochę nietrzeźwy,
wjechał na rowerze pod samochód i przypłacił to życiem. Jest tu
jeden sklepik spożywczy handluje w nim córka miejscowego
gospodarza, żona emigranta. Jest tu przystanek samochodów. Na
odpusty, jarmarki, targi — jeździ się, na wózkach, wkładają
pół koszki, bryczki niema ani jednej. Na rowerach jeżdżą
dziewczęta. Jedna z dziewcząt była w szkole dla dziewcząt, ani
jeden chłopak — w szkole rolniczej. Pod względem religijnym lud
tu nie gorący, ani zimny, zaledwie letni. Politycznie — narodowcy,
acz w Łężku było 2-ch bolszewizujących, ale przycichli. Naogół
ludność — prawica, ale nie grzeszy trzeźwością, oszczędnością:
czasu, zdrowia i pieniędzy.
Znajomek.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz