Smaszków

Zajączkowski:

Smaszków -pow. kaliski
1) 1391 T. Sir. I f. 28: Smascowo - lugo de S. 2) 1393 T. Sir. I f. 48: Smaszkowo - Siluester Bronisz de S. 3) XVI w. Ł. II, 58: Smaskowo - villa, par. Błaszki, arch. kaliski. 4) 1496 P. 171: Smaszkow Petri, Smaszkow Nicolai - par. jw., pow. i woj. sieradzkie. 1511-1518 P. 180: Smasskow Nicolai, Smasskow Petri - jw. 1553-1576 P. 219: Smaszkow maior, Smaszkow minor - jw. 5) XIX w. SG X, 868: Smaszków-wś i folw., par. i gm. Błaszki, pow. kaliski.  

Taryfa Podymnego 1775 r.
Smaszków, wieś, woj. sieradzkie, powiat sieradzki, własność szlachecka, 11 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.
Smaszkow z karczmą Chraty, parafia błaszki, dekanat stawski, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: Bogusławski.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Smaszków, województwo Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Wartski, parafia Błaszki, własność prywatna. Ilość domów 12, ludność 84, odległość od miasta obwodowego 3.

Słownik Geograficzny:  

Smaszków,  w XVI w. Smaskowo, wś i fol., pow. kaliski, gm. Błaszki, odl. od Kalisza 30 w., od Błaszek 2 w.; wś ma 6 dm., 110 mk.; fol. 4 dm., 93 mk. W 1827 r. 12 dm., 84 mk. W 1885 r. fol. S. rozl. mr. 444: gr. or. i ogr. mr. 413, łąk mr. 16, nieuż. mr. 15; bud. mur. 4, drewn. 10. Wś S. os. 14, mr. 15. W XV w. S. dzielił się na Wielki i Mały. Wielki pozostawał do r. 1541 w ręku Smaszkowskich, aż Feliks Smaszkowski odprzedał swoje dziedzictwo Wojciechowi i Stanisławowi (Sirad. Castr. Inscrip., lib. 18, f. 481). S. Mały w r. 1509 nabył od Marcina Kostrzewskiego i żony jego Jadwigi z Radlickich Mikołaj Kobierzycki (ibid., lib. 34, f. 78). W r. 1553 i 1576 wś S. major w par. Błaszki, płaciła pobor. od 1 łanu; S. minor od 11 łanu (Pawiński, Wielkop., II, 219). S. pozostawał w ręku Kobierzyckich; dopiero Kazimierz Kobierzycki, chorążyc bydgoski, w r. 1667 sprzedał Marcinowi Boxa z Siemikowic Radoszewskiemu za 4300 złp. (ibid., Resign., lib. 173, f. 36). W r. 1691 nabył Adam Psarski (ibid., Resign., lib. 192, f. 37). Później w r. 1745 dziedziczył wś S. Kajetan Jankowski; obecnie w ręku Gądkiewiczów. Dziesięciny folwarczne pobierał w XVI w. pleban w Błaszkach (Łaski, L. B., II, 58). Br. Ch.

Spis 1925:

Smaszków, wś i folw., pow. kaliski, gm. Błaszki. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne wś 8, folw. 4. Ludność ogółem: wś 59, folw. 144. Mężczyzn wś 34, folw. 67, kobiet wś 25, folw. 77. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego wś 59, folw. 144. Podało narodowość: polską wś 59, folw. 144. 

Wikipedia:

Smaszków-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Błaszki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Pierwsza wzmianka z 1391 r. Gniazdo rodowe Smaszkowskich, którzy do 1541 r. byli właścicielami wsi. Wówczas to Feliks Smaszkowski sprzedał wieś Kobierzyckim. W II połowie XVIII w. wieś należała do Franciszka Bogusławskiego, chorążego wojsk koronnych a po nim do jego syna Maksymiliana. Na przełomie XVIII/XIX w. właścicielami wsi byli Kurcewscy, od których wieś nabył Stanisław Suchorski. Ostatnim właścicielem Smaszkowa z tego rodu był Teodor Suchorski, który zginął w bitwie pod Rudnikami w powstaniu styczniowym i pochowany został na cmentarzu w Dzietrznikach. Od Suchorskich Smaszków przeszedł w ręce Gątkiewiczów: Cezarego, a następnie Alojzego, który sprzedał go Joannie z Taczanowskich Walewskiej, żonie Stefana – właściciela Inczewa, za 80 tys. rs. W rękach tej rodziny Smaszków pozostawał do II wojny światowej. Z drogi prowadzącej do stacji PKP skręcamy w prawo i tu zaczyna się Smaszków.Na początku drogi znajduje się krzyż żelazny obsadzony w kamieniu. Na krzyżu umieszczona jest tabliczka z napisem: "Mikołaj i Antonina z Kasprzaków Małżonkowie Góreccy Maciszewice 1903 rok." Druga kapliczka znajduje się w ogrodzie gdzie dawniej był dwór Walewskich. Obok kapliczki prowadziła aleja do dworu Kazimierza Walewskiego. Po dworze Walewskich zachowały się w Smaszkowie stawy, nieliczny drzewostan a w ziemi fundament po zabudowaniach. Kapliczka posiada trzy kondygnacje z wnękami na cztery strony. Wnęki wypełnione są obrazkami o współczesnym charakterze.

Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)

SMASZKÓW par. Błaszki, p. sieradzki i cz. Kostrzewic w 1783 roku własność Bogusławskich. Pierwsza wzmianka z 1391 r. Gniazdo rodowe Smaszkowskich, którzy do 1541 r. byli właścicielami wsi. Wówczas to Feliks Smaszkowski sprzedał wieś Kobierzyckim. W II połowie 18 w. wieś należała do Franciszka Bogusławskiego, chorążego wojsk koronnych a po nim do jego syna Maksymiliana. Na przełomie 18/19 w. właścicielami wsi byli Kurcewscy, od których wieś nabył Stanisław Suchorski. Ostatnim właścicielem Smaszkowa z tego rodu był Teodor Suchorski, który zginął w bitwie pod Rudnikami w powstaniu styczniowym i pochowany został na cmentarzu w Dzietrznikach. Od Suchorskich Smaszków przeszedł w ręce Gątkiewiczów: Cezarego, a następnie Alojzego, który sprzedał go Joannie z Taczanowskich Walewskiej, żonie Stefana – właściciela Inczewa, za 80 tys. rs. W rękach tej rodziny Smaszków pozostawał do II wojny światowej . W 1937 r. 348 ha, Stefana Walewskiego.

1992 r.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1848 nr 1

(N. D. 5) Pisarz Trybunału Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiéj w Kaliszu.

Podaje do wiadomości iż na żądanie Faustyny z Sulmierskich Józefa Wysockiego byłego Kantrollera Skarbowego w Suwałkach, a teraz Poborcy Komory pierwszej Klassy Wierzbołów żony i Jego samego, czyli Obojga małżonków Wysockich dawniej w Suwałkach, a teraz w Kibartach Gubernii Augustowskiej zamieszkałych, zamieszkanie za obrane do tego interessu w mieście Kaliszu u Jana Prawdzic Gowarzewskiego Patrona przy Trybunale tutejszym do popierania tej subhastacyi ustanowionego Obrońcy mających, Aktem na gruncie wsi Szmaszkowa przez Józefa Sikorskiego Komornika Sądowego w dniu 2 (14) Sierpnia 1847, sporządzonym, zajęte zostały na przymuszone wywłaszczenie.

DOBRA SMASZKOW LITERA A. В. C,

składające się z Folwarku i wsi Szmaszków z gruntów do Szmaszkowa wcielonych stanowiących część Kostrzewic Litera Α. z folwarku Olszowizna z dwóch Karczem Chrusty i Glinka zwanych, oraz znowu erygującego się folwarku wedle miejscowości Zalasy nazwanego, z wszystkiemi przyległościami i użytkami w Okręgu Wartskim Gubernii Warszawskiej, w Gminie Szmaszków położone, niegdy Stanisława Suchorskiego Obywatela Ziemskiego a po jego śmierci Teodora i Klemensa Synów jego a względem siebie braci Suchorskich dziedziców tychże Dóbr, w tejże wsi Smaszkowie przy swej Matce i głównej Opiekunce Emilii z Niemojowskich Suchorskiej Wdowie mieszkających, własne, obejmujące w sobie rozległości przybliżonym sposobem około włók 13, mórg 25, prętów kwadratowych 153, miary nowopolskiej, w której grunt należy do Klassy 2 i 3.

W Dobrach tych znajduje się Inwentarz dworski do gruntu przywiązany następujący: Wołów roboczych sztuk 12, koni fornalskich sztuk 4, krów dojnych sztuk 10, owiec różnego wieku i płci sztuk 480,pługów 3: z potrzebnemi rekwizytami i zaprzęgiem na 16 wołów, leter wozowych par 2, drabin dużych do siana sztuk 6, radło 1, lady do rznięcia z stalnicami 2, młynik stary do chędożenia zboża 1, i przetaków starych drucianych 5.

Włościan pańszczyznę robiących jest w całych Dobrach zajętych 6 Zagrodników, z których każdy robi ręczno po 3 dni w tydzień, a za to odbiera z dworu kopczyznę, po trzy pręty żyta, jęczmienia, owsa tatarki grochu, ma mieszkanie i ogrody, wszyscy zaś zależą od umowy, tudzież dwanaście chałópnic, którzy z mieszkań robią co tydzień pańskiego po dniu jednym.

Dzierżawcą Dóbr tych jest Adolf Łączkowski w skutek odbytej na dniu 29 Maja (10 Czerwca) r. b. w Dyrekcyi Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego licytacyi z których płaci ogólnie na wszystkie 3 lata czynszu dzierżawnego zł. 18505 czyli rs. 2775, kop. 75.

Dzierżawa jego kończy się dopiero z dniem 12 (24) Czerwca 1850 r.

Akt zajęcia wyż z daty powołany, Właścicielom Dóbr zajętych, Gothilfowi Lange jako dozorcy, Józefowi Ziołkowskiemu jako Wójtowi Gminy Szmaszków w dniu 4 (16) Sierpnia 1847 r: Gontramowi Myszkowskiemu Pisarzowi Sądu Pokoju Okręgu Wartckiego w dniu 5 (17) tegoż miesiąca i roku doręczony, następnie do Księgi Wieczystej Dóbr Szmaszkowa w dniu 27 Września (9) Października 1847 r. wniesiony, a do Księgi Zaregestrowań Trybunału tutejszego w dniu 4 (16) Października tegoż roku wpisany i zaregestrowany został.

Sprzedaż Dóbr tych odbywać się będzie na Audyencyi Publicznej Trybunału Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu w miejscu zwykłych posiedzeń.

Warunki licytacyi i przedaży, oraz zbiór objaśnień w Biurze Pisarza Trybunału, i u popierającego wywłaszczenie Patrona Gowarzewskiego każden z interessentów przejrzeć sobie może.

Pierwsze ogłoszenie warunków licytacyi i przedaży na Audyencyi Trybunału tutejszego w Kaliszu w dniu 18 (30) Listopada 1847 roku o godzinie 10 z rana nastąpiło, drugie zaś dnia 2 (14) Grudnia, a trzecie dnia 16 (28) tegoż miesiąca 1847 r. odbyło się termin do tymczasowego przysądzenia dóbr tych oznaczony został na dzień 16 (28) Stycznia 1848 godzinę 9 z rana odbyć się miany na Audyencyi Publicznej Trybunału tutejszego. Extrahenci małżonkowie Wysoccy podali za te dobra rs. 7230.

Kalisz d. 16 (28) Grudnia 1847 r.

Franciszek Salezy Wołowski.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1848 nr 269

(Ν. D. 4467) Rejent Kancellaryi Ziemiańskiej Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.

Ogłasza się wiadomość otwarcia spadku po Salomonie Seelig Kara*, (…) co do kapitałów:       

13, złp. 5000 i kary rs. 90 w w dziale IV. ad Nr. 1 na dobrach Smaszkowie Α. В. C. Okręgu Wartskiego: 

(...) z wyznaczeniem półrocznego terminu na dzień 3 (15) Marca 1849 r. o godzinie 10 z rana tu w Kaliszu w méj Kancellaryi dla zgłoszenia się osób do spadku tego interessowanych pod prekluzyą dla niestawających.  

Kalisz dnia 12 (24) Sierpnia 1848 r.

M. Basiński.

*nieczytelne

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1856 nr 260

(N. D. 6390) Pisarz Kancellaryi Ziemiańskiej Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.

Po śmierci: Stanisława Suchorskiego właściciela dóbr Smaszków lit. А. В. C. w Ogu Wartskim i Marcelego Truszkowskiego właściciela dóbr Piotrowo z Ogu Szadkowskiego, otworzyły się spadki do regulacyi których wyznaczam termin prekluzyjny na d. 15 (27) Maja 1857 r:

Kalisz d. 3 (15) Listopada 1856 r.

J. N. Zengteller.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1858 nr 250

(N. D. 5314) Sąd Policyi Poprawczej Wydziału Kaliskiego.

Zapozywa Romana Iłowieckiego lat 37 liczącego, katolika, ostatnio dzierżawcę dóbr Smaszkowa tamże zamieszkałego, ażeby w ciągu najdalej dni 30 licząc od daty niniejszego ogłoszenia niezawodnie w Sądzie tutejszym celem ogłoszenia mu wyroku Sądu Kryminalnego Gubernii Warszawskiej się stawił, albowiem wrazie przeciwnym jak prawo mieć chce postąpionem znim będzie.

Tyniec d. 27 Paźdz. (8 Listop.) 1858 r.

Sędzia Prezydujący, Ruprecht.

Wiadomości z Pola Bitwy 1863 nr 10

Oddział powstańców powiatu Kaliskiego, pod dowództwem Franciszka Parczewskiego, zaniepokojony w okolicach Grabowa maszerował w Wieluńskie. Pod Ochedzynem stoczyła tylna jego straż szczęśliwą potyczkę z moskiewską awangardą od Kalisza zanim idącą: 4-ch moskali poległo; z naszych zginął z kawaleryi Browarski ekonom ze wsi Szczytniki i 2-ch strzelców raniono. Dnia 22kwietnia, o 10 rano oddział spoczął na chwilę w boru około pustkowia Kluski pod Cisową, gdy wystrzały wedet oznajmiły zbliżanie się nieprzyjaciela od strony Kalisza; w szyku bojowowym przyjęli nasi moskwę celnemi strzałami. Bój trwał kilka godzin z korzyścią po naszej stronie, gdy nadeszły posiłki moskalom od Częstochowy i Sieradza, biorąc naszych we trzy ognie; 14 rot i dwa działa wprowadziła moskwa w bitwę, naszych było 600. Ulegając tak przeważnej sile oddział Parczewskiego, rozsypał się, ażeby się zebrać w innym punkcie. Z naszej strony poległo 29, rannych mamy 40, i pewną liczbę zabrano nam do niewoli; między zabitymi znajdują się:Teodor Suchorski właściciel Smeszkowa, Michał Gałczyński właściciel Poniatówka, Anastazy Jezierski właściciel Góry, Stanisław i Józef Fornalscy, włościanie z Żelisławia.

Dziennik Powszechny 1863 nr 154

(N. D. 3126) Pisarz Kancelarji Ziemiańskiej Gubernii Warszawskiej w Kaliszu. Po śmierci:

1. Teodora Suchowskiego, niegdy właściciela dóbr Smaszków lit. A. B. C. wraz z częścią Kostrzewice lit. A. w Okręgu Wartskim położonych.  

Otworzyły się spadki, do regulacji których, wyznaczam termin ostateczny, na dzień 6 (18) stycznia 1864 r. w tutejszej Kancelarji Ziemiańskiej, pod prekluzją. Kalisz d. 22 Czerwca (4 Lipca) 1863 r. J. Ziemięcki.

Dziennik Warszawski 1870 nr 236

N. D. 8375. Rejent Kancelarji Ziemiańskiej w Kaliszu.

Po śmierci Wojciecha Pułaskiego, właściciela nieruchomości jako to: domu w Kaliszu pod Nr 500. dóbr: Grochowy, Janiszew, Grzymiszew, Siąszyce, Pieronów, Okręgu Konińskiego, wierzyciela: na dobrach Opojewice pod Nr. 8*, 24 i 25 sumę razem rs. 5,150* działu 4 wynoszącą, Okręgu Wieluńskiego, (...) Smaszków Okręgu Wartskiego działu 4 ad Nr 19 b. rsr. 1,500, (…) wszystkie powyższe z procentami. Wrząca Okręgu Wartskim dział 4 Nr. 31. rsr. 1514 kop. 78 z procentem. kosztów rs. 26 i Nr. 19, 20, 25, 26, otworzył się spadek, do uregulowania takowego termin na dzień 7 (19) Maja 1871 r. w Kancelarji Ziemiańskiej przed podpisanym Rejentem w Kaliszu, wyznacza się.

Kalisz d. 14 (26) Października 1870 r.

J. Białobrzeski.

*nieczytelne

Dziennik Warszawski 1870 nr 253

Zapozywa niniejszym Marjannę Wehrową wyrobnicę i Rocha Odmianowskiego kowala, obojga ostatecznie w wsi Smaszków, gminy Błaszki, Powiatu Kaliskiego mieszkających, obecnie niewiadomych z miejsca pobytu, aby się w przeciągu dni 30-stu stawili w Sądzie tutejszym, gdyż w przeciwnym razie podług prawa postąpionem będzie.

Kalisz dnia 7 (19) Listopada 1870 r.

Sędzia Prezydujący,

Radca Dworu, Bromirski.

Dziennik Warszawski 1871 nr 255

Wiadomości krajowe.

Wypadki w kraju tutejszym w drugiej połowie września.

(…) Z innych wypadków, najszkodliwszemi, z powodu swych następstw, były pożary, których w całym kraju przez ten czas wydarzyło się 60. (…) W gubernji kaliszskiej było 8 pożarów. Z tych najwięcej niszczący we wsi Smaszkowie, gminie Błaszki, powiecie kaliszskim. Ogień zjawił się najprzód w parowej młocarni; pożar zniszczył samą maszynę, oraz szopę zbożową i oborę, należące do obywatela Gątkiewicza. Strata z tego pożaru wynosi do 5,720 rub. za spalone zboże w ziarnie i rozmaite przyrządy gospodarskie.

Kaliszanin 1873 nr 44

Katalog kościołów i duchowieństwa djecezji Kujawsko-Kaliskiej na r. b. podaje, że w dekana­cie kaliskim jest 34 parafij, mianowicie:

3) Błaszki miasto, kościół p. w. Św. Anny, wymurowany w. r. 1779 przez Ignacego Lipskiego; na cmentarzu jest kaplica p. w. Śgo Jana Ewang. Parafja ta liczy 4350 dusz. Do niej należą: m. Błaszki, wsie: Żelisław, Bukowina, Bronczyn (z kaplicą N. M. P.), Gzików, Chrzanowice, Borysławice, Kokoszki, Wójcice, Kołdów, Woleń, Domaniew, Maciszewice, Kociołki, Jadamki, Kwa­sków, Kostrzewice, Zawady, Smaszków. Probo­szczem tej parafji od r. 1853 jest Wjks. Tomasz. Piskorski (ur. r. 1817, kapłan od r. 1840), wika­rym od r. 1872 ks. Mikołaj Karwaciński, refor­mat (ur. r. 1834, kapłan od r. 1861. 

Kaliszanin 1874 nr 66

Dyrekcja Szczegółowa

Towrzystwa Kredytowego Ziemskiego

w Kaliszu.

Podaje do wiadomości stowarzyszonych wła­ścicieli ziemskich, zamierzających zaciągnąć po­życzkę Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, iż w miejsce W-ych Grabowskiego Stanisława właściciela dóbr Rychnów A, i Gałczyńskiego Antonie­go właściciela dóbr Kuchary Kościelne, wybranych na Radców tutejszej Dyrekcyi Szczegółowej na wyborach w dniu 14/26 maja r. b. odbytych, na mocy decyzyi Komitetu Towarzystwa Kredytowe­go, z dnia 11/23 lipca r. b. powołani zostali na Delegatów takowych:

W. Cezary Gątkiewicz właściciel dóbr Smaszków na powiat kaliski, i W. Władysław Kowalski właściciel dóbr Wola Łaszczowa, na powiat koniński.

Za Prezesa Załuskowski.

Za Pisarza L. Nowosielski.

Kaliszanin 1875 nr 50

Straszna klęska gradobicia, połączona z uraganem, niszczącym drzewa, wiatraki, stodoły i t. d., przeszła w okolicy błaszkowsko-sieradzkiej w niedzielę d. 20 b. m. rano. Podług wiarogodnych, a tylko dotychczasowych wiadomości, ze szczętem oziminy zniszczone we wsiach: Wrzący, Kliczkowie małym, Gruszczycach, Wągłczewie, je­dnej części Łubny, Wróblewie, Noskach, Smardzewie, Kłocku, Lubanowie (folwark do Błaszek na­leżący), Smażkowie, Adamkach, Kociołkach, Kostrzewicach, Zawadach, Kwaskowie, Orzeżynie, Równy, Inczewie, Tubądzinie, w części Gaci Wartskiej, Łabędziach, jednym z folwarków Kalinowy, Chabierowie, w części Bartochowa, Małkowie, Bi­skupicach, Charłupi małej, Dzierlinie, Kościerzy­nie, Łosińcu, Zapuście, Wólce, Susze, w części Kobierzycka, Kawęczynku, Raczkowie, Zagajewie, Brudzewie, w części Głaniszewa i w Gołuchach. Od Kłocka burza ta miała zwrócić się szero­kim szlakiem ku Prażce, lecz bliższych wiadomo­ści nie posiadamy dotąd. Wiele z wymienionych dóbr nie było ubezpieczonych od gradobicia. W obec tak rozległej klęski, jakże smutno przypomnieć, że z wielkim trudem u nas zaszczepiać się daje kwestja stowarzyszeń zabezpieczających. Dotychczas wiemy o czterdziestu i jednym mająt­kach, w których znając miejscową produkcję, napewno przecięciowo liczyć możemy pojedynczą przeciętną stratę na 4 do 5 tysięcy rubli; repre­zentuje to kapitał przeszło 150,000 rs. w oziminach, a gdzież łąki zamulone, uniesione przez wo­dę trawy, kartofle, jarzyny? budynki, wiatraki, dachy poruinowane? Daje to wiele do myślenia, jeżeli zwrócimy uwagę na ciężary, powstające z ma­jących się wnosić podatków skarbowych, gmin­nych i t. d. Sądzimy, że Wyższa Władza zwróci uwagę na tak smutny stan obywateli, w skutek tej katastrofy, robiąc możebne ulgi w poborze podatków; zaś pp. obywatele ze swej strony zwró­cą szczególną pieczołowitość na biednych włościan, którzy do ostatniej ruiny tym nagłym ciosem klęski przywiedzionymi zostali, już to dając im możliwy zarobek, już to ułatwiając sposobność do niego, choćby czasowo, w dalszych stronach, ku czemu stosunki obywatelskie dopomódz mogą. Przeszkadzając działaniu wyzyskiwaczy z jednej strony, a dając możność pracy, z drugiej uchronią ich od rozwinięcia się złodziejstwa i rozboju, które zakrze­wiać się już potrafiły przed niedawnym czasem, jak tego smutne już doświadczenie dowiodło w Sie­radzkiem i Kaliskiem, w niektórych bliżej szossy położonych miejscowościach. Myśleć więc i rato­wać się wspólnemi siłami. Q

Kaliszanin 1875 nr 50

W innej, gradobicia, o którem mowa, dotyczącej korrespondencji, podają nam następną alfabetycznym ułożoną porządkiem, listę dotknię­tych tą klęską majątków Adamki, Bartochow, Biskupice, Bliźniew, Błaszki, Borzysławice (stodo­ła dworska obalona), Brudzew, Brzeźno, Bukowina, Chabierow, Charłupia Wielka i Mała, Dąbro­wa, Domaniewo (tu oprócz zupełnego zniszczenia zasiewów przez grad, ogień w skutek uderzenia piorunu, spalił wszystkie budynki, z wyjątkiem do­mu mieszkalnego), Dzierlin, Gać Wartska, Głaniszew, Gołuchy, Gruszczyce, Gzików, Inczew, Kalinowa, Kawęczynek, Kliczków Wielki i Mały (w pierwszym ośm budynków włościańskich oba­lonych), Kłock (dwadzieścia dwa budynki włościań­skie obalone), Kobierzycko, Kociołki, Kostrzewice, Kwasków, Lubanow, Łabędzie, Łosiniec, Łubna, Małków, Młocin, Noski, Orzeżyn, Raczków, Rakowice, Równa, Swardzew, Smaszków, Stok, Susza, Tubalczew, Tubądzin, Wągłczew, Wojków, Wólka, Wróblew, Wrząca, Zagajew, Zawady, Zapust, Żelisław.

Słychać o zabitych od pioruna ludziach, o dzie­ciach niesionych trąbą powietrzną i przerzuca­nych w niewiarogodne odległości i t. p.

Kaliszanin 1885 nr. 56

Ofiary. Złożono w ekspedycji "Kaliszanina" zebrane w dniu 21 czerwca we wsi Smaszkowie rs. 43 na niezamożnych uczniów gimnazjum kaliskiego. B. P.

Kaliszanin 1885 nr. 57

W d. 23 t. m. we wsi Smaszkowie, pow. kaliskim, w skutek pożaru powstałego z niewiadomej przyczyny, spaliły się: stodoła i obora ubezpieczone na 1720 rubli. Oprócz tego spaliło się 400 owiec i różne maszyny rolnicze ubezpieczone na 1300 rs., a nieubezpieczonych ruchomości zgorzało przeszło na 400 rs.

Kurjer Warszawski (dodatek poranny) 1894 nr 38

Przemysł mleczarski.

W d. 15-ym z. m. w urzędzie gminnym w Błaszkach odbyła się narada okolicznych ziemian.

Przedmiotem obrad był projekt założenia wielkiej mleczarni w dobrach Borysławice.

Właściciel tego majątku, p. Stefan Arnold, zbuduje wielką centryfugę parową pod kierunkiem specjalisty z Oldenburga.

Roboty około jej budowy mają być ukończone już w maju r. b., obok centryfugi założony będzie chlew na 100 wieprzy do tuczenia.

Do centryfugi tej całą produkcję mleka dostarczać mają dominia: Bronczyn, Stok, Gzików, Główczyn, Suliszewice, Maciszewice, Woleń, Smaszków, Zawady, Dziebendów, Słomków, Łubna, Gruszczyce, Żelisław, Emiljanów, Równa, Kobierzysko, Smardzew, Nacesławice, Świnice, Trzebiny, Stace i Szczytniki, które wszystkie razem posiadają około 600 krów.

Kontrakt ma podpisać także p. Greve z Biskupic, posiadający około 100 krów.

Cena mleka, dostarczanego do mleczarni, ustanowiona została na lat sześć w miesiącach: maju, czerwcu, lipcu i sierpniu po 12 kop. za garniec czterolitrowy: we wrześniu, październiku, marcu i kwietniu po 14 kop.; w listopadzie, grudniu, styczniu i lutym po 16 kop.

Dostawcy mleka do każdych 100 rs., wziętych na dostarczone mleko, mają dodać po 1 1/2 korca kartofli dla wieprzów.  

Gazeta Świąteczna 1896 nr. 820

O babie oszustce. Opowiem, co się we wsi Smaszkowie niedawno jednéj trafiło wdowie (wieś ta w powiecie kaliskim leży). Raz do téj wdowy w czasie wieczerzy przyszła kobiéta jakaś nieznana, prosząc o nocleg. Mówiła: - Zrana wyruszę dodom. Powracam z miasta od dzieci. - Wdowa, dobra niewiasta, przyjęła obcą, trzy dnie żywiła, koszulą, kiecką własną okryła. Tamta za wszystko jéj dziękowała, huczną nagrodę obiecywała. Więc wdowa na koszt się nie ogląda, dostarcza, czego tamta zażąda: gorzałki, cukru, herbaty, kawy i strucla dla tém lepszéj zabawy. Aż dziesięć złotych na to straciła; jeszcze u ludzi dopożyczyła. A baba wciąż o sobie gadała, jakie przygody w podróży miała: jak w Częstochowie kilka dni była, jak za procesją berło nosiła, z Arcybiskupem obok chodziła, a takim wdzięcznym głosem śpiewała, aż potém chrypki silnéj dostała. Gdy wreszcie przyszło rozstać się z wdową, powiada do niéj: Moja Pawłowo, jedźcie-no ze mną! Moja osada we wsi Świnicach. Będę wam rada, dam w upominku mąki i kaszy, nie pożałuję też i okrasy. Wdowa serdecznie się ucieszyła, zaraz furmankę we wsi zgodziła, wzięła naczynia: torby na kaszę, także na mąkę i na okrasę, na len i płótno wzięła sznuruszka, nie zapomniała na miód garnuszka, bo tamta chwaląc bogactwo swoje mówiła, że ma i pszczółek roje. Wdowa i córkę z sobą zabrała, gdyż baba służbę jéj szykowała i nawet męża wyswatać miała. Widząc, że biorą paszę na drogę, baba powiada:-Toć i ja mogę konie przekarmić. Po co bierzecie paszę, gdy u mnie dość jéj znajdziecie? Lecz furman zabrał, baby nie słuchał i dobrze, bo by w palce był dmuchał. Lecz posłuchajcie, jak się skończyła wyprawa, jak się też wypłaciła, ta baba. Gdy przed dwór zajechali w Świnicach, rzecze: - Wy jedźcie daléj do mojéj chaty, tam za brzezinę, a ja tu wpadnę po koniczynę.- Jadą, gdzie kępa brzóz się zieleni. Gdzież ta osada? Widzą zdziwieni budynek dworski. Furman powiada:-To jakaś sztuczka. -Wdowa wysiada z sanek i pyta, mówiąc nazwisko owéj kobiéty, czy dom jéj blizko. Lecz to nazwisko we wsi nieznane, znać przez oszustkę jakąś przybrane. Wdowa wyrzeka: „Com ja zrobiła! pocóżem tyle grosza straciła! Gdzie ma koszula, moja spódniczka, gdzie jest mój czepek i moja kiecka? Wracajmy prędzéj, może spotkamy oszustkę." Jadą-u dworskiéj bramy baba na chwilę znowu mignęła, lecz zobaczywszy ich, nogi wzięła za pas i znikła. Wdowa siedziała trzy dnie w Świnicach, baby szukała, ale daremnie. - Co opisałem, to od Pawłowéj saméj słyszałem; lecz tu imienia mego nie kładźcie, jak się nazywam, sami zobaczcie. Proszę mi przebaczyć, żem źle opowiedział, lecz jam tylko jedną zimę w szkole siedział; było to w młodości, dziś nic nie zostało; żeby było więcéj, to by się przydało.

Sport 1900 nr 5

Z kniej i pól.

W Smaszkowie, w pow. Kaliskim u p. A. Setkiewicza, 20. stycznia polowano w r2 strzelb: zabito 94 zające i 5 kuropatw.

Gazeta Kaliska 1900 nr. 22

Kronika myśliwska. Dnia 20 b. m. na odbytem polowaniu w Smaszkowie u W -go A. Gątkiewicza, w 12 strzelb zabito 94 zajęcy i 11 kuropatw. Królem polowania był p. Feliks Murzynowski.

Gazeta Kaliska 1903 nr 63

Ważne dla pp. Ogrodników! 1 1/2 wiorsty od stacji kolei Kaliskiej „Kociołki" są do wydzierżawienia każdego czasu dwa ogrody owocowo-warzywne za przystępną cenę. Wiadomość w Smaszkowie, przez st. p. Błaszki.

Gazeta Kaliska 1905 nr 240

Wypadek z młockarnią. Przy młóceniu zboża w dn. 30 b. m. na folwarku Smaszków, gm. Błaszki, została pochwyconą przez wał transmisyjny 18 letnia robotnica Marjanna Szymanek. Nieszczęśliwa z poważnemi uszkodzeniami lewej ręki i głowy została odwiezioną w stanie nieprzytomnym na kurację do szpitala św-Trójcy. 

Ziemia Sieradzka 1919 lipiec

Ogłoszenie. niżej podpisany ogłasza, że w majątku Smaszków, powiatu Kaliskiego, odległym od miasta i stacji kolejowej Błaszki o 2 wiorsty, na mocy tytułu wykonawczego Sądu Pokoju w Błaszkach, odbędzie się dnia 16 lipca 1919 roku od godziny 9 rano sprzedaż przez PUBLICZNĄ LICYTACJĘ ZA GOTÓWKĘ ruchomego majątku, pozostałego po śmierci ś.p. Alojzego Gątkiewicza i składającego się z pary karych, wyjazdowych koni, karety, półkrytego powozu na gumach, uprząży, liberji dla stangreta, mebli, garderoby, bielizny, pościeli i t. p. domowych sprzętów, oszacowanych na ogólną sumę 21,900 marek. Licytację prowadzić będzie komornik rządowy p. Charzyński, zamieszkały w Błaszkach. Ostrów (Poznańskie), dnia 7 lipca 1919 r. ANTONI GĄTKIEWICZ.

 

Gazeta Kaliska 1925 nr 275

— Z Błaszek (koresp. wł). W niedzielę wypadło mi być w Błaszkach w kościele na sumie. Słyszałem, jak proboszcz, po pięknem kazaniu o zadaniach życia, czytał sprawozdanie ze składek na kupno trzech nowych dzwonów. Cała parafja ma 9 tysięcy morgów ziemi, z czego pięć tysięcy należy do 12-tu rodzin obywatelskich, a 4 tysiące do 600 rodzin chłopskich!! Przez dwa lata zbierania ofiar, małorolni oddali kościołowi prawie wszystko t.j. 2.400 zł., a dwory przez te 2 lata złożyli zaledwie 300 zł. na conto należnych trzech tysięcy?
Słyszałem, że majątek Smaszków, mający przeszło 600 mórg ziemi, nie dał ani grosza — to samo Lubanów i kilka innych. Mówił proboszcz, że wszystko naokoło idzie w ruinę, gdyż bogaci o potrzebach kościoła wiedzieć nie chcą — prosił więc wszystkich o wyrównanie rachunków w dobry sposób bez uciekania się do egzekucji sądowych. Ze smutnymi refleksjami wyszedłem z kościoła, bo jeżeli taka masa narodu, jaką widziałem w świątyni, słyszy często tu i owdzie podobne, a nie daj Boże, prawdziwe relacje, to już żadna propaganda bolszewicka gorzej ludu dla dworów nie usposobi, zwłaszcza, gdy ten naród widzi, że panowie mają na wszystkie swoje rozkosze i wygody tylko nie mają dla kościoła.    Kaliszanin.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/17/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Kaliskiego na gromady.

Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego, zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

II. Obszar gminy wiejskiej Błaszki dzieli

się na gromady:

9. Kostrzewice, obejmującą: wieś Kostrzewice, wieś Smaszków, folw. Smaszków, folw. Lubanów.

 § 2.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Kaliskiemu.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

(—) Hauke-Nowak Wojewoda.

Echo Kaliskie Ilustrowane 1933 r.

Pozbawieni pracy za należenie do swego Związku. Informują nas, że właściciel dom. Smaszków, p. Walewski, zwolnił bez uprzedniego wymówienia pracy 14 robotników sezonowych. Głównym powodem zwolnienia miał być fakt, że zwolnieni robotnicy zapisali się do Związku robotników rolnych. Stanowisko takie wydaje nam się dość dziwne, gdyż trudno pomyśleć o tem, aby robotnikowi nie było wolno należeć do jego organizacji zawodowej. Do Związku Ziemian na pewno go nie przyjmą!... W sprawie tej Związek robotników rolnych wniósł skargę przeciwko p. Walewskiemu do Komisji rozjemczej.

Echo Kaliskie Ilustrowane 1933 r.

Urząd Stanu Cywilnego Krotoszyn (obwód miejski) Nr. listy zap. 60/33. Zapowiedź Podaje się do ogólnej wiadomości, że: Tadeusz Staroński, kowal, stanu wolnego, zamieszkały w Smaszkowie, gmina Błaszki, powiat kaliski, syn rolnika Wojciecha Starońskiego i tegoż małżonki Marjanny z Musielaków, zamieszkałych w Smaszkowie, gmina Błaszki, powiat kaliski; Maria Małecka, robotnica, stanu wolnego, zamieszkała w Krotoszynie, ul. Leśna 16, córka inwalidy wojennego Józefa Małeckiego zamieszkałego w Krotoszynie i tegoż małżonki Anny z domu Kostka, zmarłej i ostatnio zamieszkałej w Krotoszynie, pragną zawrzeć związek małżeński. Ogłoszenie zapowiedzi nastąpić winno w czasopiśmie "Echo Kaliskie Ilustrowane" i w Krotoszynie. Krotoszyn, dnia 6. X. 1933 r. (obwód miejski) Urzędnik stanu cywilnego w zastępstwie: (—) Michałek.

Dziennik Łódzki 1957 nr 139

29 czerwca Zjazd Powiatowy Kółek Rolniczych pow. kaliskiego.

W dniu 29 czerwca br. odbędzie się w Kaliszu Powiatowy Zjazd Kółek Rolniczych. Zorganizowanie zjazdu wynikło z rzeczywistych potrzeb powołania na szczeblu powiatu organizacji, która by koordynowała prace coraz liczniej powstających kółek rolniczych.

Dotychczasowy dorobek kółek jest bardzo poważny i wyraża się w aktywnej działalności gospodarczej. W niektórych kółkach powstały zespoły produkcji materiałów budowlanych, maszynowe, hodowlane, uprawy łąk.

Do najbardziej aktywnych zaliczyć należy kółka rolnicze w Smaszkowie, Stawie, Gzikowie, które zakupiły maszyny rolnicze z rozwiązujących się GOM i wspólnie je użytkują, w Aleksandrji, gdzie członkowie przygotowują się do produkcji materiałów budowlanych.

W Kościelnej Wsi członkowie kółka budują własną zlewnię mleka, a w Jastrzębnikach zakupiono kilka macior hodowlanych do zorganizowanego zespołu hodowlanego.

Dominujący jest udział członków kółek rolniczych w elektryfikacji wsi kaliskiej. W chwili obecnej istnieje w powiecie 19 zespołów elektryfikacyjnych obejmujących 28 gromad. Ogólny koszt elektryfikacji wyniesie przeszło 6 milionów zł. Jak widać z powyższego, delegaci poszczególnych kółek rolniczych będą mieli się czym pochwalić na zjeździe powiatowym.

W.