Oleśnica rzeka

Słownik Geograficzny:  

Oleśnica,  rzeka w pow. wieluńskim, poczyna się pod wsią Radostów, na półn.-zach. od Wielunia, przyjmuje wody z różnych ścieków i błot Klonowskich, na pograniczu Brąszewic i Kraszewic, w pow. sieradzkim, płynie ku wschodowi pod Młyniskiem, Kopydłowem, Małyszynem, ztąd przybiera kierunek wsch.-północny, płynie pod Skrzynnem, Stolcem, Niechmirowem i na północ Rychłocic wpada z lew. brzegu do Warty. Od Stolca do Niechmirowa przepływa przez pow. sieradzki. Długa 35 w. Przyjmuje z praw. brzegu pod Kopydłowem strumień od Rychłocic i Krzyworzeki, poniżej strumień od Wielunia, zwany Bobrek. Z lewego pod Stolcem strumień od Huty i Złoczewa. J. Bliz.

 

Oleśnica rzeka
Długość 44.65 km. Źródło w okolicy wsi Biała w gminie Biała. Płynie na zachód w kierunku wsi Wygoda, przecina drogę Świątkowice-Łagiewniki. Pomiędzy wsiami Kąty i Platoń rozpoczyna bieg w północnym kierunku. Od wschodu opiera się o las, na wysokości wsi Bielawy wkracza na tereny leśne, z lasu wypływa pod Kłoniczkami, mija Wiry, Chojny i Hutę. Na wysokości wsi Knapy skręca na wschód. Przepływa nad wsiami Kozub i Garbierką i dociera do drogi Wieluń-Sieradz.  Płynie w kierunku wschodnim i przepływa przy wsi Dąbrowa Miętka. Na południe od wsi Stolec wpływa do niej rzeka Pyszna. Rzeka zaczyna płynąć w kierunku północno-wschodnim. Oleśnica wpada w dzikie, nieuregulowane koryto otoczone zwartym kompleksem leśnym. Następnie pod Niechmirowem mija drogę Burzenin-Szynkielów, wieś Zamoście i młyn na Światłowiźnie. Wpada do rzeki Warty przy wsi Mała Wieś.

Na załączonej mapie zaznaczyłem możliwości spływu rzeką kajakiem.

 

1783

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-89, karta 314.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Iż ja będąc wezwany na affektacją i urzędowną rekwizycją Wo Jmc Pa Eustachego Skórzewskiego Cześnika Bracławskiego, dóbr Świątkowic dziedzica dnia dzisiejszego na granicę dóbr tychże między dziedzinami Świątkowicami z jednej i Czarnożyłnami z drugiej strony będącemi w roku teraźniejszym miawszy sobie dla tym rzeczywistszej prawdy przydanych dwóch Jmciów szlachty, to jest Alexandra Trzebuchowskiego i Michała Cichockiego zszedłem, i tamże przy strumieniu Oleśnica zwanym graniczącym między dobrami rzeczonemi widziałem rzeki, czyli strumienia rzeczonego idąc od narożników Dymkowskiego, Świątkowskiego, Czarnożylskiego i Okalewskiego po prawej ręce dębów dwa ściętych, trzeci nacięty w gruncie własnym dóbr Świątkowic oglądałem. Co jako rzetelnie oglądałem tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.  

 1784

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-90, karta 9.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Iż ja będąc wezwany na urzędowną rekwizycją Jaśnie Wielnożnego Adama Hrabi Brzostowskiego Orderu Orła Białego Kawalera, dóbr Czarnożył, Okalewa i innych do Klucza Czarnożyłskiego należących dziedzica, miawszy z sobą dwóch Jchmc szlachty, to jest urodzonych Zachariasza Kłoczkowskiego i Józefa Wilczyńskiego dla tym rzeczywistszej prawdy sobie przydanych dnia 17 miesiąca i roku teraz bierzących na grunt wsi Okalewa, czyli raczej do lasu do pomienionej wsi Okalewa należącego z dawien dawności w aktualnej posessji Jaśnie Wielmożnego rekwirenta zostającego, żadnej kwestji niepodległego, przy rzece Oleśnica zwanej leżącego, która rzeka czyli jej koryto dobra Okalów od dóbr Unikowa z dawnych wieków rozgranicza zszedłem, i tamże z pomienioną szlachtą widziałem z tej strony rzeki Oleśnica pniów olszowych świeżo ściętych w pierwszym miejscu to jest od Ław 60, w drugim zaś miejscu naprzeciwko Pustkowia Rzep zwanego do Klucza Czarnożylskiego należącego pniów takowychże 70. Te zaś olsze są pościnane przez poddanych z Unikowa z rozkazu Wo Jmc Pana Franciszka Psarskiego tychże dóbr Unikowa dziedzica i do tychże dóbr Unikowa przez pomienionych poddanych zabrane i zwiezione. Co jako rzetelnie widziałem i oświadczone miałem, tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.  

1789

 

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-92, karty 135-136.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Iż ja będąc wezwany na urzędowną rekwizycją JWo Adama Hrabi Brzostowskiego Orderu Orła Białego Kawalera dóbr Czarnożył, Okalewa i innych dziedzica mając z sobą dwóch Jchmc szlachty, to jest urodzonych Walentego Błeszyńskiego i Zachariasza Kłoczkowskiego dla tym rzeczywistszej prawdy sobie przydanych, dnia wczorajszego do lasu do wsi Okalowa JWo rekwirenta dziedzicznej należącego i zawsze spokojnie używanego z pomienioną szlachtą zszedłem, a najprzód przyszedłszy w brzeg Oleśnicy rzeczki tak zwanej, wieś Uników od wsi pomienionej Okalewa odgraniczającej przy gruncie Okalewskim, i do lasu Kozub zwanego w tymże gruncie Okalewskim leżącego, widziałem niezliczoną liczbę pni olszyny przez poddanych Unikowskich z rozkazu Wo Jana Psarskiego Podwojewodzego Wieluńskiego ściętych i wziętej, dalej idąc w środek tego lasu Kozub zwanego i w brzegi jego oglądałem pni sosnowych, jodłowych, i grabowych kilkadziesiąt podobnym sposobem przez poddanych Unikowskich ściętej i wziętych, w brzegu zaś pomienionego lasu Kozub od wsi Huty JWo rekwirenta Brzostowskiego dziedzicznej leżącym niedaleko rzeczki Oleśnicy zwanej widziałem pięć dębczaków przez pracowitego Józefa Jackowskiego z wsi Dobroszyny Wgo Jana Nepomucena Rychłowskiego Chorążyca Piotrkowskiego dziedzicznej poddanego ściętych i przez niego zabranych, a w brzegu tegoż lasu Kozuba od granicy Rudlickiej leżącym, oglądałem dwie sosny duże przez poddanych Wo Rychłowskiego Michała Rabendę i Szymona Michalaka ze wsi Woli do Rudlic należącej ścięte i zabrane, na ostatek w środku tyle razy wspomnionego lasu Kozub zwanego widziałem jawor duży przez pracowitego Marcina Michalaka z wsi Woli Wo Rychłowskiego dziedzicznej poddanego ścięty, z którego sztukę w długości na sążni półtora lub więcej tenże Michalak zabrał. Co jako rzetelnie widziałem i oświadczone miałem tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.  

 

1789

 

Agad, Księgi grodzkie wieluńskie relacji, Acta castrensia relationum, sygn. 60-92, karty 269.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Iż ja będąc na urzędowną rekwizycją JWo Adama Hrabi Brzostowskiego Orderu Orła Białego Kawalera wsi Okalewa i Chuty do Klucza Czarnożylskiego należących dziedzica wezwany miawszy z sobą dwóch Jchmc szlachty, to jest urodzonych Walentego Błeszyńskiego i Zachariasza Kłoczkowskiego dla tym rzeczywistszej prawdy przydanych dnia wczorajszego na grunt do Okalewa i Chuty należący przy rzece Oleśnica zwanej wsie przerzeczone Okalów i Chutę od wsi Unikowa oddzielającej i rozgraniczającej leżącej z pomienioną szlachtą zszedłem,  i tam widziałem niedaleko Pustkowia Rzep zwanego do tejże wsi Okalewa należącego tamę na tejże rzece Oleśnica zwanej granicznej przez Wo Psarskiego dóbr wsi Unikowa w Województwie Sieradzkim sytuowanej dziedzica uczynioną przez której tamy wybicie i drzewem założenie woda z rzeki wypływająca grunta i łąki wsiów Chuty, i Dymki znacznie ze szkodą JWo rekwirenta i poddanych tychże wsiów zalewa. Co jako widziałem tak podług obowiązku przysięgi mojej zeznaję.    

 

Łódzki Dziennik Urzędowy 1939 nr 11

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 14 grudnia 1938 r.

o wykonaniu w powiecie wieluńskim regulacji rzek Pysznej i Oleśnicy, odwodnienia „Bagien Starzenickich" i regulacji kanału Kopydłów-Krzyworzeka.

Na podstawie art. 13 ustawy z dnia 26-go października 1921 r. o popieraniu publicznych przedsiębiorstw melioracyjnych (Dz. U. R. P. Nr. 91, poz. 671) w brzmieniu ustawy z dn. 23 czerwca 1925 r. (Dz. U. R. P. Nr. 75, poz. 524), zmieniającej niektóre postanowienia ustawy z dnia 26 października 1921 r., Rozporządzenia Ministrów: Robót Publicznych, Skarbu, Spraw Wewnętrznych oraz Rolnictwa z dnia 21 listopada 1927 r. o statutach i rozporządzeniach, dotyczących publicznych przedsiębiorstw melioracyjnych (Dz. U. R. P. Nr. 122, poz. 950), oraz po wysłuchaniu opinii Rady Wojewódzkiej z dnia 24 marca 1938 roku postanawiam co następuje:

§ 1.

Regulacje rzek Pysznej i Oleśnicy, odwodnienie „Bagien Starzenickich" i regulacja kanału Kopydłów-Krzyworzeka mają być wykonane na podstawie projektów" i kosztorysów, zatwierdzonych przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych zarządzeniami z dnia 23 marca 1933 roku Nr. M. VIII-173/1, z dnia 6 sierpnia 1934 roku Nr. M. VIII-173/2/34, z dnia 31 maja 1935 roku Nr. M. X-56/1/34, z 18 maja 1936 roku Nr. M. VIII-180/1/34, z 14 lutego 1938 roku Nr. M. VIII-180/1/37, z 10 czerwca 1938 roku Nr. M. VIII-173/1 i z 5 listopada 1938 roku Nr. M. VIII-180/1/34 i określonych na 1,335,000 złotych. Suma kosztorysowa w razie zachodzących zniżek na ceny materiałów i robocizny ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu.

§ 2.

Roboty objęte powyższymi projektami zostaną wykonane jako przedsiębiorstwo Powiatowego Związku Samorządowego w Wieluniu przy pomocy Państwowego Funduszu Melioracyjnego, zasiłków powiatowych związków samorządowych i miast wydzielonych z powiatów pod względem administracji samorządowej, oraz udziałów spółki wodnej.

§ 3.

Dla pokrycia kosztów wykonywanych robót tworzy się fundusz budowy w wysokości zatwierdzonej sumy kosztorysowej, z którego będą po

krywane koszty budowy, koszt zarządu, kontroli, kolaudacji i wszelkich innych czynności urzędowych, związanych z wykonaniem budowy.

§ 4.

Do powyższego funduszu mają się przyczyniać:

a) Państwowy Fundusz Melioracyjny na podstawie art. 5 pkt. 2 lit. b) ustawy z dnia 26 października 1921 roku. (Dz. U. R. P. Nr. 91, poz. 671) zasiłkiem w wysokości 50% sumy kosztorysowej, zatwierdzonej przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych;
b) powiatowe związki samorządowe i miasta wydzielone z powiatów województwa łódzkiego bezwzrotnym zasiłkiem w wysokości 30% kosztów;
c) zawiązana na podstawie przepisów ustawy wodnej, spółka wodna udziałem w wysokości 20% kosztów budowy, które to 20% kosztów do czasu zorganizowania spółki wodnej będą zaliczkowo pokrywały powiatowe związki samorządowe i miasta wydzielone z powiatów.

§ 5

Będące w toku wykonania roboty będą prowadzone w miarę wpływów zasiłków z kredytów, przeznaczonych przez Skarb Państwa na Państwowy Fundusz Melioracyjny oraz zasiłków związków samorządowych i udziałów spółki wodnej.

Wysokości i terminy płatności zasiłków związków samorządowych i miast wydzielonych z powiatów ustalać będzie Wojewoda Łódzki przy współudziale wydziału wojewódzkiego. Wysokość i terminy płatności udziału spółki wodnej ustalać będzie Wojewoda Łódzki.

§ 6.

Oznaczone przez Wojewodę zasiłki, przypadające od związków samorządowych, będą wstawiane do odnośnych budżetów tych związków corocznie.

§ 7.

Utrzymanie urządzeń i budowli regulacyjnych oraz zarząd gruntami wywłaszczonymi — lub uzyskanymi wskutek robót regulacyjnych jest obowiązkiem spółki wodnej.

W tym celu zostanie utworzony fundusz konserwacyjny, do którego wpływać będą:

a) datki członków spółki wodnej,
b) datki zainteresowanych związków samorządowych,
c) dochody z grzywien zgodnie z art. 250 ustawy wodnej,
d) odszkodowania i dochody z gruntów, stanowiących własność przedsiębiorstwa.

Wysokość udziałów spółki wodnej i związków samorządowych w funduszu konserwacyjnym określi Wojewoda Łódzki przy udziale wydziału wojewódzkiego.

§ 8.

Zarząd funduszem budowy i funduszem konserwacyjnym obejmie Wojewoda Łódzki.

Roboty mogą być wykonane przez osoby i instytucje prywatne, organa spółki wodnej, organa państwowe i samorządowe, na które zgodzi się Wojewoda.

§ 9.

Kontrolę techniczną i finansową będzie wykonywał Wojewoda Łódzki, a kolaudacje Wojewoda Łódzki wspólnie z delegatami: zainteresowanego samorządu i spółki wodnej.

§ 10.

Wypłata zasiłków i rat kolaudacyjnych może nastąpić tylko w razie niepodniesienia zarzutów ze strony Wojewody Łódzkiego, lub Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych.

§ 11.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

(—) H. Józewski.

Rozporządzenie niniejsze zatwierdza się:

Minister Rolnictwa i Reform Rolnych:

(—) Jul. Poniatowski

za Ministra Skarbu: (—) T. Grodyński

Podsekretarz Stanu

za Ministra Spraw Wewnętrznych:

(—) Nakoniecznikow-Klukowski

Podsekretarz Stanu.