Czartki

Słownik Geograficzny:

Czartki Zborowskie i Laskowice, pow. sieradzki, gm. Wojsławice, par. Męka, wieś, kolonia i częściowi właściciele, odl. od m. powiatowego wiorst 11, ogólna rozległość morg. 1065, z tego w posiadaniu włościan-kolonistów 744 morg., w posiadaniu częściowych właścicieli morg. 321, ludności: katolików m. 127, kob. 118, prawosławnych m. 1, ewang. m. 95, kob. 85: razem 424 mk., posiada szkołę ewangelicką na 30 uczniów, wiatrak z produkcyą 200 korcy, grunta żytnie, gospodarstwo średnie. Br. Ch. i Żdż. Laskowice znajdują się w gminie Zduńska Wola.

Spis 1925 r.

Czartki, wś, pow. sieradzki, gm. Wojsławice. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 32. Ludność ogółem: 225. Mężczyzn 109, kobiet 116. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 207, ewangelickiego 18. Podało narodowość: polską 207, niemiecką 18.

Wikipedia:

Czartki-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Sieradz. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.

Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)

CZARTKI ZBOROWSKIE i Laskowice, par. Męka, p. sieradzki wieś i kolonia, ma 1065 mg z tego kolonistów 744 mg, a innych częściowych właścicieli 321 mg. Mieszkańców 424 z tego katolików 244, ewangelików 180. Jest szkoła ewangelicka, wiatrak z produkcją 200 korców, grunta żytnie. (SGKP t.1, s.771),

1992 r.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1854 nr 6

(Ν. D. 110) Sąd Policyi Prostej Okręgu Szadkowskiego.

We wsi Czartych Gminie Zduńska Wola znalezioną została zarznięta w d. 17 (29) Listopada r.b. dziewczyna imieniem Paulina niewiadomego z nazwiska i pochodzenia mająca lat około 22, budowy dobrej, wzrostu dobrego, ubrana w koszulę z płótna grubego w spódnice ze stanikiem z płótna niebieskiego, wzywa przeto wszelkie Władze iżby wrazie powzięcia wiadomości o nazwisku i pochodzeniu dziewczyny znalezionej natychmiast o tem dały znać Sądowi Policyi Poprawczej Wydziału Piotrkowskiego.

Szadku dnia 18 (30) Grudnia 1853 r.

Radca Honorowy, Sadowski.

Dziennik Warszawski 1870 nr 105

(Kronika pożarów). Podług otrzymanych z 10 gubernij kraju tutejszego wiadomości, w drugiej połowie marca r. b. miały miejsce znaczniejsze pożary w następujących miejscach:

2) W gubernji kaliszskiej: w dniu 5 (17) marca we wsi Czartki-Zborowskie (w pow. sieradzkim) spalił się dom, zaasekurowany na rs. 150; przy tym wypadku utracił życie Błażej Brzozowski, żołnierz dymisjonowany, natenczas złożony chorobą.

Dziennik Warszawski 1874 nr 263

N. D. 7528. Sąd Policji Poprawczej w Petrokowie. Wzywa Michała Unrad stałego mieszkańca wsi Czartki gminy Wojsławice, powiatu Sieradzkiego obecnie z pobytu niewiadomego, ażeby w ciągu dni 30 licząc od daty niniejszego stawił się w Sądzie tutejszym do ogłoszenia mu wyroku Sądu Kryminalnego w jego sprawie wydanego, w przeciwnym bowiem razie Sąd postąpi podług prawa. Petroków d. 3 (15) Grudnia 1874 r.

Dziennik Warszawski 1875 nr 8

N. D. 254. Pisarz Trybunału Cywilnego w Kaliszu.

Wiadomo czyni, iż na żądanie Mathiasa Abramsohn, kupca w mieście Zduńskiej Woli zamieszkałego, a zamieszkanie prawne do subhastacji dóbr Wojsławice z przyległościami z okręgu Szadkowskiego u Antoniego Zgleczewskiego Patrona Trybunału w Kaliszu, w temże mieście zamieszkałego, obrane mającego, od którego tenże Zgleczewski Patron stawać i kroki prawne czynić będzie, w poszukiwaniu sumy rs. 3910 k. 3 z procentem od dnia 15 (27) Maja 1874 roku od bcneficjalnych sukcesorów Bolesława Siemiątkowskiego, a mianowicie Zygmunta i Antoniego nieletnich Siemiątkowskich, których opiekunką główną jest Ludomiła ze Skrzyńskich Siemiątkowska ich matka, we wsi Biskupicach Okręgu Sieradzkim zamieszkanie prawne obrane mająca, jako właścicieli dóbr Wojsławice z przyległościami poszukiwaną sumą obciążonych, protokółem Franciszka Roweckiego Komornika z dnia 11 (23), 12 (24) i 13 (25) Listopada 1874 r., w drodze przymuszonego wywłaszczenia zajęte i zaaresztowane zostały, bez inwentarzy bo te własność dzierżawcy stanowią.

Dobra Ziemskie Wojsławice,

składające się z wsi i folwarku Wojsławice, oraz wsi Woli Wojsławskiej, folwarku i wsi Rembieski, folwarku Stradzew, osady Wiktorów, kolonji Annopole, Zborowskie Czartki, oraz Pratkowa i Zamłynie z zabudowaniami i obsiewami, tudzież lasem, propinacją, czynszami i tem wszystkiem co całość dóbr stanowi z wyjątkiem uwłaszczonych gruntów włościańskich.

Dobra te należą do własności Antoniego i Zygmunta nieletnich Siemiątkowskich, prócz folwarku Rembeski, zostają w dzierżawnem posiadaniu Józefa Orłowskiego z mocy kontraktu przed Paszkowskim Rejentem w Kaliszu dnia 25 Maja (6 Czerwca) 1873 r. zawartego, dzierżawa ta ma trwać do dnia 12 (24) Czerwca 1882 r. za cenę roczną rs. 2700. Położone są w gubernji Kaliskiej, powiecie Sieradzkim, gminie Wojsławice, Okręgu Szadkowskim, należą do parafji Korczew. Graniczą na wschód z dobrami Suchoczasy, na południe z dobrami Korczew, na północ z dobrami Kromolin, a na zachód z dobrami Wola Mącka. Odległo od miasta Sieradza wiorst 15, od Zduńskiej Woli 4, od osady Szadek 7, od miasta Kalisza 65.

Znaczniejsza zabudowania: 1. W folwarku Wojsławice dom o 3 kominach, 3 sieniach, 10 pokojach, z drzewa i cegły budowany, szkudłami kryty, zajmowany przez Orłowskiego dzierżawcę, przy dworze officyna z cegły palonej o 1 kominie zajmowana przez ludzi dworskich, ogród owocowy i warzywny w nim drzew dzikich około 6000 sztuk, owocowych około 2800, krzewów agrestu 300 i dzikich krzewów 600. W ogrodzie inspekta z 6 skrzyniami bez okien, oraz dom z drzewa, chlewiki, oranżerja o 3 kominach z cegły palonej bez kwiatów, w niej mieści się 14 uli z pszczołami. Gorzelnia i browar pod jednym dachem o 3 kominach z cegły palonej, dachówką kryta, pod nimi są sklepy, w gorzelni i browarze są wszelkie aparata do wyrobu spirytusu i piwa potrzebne, sieczkarnia, owczarnia, naprzeciw sieczkarni i owczarni ciągnie ogród owocowy 480 drzew mający, kuźnia, karczma z zajazdem której dzierżawa służy Wawrzyńcowi Nowak i inne zabudowania dla ludzi dworskich i gospodarstwa potrzebne. W dobrach są 3 stawy zarybione.

2. We wsi Woli Wojsławskiej: dom, obora, stodoła i studnia.

3. W folwarku Rembieski zostający w dzierżawnem posiadaniu Nepomucena Rybickiego do 12 (24) Czerwca 1880 roku za czynsz rs. 900 rocznie, z mocy kontraktu przed Kurzykowskim Rejentem w Łęczycy dnia 3 (15) Kwietnia 1872 r. zawartego, dom o 1 kominie 4 pokojach, ogród owocowy i warzywny, dwie sadzawki i różne zabudowania gospodarskie.

4. W osadzie Wiktorów: dom karczemny, w połowie zajmuje go szynkarz Kasper Berczewski, a w drugiej borowy Mikołaj Pachulski oprócz różnych budowli jest dom i młyn wodny o 1 kole pod jednym dachem dzierżawi go do dnia 11 (23) Kwietnia 1875 r. Andrzej Hiller za rs. 22 kop. 50 rocznie, przy młynie jest staw, a na nim most i upust, dom w boru mieszka w nim Wolf Miller, który wyrabia smołę i płaci rs. 30 rocznie, porządki w smolarni są jego własnością, drugi dom w boru, mieszka w nim Gotlib Krajf i płaci rocznie rs. 10.

5. W kolonji Annopole; dom karczma, dzierżawi go Bogumił Bendka za rs. 9 rocznie.

6. W kolonji Zborowskie Czartki dom karczma, mieszka w nim Ignacy Wiśniewski.

7. W kolonji Pratków: dom karczma, szynkuje w nim trunki Roch Moszczyk.

8. W kolonji Zamłynie; dom karczma, szynkuje w nim trunki Józef Zieliński.

9. W folwarku Stradzew; dom i wiatrak o 2 gankach z przyrządami, wiatrak i połowę domu dzierżawi Ludwik Zarzycki za rs. 127 kop. 20 rocznie, zaś drugą połowę domu dzierżawi Andrzej Witczak za rs. 22 kop. 50 rocznie. Propinacje dzierżawi w całych dobrach Wincenty Prądzyński i opłacać ma ceny dzierżawnej z tych dóbr i innych rs. 2000. Rozległość wynosi włók 88, mórg 9, prętów 4 czyli dziesiatyn 1324 z tej lasu różnego gatunku, zagajników i zarośli włók 44, mórg 2, prętów 4, z przestrzeni tej sprzedano już lasu z miejscowości Ignaców, Borek kupcom Ludwikowi i Samuelowi Jaffe włók 6, mórg 29, prętów 260, na tej przestrzeni pomienieni kupcy wystawili dom i stodołę z drzewa, te zatem budowle od sprzedaży się wyłączają. Grunta należą do klassy II, III i IV. Podatku rocznie z całych dóbr opłaca się rs. 625 kop. 23, z tego folwark Rembieski opłaca rs. 15, a Stradzew 12, zaległości niemasz żadnych.

Obszerniejszy opis dóbr zajętych znajduje się w protokóle zajęcia i w zbiorze objaśnień i warunków licytacyjnych, które tak u Pisarza Trybunału, jako też i u Antoniego Zgleczewskiego Patrona sprzedaż popierającego przejrzane być mogą.

Zajęcie w kopjach doręczono: Józefowi Gadomskiemu Pisarzowi Sądu Pokoju w Szadku i Michałowi Czekalskiemu Wójtowi gminy Wojsławice obu do rąk własnych dnia 4 (16) Grudnia 1874 r., wniesiono do księgi dóbr Wojsławice dnia 2 (14) Stycznia 1875 r., a do księgi zaaresztowań u Pisarza Trybunału w Kaliszu dnia 6 (18) Stycznia t. r.

Sprzedaż odbywać się będzie na audjencji Trybunału Cywilnego w Kaliszu.

Pierwsze ogłoszenie warunków sprzedaży odbędzie się dnia 20 Lutego (4 Marca) 1875 roku o godzinie 10 z rana.

Kalisz d. 6 (18) Stycznia 1875 r.

Skoczyński.

Zorza 1930 nr 25

Wielka burza.

Wielka burza z gradem i piorunami przeszła nad Sieradzem i jego okolicą. Dnia 2 czerwca od strony Błaszek nadciągnęły chmury, z których lał strumieniem deszcz i grad. W wielu miejscowościach, jak Bartochów, Kamionacz, Miedźno, Czartki grad wybił zboże, kartofle zaś pościnał i zmieszał z ziemią. Grad był grubości 10 do 12 ctm. W Kamionkaczu piorun uderzył w dom Bielnarka, cała posesja spaliła się doszczętnie. We wsi Mąka od pioruna zapalił się dom letniskowy Tylińskiego, pożar ten jednak wczas ugaszono. Piorun uderzył w kasztan stojący przy plebanji w Męce Księżej, zabijając przechodzącą krowę. W tejże wsi piorun uderzył w dom Waw. Świniarskiego, w którym znajdowała się tylko jego żona. Wpadający piorun powywracał meble i sprzęty domowe, nie wzniecając pożaru i nie czyniąc krzywdy Świniarskiej. Również częściowo padał grad zmieszany ze śniegiem w części gmin Brzeźno i Barczew, w gminie zaś Bogumiłów spadła ogromna ulewa.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 21

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dn. 19 październ. 1933 r. L. SA. II. 12/14/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu sieradzkiego na gromady.

Po wysłuchaniu opinji rad gminnych i wydziału powiatowego, zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 18 października 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy z dnia 23. III. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XV. Obszar gminy wiejskiej Wojsławice dzieli się na gromady:

12. Zborowskie, obejmującą: wieś Czartki, wieś Laskowiec, kolonję Mokre Zborowskie, kolonję Zamłyńskie Morgi, wieś Zborowskie.

§ 2.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Sieradzkiemu.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

wz. (—) A. Potocki
Wicewojewoda

Echo Łódzkie 1939 czerwiec

Strzały w lesie. Gajowy zranił wieśniaka

SIERADZ, 5.6. — Trzech mieszkańców wsi Czartki, gminy Wojsławice, a mianowicie bracia Wacław i Stanisław Hebel oraz Jan Grzelak wybrali się onegdajszej nocy na kradzież drzewa do lasu państwowego rewiru Dunaj. leśnictwa Wośniki. Na kradzieży spotkał ich 28-letni gajowy Lucjan Palma, który usiłował ich zatrzymać. W trakcie tego zaczął do nich strzelać i jak się później okazało, Wacław Hebel otrzymał około 20 śrutów w obie nogi z nieznacznej odległości.