Skomlin

Rosin:

SKOMLIN -(1210 Zscomelin? 1245 Scomlino, Scomlyn) 13 km na SW od Wielunia. 1. 1245 castellania Kal. (Wp 244); 1378 terra et distr. Wiel. (MK 74, 461); 1499 par. S., adkt wiel. (Pat. 1958, 282).3. 1511 – 10 ł.; 1518 – 9 1/2 ł.; 1552 – 31 kmieci i 1 ł.; 1553 cz. Szoffów – 10 ł. (ŹD 210, 297); 1520 – 2 ł. pleb. (Ł 2, 141).4. 1210 Władysław Odonic stwierdził w przywileju fundacyjnym dla kl. cystersów k. Przemętu, że należący do Zbramira Z. przejdzie po jego śmierci na własność kl.1 (Wp 66); 1245 Wierzbięta i Racława zrzekają się na rzecz kl. w Łubnicach wszelkich praw m. in. do S. (Wp 224, ? Łubnice); 1253 własn. kl. w Ołoboku (Wp 311, fals. Man. 285, 58); 1262 dzies. z S. abp nadał kl. w Ołoboku (Man. 285, 58); 1378 Władysław Opol. nadał Janowi Szoffowi in feudum wieś S. i fortalicję Toplin. Osadnicy mają płacić z łanu po 2 gr, po ćw. żyta i owsa, a do fortalicji dostarczać po 1 włóczni i procarzu w pancerzach i na koniach wg zwyczaju ziemi (MK 74, 461-463); 1382 Jan Szoff z S., burgr. bolesł. (DP 14, ? Toplin); 1420 br. Mikołaj i Fryderyk Szoffowie z S. (DP 80); ok. 1425 śwd. Jan z S. (MK 24, 196; o dacie ? Cieszęcin); 1462 Małgorzata ż. Przedbora dała 1 ł. os. i 1/2 ł. opust. w S. (GW 1, 93); 1462-63 Piotr Szoff z S. (K 7, 110; AC 2, 833); 1464 Jadwiga i Elżbieta, c. Jana Szoffa, sprzedały posiadłość po ojcu i babce, czyli babiznę w S. (GW 1, 115); 1520 dzies. snop. z folwarku plebanowi (Ł 2, 141); 1552 własn. Szoffów i J. Wolickiego, ponadto Krzykowski miał 1 ł. (ŹD 297); 1564 wieś król., nadana niegdyś in feudum J. Szoffowi, dzierży obecnie Jan Wolicki (MKL 184).5. 1250 Przemysł I pozwolił jakoby przenieść m. in. S. na pr. niem. (Wp 281 kopia); 1253 rzekome nadanie pr. niem. (Wp 311 fals.)6. 1459 pleban Stanisław (AC 2, 818); 1520 kościół śś. Filipa i Jakuba, do parafii 2 wsie (Ł 2, 141).7. 1506-09 AC 2, 1987; MS 4, 9187.1 Zdaniem redaktora Słownika identyfikacja wątpliwa.

Taryfa Podymnego 1775 r.

Skomlin, wieś, woj. sieradzkie, ziemia wieluńska, własność szlachecka, 107 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.

Skumlin, parafia skumlin (skomlin), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Bartochowski, pod. wiel.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Skomlin, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Ostrzeszowski, parafia Skomlin, własność prywatna. Ilość domów 94, ludność 867, odległość od miasta obwodowego 2.

Słownik Geograficzny:

Skomlin i S. Poduchowny, wś i fol., pow., wieluński, gm. i par. Skomlin, odl. od Wielunia 12 w., leży na granicy od Szląska Pruskiego, posiada kościół par. drewniany, szkołę początkową, młyn wodny, wiatrak. Wś ma 167 dm. (ludności nie podaje spis urzędowy); fol. zaś 7 dm., 38 mk. S. Poduchowny, wś, ma 9 dm., 40 mk.; pięć osad mają 5 dm., 22 mk. W 1827 r. było 94 dm., 867 mk. Dobra Skomlin składały się w 1885 r. z folw.: S., Bolkowszczyzna, Toplin, Walenczyzna i Klassak, os. młyn. Ług, rozl. mr. 2037: fol. S. gr. or. i ogr. mr. 586, łąk mr. 98, pastw. mr. 66, nieuż. mr. 26; bud. mur. 18, z drzewa 13; płodozmian 13-polowy; fol. Walenczyzna gr. or. i ogr. mr. 182, łąk mr. 78, past. mr. 133, lasu mr. 115, nieuż. mr. 15; bud. mur. 2, z drzewa 1; płodozmian 8-polowy; fol. Bolkowszczyzna gr. or. i ogr. mr. 271,nieuż. mr. 8; bud. mur. 4, z drzewa 4; płodozmian 6-polowy; fol. Toplin gr. or. i ogr. mr. 222, łąk mr. 92, pastw. mr. 28, nieuż. mr. 13; bud. mur. 3, z drzewa 8; płodozmian 8-polowy; fol. Klassak gr. or. i ogr. mr. 78, łąk mr. 25, nieuż. mr. 1; bud. mur. 3. Wś S. os. 169, mr. 2012; wś Klassak os. 11, mr. 143; wś Toplin os. 42, mr. 464. S. par., dek. wieluński, 1690 dusz. S. gm. należy do s. gm. okr. VI w Bugaju, st. p. Wieluń, ma 13,055 mr. obszaru i 3137 mk. Już w 1210 r. ofiarowany był S. przez niejakiego Zbramira dla klasztoru cystersów, który miał być wtedy założony. W 1245 r. S. wraz z innemi wsiami nadany został klasztorowi cystersek w Łubnicy. W 1250 r. klasztor uzyskał pozwolenie na osadzenie S. na prawie niemieckiem (por. Olobok, t. VII, 523 i t. VIII, 666). Na początku XVI w. wś składa się z cząstek szlacheckich. Kościół par., drewniany, p. w. św. Filipa i Jakuba, patronatu świeckiego. Proboszcz miał dwa łany roli z łąką, dziesięcinę z łanów szlach. i meszne po mierze owsa i żyta z łanu. Parafią składała sama wieś Skomlin, należał do niej jednak już (nieprawnie widać) Toplin. Była szkoła. W 1720 r. kościół odbudował Władysław Zawadzki, dziedzic S. Gdy w 20 lat potem spłonął, Władysław Bartochowski, kaszt. wieluński, dziedzic większej części S., wzniósł nowy, przy udziale parafian (Łaski, L. B., II, 141, przyp.). Według reg. pob. pow. wieluńskiego z r. 1552 i 1553 część Scheffofa miała 10 osad., 10 łan ; część Jana Wolickiego 21 osad.; Krzykowski 1 łan, karczmę bez roli (Pawiński, Wielkp.,II, 297). Br. Ch.

Słownik Geograficzny:

Skomlin, r. 1210 Zscomelin, wś, pow. wieluński. Jako włość klasztoru w Ołoboku wspom. w dok. z w. XIII. Władysław ks. polski datuje akt z r. 1299 „in castris in Scomlyno" (K. W., n. 66, 244, 281, 311, 825). Wydawca Kod. Wielk. mylnie wieś tę zowie; Skromlin.

Spis 1925:

Skomlin, wś i folw., pow. wieluń, gm. Skomlin. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne wś 345, folw. 7. Ludność ogółem: wś 2066, folw. 165. Mężczyzn wś 1025, folw. 82, kobiet wś 1041, folw. 83. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego wś 2028, folw. 165, ewangelickiego wś 17, mojżeszowego wś 21. Podało narodowość: polską wś 2060, folw. 165, żydowską wś 6.

Wikipedia:

Skomlin-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. Na terenie wsi 21 pomników przyrody, przy drodze na łąki wielki głaz narzutowy. Miejscowość położona jest przy szosie z Byczyny do Wielunia. Wieś jest położona w odl. 13 km od Wielunia w kierunku pd.-wsch. Skomlin znany jest już od 1210 r., bowiem wtedy ofiarowano go klasztorowi cysterek z pobliskich Łubnic. Wieś założona była na planie owalnicy, wytyczonej wzdłuż traktu prowadzącego z Wielunia na Śląsk. Była własnością szlachecką, m.in. Zawadzkich, Bartochowskich i Bąkowskich. W trakcie II wojny światowej okupacyjna administracja niemiecka zniemczyła nazwę miejscowości, najpierw w latach 1939-1943 na Kemmel, a w latach latach 1943-1945 na Schommeln. W Skomlinie 17 stycznia 1947 r. Wojskowy Sąd Rejonowy z Łodzi skazał na śmierć dwie osoby z "bandy" Babinicza. Rozprawa ta miała na celu zastraszenie zwolenników PSL Stanisława Mikołajczyka przed sfałszowanymi wyborami do Sejmu Ustawodawczego, które odbyły się 19 stycznia 1947 r. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie sieradzkim. Kościół św. Filipa i Jakuba z 1740 r., trójnawowy, z pozornym sklepieniem beczkowym. Pod względem wyposażenia wnętrza należy do najciekawszych w Polsce drewnianych budowli barokowych. Zespół ołtarzy i ambona w stylu rokokowym. Na ścianach i sklepieniu polichromia z przedstawieniem siedmiu sakramentów – z 1776 r., malowana przez K. Więckowskiego. Ponadto we wsi spichlerz podworski z 1777 r., konstrukcji zrębowej, dwukondygnacyjny, kryty gontem. Na cmentarzu stoi murowana kaplica św. Barbary z XVIII w., przebudowana w 1916 r. Na ścianie kaplicy – tablica poświęcona pamięci ppor. Bąkowskiego z 9 p. ułanów małopolskich, który poległ w walce pod Żółtańcami 19 sierpnia 1920 r. i groby ofiar terroru hitlerowskiego.

Elżbieta Halina Nejman Majątki (Szlachta Sieradzka XIX wieku Herbarz)

SKOMLIN par. Skomlin, p. wieluński W 1740 roku pogorzały kościół odbudował Władysław Bartochowski. Jest szkoła początkowa, młyn i wiatrak. W 1827 roku ma 94 domy i 867 mieszkańców. W roku 1847 po bezpotomnych Bartochowskich przechodzą na Bąkowskich. Dobra w 1885 roku składają się z folwarków; Skomlin, Bolkowszczyzna, Toplin, Walenczyzna i Klassak oraz osady młynarskiej Ług mają powierzchnię 2037 mg. W 1912 r. wieś i folwark mają 1060 mg stanowią własność uwłaszczonych włościan i Ignacego Bąkowskiego. W 1937 również I.Bąkowskiego, 378 ha. (SG t.10, s.692, PGkal., Krzysztof Domagała, Nasza mała Ojczyzna, popularna historia osady Skomlin i jej okolicy)

1992 r.

Akta metrykalne (Parafia Mokrsko) 1604

...ochrzczony Samuel syn Szlachetnego Marcina Kowalskiego i Anny Wolickiej ze Skomlina. Rodzice chrzestni Meiradus? Kowalski i Katarzyna Bogusławska.

Akta metrykalne (Parafia Mokrsko) 1708

12 marca

ochrzczony Antoni syn Urodzonego Mikołaja Karśnickiego i Jadwigi Mielęckiej z Wróblowa wójtowstwa posesorów na Chłodowskim?

Rodzice chrzestni Urodzony Pan Sebastian Miniszewski dziedzic z Komornik i Magdalena Wolicka ze Skomlina. Zmarł w Wielki Czwartek.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1738

Skomlin

1738, dnia 3-go stycznia

Ja Piotr Latoszyński proboszcz skomliński, notariusz konsystorza wieluńskiego ochrzciłem imieniem Paweł syna pracowitych Andrzeja i Anny Haładyków prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Urodzony Władysław Skrzyński namiestnik? ostrzeszowski i Potencjana Poklatecka.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1739

Skomlin część Wielmożnych Wolickich.

Ten sam jak wyżej, dnia 22 kwietnia, roku 1739 ochrzciłem imieniem Marianna córkę pracowitych Bartłomieja i Magdaleny Urbanków prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Urodzona panna Potencjana Poklatecka i Jan Kiedrowski urzędnik grodzki [zarządzający kancelarią] wieluński.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1741

Roku Pańskiego 1741, dnia 30 marca czasy jubileuszu .

W kaplicy dworu skomlińskiego [?] odbyło się wysłuchanie Mszy Świętej przez dorosłą Ewę luterankę z Byczyny, miasta Jego Cesarskiej Mości, za boskim natchnieniem publicznym wyznaniem prawowiernej katolickiej wiary, z obecnymi Wielmożnym Władysławem z Bartochowa Bartochowskim i Teresą z Mączyńskich Bartochowską łowczymi sieradzkimi, Znakomitym Przewielebnym Aleksandrem Siemianowskim kanonikiem łęczyckim, prepozytem Dzietrzkowic? łubn?, Urodzoną Katarzyną Wilczyńską i asystujących parafian skomlińskich i mną Piotrem Latoszyńskim proboszczem skomlińskim notariuszem konsystorza wieluńskiego.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1741

 Skomlin część Wielmożnego Bartochowskiego.

Roku jak wyżej, dnia zaś 29 listopada, ja Idzi Nowakowski zarządca mokrski za zgodą Wielebnego proboszcza ochrzciłem dziecko imieniem Andrzej syna pracowitych Jakuba i Jadwigi Krawców prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Jan Mączyński kasztelanic spisymirski towarzysz w oddziale kopijników Jaśnie Wielmożnego wojewody magdeburskiego i Urodzona panna Małgorzata Wolicka ze Skomlina.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1744

Skomlin

Część Wielmożnego Bartochowskiego.

Dnia i roku jak wyżej, ja ten sam, ochrzciłem imieniem Jakub syna z nieprawego łoża Katarzyny Krzyżoskiej. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Stanisław Kożuchowski skarbnik wieluński z Urodzoną panną Małgorzatą Wolicką.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1744

Skomlin

Część Wielmożnego Bartochowskiego.

Dnia 28 kwietnia, roku jak wyżej, ja ten sam, ochrzciłem dwoma imionami Katarzyna Anastazja córkę Urodzonego Józefa i Marianny Bolikowskich prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Znakomity i Przewielebny Baltazar Pstrokoński kanonik Chotczy, prepozyt mokrski z Wielmożną Panią Zofią Kożuchowską skarbnikową wieluńską.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1745

 Skomlin

Dnia 28 lutego roku jak wyżej. Ja, ten sam, poprzedziwszy trzema zapowiedziami, za zezwoleniem pisemnym [?] Przewielebnego Czcigodnego Walentego Wężyka z Kościoła Metropolitalnego Gnieźnieńskiego i Katedry Krakowskiej, kanonika płockiego, oficjała prowincji wieluńskiej, błogosławiłem małżeństwo między Wielmożnym Michałem Kożuchowskim burgrabią cernen? z Urodzoną Małgorzatą Wolicką. Obecni byli Wielmożny Pan Władysław Bartochowski łowczy sieradzki, Bogusław Kożuchowski podczaszy wieluński, Jan Mączyński kasztelanic spicymirski.  

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1745

Skomlin

Dnia 21 grudnia, roku jak wyżej, ja ten sam, ochrzciłem dwoma imionami Wiktoria Łucja córkę Urodzonego Pana Józefa Bolikowskiego i Marianny z domu Wolickiej jego żony. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Stanisław Ostrowski i Wielmożna panna Marianna Bartochowska łowczanka sieradzka.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1746

Skomlin

Dnia 6 kwietnia, Roku Pańskiego 1746, ja Bartłlomiej Witkowski proboszcz skomliński, ochrzciłem imieniem Wojciech syna Wielmożnego Pana Władysława Bartochowskiego łowczego sieradzkiego i Teresy z domu Mączyńskiej Bartochowskiej prawowitych małżonków, urodzonego 26 marca. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Józef Bolikowski i Zofia Karśnicka z domu Wężykow[n]a.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1750

Rok 1750

Ten rok 1750 jak wyżej. Dnia 3-go lutego. Ja ten sam jak wyżej, poprzedziwszy trzema zapowiedziami, ogłoszonymi w dniach niedziel i świąt, błogosławiłem małżeństwo między Wielmożnym Panem Walentym Nieniewskim podstolim piotrkowskim a Urodzoną Panną Anną Wolicką. Obecnymi byli Wielmożny Pan Bogusław Kożuchowski podczaszy wieluński, Prokop Niemojowski cześnik ostrzeszowski, Stanisław Szałowski i inni.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1750

Skomlin

Dnia 19 listopada, roku Pańskiego 1750, ja Bartłomiej Witkowski kanonik wieluński, proboszcz skomliński ochrzciłem imieniem Elżbieta córkę Urodzonych Państwa Walentego Nieniewskiego syna podstolego piotrkowskiego i Anny z Wolickich Nieniewskiej prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Urodzony Pan Marcin Wolicki i Marianna Wolicka.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1753

27 listopada, ten sam jak wyżej ochrzcił imieniem Andrzej syna pracowitych Macieja i Zofii Strozików prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Urodzony Gabriel i Urodzona Anna Karsniccy.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1758

Roku Pańskiego 1758

Skomlin część Wielmożnego Bartochowskiego

Dnia 18 stycznia, roku jak wyżej, Wielebny Kacper Głowienkowski wikary kościoła skomlińskiego ochrzcił imieniem Felicjan syna pracowitych Michała i Marianny Cybulskich prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Felicjan Wierzchlejski łowczy dobrzecki i Rozalia Bartochowska łowczanka sieradzka.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1759

 Roku Pańskiego 1759-go

Dnia 15 stycznia. Ja Bartłomiej Witkowski kanonik wieluński, proboszcz skomliński, poprzedziwszy trzema publicznymi zapowiedziami w dniach świąt z ambony przed słuchającym zgromadzonym ludem i Bogiem, błogosławiłem małżeństwo między Urodzonym Panem Michałem Skąpskim a Zofią Wolicką panną w obliczu kościoła. Obecni byli Panowie Feliks Wierzchlejski łowczy ziemi dobrzyńskiej, Walenty Nieniewski zastępca sędziego ziemi wieluńskiej, Paweł Wolicki i inni.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1763

Skomlin część Wielmożnego Pana Bartochowskiego.

Roku Pańskiego 1763, dnia 22 października, ja Bartłomiej Witkowski kanonik wieluński proboszcz skomliński ochrzciłem imieniem Elżbieta córkę pracowitych Baltazara i Marianny Płócienników prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Wojciech Bartochowski kasztelanic wieluński i Gertruda Nakielska.  

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1763

 Roku Pańskiego 1763, dnia 12 listopada. Ja Bartłomiej Witkowski kanonik wieluński, prepozyt skomliński ochrzciłem imionami Marcin Stanisław Kostka syna Wielmożnych Państwa Michała i Zuzanny Wolickich prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Jan i [brak] Myszkowscy wojscy wieluńscy.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1770

Skomlin

Dnia 13 lutego Roku Pańskiego 1770, ja Bartłomiej Witkowski kanonik i zastępca sędziego wieluńskiego, prepozyt skomliński ochrzciłem bliźnieta syna dwoma imionami Walenty Ignacy, córkę zaś imieniem Konstancja dzieci Urodzonych Jana i Rozalii Wierzchlejskich prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Urodzony Stefan Dzierząrzyński i Jaśnie Wielmożna Teresa Bartochowska kasztelanowa wieluńska i Katarzyna Dzierząrzyńska.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1774

Skomlin

Roku Pańskiego 1774, dnia 1 października, ja bernardyn Magnuszewicz z zakonu Braci Mniejszych Reguły Obserwantów nadałem imię Michał, [ochrzczonemu synowi] prawowitych małżonków Pawła i Marianny Stasieckich. Rodzicami chrzestnymi byli Jaśnie Wielmożny Pan Wojciech Bartochowski łowczy ziemi wieluńskiej i panna Marianna Golębowska.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1779

Skomlin

Roku jak wyżej, dnia 4 kwietnia, ja Jakub Kucharski kapłan ochrzciłem młodzieńca lat około trzydziestu, który dobrze pouczony o prawdach wiary przeszedł z judaizmu [na katolicyzm], imionami Ambroży Wincenty Filip. Jego rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Władysław Psarski podstoli ostrzeszowski i Wielmożna Marianna Rychłowska miecznikowa piotrkowska. Asystentami przy ceremonii byli Wielmożny Józef Rychłowski miecznik piotrkowski z Wielmożną Anną Bartochowską podstoliną wieluńską, Wielmożny Wojciech Bartochowski podstoli wieluński z Wielmożną Rozalia Psarską podstoliną ostrzeszowską.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1781

 Skomlin

Ja, January Luboimski [?] prowincji, przeor konwentu wieluńskiego zakonu św. Pawła Pierwszego Eremity ochrzciłem dziecko roku jak wyżej, dnia 5 stycznia, urodzone dnia 28 grudnia o godzinie drugiej po południu roku ubiegłego, imionami Antoni Jan Nepomucen, Teofil Jan Ewangelista, Tomasz [syna] Wielmożnych Wojciecha i Anny z Walewskich Bartochowskich podczaszostwa ziemi wieluńskiej, prawowitych małżonków. Jego rodziacami chrzestnymi byli Wielmożny Ignacy Błeszyński starosta brodnicki i Jaśnie Wielmożna Konstancja Walewska kasztelanowa spicymirska.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1781

Luty

W kościele parafialnym skomlińskim dnia 2 lutego, roku jak wyżej, Jan lat około 21 luteranin ze Śląska był za natchnieniem Boga pouczony przeze mnie Jakuba Kucharskiego kapłana skomlińskiego, w podstawach wiary katolickiej, uczynił publiczne wyznanie wiary, wyrzekł się całkowicie herezji, wyspowiadał się, przyjął Komunię w obecności Wielmożnego Wojciecha Bartochowskiego podczaszego wieluńskiego, Urodzonego Jana Wierzchlejskiego, Bonawentury Nakielskiego i innych parafian zgodnie z pobożnym zwyczajem.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1787

Skomlin dwór

Roku jak wyżej, dnia 14 stycznia, Prześwietny Przewielebny Kajetan Leśniewicz kapłan Chotowa, dziekan rudnicki ochrzcił córkę urodzoną 9 bieżącego miesiąca imieniem Maria Marcjanna Barbara Katarzyna Agata Wielmożnego Wojciecha i Anny Bartochowskich, prawowitych małżonków podczaszostwa wieluńskiego. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Władysław Psarski podstoli ostrzeszowski i Jadwiga Wolicka.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1788

Dwór Skomlin

Dnia 11 października, Przewielebny Kajetan Leśniewicz dziekan rudnicki, kapłan Chotowa, ochrzcił Januarego Bogumiła Eustachego Mateusza? Józefa z Cupertino urodzonego 19 września o godzinie jedenastej wieczorem, syna Wielmożnych i Urodzonych Państwa Wojciecha i Anny z Walewskich B[ar]tochowskich podczaszostwa wieluńskiego prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Znakomici i Wielmożni Państwo Ignacy Błeszyński starosta brodnicki i Konstancja z Jordanów Walewska kasztelanowa spicymirska, asystowali zaś Wielmożny i Urodzony Pan Bogumił Walewski stryj dziecka ze swoją żoną Józefą z Wężyków. 

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1790

Dnia 7 marca, ja brat Michał Kilichowski misjonarz generalny i aktualny parafii w Skomlinie zakonu Braci Mniejszych Regularnych Obserwantów św. Franciszka konwentu złoczowskiego chrzciłem Symplicjusza Kazimierza Fortunata Józefa Tadeusza urodzonego pod swoim znakiem Ryby 2-go tego miesiąca o godzinie 12 w południe syna Jaśnie Wielmożnych Państwa Wojciecha i Anny z Walewskich Bartochowskich podczaszostwa wieluńskiego, a także obecnie komisarzostwa dóbr klucza w ziemi wieluńskiej. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny i Urodzony Pan Jan Kanty Krąkowski wicewojewoda ostrzeszowski i Rozalia z Bartochowskich Psarska [pod]stolina ostrzeszowska. Asystowali zaś Wielmożny i Urodzony Pan Antoni Psarski podstoli[c] ostrzeszowski z Wielmożną i Urodzoną Panią Salomeą Psarską swoją rodzoną siostrą.

Akta metrykalne (Parafia Skomlin) 1793

 Skomlin, wyciąg dnia 4 czerwca 1834

Dnia 18 stycznia roku 1793. Ja, Hilary reformat konwentu wieluńskiego, spowiednik ochrzciłem córkę imionami Marianna, Agnieszka, Józefa, Antonina, Honorata Jaśnie Wielmożnych Państwa Wojciecha i Anny z Walewskich Bartochowskich prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Wielmożny Pan Antoni Psarski podstolic ostrzeszowski z rodzoną swoją siostrą Wielmożną Panią Salomeą Psarską podstolanką ostrzeszowską.

Dziennik Urzędowy Województwa Kaliskiego 1816 nr 49

Kommissya Woiewodztwa Kaliskiego.

Wzywa wszelkie Władze tak Cywilne iako i Woyskowe, aby Żoł­nierza Mateusza Stasickiego zbiega z Pułku I. Piechoty liniowey, rodem z Wsi Skomlin w Powiecie Wieluńskim, Syn Pawła i Maryanny, maiącego lat 30, twarzy okrągłey, czoła miernego, oczu niebieskich, nosa ma­łego, włosow czarnych, trzymaiącego cali cztery — śledziły, a poymanego do naybliższey Kommendy Woyskowey odesłały, celem doprowadza­nia go do Pułku z którego zbiegł.

w Kaliszu dnia 19. Listopada 1816.

Radoszowski.

Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 1821 nr 270

NRO 19,858-WYDZIAŁ WOYSKOWY.

KOMMISSYA WOJEWODZTWA MAZOWIECKIEGO.

W skutku Reskryptu Kommissyi Rządowey Spraw wewnętrznych i Policyi, zaleca Władzom Administracyjnym, aby Tomasza Oleynika, rodem ze wsi Janówka Powiatu Ostrzeszowskiego z Wielkiego Xięstwa Poznańskiego, Dezertera z Woysk Pruskich, który w roku zeszłym we wsi Skomlinie Obwodzie Wieluńskim przebywał, i ztamtąd zbiegł, pilnie w Gminach śledzili, i wyśledzonego Kommisarzowi Obwodu odstawili, celem oddania pod dalszy zarząd Kommendantowi żandarmeryi.—

Wóyci Gmin i Burmistrze, ściśle ninieyszemu poleceniu zadość w dni 15. uczynią, Kommissarze zaś po upłynieniu terminu o skutku śledztwa Kommissyi Woiewódzkiéy doniosą.—

w Warszawie dnia 30 Kwietnia 1821 r.

Radca Stanu, Prezes Kommissyi

R. REMBIELIŃSKI. Filipecki, Sekr: Jener:  

 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1822 nr 5

Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
W dniu 5. b. m. wieś Królewska Grobla w Obwodzie Wieluńskim nieszczęśliwym pożarem po większey części spłonęła. — Uratowani od tego nieszczęścia iednomyślnie zgadzaią się, iż ocalenie siebie winni naywięcey spiesznemu ratunkowi, iakiego doznali od osób w sąsiedztwie teyże wsi za granicą zamieszkałych i na ratunek przybyłych.
Dobry czyn w sobie samym znayduie iuż nadgrodę, lecz dla Serc tkliwych miła iest zawsze sposobność okazania wdzięczności. Tym Duchem przeięci, uratowani od nieszcęśliwego pożaru mieszkańcy wsi Królewskiey Grobli wnieśli do Kommissyi Woiewódzkiey, aby imiona osób, którym wdzięczność za dany ratunek od nich należy z oświadczeniem publicznego Im dziękczynienia ogłoszone były, do czego się przychyliła Kommissya Wdztwa Kaliskiego, tym chętniey, że nawet Skarb Królestwa Polskiego znaydzie się Interessowanym do oświadczenia wdzięczności za uratowanie zabudowań zaiętych w teyże wsi przez Komorę Celną.
Osoby, które w powyższy sposób śpiesznem udzieleniem ratunku przyczyniły się skutecznie do ocalenia od pożaru mieszkańców Królewskiey Grobli są następuiące:
JW Hrabia Schak z Uszyc, JW. Hrabia Solms z Sierosławic, W. Aulok z Zdziechowic, W. Cedler z Roszkowa, W. Geldner z Skomlina.
Działo się w Kaliszu dnia 17. Grudnia 1821. roku.
Prezes Radoszowski. Dziewulski, S.G. 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1823 nr 43

OBWIESZCZENIE.
Sąd Policyi Prostey Powiatu Wieluńskiego.
Wzywa wszelkie Władze, tak Cywilne, iako i Woyskowe, niemniey osoby prywatne, aby na zbiegłego z aresztu detencyinego w Wieluniu w dniu 4. b. m. i r. Jana Szymsiaka, o kradzież obwinionego, ścisłą dawali baczność, a w czasie uięcia go pod bezpieczną strażą do Sądu tuteyszego odstawić postarały się. Opis fizyognomii i odzieży tegoż Inkulpata iest następuiący:
Fizygnomia, Jan Szymsiak, włościan, rodem z wsi Skomlina, maiący ostatnie zamieszkanie w wsi Turowie, gdzie służył za Owczarą, iest wzrostu niskiego, lat 22 maiący, Katolik, w sobie szczupły, twarzy okrągłey, oczów szarych, włosów iasno-blond długich.
Odzież:    W czasie ucieczki miał na sobie kapotę płócienną, kamizelą powszechnie przez włościan używaną płótnem podszytą, kamizelkę granatową sukienną płótnem także podszytą, na guziki ołowiane zapinaną, koszulę i spodnie z płótna paczesnego, bóty stare ordynaryine, kapelusz czarny stary.
w Wieluniu dnia 6. Września 1823 roku.
Bielamowski.

Gazeta Warszawska 1825 nr 190

We wsi Skomlinie pod Wieluniem w tymże Obwodzie w Woiewództwie Kaliskiem, znayduią się u podpisanego kilka set. sztuk Owiec macior trzech i czteroletnich w dosyć poprawionym gatunku, iako też i kilka sztuk takowych Baranów, do sprzedania. Chęć maiących ich nabyć, uprasza do oglądania wełny w miesiącu Kwietniu i Maiu roku przyszłego 1826, gdzie potem w Mcu Czerwcu po strzyżce odebrane bydź mogą.

Geldner.

 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1827 nr 16

MINISTER SEKRETARZ STANU.
Ma honor udzielić Radzie Administracyiney wolą Nayiaśnieyszego Pana wypisaną, iak następuie:
„Rada zawiadomi podpisanych na Supplice obok załączoney, przez pośrednictwo właściwych Władz — iż Cesarz i Król Jmć uważa postępek „ich za dowód owego ducha zamieszania nieprzestaiącego działać na małą „cząstkę Jego poddanych Polskich, a tyle przeciwnego temu uszanowaniu „dla Władzy i zamiłowaniu porządku, które tak znamienicie odznaczają „ogół Narodu, i które przewodniczyły obradom ostatniego Seymu; iż Jego „Cesarsko-Królewska Mość z żalem widzi w takowym postępku „nowe powody do przedłużenia względem Woiewództwa Kaliskiego środków przez Dostoynego Poprzednika JEGO przyiętych, i że na ten raz „w łaskawości swoiey na zganieniu tego nierozważnego kroku poprzestaie.“
w Petersburgu dnia Marca 1827.
(podpisano) Stefan Hr. GRABOWSKI.
Za zgodność z Oryginałem:
Radca Sekretarz Stanu, Generał Dywizyi, (podpisano) Kossecki.
w szczególności przesłać zalecono:
3)    PP.    Mączyńskiemu Stefanowi z Lutomirska.
5)    —    Biernackiemu Jozefowi Gabryelowi z Klonowa.
6)    —    Grabowskiemu Felixowi z Strachanowa.
7)    —    Jezierskiemu Anastazemu z Góry.
8)    —    Karśnickicmu Augustynowi z Chorzewa.   
9)    —    Gątkiewiczowi Tomaszowi z Kwaskowa.
10)    —    Grodzickiemu Filipowi z Gruszczyc.
14)    —       Parczewskiemu Józefowi z Włynia.
15)    —    Ordędze Józefowi z Cieni.
17)     —       Grodzickiemu Tadeuszowi z Wrzący.
21)    —    Jłowieckiemu Marcinowi z Trzebin.
23)    —    Biernackiemu Stanisławowi z Sikucina.
27)    —    Rejczyńskiemu Józefowi z Naramic.
29)    —       Bartochowskiemu Kazimierzowi z Skomlina.
30)     —       Kobierzyckiemu Łukaszowi z Wielkiey Dąbrowy.
34)    —       Trepka Leopoldowi z Brzykowa.
37)    —    Kiedrowskiemu Mikołajowi z Zawadek.
38)    —    Kaczkowskiemu Stanisławowi z Choynego.
39)    —       Łączkowskiemu Antoniemu z Rembieszowa.
40)     —       Madalińskiemu Emanuelowi z Osiakowa.
41)    —    Wituskiemu Michałowi z Małynia.
45)    —    Rabczewskiemu Karolowi z Sądziejewic.
47)    —    Siemiątkowskiemu Jgnacemu z Kalinowy.
49)    —    Trepka Augustowi z Wrońska.
50)     —       Siemiątkowskiemu Józefowi z Biskupic.
51)     —       Wituskiemu Felixowi z Jeżewa.
52)     —    Sucheckiemu Wincentemu z Grabi.
53)    —    Morawskiemu Teofilowi z Mikołajewic    P.    K. gm warta
55)    —    Milewskiemu Kajetanowi z Borzewicka. gm. podd
56)    —    Jabłkowskiemu Jgnacemu z Cielców.
60)    —    Walewskiemu Napoleonowi z Świerczyn.
63)    —    Bieleckiemu Józefowi z Kozub.
64)    —    Tarnowskiemu Antoniemu z Bukowca.
65)    —    Złotnickiemu z Zdońskiey Woli.
66)    —    Parczewskiemu Stanisławowi z Dąbrówki.dąbrówka sier
71)    —    Domaniewskiemu Janowi z Zborowa.
72)    —    Zbijewskiemu Franciszkowi z Jesionny.
73)    —    Załuskowskiemu Franciszkowi z Jesionny.
74)    —    Rozrazewskiemu Nepomucenowi Janowi z Ruszkowa.
76)    —    Ankwiczowi Romanowi Hr. z Zakrzewa.
81)    —       Krobanowskiemu Mikołajowi z Swirzyna.
83)    —    Sulimierskiemu Felixowi z Brzesk.
84)     —       Klichowskiemu Rafałowi z Grabia.
85)    —    Mniewskiemu A. z Włynia.
87)    —    Podczaskiemu Dyonizemu z Brzesk.
88)    —    Taczanowskiemu Emanuelowi z Rudy.
89)    —    Potworowskiemu Ferdynandowi z Luboli.
92)    —    Byszewskiemu Kalixtowi z Sokołowa.gm sieradz
96)     —       Gołębowskiemu Nepom. z Sadokrzyc.
97)     —       Błeszyńskiemu Erazmowi z Zelisławia.
98)    —    Taczanowskiemu Leonowi z Olewina.
99)    —       Tyminieckiemu Wincentemu z Prażmowa.
101)    —    Borzysławskiemu Aloizemu z Grzymaczewa.
102)    —    Kosseckiemu Dominikowi z Woycinka.
103)    —    Niemojowskiemu Teodorowi z Chwalęcic.
104)    —    Wierzchleyskiemu Bogumiłowi z Wierzchlasa.
105)    —    Gurowskiemu Adamowi Hr. z Piorunowa.
Za zgodność na proźbie:
Radca Sekretarz Stanu, Generał Dywizyi, (podp.)    Kossecki.
do wiadomości publiczney Radca Stanu Prezes  przez Dziennik Woiewódzki podaie.
w Kaliszu dnia 14. Kwietnia 1827 r.
PIWNICKI.
Sekretarz Generalny, Welinowicz, Z.

Gazeta Korrespondenta Warszawskiego y Zagranicznego 1827 nr 267

Przez zgon Józefa Zdrzenickiego Sędziego Pokoiu Ptu: Szadkowskiego Dóbr Ziemskich i wierzytelności poniżej wyszczególnionych właściciela dnia 24. Grudnia 1826. nastąpiony, otworzyło się postępowanie spadkowe, o którem poraz drugi donosząc, zawiadamia podpisany Reient iż do przeniesienia tytułu własności Dóbr, a mianowicie: a), Dobr Kamostku do których Pustkowie Dąbrowa i Część Lit: A. we Wsi Dobry iako przyległość należą b), Dóbr Dobry Części Litt: B. C. D. c), Dóbr Wybrzyna, d) i Dóbr Woli Wężykowey i Grabicy Części Litt: A. i B. wszystkich z przyległościami w Powiecie Szadkowskim położonych, tudzież własności Summ resp: 32580. Złp. z prowizyą 5f100 na Dobrach Wojsławicach w Dziale IV Nro 16. 18,000. Złp: i prowizyą 5f100 na Dobrach Skomlinie, Ożarowie i Przedmościu w Dziale tymże pod Nro: respes 6, 8, i 4.zahypotekowanych, termin roczny, a w szczególe na dzień 10 Sierpnia 1828. r. w Kancellaryi Ziem: Woie: Kaliskiego przeznaczony został.

w Kaliszu dnia 2 Listopada 1827 r.

Reient Kancellaryi Ziemiańskiey Wdztwa Kaliskiego

F. Baier.

Gazeta Warszawska 1828 nr 130

Komornik Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego.

Podaie do publiczney wiadomości, iż dniu 20 Czerwca r. b. o godzinie 10 rano przed W. Janem Nowosielskim Rejentem Kancellaryi Ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego, w Kaliszu zamieszkałym w Kancellaryi tegoż, wydzierżawione będą przez publiczną licytacyią dobra Ożarów, i Przedmoście z przyległościami folwarkiem i Kozioł i Pustkowiem Śmiałki, w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim, oraz dobra Skomlin z przyległościami wsią Toplin, folwarkiem Klassak i folwarkiem Walenczyzna, w Powiecie Ostrzeszowskim Obwodzie Wieluńskim, a wszystkie w Woiewództwie Kaliskiem położone, każde z osobna w trzechletnią dzierżawę poczynaiąc od dnia 24 Czerwca r. b. aż do tegoż dnia 1831 roku trwać maiącą. Dobra Skomlin przynosiły trzechletniey dzierżawy 100,000 zł: Pol:; z dóbr zaś Przedmościa, opłacał dzierżawca roczney dzierżawy 5500 zł: Pol: a dobra Ożarów podług opinii Ur; Duke Kommissarza Ekonomicznego mogą przynosić roczney czystey intraty 12,057 zł: 3 gr.

W Kaliszu dnia 9 Maia 1828 r.

J. Słowikowski.

Powszechny Dziennik Krajowy 1831 nr 76

OBWIESZCZENIA SPADKOWE. Po śmierci Anny zWalewskich Bartochowskiey 2 voto Psarskiey, otworzyło się postępowanie spadkowe, o którem po raz drugi donosząc, zawiadamia podpisany, iż do przeniesienia własności summy 30,000 zp, na dobrach Skomlinie i współwłasności summ resp 360,000 i 7568. zp. na maiętności Lutomirsku i dobrach Charłupi wielkiey intabulowanych, oraz współwłasności dóbr Złoczewa i Brzezna wPcie Sieradzkim położonych, tudzież względem extabulacyi prawa dożywocia na dobrach Skomlinie, Ożarowie, Przedmościu się mieszczącego termin półroczni, a w szczególe na dień 8 czerwca 1831 r. w kancelaryi hypoteczney iest oznaczony. Kalisz dnia 2 marca 1831 r. Reient Kan. Ziem. wdztwa Kaliskiego F. Baier. 

 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1832 nr 43

KOMMISSYA WOJEWÓDZTWA KALISKIEGO.
Wskutek doniesienia Konsystorza Jeneralnego Kaliskiego d. d. 25 Września r. b. podaie do wiadomości że examen konkursowy do posiadania beneficiów duchownych na dniu 1 miesiąca Lipca r. b. złożyli kapłani, iak następuią:
1) Józef Tomaszewski pleban w Woli Więzowey.   
4) Ludwik Rogaczewski Administrator w Skomlinie.
5) Tomasz Osiecki Administrator w Ożarowie.
7) Konstanty Machowicz Administrator w Grabnie.
Kalisz dnia 11 Października 1832 r.
Prezes SZMIDECKI S. G. Przedpełski. 

 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1833 nr 5

LIST GONCZY.   
Sąd Pokoiu Powiatu Wieluńskiego.
Wzywa wszelkie władze tak Cywilne iako i Woyskowe ażeby Mikołaia Żurczak o kradzież obwinionego po dokonaney zbrodni z wsi Skomlina Powiatu Wieluńskiego zbiegłego śledzić raczyły, i wrazie uięcia pod mocną strażą odstawić nakazały. Rysopis. Mikołay Żurczak katolik, lat ma około 28. wzrostu miernego, twarzy nieco ściągłey ospowatey, nosa długiego, włosów ciemno blond na lewą nogę kulawy, w bieganiu nogą tą nieco zachacza, chodzi w spodniach i spancerku granatowym, w sukni chłopskiey granatowey, w czapce siwey, mówi tylko po polsku.
Wieluń, dnia 12 Grudnia 1832 r.    Tchorzewski.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1842 nr 274

(Ν. D. 5882.) Rejent Kancellaryi Ziemiańskiej Gubernii Kieleckiej.

Ogłasza się wiadomość otwarcia spadków:  

3. Po Kazimierzu Bartochowskim co do tytułu współwłasności dóbr Skomlina i summy 30,000 złp. na tychże dobrach w dziale IV. pod Nr. 2 wpisanej (...)  

(...)z wyznaczeniem półrocznego terminu na dzień 18 (30) Czerwca 1843 roku godzinę 10tą z rana tu do kancellaryi podpisanego Rejenta, celem zgłoszenia się do spadków tych interessowanych pod prekluzyą.

Kalisz dnia 27 Listop. (9 Grudnia) 1842 r.

Mikołaj Basiński.

Gazeta Codzienna 1843 nr 76

Rada Szczegółowa Opiekuńcza Szpitala Wszystkich Świętych w Wieluniu-Za pomysłem W. Fryderyka Goleńskiego, Naczelnika Powiatu Wieluńskiego, i za wspólną z Nim naradą , Rada Szczegółowa ogłosiła na korzyść szpitala, oraz ubogich poza szpitalem będących, siedm balów. Z okazyj tych zabaw szpital zyskał czystego dochodu rubli siebr. 150, a ubodzy po każdym balu otrzymali zaspokajające wsparcie. Okoliczność ta daje powód Radzie Szczegółowej do publicznego podziękowania W. Fryderykowi Goleńskiemu Naczelnikowi Powiatu za szczególną troskliwość Jego ku pomnożeniu dochodu szpitala , który jak zawsze tak i tą razą idąc w pomoc cierpiącym, odstąpił do zabaw przez Radę dawanych bezkorzystnie w gmachu swoim sali i przyległych apartamentów przez siebie zajmowanych. Również poczytuje Rada Szczegółowa za obowiązek złożyć podziękowanie JWnym i W W Obywatelom , Urzędnikom i Duchownym za popieranie zamiarów jéj i udzielenie na ten cel składek; osobliwie jednakże składa najczulsze podziękowanie W. Stanisławowi Bartochowskiemu, dziedzicowi dóbr Skomlina, który obok każdorazowego uczęszczania na zabawy, cel dobroczynny mające, hojnie udarowywał nieszczęśliwych. Nakoniec nie może pominąć Rada Szczegółowa złożenia podobnego podziękowania W. Janowi Turchetty Pisarzowi Sądu Pokoju okręgu Wieluńskiego, byłemu Członkowi Rady, który zaproszonym będąc na gospodarza zabaw, przyczynił się swą gorliwością i starannością do powiększenia dochodów, na cel do broczynny przeznaczonych. — Podziękowanie to raczcie przyjąć JW W. i W W. Obywatele, Urzędnicy i Duchowni, jako głosem cierpiących Wam składających się. — Wieluń d. 2f14 marca 1843 r. — Trepka, X. A. Lenkiewicz.

Kurjer Warszawski 1843 nr 77

Rada. Szczegółowa Opiekuńcza Szpitalu WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH w Wieluniu. Za pomysłem W. Freder; Goleńskiego Naczelnika Powiatu Wieluń: i za wspólną z nim naradą. Rada Szczegółowa ogłosiła na korzyść Szpitalu, oraz ubogich po za Szpitalem będących 7 balów. Z okazji tych zabaw, Szpital zyskał czystego dochodu rubli sr: 150, a ubodzy po każdym balu otrzymali zaspakaiaiące wsparcie. Okoliczność ta daie powód Radzie Szczegółowej do publicz: podziękowania W. Fr. Goleńskiemu za szczególną troskliwość iego ku pomnażaniu dochodów Szpitalu, który iak zawsze tak i tym razem idąc w pomoc cierpiącym, odstąpił dla zabaw przez Radę dawanych bezkorzystnie w gmachu swoim sali i przyległych apartamentów przez siebie zajmowanych. Również poczytuie Rada ta obowiązek złożyć podziękowanie JWW. i W W. Obywatelom, Urzędnikom i Duchownym za popieranie zamiarów Jej i udzielanie na ten cel składek, osobliwie iednakże składa najczulsze podziękowanie W. Stan: Bartochowskiemu Dziedzicowi dóbr Skomlina, który obok każdorazowego uczęszczania na zabawy cel dobroczynny maiące, hojnie obdarzał nieszczęśliwych. Nakoniec nie może pominąć Rada złożenia podobnego podziękowania W. Janowi Turchetty Pisarzowi Sądu Pok: Okrę: Wieluńs:, b. Członkowi Rady, który zaproszonym będąc na Gospodarza zabaw, przyczynił się swą gorliwością i staraniem do powiększenia dochodów, na cel dobroczynny przeznaczonych. Podziękowanie to raczcie przyiąć JWW. i W W. Obywatele, Urzędnicy i Duchowni, iako głosem cierpiących. Wam składające się. Trepka. Lenkiewicz.

Warszawska Gazeta Policyjna 1848 nr 150

Ważniejsze zdarzeniu zaszłe w Królestwie.

W następujących miejscach w królestwie, były pożary w skutku których spaliły się:

W gminie Skomlin, w tymże powiecie, dom drewniany ubezpieczony, na rs. 270. Przyczyna pożaru dotąd niewyśledzona.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1852 nr 43

(N. D. 800) Sąd Policyi Poprawczej Wydziału Piotrkowskiego.

Walenty Ciężki Parobek ze wsi Skomlina Okręgu Wieluńskiego o kradzież obwiniony zbiegł z transportu. Wzywa zatem wszelkie Władze nad porządkiem czuwające aby w razie dostrzeżenia Walentego Ciężkiego ujęły i Sądowi tutejszemu lub najbliższemu pod strażą odstawiły. Rysopis zbiegłego lat 19, wzrost średni, twarz ściągła, oczy szare, włosy ciemno bląd.

Piotrków d. 30 Stycz. (11 Lut.) 1852 r.

Sędzia Prezydujący Bóbr.

Warszawska Gazeta Policyjna 1854 nr 70

Część Urzędowa.

Rada administracyjna na posiedzeniu z dnia 5(17) lutego r. b. mianowała: księdza Ludwika Rogaczewskiego proboszcza w Skomlinie, proboszczem kościoła parafialnego w m. Sieradzu w gub. Warszawskiej.(...)

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1855 nr 32

(N. D. 651) Sąd Policyi Poprawczej Wydziału Piotrkowskiego.

Zapozywa Karolinę Beniuszko v. Peniuszko gospodynią dworską dawniej w wsi Skomlinie Ogu i Pcie Wieluńskim zamieszkałą a obecnie z pobytu niewiadomą aby w dniach 30 od daty ogłoszenia niniejszego stawiła się w Sądzie tutejszym do ogłoszenia jej wyroku w sprawie własnej o rozsiewanie potwarczych wieści wydanego, bo po upływie powyż oznaczonego terminu stosownie do prawa postąpionem będzie.

Piotrków 10 (22) Stycznia 1855 r.

Sędzia Prezydujący,

Chmieliński.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1856 nr 48

(N. D.1079) Sąd Policyi Poprawczej Wydziału Piotrkowskiego.

Wzywa wszelkie Władze tak cywilne jako i wojskowe, nad bezpieczeństwem i porządkiem w kraju czuwające, aby na Stanisława Kosterkę, żebraka, lat 60 mającego, ze wsi Skomlina Powiatu Wieluńskiego pochodzącego przed wymiarem sprawiedliwości ukrywającego się baczne oko zwracały, a w razie ujęcia Sądowi tutejszemu lub najbliższemu transportem dostawić raczyły. Piotrków d. 7 (19) Lutego 1856 r.

Sędzia Prezydujący,

Assesor Kollegialny, Chmieliński.

Kurjer Warszawski 1858 nr 91

(A. n.) W d. 2im Lutego r. b., pobłogosławiony został w Kościele Parafjalnym w Skomlinie, przez miejscowego Proboszcza, związek małżeński W. Józefy Bąkowskiej, Córki możnych w mienie i zdolnych w Obywatelskie cnoty W W. Apolonji z Łęczkowskich i Ignacego Bąkowskich, z W. Pelagjuszem Cieleckim, Właścicielem dóbr Świątkowice w Pcie Wieluńskim. Nowożeńcy w wiosennym kwiecie życia swego, stanęli przed Ołtarzem Kościoła, w którym nadobna młoda Panna z lat dziecinnych, wśród miłującego całą jej Rodzinę ludu wiejskiego, chwaliła słowem modlitwy NAJWYŻSZEGO, wzrastała i wzmacniała się w wierze Ojców naszych, w świętej miłości rodziny i bliźniego; to też nic dziwnego, iż skromna wiejska Świątynia przybrała w dniu tym postać uroczystą, a w niej z jednej strony grono Familijne obu znakomitych domów koligacących się, z innej poczciwi i pracowici wieśniacy błogosławili pierwszy krok nowego pięknej Oblubienicy życia, wznosili gorące modły, aby pełna Chrześcjańskiej pokory, nie zaznała kolców cierpień, a spełniając z chlubą swe posłannictwo, stała się ozdobą szlachetnych Polek Obywatelek. Życzliwi przyjaciele zamieszkali w Warszawie, cboć oddaleni miejscem lecz blizcy wam sercem, a którym mozolne obowiązki nie dozwoliły podzielać rodzinnej Waszej uroczystości, niosą ci zacna paro Nowożeńców, serdeczne życzenia słowami ukochanego naszego lirnika: Niech się wam zbożne zamiary powiodą, Niech sporną pracą uwieńczą się ręce. Żyjcie jak pszczoły miłością a zgodą. Zapłońcie światłem jak świece jarzące. — Niech w duszy waszej tak cnota się chowa, Jak w plastrze wosku potoka miodowa. — A.

Kurjer Warszawski 1859 nr 78

(Art: n. z Wielunia). W d. 11 b. m. w 50tym drugim roku, po nader krótkiej chorobie, zakończył życie ś. p. Ignacy Sękowski, właściciel obszernej włości Skomlin w Pow: Wieluńskim; skon ten niespodziewany, powszechnie szanowanego Obywatela, głęboko zasmucił wszystkich co go bliżej znali, a boleśnie dotknął Małżonkę Apolonję z Łączkowskich i Rodzinę. Lecz pocieszcie się: nieszczęśliwa i upadająca pod ciężarem tego ciosu, Wdowo; pocieszcie się Dzieci sieroty, bo p. Ignacy zostawił wam imie bogobojnego, prawego i powszechnie czczonego Obywatela; nie płaczcie i wy pod oknami, gdzie leżą zwłoki waszego Pana i Ojca, biedni włościanie i słudzy, których łzy najwymowniejszem jego dobroci są świadectwem, bo następcy jego posiadając wrodzone cnoty Ojca swego, i ceniąc wdzięczność waszą dla nieodżałowanego Pana, którego sami jako najlepszego z Ojców opłakują, z pewnością obchodzeniem się z Wami, przedłużą tylko pasmo jego dobroci. — Z.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1859 nr 144

(N. D. 2344) Rejent Kancellaryi Ziemiańskiej Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.

Po śmierci:

1. Ignacego Bąkowskiego co do, własności dóbr Skomlin, Przedmoście, Ożarów i Komornik wszystkich z O-gu Wieluńskiego, oddzielnemi księgami obiętych (...) otworzyły się spadki, do uregulowania których termin na dzień 10 (22) Paździer. 1859 r. przed podpisanym Rejentem wyznaczony został. 

Kalisz d. 19 (31) Marca 1859 r.

Józef Białobrzeski.

Gazeta Codzienna 1860 nr 183

Obszerna włość Skomlin, własność pani Bąkowskiéj, zaleca się wyborowemi gruntami, wzorowém gospodarstwem, pięknym dobytkiem i szczególném zwróceniem uwagi na gospodarstwo leśne, oraz rybne ku czemu dopomaga wiele starannie utrzymywanych stawów.

Kaliszanin 1872 nr 16

Rozporządzenia Władz miejscowych.

W Dyrekcji Naukowej mianowani: (...) Franciszek Kulamowicz nauczycielem szko­ły we wsi Skomlinie. (...) uwolnie­ni: Teodor Maciejewski nauczy­ciel we wsi Skomlinie uwolniony na własne żąda­nie; (...)

(D. G. K.)

Kaliszanin 1874 nr 43

Rozporządzenia Władz miejscowych.

Z rozporządzenia Dyrektora Kalisk. Dyr. Naukowej; — (...) Uwolnieni od służby: (...) b) na własne żądanie, (...) nauczyciel katolickiej szkoły elementarnej we wsi Skomlinie, powiecie wieluńskim Stanisław Lega,(...) (D. G. K.)

Kaliszanin 1874 nr 59

Rozporządzenia Władz miejscowych.

Zmiany w służbie.— Z rozporządzenia Naczelnika Dyrekcji Nauk. Kaliskiej: (...) Przeniesieni do innej miejscowości: Nauczyciele szkół pocz. katolickich: (...) we wsi Chojnie, pow. sieradzkiego, Kornel Górski, do wsi Skomlina, pow. wieluńskiego;(...).

Gazeta Sądowa Warszawska 1881 nr 42

 KRONIKA KRYMINALNA. Sprawa o zabójstwo. Izba Sądowa Warszawska w departamencie I karnym w d. 27 Lipca (8 Sierpnia) r. b. rozpoznawała sprawę appellacyjną od wyroku Sądu Okręgowego Kaliskiego, w której skazani zostali za zabójstwo włościanie wsi i gminy Skomlin, powiatu Wieluńskiego, Michał Zychel i Maryanna Wiśniewska. Okoliczności tej sprawy są następujące: D. 21 Września r. z. Wójt gminy Skomlin zawiadomił Sędziego śledczego powiatu Wieluńskiego, że w wigilię dnia tego, w porze wieczornej, znaleziony został w mieszkaniu trup włościanina Józefa Wiśniewskiego, zjawnemi oznakami śmierci gwałtownej. Przy obejrzeniu sądowem Sędzia śledczy znalazł na trupie Wiśniewskiego zdrapania na twarzy i łokciach u rąk, nadto krwawe sińce w okolicy serca. Po otwarciu następnie trupa okazało się, iż denat miał złamane z lewej strony 5 żeber, a z prawej 3 żebra. Wedle opinii doktora, najbliższą przyczyną śmierci Józefa Wiśniewskiego było uduszenie, a nadto w skutek silnego nacisku na piersi połamanie żeber, i przez to samo przerwanie funkcyj płuc i serca. Sędzia śledczy rozpoczął w następstwie śledztwo, w którem sąsiad nieboszczyka Wiśniewskiego, włościanin Mikołaj Cieński zeznał, że w d. 20 Września, wieczorem, udał się do Wiśniewskiego po tytuń, i znalazłszy drzwi zamknięte, zaczął stukać do okna, pytając się, czy nie śpią. Nie otrzymał na to żadnej odpowiedzi, lecz słyszał w izbie wyraźnie jęki Wiśniewskiego i słowa: „O Jezus, o la Boga” i głos żony jego: „oto widzisz, tyś mnie bił, a teraz jęczysz.” W tej samej chwili zapłakało dziecko przy piersi i Wiśniewska zaczęła je uspakajać. Zeznający świadek, widząc, że nikt mu drzwi nie otwiera i przypuszczając, że Wiśniewscy pokłócili się ze sobą, powrócił do swego domu. W kwadrans może przybyła do niego Wiśniewska z niemowlęciem na ręku i sługą Anną Zychel i pierwsza, pokazując mu zdrapania na górnej wardze, opowiedziała, że mąż ją tak pobił, poczem prosiła Cieńskiego, żeby poszedł z nią zobaczyć, co robi jej mąż. Zeznający nie chciał się na to zgodzić i Wiśniewska wróciła sama do domu, niedługo jednak znowu przybyła do niego, mówiąc, że zaledwie weszła do izby, mąż zaczął na nią krzyczeć i grozić, że ją zakłuje i ponownie zaczęła prosić Cieńskiego, żeby poszedł z nią do jej męża. Ulegając tej prośbie, świadek wziął latarkę i udał się z Wiśniewską do ich mieszkania. Skoro wszedł do wnętrza izby, spostrzegł Wiśniewskiego, leżącego na wznak na podłodze; obsypanego pierzami i nie dającego żadnych oznak życia. Na zrobioną przez świadka uwagę, że mąż jej nie żyje, Wiśniewska zrazu zaczęła krzyczeć i płakała, a następnie prosiła świadka, żeby poszedł do włościanina Michała Zychla i powiedział mu, aby ją odwiózł do jej matki. Z zeznań dalszych tegoż samego świadka Cieńskiego, żony jego Ludwiki, Perki, Jdasiaka i innych okazało się, że Maryanna Wiśniewska ciągle się kłóciła z nieboszczykiem, i jawnie pozostawała w stosunkach miłosnych z włościaninem Michałem Zychlem. Znajdująca się w służbie u Wiśniewskich 13letnia dziewczyna Anna Zychel, siostra Michała, podczas badania zeznała z początku, że niewiadomo jej, w skutek czego umarł Wiśniewski, później jednak objaśniła, że była świadkiem, jak brat jej Michał i Maryanna Wiśniewska wszczęli kłótnię ze zmarłym Józefem Wiśniewskim, że następnie Maryanna Wiśniewska złapała go za nogę i kiedy Wiśniewski upadł na podłogę, Maryanna rzuciła na niego poduszkę i wraz z bratem zeznającej Michałem usiedli Wiśniewskiemu na piersiach i zaczęli go bić i dusić poduszką. Właśnie w tym czasie zapukał ktoś do drzwi i Maryanna W., nie odzywając się, wzięła na ręce dziecko i zaczęła je bujać, gdy zaś spostrzegła, że stukający odszedł od izby, wtedy znów z bratem Michałem rzucili się na Wiśniewskiego i bili go, dopóki nie przestał jęczeć. Następnie, wziąwszy dziecko, kazała zeznającej iść ze sobą do sąsiada Cieńskiego, przyczem tak brat Michał, jak i sama Wiśniewska upominali ją, żeby milczała o wszystkiem, co tu zaszło. Pociągnięty do śledztwa w charakterze obwinionego, Michał Zychel, przyznał się do rozmyślnego zabójstwa Józefa Wiśniewskiego i zeznał w objaśnieniu, że od czasu, jak zawiązał stosunek miłosny z Maryanną Wiśniewską, ta ciągle go namawiała, że trzeba koniecznie skończyć jakoś z jej mężem, udusić go lub otruć, a potem się pobiorą. W sobotę, d. 20 Września, znów przypomniała mu, że czas już skończyć z mężem, a następnie razem pozbawili życia Wiśniewskiego. Maryanna Wiśniewska nie przyznała się do winy, utrzymując, że Zychel sam zabił jej męża bez jej udziału. W takim stanie sprawa ta przyszła pod osądzenie Sądu Okręgowego Kaliskiego, wd. 27 Marca v.s. r. b. Na posiedzeniu sądu Zychel zmienił pierwotne swoje zeznanie i nie przyznał się do winy. Tłomaczył się, że, zaszedłszy wypadkowo do domu Wiśniewskich, zastał ich kłócących się ze sobą, zaczął ich godzić, a następnie prosił nieboszczyka, by zrobił z nim rachunek co do należnych mu 2 rubli za robotę, lecz ostatni uderzył go kułakiem w głowę i schwycił go za piersi; wtedy zeznający, broniąc się, odepchnął Wiśniewskiego, który upadł na podłogę. Co się potem stało, nie wie, gdyż zaraz wyszedł do domu; Wiśniewska nie biła męża. Maryanna Wiśniewska, również inaczej zeznawała na posiedzeniu, mianowicie, zapierając się udziału w zabójstwie męża, objaśniła, że podczas kłótni między nią i mężem wszedł do izby Zychel, który chciał ich pogodzić, lecz mąż uderzył go i wtedy oba powalili się na ziemię. Zeznająca, bojąc się o siebie, wzięła dziecko i wyszła do sąsiadów, zostawiając bijących się w izbie. Z jakiego powodu umarł jej mąż, nie wie, prawdopodobnie Zychel przyczynił się do jego śmierci. Michała Zychla bronił adwokat przysięgły Parczewski, a Maryannę Wiśniewską adwokat przysięgły Tymieniecki. Sąd Okręgowy, po rozpoznaniu tej sprawy, uważał: że opinia lekarza Wejssa, iż śmierć Wiśniewskiego nastąpiła w skutek zewnętrznego silnego nacisku na piersi, co zatamowało przypływ powietrza do płuc, że duszenie to wywołane zostało przez osobę postronną i że śmierć Wiśniewskiego nie jest zależną od jakiejś wady organicznej, jest zupełnie prawdopodobną i zgadza się z opinią lekarza obducenta; że również racyonalną jest opinia biegłego, iż przestępstwo to dokonane zostało połączonemi siłami przynajmniej dwóch osób, gdyż opiera się na braku śladów walki, śledztwo bowiem sądowe nie dostarcza żadnych danych, z którychby wnioskować można, że Wiśniewski, przed dokonanym na niego napadem, znajdował się w stanie nieprzytomnym, w skutek upicia się lub innych przyczyn, w skutek czego naturalnie należy przypuszczać, że był zdolny do obrony i byłby się bezwątpienie bronił, gdyby się był znajdował w warunkach równej walki; że dążąc dalej do wyjaśnienia faktu przestępstwa, na zasadzie cech jego zewnętrznych i nie przesądzając jeszcze kwesty i co do winnych tego przestępstwa, koniecznem jest zatrzymać się jeszcze na następnych danych: a) zabójstwo dokonane zostało we własnym domu nieboszczyka przed nastąpieniem nocy i nie towarzyszył mu rabunek; b) dla spełnienia rozmyślnego przestępstwa czas i miejsce były wybrane nadzwyczaj niezręcznie, gdyż w obecnym przypadku przestępstwo łatwo mogło być zauważone przez osoby obce; i c) Józef Wiśniewski nie prowadził bynajmniej życia zamkniętego i nie dalej jak na dwie godziny przed śmiercią wychodził z domu celem naprawy siekiery, jak to stwierdził świadek Szeferowicz, w skutek czego osoba, która umyśliła pozbawić życia Wiśniewskiego, miała zupełną możność dokonania napadu przy daleko przyjaźniejszych okolicznościach pod względem zatarcia śladów przestępstwa, niż to miało miejsce w obecnym przypadku; że wszystko to razem wzięte prowadzi do przekonania, że zabójstwo Wiśniewskiego spełnione zostało w gwałtownem uniesieniu, bez żadnego planu, ani uprzedniego przygotowania, że jednocześnie nie można tu z drugiej strony dopuścić braku wszelkiego zamiaru zabójstwa, lecz jedynie zadanie w kłótni ciężkich uszkodzeń, które spowodowały śmierć, wedle bowiem opinii biegłego, złamanie kilku żeber po obu stronach piersi nie mogło być wywołane przez jedno uderzenie lub prosty upadek zmarłego, lecz było rezultatem dłuższego i uporczywego duszenia, dokonanego prawdopodobnie jednocześnie dwoma kolanami. Zwracając się następnie do ocenienia winy podsądnych i biorąc pod uwagę, że pomimo nieprzyznawania się w sądzie do zabójstwa, a nawet do użycia przeciw Wiśniewskiemu jakichbądź czynów gwałtownych, któreby miały związek z jego śmiercią, oboje podsądni nie odpierają tej okoliczności, że ostatni widzieli go żywym w d. 20 Września i z nich Zychel przyznaje nawet fakt, że Wiśniewski umarł w jego oczach, nadto, wedle wyjaśnienia podsądnych, pomiędzy mężem a żoną zaszła przedtem sprzeczka, do której wmieszał się Zychel, — że przy zestawieniu tych objaśnień podsądnych z niewątpliwie skonstatowanemi danemi, co do śmierci gwałtownej Wiśniewskiego, widocznem jest, że podsądni nie chcą wyjawić całej prawdy i że w obec wyż przytoczonych danych dla oddalenia zarzutu rozmyślnego zabójstwa, nie ma potrzeby szukać dalszych dowodów dla wyjaśnienia treści przestępstwa i wyprowadzenia wniosku co do winy obojga podsądnych i o charakterze ich udziału w tem przestępstwie, — że niezależnie od tego wszelka możliwa wątpliwość w tym przedmiocie upada w obec zeznań świadków Mogilewskiego i Kostrzewy, z których pierwszy potwierdził w sądzie zeznanie, uczynione mu przez Maryannę Wiśniewską, a drugi zeznanie Zychla, — że chociaż podsądni w sądzie zapierają się istnienia między niemi bliższych stosunków miłosnych, okoliczność ta jednak niewątpliwie została ustaloną zeznaniami całego szeregu świadków, dla czego też w skutek naprężonego stosunku między małżonkami Wiśniewskiemi za pewne przyjąć należy, że drobna nawet okoliczność mogła wywołać pomiędzy niemi sprzeczkę, i rozdrażnienie, które się zakończyło zabójstwem, przyczem obecny kochanek przyjął naturalnie stronę żony i wziął na siebie główną rolę przy wykonaniu przestępstwa. Na tych zasadach opierając się, Sąd Okręgowy uznał Michała Zychla i Maryannę Wiśniewską winnymi umyślnego zabójstwa w stanie rozdrażnienia, męża tej ostatniej Józefa Wiśniewskiego. Przechodząc z kolei do oznaczenia kary, Sąd Okręgowy uważał: 1) że z trzech rodzai kar, przewidzianych w ust. 2 art. 1455 podług okoliczności sprawy, na mocy art. 149 Kod., najwłaściwiej będzie wybrać dla obojga podsądnych średnią i oznaczyć takową: Michałowi Zychlowi w niższym zakresie i Maryannie Wiśniewskiej w obec art. 1455 cz. 3 o jeden stopień wyżej, w skutek czego Sąd Okręgowy, z mocy art. 1455 ust. 2 i 3 Maryannę Wiśniewską i Michała Zychla za zabójstwo umyślne w rozdrażnieniu po pozbawieniu wszystkich praw stanu skazał na zesłanie do ciężkich robót w zakładach fabrycznych: Wiśniewską na lat 6, Zychla na lat 4, po skończeniu zaś tych robót na osiedlenie w Syberyi na całe życie. Od wyroku tego oboje podsądni zaappellowali do Izby Sądowej Warszawskiej, która, rozpoznawszy tę sprawę i po wysłuchaniu wniosków Towarzysza Prokuratora Rzymsko Korsakowa, podzielając w zupełności zasady, jakiemi kierował się przy wydaniu wyroku Sąd Okręgowy Kaliski, uznała, że tak prośba Wiśniewskiej o uwolnienie jej zupełne od kary dla zupełnej niewinności, jakoteż i prośba Zychla o złagodzenie mu kary, nie mogą być uwzględnione, gdyż ani w sprawie, ani w skargach appellacyjnych nie ma żadnych danych, usprawiedliwiających takowe żądanie, i dla tego Izba Sądowa wyrok Sądu Okręgowego Kaliskiego z d. 27 Marca r. b . potwierdziła, pozostawiając bez skutku skargi  appellacyjne, przez nich wniesione. W. Sdk.

Kurjer Warszawski 1884 nr 159

Wizytacja.

J. E. Beresniewicz, biskup djecezji kalisko-kujawskiej, jeszcze w d. 17-ym maja wyjechał z Włocławka, celem wizytowania kościołów i udzielenia wiernym sakramentu bierzmowania.

JE. rozpoczął podróż od wieluńskiego.

Dotąd zwiedził kościoły w Poczesnej, Kamienicy Polskiej, Konopiskach, Truskolasach, Przystajni, Staro-Krzepicach, Żytniowie, Praszce i Ożarowie, w d. 4-ym zaś b. m. zjechał do Komornik, zkąd udał się do Skomlina, Mokorska, Krzyworzeki i Chotowa.

D. 10-go b. m . JE. ma być w Wieluniu, później w Pątnowie, Krzepicach i Kłobucku, w d. 18-ym b. m. w Częstochowie, zkąd już powróci do Włocławka.

Kaliszanin 1885 nr. 10

W d. 12 lutego, w urzędzie gminnym Skomlin, sprzedawanym będzie dom przeznaczony do rozebrania, wraz z należącą do niego obórką, oceniony na rs. 30.

Kurjer Warszawski 1885 nr 194

= Pożary w pow. wieluńskim.

We wsi Krzeczów spaliła się papiernia p. Brandla.

Straty wynoszą do 5 tysięcy rubli.

Papiernia nie była asekurowana.

W nocy z dnia 10-go na 11-ty, o godzinie 11-ej, wybuchł pożar we wsi Skomalinie, który zniszczył 25 chałup i 16 stodół, prócz drobnych zabudowań.

Straty ogromne, gdyż niektórzy z wieśniaków już część zbiorów mieli w stodołach.

Pożar wynikł z podpalenia; podpalacz przyznał się do winy; jest nim włościanin miejscowej wsi, który chcąc się zemścić za jakąś tam drobnostkę, podpalił syna i zięcia.  

Gazeta Kaliska 1897 nr. 2

Kronika myśliwska. Dnia 21 grudnia r. b. odbyło się polowanie w majątku Skomlin w pow. wieluńskim, wł. p. Ignacego Bykowskiego, na którem 11 myśliwych zabiło 145 zajęcy i 8 kuropatw. Królem polowania był p. Gustaw Taczanowski.

Kurjer Warszawski (dodatek poranny) 1898 nr 250

Ochrona lasów.

Jak już donosiliśmy, w d. 5-ym b. m., w Kaliszu odbyło się pierwsze posiedzenie organizacyjne komitetu gubernjalnego ochrony leśnej. Przewodniczył gubernator, r. t. Daragan, obecni byli pp.: wiceprezes sądu okręgowego, rz. r. st. N. Naumow, wicegubernator Stremouchow, prezes komisji włościańskiej, rz. r. st. Bazia, starszy rewizor leśny Antonikowski i obywatel ziemski, Emil Repphan.

Po odczytaniu okólnika J. E. Głównego Naczelnika kraju, p. gubernator zawiadomił, że na stałych członków komitetu ze strony właścicieli lasów przedstawił pp. Romockiego i Repphana.

Komitet zatwierdził podział gmin pomiędzy naczelników straży ziemskiej, zaś starszy rewizor leśny przedstawił spis lasów, w których w gub. kaliskiej prowadzony jest wyrąb pustoszący. Komitet postanowił przedsięwziąć kroki, celem wstrzymania wyrębu w tych lasach.

Komitet rozesłał do właścicieli lasów okólnik, w którym zawiadamia, że na zasadzie nowego prawa zabrania się: 1) prowadzenia pustoszących cięć lasu, niezgodnych z planem gospodarstwa leśnego;

2) karczowania samowolnego gruntów podleśnych i zmiany ich przeznaczenia; 3) pasania bydła w porębach i zagajnikach, nieistniejących lat co najmniej piętnaście.

Nadzór nad lasami, nieobciążonemi serwitutami leśnemi, ustanowiono, jak następuje:

W pow. wieluńskim lasy w gminach: Wydrzyn, Dzietrzkowice, Działoszyn, Konopnica, Naramice, Radoszewice, Rudniki i Skrzynno leśniczego wieluńskiego; Galewice, Skrzynki, Sokolniki, Czastary, Skomlin i Lututów—pomocnika leśniczego wieluńskiego; Bolesławiec, Kiełczygłów, Mokrsko, Praszka, Siemkowice, Starzenice i lasy m. Wielunia — naczelnika straży ziemskiej. 

Gazeta Kaliska 1899 nr. 2

W dniu 29 grudnia r. z. na polowaniu w Skomlinie pow. wieluńskiego u p. Zygmunta Bąkowskiego 18 myśliwych w 5 kotłach i 1 pędzeniu w lesie upolowało 221 zajęcy, 15 kuropatw i 1 psa. Wieczorem na rozkładzie najwięcej mieli zwierzyny pp.: Włodzimierz Kręski i Kruszewski (obwołani królami)—23 zające. Strzałowego (pomimo, że nie wszyscy z myśliwych złożyli takowe) zebrano rb. 9 kop. 10.

Sport: Tygodnik Ilustrowany 1901 nr 7

Z kniej i pól.

W Skomlinie dnia 29. grudnia r. z., u p. Ignacego Bąkowskiego, odbyło się polowanie, na którem 20 myśliwych zabiło zajęcy 174. Strzałowego na wpis dla uczni złożono rbl.11 kop. 5.

Gazeta Kaliska 1901 nr. 32

Kronika myśliwska. Dnia 29 grudnia r. z. odbyło się polowanie w Skomlinie u p. Ignacego Bąkowskiego, na którem 20 myśliwych upolowało zajęcy 174. Strzałowego na wpis dla uczni złożono 11 rb. i 5 kop.

Łowiec Polski 1902 nr 24

Dnia 2 b. m. odbyło się polowanie u pana Ignacego Bąkowskiego Skomlinie w pow. wieluńskim. Pomimo fatalnego czasu zabito w 6 flint 140 zajęcy i 10 kuropatw. Królem był p. H. Rappard miał bowiem na rozkładzie 35 zajęcy i 5 kuropatw.

Sport: Tygodnik Ilustrowany 1902 nr 51

Myślistwo.

Z kniej i pól.

W Skomlinie, w pow. Wieluńskim, u p. Bąkowskiego, w dn. 2. grudnia na polowaniu, w 5 flint zabito 132 zające i 10 kuropatw. Królem polowania był również p. Rappardt.

 

Gazeta Kaliska 1902 nr. 333

Dnia 2 b. m. na polowaniu w Skomlinie, w pow. Wieluńskim, u p. Bąkowskiego, w 5 flint zabito 132 zające i 10 kuropatw. Królem polowania był również p. Rappardt.

Goniec Łódzki 1903 nr 41

+ Kalisz. W tych dniach kal. sąd okręgowy rozpatrywał sprawę mieszkańców wsi Skomlin, w pow. Wieluńskim, Walentego i Józefa Struzików, Jana Madeja, Józefa Madeja i Tomasza Kucharka, oskarżonych o opór władzy, a prócz tego dwóch pierwszych o obrazę strażnika ziemskiego. Sąd okręgowy skazał Walentego i Józefa Struzików na miesiąc aresztu a pozostałych oskarżonych na areszt 3-tygodniowy. 

Gazeta Kaliska 1903 nr 42

Z Sądu. W tych dniach kal. sąd okręgowy rozpatrywał sprawę mieszkańców wsi Skomlin, w pow. Wieluńskim, Walentego Struzika, Józefa Struzika, Jana Madeja, Józefa Madeja i Tomasza Kucharka, oskarżonych o opór władzy, a prócz tego dwóch pierwszych o obrazę strażnika ziemskiego. Sąd okręgowy skazał Walentego i Józefa Struzików na miesiąc aresztu, a pozostałych oskarżonych na areszt 3 -tygodniowy.

Gazeta Świąteczna 1903 nr. 1174

Ze wsi Skomlina pod Wieluniem, w guberńji kaliskiéj, piszą do nas: Najpamiętniejszy ze wszystkich dni w tym roku będzie dla nas popielec. Do śmierci go chyba nie zapomnimy, bo dnia tego straszny pożar nawiedził naszą wioskę. Pochłonął dwadzieścia jedną osadę włościańską ze wszystkiemi zabudowaniami gospodarskiemi i zapasami zboża i paszy. Uratować cokolwiek było zbyt trudno z powodu ciasnoty zabudowań. Że kościół ocalał, to zawdzięczać możemy jedynie księdzu proboszczowi, który sam usilnie przy ratowaniu go pracował. Szkoła również ocalała, i to w środku płomieni, a dlatego, że jest murowana, dwupiętrowa, i kryta blachą. W roku 1885 pożar zniszczył prawie trzecią część wsi, około 45 domów, a wzniecony został ręką jednego zbrodniarza, który przez zemstę podpalił stodoły swych zięciów, i w ten sposób ściągnął klęskę na całą wieś, bo nie sami tylko pogorzelcy ucierpieli, ale i wszyscy ich sąsiedzi, a nawet i sąsiednie wioski, boć przecie musiały dopomagać biedakom w jakikolwiek sposób. Gmina ma dwie sikawki, ale jedna nie przyjechała, bo jest za daleko, o 12 zgórą wiorst, we wsi Ożarowie. Druga jest w samym Skomlinie, pod zarządem wójta, ale ta była nieczynna... Przybyło tylko kilka si kawek z poblizkich dworów; najbardziéj z nich odznaczyła się sikawka pana Bąkowskiego ze Skomlina. Ziemia w Skomlinie dobra, ale biedy niebrak, a to dlatego, że mało jest światła, a zadużo pijawek żyjących z ułomności bliźnich. Pijawki te to szynkarze i handlarze, którzy wyrostków wiejskich uczą kradzieży, dając im papierosy lub cukierki za rzeczy brane potajemnie od rodziców. Dlatego, i z innych jeszcze przyczyn, jest wiele zepsucia. Młodzież dorósłszy idzie latem do Prus na zarobek i ztamtąd powraca do reszty zepsuta. Zimową porą nic nie robiąc, przesiaduje w handelkach całe dnie i wieczory, i traci wszystek zarobek. A ojcowie i matki pobłażają synalkom mówiąc: Oni się latem w Prusach napracują, to niech sobie teraz odpoczną. - I co ojciec nasprząta przez lato mając trocha ziemi, to „prusaki" przez zimę zjedzą, a na podatek trzeba pożyczyć. I tak bieda coraz to większa wkrada się do wioski. Obcy ludzie napływają, zakupują ziemię, a miejscowi upadają. Aż litość bierze patrzeć na taki nierząd żeby siedząc na dobréj ziemi pasować się z biedą. A to wszystko jedynie z ciemnoty, bo na książkę pożyteczną pieniędzy niéma, jéno są na wódkę i na fatałachy. Najgorszą jednak wadą skomliniaków jest upór i zazdrość, gdy idzie o dobro ogólne. Przed kilku tygodniami, naprzykład, ksiądz proboszcz i właściciel folwarku Skomlina radzili na zebraniu, żeby uchwalić pomiar ogólny i zcalić osady, bo teraz gospodaize mają działki roztizęsione w sześciu, a nawet i w ośmiu miejscach. A czy się zgodzili? O! nigdy się na to nie zgodzą, bo zazdroszczą tym, którzy wódki nie piją, że zanadto by się wzbogacili. Za namową księdza proboszcza podpisała się wprawdzie większa część gospodarzy; ale cóż z tego, kiedy po wyjściu z urzędu podburzali jedni drugich. Przyczynili się do tego i handlarze tutejsi, żydzi, bo się obawiali, że w rozcalonéj wsi nie będą mogli dostać mieszkania i handel im się zepsuje. A. M. J.

Sport: Tygodnik Ilustrowany 1904 nr 3

Myślistwo.

Z kniej i pól.

W dobrach Skomlin, u pp. Ignacostwa Bąkowskich, w dn. 4 . stycznia r. b . odbyło się polowanie. Polowano od 8-ej rano do 5-ej po poł. na przestrzeni 200 włók, w t. zw. pędzenia (streify). W 11 strzelb zabito 228 zajęcy. Królem polowania był p. Jan Rappard z Lubnicy, który miał na rozkładzie 34 zające. Między obecnymi zauważyliśmy pp.: Edwardostwa Łubieńskich, Stanisławostwa Jakowickich, Janostwa Skalskich, Juljanostwa Naimskich z Warszawy, oraz pp.: Gustawa Taczanowskiego, Łopuchina, Magnuskiego i wielu innych.

Gazeta Kaliska 1905 nr 25

W Skobliniu, w pow. wieluńskim, majątku p. Ignacego Bąkowskiego, polowano d. 12 b. m., gdzie w 5 strzelb zabito: 185 zajęcy, 3 rogacze i 5 cietrzewi. Królem łowów był p. Rappard, który miał na rozkładzie 56 zajęcy.

Gazeta Świąteczna 1906 nr 1322

Jak do tego doszło? We wsi Skomlinie pod Prażką powiesił się dnia 9 maja w chlewie koło własnej chaty 46-letni gospodarz Jan Komajda. Cóż go doprowadziło do tak haniebnego końca? Za młodu był to człowiek spokojny i uczciwy. Przed siedmiu laty obrano go na sołtysa. Zawiedli się jednak ci, co mu zaufali: na tym urzędzie rozpił się. Więc po trzech latach nie obrano go już na sołtysa. Pijaństwa jednak nie porzucił. Gdy go ksiądz upominał, żeby nie pił, to się o to bardzo gniewał, a nawet przestał chodzić do kościoła i do spowiedzi. Pożyczał pieniądze a pił bez ustanku. W ostatnich dniach nie miał już za co pić; chodził do sąsiadów i żebrał poprostu o kilka kopiejek na wódkę. Aż w środę rano, uczuwszy znać pogardę dla siebie samego, w okropny sposób życie sobie odebrał. Niechże to jego nieszczęście przypomni wsystkim, do czego pijaństwo prowadzi. Czytelnik.

Gazeta Świąteczna 1914 nr 1729

Listy do Gazety Świątecznej. Z ziemi Wieluńskiej, w guberńji kaliskiej. Chociaż o naszych stronach mało piszą w gazetach, — nie jest tu jednak tak głucho, jakby się zdawało. Prawda, że i tu jest bardzo dużo ludzi, do których nie doszły jeszcze promienie oświaty. Ale nie odrazu Kraków zbudowano... Nie wiem, jak gdzie, ale u nas prawie wyłącznie księża kierują pracą społeczną i nietylko o niebie dla ludzi myślą, ale i o chlebie. Do wyjątków należą parafje, gdzieby nie było przynajmniej jednego kółka rolniczego. Prawie w każdej wsi jest straż ogniowa. W powiecie wieluńskim są 22 kasy pożyczkowo-oszczędnościowe. Sklepów spółkowych jest 16. W takiej naprzykład Prażce są 3 sklepy spółkowe: jeden z żelazem i skórami, drugi z różnemi drobiazgami i trzeci spożywczy. W sąsiedniej wsi Skomlinie sprzedano w sklepie za 24 tysiące rubli i spółka miała za rok przeszły 2300 r. czystego zysku; z tego przeznaczono na budowę kościoła 700 rubli. Ta sama spółka sklepowa założyła piekarnię, która dostarcza pieczywa do sklepów i wypieka chleb dla mieszkańców wsi, ale podobno na początek ciężko im idzie, bo wielu ludziom dotychczas się zdaje, że chleb z żydowskich rąk jest tańszy i lepszy, niż z piekarni chrześćjańskiej. Taka sama piekarnia ma być założona i w Białej pod Wieluniem. W Ożarowie zbudowano za l6 tysięcy rubli wspaniały dom społeczny, w którym zczasem mieścić się będą rozmaite pożyteczne zakłady. Niedawno przybył do tej parafji dzielny proboszcz, i aż dziw, ile tam w ciągu niecałych dwóch lat uczynił dobrego. Temi czasy odbyło się otwarcie straży ogniowej we wsi Przedmościu w tejże parafji. Chociaż to było w dzień powszedni, jednak na poświęcenie narzędzi zgromadziła się cała wieś. Potem odbyła się przy młynie próba strażacka. Przewodniczącym zarządu straży jest właściciel młyna Krauze, który gościnnie przyjmował w swym domu nowozałożoną straż i przedstawicieli straży sąsiednich. Na naczelnika obrali sobie strażacy jednego z gospodarzy. Aby kto nie pomyślał, że to się pisze dla próżnej chwały i żem przedstawił tu tylko jakby jedną stronę medalu, popatrzmy i na drugą. Jedna strona jest jasna, piękna, druga ciemna, — smutna. To co jest dobre, czy się dzieje w wieluńskiem, czy w lubelskiem, czy nad Wartą, lub nad Wisłą, — jednakowo powinno nas radować; tak samo złe, gdziekolwiek jest, musi nas martwić. W naszych stronach zagnieździły się między ludźmi głównie trzy wady: pierwsza — to lenistwo, druga — nieufność i trzecia — pijaństwo. Może kto nie wierzy? Zaraz go przekonam. Żniwa, w polu robota, a gospodarz poszedł na polowanie, albo na jarmark; chodził cały dzień bez posiłku po polu i lesie, albo idąc na jarmark zmierzył butami trzy mile drogi, wraca do domu zmęczony, a jednak któż nie nazwie go próżniakiem? Leniwiec pracuje, wiadomo, byle zbyć, a czyż my inaczej obchodzimy się z naszą rolą?.. Jest kółko rolnicze, są pogadanki pouczające jak ziemię uprawiać, — kiedy i jakiemi nawozami ją zasilać, za naukę tę nic się nie płaci, a mimo to na sali pustki. Są książki i gazety rolnicze, ale gospodarzowi nie chce się do nich zaglądać. Aby przekonać się, czego naszej glebie potrzeba, należy robić próby, ale taki gospodarz powiada: Ktoby sobie tem głowę zaprzątał! Rolnik powinien być ciekawy, jakie też zyski daje mu gospodarstwo: powinien zapisywać, rachować, mierzyć, ważyć i t. d ., choćby dla zaspokojenia ciekawości; ale on nawet nie ciekawy. Dlaczego? Bo leniwiec, czyli próżniak. Druga wada ludzi tutejszych — to nieufność względem tych wszystkich, którzy przewyższają ich rozumem, stanowiskiem i majętnością. Wielu więcej ufa Ickowi, Lejbie, niż księdzu proboszczowi, albo uczonemu rolnikowi, lub książce i gazecie; Icek i Lejba są podług nich lepsi przyjaciele, bo oni ubolewają nad tem, że dziś na świecie wszystko się popsuło. — „Nieboszczyk proboszcz, — powiadają żydzi,— to była godna osoba, a dzisiaj to się do handlu księża biorą, to wcale nie pasuje na duchowną osobę.” A ciemny gospodarz kiwa głową. — Dyć nie pasuje, — powiada. Trzecia wreszcie wada — to pijaństwo. Lubimy zrękowiny, wesela, chrzciny, jarmarki. Nie po to tam idziemy, aby się zaraz upić; ale też nie rozumiemy zrękowin, wesela, chrzcin bez gorzałki; a że kupcami nie jesteśmy, więc w niczem miary zachować nie umiemy. Na jarmark,—kiedy bądź on się odbywa, — wali zewsząd ludu gromada. Nieraz mróz, zawieja, deszcz, roztopy — nic to. A kiedy ludziom wspomnieć, że na wódkę tracimy rocznie 40 mijonów rubli, myślą, że to powiedziane ot, aby gadać. Te trzy bolączki naszych stron: lenistwo, nieufność i pijaństwo — są to trzy rodzone siostry (jest ich więcej), a matce ich na imię „ciemnota” czyli brak oświaty. Bracia czytelnicy! Pracą, ufnością i trzeźwością przyświecajmy wokoło. Wieluniak.

Gazeta Świąteczna 1916 nr 1867

Listy do Gazety Świątecznej. Z ziemi Wieluńskiej w kaliskiem. Jedną z pierwszych wsi w Wieluńskiem, w których obudził się ruch społeczny, był Skomlin. Rozpoczęło się od otwarcia kółka rolniczego; następnie kolejno otwarto ochronkę, sklep spółkowy, kasę oszczędności, założono straż ogniową i aptekę. Aby ułatwić zgromadzanie się tym wszystkim stowarzyszeniom i dogodniej pomieścić ochronki, staraniem poprzedniego proboszcza, księdza Kukulskiego, i właściciela Skomlina I. Bąkowskiego wzniesiono w roku 1909 dom gromadzki. Ochronka w ostatnich latach była zamknięta i dopiero podczas wojny staraniem obecnego proboszcza, księdza Kalinowskiego, została znowu otwarta. W krótkim czasie zapisało się do niej i uczęszczało 140 dzieci. Prócz tego wprowadzono naukę robót dla dziewcząt i wykłady wieczorne dla dorosłej młodzieży, na które uczęszczało 66 uczących się. Młodzież naogół garnie się do oświaty; szkoda wszakże, że są i niechętni, którzy, bojąc się niewiadomo czego, sami w pracy społecznej nie biorą udziału i innych od niej odmawiają. Postawienie domu gromadzkiego z obszerną salą nasunęło myśl urządzania przedstawień teatralnych, aby czerpać z nich dochód na potrzeby ogółu. Myśl ta szybko się urzeczywistniła. Znalazło się wielu chętnych wśród mieszkańców Skomlina, którzy ofiarowali swój czas i pracę. Niedawno urządzono przedstawienie na dochód straży ogniowej. Zjechało się na nie sporo osób z okolicy. Ponieważ uczęstnicy przedstawienia spełnili swe zadanie bardzo dobrze, postanowiono powtórzyć je w Wieluniu. Jakoż dnia 20 sierpnia wystawiono tam opowieść z życia wiejskiego pod nagłówkiem „Ojcowizna” na dochód schroniska dla dzieci warszawskich w Kamionce. Sala, w której się widowisko odbywało, była przepełniona, a uczęstnicy przedstawienia wywiązali się z zadania znakomicie. Przygrywała też kapela straży ogniowej skomlińskiej pod przewodnictwem p. Domagały. Kapela, założona przed dwoma laty, zadziwiała zgodną i piękną grą. Niemało przyjemności sprawiła też słuchaczom drużyna śpiewaków i śpiewaczek również ze Skomlina pod doskonałem kierownictwem organisty, p. Zawadki, ucznia wyższej szkoły muzycznej w Krakowie. Zebrano z przedstawienia około 300 rubli, z których czwarta część obrócona została na założenie książnicy Macierzy szkolnej w Skomlinie, a reszta na schronisko dla dzieci warszawskich w Kamionce, za co komitet tego schroniska składa skomliniakom serdeczne „Bóg zapłać”. Komitet schroniska w Kamionce.

Zorza 1917 nr 27

Zjazd Kółek Rolniczych w Wieluniu.

Centralne Towarzystwo Rolnicze, w obecnych tak ważnych czasach, kiedy na ziemiach polskich tworzą się nowe stosunki nietylko polityczne, lecz i gospodarcze, uważa za najpilniejszą sprawę budzić siły ludu wiejskiego przez skierowanie ich do pracy w Kółkach Rolniczych, których zakres działania zamyśla znacznie rozszerzyć.

Kiedy bowiem za rządów rosyjskich pole działalności Kółek Rolniczych było ściśle ograniczone i sprowadzało się do spraw jedynie i bezpośrednio z rolnictwem związanych, obecnie Centralne Towarzystwo zamierza opracować ustawę dla Kółek Rolniczych o daleko szerszym programie. Projektowane jest objęcie prócz celów czysto rolniczych, także społeczno-kulturalnych, a tem samem ześrodkowanie w Kółkach Rolniczych wszelkiej działalności na wsi polskiej, a więc: 1) organizowanie młodzieży włościańskiej w towarzystwa śpiewaczei gimnastyczne 2) zakładanie straży ogniowych 3) otwieranie czytelni ludowych 4) rozpowszechnianie gazet i książek 5) powoływanie do życia towarzystw współdzielczych i kas pożyczkowo-oszczędnościowych i t. p.

Jeśli się zważy doniosłość wyżej wymienionych zadań, które i wiele dobrej woli i znacznego nakładu pracy wymagać będą, to okażą się bezpodstawnemi głosy tych, którzy uważają, iż w obecnej dobie Kółka Rolnicze nie mają pola działania.

Dla dobra i szczęścia drogiej nam wszystkim Ojczyzny, mimo trudnych i niepomyślnych warunków, w jakich się znalazła wieś polska, musimy koniecznie zabrać się do pracy i to bezzwłocznie, gdyż bezczynne wyczekiwanie na lepsze do pracy czasy może nas omylić i zgubnie się odbić na przyszłość kraju naszego.

Przed wybuchem wojny w ziemi Wieluńskiej było czynnych zgórą dwadzieścia Kółek Rolniczych, których działalność w ostatnich latach zupełnie zamarła, i dziś nikt nie zabiega o ożywienie i wznowienie ich działalności. Jest to objaw niepożądany i zgubny, przeto musimy zaradzić temu, musimy się ocknąć z uśpienia na głos Centralnego Towarzystwa Rolniczego, które uważa za najpilniejszy swój cel dzisiaj uruchomienie jaknajwiększej liczby Kółek Rolniczych, w którychby zespolone siły duchowieństwa, obywatelstwa i włościaństwa wspólnie i zgodnie pracować mogły nad podniesieniem gospodarczego i kulturalnego stanu wsi polskiej.

W początkach bieżącego miesiąca C. T. R. wysłało do Wielunia swego delegata p. Medyńskiego, który na zebraniu w dniu 4 b. m. przedstawił konieczność uruchomienia Kółek Rolniczych w ziemi Wieluńskiej. Zebranie, godząc się z wywodami delegata, powołało do życia Komisję z niżej podpisanych osób, której poruczoną została sprawa zwołania zgromadzenia z całego powiatu.

Komisja, w osobach niżej podpisanych, zgodnie z włożonym na nią obowiązkiem — zwraca się przez niniejszą odezwę z gorącem wezwaniem do wszystkich włościan, obywateli ziemskich i kapłanów całej ziemi Wieluńskiej, by raczyli przybyć do Wielunia na walne zebranie rolnicze w dniu 10 lipca r. b na godzinę 2-gą po południu podług czasu letniego do sali Towarzystwa Muzycznego (Ochrony). Punktualność jest bezwarunkowo wymaganą, obrady bowiem trwać mogą tylko do godz. 6 ej.

Na walne zebranie zapewniony jest przyjazd dwuch prelegentów z Warszawy.

Przeświadczeni o zrozumieniu ważności sprawy przez wszystkich ludzi dobrej woli i miłujących kraj ojczysty-tuszymy, iż w dniu 10-ym lipca na walne zebranie rolnicze stawią się wszyscy, do których dojdzie niniejszy głos wezwania i którym nieobojętną jest sprawa pracy dla ogólnego dobra narodowego.

Ignacy Bąkowski ze Skomlina, Marcin Bryś z Żytniowa, Piotr Derda z Dzietrznik, Wawrzyniec Koźmiński z Okalewa, Stanisław Madaliński z Brzozy, Ks. Wincenty Przygodzki z Czarnożył, Edward Siwiński ze Skomlina, Stanisław Tarnowski z Rudlic, Franciszek Tobis z Kowali, Ks. Bolesław Wróblewski z Praszki, Antoni Wykrota z Białej, Ks. Antoni Zmysłowski z Żytniowa.

W sprawie zjazdu, na który wzywa powyżej zamieszczona odezwa Redakcja „Zorzy” otrzymała list następujący:

Bracia włościanie i bracia rolnicy!

Powinniśmy się na zjazd do Wielunia zjechać wszyscy, komu leży na sercu dobro gospodarstwa naszego i dobro naszych dzieci w przyszłości. Grzechem byłoby, gdybyśmy się oglądali na tych, którzy myślą o tem tylko, żeby dziś mieć, co zjeść, „a jutro będzie, jak Bóg da”. Nie, nam dziś trzeba zdwoić siły i pracować nad podźwignięciem naszego rolnictwa, radzić wspólnie, w gromadzie nad dolą naszą i naszych dzieci.

Wiedzmy, że jeśli nie weźmiemy się gromadą za ręce, to nas obcy wypchną, a my, później będziemy narzekać, że nam nikt nie radził dobrze. A więc jedźmy wszyscy, gospodarze, na zjazd kółek rolniczych na dzień 10 lipca. Niech nikogo nie zbraknie: i z tych, co należą do kółek, i z tych co nie należą, a chcą lepszej przyszłości dla siebie i swych dzieci.

Wawrzyniec Koźmiński z Okalewa.

Gazeta Świąteczna 1919 nr 2010

Podziękowanie. Ociemniała Izabela Harzyńska, mieszkająca we wsi i gm. Skomlinie w ziemi Wieluńskiej, składa podziękowanie księdzu Dziekanowi Snawadzkiemu, księdzu Proboszczowi Kalinowskiemu, państwu Bąkowskim za złożone ofiary, p. Blegerom za łaskawe zajęcie się przedstawieniem teatralnem w celu wysłania jej do lekarza oczu, a także wsiom: Dzietrzkowicom i Łubnicom za stałe udzielanie wsparcia.

Zorza 1920 nr 25

Powiat wieluński. Na wiecach odbytych w Ożarowie, Skomlu*, Bolesławcu, Białej i Osiakowie, po przemówieniach p. Jankowskiego, zebrani w ilości kilku tysięcy osób na każdym z tych wieców, uchwalili jednogłośnie następujące rezolucje:  

„Protestujemy przeciw gwałtom czeskim na Śląsku Cieszyńskim, Spiszu i Orawie oraz przeciw gwałtom niemieckim na Śląsku Górnym, Mazurach i Warmji. Wzywamy Rząd i Sejm, by jaknajenergiczniej wystąpił przeciw tym gwałtom i jakanajprędzej przyłączył do Państwa Polskiego zarówno kresy zachodnie jako też i kresy wschodnie.

Protestujemy przeciw uchwale sejmowej, by gminy wybierały sobie księży, i domagamy się, by prawo to, jak dotąd, zostało przy biskupach”.

Na wiecu, odbytym w dniu Zielonych Świąt 22 maja r. b. w Praszce, powzięto takie same uchwały, zaopatrzone licznemi podpisami, zgromadzonych w ilości kilku tysięcy mieszkańców miasta Praszki i wsi okolicznych.

*Skomlin

Gazeta Świąteczna 1920 nr 2064

Ze Skomlina, wsi parafjalnej w ziemi Wieluńskiej, piszą do nas: Wiadomość o zbliżaniu się krwiożerczego wroga do bram Warszawy, stolicy Polski, i trwoga wobec tego poruszyła u nas wszystkich ludzi i pobudziła do czynów ofiarnych na obronę Ojczyzny. Dnia 4-go sierpnia w parafji Skomlińskiej urządzono staraniem „koła Polek” zbiórkę na żołnierza polskiego i zbiórka dala piękne wyniki. Mianowicie zebrano 8 850 marek, 250 łokci płótna, 17 koszul, 6 nowych poduszek, 25 funtów pierza i kilkanaście kawałków starej bielizny, którą dziewczyny zaraz przerobiły na szarpie. Nadto w niedzielę 8 sierpnia parafjanie uchwalili, aby zebrany w parafji metal na nowe dzwony kościelne, składający się przeważnie z miedzi i mosiądzu, wagi zapewne około 6 centnarów, przeznaczyć na wyrób strzeliwa i oddać do rozporządzenia polskiej starszyzny wojskowej na ręce jenerała Hallera. Parafja Skomlińska miała trzy nowe, piękne dzwony. Niemcy wszystkie trzy zabrali przemocą z kościoła. Zbieraliśmy miedź i mosiądz na nowe dzwony, ale lepiej ten metal oddać teraz na obronę Ojczyzny, aniżeli czekać, aż znowu drugi wróg, bolszewik, wejdzie do nas i metal uzbierany o głowy nasze rozbijać będzie. Dzwony w każdym czasie później sprawić będzie można, jeśli zaś nie zdobędziemy się teraz na wysiłek i nie uratujemy Ojczyzny, to stracimy ją dla siebie i dla następnych pokoleń, może na wieki. Wtedy już i ofiary od nas nie byłyby dla niej potrzebne; zresztą wtedy wróg odebrałby nam więcej, niż dziś Ojczyzna od nas wymaga. Dodać należy, że parafja Skomlińska ma niewiele więcej nad trzy tysiące parafjan i nie należy do najbogatszych w okolicy. Wiadomość tę podajemy do Gazety nie dla próżnej chwały, ale dla przykładu, żeby i inne wsie w kraju ruszyły się do czynów ofiarnych na obronę Ojczyzny. A pamiętajmy, że kto daje prędko, ten jakby dwa razy daje; tembardziej w obecnem położeniu Ojczyzny pomoc potrzebna jest rychła, natychmiastowa, raptowna. Z pomocą śpieszmy wszyscy. W narodzie sił dużo. Z pomocą Bożą zmożemy nieprzyjaciela, jeśli dla dobra Ojczyzny skąpić niczego nie będziemy. Czytelnik.

Obwieszczenia Publiczne 1922 nr 41

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

3) Eugenjuszu vel Georgjuszu-Henryku Sychli, właśc. 3 dzies. 780 sąż. z maj. Skomlin A Nr. 1, pow. Wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został w kancelarji hipotecznej w Kaliszu na d. 4 grudnia 1922 r. i w tym dniu osoby interesowane stawić się winny w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

Obwieszczenia Publiczne 1922 nr 65

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu B, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto d. 3 czerwca 1922 r. następującą firmę pod Nr. 41:

„Spółka Drzewna i Budowlana w Wieluniu z ograniczoną odpowiedzialnością" z siedzibą w Wieluniu, ul. Szpitalna 10. Czynności swe przedsiębiorstwo rozpoczęło d. 7 marca 1922 r. Przedmiotem przedsiębiorstwa jest prowadzenie handlu drzewem i materjałami budowlanemi, sprzedaż na warunkach komisowych, oraz przyjmowanie przedstawicielstw stosownie do wyżej wymienionej branży. Wspólnikami są: 1) Ignacy Parnowski, zamieszkały w Krzeczowicach, 2) Franciszek Biernacki w Mokrsko, 3) Bronisław Bokalski, 4) Bronisława Bokalska, 5) Tadeusz Świderski, 6) Feliks Godlewski, zamieszkali w Wieluniu, 7) Tadeusz Kozarski w Konopnicy, 8) Walenty Stadnicki, 9) Bolesław Górski, 10) Stefan Łukowski, 11) Bolesław Małuszyński, 12) Karol Mosz, 13) Henryk Ossowski, 14) Stanisław Dawid, 15) Andrzej Kowalski, zamieszkali w Wieluniu, 16) Konstanty Rembowski w Teklin-Rembowie, 17) Kazimierz Grabiński, 18) Wincenty Rozmarynowski, 19) Witold Nowicki w Wieluniu, 20) Adam Mieloszyk w Stawie, gm. Wydrzyn, 21) Franciszek Kossak, 22) Karol Gucztan w Wieluniu, 23) Teofil Szubała w Tyble, 24) Franciszek Łytka w Czastorach, 25) Włodzimierz Zarzycki w Białej, 26) Ernest Wekwert, 27) Felicja Wagner, 28) Antoni Szymczak, 29) Idzi Krawczyk w Wieluniu, 30) Józef Bielarski w Łubnicach, 31) Kazimierz Oraczewski w Wieluniu, 32) Sabela Mazurek w Praszce, 33) Wacław Panicz, 34) Władysław Skiba, 35) Edward Sobczak, 36) Stanisław Nurkiewicz, 37) Zdzisław Rylski, 38) Ludwik Krakowski, 39) Stanisław Kubacki, 40) Władysław Frejusz, 41) Jan Rappard, 42) Józef Łebkowski, 43) Józef Helman, 44) Józef Kasprowicz, 45) Ludwik Domagała, 46) Helena Domagała, 47) Janina Sobocińska, 48) Marja Kubacka, zamieszkali w Wieluniu, 49) Stanisław Domagalski w Opojowica, 50) Józef Burchaciński, 51) Tadeusz Sędzimir w Wieluniu, 52) Józef Szmaj w Gdańsku, 53) Feliks Burchaciński, 54) Stanisław Szmidel w Wieluniu, 55) Gustaw Taczanowski w Rudzie, 56) Ludwik-Stefan Zawadziński w Wieluniu, 57) Mieczysław Kiełkiewicz, 58) Mieczysław Kadzidłowski, 59) Marjan Liberski, 60) Stanisław Kluczyński, 61) Franciszek Biernacki, 62) Józef Szuster, 63) Piotr Szmigielski, 64) Stanisław Ruszkowski, 65) Stanisław Piotrowicz, 66) Karol Polankiewicz, 67) Józaf Kasiński, 68) Teodor Kaczmarek, 69) Antoni Ślósarz, 70) Kazimierz Wojciechowski, 71) Marja Kohenówna, 72) Jan Marcinkiewicz, 73) Wacław Kotyłowski, 74) Wincenty Przygodzki, 75) Henryk Grzanowski, 76) Karolina Szmidt, 77) Wanda Szulcowa, 78) Helena Kutyłowska, 79) Wincenty Szudejka, zamieszkali w Wieluniu, 80) Franciszek Baranowski w Bronikowie, 81) Jadwiga Wodzyńska w Krzeczowie, 82) Kazimiera Dramińska w Wróblewie, 83) Jan Merta w Wieluniu, 84) Adam Duś w Cieszęcinie, 85) Zofja Wilczyńska w Cieszęcinie, 86) Adolf Jamroziński, 87) Stanisław Nowojewski, 88) Juljan Jamroziński, zamieszkali w Wieluniu, 89) Aloiza Jakowicka w Mokrsku, 90) Józef Kręski w Wachlinowach, 91) Piotr Koczorowski w Kopydłowie, 92) Wincenty Kobylański w Pytnuwku, 93) Ignacy Bąkowski w Skomlinie, 94) Aleksander Głąbski, 95) Władysław Godecki, 96) Ludwig Wagner, 97) Józef Ciesielski, 98) Władysław Markowski, zamieszkali w Wieluniu, 99) Franciszek Gark, 100) Halina Ponińska, 101) Wanda Ponińska, zamieszkali w Mokrsku, 102) Edward Kręski w Masłowicach, 103) Ludwik Panina w Chotowie, 104) Andrzej Kramplicz w Gronówku, 105) Franciszek Kalinowski w Skomlinie, 106) Wincenty Wiśniewski, 107) Władysław Wiśniewski, 108) Bronisław Godlewski, 109) Zofja Zawadzińska, zamieszkali w cukrowni Wieluń, 110) Jan Fedecki, 111) Władysław Fedecki, 112) Aleksander Herman, zamieszkali w Kaliszu, 113) Helena Daszkiewiczowa w Kopydłowie, 114) Janina Jacuńska w Mierzycy, 115) Wincenty Gontkiewicz w Rychłowicach, 116) Jan Pietrzak w Niedzielsku, 117) Laura Zawadzińska, 118) Konstanty Mierzejewski w Warszawie, 119) Franciszek Juraszek, 120) Zofja Parnowska, 121) Kazimierz Parnowski, 122) Leonard Stawicki, zamieszkali w Praszce, 123) Janina Taczanowska w Rudzie, 124) Henryka Kościelna i 125) Stowarzyszenie Budowlane w Wieluniu. Kapitał zakładowy całkowicie wpłacony wynosi 5.000.000 mk. podzielony na 1000 udziałów po 5.000 mk. każdy, z których to udziałów posiadają: 1) Ignacy Parowski — 2 udz., 2) Franciszek Biernacki — 2, 3) Bronisław Bokalski — 2, 4) Bronisława Bokalska — 2, 5) Tadeusz Świderski — 40, 6) Feliks Godlewski — 2, 7) Tadeusz Kozarski — 10, 8) Walenty Stadnicki — 4, 9) Bolesław Górski — 4, 10) Stefan Łukowski — 5, Bolesław Małuszyński — 3, 12) Karol Mosz — 20, 13) Henryk Ossowski — 20, 14) Stanisław Dawid — 1, 15) Andrzej Kowalski — 1, 16) Konstanty Rembowski — 25, 17) Kazimierz Grabiński — 4, 18) Wincenty Rozmarynowski — 1, 19) Witold Nowicki — 4, 20) Adam Mieloszyk — 3, 21) Franciszek Kossak—2, 22) Karol Kucztan—1, 23) Teofil Szukała — 20, 24) Franciszek Łytka — 1, 25) Włodzimierz Zarzycki — 20, 26) Ernest Wekwert — 2, 27) Felicja Wagner — 5, 28) Antoni Szymczak — 1, 29) Idzi Krawczyk — 1, 30) Józef Bielarski — 1, 31) Kazimierz Oraczewski — 7, 32) Sabela Mazurek — 4, 33) Wacław Panicz—1, 34) Władysław Skiba—1, 35) Edward Sobczak — 2, 36) Stanisław Nurkiewicz — 2, 37) Zdzisław Rylski — 30, 38) Ludwik Krakowski — 1, 39) Stanisław Kubacki — 2, 40) Władysław Frejusz — 2, 41) Jan Rappard—1, 42) Józef Łebkowski—2, 43) Józef Helman—1, 44) Józef Kasprowicz — 4, 45) Ludwik Domagała—5, 46) Helena Domagała — 4, 47) Janina Sobocińska — 1, 48) Marja Kubacka — 1, 49) Stanisław Domagalski — 20, 50) Józef Burchaciński — 1, 51) Tadeusz Sędzimir — 10, 52) Józef Szmaj — 100, 53) Feliks Burchaciński — 10, 54) Stanisław Szmidel — 20, 55) Gustaw Taczanowski — 40, 56) Ludwik-Stefan Zawadziński — 20, 57) Marjan Liberek — 5, 58) Mieczysław Kadzidłowski — 6, 59) Mieczysław Kiełkiewicz — 1, 60) Stanisław Kłaczyński — 1, 61) Franciszek Biernacki — 1, 62) Józef Szuster — 4, 63) Piotr Szmigielski — 4, 64) Stanisław Ruszkowski — 1, 65) Stanisław Piotrowicz — 2, 66) Karol Polankiewicz — 1, 67) Józef Kasiński — 5, 68) Teodor Kaczmarek — 10, 69) Antoni Ślósarz — 1, 70) Kazimierz Wojciechowski — 4, 71) Marja Kohenówna — 1, 72) Jan Marcinkiewicz — 1, 73) Wacław Kutyłowski — 11, 74) Wincenty Przygodzki — 10, 75) Henryk Grzanowski — 1, 76) Karolina Szmidt — 6, 77) Wanda Szulcowa — 1, 78) Helena Kutyłowska — 1, 79) Wincenty Szudejka — 1, 80) Franciszek Baranowski—1, 81) Jadwiga Wodzyńska—4, 82) Kazimiera Dramińska—10, 83) Jan Merta — 1, 84) Adam Duś — 1, 85) Zofja Wilczyńska — 5, 86) Adolf Jamroziński — 2, 87) Stanisław Nowojewski — 2, 88) Juljan Jamroziński — 10, 89) Aloiza Jakowicka — 4, 90) Józef Kręski — 20, 91) Piotr Koczorowski — 20, 92) Wincenty Kobylański — 2, 93) Ignacy Bąkowski — 20, 94) Aleksander Głąbski—8, 95) Władysław Godecki — 1, 96) Ludwik Wagner — 5, 97) Józef Ciesielski — 2, 98) Władysław Markowski — 20, 99) Franciszek Gark — 10. 100) Halina Ponińska — 4, 101) Wanda Ponińska — 1, 102) Edward Kręski — 20, 103) Ludwik Papina — 2, 104) Andrzej Kramplicz — 2, 105) Franciszek Kalinowski — 5, 106) Wincenty Wiśniewski — 5, 107) Władysław Wiśniewski—5, 108) Bronisława Godlewska—4, 109) Zofja Zawadzińska—20, 110) Jan Fedecki—20, Władysław Fedecki — 10, 112) Aleksander Herman 20, 113) Helena Daszkiewiczowa — 1, 114) Janina Jacuńska—30, 115) Wincenty Gontkiewicz — 10, 116) Jan Pietrzak — 1, 117) Laura Zawadzińska—5, 118) Konstanty Mierzejewski — 10, 119) Franciszek Juraszek — 10, 120) Zofja Parnowska — 4, 121) Kazimierz Parnowski—3, 122) Leonard Stawicki—12, 123) Janina Taczanowska — 6, 124) Henryka Kościelna — 2 i 125) Budowlane Stowarzyszenie w Wieluniu — 60 udziałów. Zarządcami są: 1) Gustaw Taczanowski, zamieszkały w majątku Ruda Star., pow. Wieluńskiego, 2) Stanisław Domagalski, zamieszkały w maj. Opojowice, pow. Wieluńskiego, 3) Karol Mosz w Wieluniu i 4) Ludwik-Stefan Zawadziński w Wieluniu. Na wychodzących od spółki ważniejszych dokumentach, czekach, pokwitowaniach pieniężnych, przekazach i plenipotencjach potrzebne są podpisy trzech członków zarządu pod stemplem firmy. Rachunki i korespondencję bieżącą, oraz odbiór wszelkich posyłek pocztowych—może podpisywać każdy z członków zarządu oddzielnie pod pieczęcią firmy. Firma jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zawiązaną na czas nieograniczony na mocy aktów z d. 7 marca i 22 kwietnia 1922 r. za Nr. Nr. 619 i 943, sporządzonych przed notarjuszem Nagajewskim w Wieluniu.   

Gazeta Świąteczna 1922 nr 2144

Zabiegi ludowców. W pierwszych dniach stycznia odbyły się kolejno wiece we wsiach Skomlinie i Czastarach w powiecie wieluńskim. I tu i tam miałem sposobność przysłuchać się, jak to ludowcy bałamucą słuchaczy. Głównym mówcą był poseł Baranowski z Wydrzyna. Zaczął dobrze, bo od pochwalenia Pana Boga. Potem tłumaczył, w jaki sposób powstała szlachta u nas i w innych krajach. Nie powiedział jednak nic nowego ponad to, co się znajduje w każdej, drodzy niewielkiej książeczce pouczającej o dziejach narodów. Następnie zaczął mówić o „reformie rolnej” i o dobrodziejstwach, które ona ma niby sprowadzać. Ludowcy mówią o tych dobrodziejstwach, jakby o jakimi raju ziemskim, ale ba! powiadają, że tylko wtenczas te ich dobrodziejstwa się okażą, jeśli ludzie przy wyborach będą głosowali na posłów z ich partji. Tu właśnie wyłazi całe szydło z worka. Przecie i do tego czasu głównie ludowcy z socjalistami rządzili w kraju, a jednak nietylko dobrodziejstw żadnych nie widać z tych rządów, ale jeszcze musimy naprawiać, co one zepsuły. Potem rozwodził się poseł nad daniną, ale mieliśmy już to w Gazecie obszernie wyjaśnione. Wspomniał, co prawda, o złodziejstwach, które wydarzyły się w skarbie państwa za rządów ludowców, ale uniewinniał złodziejów, mówiąc, że gdzieindziej dzieje się jeszcze gorzej. Czy jednak takich ludzi można usprawiedliwiać? W chwili, kiedy ubogi robotnik, gospodarz, rzemieślnik, każdy spełnia swój obywatelski obowiązek, dając ofiary Ojczyźnie z tego, co ma, ci ludzie o lepkich palcach nie wstydzili się za rządów Witosa dzielić się tem, co nie było ich własnością, lecz własnością całego narodu. Co do Witosa, to mówił ów poseł, że byłby on rządził jakoby lepiej, ale bał się szlachty, księży, i uiegał im, a to wyszło na niekorzyść włościan. Słowem, wszystkiemu złemu winien ksiądz i „pan” a oni, ludowcy, są niewinni, jak baranki. Tak to ślusarz zawinił, a kowala powieszono. Wzywał dalej mówca, żeby lud polski się ocknął, stanął do wyborów jak jeden mąż, i pokazał, iż niesłuszne są zarzuty, że gospodarz, rzemieślnik i robotnik nie potrafią rządzić całem państwem. Myślałby kto, że pokażą to wtedy, jeśli sami będą brali się do rządzenia. Ale nie! Dość, gdy wybiorą ludowców do sejmu, bo o to tylko ludowcom idzie. Zaczął też ów poseł drwić sobie z księży, że to niedługo będą pouczali z kazalnic, na kogo głosować. Drwinki te nie podobały się jednemu gospodarzowi i pogroził mówcy biczem. Drugi zapowiedział mu, żeby księży, których my szanujemy, nie zohydzał, bo na nic się to nie zda; my, katolicy, będziemy zawsze szanowali swoich kapłanów, a nie rabinów. Poseł dowodził, że ludowcy, czyli lewica, nie mogli jakoby przeprowadzić korzystnych praw dla robotnika i włościanina, bo w sejmie przeszkadza prawica. Na moje zapytanie, która strona nie pozwoliła umieścić krzyża w sali sejmowej, — pewnie prawica, skoro podług niego jest silniejsza, — poseł dał odpowiedz niewyraźną. Tak to na wiecach ludowcy obałamucają i tumanią biednych ludzi na wsi. G. P.

Obwieszczenia Publiczne 1923 nr 11

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

5) Mendlu Fajwlowiczu, właśc. os. Skomlin A i kordonu Toplin, pow. Wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został w kancelarji hipotecznej w Kaliszu na d. 9 sierpnia 1923 r. i w tym dniu osoby interesowane winny się stawić w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

 

Wola Ludu 1924 nr 29

WOLA LUDU
Prawda o Krzyworzece i Wieluniu.
Jeszcze raz powracamy do tych rzeczy ze względu na tysiąc procent zełgany opis w „Wyzwoleniu", które prześcignęło żydowskie dzienniki w babraniu kłamstw. Niżej podany list wzięliśmy żywcem z gazety p. t. „Wielunianin" pisma bezpartyjnego. Niech opis ten mówi o prawdzie i przygwoździ komunistów „Wyzwolenia" i ich „brechanie".
Redakcja.
W niedzielę 27/VI miały miejsce odwiedziny pow. wieluńskiego przez prezesa Witosa i w związku z tem odbyły się dwa wiece P. S. L. Piast, w dzień we wsi Krzyworzece, wieczorem w mieście Wieluniu.
Przygotowania w Krzyworzece.
W Krzyworzece już od wczesnego ranka włościanie zajęci byli ustawieniem trybuny i bramy tryumfalnej na szosie prowadzącej do wsi. Brama i trybuna zostały ślicznie przybrane zielenią, kwiatami i materjałami o barwach narodowych.
Wobec sprzyjającej pogody już od wczesnego ranka tłumy ludzi zdążały do Krzyworzeki, pociągane ciekawością zobaczenia i usłyszenia znanego powszechnie w Polsce działacza ludowego, W. Witosa, prezesa P. S. L. Piast.
Przyjazd prezesa Witosa.
O godz. 10-ej rano wyjechał do Wielunia konny orszak z posłem Chwalińskim na czele po prezesa Witosa i towarzyszącego mu posła Byrkę.
Prezes Witos zatrzymał się po przyjeździe z Kępna u dyr. Domagały w gmachu preparandy. Podczas bytności prezesa Witosa w Wieluniu kilka wybitnych osób złożyło mu wizyty, informując się o zagadnieniach społecznych.
Zebrani przed gmachem preparandy urządzili przy wyjeździe Witosa serdeczną owację, wznosząc okrzyki: „Niech żyje Witos"!
W drodze do Krzyworzeki
towarzyszyli Witosowi i p. Byrce pp. dyr. Domagała i poseł Chwaliński. Wóz wiozący posłów został otoczony przez konny oddział krzyworzeckich włościan, którzy towarzyszyli całą drogę p. Witosowi.
W Krzyworzece przed bramą tryumfalną orkiestra strażacka przywitała posłów odegraniem marsza, a włościanin ze wsi Mokrsko, p. Panaszek (członek sejm. powiat.) przywitał posła Witosa stosownem przemówieniem, kończąc trzykrotnym okrzykiem na cześć prezesa Witosa, Polski i armji polskiej.
Początek Wiecu.
Po nabożeństwie kilka tysięcy osób, przeważnie włościan, skupiło się na łące, gdzie była ustawiona trybuna. Na przewodniczącego powołano posła Chwalińskiego, który po króciutkiem przemówieniu udzielił głosu posłowi Byrce.
Poseł Byrka scharakteryzował obecną sytuację finansową państwa i warunki bytu ludności pracującej. Zwolennicy „ Wyzwolenia" próbowali przeszkadzać mówcy, ale bezskutecznie. P. Byrka zakończył przemówienie nawoływaniem do zgody w imię utrwalenia siły państwa polskiego.
Mowa prezesa Witosa.
Wreszcie ukazał się na trybunie niecierpliwie oczekiwany prezes Witos.
W przemówieniu, trwającem przeszło godzinę, wytrawny mówca przedstawił politykę swojego rządu i rządu obecnego, przyczem zaznaczył, że chciał doprowadzić państwo do dobrobytu, a jeśli nie uskutecznił całkiem swoich zamiarów, to jedynie dla tego, że przeszkadzała mu lewica, która każdemu wiele obiecuje, lecz mało czyni.
W dalszem przemówieniu prezes Witos wyjaśnił, że on dążył do przeprowadzenia reformy rolnej i chciał ją przeprowadzić stopniowo, ale przeciwnicy na to się nie zgodzili i z tej racji sprawa ta leży do dziś u Ministra w tece. Dalej mówił, że czyniono mu zarzuty, że „za Witosa była Polska głodna i bosa", lecz on, będąc zmuszony do ustąpienia z urzędu prezesa ministrów, siedział sobie spokojnie i widzi, że i teraz żaden chłop w złoconych butach nie chodzi.
Co do podatków, to prezes Witos wyjaśnił, iż jego rząd opierał się na podatkach ściąganych z wielkiego prze-
mysłu, natomiast rząd p. Grabskiego za podstawę gospodarki skarbowej wziął podatki rolnicze, dzięki czemu rolnik obecnie jest już przeciążony podatkami.
Pozatem Witos wyjaśnił zarzuty czynione jemu osobiście co do zbogacenia się czasu rządów, to jak posiadał przed wojną 25 morgów, tak samo ma je i dzisiaj, a opowiadania o jego bogactwie, to tylko gadania przeciwników
Wystąpienia przeciwników.
Po skończeniu przemówienia prezesa Witosa wystąpił Urbaniak ze Skomlina, sympatyk „Wyzwolenia", nie nazbyt zresztą szczęśliwie, gdyż dla śmiałości podpił sobie nieco, i coś krzykliwie wywodził, zebrani jednak zmusili go wreszcie do ustąpienia z trybuny, poczem został usunięty z terenu wiecu.
Przemówienie to rozgrzało część słuchaczów do tego stopnia, że policja musiała usunąć z wiecu dwóch zbyt gorących słuchaczów.
Powtórne wystąpienie p. Witosa.
Aby odpowiedzieć na zarzuty posła „Doktora" Fiderkiewicza, prezes Witos raz jeszcze zabrał głos, dowcipnie i trafnie obalając zarzuty.
Rezolucje.
Na wniosek dyr. Domagały zebrani na wiecu w Krzyworzece uchwalili następujące rezolucje:
„Zebrani na wiecu w Krzyworzece wyrażają cześć, zupełne zaufanie i uznanie swojemu wodzowi, prezesowi Wincentemu Witosowi za jego zasługi położone dla Państwa Polskiego i włościaństwa.
Zebrani domagają się jaknajszybszego uregulowania serwitutów z korzyścią dla włościan.
Zebrani domagają się takiej polityki gospodarczej, aby ceny produktów rolnych odpowiadały cenom produktów wytwórczości przemysłowej lub też obniżeniu ceny produktów fabrycznych.
Zebrani wyrażają pełne zaufanie prezydentowi Wojciechowskiemu, jako najwyższemu dostojnikowi Państwa.
Zebrani uważają, że tylko większość polska może rządzić Polską, dlatego też potępiają politykę lewicy, która idzie na rękę z Żydami, Niemcami, Ukraińcami, działającymi wciąż na szkodę Państwa.
Zebrani pochwalają politykę Polskiego Stronnictwa Ludowego pod wodzą prezesa Witosa, które najrzetelniej broni spraw włościaństwa“.
Powyższe rezolucje zostały przyjęte jednomyślnie, a gromkie okrzyki „Niech żyje nam" na cześć prezesa Witosa i prezydenta Wojciechowskiego nie miały końca.
Zakończenie Wiecuu.
Po zamknięciu przez posła Chwalińskiego wiecu P. S. L próbowali przemawiać jeszcze posłowie Fiderkiewicz i Baranowski, lecz zebrani nie tylko wygwizdali ich, ale przystąpili do rozbierania trybuny, dzięki czemu poseł Baranowski znalazł się w objęciach swych wielbicieli, spadając z rozrzucanej trybuny. Wobec tego wyzwoleńcy urządzili na boku prywatny wiecyk, zgarnąwszy kilkudziesięciu ciekawskich, lecz właściciel łąki zażądał opuszczenia jej i nawet taki wiecyk nie udał się.
Wiec w Wieluniu.
Pomimo zmęczenia prezes Witos i poseł Byrka przemawiali wieczorem w sali Ochronki w Wieluniu, gdzie zebrało się kilkaset osób. Przewodniczył dyr. Kutyłowski-Sokół. Wiec tak przyciągał, że policja z braku miejsca na sali musiała zamknąć dostęp na schody. Wiec odbył się we wzorowym porządku, jedynie tylko urzędnicy Kasy Chorych przeszkadzali, domagając się omówienia sprawy tej chorej instytucji, na co prezes Witos odparł, że nie tylko o kasie, ale i o innych rzeczach nie mówił i nie widzi racji mówić o wszystkiem.
Ogólne wrażenie.
Przemówienia prezesa Witosa wywarły na słuchaczy na obu wiecach wielkie wrażenie, tak, iż nawet dawniejsi przeciwnicy z uznaniem wysłuchali go i przyznali słuszność. Można mieć nadzieję, że obecnie silniej zacznie się rozwijać w powiecie zdrowy ruch ludowy i skończą się różne bałamuctwa polityczne samozwańczych opiekunów chłopskich.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1925 nr 18

Na zasadzie postanowienia Województwa z dnia 27. III. 1925 L. Pr. 696 (2) II wciągnięto do rejestru Stowarzyszeń i Związków Nr. 992 Kółko Rolnicze "Rozwój" w Skomlinie, (p. Wieluń).

Łódzki Dziennik Urzędowy 1925 nr 20

Ogłoszenia o rejestracji.

Na zasadzie postanowienia Województwa z dnia 6. II 1925 L. Pr. 453 (3) II wciągnięto do rejestru Stowarzyszeń i Związków Nr. 968 „Towarzystwo Straży Ogniowej Ochotniczej w Skomlinie (p. Wieluński).

Łódzki Dziennik Urzędowy 1925 nr 46

ROZPORZĄDZENIE

Wojewody Łódzkiego z dnia 9.11 1925 r. w sprawie rozkładu jarmarków i targów na obszarze Województwa Łódzkiego.

Na zasadzie art. 35 rozp. II p. 20 ustawy o Organizacji Zarządu Gubernji Kr. Pol. (Zb. Pr. II), art. 14 p. 3 i art. 31 i 32 Rozporządzenia Wykonawczego Rady Ministrów do ustawy z dnia 2. 8.1919 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych drugiej instancji (Dz. Ust. R. P. Nr. 90, poz. 490) oraz na podstawie art. 8 p. a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27.9 1920 r. w przedmiocie organizacji państwowej służby weterynaryjnej (Dz. U. R. P. Nr. 102, poz. 676) zarządzam zgodnie z opinją Rady Wojewódzkiej z dnia 30. 10. 1925 r., co następuje:

§ 1.

Dotychczasowe jarmarki i targi kasuje się; natomiast ustala się następujący rozkład jarmarków i targów.

(...) Powiat Wieluński.

Lututów,

a) Jarmarki w czwartki przed 1-szym każdego miesiąca.
b) Targi w czwartki.

(...) Przedmiotem kupna—sprzedaży na jarmarkach mogą być: żywy inwentarz (konie, krowy, owce, świnie i t. p.), inwentarz martwy, produkty rolne oraz przedmioty codziennego użytku.

Przedmiotem kupna—sprzedaży na targach mogą być: płody rolne i przedmioty codziennego użytku, a tam, gdzie znajduje się należycie urządzona targowica może odbywać się również i sprzedaż: owiec, kóz i świń.

Sprzedaż żywego inwentarza odbywać się może tylko pod nadzorem kontroli weterynaryjno-sanitarnej, t. j. państwowego lub komunalnego lekarza weterynarji ewentualnie za zezwoleniem Starostwa — oglądacza mięsa.

§3.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia poruczam władzom administracyjnym I-ej instancji.

§4.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dn. 1-go stycznia 1926 roku.

(—) L. Darowski, Wojewoda.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1926 nr 41

Na zasadzie postanowienia Województwa z dnia 18. 8. 1926 r., L. B. P. 3510/3 wciągnięto do rejestru Stowarzyszeń i Związków Nr. 1336 „Stowarzyszenie Młodzieży" w Skomlinie.

 

Gazeta Kaliska 1926 nr 43

— Ucieczka trzech bandytów. Z Praszki donoszą: Z wtorku na środą 3-ch bandytów ze Skomlina po wyłamaniu kraty z okien uciekło z aresztu miejskiego. Śledztwo w toku.

Obwieszczenia Publiczne 1926 nr 76

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

1) Wojciechu Urbanku, właśc. 8 dzies. 479 sąż. z kol. Skomlin A, Nr. V, pow. wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został na dz. 28 marca 1927 r., w którym to dniu osoby interesowane winny zgło­sić swoje prawa w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prawa.

Obwieszczenia Publiczne 1926 nr 77a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wcią­gnięto następujące wpisy pod Nr. Nr.:

d. 28 czerwca 1926 r.

7150 „Jan Żółtaszek", sklep kolonjalno-spożywczy we wsi i gm. Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1 stycznia 1925 r. Właśc. Jan Żół­taszek, zam. w Skomlinie.

7151 „Wincenty Tomczyk", sklep kolonjalno-spożywczy we wsi i gm. Skomlin, pow. Wieluńskiego. Istnieje od 1 kwietnia 1922 r. Właśc. Wincenty Tomczyk, zam. w Skomlinie.

7153 „Dawid Kempner", sklep kolonjalno-spożywczy we wsi i gm. Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od stycznia 1917 r. Właśc. Dawid Kempner, zam. w Skomlinie.

Obwieszczenia Publiczne 1926 nr 79a

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wcią­gnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

dn. 13 lipca 1926 r.

7170 „Tomasz Durski", restauracja z prawem wyszynku napojów al­koholowych we wsi i gm. Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1913 r. Właśc. Tomasz Durski, zam. w Skomlinie.

 

Gazeta Kaliska 1926 nr 209

Kronika pożarna. Na terenie Oddziału Kaliskiego P. D. U. W. w drugiej połowie sierpnia r. b.
5 p. Wieluński wieś Kazimierz, gm. Morsko spłonęło 4 nieruchomości na sumę 2933 zł.

6. p. Wieluński gm. Skomlin, wieś. Skomlin spłonęło 10 nieruchomości na sumę 5.839 zł. 

 Ziemia Sieradzka 1926 październik

Bandyci teroryzują mieszkańców wiosek.

Zbrojny napad we wsi Toplin.

Dwaj bandyci uzbrojeni w rewolwery i karabiny dokonali napadu na dom Antoniego Ciężkiego, zamieszkałego we wsi Toplin, gminy Skomlin, powiatu wieluńskiego. Bandyci poprzez wybite kolbami karabinów okno wtargnęli do mieszkania Ciężkich i przygotowujących się do snu wieśniaków steroryzowali, domagając się wydania im posiadanej przez Ciężkiego rzekomo znacznej gotówki.

Steroryzowany wieśniak stawił bandytom opór, co tak rozgniewało ich, że kolbami pobili go do utraty przytomności poczem dopiero zajęli się poszukiwaniem gotówki. Nie znaleźli jej wszakże, bowiem żonie poturbowanego udało się wybiec przed chatę i wszcząć alarm. Bandyci w obawie schwytania nic nie zrabowali i zbiegli.

Powiadomiona policja wszczęła za zbiegami energiczny pościg, w rezultacie którego jednego z bandytów ujęto.

Okazał się nim 27 letni Jan Kacperek, mieszkaniec sąsiedniej wsi Skomlin, drugiemu zbirowi udało się zbiec. Pościg za nim trwa.

Kacperka osadzono w więzieniu. Stanie on prawdopodobnie przed sądem doraźnym.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1927 nr 16

ROZPORZĄDZENIE Wojewody Łódzkiego z dnia 27 kwietnia 1927 roku w sprawie rozkładu jarmarków i targów na obszarze Województwa Łódzkiego.

Na zasadzie art. 35 roz. II. poz. 20 ustawy o organizacji Zarządu Gubernji Kr. Pol. (Zb. Pr. II. art. 14. pkt. 3. i art. 31 i 32 Rozp. Wykonawczego Rady Ministrów do ustawy z dnia 2 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II-ej instancji (Dz. Ust. R. P. Nr. 90, poz. 490) oraz na podstawie art. 8 pkt. a. Rozp. Rady Ministrów z dnia 27 września 1920 r. w przedmiocie organizacji państwowej służby weterynaryjnej (Dz. Ust. R. P. Nr. 102, poz. 676) zarządzam zgodnie z opinją Rady Wojewódzkiej z dnia 30 października 1925 r. i Sekcji Rady

Wojewódzkiej z dnia 12 kwietnia 1927 roku, co następuje:

§ 1.

Ustala się następujący rozkład jarmarków i targów na obszarze Województwa Łódzkiego.

Powiat Wieluński.

Skomlin:
a) Jarmarki w czwartki po 1-ym każdego miesiąca.

b) Targi w czwartki po 15-ym każdego miesiąca.

§ 2.

Przedmiotem kupna - sprzedaży na jarmarkach mogą być: żywy inwentarz (konie, krowy, owce, świnie itp.), inwentarz martwy, produkty rolne, oraz przedmioty powszedniego użytku.

Przedmiotem kupna - sprzedaży na targach mogą być: płody rolne i przedmioty powszedniego użytku, a tam gdzie znajduje się należycie urządzona targowica może odbywać się również i sprzedaż owiec, kóz i świń.

Sprzedaż żywego inwentarza odbywać się może tylko pod nadzorem kontroli weterynaryjno-sanitarnej, t. j. państwowego lub komunalnego lekarza weterynarji ewentualnie za zezwoleniem Starostwa — oglądacza mięsa.

§3.

Jarmarki i targi przypadające na uroczyste dnie świąteczne odbywać się będą dnia następnego.

§4.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia poruczam władzom administracyjnym I. instancji.

§5.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1927 roku. Jednocześnie tracą moc obowiązującą rozporządzenie Wojewody Łódzkiego z dnia 9 listopada 1925 roku w sprawie rozkładu jarmarków i targów na obszarze Województwa Łódzkiego (Dz. Urzędowy Województwa Łódzkiego Nr. 46, poz. 465), oraz uprawnienia, sprzeczne z niniejszem rozporządzeniem.

Wojewoda (—) Wł. Jaszczołt.

Obwieszczenia Publiczne 1927 nr 26

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

8) Antonim Wydmuchu, właścicielu 1 dz. 1290 sąż. z maj. Skom­lin A., Nr. 1, pow. wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony zo­stał na dz. 10 października 1927 r., w którym to dniu osoby interesowane winny zgłosić swoje prawa w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

Obwieszczenia Publiczne 1927 nr 66

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

5) Janie Rabiega, właśc. 1 dz. 460 sąż. z kol. Skomlin A, Nr. IV, pow. wieluńskiego.

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony zo­stał na dz. 27 lutego 1928 r., w którym to dniu osoby interesowane win­ny zgłosić swoje prawa w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

 Ziemia Sieradzka 1927 styczeń

Przytrzymana kontrabanda.

W dniu 17 b. m posterunek policji w Skomlinie przytrzymał na drodze prowadzącej od granicy W. Biskupa, który na widok policji porzucił przemyt w postaci 8 kilo guzików pochodzenia zagranicznego.

Przytrzymany przemytnik, powędrował w raz z przemytem z powrotem na granicę do komory Celnej.

 

Goniec Sieradzki 1928 nr 16

 (w) Omal nie śmiertelne przejechanie. Właściciel i kierowca samochodu niejaki p. St. Chodziak z Ostrowa w dniu 16 b. m. na szosie we wsi Skomlin, najechał na 3-letnie dziecko Józefa Wesołego, które w skutek powyższego otrzymało kilka lżejszych ran na głowie.
Na nieostrożnego kierowcę policja spisała protokół. Dziecku nie zagraża żadne niepieczeństwo.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 19a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

28 grudnia 1927 roku.

8585 „Antoni Wyglądacz", piwiarnia we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1926 roku. Właśc. Antoni Wyglądacz, zam. w Skomlinie.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 37a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

W dniu 30 grudnia 1927 r.

8646. „Jan Zychla" — piwiarnia we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1918 r. Właśc. Jan Zychla, zam. w Skomlinie.

8647. „Stanisław Chałupczyński" — wyroby masarskie, słonina i mięso we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1918 ro­ku. Właśc. Stanisław Chałupczyński, zam. w Skomlinie.

8660. „Mieczysław Będkowski" — wyroby masarskie, słonina i mię­so we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1925 roku. Właśc. Mieczysław Będkowski, zam. w Skomlinie.

8663. „Bolesław Kubak" —wyroby masarskie, słonina i mięso we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1910 roku. Właśc, Bolesław Kubak, zam. w Skomlinie.

8700. „Władysław Woźniak" — wyroby masarskie, słonina i mięso we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1922 roku. Właśc. Władysław Woźniak, zam. w Skomlinie.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 38a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

W dniu 25 lutego 1928 r.

8977. „Janina Stolpertówna", skład kolonialny i towary masarskie we wsi i gminie Skomlin, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 24 lutego 1927 roku. Właścicielka Janina Stolpertówna, zamieszkała w Szcza­kowej w Małopolsce.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 45

Wdrożenie postępowań w sprawie uznania zaginionych za zmarłych.

Sąd okręgowy w Kaliszu, na mocy art. 1777-6 U. P. C., obwieszcza, iż na skutek decyzji sądu z dnia 28 kwietnia 1928 roku, zostało wdro­żone postępowanie o uznanie za zmarłego Józefa Szmigielskiego, wobec czego sąd wzywa go, aby w terminie 6-miesięcznym, od dnia wydruko­wania niniejszego, zgłosił się do sądu, gdyż w przeciwnym razie po upływie tego terminu zostanie przez sąd uznany za zmarłego; wzywa się wszystkich, którzyby wiedzieli o życiu lub śmierci Józefa Szmigiel­skiego, by o znanych sobie faktach zawiadomili sąd okręgowy w Kali­szu w powyższym terminie; nadto sąd namienia, że Józef Szmigielski był stałym mieszkańcem wsi i gm. Skomlin, pow. wieluńskiego. Nr. II. Z. 60/28 r.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 62

Komornik przy sądzie okręgowym w Kaliszu, na rewir wieluński, Mieczysław Paszkowski, zamieszkały w Wieluniu, obwieszcza, że w dniu 13 października 1928 roku, o godzinie 10 rano, w sali posiedzeń sądu pokoju w Wieluniu, odbędzie się sprzedaż z publicznej licytacji nieruchomości, położonej we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego, należącej do Adama Żółtaszka, składającej się z osady włościańskiej, zapisanej w tab. likw. wsi Skomlin, pod Nr. 32, o ogólnej przestrzeni 21 morg. 208 pr. ziemi z budynkami. Na nieruchomości tej są następu­jące budynki: 1) dom mieszkalny drewniany z bali o 3 izbach, pokryty słomą; 2) piwnica z górką, budowana z kamienia wapiennego, pokryta słomą; 3) śpichrz drewniany z bali, pokryty słomą; 4) obora budowana z kamienia wapiennego, pokryta słomą; 5) szopa drewniana, z bali pokryta słomą; 6) szopa drewniana z desek, pokryta słomą; 7) dom mieszkalny drewniany, z zewnętrznej strony otynkowany wapnem, pokryty słomą; 8) chlewy murowane z cegły, pokryte słomą; 9) szopa z desek, pokryta słomą; 10) szopa z desek, pokryta słomą; 11) stodoła drewnia­na w ryglówkę, pokryta słomą; 12) dom o jednej izbie i spichrz pod jednym dachem, murowany, częściowo z cegły, częściowo z kamienia, pokryty dachówką. Nieruchomość ta urządzonej księgi hipotecznej nie ma, w zastawie ani dzierżawie nie znajduje się, wystawiona została na sprzedaż za dług Władysława Żółtaszka w kwocie 3403 zł. na mocy wyroku sądu pokoju w Wieluniu z dnia 23 — 25 lutego 1925 r., wyłuszczonego w tytule wykonawczym z dnia 13 września 1927 roku, za Nr. C. 149/25 i sprzedawana będzie w całości według opisu z dnia 25-go lutego 1928 roku sporządzonego.

Licytacja rozpocznie się od sumy 18.000 zł. i osoby, zamierzające brać udział w licytacji, obowiązane będą złożyć 10% sumy szacunkowej czyli 1.800 zł. tytułem kaucji, dowody obywatelstwa polskiego oraz prawa nabycia gruntów włościańskich.

Warunki licytacyjne i dokumenty mogą być przejrzane w kance­larji sądu pokoju w Wieluniu.

Obwieszczenia Publiczne 1928 nr 95a

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

Dnia 5 października 1928 roku.

9554. „Walenty Górecki", sprzedaż mięsa, słoniny i wyrobów ma­sarskich w Skomlinie, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 1912 r. Właśc. Walenty Górecki, zam. w Skomlinie.

 

Goniec Sieradzki 1928 nr 127

ZAKŁAD OGRODNICZY I. Bąkowskiego w Skomlinie z powodu przeniesienia szkółek na nowy teren, rozpoczął z dniem 15-go października r. b. wysprzedaż wychowanych do sadzenia na sezon jesienny wyborowych drzewek, krzewów owocowych, róż w najpiękniejszych odmianach oraz bylin po cenach wyjątkowo niskich.   
Spieszcie się dopóki zapas starczy, nabyć towar odpowiednio przygotowany w najlepszych gatunkach wprost z zakładu, zamiast nabywania na jarmarkach za wysoką cenę towaru bezwartościowego.
Cenniki na żądanie wysyła się bezpłatnie.
Adres: Poczta Skomlin, wojew. Łódzkie. 

Goniec Sieradzki 1928 nr 176

— (w) Przytrzymany przemyt. W dniu 16 bm. w okolicy miejscowości Skomlin pow. Wieluńskiego Straż Graniczna przytrzymała 200 kg. rodzynek pochodzących z przemytu.
Wartość przytrzymanej kontrabandy oszacowaną została na zł 2.000.

Łowiec Polski 1929 nr 5

-E. P.-W majątku Mokrsko pod Wieluniem p. A. Jakowickiej odbyło się z końcem września z. r. dwudniowe polowanie na kuropatwy, na którem ubito 202 sztuki.

Dn. 12.1 1929 r. — na zające w 14 strzelb (4 kotły i 1 ława); padło 120 sztuk. Królem polowania był p. Ignacy Bąkowski ze Skomlina.

Obwieszczenia Publiczne 1929 nr 12a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

Dnia 13 października 1928 roku.

9614. „Michał Fornalczyk" — sklep kolonjalno - spożywczy i wy­roby tytoniowe we wsi i gminie Skomlin, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 1928 roku. Właśc. Michał Fornalczyk. zamieszkały w Skomlinie.

9645. „Tomasz Dolik" — sklep kolonjalno - spożywczy i galanteryjny we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskiego. Istnieje od 1928 roku. Właśc. Tomasz Dolik, zamieszkały w Skomlinie.

9659. „Teodor Beeger" — apteka w Skomlinie — dzierżawca Eugenjusz Garwaski" — apteka we wsi i gminie Skomlin, pow. wieluńskie­go. Właśc. Teodor Beeger, zamieszkały w Częstochowie Aleja I Nr. 8.

Obwieszczenia Publiczne 1929 nr 27

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

3) Katarzynie Okwieckiej, współwł. 1 dzies. 460 sąż. z kolonji Skomlin A. Nr. IV, pow. wieluńskiego;
7) Adamie Bednarku, właścic. 2 dzies. 1350 sąż. z kol. Skomlin A. Nr. II, pow. wieluńskiego;
8) Janie Chadryjanie, właścicielu 2 dzies. 1350 sąż. z kol. Skomlin A. Nr. II, pow. wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony zo­stał na dzień 14 października 1929 r., w którym to dniu osoby interesowane winny zgłosić swoje prawa w tymże wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 47

— (w) Z Sądu. W dniu 22 lutego br. Sąd Okręgowy Kaliski na sesji wyjazdowej w Wieluniu w pełnym komplecie pod przewodnictwem wiceprezesa Sądu Okręgowego w Kaliszu Z. Kaczkowski rozpatrywał między innymi następujące sprawy:
Jana Kasperka lat 25 mieszkańca wsi Skomlin, za przemycenie przez granicę 10 kg. sacharyny pochodzenia niemieckiego Sąd skazał na zapłacenie grzywny w sumie zł 3.440 lub 172 dni więzienia i na konfiskatę przemyconej sacharyny na rzecz Skarbu Państwa.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 60

Z Wystawy Pracy Kobiet w Wieluniu.
Pierwszą wystawa pracy kobiet w Wieluniu przeszła wszelkie oczekiwania, ze względu na dobór eksponatów oraz subtelnie i artystyczne ich rozmieszczenie.
Należy również podkreślić umiejętny podział eksponatów na grupy.
Widzimy dział robót kościelnych, ornaty i kapy, począwszy od złotolitych prac naszych dawnych matron, rzeczy wprost muzealnych do nowoczesnych, jak ornaty, robota wieluńskich Sióstr Szarytek, stylizowane kwiaty i kłosy, i kapy adamaszkowej, haft p. Karśnickiej z Siemkowic.
Zwraca ogólną uwagę bogato haftowana złotem i srebrem sukienka na kielich, oraz sztandary krucjaty w wykonaniu Sióstr Bernardynek w Wieluniu, piękny sztandar Stow. Rzemieślników Chrześcian w Wieluniu roboty p. Daszkiewiczówny z Kopydłowa. Delikatne koronki kościelne p. Krzemińskiej w Wieluniu i Sióstr Szarytek wieluńskieh których roboty dopełniają piękną całość prac kościelnych.
Dekoracyjnie i efektownie przedstawia się piramida z poduszek. Trudny wybór wobec bogactwa barw, kształtów i stylów.
Dział haftów: Na przodujące miejsce wybija się haft richelien biały i kolorowy.
Dział Ziemianek, bogaty i różnorodny powstał dzięki staraniom pp. Rymarkiewiczowej z Niedzielska i Kurnatowskiej z Lututowa.
Widzimy więc 1780 roku pracę p. Bartochowskiej ze Skomlina wzorowaną na arosach, rzeczy prześliczne: białe dawne hafty na batyście z przed stu laty imponują one drobiazgowem wykonan[i]em. Barwne nowoczesne aplikacje na motywach ludowych p. Murzynowskiej z Stolca przykuwają wzrok zwiedzających.
Przepiękne eksponaty dostarczyła p. Kurnatowska z Lututowa oparte na motywach kaszubskich i huculskich, również liworyzowany śliczny ekran p. Kobylańskiej z Pątnówka i słoneczniki miniatury p. Nieszkowskiej z Dzietrzkowic zasługują na specjalną uwagę.
Włościanki z Ziemi Wieluńskiej z Siemkowic, Mierzyc, Niedzielska, Lututowa i Rudy, dostarczyły barwne zapaski i wełniaki swojej roboty.
Przechodzimy do działu p. mjr. Chomsowej z Wielunia. Piękne dywany, portjery, abażury, świadczą o niezwykłej pracowitości, pomysłowości i artyźmie twórczyni.
Poza pracami amatorek wystawę zaścieliły pracownie zawodowe. Przedewszystkiem piękny dobór prac o starannem wykonaniu i pięknym doborze dostarczyły koncesjonowane przez Min. WR. i OP. Kursy bieliźniarskie hafty i zdobnictwa p. Kelimbetowej w Wieluniu SS. Urszulanki z Sieradza z swych warsztatów tkackich nadesłały barwne kilimy w stylu sieradzkim.
Dywan wyróżnia się doborem kolorów i szlachetnym rysunkiem.
Z pracowni Janiszewskich w Wieluniu udatne hafty maszynowe, od p. Lewandowskiej z Wielunia ładną sukienkę z pracowni p. Jerczyńskiej w Wieluniu efektowne eksponaty wzbudziły wśród zwiedzających powszechne zainteresowanie.
Podzieliwszy się ogólnem wrażeniem na wystawie Pracy kobiet pozwalamy sobie ponadto wyróżnić haft p. Janczurowiczowej z Wielunia! makata wschodnia, p. Burchacińskiej z Wielunia; ekran i serweta, p. A. Wolskiej z Wielunia oprawa książek, p. Mogowej ze Skomlina białe hafty; p. Sztarkowej z Wielunia makatę, wróble na ośnieżonych gałęziach p. Moszowej z Wielunia rzeźbione meble.
Ramy sprawozdawcze nie pozwalają nam na wymienienie wszystkich eksponatów zasługujących na wyróżnienie a to ze względu na ich ilość i rozmaitość.
Za trudy urządzenia poraz pierwszy w Wieluniu Wystawy Pracy Kobiet należy się wielka wdzięczność ze strony społeczeństwa Komitetowi wystawy a przedewszystkiem dla niestrudzonej Przewodn. i inicjatorki p. mjr. Chomsowej.
Wystawa pracy kobiet w Wieluniu przekroczyła bowiem zwykłą miarę wystaw prowincjonalnych dowiodły tego setki osób zwiedzających a komitet na życzenie publiczności musiał przedłużyć wystawę.

Goniec Sieradzki 1929 nr 62

— (w) Sprostowanie. Ponieważ w numerze 60 „Gońca" z dnia 13 bm. część opisu Wystawy pracy kobiet w Wieluniu przez nieuwagę dostała się do numeru bez korekty, przeto nie koregowaną część wspomnianego wyżej opisu, powtarzamy ponownie, za co czytelników jaknajmocniej przepraszamy. Zaczynamy opis od 25-go wiersza:
Dział Ziemianek, bogaty i różnorodny powstał dzięki staraniom pp. Rymarkiewiczowej z Niedzielska, Taczanowskiej z Rudy i Kurnatowskiej z Lututowa.
Od 35-go wiersza winno brzmieć: Przepiękne eksponaty dostarczyła p. Kurnatowska z Lututowa, oparte na motywach kaszubskich i huculskich, również liworyzowany śliczny ekran dostarczyła p. Kobylańska z Pątnówka: artyuzowane maki i słoneczniki. Miniatury p. Nieszkowskiej z Dzietrzkowic zasługują na specjalną uwagę.
Od 49-go wiersza winno brzmieć: Poza pracami amatorek, wystawę zaścieliły pracownie zawodowe. Przedewszystkiem piękny dobór prac o starannym wykonaniu i pięknym doborze barw dostarczyły koncesjonowane przez ministerstwo WR. i OP. Kursy Bieliźniarskie haftu i zdobnictwa p. Kelimbetowej w Wieluniu.
SS. Urszulanki z Sieradza z swych warsztatów tkackich nadesłały kilimy w stylu Sieradzkim. Dywan wyróżnia się doborem kolorów i szlachetnym rysunkiem.
Z pracowni Janiszewskich w Wieluniu udatne hafty maszynowe, od p. Lewandowskiej z Wielunia ładna suknia i z pracowni p. Jerczyńskiej efektowne eksponaty wzbudzały wśród zwiedzających powszechne zainteresowanie.
Podzieliwszy się ogólnem wrażeniem na wystawie pracy kobiet, pozwalamy sobie wyróżnić haft p. Janczurowiczowej z Wielunia: makata wschodnia, p. Burchacińskiej z Wielunia; ekran i serweta, p. Mogowej ze Skomlina białe hafty, p. Sztarkowej z Wielunia makatę:    wróble     na     ośnieżonych     gałęziach,p. Moszowej z Wielunia, rzeźbione meble i p. A. Wolskiej z Wielunia; oprawę książek. 

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 67

— (w) Złożenie hołdu Marsz. J. Piłsudskiemu. W dniu 18 bm. wyjechali do Warszawy, celem złożenia hołdu, pierwszemu Marsz. Polski Józefowi Piłsudskiemu z okazji Jego imienin, wójt gm. Skrzynki p. St. Jaszczyński i sekretarz gm. Skomlin p. Szcz. Moga.
Delegaci na udzielonej im audjencji, wręczyli Marszałkowi pięknie wykonany album, zawierający wyrazy czci i hołdu od 29-ciu gmin i miast naszego powiatu, prócz powyższego złożyli do uznania p. Marszałka sumę zł 1835. 

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 88 

— (w) Napad pobicie i rabunek. Niejaki St. Krępy zam. we wsi Skomlin, zawiadomił policję, że w dniu 12 bm. w chwli gdy wracał rowerem do domu, został na szosie w pobliżu kościółka św. Barbary, napadnięty i dotkliwie pobity kijem i batem, przez jakichś czterech osobników, którzy zarazem zrabowali mu rower i papierośnicę.
W sprawie tej aresztowani zostali dnia następnego, następujący:
Purgacz lat 20, Stanisław Jasnowski lat 19, Fr. Jaskóła lat 21 z Wielunia i Świątek Józef lat 21 z Krzyworzeki. 

Goniec Sieradzki 1929 nr 90

— (w) Nagły zgon. Niejaki Jan Milowski lat 59 mieszkaniec wsi Skomlin, będąc na wizycie u swej siostry, zamieszkałej w tejże wsi, zmarł nagle prawdopodobnie na udar sercowy.

Goniec Sieradzki 1929 nr 159

— (w) Ucieczka więźnia. Niejaki Kasperek Jan lat 30 zam. we wsi Skomlin odsiadujący kilku miesięczną karę więzienną za uprawianie przemytu, będąc wysłany wraz z innymi więźniami na roboty polne skorzystał z chwilowej nieuwagi dozorcy i zbiegł w pobliskie żyta.
Zarządzony natychmiast pościg za zbiegiem dotychczas nie dał żadnych rezultatów.

Goniec Sieradzki 1929 nr 171

WIELUŃ.
— (w) Przytrzymanie niebezpiecznego przemytnika. Funkcjonariusze Straży Granicznej Inspektoratu Wieluń, po dłuższych poszukiwaniach, zdołali
schwycić, niebezpiecznego przemytnika i złodzieja, niedawno zbiegłego z więzienia w Wieluniu odsiadującego karę, za uprawianie przemytu Jana Kacperka lat 25 zamieszkałego we wsi Skomlin pow. Wieluńskiego.
Zbiegłego przemytnika, funkcjonarjusze Straży Granicznej po wyśledzeniu przyaresztowali w kryjówce leśnej w pobliżu granicy niemieckiej, w godzinach porannych w dniu 23 bm.
W kryjówce prócz zbiega, strażnicy znaleźli ukryte pierze, pochodzące prawdopodobnie z kradzieży.
Kacperek odstawiony został z powrotem do więzienia.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 207

— (w) Brutalna zemsta. W jarmark 3 września przy ul. Nowy Rynek róg Fabrycznej, w czasie wyjścia z restauracji p. Rodaka J. i p. Fiszkala Ad. ten ostatni został niespodziewanie uderzony z tyłu kijem w głowę przez niejakiego Zapłatnego zamieszkałego przy ul. Turowskiej (na Pastwach) bez żadnej uzasadnionej przyczyny.
Jak nas informują Zapłótny pałał zemstą do A. Fiszkala na tle zatargu w handlu trzodą chlewną, który miał miejsce przed kilku tygodniami na jarmarku w Skomlinie.
Podobne samosądy powinny być przez władze surowo karane, aby się nie powtarzały. 

Goniec Sieradzki 1929 nr 232  

— (w) Przyjazd Sądu Okręgowego do Wielunia. W dniu 13 bm. przyjedzie do Wielunia, na sześciodniową kadencję Sąd Okręgowy Kaliski który będzie rozpatrywał sprawy w trybie uproszczonym od 14 do 19 bm. włącznie, między innemi sprawami rozpatrywaną będzie sprawa J. Świątka ze wsi Krzyworzeka; Purgacza i Jasnowskiego z Wielunia oskarżonych o napad, pobicie i rabunek na szosie, w dn. 12 kwietnia rb. na St. Krępę ze Skomlina.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 263

— (w) Mięso ze zdechłej krowy na sprzedaż.
W niedzielę dn. 10 bm. policja tut. przytrzymała nie jakiego H. Jakóbowicza, który przyniósł pokryjomu w worku do miasta, około 25 kg. mięsa, pochodzącego prawdopodobnie ze zdechłej krowy.
Po spisaniu protokółu, mięso po oględzinach lekarskich zostało zniszczone jako groźne dla zdrowia ludzkiego a pomysłowy Jakóbowicz ze Skomlina pociągnięty będzie do odpowiedzialności.   

Goniec Sieradzki 1929 nr 274

— (w) Dopuścił się gwałtu na 12-letniej dziewczynce, poczem w areszcie w straszny sposób pozbawił się życia. W ubiegłym tygodniu we wsi i gminie Skomlin niej. St. Chałupczyński lat 27, kawaler rzeźnik z zawodu, będąc podobnie w stanie podpitym wszedł w końcu wsi do jednego z domów, a korzystając z nieobecności domowników dopuścił się gwałtu na śpiącej w łóżku 12-letniej K. Idasiakównej.
Zbudzona ze snu Idasiakówna zaczęła się rozpaczliwie bronić i wzywać pomocy, lecz w końcu opadłszy ze sił uległa przemocy zezwierzęconemu napastnikowi.
Chałupczyński po dokonaniu lubieżnego czynu został tegoż wieczora przez policję aresztowany i odstawiony do Wielunia.
W Wieluniu w drugiem dniu po zaaresztowaniu tj. 22 bm. dopuścił się w areszcie policyjnym strasznego samobójstwa przez rozprucie sobie brzucha, za pomocą scyzoryka.
Chałupczyński jak zeznali przebywający wraz z nim aresztanci, nie zdradzając zamiaru samobójstwa oddalił się do ciemniejszego kąta celi a po obnażeniu brzucha, przygotowanym scyzorykiem rozpłatał sobie w straszny sposób brzuch, z którego zaczęły wydobywać się wnętrzności.
Przerażeni okropnym widokiem znajdujący się w celi aresztanci wszczęli alarm.
W chwili gdy jeden z policjantów otworzył drzwi aresztu, Chałupczyński trzymając się pod boki stał na środku celi z rozprutym brzuchem i broczył obficie krwią, która z przeciętych arterji wydobywała się b. silnie.
Policjant nie tracąc przytomności, chwycił znajdujący się w pobliżu ręcznik i przy pomocy innych obwiązał nim brzuch mdlejącego już Ch. wpychając uprzednio do środka znajdujące się na wierzchu jelita.
Zawiadomiony natychmiast telefonicznie szpital o powyższem wypadku, wysłał niezwłocznie na posterunek nosze w celu przewiezienia samobójcy na salę operacyjną.
Chałupczyński po dokonanej mu w szpitalu operacji zeszycia jelit i brzucha przez dr. Wagnera zmarł w kilka godzin później. 

Wola Ludu 1929 nr 472 

Korespondencja z wieluńskiego.
Dnia 19 maja br. odbył się w gminie Mokrsko wiec sprawozdawczy posła Chwalińskiego pod przewodnictwem wójta Antoniego Bednarka. Poseł Chwaliński w swem dwugodzinnem przemówieniu wyjaśnił obecną sytuacje gospodarczą i polityczną Państwa oraz przedstawił projekt jedynki w sprawie zmiany konstytucji. — Zebrani w liczbie około 200 gospodarzy potępili zamach jedynki na prawa ludu i uchwalili podziękowanie posłowi Chwalińskiemu oraz wotum zaufania Klubowi Piasta. Taki sam wiec odbył się 20 maja w gminie Skomlin przy udziale 500 osób.
Zgoła inaczej przedstawia się "robota polityczna" B. B-ków. — 19 czerwca zjawił się w Krzyworzece agitator jedynki i pod osłoną policji (jawnej i tajnej) i bojówki rozpoczął wiec od napaści na Sejm. Ludność, której niebardzo się to podobało, zaczęła reagować, nie bacząc na policję i przygotowaną bojówkę. Gdy w dodatku poseł Chwaliński zadał mu kilka pytań a ten zaczął najbezwstydniej kłamać, wówczas przebrała się miara cierpliwości i ludność rzuciła się na agitatora, przewracając stół razem z nim do góry nogami. Byłoby doszło do ostrych zajść i kłamca otrzymałby zasłużoną karę lecz na prośbę posła Chwalińskiego i przy pomocy straży ogniowej dało się wreszcie wzburzony tłum uspokoić. — Tak dzisiaj wieś wita senatorów. Lepiej 50 zł. nie dostać i w domu siedzieć, bo kości.... w niebezpieczeństwie.    T. O.

Echo Łódzkie 1929 listopad

Ponura scena w stodole.

Pijany zwyrodnialec rozpłatał sobie nożem brzuch.

Łódź, 27 listopada. W dniu wczorajszym komenda policji powiatowej w Wieluniu zaalarmowana została wiadomością o gwałcie dokonanym na osobie 12-letniej dziewczynki i samobójstwu zwyrodnialca, który gwałtu tego dokonał.

Okoliczności tej zbrodni przedstawiają się w świetle dochodzenia policyjnego następująco:

Mieszkaniec wsi Skamlin, w powiecie wieluńskim, 27-letni Stanisław Chałupczyński wracał wieczorem pijany do domu.

Na drodze spotkał 12-letnią Stefanie K. córkę jednego z gospodarzy.

Chałupczyński dał dziewczynce garść cukierków, a następnie wciągnął ją do stojącej na uboczu wsi stodoły.

Tam pod grozą zabójstwa pijak mimo oporu dopuścił się gwałtu. Następnie Chałupczyński zbił dziewczynę do krwi i uciekł.

Stefcia wróciła do rodziców.

Chałupczyński znalazłszy się w swem mieszkaniu poczuł dziwny niepokój. Zaczęły go trapić wyrzuty sumienia.

Wreszcie bezwiednie wyszedł z mieszkania zabierając z sobą duży składany nóż i udał się do stodoły, w której dopuścił się ohydnej zbrodni i tam wymierzył sobie sprawiedliwość, popełniając harakiri.

Jęki Chałupczyńskiego usłyszeli wieśniacy. Zbrodniarz, desperat leżał na klepisku w kałuży krwi. Z rozpłatanego brzucha wypłynęły mu jelita.

Wieść o wypadku rozniosła się błyskawicznie po całej wsi. Dopiero wówczas Stefanja K. opowiedziała zebranym o swej strasznej przygodzie.

Wieśniacy wstrząśnięci opowiadaniem dziewczynki, usiłowali dobić konającego Chałupczyńskiego, zapobiegł temu jednakże sołtys. Zawiadomiona policja przewiozła Chałupczyńskiego do szpitala w Wieluniu, gdzie zmarł na stole operacyjnym.

Echo Łódzkie 1929 grudzień

Katastrofa autobusowa pod Wieluniem

18 osób poturbowanych.

Łódź, 21. 12. W dniu dzisiejszym około godziny 8 rano na szosie Wieluń — Skomlin, na 5 kilometrze od Skomlina wydarzyła się katastrofa samochodowa. Autobus nr. Ł. D. 82481 prowadzony przez szofera Piotra Zaleskiego wskutek silnej mgły nie spostrzegł jadącego z przeciwnej strony wozu. W ostatniej dopiero chwili usiłując zapobiec katastrofie skręcił silnie w bok. Autobus wpadł do przydrożnego rowu grzebiąc pod szczątkami kilkunastu pasażerów.

Wszyscy w liczbie 18 osób ponieśli lekkie obrażenia ciała. Pomocy lekarskiej udzielił im zawezwany z Wielunia lekarz.

Autobus jak już donosiliśmy został rozbity doszczętnie.

Zorza 1930 nr 1

Zbrodnia i samobójstwo.

Wstrząsające wrażenie sprawiła zbrodnia, połączona z samobójstwem, dokonanem sposobem harakiry. Oto niejaki St. Chałupczyński, z zawodu rzeźnik, kawaler lat 27, mieszkaniec wsi Skomlin, pow. wieluńskiego, będąc w stanie podchmielonym, wyszedł z domu i zaszedł do ostatniej chałupy, gdzie, korzystając z nieobecności domowników, dopuścił się gwałtu na śpiącej w łóżku 12-letniej K. Idasiakównie. Napadnięta broniła się zapamiętale, lecz wkońcu zemdlona, uległa przemocy napastnika. Chałupczyńskiego tego samego dnia policja aresztowała i osadziła w areszcie w Wiedniu. Tu Chałupczyński, napewno pod wpływem obawy; przed karą, obnażył swój brzuch i scyzorykiem rozciął sobie w straszny sposób brzuch. Wnętrzności zaczęły się wydobywać nazewnątrz. Na skutek alarmu znajdujących się w areszcie innych przestępców, nadbiegła policja i otworzyła drzwi celi. Chałupczyński, trzymając się pod boki, stał na środku celi z rozprutym bruchem i broczył obficie krwią. Policjant, nie tracąc przytomności, chwycił znajdujący się w pobliżu ręcznik i przy pomocy innych obwiązał nim brzuch mdlejącego już Chałupczyńskiego, wpychając do środka wyszłe nazewnątrz jelita. Odwieziony do szpitala Chałupczyński, wieczorem tegoż dnia zmarł.

Obwieszczenia Publiczne 1930 nr 21a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

dnia 2 grudnia 1929 roku.

9669. Do rejestru firmy: „Teodor Beeger", apteka w Skomlinie, dzierżawca Eugenjusz Garwaski, jak następuje: „Teodor Beeger", apte­ka w Skomlinie, powiatu wieluńskiego. Teodor Beeger upoważnił swą żonę Stanisławę ze Spiechowiczów za aktem notarjusza w Wieluniu, Różyckie­go, z dnia 4 sierpnia 1920 roku za rep. Nr. 1275. do sprzedaży apteki w Skomlinie z całkowitym w tejże aptece urządzeniem, jak sklepu ap­tecznego, tak i laboratorjum bez wyłączenia ze wszystkiemi przysługującemi jemu, jako właścicielowi prawami i przywilejami, za cenę i na wa­runkach według swego uznania i do wykonania wszelkich czynności ze sprzedażą związanych lub do niej zmierzających.

dnia 9 grudnia 1929 roku.

9659. Do rejestru firmy: "Teodor Beeger", apteka w Skomlinie, jak następuje: Jan Markuszewski, apteka w Skomlinie, pow. wieluńskiego. Właśc. Jan Markuszewski, zam. w Skomlinie. Apteka nabyta została od poprzedniego właściciela Teodora Beegera za aktem notarjusza w Wielu­niu Kleindinsta w dniu 4 grudnia 1929 roku za rep. Nr. 4299.

Obwieszczenia Publiczne 1930 nr 22

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu, Sekcji I, obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

2) Walentym Stefaniaku, właścicielu 4 dzies. 239 sąż., z kol. Skom­lin A., Nr. V, pow. wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych, wyznaczony zo­stał na dzień 22 września 1930 roku. W powołanym terminie osoby zain­teresowane winny zgłosić swoje prawa w powyżej wskazanym wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

Obwieszczenia Publiczne 1930 nr 24a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu, wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

dnia 16 października 1929 roku

10956. „Ignacy Kiczka". piwiarnia ze sprzedażą papierosów w Skom­linie, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 1929 roku. Właśc. Ignacy Kiczka. zam. w Skomlinie.

11027. „Józef Żółtasik", sklep spożywczy i resztki manufaktury oraz wyroby tytoniowe w Skomlinie, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 1929 r. Właśc. Józef Żółtasik, zam. w Skomlinie.

8585. "Do rejestru firmy „Antoni Wyglądacz" we wsi i gminie Skomlin, powiatu wieluńskiego", jak następuje: „Antoni Wyglądacz", sklep kolonjalny i wyroby masarskie w Kadłubie, gminy Kamionka, powiatu wieluńskiego. Właśc. Antoni Wyglądacz, zam. w Kadłubie.

 

Goniec Sieradzki 1930 nr 104 

Znów większy pożar w powiecie.
(w) W dniu 1 maja we wsi gminnej Skomlin spaliło się pięć kompletnych zabudowań gospodarczych na szkodę: U. Struzika J. Zaremby, Fr. Pacholaka, St. Soli Jakóba i Wydmuchowej M.
Pożar spowodował małoletni chłopiec który po wyniesieniu zapałek z domu, zapalił pyż na oborze.
Dzięki energicznej akcji ratowniczej ze strony miejscowej i przybyłych Straży Pożarnej rozszalały żywioł został zlikwidowany.
Straty wynikłe z pożaru poszkodowani obliczają na 45.000 zł.

Goniec Sieradzki 1930 nr 122  

Sprawozdanie z działalności Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Wieluniu.
za rok 1929.
20. Świątkowice bez wiadomości.
22. Skrzynno. Kierownik bibljoteki naucz. P. Filipkowski, czytelników 28, książek 65 poczytność 7, ogółem przeczytano 455 książek.
23. Skomlin. Kierowniczka bibljoteki p. Bąkowska, czytelników 38, książek 200, poczytność 9, ogółem przeczytano 1800 książek.
24. Skrzynno Szkoła Rzemiosł. Kierownik bibljoteki Brat Augustyn, czytelników 34, książek 52, poczytność 9, ogółem przeczytano 468 książek.
26. Wiktorów. Kierownik bibljoteki naucz. p. Stawski, czytelników 15, książek 56, poczytność 9, ogółem przeczytano 504 książek.
27. Wideradz. Kierowniczka bibljoteki naucz. p. Marczewska, czytelników 38, książek 120, poczytność 15, ogółem przeczytano 1800 książek.
28. Wydrzyn bez wiadomości.
30. Wierzchlas. Kierownik bibljoteki naucz. p. Krzysztofik, czytelników 80, książek 95, poczytność 18, ogółem przeczytano 1710 książek.
Ogólna ilość czytelników w roku 1929 wynosi 939, przy poczytności (przeczytano w ciągu roku 1929) 26.103 książki.

III. MUZEUM.
Muzeum Ziemi Wieluńskiej mieści się w tak zwanym Zamku (Starostwo) rozwija się stale i cieszy się ofiarnością społeczeństwa. Odczuwamy tylko brak odpowiedniego, szerokiego lokalu na eksponaty, które się z rokiem każdem powiększają. Obowiązkiem naszym jest utrzymanie zabytków kultury i sztuki, którą się słusznie szczycimy i która nas stawia na przynależnym, międzynarodowym, cywilizowanym poziomie. Ziemia Wieluńska, jako jedna z najstarszych ziem polskich ma bogate materjały do tworzenia muzeum regionalnego. Muzeum Ziemi Wieluńskiej posiada działy: Etnograficzny, Prehistoryczny, Historyczny i pokazów szkolnych.
Dział Prehistoryczny wzbogacił się pięknemi urnami typu łużyckiego, przystawkami, ozdobami żelaznemi i bronzowemi, wykopanemi w
Wilkowiskach, (gmina Mierzyce pow. Wieluński) Powiększył się również kolekcją grocików, rdzeni, skrobaczy i noży z epoki kamiennej znalezionych na wydmach Warty pod Ojakowem w naszym powiecie.
2) Dział historyczny Powiększył się drukami cennemi (depozyt p. Chankowskiego z Sokolnik) z XVIII wieku.
3) Dział numizmatyczny powiększył się cenną kolekcją monet złotych i srebnych z XVI i XVII wieku.
4) Dział pokazów szkolnych powiększył się dzięki ofiarności i zrozumieniu potrzeby muzeum, depozytem p. starościny Kaczyńskiej z Piotrkowa, różnobarwnych ptaków z Ameryki, zasuszonych przez Indjan, szczepu „Pampo", zamieszkujących nad rzeką Cambo (dopływ Amazonki), ubranie męskie i dziecinne Indjan autentyczne z kory drzew miejscowych, bransoletki z ziarn krzewów miejscowych i różne ozdoby noszone przez szczep Piro.
Zainteresowanie muzeum jest coraz większe, zwiedzają muzeum nietylko wycieczki szkolne, mieszkańcy ziemi Wieluńskiej i powiatu wieluńskiego, lecz i przyjezdni z dalszych stron.
Muzeum otwarte w każdą niedzielę i święto od godz. 2—4-tej po poł. oraz w dni targowe we wtorki od 10—12. Cena wejść dla dorosłych 20 gr dla młodzieży 10 gr.
Wycieczki zbiorowe i szkolne pod kierunkiem nauczycieli korzystają z bezpłatnego wejścia.

Echo Łódzkie 1930 maj

Dwa pożary w ciągu jednego tygodnia.

Niebezpieczne ognisko.

Łódź, 8 maja. W dniu wczorajszym we wsi Skomlin w powiecie wieluńskim, wybuchł drugi w ciągu tygodnia pożar, który szerząc się w gwałtowny sposób strawił doszczętnie pięć zabudowań gospodarskich, należących do Franciszka Strużyka, Franciszka Zaremby, Teofila Pachalika, Jakóba Soli i Marjanny Wydmuchowskiej.

Pożar zagrażał całej wsi, dzięki jednak intensywnej akcji straży ogniowej, został zlokalizowany. Spaliło się jednak 5 domów mieszkalnych, 5 stodół ze zbożem i narzędziami rolniczemi, 5 obór oraz 9 szop, chlewy i t. p. Dobytek żywy udało się uratować.

Przeprowadzone dochodzenie policyjne ustaliło, iż pożar spowodował 8-letni chłopiec, niejaki Stefan Farys.

Bawiąc się mianowicie za stodołą w strażaka chłopiec rozpalił ognisko, od którego zapalił się stos suchej trawy t. zw. perzu.

Straty wyrządzone przez pożar sięgają wysokości stukilkudziesięciu złotych.

Obwieszczenia Publiczne 1931 nr 5a

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

dnia 7 listopada 1930 roku

11891. „Cecylja Zawartkowa", sklep kolonjalno - spożywczy w Skomlinie, powiatu wieluńskiego. Właśc. Cecylja Zawartkowa, zam. w Skomlinie.

dnia 12 listopada 1930 roku

11901. „Stefan Fraszek", sklep rzeźniczy w Skomlinie, powiatu wie­luńskiego. Istnieje od 1929 roku. Właśc. Stefan Fraszek, zamieszkały w Skomlinie.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1931 nr 7

OBWIESZCZENIE STAROSTY POWIATOWEGO WIELUŃSKIEGO

z dnia 17 lutego 1931 roku

o kolejności osób obowiązanych do dostarczenia

samochodów i motocykli.

Na podstawie §§ 4 i 8 Rozp. Min. Spr. Wewnętrznych i Min. Spr. Wojsk. z dnia 29. VII. 1930 r., wydanego w porozumieniu z Ministrami Skarbu i Robót Publicznych o obowiązku dostarczenia jako środków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju samochodów, motocykli i rowerów (Dz. Ust. R. P. Nr. 58, poz. 470), podaję poniżej do powszechnej wiadomości, celem zapewnienia kolejności i równomierności przy powoływaniu do świadczeń listę kolejności osób powiatu wieluńskiego, obowiązanych do dostarczenia samochodów i motocykli w roku 1931.

21. Bąkowski Ignacy, m. zam. i postoju, Skomlin, 1 samochód osobowy;

W ciągu dwóch tygodni od chwili ogłoszenia listy kolejności w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim osoby zainteresowane mogą wnosić do Starostwa Powiatowego Wieluńskiego uzasadnione reklamacje, w razie uwzględnienia których poprawiona zostanie odpowiednio lista kolejności, co jednak nie wstrzymuje wejścia w życie tejże listy kolejności z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Starosta Powiatowy:

(—) Kaczorowski.

Echo Tureckie 1931 nr 17

Walka policji

w lasach wieluńskich.

W środę około godziny 2-ej posterunko­wy P. P. w Sokolnikach 36-letni Fronkiewicz Stefan, będąc w obchodzie, obok wsi Walichy zauważył nadjeżdżającą bryczkę parokonną na której siedziało 4 osobników.

Posterunkowemu towarzystwo wydało się podejrzane. Wezwał też jadących do zatrzy­mania się. W odpowiedzi posypały się strzały, a jedna z kul utkwiła Fronkiewiczowi w lewej łopatce.

Ostatnim wysiłkiem wydobył rewolwer i oddał za uciekającemi 3 strzały. Na odgłos strzałów zbiegli się okoliczni mieszkańcy, którzy zaalarmowali posterunek policyjny, skąd natychmiast powiadomiono o zajściu Komendę Powiatową P. P. w Wieluniu.

Osobnicy korzystając z ciemności noc­nych zbiegli i skryli się w okolicznych la­sach. Natychmiast z Komendy Powiatowej w Wieluniu, pod komendą kom. Ungeheuera przybył na miejsce znaczniejszy oddział policji, który przystąpił do obławy w lasach.

Zabezpieczono przejścia na granicy niemieckiej dokąd bandyci zdążali.

Obok Skomlina, obława natknęła się na dwóch osobników, którzy na widok policji rzucili sie do ucieczki w las. Za uciekają­cymi oddano kilka strzałów i rezultacie uję­to ich.

Zatrzymanymi są 33 letni Marcin Brzeziń­ski i 31-letni Głowacki Teofil obaj cyganie. Wzięci w krzyżowy ogień pytań przyznali się do usiłowania zabójstwa post. Frankie­wicza i dwóch wspólników, również cyganów Jana Brzezińskiego, brata Marcina i Dymitrego Pustelnika.

Obu pozostałych zdołano ująć w lasach. Wóz z końmi cyganie zdołali ukryć w obo­zie cygańskim obok gminy Chotów.

Zatrzymani zeznali, że nocy krytycznej dokonali, kradzieży koni wraz z bryczką i gdy wracali z kradzieży natknęli się na po­sterunkowego. Przypuszczając, że wie on o kradzieży i zamierza ich zatrzymać oddali w jego kierunku kilka rewolwerowych strza­łów.

Przy aresztowanych znaleziono kilka re­wolwerów, łomów,i latarki i inne narzędzia złodziejskie. Policja ustaliła, że wymienieni tworzyli szajkę złodziejską i w ostatnim cza­sie byli postrachem powiatu Wieluńskiego, gdzie dokonywali licznych kradzieży koni, bydła i t.d.

Aresztowanych okuto w kajdany i prze­wieziono do więzienia w Wieluniu, gdzie do obecnej pory prowadzone jest dochodze­nie albowiem zachodzi podejrzenie, iż rabu­sie w związku z dokonywaniem kradzieży, mają również na sumieniu dwa morderstwa.

Rannego posterunkowego Fronkiewicza przewieziono do szpitala w Wieluniu gdzie poddano operacji wydobycia kuli.

Obwieszczenia Publiczne 1931 nr 19a

Do rejestru handlowego, Działu A, sądu okręgowego w Kaliszu wciągnięto następujące firmy pod Nr. Nr.:

w dniu 20 stycznia 1931 roku

8660. Do rejestru firmy „Mieczysław Będkowski", sprzedaż wyro­bów masarskich, słoniny i mięsa we wsi i gminie Skomlin, powiatu wie­luńskiego, jak następuje: „Mieczysław Będkowski", sprzedaż wyrobów masarskich, słoniny i mięsa w Wieluniu przy ulicy Kaliskiej 4. Właści­ciel Mieczysław Będkowski, zam. w Wieluniu. Firma w Skomlinie zo­stała zlikwidowana.

Obwieszczenia Publiczne 1931 nr 83

Dyrekcja Główna Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w War­szawie na zasadzie artykułów 218 i 219 Ustawy Towarzystwa za­wiadamia:

I. Okrąg Kaliski.

31. Wierzyciela hipotecznego dóbr Skomlin, powiatu wieluńskiego, a mianowicie: Komunalną Kasę Oszczędności w Kępnie.

Echo Sieradzkie 1931 luty

Krwawa bójka na weselu.

W dniu 10. II. r. b. na weselu we wsi Słupsko, gm. Starzenice, zjawił się nieproszony Jan Słonina lat 24, mieszkaniec wsi i gm. Skomlin, jakoby celem zamówienia orkiestry na inne wesele.

Gdy Słonina wziął udział w tańcu wynikła sprzeczka, a następnie bójka, w wyniku której Słonina otrzymał kilka ran tłuczonych i został poźgany nożem w plecy Słoninę przewieziono na kurację do szpitala WW. Św. w Wieluniu.

 Echo Sieradzkie 1931 marzec

Niewdzięczny cygan.

Litościwa gospodyni Józefa Kleta, zamieszkała we wsi i gminie Skomlin przyjęła podczas zimy i mrozów na mieszkanie do swego domu cygana wraz z żoną i małą córką. Wywdzięczając się za gościnę cygan podczas pakowania swych manatków na ponowną włóczęgę zabrał litościwej gospodyni: jeden wełniak czerwony w niebieskie pasy wartości 30 zł., jeden koc szary wartości 10 zł. i około 90 klg. ospy żytniej wartości 14 zł.

Gdy dowiedziano się o ucieczce, na posterunek policji zgłosił się gospodarz wsi Młynisko i okazał weksel, wystawiony i podpisany nazwiskiem Samulewicza, oznajmiając, że przed kilkoma dniami weksel ten otrzymał od cygana za sprzedanego bez pieniędzy konia. Nie umiejąc czytać, sądził że weksel podpisał cygan i że pieniądze odda.

Policja za zbiegłym złodziejem cyganem rozesłała listy gończe podając rysopis zbiega: wzrost średni, twarz okrągła, włosy czarne, wąsy długie czarne, oczy czarne, budowa ciała krępa.

 Echo Sieradzkie 1931 kwiecień

Cyklista pod kołami autobusu.

Ofiara własnej lekkomyślności.

Na szosie w pobliżu wsi Skomlin autobus kursujący na linji Wieluń — Bolesławiec, prowadzony przez kierowcę Józefa Kopydłowskiego, mieszkańca miasteczka Bolesławiec, najechał na jadącego na rowerze Łatę, lat 88, mieszkańca kol. Dzietrzkowice. Dostawszy się pod koła autobusu, Łata

poniósł śmierć na miejscu. Sekcja zwłok i dochodzenie policyjne wykazały, że kierowca autobusu p. Kopydłowski nie ponosi winy tego śmiertelnego wypadku, gdyż Łata dostał się pod koła autobusu wskutek własnej lekkomyślności, bowiem mimo sygnałów, w momencie zbliżania się autobusu skręcił nagle pod autobus, wskutek czego kierowca nie mógł uniknąć najechania nieostrożnego cyklisty.

 Echo Sieradzkie 1931 maj

Nr. spr. 448/29.

OBWIESZCZENIE.

Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu rewiru II zamieszkały w Wieluniu, ul. Targowa 3 na zasadzie 1030 art. U. P. C. obwieszcza, że na żądanie Ity Bradczowej w dn. 18 maja 1931 r. od godziny 10 rano w Skomlinie będzie sprzedawany przez licytację majątek ruchomy należący do Teodora Trojanowskiego składający się z krowy i mebli i oszacowany do sprzedaży na sumę 930 zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.

Wieluń, dn. 24 kwietnia 1931 r.

Komornik: Wawrzynkowski.

 Echo Sieradzkie 1931 czerwiec

Nr. spr. 448/29.

OBWIESZCZENIE.

Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu, rewiru II zamieszkały w Wieluniu, ul. Targowa 3-a na zasadzie 1030 art. U. P. C. obwieszcza, że na żądanie Ity Broder w dn. 13 lipca 1931 r. od godziny 10 rano w Skomlinie będzie sprzedawany przez licytację majątek ruchomy należący do Teodora Trojanowskiego składający się z biurka, komody i szafy i oszacowany do sprzedaży na sumę 400* zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.

Na zasadzie art. 1070 ust. post. cyw., licytacja może być rozpoczęta i niżej szacunku.

Wieluń, dn. 16 czerwca 1931 r.

Komornik: Wawrzynkowski.

*nieczytelne

Echo Sieradzkie 1931 czerwiec

OBWIESZCZENIE.

Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu, rewiru II zamieszkały w Wieluniu, ul. Targowa 3-a na zasadzie 1030 art. U. P. C. obwieszcza, że na żądanie Banku Polskiego w dniu 6 lipca 1931 r. od godziny 10 rano we wsi i gm. Skomlin, będzie sprzedawany przez licytację majątek ruchomy należący do Stefana Perki, składający się z inwentarza żywego i oszacowany do sprzedaży na sumę 840 zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.

Wieluń, dnia 30 maja 1931 r.

Nr. Spr. E. 534/31.

Komornik: Wawrzynkowski.

 Echo Sieradzkie 1931 sierpień

CZYJE ROWERY?

Posterunek P. P. w Skomlinie zakwestjonował dwa rowery męskie nabyte od niejakiego Lacha Bronisława, zamieszkałego we wsi Wierzbie, gm. Praszka. Jest on podejrzany o kradzież tych rowerów. Rower pierwszy, marki „Bdenfeld Gorickaa aRdial", malowany na czarno w źółte paski nr. 1151815 Torpedo. Opony czarne, marki „Pepege", siodło żółte nr. 622, marki Wittkop w dobrym stanie. Rower drugi — Torpedo nr. 594894, ramy czarne, żółte pasy, opony sine marki „N. S ..*, siodło żółte marki „Nagell" nr. 863.

*nieczytelne

Echo Sieradzkie 1931 13 październik

Z SĄDU.

Sąd Grodzki w Wieluniu na odbytej w tych dniach rozprawie skazał: Trojanowskiego T. ze Skomlina za czynną zniewagę na osobie policjanta podczas pełnienia przez tegoż obowiązków służbowych — na dwa tyg. bezwzględnego więzienia.

Echo Sieradzkie 1931 10 grudzień

OKRADZENIE RESTAURACJI.

We wsi Skomlin dokonano kradzieży wódek i papierosów wartości około 1700 złotych.

Echo Sieradzkie 1931 10 grudzień

WYSIEDLENIE Z PASA GRANICZNEGO.

Starostwo Wieluńskie z dniem 1 grudnia b. r. na zasadzie art. 11 rozporządzenia P. Prezyd. Rzplitej zabroniło zamieszkiwać w pasie granicznym na przeciąg lat 3-ch znanym przemytnikom, na terenie Wielunia i pow. wieluńskiego.

(...) Z powiatu wieluńskiego: Biskup Wal. i Kasperek Jan ze Skomlina Cieślak Roch z Bojanowa, (...) Zajączkowski Kaź. z Wróblewa i Fronia Michał ze Skomlina.

Echo Sieradzkie 1931 13 grudzień

SKOMLIN.

GROŹNY POŻAR.

We wsi Skomlin w pobliżu urzędu gminnego wybuchł pożar w domu Józefa Zaremby. Płomienie objęły kilka zabudowań.

Niebezpieczeństwo było tak wielkie, iż zdawało się, że spłonie znaczna część wsi. Jednak dzięki energicznemu ratunkowi miejscowej straży ogniowej zdołano pożar umiejscowić. Pastwą ognia padł tylko jeden dom mieszkalny, 2 stodoły, 2 obory i szopy.

Ze szczególnem uznaniem podkreślić należy gotowość wieluńskiej straży ogniowej, która już w 20 minut od chwili otrzymania wiadomości była na miejscu, przyczyniając się dzielnie do opanowania groźnego żywiołu. Pożar powstał wskutek nieostrożnego obchodzenia się z ogniem. Poszkodowani zostali: pp. J. Jędrasik, (spalony dom, stodoła i obora). Przepała (stodoła i 2 szopy), Rapel (stodoła), Gaj (szopa).

Echo Sieradzkie 1931 15 grudzień

Z SĄDU GRODZKIEGO.

Mieszk. wsi i gm. Skomlin Wł. Tokarska, za kradzież kilku metrów tkaniny skazaną została przez Sąd Grodzki w Wieluniu na 3 mies. więzienia.(...)

 

Głos Chłopski 1932 nr 2

Niedopuszczenie do egzekucji.
We wsi Skomlin pow. Wieluń chłopi nie dopuścili do zajęcia swego dobytku przez egzekutora, przepędzając go ze wsi.
* * *
Wieś Buczkowska Wola powiatu Łaskiego była terenem wystąpienia chłopów przeciwko egzekutorowi, który przybył do wsi dla dokonania egzekucji za podatki. Wobec wystąpienia chłopów egzekucja nie odbyła się.

Obwieszczenia Publiczne 1932 nr 37

Wydział hipoteczny przy sądzie grodzkim w Wieluniu obwieszcza, że na dzień 12 sierpnia 1932 roku, wyznaczony został termin pierwiast­kowych regulacyj hipotek dla niżej wymienionych nieruchomości:

6) osady włościańskiej Tomasza i Zofji małż. Bober we wsi i gmi­nie Skomlin, zapisanej w tabeli nadawczej wsi Skomlin Poduchowny pod Nr. 5, składającej się z 3 morg. 54 pręt. ziemi ornej, łąki i budynków, (Nr. 1938 rep. hip.).

Osoby interesowane w oznaczonym wyżej terminie winny zgła­szać swoje prawa w kancelarji wydziału hipotecznego, pod skutkami prekluzji.

Obwieszczenia Publiczne 1932 nr 40

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu, sekcji I, obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

2) Jakóbie Kubaku vel Kubiaku, właścicielu 2 dzies. 120 sążni z kol. Skomlin A Nr. III, powiatu wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został na dzień 28 listopada 1932 roku.

W powołanym terminie osoby zainteresowane winny zgłosić swoje prawa w powyżej wskazanym wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

Obwieszczenia Publiczne 1932 nr 48

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu, I sekcji, obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

9) Wojciechu Urbanku, właścicielu 8 dz. 479 sąż. z kol. Skomlin A Nr. V, powiatu wieluńskiego.

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony zo­stał na dzień 27 grudnia 1932 roku.

W powołanym terminie osoby zainteresowane winny zgłosić swoje prawa w powyżej wskazanym wydziale hipotecznym, pod skutkami prekluzji.

Echo Sieradzkie 1932 6 styczeń

UROCZYSTOŚCI STRZELECKIE W SKOMLINIE POW. WIELUŃSKIEGO.

Związek Strzelecki pow. wieluńskiego, prowadzi, między innemi, akcję przysposobienia rolniczego.

Akcja ta prowadzona jest w specjalnie w tym celu powołanych zespołach konkursowych.

W ubiegłym sezonie rolniczym akcja ta została na terenie pow. wieluńskiego zapoczątkowana w trzech zespołach, należących do oddziału Skomlińskiego.

Tematem konkursu była uprawa buraka pastewnego. Akcja odbyła się pod fachowym nadzorem wieluńskiego Okr. Tow. Org. i Kółek Rolniczych.

Według fachowej oceny komisji sędziowskiej wszystkie trzy zespoły strzeleckie wywiązały się z zadania, a szereg strzelców został wyróżniony i nagrodzony przez komisję Przysposobienia Rolniczego przy O. T. O. i K. R.

Chlubnie wyróżnili się w pracy konkursowej następujący strzelcy:

Walenty Reszka, miejscowy nauczyciel, wyróżniony nagrodą pierwszą powiatową, Antoni Zaremba, A. Idasiak, Urbanek Ignacy Wolniaczyk Antoni, Skórzewski Stefan, Reszka Edward, Rompel Adam, Fraszer Adam, Gawlak Władysław.

Na dwie pierwsze nagrody powiatowe, jedna przypadła w udziale zespołowi strzeleckiemu w Skomlinie.

Niezależnie od uroczystości zakończenia konkursów w Wieluniu, urządzonej staraniem i pod egidą O. T. O. i K. R. odbyła się też niedawno uroczystość w gromadzie braci strzeleckiej w Skomlinie. Uroczystość ta miała charakter podniosły. Rozpoczęła się nabożeństwem, poczem oddziały ze Skomlina, z Mokrsk, Toplina i Wójcina defilowały przed swemi władzami powiatowemi i zaproszonymi gośćmi. Następnie udano się do pięknie udekorowanej sali strażackiej na akademje.

Podczas defilady znakomicie prezentował się korowód strzelców i strzelczyń z licznemi emblematami rolniczemi, jak wóz naładowany zbożem, zaprzęg koński w pługu, gotowym do orki, wieńce dożynkowe, i przebrani "za buraki" chłopcy z napisami propagandowemi, dotyczącemi uprawy tej pożytecznej rośliny.

Akademje rozpoczął pięknem przemówieniem okolicznościowem prezes Pow. Zw. Strzeleckiego, burmistrz Wielunia, obywatel Groblewski, podnosząc konieczność wszechstronnej pracy dla dobra Ojczyzny.

Następnie zabrał głos kierownik O. T. O. i K. R. w Wieluniu ob. Józef Zdzienicki i w duższem przemówieniu wyjaśnił znaczenie pracy konkursowej wśród młodzieży rolniczej. Przemówienia zostały nagrodzone rzęsistemi oklaskami.

Rozdane przez obywatela Groblewskiego w imieniu Komendy Zw. Strz. nagrody chlubnie wyróżnionym, wzbudziły wśród ogółu zebranych niekłamane zadowolenie. Najwyższą nagrodę w postaci pięknej statuetki bronzowej wyobrażającej siłę i tężyznę ludzką otrzymał za pracę w P. K. nauczyciel ob. Walenty Reszka.

Strzelecka herbatka zakończyła tą sympatyczną uroczystość.

Echo Sieradzkie 1932 11 styczeń

Nr. spr. E. 1263/31.

OBWIESZCZENIE.

Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu, rewiru II-go, zamieszkały w Wieluniu, ul. Targowa 3a. na zasadzie 1030 art. U. P. C. obwieszcza, że na żądanie Powiatowej Kasy Chorych w Wieluniu w dn. 18 stycznia 1932 r. od godziny 10 rano we wsi i gminie Skomlin będzie sprzedawany przez licytację majątek ruchomy należący do Urzędu gminy Skomlin składający się z kasy ogniotrwałej i oszacowany do sprzedaży na sumę 450 zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.

Wieluń, dn. 28 grudnia 1931 r.

Komornik Sądowy:

(-) WAWRZYNKOWSKI

Echo Sieradzkie 1932 13 luty

3 MIESIĄCE WIĘZIENIA ZA KRADZIEŻ PORTFELU.

Stefan Walczak, zam. w Skomlinie, skazany został przez Sąd Grodzki w Wieluniu na 3 miesiące więzienia za kradzież portfelu z pieniędzmi, na szkodę P. Perki.

Echo Sieradzkie 1932 13 luty

2 MIESIĄCE WIĘZIENIA ZA KRADZIEŻ MĄKI.

Mieszkaniec wsi Słoniny gm. Skomlin. St. Sławina, za kradzież mąki z młyna w Skomlinie na szkodę Wł. Gajewskiego skazany został przez Sąd Grodzki w Wieluniu na 2 miesiące więzienia.

Echo Sieradzkie 1932 5 marzec

NADESŁANE.

Uprzejmie proszę Szacowną Redakcję o umieszczenie w swem piśmie następującego oświadczenia, a mianowicie:

Niniejszem pragnę publicznie złożyć podziękowanie Komunalnej Kasie Oszczędności powiatu wieluńskiego za dokładne i prędkie załatwienie moich pieniężnych interesów to jest podjęcie i sprowadzenie z Ameryki moich oszczędności które posiadałem w New Yorku a następnie korzystne przeliczenie na walutę polską oraz ulokowanie tych pieniędzy w Kasie.

Ponieważ udaję się z powrotem do Ameryki w dniu dzisiejszym całkowitą sumę mego wkładu wraz z procentami odebrałem z Komunalnej Kasy Oszczędności i zostałem załatwiony z zupełnem moim zadowoleniem.

Wieluń 1. 1. 1932 r.

Z poważaniem

FRANCISZEK RODAK

Skomlin.

Echo Sieradzkie 1932 9 marzec

UJAWNIENIE SPRAWCÓW KRADZIEŻY.

Śledztwo w sprawie kradzieży w sklepie cukierniczym J. Sieradzkiego przy rogu ulicy Krak. Przedmieście i Piłsudskiego, w Wieluniu ujawniło sprawców kradzieży w osobach: Wł. Kaczmarskiego i St. Błaszczyka — ze Skomlina, Wł. Kaczmarski zamieszkały był czasowo w Wieluniu na Bugaju u swej narzeczonej, M. Chmielewskiej i karany był już więzieniem za kradzież.

Echo Sieradzkie 1932 16 marzec

Z SĄDU.

(...) Sąd Okr. kaliski na sesji wyjazdowej w Wieluniu rozpatrywał sprawę Fr. Perki i Wł. Blaszczyka ze Skomlina oskarżonych o dokonanie kradzieży u p. Boreckiego w Mokrsku i u p. Durskiej w Skomlinie.

Sąd, po przesłuchaniu świadków, skazał Perke na 1 rok, Błaszczyka zaś na 2 lata więzienia.

Echo Sieradzkie 1932 9 kwiecień

SPRAWCY OKRADZENIA SKLEPU

CUKIERNICZEGO PRZED SĄDEM.

Pisaliśmy już w swoim czasie o kradzieży, dokonanej w budce cukierniczej Jakubowiczowej. Skradziono wyrobów tytoniowych i cukierniczych na sumę 400 zł. Donosiliśmy też o ujęciu dwu sprawców powyższej kradzieży. W tych dniach stanęli oni przed Sądem Grodzkim, który za powyższą kradzież oraz za włamanie do kuźni Ludwika Beśki, skąd zabrali narzędzia które służyły im do wyłamania drzwi cukierni — skazał: Władysława Kaczmarskiego mieszk. wsi Bugaja gm. Kurów i Władysława Błaszczyka ze wsi Skomlin na 6 miesięcy więzienia każdego z zaliczeniem aresztu tymczasowego od 2. III. r. b.

Echo Sieradzkie 1932 13 kwiecień

ZA 1 ZŁ. 20 GR. 1 MIESIĄC WIĘZIENIA.

Za kradzież zelówek wartości 1 zł. 20 gr. ze straganu Mordki Traubego, podczas jarmarku w Skomlinie skazany został na 1 mies. więzienia Kaczmarek Ign. mieszk. wsi Pieńki gm. Naramice.

Echo Sieradzkie 1932 29 czerwiec

W RĘCE ŻYDOWSKIE.

Przed kilku dniami sprzedany został w drodze licytacji jeden z najstarszych majątków rodowych w powiecie wieluńskim Skomlin, stanowiący własność od setek lat rodziny Bykowskich.

Majątek ten kupiony został przez kilku żydów z naszego miasta w cenie po 600 zł. za morgę t. j. mniejwięcej za taką kwotę, jaką dawny właściciel płacił przed niedawnym czasem za jej zdrenowanie.

Nowymi dziedzicami tego pięknego majątku są: pp. Grinsztajn, Lasman Szlama, Kober Dawid, Kamioner Tosek i inni.

W majątku tym ma być podobno założona pierwsza próbna kolonja rolnicza żydowska.

Spodziewać się przeto należy, że o ile próba wypadnie dodatnio, to wkrótce podobnych kolonji będziemy mieli w kraju daleko więcej.

Echo Sieradzkie 1932 31 lipiec

POŻAR MŁYNA.

W ub. tygodniu we wsi Skomlin powstał pożar w młynie parowym należącym do p. p. Jelma i Krauzego.

Pożar został stłumiony przed przybyciem straży przez pracowników.

Ogień powstał prawdopodobnie wskutek podpalenia. — Policja jest na tropie podpalaczy.

Echo Sieradzkie 1932 19 sierpień

DZIECKO WE WRZĄCEJ WODZIE.

We wsi Skomlin przed paroma dniami zdarzył się straszny wypadek. W mieszkaniu Idasiaków naszykowana była w jakiemś naczyniu stojącem na ziemi wrząca woda. Chodzący po mieszkaniu dwuletni synek Idasiaków wskutek braku dostatecznego dozoru po zbliżeniu się tyłem do omawianego naczynia z wrzącą wodą wpadł doń nagle.

Na straszny krzyk dziecka przybiegła przerażona matka i wijące się z bólu dziecko z ukropu wydobyła.

Dziecko w stanie ciężkim przywiezione zostało do szpitala w Wieluniu.

Echo Sieradzkie 1932 4 listopad

ZGUBIONO października r. b. portfel zawierający między in. 11 weksli 7 wystawionych po [1]00 zł. każden przez Gustawa Taczanowskiego z Rudy na zlecenie Joska Kamionera z Wielunia 4 z nich płatne 7 stycznia 1933 r. i 3 płatne 12 stycznia 1933 r. Trzy z pośród zgubionych weksli płatnych 7 stycznia żyrowane były przez Joska Kamionera oraz 4 weksle zapłacone już w terminach przez wystawców: Rajmunda Szeląga z Bojanowa na zł. 450. Stanisława Furmana na 123 zł., Jakóba Cabana na 148 zł. i Jana Wójcika na 171 zł. zamieszkałych w Skomlinie oraz kartkę wydaną przez p. Taczanowkiego na odebrane 15 metrów jęczmienia — unieważniam — Josek Kamioner. Wieluń ul. Barycz 10.

Znalazca za oddanie powyższych otrzyma odpowiednią nagrodę.

Echo Sieradzkie 1932 9 listopad

O ZNIESIENIE TARGÓW W SKOMLINIE I RUDNIKACH.

Magistrat m. Praszki zamierza wystąpić do Władz Nadzorczych z prośbą o ograniczenie ilości targów i jarmarków w Rudnikach i Skomlinie, ewentualnie o całkowite ich zniesienie.

Echo Sieradzkie 1932 30 listopad

"10 STRZAŁÓW KU CHWALE OJCZYZNY".

Przyjmując wyzwanie p. Jana Przybylskiego z Zamościa pow. Radomszczańskiego wpłacam na rzecz Oddziału Związku Strzeleckiego gm. Naramice 1 zł. i jednocześnie wyzywam na pojedynek strzelecki pp.:

1) wójta gminy Naramice Pawła Korzeniowskiego. 2) Edwarda Kubika naucz. szkoły powszechnej w Naramicach. 3) Józefa Przybylskiego naucz. szkoły powszechnej w Górach Świątkowskich. 4) Antoniego Bryłkę obywatela z Śmiechenia. 5) Jana Czarnucha sekretarza gminy Lututów. 6) Jana Pecherzyka sekretarza gminy Skrzynno, 7) Baranowskiego Józefa sekretarza gminy Chotynin. 8) Konstantego Kika sekretarza gminy Dzietrzkowice. 9) komendanta oraz wszystkich z posterunku p. p. w Lututowie. 10) komendanta Włodarczyka oraz wszystkich z posterunku p. p. w Skomlinie, 11) Lewińskiego sekretarza gminy Skrzynki. 12) Józefa Podmskiego z-cy sekret. gm. Skrzynki. 13) Kazimierza Wieńkowskiego sekretarza magistratu m. Wieruszowa. 14) Bolesława Szukałę prac. magistr. m. Wieruszowa. 15) Antoniego Maliszewskiego sekretarza gminy Mokrsko. 16) Walentego Włodarczyka agenta pocztowego w Mokrsku. 17) Eugeniusza Ciupińskiego kupca z Mokrska, 18) Stefana Centa kier. biura próśb i podań w Bolesławcu. 19) Józefa Kosowskiego kupa z Bolesławca. 20) Stanisława Piaseckiego sekretarza gminy Praszka i 21) Franciszka Słowińskiego zastępcy sekretarza gm. Praszka.

Stanisław Adamek

Naramice, powiat wieluński.

Echo Sieradzkie 1932 4 grudzień

Nr. spr. E. 720-32.

OBWIESZCZENIE.

Komornik Sądu Grodzkiego w Wieluniu, rewiru II-go, zamieszkały w Wieluniu, ul. Kaliska 15, na zasadzie 1030 art. UPC. obwieszcza, że na żądanie Banku Gospodarstwa Krajowego Oddział w Łodzi w dniu 12 grudnia 1932 roku od godziny 10 rano w majątku i gminie Skomlin u p. Bąkowskiego będzie sprzedawany przez licytację majątek ruchomy należący do Ignacego Bąkowskiego składający się z stolika fornirow., fortepiany firmy "Prombergier", biureczka, fotelu podwójnego, 2 krzesełek i tapczanu i oszacowany do sprzedaży na sumę 715 zł., którego spis i szacunek przejrzany być może na miejscu sprzedaży w dniu licytacji.

Na zasadzie art. 1070 ust. post. cyw., licytacja odbywać się może niżej szacunku.

Wieluń, dn. 14 listopada 1932 r.

Komornik Sądowy:

M. WAWRZYNKOWSKI

Echo Sieradzkie 1932 29 grudzień

Sąd Okręgowy Kaliski na sesji wyjazdowej w Wieluniu skazał na karę więzienia następujące osoby:

(...) Mieszkaniec wsi Bugaj gm. Kurów Wł. Kaczmarek lat 32 i mieszk. wsi Skomlin Wł. Błaszczyk lat 20 za dokonanie szeregu kradzieży we wsi Skomlin po 1 roku i [...] miesięcy więzienia.

Obwieszczenia Publiczne 1933 nr 34a

Wpisy do rejestru handlowego.

Do rejestru handlowego sądu okręgowego w Kaliszu, Działu A,, wciągnięto następujące firmy pod Nr.:

dnia 8 października 1932 roku.

12787. Stanisław Gaj — autobus osobowy na linji Bolesławiec— Wieluń z siedzibą w Skomlinie, powiatu wieluńskiego. Istnieje od 1931 roku. Właściciel Stanisław Gaj, zamieszkały w Skomlinie.

Obwieszczenia Publiczne 1933 nr 45

Sąd okręgowy w Kaliszu, na mocy art. 1777-6 U. P. C., obwieszcza, iż na skutek decyzji sądu z dnia 13 maja 1933 r. zostało wdrożone po stępowanie o uznanie za zmarłego Jana Zarębę, syna Walentego i Agnieszki z Szymczewskich, urodzonego w dniu 29 października 1897 r. w Skomlinie, wobec czego sąd wzywa go, aby w terminie 6-cio mie­sięcznym od dnia wydrukowania niniejszego zgłosił się do sądu, gdyż w przeciwnym razie, po upływie tego terminu, zostanie przez sąd uznany za zmarłego; wzywa się wszystkich, którzyby wiedzieli o życiu lub śmierci Jana Zaręby, aby o znanych sobie faktach zawiadomili sąd okręgowy w Kaliszu w powyższym terminie; nadto sąd nadmienia, że Jan Zaręba był stałym mieszkańcem wsi Skomlin, gm. tejże, pow. wie­luńskiego. (Nr. sprawy Co 368/33 r.).

Echo Łódzkie 1933 styczeń

Obłąkana dziewczyna ofiarą mrozu.

Śmiertelny odpoczynek po biegu.

Wieluń. 28.1. (od wł. kor.) Na drodze pod wsią Skomlin, znaleziono młodą dziewczynę leżącą bez przytomności.

Powiadomiona policja, zarządziła niezwłocznie przewiezienie ofiary mrozu do szpitala w Wieluniu oraz wszczęła dochodzenie w celu ustalenia nazwiska nieszczęśliwej.

Dochodzenie ustaliło, że znalezioną jest — umysłowo chora Helena Polewiakówna lat 18 zam. w Skrzynnie pow. wieluńskiego. Korzystając z nieuwagi domowników wymknęła się z domu, a zmęczona widocznie biegiem położyła się na drodze, z której więcej nie wstała. Stan jej beznadziejny.

Echo Sieradzkie 1933 13 marzec

ZA PRZECHOWYWANIE SACHARYNY.

W tych dniach Sąd Grodzki w Wieluniu za przechowywanie sacharyny bez zezwolenia władzy skarbowej — skazał — (...) Mieszk. wsi Skomlin Ant. Ciężkiego — na 10 dni aresztu i 200 zł. grzywny.

Echo Sieradzkie 1933 13 marzec

TRZYKROTNY PECH.

Kto już ma do czegoś pecha — to już ma... o czem się najlepiej przekonał Piotr Sitek zam. w Krzyworzece gm. Mokrsko — który dokonawszy w trzech wypadkach kradzieży pieniędzy, również w tylu wypadkach został "[wy]kryty"...

W tych dniach Sąd Grodzki w Wieluniu rozpatrywał sprawy "pechowego Piotrusia" — który za dokonanie kradzieży pieniędzy — na szkodę swego imiennika Piotra Wajgerta w Skomlinie, Bolesława Skoczylasa w Dąbrowie i Józefa Łyki w Srebrnicy gm. Mokrsko — skazany został łącznie za wszystkie trzy sprawki na 10 miesięcy więzienia.

Echo Sieradzkie 1933 22 marzec

Z SĄDU OKRĘGOWEGO NA SESJI

WYJAZDOWEJ W WIELUNIU.

W ub. tygodniu Sąd Okręgowy na sesji wyjazdowej w Wieluniu rozpatrywał sprawę 4-ch małoletnich mieszkańców wsi i gm. Skomlin: — Stanisława Kwirynga lat 13. — Feliksa Żółtoszka lat 14, Stanisława Wesołego lat 13 i Stanisława Kozłowskiego lat 14. Wyżej wymienieni wspólnie działając w lipcu roku ubiegłego pasąc bydło na polach wsi Skomlin — schwycili 22-letnią Józefę Załęcką, na której dopuścili się gwałtu.

Sąd po rozpatrzeniu tej niecodziennej sprawy — skazał małoletnich zwyrodnialców na umieszczenie w Zakł. Wych. Popr. — przyczem wszystkim prócz Kwirynga karę zawieszono.

 Echo Sieradzkie 1933 kwiecień

WYPADEK STRAŻAKA.

W czasie przeprowadzanej próby strażackiej w Skomlinie uległ wypadkowi jeden z ćwiczących strażaków Idasiak Fr. lat 27, któremu rozwijany wąż metalowym końcem uszkodził policzek i szczękę.

Ofiarę wypadku przywieziono do szpitala w Wieluniu.

Echo Sieradzkie 1933 2 kwiecień

ZASZCZYTNE ODZNACZENIE.

Rozporządzeniem Pana Prezydenta Rzeczypospolitej pan Teodor Trojanowski naczelnik Straży Pożarnej w Skomlinie odznaczony został Medalem Niepodległości.

Echo Sieradzkie 1933 10 kwiecień

TRZECH NA JEDNEGO.

Mieszkaniec wsi Skomlin Józef Rosak, Tadeusz Ciężki i Józef Gaj za to że w trójkę dopuścili się ciężkiego pobicia Ludwika Pilarskiego, któremu wybili 3 zęby oraz trzy inne naruszyli — skazani zostali przez Sąd Okręgowy na 6 miesięcy więzienia każdy.

Echo Sieradzkie 1933 16 kwiecień

TO SIĘ NAZYWA

-KUPIEC RYZYKANT-

Reszka Marjan ze Skomlina — jest naprawdę człowiekiem upartym, a może i nawet przedsiębiorczym, gdyż mimo tego, że raz i drugi przychwycono go na handlu sacharyną — on proceder ten dalej uprawiał tusząc sobie, że zyskiem z nowosprzedanej sacharyny pokryje stratę i koszta karne zeszłej konfiskaty.

W niedawnym czasie przeprowadzona u niego rewizja znów wykazała posiadanie drobnej ilości sacharyny za co skazany został przez Sąd Grodzki w Wieluniu na 1 miesiąc aresztu oraz na [400] zł. grzywny.

Echo Sieradzkie 1933 19 kwiecień

KTO KOGO WZYWA DZIŚ NA POJEDYNEK OBYWATELSKI?

Przyjmując wyzwanie red. Popławskiego Jana wpłacam zł. 3 na fund. bud. łodzi podw. im. Marsz. Piłsudskiego — wzywam jednocześnie ze swej strony do składania ofiar na ten naprawdę wzniosły cel — p. p. Markuszewskiego — aptekarza ze Skomlina i Tuszyńskiego Ign., instruktora straży pożarnych.

H. Szymański.

Echo Sieradzkie 1933 26 kwiecień

WYPADEK STRAŻAKA.

W czasie przeprowadzanej próby Strażackiej w Skomlinie uległ wypadkowi jeden z ćwiczących strażaków Idasiak Fr. lat 27, któremu rozwijany wąż metalowym końcem uszkodził policzek i szczękę.

Ofiarę wypadku przywieziono do szpitala w Wieluniu.

Echo Sieradzkie 1933 1 maj

Z ŻYCIA ZWIĄZKU STRZELECKIEGO W SKOMLINIE POW. WIELUŃSKIEGO.

Staraniem referenta Wychowania Obywatelskiego naucz. Feliksa Śmiechowicza i zarządu oddziału, została zorganizowana świetlica przy Związku Strzeleckim w Skomlinie.

W dniu 17 kwietnia 1933 r. dokonał poświęcenia nowo otworzonej świetlicy ksiądz proboszcz Zygumnt Jędrzycki, który w przemówieniu swem zaznaczył, iż Zw. Strzelecki w Skomlinie spełnia należycie swe zadania, oraz życzył tut. Związkowi pomyślnego dalszego rozwoju.

Następnie ob. naucz. Feliks Śmiechowicz, jako kierownik świetlicy w gorących słowach podkreślił ideę Zw. Strzeleckiego i prace Marszałka Piłsudskiego w tymże Związku.

Na zakończenie uroczystości zebrani w świetlicy Zw. Strzeleckiego w liczbie 100 osób po odśpiewaniu "Pierwszej Brygady" udali się przez wieś, ze śpiewem do "Domu Ludowego" gdzie urządzone było dla strzelców, strzelczyń ich rodzin i sympatyków Zw. Strzeleckiego "Święcone Strzeleckie".

Echo Sieradzkie 1933 7 maj

ZA DOKONANIE KRADZIEŻY 138 ZŁ. W PIĘCIU — 5 LAT WIĘZIENIA.

Antoni Reszka i Adam Reszka zam. w Skomlinie oraz Stanisław Sola, Franciszek Sola, i Fr. Waszczyk zam. we wsi Słupsko gm. Mokrsko dokonali kradzieży ze sklepu Ruchli Jakubowiczowej we wsi Słupsko.

Do sklepu wyżej wymienionej dostali się zapomocą zrobienia otworu pod przyciesią domu — zabierając różnych towarów na sumę 138 zł.

Nie długo cieszyli się oni tym niepozornem jak na pięciu łupem, ani też wolnością, gdyż energiczne dochodzenie organów śledczych w krótkim czasie wykryło ich.

W tych dniach stanęła cała piątka przed Sądem Grodzkim w Wieluniu — który skazał ich na 1 rok więzienia każdego oraz na zapłacenie kosztów postępowania i opłaty sądowe.

Wraz z wyżej wymienionymi odpowia przed sądem Marjan Reszke ze Skomlina, który za przyjęcie skradzionych towarów z wiedzą, iż pochodzą z dokonanej kradzieży u Jakubowiczowej skazany został na 6 miesięcy więzienia i 100 zł. grzywny.

Echo Sieradzkie 1933 15 lipiec

ZE SKOMLINA

NADESŁANE.

Zawiązane na terenie gminy Skomlin 9 czerwca r. b Gminne Koło B. B. W. R. w liczbie członków 57 wyłoniło na zebraniu organizacyjnem zarząd o nast. składzie: prezes p. Jozef Żółtaszek: 1 vice prezes p. Walenty Wierzgacz. 2. viceprezes p. Franciszek Moskalik sekretarz, Jakubowski Kazimierz skarbnik, Władysław Ciężki. Nadto wyłoniono sekcje Organizacyjną z kierownikiem p. Walentym Zadwornym, 2) propagandową z Stanisławem Olbromskim na czele 3) prasową z Mogą Szczepanem 4) gospodarczą, z p. Adamem Skrzypeckim na czele i 5) sekcja pracy obywatelskiej kobiet z Janiną Warszawską.

Obywatelom świadomym potrzeb państwa i swych obowiązków w ich rozwoju pracy organizacyjnej — Szczęść Boże!

Echo Sieradzkie 1933 12 sierpień

POTĘŻNE DRZEWO W DRZAZGI ROZBIŁO FURMANKĘ.

We wsi i gminie Skomlin w czasie szalejącej poniedziałkowej burzy obalone zostało potężne drzewo — akacja.

Walący się olbrzym całym swym ogromnym ciężarem przywalił przejeżdżającą furmankę rozbijając ją w drzazgi.

Spłoszone konie porwały przednią część wozu i w szalonym pędzie wpadły do wsi. Jadący wozem, szczęśliwym trafem okoliczności wyszli ze strasznej katastrofy zupełnie cało zdążywszy w ostatnim momencie zeskoczyć z wozu.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.

Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XX. Obszar gminy wiejskiej Skomlin dzieli się na gromady:

7. Skomlin, obejmującą: kol. Bolkowszczyznę, kol. Chmielniki wieś Klasak-Mały, wieś Klasak-Duży, kol. Karw, kol. Olszynę, os. Presiówkę, wieś Skomlin, kol. Skomlinek, folw. Skomlin.

§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Echo Sieradzkie 1933 30 wrzesień

KRAWIEC HANDLARZEM ETERU.

Lajzerowicz Mendel z zawodu krawiec zam. w Wieluniu przy N. Rynku 6— podczas jarmarku w Skomlinie usiłował sprzedawać eter.

Czujna Str. Gran. znająca słabość Mendelka do eteru przytrzymała go z chwilą gdy posiadał przy sobie dwie butelki eteru pochodzenia zagr., które chciał sprzedać.

Echo Sieradzkie 1933 4 listopad

WŁAMANIE DO SKLEPU W SKOMLINIE.

W ub. nocy do sklepu kolonialno- spożywczego p. Józefa Żółtaszka w Skomlinie — włamali się narazie niewykryci sprawcy zabierając artykuły

spożywcze i wyroby tytoniowe na ogólną sumę około 500 zł.

Echo Sieradzkie 1933 1 grudzień

ZE SKOMLINA

ZAKOŃCZENIE KONKURSU PRZYSPOSOBIENIA ROLNICZEGO.

Młodzież Związku Strzeleckiego już trzeci rok bierze udział w konkursie uprawy buraka pastewnego.

Młodzież ta na własnym kawałku ziemi i w świetlicy pod okiem fachowców i nauczycieli prowadzi prace samokształceniowe i wyrabia się na dobrych rolników pożytecznych obywateli Państwa i społeczeństwa.

W obecnym roku staraniem referenta wychowania obywatelskiego p. Feliksa Smiechowicza i prezesa oddziału Związku Strzeleckiego p. Teodora Trojanowskiego, na zakończenie konkursu buraka pastewnego w dniu 5. 11. b. r. urządzono wystawę rolniczą w Skomlinie.

Na wystawę młodzież ze Skomlina i okolicznych wsi przygotowała najpiękniejsze eksponaty buraków i kukurydzy. Eksponaty te obok Domu Ludowego na przygotowanem podwyższeniu zostały gustownie ułożone i ozdobione chorągiewkami i zielenią.

W Domu Ludowym całe 1-sze piętro zostało zużyte na wystawę robót ręcznych, zorganizowanej młodzieży

żeńskiej oddziału Związku Strzeleckiego i S. M. P.

Dnia 5.XI. b. r. po nabożeństwie, w którem wzięła udział wszystka młodzież Przysposobienia Rolniczego nastąpiło powitanie gości,przemówienie instruktora powiatowego p. Trubieckiego i otwarcie wystawy.

Następnie p. Trubiecki wraz z członkami komisji zespołowej przeegzaminował konkursistów, którzy przy kolokwjum wykazali dużo zdobytych wiadomości z dziedziny rolnictwa.

Po zwiedzeniu wystawy rolniczej zebrani pospieszyli na akademję.

Na program akademji złożyło się: Żywy obraz rolniczy, przyśpiewki ludowe i wręczenie wieńców, arcykomiczny — obrazek sceniczny p. t. "Kłopoty Antoniowej".

Po akademji publiczność do wieczora zwiedzała wystawę robót ręcznych.

Należy podkreślić wielkie zainteresowanie miejscowej ludności, która w liczbie około 1000 osób zwiedziła wystawę rolniczą i robót ręcznych.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1933 25 grudzień

KOMUNIKAT.

Powiatowy Komitet Obywatelski Pożyczki Narodowej w Wieluniu podaje do publicznej wiadomości wykaz osób, które do obecnej chwili nie wpłaciły II raty Pożyczki Narodowej.

Jednocześnie tą drogą Powiatowy Komitet wzywa te osoby do jaknajspieszniejszego wpłacenia zaległych rat:

II RATA.

(...) W Skomlinie: Struzik Ludwik.

Obwieszczenia Publiczne 1934 nr 10

Komornik sądu grodzkiego w Kaliszu, rewiru IV, zam. w Kaliszu przy ulicy Kościuszki Nr. 6, na zasadzie art. 1146 U. P. C. obwieszcza, że w dniu 6 kwietnia 1934 roku o godzinie 10-ej z rana, w sali posiedzeń sądu okręgowego w Kaliszu, sprzedawana będzie osada, położona w kolonji Skomlin A. Nr. II., gminy Skomlin, powiatu wieluńskiego, przestrzeni 3 morgi, należąca do Józefa i Katarzyny m. Cielek.

Powyżej wymieniona nieruchomość w zastawie nie znajduje się, ma książkę hipoteczną w wydziale hipotecznym przy sądzie okręgowym w Kaliszu, prawo własności zapisane jest czystym wpisem na imię wymienionych małż. Cielek.

Nieruchomość obciążona jest długami na sumę 1.000 złotych, sprzedana będzie w całości w/g protokółu opisu z dnia 20 maja 1933 ro­ku, na żądanie Rozalji Lewickiej.

Licytacja rozpocznie się od sumy 2.200 złotych, przyczem do prze­targu dopuszczone będą osoby, które złożą wadjum w kwocie 10% su­my szacunkowej, czyli po 220 złotych.

Akta, tyczące się sprzedaży, mogą być przeglądane w kancelarji wydziału cywilnego sądu okręgowego w Kaliszu. Nr. Km. IV 15/34.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 15 styczeń

ZE SKOMLINA.

Z ŻYCIA KOŁA ZWIĄZKU REZERWISTÓW.

Od kilku tygodni w Skomlinie zostało zawiązane Kolo Związku Rezerwistów.

Do organizacji tej chętnie wstąpili ci, którzy odczuwali jej brak. Liczba członków tutejszego Koła liczy już 58 osób.

Staraniem prezesa Koła p. Trojanowskiego i referenta wychowania obywatelskiego nauczyciela Feliksa Śmiechowicza, została uruchomiona świetlica, gdzie członkowie i sympatycy Z. R. zbierają się 2 razy w tygodniu t. j. w środę i piątek.

Dnia 1 stycznia b. r. Koło Związku Rezerwistów urządziło opłatek, na który oprócz członków przybyli i zaproszeni goście w liczbie około 100 osób.

W czasie tej uroczystości miejscowy ksiądz proboszcz Z. Jędrzycki w swojem przemówieniu zaznaczył, że z powstania tej organizacji jest zadowolony, gdyż Związek Rezerwistów ma bardzo ważne zadanie do spełnienia dla dobra Ojczyzny, życząc tutejszemu Zw. Rez. pomyślnego rozwoju i dobrych wyników pracy tak w dziedzinie wychowania obywatelskiego jak i wojskowego.

Należy podkreślić, że członkowie Koła Zw. Rez. w Skomlinie tworzą jakby jedną rodzinę, której wytyczną jest miłość bliźniego i dobro naszej ukochanej ojczyzny.

Ponieważ z każdym dniem zapisują się nowi członkowie, spodziewać się należy, że w najkrótszym czasie ilość członków znacznie się zwiększy.

Echo Kaliskie Ilustrowane 1934 r.

OBWIESZCZENIE

Komornik Sądu Grodzkiego w Kaliszu, rewiru IV, zam. w Kaliszu, przy ul. Kościuszki Nr. 6, na zasadzie art. 1141 U. P. C. obwieszcza, że w dniu 6 kwietnia 1934 roku, o godzinie 10-ej z rana, w sali posiedzeń Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Kaliszu, sprzedawana będzie osada położona w kolonii Skomlin A. Nr. II., gminy Skomlin, powiatu wieluńskiego, przestrzeni 3 morgi, należące do Józefa i Katarzyny małż. Cielek.

Powyżej wymieniona nieruchomość w zastawie nie znajduje się, ma książkę hipoteczną w Wydziale Hipotecznym przy Sądzie Okręgowym w Kaliszu, prawo własności zepisane jest czystym wpisem na imię wymienionych małż. Cielek.

Nieruchomość obciążona jest długami na sumę 1.000 złotych, sprzedana będzie w całości w/g protokułu opisu z dnia 20 maja 1933 roku, na żądanie Rozalji Lewickiej.

Licytacja rozpocznie się od sumy 2.200 złotych, przyczem do przetargu dopuszczone będą osoby, które złożą vadjum w kwocie 10 proc. sumy szacunkowej, czyli po 220 zł.

Akta, tyczące się sprzedaży, mogą być przeglądane w kancelarji Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Kaliszu.

Kalisz, dnia 22 stycznia 1934 roku.

Nr. Km. IV. 15/34

Komornik Władysław Tęsiorowski.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 4 luty

ZA ROZTRWONIENIE ZAJĘTEGO MIENIA.

Mieszk. wsi Skomlin Tomasz Dolik - za to, że sprzedał 20 kg. mydła zajętego i pozostawionego u niego na przechowaniu przez Urząd Skarbowy w Wieluniu, skazany został na 2 tyg. aresztu, uiszczanie opłat sądowych oraz kosztów postępowania.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 12 luty

ZA SACHARYNKĘ I ZAPALNICZKI .

(...) Urbanek Jan zam. w Skomlinie karany już za przemyt i kradzieże chcąc sobie uprzyjemnić ostatnie dni karnawału nabył czy też sam przemycił — gramofon i kilkanaście płyt poch. niemieckiego.

Przechodzący strażnicy graniczni — słysząc skoczne melodje — wstąpili do Urbanka na "koncert", po którym gramofon i płyty powędrował do komory Celnej w Praszce.... — bo i tam chcą mieć wesoło.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 24 marzec

Z ŻYCIA ZWIĄZKU STRZELECKIEGO.

W dniu 11 marca r. b. w lokalu Powiatowej Komendy Z. S. odbył się Powiatowy turniej szachowy i warcabowy. Po turnieju przystąpili mistrzowie oddziałowi wyeliminowani na rozrywkach w poszczególnych oddziałach.

Sędziowali p. p. Groszewski Czesław, Szulc Maks i Józef Nowak. Pierwsze miejsce w turnieju szachowym zajął strzelec Wabnic Władysław z Oddz. Z. S. Skomlin, drugie Sikora Konrad z Oddz. Z S. Wójcin, 3) Zimoch Władysław z Oddz. Wójcin.

W turnieju warcabowym pierwsze miejsce zajął strzelec Ciborski Stanisław z Oddz. Biała, drugie Skał Steian z Oddz. Łubnice, trzecie Porażka Józef z Oddz. Mokrsko.

Związek Strzelecki gorliwie propaguje gry w szachy i warcaby dotąd tak mało znane na wsi polskiej, czego dowodem jest ta pierwsza tego rodzaju impreza w powiecie wieluńskim. W przekonaniu jesteśmy, że w przyszłym roku turniej znów zostanie zorganizowany, a udział w nim weźmie większa ilość oddziałów. Pracy tej należy się głębokie uznanie, gdyż gry towarzyskie nietylko mają charakter wychowawczy kształcący umysłowo, lecz dają naszej młodzieży interesującą rozrywkę.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 4 kwiecień

PRZYTRZYMANIE DWÓCH GROŹNYCH WŁAMYWACZY.

Włamania w Skomlinie i Bolesławcu ustaną.

W czasie przeprowadzonej obserwacji przez policję na terenie post. Bolesławiec — zostali zatrzymani dwaj zawodowi rzezimieszkowie Jan Urbanek i Fronia Michał, którym zakwestjonowano jednemu łom stalowy służący do włamań oraz inne „drobiazgi" bandyckie, drugiemu zaś rewolwer z nabojami.

Jak obecnie ustaliło dochodzenie — sprawcami niemal wszystkich włamań połączonemi z kradzieżą na terenie Skomlina i Bolesławca są wyżej wymienieni, których osadzono w wieluńskim więzieniu.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 21 kwiecień

Echo Łódzkie 1934 kwiecień

Śmierć w trybach maszyny. Tragiczny wypadek w czasie młocki.

Wieluń, 20 kwietnia. W czasie młócki zboża maszyną wydarzył się w Skomlinie tragiczny wypadek, który pociągnął za sobą jedno młode życie.

Zajęty przy młocce 24-letni Stefanek Jan ze Skomlina z nieustalonych narazie przyczyn dostał się między tryby maszyny — tak nieszczęśliwie, że nim pośpieszono mu z pomocą i zatrzymano maszynę on już nie żył.

Powyższy wypadek wywołał wstrząsające wrażenie w całej okolicy.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 2 czerwiec

Z Mokrska

Z TYGODNIA L. O. P. P.

Na terenie gminy Mokrsko i Skomlin urządzono staraniem Koła L. O. P. P. w Mokrsku Tydzień LOPP.

Rozpoczął się on dnia 10 maja r. b. nabożeństwem i okolicznościowem przemówieniem miejscowego proboszcza ks. Pruchnickiego i skończył się 21 maja ze względu

na rozległość terenu i szeroki zakres propagandy jaką podjęło miejscowe Koło.

Propaganda była urządzona w sposób następujący:

Przez trzy dni świąteczne mianowicie 10, 12 i 21 maja b. r. wyruszało w teren pogotowie strażackie pięknie udekorowane sztandarami, plakatami i chorągiewkami, na którem było ubranych 5-ciu strażaków w maski i 2-ch w kostjumy ochronne. Udział w propagandzie wziął Zarząd miejscowego Koła wraz z gronem nauczycielstwa na terenie Mokrsko-Skomlin.

W dniu zakończenia kursu przeciwgazowego, który był zorganizowany dla nauczycielstwa tut. rejonu wyznaczone zostały terminy przyjazdu pogotowia z Mokrska.

Przed przyjazdem pogotowia nauczycielstwo każdego terenu podjęło się uświadomić społeczeństwo o znaczeniu wojny lotniczo-gazowej. Przyjazd zaś pogotowia miał na celu zademonstrować zebranym maski, kostjumy dla obrony indywidualnej, oraz dać pojęcie o działaniu gazów. Podczas przyjazdu takiego pogotowia do każdej wsi był urządzony alarm oraz wygłoszono odpowiednie przemówienie. Po przemówieniu zachęcano do zapisywania się na członków L. O. P. P. oraz zbierano dobrowolne ofiary.

Dnia 10 maja pod kierownictwem p. Rezlera wyruszyło pogotowie na linję: Krzyworzeka, Chotów, Słupsko, Brzeziny. W Krzyworzece przemawiał p. Kosarewicz, w Chotowie p. Peleńska, w Słupsku p. Urbaniak, w Brzezinach p. Rezler.

Dnia 13 maja pod kierownictwem p. Krysiaka: — Ożarów, Komorniki, Wróblew. W Ożarowie miejscowa ludność zbudowała na przyjazd LOPP. bramę triumfalną, — przemawiał p. Jeziorski i p. Pilarski, w Komornikach p. Cieślak. Po przemówieniu p. Cieślaka dzieci z miejscowej szkoły pod przewodnictwem p. Piwowarskiej odegrały obraz sceniczny i odśpiewały kilka piosenek. Zakończył zebranie propagandowe w Komornikach p. Krysiak. Po zakończeniu na zaproszenie Siostry Przełożonej całe pogotowie udało się do Sierocińca utrzymywanego staraniem Sejmiku Wieluńskiego, gdzie p. Krysiak scharakteryzował tamtejszej dziatwie obraz przyszłej walki i potrzebę wyrastającej stąd obrony. Wszyscy strażacy w Sierocińcu zostali ugoszczeni posiłkiem. W Wróblewie przemawiał p. Biliński. Zakończył zebranie propagandowe p. Krysiak.

Dnia 21 maja pod kierownictwem p. Pilarskiego wyruszyło pogotowie do Skomlina, Toplina i Wichernika. Przemówienie wygłoslił w Skomlinie p. Pilarski, w Toplinie p. Pilarski, w Wicherniku p. Marczak i p. Pilarski.

Zainteresowanie propagandą, było tak wielkie, że we wszystkich osiedlach miejscowa ludność gromadnie wychodziła z domów, pastusi spędzali bydło z pola i wszyscy dążyli do pogotowia, ażeby coś zobaczyć i usłyszeć. Natłok był tak wielki, że przejeżdżające drogą furmanki musiały się zatrzymywać. Słowem wszędzie pogotowie propagandowe było witane z niebywałą życzliwością i entuzjazmem.

Również na podkreślenie zasługuje uczynność dworów: Mokrsko, który nie szczędził przez trzy dni po 2 pary koni do pogotowia i Chotów, który widząc zmęczone konie z Mokrska, dał na zmianę swoją czwórkę koni.

Oprócz nauczycielstwa i wyżej wymienionych osób brały udział w propagandzie tygodnia lotniczego wszystkie organizacje istniejące na terenie Mokrska.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 29 czerwiec

ZBIÓRKA NA KOLONJE DLA DZIECI POLSKICH Z NIEMIEC

postępuje powoli. W okresie od 14. do 23. VI. b. r. przybyły następujące ofiary:

Zarząd Gminy Dzierzkowice 46.92 zł., Polski Czerwony Krzyż w Wieluniu 40 zł., P. Oner S. z Kożnicy Grabowskiej 30 zł., Gmina Kamionka 25.50 zł., P. Jacuńska z Mierzyc 20 zł., P. Łubieńska Aleksandra p. Naramice 20 zł., Gmina Wydrzyn 11 zł., Pani Kobylańska z Pytnówka 10 zł., P. Insp. Skupiński 10 zł., P. Insp. Berger 10 zł., P. Rejent Różycki 10 zł., p. Świderski 10 zł., P. Rawicki Czesław z Lututowa 5 zł., Inż. Żarnecki 2 zł., P. Mosz K. 50 kg. mąki, P. Ciemniewski z Świątkowic 60 kg. mąki, Gmina Skomlin 150 kg. żyta, 50 kg. pszenicy i 5 zł., P. Jakowich z Mokrska 300 kg. ziemniaków.

Składając najserdeczniejsze podziękowanie P. T. Ofiarodawcom, Komitet apeluje do społeczeństwa o przyspieszenie deklaracji i wpłat.

Pierwsza partja t. j. 40 dzieci przyjeżdża 3 lipca b. r.

Przy tej sposobności nie można pominąć refleksji.

W godnej najwyższego uznania ofiarności społecznej są i drobne cienie. Nikt nie może dać ponad możność, nie uprawia się karoty, jednak 50 gr. złożone przez majętnego obywatela miejskiego, właściciela placówki przemysłowej dobrze prosperującej, budzi conajmniej zdziwienie.

A już niezrozumiałym faktem jest nieprzyjęcie listu od Komitetu przez osobę stojącą wysoko w hierarchji społecznej w swej parafji.

Jednak te drobne cienie podkreślają tem wyraźniej dobrą wolę i ofiarność ogółu społeczeństwa.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1934 12 lipiec

ŚMIERTELNY WYPADEK.

We wsi Skomlin — mieszkanka tejże .....* Górka Józefa lat 4z, usiłując zawrócić ze* stajni dwuletniego źrebaka, została przez tegoż tak silnie kopniętą w lewą .....*, że pudła trupem na miejscu.

*nieczytelne, przypis autora bloga

Echo Łódzkie 1935 luty

Dramatyczny zgon na posterunku pracy.

Uciszcie się dzieci! Będę umierał!

SZCZEGÓŁY ŚMIERCI ZASŁUŻONEGO PEDAGOGA.

Wieluń, 13.2 Społeczeństwo powiatu wieluńskiego, a w szczególności nauczycielskie wstrząśnięte zostało nagłą śmiercią  znanego i cenionego kierownika szkoły pow. w Skomlinie śp. Teodora Trojanowskiego. 

Ś. p. Trojanowski w czasie lekcji matematyki w jednej z klas w pewnej chwili odezwał się słabym głosem do dziatwy. Uciszcie się dzieci, słaby jestem, pewnie będę umierał.

Chwyciwszy się za serce w oczach 50-ciu dzieci osunął się martwy z katedry.

Pogrzeb śp. T. Trojanowskiego zamienił się w wielką manifestację ludności Skomlina i okolicy, gdzie śp. Trojanowski znany był jako energiczny i czynny działacz społeczny.

Nad grobem zmarłego działacza, który zmarł nagle na zajmowanem od 28-miu lat posterunku wygłosił okolicznościowe przemówienie Insp. Szkolny dr. Białecki.

Wśród licznych rzesz nauczycielstwa i przyjaciół którzy z odległych krańców powiatu przybyli zmarłemu oddać ostatnią przysługę obecnym był Starosta mgr. T. Niżankowski, którego zmarły gościł w ubiegłym roku po  zorganizowanych przez siebie tradycyjnych „Dożynkach".

 Orędownik 1935 nr. 59

Strzelcy bawią się...

W Skomlinie na wieczornicy Zw. Strzeleckiego Stanisław Szymczewski strzelił ze straszaka do Józefa Cianka i zranił go lekko w twarz.

Cienka schwycił butelkę z piwem i rozbił czaszkę przeciwnikowi. Policja wdrożyła dochodzenia. Rannych odstawiono do szpitala.

Obwieszczenia Publiczne 1936 nr 59

Sąd okręgowy w Kaliszu na mocy art. 1777-6 U. P. C., obwieszcza, iż na skutek postanowienia sądu z dnia 25 kwietnia 1936 roku, zostało wdrożone postępowanie o uznanie za zmarłego Tomasza Reszki, syna Tomasza i Katarzyny z Fromów, urodzonego 13/25 grudnia 1886 roku w Skomlinie, pow. wieluńskiego, wobec czego sąd wzywa go, aby w ter­minie 6 miesięcznym od dnia wydrukowania niniejszego zgłosił się do sądu, gdyż w przeciwnym razie, po upływie tego terminu zostanie przez sąd uznany za zmarłego.

Wzywa się wszystkich, którzyby wiedzieli o życiu lub śmierci To­masza Reszki, aby o znanych sobie faktach zawiadomili sąd okręgowy w Kaliszu w powyższym terminie, nadto sąd nadmienia, że Tomasz Reszka, był stałym mieszkańcem Przedmościa, gm. Praszka, pow. wie­luńskiego. (Nr. sprawy 268/36).

Obwieszczenia Publiczne 1936 nr 90

Wydział Hipoteczny Sądu Okręgowego w Łodzi, Sekcja Miejska, niniejszym obwieszcza, że po niżej wymienionych zmarłych toczą się po­stępowania spadkowe:

22) Janie i Amalii - Karolinie, małżonkach Bender, zmarłych: pierw­szy w Łodzi dnia 28 marca 1912 roku, druga w Skomlinie pod Wielu­niem dnia 20 kwietnia 1923 roku, właścicielach placu, oznaczonego nr 40, uregulowanego w księdze Łódź-Karolew, nr hip. 11—13—14, rep. hip. nr 15;

Termin zamknięcia powyższych postępowań spadkowych wyzna­czony został na dzień 12 lutego 1937 roku w tutejszym Wydziale Hipo­tecznym.

We wskazanym terminie osoby zainteresowane osobiście lub przez pełnomocników winny zgłosić swoje prawa, pod skutkami prekluzji, nr 526/36.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1937 nr 5

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 3 marca 1937 r. Nr. SPB. V. 1/1/3

w sprawie strefy nadgranicznej.

Na podstawie art. 5 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27. XII. 1927 roku o granicach Państwa (Dz. U. R. P. Nr. 117 poz. 996) po porozumieniu z władzami wojskowymi oraz celnymi zarządza się co następuje.

§ 1.

Strefa nadgraniczna obejmuje obszar leżący wzdłuż linii granicznej, do którego wchodzą następujące miejscowości i osiedla położone w powiecie wieluńskim:

3) W gminie Skomlin: Toplin, kol. Bojanów, Zadola, kol. Klasak i wieś Skomlin.

4) W gminie Mokrsko: Wróblew, wieś Kik, folw. Kik, folw. Wróblew, Smugi, Grześlaki i folwark Grobla.

§ 2.

Granicą zewnętrzną strefy nadgranicznej jest linia granicy Państwa, granicą wewnętrzną jest oznaczona w terenie linia oddzielająca obszar strefy nadgranicznej od reszty obszaru Polski i przebiegająca w powiecie wieluńskim jak następuje: Od punktu zetknięcia się wspomnianej linii, wyznaczonej w województwie poznańskim z rzeką Prosną, linia ta biegnie na przestrzeni około 700 m. dolnym biegiem rzeki, środkiem koryta, do punktu w którym rzeka Prosną styka się z gminami Bolesławiec i Chotynin, a następnie wzdłuż południowej linii granicznej gminy Bolesławiec i dalej wzdłuż południowego skraju szosy idącej z Bolesławca do Wójcina aż do punktu, gdzie szosa ta krzyżuje się z granicą gminy Dzietrzkowice; w obrębie gminy Dzietrzkowice biegnie ona wzdłuż południowego skraju szosy idącej na Wójcin - Łubnice do traktu Dzietrzkowice—Klasak, a następnie wzdłuż południowego skraju tegoż traktu do granicy gminy Skomlin. Cały odcinek wspomnianej wyżej szosy w obrębie gminy Dzietrzkowice oraz trakt na Klasak jest ze strefy nadgranicznej wyłączony. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej miejscowości: kolonię Andrzejów, wsie Łubnice i Dzietrzkowice, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianej szosy i traktu względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż wspomnianych dróg.

W gminie Skomlin linia ta w dalszym ciągu biegnie od granicy gminy Dzietrzkowice wzdłuż południowego skraju traktu Klasak—Skomlin, a następnie wzdłuż południowego skraju szosy Skomlin—Mokrsko do granicy gminy Mokrsko. Trakt Klasak—Skomlin i szosę Skomlin— Mokrsko wyłącza się ze strefy nadgranicznej. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej kolonie Klasak i wieś Skomlin, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianego traktu i szosy, względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż, wspomnianych dróg.

W gminie Mokrsko linia ta biegnie od granicy gminy Skomlin wzdłuż granicy między wsią Wróblew a kolonią Zbęk do granicy gminy Skomlin (części wschodniej) i w dalszym ciągu wzdłuż granicy gminy Mokrsko i Skomlin aż do punktu stycznego gmin Mokrsko Skomlin i Praszka.

W gminie Praszka - biegnie ona od granicy Mokrsko po linii granicznej gminy Praszka z gminą Skomlin aż do miejscowości Aleksandrów, następnie wchodzi w gminę Praszka, i biegnie w kierunku południowym wzdłuż granicy gruntów mieszkańców - folw. Kiczmachowskie, wsi Kowale, folw. Zawisna, wsi Skotnica, dociera do szosy wiodącej z Rudnik do Praszki, przecina ją i biegnie w kierunku wschodnim wzdłuż południowego skraju szosy Praszka—Rudniki—Jaworzno, aż do granicy z gminą Rudniki. Wieś Strójec włącza się do strefy nadgranicznej wraz z gruntami należącymi do mieszkańców tej wsi, bezpośrednio do niej przylegającymi.

W gminie Rudniki — granica strefy nadgranicznej biegnie w dalszym ciągu od granicy z gminą Praszka wzdłuż południowego skraju szosy wiodącej z Praszki przez Rudniki do Jaworzna aż do punktu, gdzie szosa ta przecina się z linią kolejową, wiodącą z Wielunia do Krzepic, wreszcie wzdłuż linii kolejowej Wieluń—Krzepice aż do punktu zetknięcia się z granicą powiatu częstochowskiego, po czym opuszczając linię kolejową zwraca się w kierunku południowym i biegnie na południe wspólną granicą województw łódzkiego i kieleckiego do punktu zetknięcia z korytem rzeki Piskorki, położonego na północny zachód od zachodniej krawędzi kol. Lutrowskie w gminie Kuźniczka, pow. częstochowskiego.

Miejscowości Rudniki i Jaworzno, linia kolejowa oraz cały odcinek szosy, biegnący od granicy gminy Praszka przez Rudniki od Jaworna wyłącza się ze strefy nadgranicznej.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

w. z. (—) Wendorff

Wicewojewoda.

Echo Łódzkie 1937 październik

Kilkanaście zabudowań gospodarskich w morzu ognia.

WIELUŃ, 19.10. — We wsi Skomlin pod Wieluniem z nieustalonych na razie przyczyn wybuchł pożar w stodole Józefy Gąsiorowskiej.

Ogień podsycany silnym wiatrem przenosił się błyskawicznie na sąsiednie zabudowania obejmując wkrótce kilkanaście budynków.

Do pożaru wraz z kilkoma oddziałami okolicznych straży przybyło wieluńskie pogotowie O.S.P., wraz z motopompą, która wydajnie przyczyniła się do zlokalizowania groźnego pożaru.

Ogółem pastwą płomieni padło: 6 stodół napełnionych zbożem, 9 szop, 6 obór, oraz większa ilość paszy, słomy i siana.

Żywcem spłonęło kilkadziesiąt sztuk drobiu oraz świnia.

Przez pożar poszkodowani zostali: Józefa Gąsiorowska, Ignacy Świątek, Okwieka Paweł, Lenczewski Ignacy i Świątek Wojciech.

Straty wynoszą przeszło 30.000 zł.

 Orędownik 1938 nr. 113

Pożar kościoła pod Łodzią

Łódź, 10. 5. — W kościele parafialnym w rzymsko-katolickiej parafii w Skomlinie pod Łodzią artysta malarz Karol Dąbrowski pracując nad odświeżeniem kościoła przez nieostrożność spowodował pożar, sam doznając poparzeń.

Dzięki akcji ratowniczej zdołano kościół częściowo ocalić, tak, że spłonęła jedynie kruchta i przednia część kościoła. Straty oszacowano na 6.000 złotych.

Echo Łódzkie 1938 maj

10 zagród w płomieniach

POŻAR W OKOLICY WIELUNIA 

WIELUŃ. 28. 5. — W godzinach wieczornych miasto nasze zaalarmowane zostało groźną łuną pożaru, która ukazała się w południowej stronie miasta.

Jak się okazało, pożar, do którego wyjechało natychmiast większe pogotowie strażackie z motopompą, wybuchł  w osadzie Skomlin, gdzie pastwą płomieni padło około 10 zabudowań gospodarskich.

Poszkodowani przez pożar zostali: Jaśko Piotr, któremu spłonęła obora i stodoła, Grześlak Józef- stodoła, Antonina Kucharek — stodoła i obora, Dwornicki Wł. — dom, stodoła, szopa i obora wraz z koniem, którego nie zdołano uwolnić z uwięzi, Urbaniak Walenty — dom, stodoła i obora. Prócz zabudowań spłonęła doszczętnie większa ilość narzędzi rolniczych, paszy, zboża itp. Przyczyna wybuchu pożaru na razie nie ustalona.

W czasie ratowania dobytku z płonących zabudowań lekkiemu poparzeniu twarzy i rąk uległ Wł. Dwornicki — Straty znaczne.

Echo Łódzkie 1938 sierpień

Posterunkowy pod kołami auta ciężarowego.

Przerażony kierowca zbiegł.

WIELUŃ, 17.8. — W tych dniach na szosie bolesławieckiej pod Wieluniem idący patrol P.P. z posterunku Skomlin usiłował zatrzymać, jadący nieprzepisowo oświetlony samochód ciężarowy należący do St. Bednarza z Dzietrzkowic i przez tegoż prowadzony.

Kierowca mimo dawanych znaków do zatrzymania się przez stojącego na środku szosy post. Jana Matuszaka nie zdołał czy też nie chciał zatrzymać auta i nim posterunkowy zdążył odskoczyć na bok dostał się pod przednie koła auta — chwytając się w ostatniej chwili za zbawcze wówczas dlań zderzaki tak, że wleczony przez kilkanaście metrów uniknął szczęśliwie dostania się pod koła, doznając tylko bolesnego potłuczenia pleców i głowy oraz zdarcia naskórka rąk.

Dzięki obecności dwóch jeszcze funkc. P.P. auto zatrzymano przewożąc potłuczonego M. do Skomlina, gdzie udzielona została mu pierwsza pomoc.

Winny wypadku Bednarz, który tłumaczył się, że popsuły mu się hamulce, skorzystawszy z nadarzającej się okazji w czasie opatrywania posterunkowego pozostawił samochód i zbiegł.

Rannego posterunkowego przewieziono na kurację do szpitala W. W. św. w Wieluniu.

Za zbiegłym Bednarzem wszczęto poszukiwania.

Echo Łódzkie 1939 styczeń

Podobna rozprawa miała również miejsce we wsi Skomlin, 17-letni Marian Urbanek otrzymawszy od swych rówieśników Ludwika i Józefa braci Bobrów oraz Farysia Stefana kilka uderzeń toporkiem oraz bagnetem — znajduje się obecnie na kuracji w szpitalu wieluńskim.

Echo Łódzkie 1939 kwiecień

Dwu tajemnicze postrzelenia.

Syn sołtysa i pisarz w szpitalu.

WIELUŃ, 14. 4. — Wieś Skomlin pod Wieluniem była widownią dwóch wypadków usiłowania dokonania zabójstwa na osobach 28-letniego Kazimierza Jakubowskiego pomocnika sekretarza i 27-letniego Tadeusza Gorygi syna tamtejszego sołtysa.

Jakubowski, który doznał postrzelenia z fuzji w nogi oświadczył, że postrzelił go jakiś nielegalnie polujący kłusownik, którego nazwisko trzymane jest na razie w tajemnicy.

Goryga zaś jadąc wozem z pola otrzymał z tyłu postrzał rewolwerowy w plecy — tak, że kula ugrzęzła mu w płucu.

Rannych przewieziono natychmiast do szpitala w Wieluniu. Zawiadomiona policja i wieluński Wydz. śledczy prowadzą w sprawach tych energiczne dochodzenie.

Echo Łódzkie 1939 kwiecień

Skok z fuzją przez rów przyczyną śmiertelnego wypadku.

WIELUŃ, 17. 4. — Jak już podawaliśmy, w tych dniach na polach wsi Skomlin pod Wieluniem, miał miejsce nieszczęśliwy wypadek przypadkowego postrzelenia. Na skutek ogólnego ostrego zakażenia krwi zmarł 28-letni Kazimierz Jakubowski, pomocnik sekretarza Zarz. Gm. Skomlin.

Wypadek ten, który wywołał przygnębiające wrażenie wśród tamtejszej ludności i licznego grona przyjaciół i znajomych ś. p. Jakubowskiego — miał następujący przebieg:

Jakubowski będąc zapalonym amatorem polowań wybrał się w tych dniach w pole z fuzją w towarzystwie swego znajomego St. Gaja. — W pewnej chwili obaj idący napotkali dość szeroki rów, który postanowili przeskoczyć. Jakubowski jako zażywniejszy oddawszy fuzję Gajowi, przeskoczył przez rów pierwszy, a tuż za nim z fuzją w ręku skoczył Gaj. W chwili skoku trzymana w ręku Gaja fuzja wypaliła, od wstrząsu, a cały nabój (własnej roboty) z bliskiej odległości ugrzązł głęboko w prawym udzie Jakubowskiego.

Skutki postrzelenia okazały się fatalne, gdyż nastąpiło momentalne ostre zapalenie krwi i Jakubowski przewieziony do szpitala W. W. Św. w Wieluniu mimo wszelkich środków zapobiegawczych i natychmiastowej operacji zmarł.

 Orędownik 1939 nr. 90

Tragiczny wypadek na polowaniu

Łódź 17. 4 — Na polach wsi Skomlin podczas polowania Stanisław Gaj padając spowodował wystrzał z dubeltówki i trafił 28-letniego sekretarza gminnego Kazimierza Jakubowskiego, który wkrótce zmarł.

 

Głos Chłopski 1948 nr 169

Czytelnicy piszą
Należy pomóc nauczycielom wiejskim
Często stawia się pewne zarzuty pracy nauczycieli na wsi więc sądzę, że będzie słusznie, gdy wspomnimy również i o tych nauczycielach co ofiarnie pracują nad dzieckiem i potrzebują pomocy.
W gminie Skomlin mamy przeszło 350 dzieci i zaledwie czterech nauczycieli, którzy są bardzo przeciążeni pracą.
Pod kierownictwem ob. Antoniego Kasprowicza nasza sześcioklasowa szkoła wychowuje młodzież na dobrych obywateli Odrodzonej Ojczyzny. Sądzę jednak, że należałoby przyjść z pomocą naszym nauczycielom przysyłając do nas przynajmniej jeszcze jednego nauczyciela. Wydaje się, że należałoby lepiej rozdzielić znajdujące się w dyspozycji władz szkolnych siły fachowe — wiadomo bowiem, że w innych gminach na nauczyciela przypada o wiele mniej uczni niż u nas i tym samym mają oni o wiele łatwiejsze zadanie do wykonania. Mamy nadzieję, że władze szkolne wezmą pod uwagę nasze żądania i przyjdą z pomocą naszym przepracowanym nauczycielom.
Wójt gminy Skomlin

 

Głos Chłopski 1948 nr 169 

Czytelnicy piszą
Należy pomóc nauczycielom wiejskim
Często stawia się pewne zarzuty pracy nauczycieli na wsi więc sądzę, że będzie słusznie, gdy wspomnimy również i o tych nauczycielach co ofiarnie pracują nad dzieckiem i potrzebują pomocy.
W gminie Skamlin mamy przeszło 350 dzieci i zaledwie czterech nauczycieli, którzy są bardzo przeciążeni pracą.
Pod kierownictwem ob. Antoniego Kasprowicza nasza sześcioklasowa szkoła wychowuje młodzież na dobrych obywateli Odrodzonej Ojczyzny. Sądzę jednak, że należałoby przyjść z pomocą naszym nauczycielom przysyłając do nas przynajmniej jeszcze jednego nauczyciela. Wydaje się, że należałoby lepiej rozdzielić znajdujące się w dyspozycji władz szkolnych siły fachowe — wiadomo bowiem, że w innych gminach na nauczyciela przypada o wiele mniej uczni niż u nas i tym samym mają oni o wiele łatwiejsze zadanie do wykonania. Mamy nadzieję, że władze szkolne wezmą pod uwagę nasze żądania i przyjdą z pomocą naszym przepracowanym nauczycielom.
Wójt gminy Skomlin

 

Głos Chłopski 1948 nr 214

Zebrania aktywistów w powiecie wieluńskim
W niedzielę 25 lipca br. odbyły się w 14-tu punktach powiatu wieluńskiego zebrania aktywów Komitetów Gminnych Polskiej Partii Robotniczej.
W zebraniach tych brało udział 26 absolwentów Centralnej Szkoły PPR, którzy wygłosili w poszczególnych punktach referaty sprawozdawcze z uchwał Lipcowego Plenum KC. Referaty takie wygłosili: w Mopsku — tow. Gulowski Marian, Olewinie — tow. Wajdzaszyk Stanisław, Praszce tow. Rybicki Józef, Kuźnicy Grabowskiej — tow. Starzec, Lututowie — tow. Pażnik, Dzieczkowicach — tow. Wolniewiak Józef, Skomlinie — tow. Brudys Oskar, Bolesławcu— tow. Marek Stefan; Galewicach i Wieruszowie — tow. Zawadzki Marian, Kiełczygowie — tow. Banach i Działoszynie — tow. Sokół.
W dyskusji brała udział znaczna część członków Komitetów Gminnych, wypowiadając swoje uwagi na temat ośrodków maszynowych, elektryfikacji wsi, Spółdzielń „Samopomoc Chłopska" oraz bogaczy wiejskich i spraw organizacyjnych partii.
Po dyskusji uchwalono rezolucje wyrażające solidarność z uchwałami Plenum lipcowego oraz potępiające zamach na sekretarza Włoskiej Partii Komunistycznej tow. Togliatti‘ego. 

 

Głos Chłopski 1948 nr 215 

Szpitalnictwo w powiecie wieluńskim
W powiecie wieluńskim znajdują się trzy szpitale: szpital powiatowy w Wieluniu ze 140 łóżkami, szpital wiejski w Wieruszowie z 26 łóżkami i gminny — w Lututowie także z 26 łóżkami. W ubiegłym roku — jak donosiliśmy — przystąpiono do budowy nowego szpitala powiatowego na 250 łóżek.
W Wieluniu znajduje się także Obwodowy Ośrodek Zdrowia, posiadający poradnię ogólną, przeciwweneryczną, przeciwgruźliczą, międzyszkolną poradnię dentystyczną i poradnię dla matki i dziecka wraz z kuchnią mleczną.
Okręgowy Ośrodek Zdrowia znajduje się w Praszce, prowadzi on wszystkie wyżej wymienione poradnie za wyjątkiem międzyszkolnej poradni dentystycznej. Taki sam ośrodek istnieje w Działoszynie. Ośrodki Zdrowia w Wieruszowie i Bolesławcu prowadzą wszystkie poradnie za wyjątkiem dentystycznej i stacji opieki nad matką i dzieckiem. W Osjakowie Ośrodek prowadzi poradnie przeciwweneryczną, przeciwjagliczną i ogólną. W Lututowie ze względu na brak pomieszczenia Ośrodek prowadzony jest w gabinecie lekarza miejscowego. W Czarnożyłach istnieje punkt sanitarny prowadzony przez Obwodowy Ośrodek Zdrowia. We wszystkich tych ośrodkach udziela się bezpłatnych porad oraz stosuje się zabiegi w zakresie małej chirurgii i w zakresie zwalczania chorób społecznych.
Powiat obsługiwany jest przez 10-ciu lekarzy, w tym jednego chirurga i 9-ciu internistów, 4-ch lekarzy dentystów, 16-cie położnych, 6 felczerów, 11 pielęgniarek kwalifikowanych, 10 techników dentystycznych, 2 kontrolerów sanitarnych i 2 dezynfektorów. Przeciętnie przypada na jednego lekarza 17.622 osoby.
Powiat wieluński posiada 14 aptek, w tym w Wieluniu trzy i po jednej w Bolesławcu, Osjakowie, Sokolnikach, Lututowie, Skomlinie, Praszce, Wieruszowie, Kiełczygowie, Kraszewicach, Działoszynie i Rudnikach.
Jeżeli chodzi o choroby, to najczęściej występuje gruźlica, jaglica i inne choroby oczne. Skutkiem prowadzenia akcji uświadamiającej „W“ wzrosła frekwencja w poradniach przeciwwenerycznych. Jako objaw dodatni należy zanotować fakt, iż choroby zakaźne w powiecie zanikają i w roku ubiegłym został wobec tego zniesiony przymus szczepienia przeciwko durowi brzusznemu i czerwonce. Od 1946 roku nie zanotowano ani jednego wypadku tyfusu plamistego. Występują tylko sporadyczne wypadki duru brzusznego o lekkim przebiegu, co jest wynikiem przeprowadzenia masowych szczepień w roku 1946-47.
W lipcu roku bieżącego czynny był przy szpitalu w Wieluniu sezonowy oddział oczny, tzw. „czołówka okulistyczna", która przeprowadziła 130 operacji katarakty i 116 innych operacji, w tym 79 operacji przeciwjaglicznych oraz udzieliła 3574 porad. Podkreślić należy, że powiat wieluński nie posiadał nigdy okulisty. Pożądane byłoby więc zorganizowanie chociażby na okres trzech miesięcy sezonowego oddziału ocznego, (poprzedni trwał jeden miesiąc).    (Zch)

 

Głos Chłopski 1948 nr 217 

Czytelnicy piszą
Węgiel dostali kumotrowie
Na początku czerwca Gminna Spółdzielnia Samopomocy Chłopskiej w Skomlinie otrzymała około 600 metrów węgla w ramach Akcji dla wsi. Kierownik Spółdzielni porozdzielał węgiel kumotrom, oczywiście tym najbogatszym.
W sprawie tej przesłany został meldunek do Powiatowego Związku Spółdzielni Samopomocy Chłopskiej w Wieluniu, ale jak dotychczas bez skutku.
Sądzę, że wypadek taki nie może ujść bezkarnie i odpowiednie czynniki winny się tym zająć.
Stały czytelnik 

Głos Chłopski 1949 nr 143

Regnów rzucił hasło!
Chłopi czynem manifestują swą wolę pokoju i pogłębienia sojuszu robotniczo-chłopskiego
Chłopi naszego województwa dla zadokumentowania swej wierności idei sojuszu robotniczo-chłopskiego postanowili uczcić pracą dzień święta Ludowego, dzień 5 czerwca.
Pierwszą w naszym województwie, a bodajże pierwszą, na terenie całego kraju, była w tej dziedzinie gromada Regnów w powiecie rawskim. Gospodarze z Regnowa wskazali drogę mało-i średniorolnym chłopom, jak należy uczcić święto Ludowe.
A od nich uczą się inni.(...)
REGNÓW NIE POZOSTAŁ ODOSOBNIONY
Nie przerwaną falą napływają zobowiązania ze wszystkich krańców naszego województwa. Każda gmina, każda gromada podejmuje inicjatywę Regnowa. (...)
W gminie Starzenice (powiat wieluński) chłopi podjęli się wyżwirowania 4 km dróg polnych, wybudowania 6 mostów, zaś we wsi Olewin w tejże gminie wyremontowano już świetlice i ufundowano dla niej 50-tomową bibliotekę.
Po...... zobowiązania podjęli mało- i średniorolni chłopi, partyjni i bezpartyjni, z gminy Skrzynno, Konopnica, Skomlin, Dzieczkowic, Praszki, Wydrzyna, Działoszyna i wielu, wielu innych.
Wykonanie tych zobowiązań przyniesie nam nowe drogi, mosty, zwiększenie produkcji, wzrost kulturę — przyniesie nowe dziesiątki i setki milionów złotych.
Ale nie na tym zamyka się znaczenie uchwał podjętych przez chłopów w związku ze świętem Ludowym. Najważniejszy jest fakt, że przez masowo i żywiołowo podjęte uchwały chłopi mało- i średniorolni dają jasną i niedwuznaczną odpowiedź, że są za jednością ruchu ludowego — przeciw niedobitkom reakcji, które jeszcze tu i ówdzie tkwią w ruchu ludowym, jako pozostałość niesławnej pamięci mikołajczykowskiej działalności. Przez podjęte zobowiązania chłopi wypowiadają się za pokojem, za sojuszem robotniczo-chłopskim, przeciw anglo-saskim podżegaczom wojennym, przeciw reakcyjnej części kleru, za nową, szczęśliwą, maszerującą do dobrobytu wsią polską. 

 

Głos Chłopski 1949 nr 268 

Udany start
Rozwój sportu w pow. wieluńskim
Jeszcze nie cała młodzież zrozumiała, ile przyjemności i pożytku zapewnia sport. Nie można się zresztą temu dziwić, skoro starsze społeczeństwo często bywa do sportu niechętnie usposobione. Nie oglądając się jednak na trudności, młodzież będzie dążyć usilnie do umasowienia sportu szczególnie na wsi.
W powiecie wieluńskim liczba zespołów sportowych ciągle wzrasta. Obecnie mamy już 30 takich zespołów wiejskich. Z pomocą śpieszą im Powiatowa Rada Sportu Wiejskiego, Powiatowa Rada Narodowa i ZP ZMP. Niedawno przekazano cztery komplety sprzętu do siatkówki LZS-om w miejscowościach Wydrzyn, Żytniów, Czarnożyły i Kopydłów.
Pokazem osiągnięć Ludowych Zespołów Sportowych pow. wieluńskiego były igrzyska sportowe, zorganizowane przez LZS w Skomlinie. Byłe to pierwsza impreza sportowa tego rodzaju w naszym powiecie, a udała się nadspodziewanie. Program był bardzo bogaty (ponad 10 występów). Wieść o naszych udanych zawodach rozeszła się po całej okolicy, zdobywając wszędzie nowych miłośników sportu.
Aleksy Błaszczyk. 

Dziennik Łódzki 1950 nr 329

Zabytki budownictwa

na terenie woj. łódzkiego

Na terenie woj. łódzkiego zachowały się liczne zabytki dawnego budownictwa drewnianego.

W Skolimowie (pow. Wieluń) znajduje się lamus jeszcze z XVII wieku, we wsi Brodnia (pow. Łask) — starodawny spichlerz, w Świątkowicach, Ożarowie, Wodzieradach i Modrzewku (pow. Piotrków), jak również w Starej Wsi (pow. Rawa Maz.) — domy wiejskie z XVIII w., w Witowie k. Piotrkowa — stary kościółek drewniany itd.

Wszystkie te budowle znajdują się pod opieką Urzędu Konserwatorskiego w Łodzi. Władze konserwatorskie ostatnio podjęły roboty remontowe i zabezpieczające przy szeregu tych zabytków.

W wyremontowanym dworze w Ożarowie mieścić się będzie szkoła specjalistów rolnych, dwór w Wodzieradach stanie się ośrodkiem miejscowej spółdzielni produkcyjnej. W zabytkowym domu w Modrzewku, będącym miejscem urodzenia pisarza i działacza z XVI w. Andrzeja Frycz - Modrzewskiego — znajdzie pomieszczenie Dom Ludowy.

Dziennik Łódzki 1953 nr 192

Przed naradą aktywu WZGS

W ciągłej walce o jakość zaopatrzenia musi się rozwijać praca gminnych spółdzielni

Nie potrzeba chyba uzasadniać wagi sprawnego zaopatrzenia naszej wsi przez placówki handlu uspołecznionego, zwłaszcza zaś przez GS. Wywiązują się one ze swych zadań coraz lepiej, nie znaczy jednak, że dostatecznie dobrze. Ciągle bowiem jest jeszcze sporo niedociągnięć tak na odcinku zaopatrzenia, jak i w stosunku do konsumenta, ciągle jeszcze powtarzają się stare błędy, ciągle jeszcze spotyka się tu i ówdzie niesumiennych pracowników, narażających państwo na straty.

(...)

W Skomlinie kierowniczka sklepu nr 1, pozostawiona sama sobie, wykazała rekord niechlujstwa. Wędliny wieszała np. nad beczkami z cuchnącymi smarami. Chleb zamiast na półkach, w skrzyni lub w koszu, układała na podłodze. Takie samo miejsce przeznaczała dla sztuk kretonu. Na półkach i w ogóle w całym sklepie panował nieład [i] brud.

W GS Grabica 10 ton soli jadalnej umieszczono na cementowej wilgotnej podłodze, a że popękało wiele worków, sól mieszała się z nieuprzątniętymi w magazynie śmieciami.

W Wodzieradach, Wygiełzowie i Sędziejowicach magazynierzy po wydaniu pasz treściwych dla rolników zniszczyli kwity.

(...)

Te i szereg innych niedociągnięć nie uszły bezkarnie. Właśnie dzięki wzmożonej aktywności i kontroli aktywistów z Wojewódzkiego Zarządu Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska".

* * *

Dzięki coraz lepiej prowadzonej walce z niedociągnięciami oraz rozszerzającemu się współzawodnictwu pomiędzy poszczególnymi PZGS, GS i sklepami, półroczny plan obrotu detalu został w naszym województwie wykonany w 101.3 proc. Dyplomy uznania WZGS zdobyły PZGS: Łask, Brzeziny i Radomsko. PZGS Łask oprócz dyplomu uznania za pierwsze miejsce we współzawodnictwie otrzymał proporczyk oraz 3.000 zł nagrody.

Należy podnieść, że GS w pierwszym półroczu br. rozprowadziły wśród mieszkańców wsi naszego województwa o 6 proc. więcej towarów niż w takim samym okresie roku ub. Że powstało 50 sklepów tekstylno-odzieżowych, gospodarstwa domowego i potrzeb kulturalnych. Że w około 100 gromadach zorganizowano dodatkowo punkty sprzedaży detalicznej. Że na targowiskach w miastach i miasteczkach zainstalowano 200 straganów i kiosków. Że suma mank zmniejszyła się o 25 proc. i będzie stale maleć. Że plan obrotu detalu za miesiąc lipiec w skali ogólno wojewódzkiej został wykonany w 102,8 proc.

Jak wielki i skuteczny był wpływ majowych narad świadczy to, że już w czerwcu zaakcentowała się poprawa w PZGS Łęczyca, Kutno, Łowicz. Miesięczny plan obrotu za lipiec PZGS te wykonały z wysoką nadwyżką.

* * *

W dniu dzisiejszym w siedzibie WZGS Łódź odbywa się narada robocza aktywu terenowego i aparatu zaopatrzenia. Gruntowne zapoznanie się z uchwałami, podjętymi na Krajowej Naradzie Aktywu Zaopatrzenia Centrali Rolniczej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska" z dnia 7 bm. oraz przeanalizowanie wszystkich niedociągnięć tak w dotychczasowej pracy WZGS, jak poszczególnych PZGS i GS — z cała pewnością dobrze przysłuży się sprawie dalszego rozwoju placówek sprzedaży i skupu na wsiach naszego województwa.

Chodzi tu o sprawę dokładnej znajomości potrzeb chłopów, o szybkie i terminowe dostawy towarów do placówek detalicznej sprzedaży, o podniesienie gospodarności i rentowności wszystkich GS.

C. M.

Dziennik Łódzki 1965 nr 232

Wielki pożar w Skomlinie

W miejscowości Skomlin od iskry z traktora wybuchł pożar, który strawił 3 stodoły, 2 budynki mieszkalne i oborę należące do miejscowych rolników. Straty wynoszą 100 tys. złotych.

Prosna rzeka

Rosin:

PROSNA-(1268 Przosna, Proszna), lewoboczny dopływ średniej Warty. 1268 Bolesław Pob. zbudował zamek w ziemi rudzkiej nad rz. P. (MPH 3, 35; DH 2, 409); 1357 wsie abpa: Bukownica i Biskupice w ziemi kal. po drugiej stronie rz. P. (Wp 1354); 1396 Władysław Opol. wysłał pomoc do Bolesławca, który opływała zewsząd rz. P. (DH 3, 517); 1401 Bern. Wierusz miał nadać paul. wieruszowskim rz. P. (DP 47 fals.); 1403 Marcin z Borowna, star. bolesł., przysądził wójtowi bolesł. rz. P. od mostu do mł. chotynińskiego z wyjątkiem granic posiadłości Budzice (MK 17, 124-125); 1411 Tomko z Komornik kupił od sołtysa z Wróblewa (zob.) młyn na rz. P. (AGd 756); 1462 Albert z Wróblewa zastawił młyn na rz. P. (GW 1, 85); 1496 król zatwierdził mieszczanom bolesł. m.in. posiadanie P. (MK 17, 124).

Słownik Geograficzny:  

Prosna, rzeka, lewy dopływ Warty, powstaje na Szląsku, pod Żarzyskiem (Sorsisk), niegdyś własnością (1193 r.) klasztoru N. M. Panny na Piasku w Wrocławiu, u stóp wzgórza wznoszącego się na 285 mt. npm. Płynie zrazu od północy ku południowemu wschodowi; pod Biskupicami (Bischdorf) skręca ku wschodowi, dotykając lasu biskupickiego i biegnie na Wolęcin (262 mt. ), gdzie z prawego brzegu zasila się strugą radłowską. Minąwszy tę wieś porusza młyn Kowal, zmienia następnie swój bieg ku północy, oblewa zachodnie krańce Psurowa (239 mt.); obraca młyny: Bieniasz (Beasch, Bensch), Scymik na wysokości Ligoty, Raj (Roj, 268) pod Sternalicami (254 mt.), Kozak (Kozok na mapie sztab. a Makosch na mapach Reymanna i Engelhardta), Węgieł (Waengel) i Drochepka (Droschepka, Drschepka, Wilhelm), poniżej którego dobiega granicy królestwa polskiego. Długość biegu jej na tej przestrzeni wynosi 9·1 klm. Od miejsca tego do Siemianic odgranicza P. powiaty: olesiński i kluczborski od wieluńskiego; o 600 mt. dalej oblewa Kuźnicę Żytniowską; lewy jej brzeg wznosi się tu 213 mt.; następnie zmierzając ku półn.-zachodowi, płynie przez Wytokę, przedzieloną kordonem granicznym, na osadę wieluńską Pomyków, naprzeciw której stoi młyn Bonasch (?), i dostarcza wody młynom: Marosch (?), Paprotnik, Gola (Goller Muehle), Rzepka, gdzie zasila się z prawego brzegu strugą od Brzezin, Roch i Zimnowody (Kaltwasser), w pobliżu którego przyjmuje z lew. brzegu strugę kościelecką, a nieco dalej, pod Jastrzygowicami, naprzeciw Wygiełdowa, potok od Żarzyska. Od Jastrzygowic i Wygiełdowa zmierza ku Górzowu, powyżej którego znajduje się huta Paulina, obraca młyn Jagła (Jagel, Jaglauer, Jagelowski) i skręca potem ku północy. Pod Gorzowem przyjmuje Brzeźnicę (Briesenitz, mylnie Brynica) i płynącą od Szczotek (Sotken) strugę, odlewając staw naprzeciw Czyszkowa. Gorzów (205 mt.) był kasztelanią w r. 1274, a zamczysko miejscowe miało być wzniesione podczas najazdu Tatarów w r. 1241. P. mająca na Szląsku brzegi wzgórzyste, płynie od Wytoki do ujścia swego śród nizkich wybrzeży, pokrytych łąkami, przerywanemi tu i ówdzie pasmem pagórków, czarnoziemem lub lasami. W biegu tym tworzy drobne stawy i rozliczne łachy, zarastające trawą, trzciną i rokitą. Minąwszy Gorzów, obraca młyn Łączny (Wiesenmuehle), zasila się strugą od Lubiąża i oblewa wschodnią odnogą Praszkę a zachodnią Trusice i Zawisną. Między Praszką i Bugajem wpada do P. z praw. brzegu Jaworka, a nieco dalej strumień ożarowski al. Utrata przy młynie tejże nazwy, pod Krzyżańcowicami, do zachodniego zaś ramienia jej uchodzi struga płynąca od Goli. Krzyżańcowice, wieś fabryczna, rozciągająca się na 11 klm. wzdłuż lewego pobrzeża P., posiada hutę żelazną Wsisko (Alt-Wziesko), a na półn.-zachodnim krańcu jej stoi fol. Łącznów. Po stronie królestwa polskiego rozpościerają się pola kowalskie od Utraty ku Przedmościu; na przestrzeni tej stoi na wschodniej odnodze P. młyn Plewa (Plewo, Plewy). Naprzeciw Przedmościa, nad strugą płynącą od Przymiarek (Koenigswille), która tu wpada do P., rozłożyła się wieś kościelna Zdziechowice (Seichwitz), a o 2 klm. na północ od Przedmościa uchodzą dwa strumienie, łączące się pod Śmiałkami. Nieco dalej stoi na P. młyn Kik (Kijek) a przy nim bogate pokłady torfu; na przeciwległem pobrzeżu wznoszą się pagórki Zdziechowickie z szczątkami lasu. Uchodząc tędy z kraju królowa Bona kazała podobno usypać groblę dla łatwiejszej przeprawy skarbów swoich; szedł tu stary trakt z Wielunia do Byczyny, którym wiodła najbliższa i najdogodniejsza droga z Warszawy po za granice Rzpltej. Podanie wiąże ucieczkę Bony z młynem, zwanym dotąd Groblą Królewską. P. przed tym młynem odlewa staw na praw. brzegu i przyjmuje dwie strugi, od Komornik i od Mokrska. Między Kijkiem (Kik) a Groblą zmienia P. swój bieg ku zachodowi; poniżej Grobli przyjmuje z lewego brzegu strugę uszycką; o 11 klm. w dół rzeki stoi na prawym brzegu młyn Ług, a na zachód, odnodze jej, po stronie Szląska, młyn Utrata. Od Ługu ku północy ciągnie się smug bagnisty, który za Skomlinem rozramienia się ku Wieluniowi z jednej, a ku Wieruszowowi z drugiej strony. Tym smugiem sączy się od karczmy Brzozówki struga, która poniżej Zawady uchodzi do P. O 1·4 klm. na zachód od ujścia tego stoi młyn dzierżkowicki, Bezulą zwany, a naprzeciw, t. j. na zachodniej odnodze Prosny, młyn Nędza (Nensa u Engelhardta, Nonsir u Reymanna). Nieopodal ztąd, wśród łąk i bagien schodzą się granice pow. szląskich: olesińskiego i kluczborskiego; o 1·7 klm. ku zachodowi wpada do P. z lew. brzegu struga roszkowicka, a w pobliżu ujścia jej stoją dwa młyny: sierosławicki po stronie Szląska i Krupka po stronie królestwa polskiego. Między Krupką a wsią Golą o 2·2 klm. na połud.-wschód od Wójcina oznacza mapa Reymanna na prawym brzegu Prosny młyn Pohl; na lewej zaś odnodze na północo-wschód od Byczyny, stoi młyn kluczowski. Wieś Gola, należąca do dóbr wójcińskich, leży na starym trakcie z Bolesławca do Byczyny. Tuż przy Goli, ku zachodowi, znajduje się młyn i karczma Zmyślona (Myslony-Krug). Odtąd do samego Bolesławca spotykamy jedną tylko osadę na prawym brzegu Prosny, t. j. młyn chrościński Kasandrą zwany; Chróścin zaś, własność niegdyś cystersek ołobockich (1245 r.), leży o 1 klm. od rzeki. Powyżej Goli wieluńskiej rozdziela się P. na dwa ramiona; północne stanowi granicę, a południowo tworzy łachę pokrytą łąkami, do 5 klm. długą. Na południowej odnodze stoją młyny: gołkowicki i nowowiejski. Po złączeniu się obu ramion, na wysokości Kosztowa, zwraca się P. ku północy. Naprzeciw młyna chrościńskiego schodzą się granice pow. ostrzeszowskiego i kluczborskiego, a nieco dalej wpada Pratwa, najznaczniejszy przypływ P. z lewego brzegu. Od młyna Kasandra rozdziela dziś P. historyczna, ziemię wieluńską; lewe jej pobrzeże z pow. ostrzeszowskim przypadło Prusom, a prawe pozostało przy królestwie polskiem. W odległych wiekach bezpośrednie brzegi P. od Gorzowa po pod Bolesławiec nie były przystępno osadnikom; prócz młynów, o których powstaniu nie posiadamy wskazówek, znajdujemy tam późniejsze tylko osady. Jeszcze późniejsze, jak np. Chróścin, Chotynin i Mieleszyn, powstawały w pewnem oddaleniu. Bolesławiec był drugim grodem nadbrzeżnym; Bolesław syn Odonicza, wspomina o nim w dyplomatach z r. 1277 jako o grodzie, przy którym zaczął zakładać miasto. Podział Polski urwał miastu położone na lewym brzegu Prosny grunta, na których stoi Podbolesławiec, a ststwu bolesławickiemu: Jankowy, Donaborów i Wyszanów. Od Bolesławca ku północy ciągnie się wzdłuż praw. brzegu rzeki pasmo wzgórz po pod Wieruszów; przeciwległy zaś brzeg jest nizki, pokryty szczątkami lasów, zaroślami i łąkami. Okolicę Siemianic (182 mt.) i Opatowa (168 mt.) tylko urozmaicają nieznaczne pagórki. Prawe pobrzeże P. w okolicy Bolesławca, dokąd sięgały posiadłości cystersek ołobockich, zaludniało się wcześniej aniżeli lewe, przeciwległe; tu pojawia się w XIII w. Opatów, pod r. 1280 jako własność klasztoru św. Wincentego w Wrocławiu, tam Chróścin (1245), Bolesławiec (1266), Chotynin (1213) i Mieleszyn (1245), pominąwszy Łubnice i inne osady w znaczniejszem nieco promieniu. Między Chotyninem a nowszą osadą Piaskami, zwaną, stoi kościółek św. Małgorzaty; u stóp jego wije się strumyk, który powstaje między Żażarem a Wójcinem i na wysokości Piasków uchodzi do P. Rzeka rozdziela się tu na dwa ramiona; główne koryto tworzy granicę, a na wschodniej odnodze znajduje się młyn Krupka. Od pustkowia ostrzeszowskiego „Szpot” płynie P. jednem korytem na przestrzeni 1·3 klm. i znów się rozdziela przy młynie Moszczyńskim; na odnodze wschodniej, o 1·3 klm. na zachód od Mieleszyna, stoi młyn Chochół a nieco dalej hamernia miedzi (Seiegacz u Engelhardta), naprzeciw której znajduje się fol. Dobrygość. O 1 klm. poniżej hamerni łączą się oba ramiona w jedno koryto, do którego wpada strumień płynący od Parcic. Ztąd P. toczy się wśród bujnych łąk na Wieruszów; naprzeciw tej osady, z lewego brzegu, uchodzi Janica a raczej Niesób, nad którym odbył się wiec w r. 1233 i którego dolna część przed r. 1793 odgraniczała pow. ostrzeszowski od wieluńskiego. Do Wieruszowa spływają: droga żelazna wrocławska, bity trakt z Kępna, gościńce: z Byczyny, Ostrzeszowa i Grabowa, na lewem porzeczu Prosny, z Wielunia i Złoczewa na jej prawem porzeczu. Komory celne, straże graniczne i roje przemytników osiadły tu w bieżącem stuleciu po obu brzegach rzeki; Podzamcze wieruszowskie stało się jednym z etapów kolonizacyi niemieckiej prącej ku wschodowi. Wieruszów istniał już około 1360 r. wraz z poblizkiemi osadami na lew. brzegu: Świba, Mirków (1253 ?), Wyszanów i Lubczyna. O 700 kroków od zamku wieruszowskiego ku północy stoi na odnodze wschodniej młyn Pasternik. Jak Bolesławiec i Wieruszów tak też Mirków przecięto na dwoje przy podziale; na gruntach po stronie królestwa polskiego powstała istniejąca dotąd papiernia. Tu przyjmuje P. płynącą od Kopanin sokolnickich Brzeźnicę; nieco dalej, na brzegu, leży os. Sopel, a młyn cieszęciński stoi przy ujściu strugi, powstającej między Osową a Galewicami. W Cieszęcinie stał kościół p. w. św. Wojciecha już przed r. 1523; nie dalej też sięgają wiadomości nasze o pogranicznym Osieku; naprzeciw tej wsi przyjmuje P. z lewego brzegu strugę jutrkowską. Na tym brzegu, ku północy od wspomnianego właśnie ujścia, na przestrzeni około 41 klm. osiadły: Śpik, Zimak, Tonia i Niełacnowskie. Naprzeciw fol. Niełacnowskiego, pod Węgłowicami, uchodzi rzeczka powstająca z 2-ch strumieni, z których jeden płynie od Naramic, a drugi od Łęk Królewskich z pod Lututowa. Węgłowice, współczesne z Osiekiem i Cieszęcinem, leżą o 700 kroków od ramienia wschodniego i o 1 klm. od głównego koryta P., gdzie idzie granica; nad odnogą tą stoi fol. Głowienkowski; tam uchodzi struga pod Mieszałami (!) wąwozem śród pagórków, ciągnących się od Osieka po pod Węgłowice. Odtąd znikają wzgórza na praw. brzegu P. O 2 1 klm. na półn.-zachód od Węgłowic, po lew. brzegu P., między Tonią a Oświęcimiem leżą Pługawice. Pod Oświęcimiem rozdziela się znów P. na dwie odnogi, które poniżej Mieleszówki z jednej i Brzezin z drugiej strony zlewają się w jedno koryto, tworząc łachę 3 klm. długą a około 11 klm. szeroką; część połudn.-wschodnia łachy pozostała przy pow. wieluńskim, Skarydów (1360) zaś z Oświęcimiem i Mieleszówką przy powiecie ostrzeszowskim. Poniżej Brzezin stoi na prawym brzegu rzeki młyn Kiełpin, a nieco dalej fol. t n , graniczący od północy z Dębiczami. Naprzeciw Dębicz leżą Bobrowniki (1360), poniżej których t. j. pod Kuźnicą Bobrownicką, wprost Skrzynek, uchodzi Rudnica. Pod Skrzynkami wykopano w r. 1859 numizmat złoty z czasów Trajana. Tu tworzy znów P. jedną odnogę, po stronie królestwa polskiego stoi na niej młyn Osiny, a do niej przypierają pustkowia Budy i Pałaty. Naprzeciw Bud, przy młynie Olasz, powyżej Grabowa, uchodzi Porajówka. Grabów ze starostwem przecięła granica na dwoje; część jego na praw. brzegu rzeki nazwano Podgrabowem albo Paryżem. Grabów leży w nizinie, na bitym trakcie, wiodącym z Skalmierzyc do Kępna: sięga podobno 1264 r.: ztąd pochodzić mieli Zarembowie, których później (1417 r.) widzimy dziedzicami Grabowa, miasta z prawem niemieckiem. Zamczysko miejscowe, zajęte przez Władysława opolskiego, odzyskał król Władysław 1396 r. Były tu niegdyś kopalnie rudy żelaznej; mosty na P. wiodły do zamku i do kościoła parafialnego. Poniżej Grabowa, na pół drogi do Giżyc, schodzą się granice pow. ostrzeszowskiego i odolanowskiego z jednej, wieluńskiego i kaliskiego z drugiej strony. Giżyce, posiadłość arcyb. gnieźnieńskich około 1357 r., graniczą z Mącznikami, osadą późniejszą; na przeciwległym brzegu rzeki leżą Niwiska i Zamoście z Pustelnikiem (Marcyan). O 500 kroków poniżej Mącznik oddziela się znów od P. ramię, do którego wpadają Biadaszka i, nieco dalej, pod Ostrowem kaliskim, naprzeciw Kani, Łużyca powstająca pod Starcami, na półn.-zachód od Złoczowa. Ku północy od Kani, na lewym brzegu rzeki stoi młyn Teski. Wprost młyna wpada Głuszynka do odnogi, która pod Przystajnią łączy się z głównem korytem. Z lewego brzegu P. pod Raduchowem oddziela się Bystrzec, ramię przeszło 13 klm. długie, które pod Ołobokiem miesza swe wody z Ołoboczką i z nią wpada do P. Na Bystrcu, który tworzy łachę około 500 kroków szeroką, stoją 3 młyny: Podgórny (Górski) poniżej Raduchowa, Wielowiejski i Młynek Młynikowski między Wielowsią a Ołobokiem. Ku zachod. od Wielowsi (138S r.), własności niegdyś cystersek ołobockich, wznoszą się wśród wyżyn miejscowych t. zw. okopy szwedzkie. Przeciwległe, prawe porzecze jest nizkie i tu tworzy P. takie łachy, które z małemi przerwami ciągną się od Przystajni po pod Zadowice (odnoga Kakawska zowie się podobno Zapławiem). Na przestrzeni tej leżą odwieczne siedziby szlacheckie: Kakawa (1388), Wola Droszewska (1377) i Zadowice (1213). Pod Kakawą znajdowała się około 1821 r. i później papiernia, a pod Wolą Droszewską młyn i Wólka z karczmą, zwaną Zwycięztwem. Naprzeciw tej karczmy, na samej granicy stoi druga „Wydarła”, uchodzi Ołoboczką i rozłożył się Ołobok z Zamościem. Ołobok był już w r. 1208 osadą kościelną, w której niebawem stanął klasztor cystersek, uposażony przez Władysława Odonicza. W okolicy Ołoboka łowiono bobry na rzece. W 1360 r. król Kazimierz poruczył Kaliszanom, ażeby uspławnili tę rzekę na milę powyżej Ołoboka. W tej okolicy zlewała się (w pewnych porach roku) Prosna z Baryczą, dopływem Odry. Minąwszy Zamoście ołobockie, obraca P. młyny Sławiński i Zadowicki, z lewego brzegu, pod Lezioną, przyjmuje strugę od Mącznik; potem oblewa Radziszew i Osiek, gdzie rozdzieliwszy się, opuszcza granicę pruską (odolanowską). Naprzeciw Smiłowa, w miejscu późniejszej karczmy sobocińskiej, stał młyn Dobrzysłów (około 1821 r.). W pobliżu Sobocina, o 2·3 klm. na zachód od Stobna wpada do P. z prawego brzegu Krzemionka (Godziesze). Wprost Osieka gostyczyńskiego stoi folwark Józefów, a na lewym brzegu odnogi zachodniej, w powiecie kaliskim, rozłożył się z swym zamkiem Żydów (1213 r.), własność niegdyś cystersek ołobockich. Na odnodze tej, która o 0·7 klm. poniżej zamku żydowskiego łączy się z głównem łożyskiem, stoją dwa młyny, jeden bliżej Osieka, drugi na północ od Żydowa. Ztąd płynie P. dalej na Piwonice (1282), gdzie z lew. brzegu przyjmuje strumyk (Piwonija?), który obraca młyn Wilczak; potem mija Zagórzynek i Rypinek (1287), a naprzeciw Zawodzia i starego miasta Kalisza przyjmuje z praw. brzegu Swędrnię z Cienią, którą w nowszych czasach Stawką i Trojanówką przezwano. Zostawiwszy przedmieście Czaszki na lewym brzegu, obramienia Kalisz kilkoma odnogami. Na tak utworzonem ostrowiu stanął przy końcu XIII w. dzisiejszy Kalisz. Ślady pierwotnego znachodzimy w Starem Mieście, sięgającem czasów przeddziejowych. Z Kalisza, drugiej po Poznaniu stolicy wielkopolskiej, rozpromieniają się trakty i gościńce na wszystkie strony. Ku zachodowi wychodzi bity trakt na Skalmierzyce do Ostrowa odolanowskiego i stary gościniec na Kościelną Wieś i Gołuchów do Pleszewa; na wysokości Kalisza, w tymże kierunku, schodzą się niedaleko granice powiatu odolanowskiego i pleszewskiego. P. oddzielając Kalisz od Ogrodów, własności proboszczów przy kościele św. Mikołaja, zmierza ku granicy pruskiej, którą na chwilę opuściła; po prawym brzegu zostawia Majków (1282 r.) i Warszówkę (1335 r.), gdzie się znów rozdziela; zachodnią odnogą oblewa Kościelną Wieś (1171 r.), z klasztorem niegdyś benedyktynów, a wschodnią obraca młyn Woźnik, poniżej którego, o 600 kroków, w pobliżu Podlesia Kucharskiego, dobiega granicy. Rozdziela ona popod Niniew pow. kaliski od pleszewskiego. Wyjąwszy okolicę Chocza, prawy brzeg P. na tej przestrzeni jest mniej błotnisty aniżeli lewy i ztąd więcej zaludniony. Na lewym brzegu leżą Kuchary (1198 r.) o 2 klm. od głównego łożyska, Popówek (1309 r.) o 1 klm., Macew (1410 r.) o 2 klm., Jedlec (1309 r.) o 800 kroków, a Gołuchów o przeszło 3 klm.; na przeciwległym zaś pobrzeżu w Kaliskiem: Pruszkowa o 11 klm.; Zagórzyn (1326 r.) zaś, Szadek (1326) i Kurza o kilkaset kroków tylko od brzegu, a Dojutrów przypiera prawie całkiem do rzeki. Pod Dojutrowem uchodzi struga od Borkowa (71 klm. na północ od Kalisza), a pod Kurzą druga, od Jastrzębnik (1213 r.). Między Kurzą a Szadkiem stoi młyn Żabiak, Na płn.-zachód od Kurzy leżą Żerniki (1364 r.), Laszków (1136 r.) i Biskupice Kierołowskie (1293 r.), naprzeciw których, z lewego brzegu, uchodzą: Trzemna poniżej Gołuchowa i Sowinka pod Podrzeczanami, poniżej Turska (1258 r.). Na Tursko idzie trakt bity z Pleszewa do Bogusławia, komory celnej na granicy pruskiej; ztąd zaś zwyczajna droga na Grodziszczko, Janków i Blizanów do Stawiszcza. Przez sam środek Blizanowa i Jankowa płynie struga, która powstaje pod Godziątkowem, obraca Nową Piłę i wpada do P. poniżej młyna Kotusz. Przy tym młynie oddziela znów P. po stronie królestwa polskiego ramię, do którego karta sztabu pruskiego (351 Sobotka) wlewa rzekę Bawoł czyli Czarną Strugę, dopływ Warty, mylnie kreśląc jej bieg półkolem od Stawiszyna ku zachodowi. Między Kotuszem a Rokutowem, własnością niegdyś Bożogrobców miechowskich, pod Dębniakami, uchodzi do P. z lewego brzegu Ner al. Struga. Na prawym brzegu wschodniej odnogi, w Kaliskiem, leżą: Brudzewek, Kuźnia, Piła i Olesiec, późniejsze osady. Z lewego brzegu wpada do P. Korzkiewka poniżej Grodziska (1160 r.). Pod Grodziskiem, w miejscu gdy P. oddziela odnogę, zwaną strugą Żegocińską, wznoszą się t. zw. okopy szwedzkie, przedzielone takiemi zalewami od Chocza. W dawnych czasach Chocz, otoczony z jednej strony odwiecznemi lasami, a z drugiej P. i jej licznemi odnogami, obronnem był stanowiskiem i już w r. 1294 znaczną osadą, w której Przemysław II sporządzał często akta. W 1382 r. wystawiono tu gródek obronny, a starosta odolanowski Bartosz rzucił na prędce most, którego śladów możnaby szukać w wspomnianych okopach. Poniżej Chocza leżą na tem samem porzeczu: Mycielinek, Kwileń, Niniew i Obory, osady późniejsze; pod Mycielinkiem uchodzi strużka; między Niniewem a Oborami schodzą się granice pow. kaliskiego i słupskiego; naprzeciw Obór leży Łęg, siedziba niegdyś Łęskich i osada odwieczna, przy której znajdują się zwaliska starego zamku i gdzie wykopują różne zabytki przeddziejowe. Łacha utworzona tu dwoma odnogami P. ma do 16 klm. długości i 11 klm. szerokości. Ciągnie się ona wzdłuż granicy, w górę rzeki poza Grodzisko, a w dół rzeki popod Prusinów. Wzdłuż odnogi wschodniej idzie granica; odnogę zachodnią zasilają wspomniana już powyżej Korzkiewka pod Grodziskiem, Strzydzewka między Polskiem a Zbikami, strumyk od Sadziska i struga wieczyńska pod Wieczynem (1289 r.). Na północ od Wieczyna (o 1·2 klm.) stoi młyn, a na prawym brzegu Ruda Wieczyńska. Pod Oborami i Niniewem uchodzą do P. dwie strużki bezimienne. Poniżej Rudy Wieczyńskiej rozłożyły się osady: Giżałki (1285 r.), Czołnochów (1328 r.) i Szymanowice (1250 r.). Między Szymanowicami a Miniszewem z jednej i Prusinowem (1289 r.) a Białym Dębem z drugiej strony znajduje się wygodny bród na rzece. Pod Prusinowem uchodzi strumień do jej zachodniej odnogi. Na tej odnodze stoi papiernia i młyn Robakowski; wieś Robaków leży na ostrowiu. O kilka set kroków na północ od wspomnianego brodu schodzą się na lewym brzegu P. granice pow. pleszewskiego i wrzesińskiego. W powiecie tym leżą na pobrzeżu: Żerniki, Kretków (1382 r.), Chwałów i Komorze, na przeciwległym zaś brzegu: Górki, Lisewo (1480 r.), Polazinski (!), Olsza, Ruda Komorska i Modlica. Między Lisewem a Szymanowicami uchodzi do wschodniej odnogi Świerczynka, a do głównego koryta, pod Olszą, płynąca od Łukomia struga. P. uchodzi do Warty pod Modlicą, o 3 klm. na południo-zachód od Pyzdr; długość biegu jej wynosi 180 klm. Prócz wymienionych powyżej dopływów wspominają Starożytności Polskie Pokrzywnicę, której istnienia nie stwierdzają znane nam źródła, wykazana tam struga Rokułowa (!) jest Nerem, uchodzącym w pobliżu Rokutowa. Zachodząca w dyplomatach wielkopolskich pod r. 1209 Syrcha (Kod. Wielkop., n. 64) nie zdaje się być dopływem Prosny. Wątpliwym dokumentem z tegoż roku (Kod. Tyniecki, str. 9) Mieszko Stary nadał klasztorowi św. Wawrzyńca połowę P. z wszelkiemi użytkami od Kościelnej Wsi do Kuchar podłężnych; w r. 1213 Władysław Odonicz nadał klasztorowi ołobockiemu część Prosny z bobrami; r. 1247 przy podziale Wielkopolski dostał się Bolesławowi kraj od Prosny do Przemętu. W 1280 r. Przemysław II oddając Herdanowi wieś Dobrzec z pod Kalisza do osadzenia na prawie niemieckiem, pozwolił mu ryby łowić i młyny stawiać na P.; o uspławnieniu (1362) jej i o moście (1382) pod Choczem wspomniano już powyżej. Przed upadkiem Rzpltej płynęła P. środkiem pow. kaliskiego, uchodząc pod Giżycami i wypływając z niego między Żernikami a Tomicami; w r. 1793 dostała się królowi pruskiemu, a w r. 1807 księztwu warszawskiemu; od r. 1815 rozgranicza część w. ks. poznańskiego od królestwa polskiego. Pod względem archeologicznym zasługuje lewe jej porzecze na szczególną uwagę badaczy. E. Cal.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 68 

— (s) Warta wylewa. Niżej podajemy dosłownie wzmiankę niektórych dzienników Łódzkich o naszym powiecie Sieradzkim.
Do Łodzi doszły już pierwsze wieści o powodzi na terenie wojew. Łódzkiego.
Szczególniej zagrożone są wybrzeża Warty, gdzie już nastąpił częściowy wylew w okolicach Dobrej, Warty i Szadku.
Wylew ten zastał ludność całkiem przygotowaną, dzięki zarządzeniom władz.
Straż ogniowa, wojsko strzelcy i organizacje włościańskie z wielką energją przeciwdziałały skutkom wylewów.
Narazie wysiedlono częściowo ludność z wiosek położonych w okolicy Warty.
Pod Szadkiem skutkiem naporu kry lodowej i wody zerwany został most łączący miasteczko z młynem wodnym, znajdującym się pod miasteczkiem.
Jak można wnioskować z dotychczasowego przebiegu powodzi, nie przedstawia się ona tak groźnie, jak przypuszczano pierwotnie. Powyższe wynika ze sprzyjających okoliczności przy topnieniu lodów i śniegów. Jedynie gwałtowny wzrost temperatury mógł by spowodować pogorszenie się sytuacji.
Okolice Prosny i Widawki mniej są zagrożone. Woda podniosła się o pół metra. Roztopy spowodowały również pewne utrudnienia komunikacyjne. Usuwają je w miarę środków władze administracyjne przy pomocy ludności".
A u nas na razie lód jeszcze pokrywa rzekę Wartę i niewiadomo kiedy ruszy.

Dziennik Łódzki 1968 nr 19

Alarm przeciwpowodziowy w powiecie Rawa Mazowiecka.

Zator na Warcie utrzymuje się.

Stan wód na rzekach ziemi łódzkiej w ciągu nocy z niedzieli na poniedziałek obniżył się. Wyjątek pod tym względem stanowiła Warta pod Sieradzem, gdzie nadal utrzymuje się wysoki poziom 60 cm ponad stan alarmowy. Jest to spowodowane utrzymywaniem się zatoru lodowego między Dziegoszewem a Suchą. Saperzy rozbili już 1.000 m tego zatoru i obecnie jest on nadal likwidowany. Podniósł się poziom Warty pod Uniejowem.

(...) W dalszym ciągu obserwuje się opadanie wód Neru, Widawki i Prosny. Obecnie alarmy przeciwpowodziowe obowiązują w następujących powiatach województwa łódzkiego: Poddębice, Łowicz, Rawa Mazowiecka, Sieradz i Wieluń.

(s)

Maręże

Spis 1925:

Maręże, kol., pow. wieluń, gm. Mokrsko. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 10. Ludność ogółem: 65. Mężczyzn 34, kobiet 31. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 65. Podało narodowość: polską 65.

Wikipedia:

Maręże-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

1992 r.

Obwieszczenia Publiczne 1932 nr 29

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu, I sekcji, obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

8) Józefie Pacholaku, właścicielu 11 morg. z maj. Maręże, pow. wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony został na dzień 24 października 1932 roku. W powyższym terminie oso­by zainteresowane winny zgłosić swoje prawa w wydziale hipotecznym w Kaliszu, pod skutkami prekluzji.

Echo Sieradzkie 1933 14 marzec

DALSZY CIĄG KAR ZA NIELEGALNE POSIADANIE BRONI.

Kucharczyk Andrzej, z Ożarowa gm. Siemkowice skazany na 200 zł. grzywny i 1 tydzień aresztu.

Moskalik Stefan z Maręży gm. Mierzyce - na 200 zł grzywny

Łyszko Paweł z Naręży gm. Mierzyce - na 60 zł. grzywny.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.

Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XIV. Obszar gminy wiejskiej Mokrsko dzieli się na gromady:

9. Maręże, obejmującą: kol. Maręże, kol. Niedźwiady.

§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Malinówka

Wikipedia:

Malinówka-osada w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Zbęk. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

1992 r.

Echo Sieradzkie i Zduńskowolskie 1933 18 grudzień

„NA ZŁODZIEJU CZAPKA GORE"...

Straż Gran. Insp. Wieluń przeprowadzając rewizje pomieszczeń u jednego z mieszk. wsi Malinówka gm. Mokrsko — potrzebowała do czynności tej dwóch świadków postronnych.

W tym celu jeden ze strażników udał się do sąsiednich zabudowań niejakich Ogłozów z prośbą by ktoś był świadkiem w czasie przeprowadzanej

rewizji — jak wymagają tego przepisy.

Można sobie wyobrazić zdziwienie owego strażnika, gdy na jego widok jedna z domowniczek mianowicie Anastazja Ogłoza lat 17 — chwyciwszy jakieś zawiniątko — rzuciła się do ucieczki w pole.

Strażnik nie wiele myśląc puścił się w pogoń za uciekającą i przy groźbie użycia broni zatrzymał uciekające dziewczę.

Zawiniątko, które uciekająca kurczowo trzymała w ręce okazało się sacharyną w ilości około pół kilograma, którą to Ogłozowie prawdopodobnie handlowali.

Królewska Grobla

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Królewska grobla, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Mokrsko, własność rządowa. Ilość domów 4, ludność 28, odległość od miasta obwodowego 2.

Słownik Geograficzny:

Królewska Grobla,   os. nad rz. Prosną, pow. wieluński, gm. i par. Mokrsko, odl. od Wielunia, w. 15, dom 1. W 1827 r. 4 dm., 28 mk. Osada ta według podania miejscowego, nazwisko swe wzięła od grobli, którą królowa Bona kazała usypać na rzece Prośnie, dla dogodniejszego przejazdu, gdy tędy (?) ze skarbami uchodziła z kraju naszego za granicę.

Spis 1925:

Królewska Grobla, folw., pow. wieluń, gm. Mokrsko. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 1. Ludność ogółem: 17. Mężczyzn 6, kobiet 11. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 17. Podało narodowość: polską 17.

Królewska Grobla, osada w gminie Skomlin.

1992 r.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1822 nr 5

Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
W dniu 5. b. m. wieś Królewska Grobla w Obwodzie Wieluńskim nieszczęśliwym pożarem po większey części spłonęła. — Uratowani od tego nieszczęścia iednomyślnie zgadzaią się, iż ocalenie siebie winni naywięcey spiesznemu ratunkowi, iakiego doznali od osób w sąsiedztwie teyże wsi za granicą zamieszkałych i na ratunek przybyłych.
Dobry czyn w sobie samym znayduie iuż nadgrodę, lecz dla Serc tkliwych miła iest zawsze sposobność okazania wdzięczności. Tym Duchem przeięci, uratowani od nieszcęśliwego pożaru mieszkańcy wsi Królewskiey Grobli wnieśli do Kommissyi Woiewódzkiey, aby imiona osób, którym wdzięczność za dany ratunek od nich należy z oświadczeniem publicznego Im dziękczynienia ogłoszone były, do czego się przychyliła Kommissya Wdztwa Kaliskiego, tym chętniey, że nawet Skarb Królestwa Polskiego znaydzie się Interessowanym do oświadczenia wdzięczności za uratowanie zabudowań zaiętych w teyże wsi przez Komorę Celną.
Osoby, które w powyższy sposób śpiesznem udzieleniem ratunku przyczyniły się skutecznie do ocalenia od pożaru mieszkańców Królewskiey Grobli są następuiące:
JW Hrabia Schak z Uszyc, JW. Hrabia Solms z Sierosławic, W. Aulok z Zdziechowic, W. Cedler z Roszkowa, W. Geldner z Skomlina.
Działo się w Kaliszu dnia 17. Grudnia 1821. roku.
Prezes Radoszowski. Dziewulski, S.G. 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1822 nr 45

Komora Celna w Królewskiey Grobli.
Uwiadomia ninieyszym, iż w mieście Praszce w Biorze tameczney Policyi w dniu 20. Listopada r. b. odbywać się będzie publiczna licytacya towarów i effektów niewiadomemu Defraudantowi na Manowcu granicznym przez Strażników Skarbowych zabranych, iakoto:
Płótna w kratki i paski funtów 113.
Płótna farbowanego i pół bawełnianego funtów 144.
Kartunu białego funtów 6.
Bawełnicy funtów 20.
Barchanu funtów 15.   
Drelichu funtów 9.
Chustek kolorowych pół-bawełnian. funtów 78.
Abcugów cynowych funtów 5.
Łyżek śrebrnych starych sztuk trzy łotów 11.
Kufereczek drewniany mały ieden.
Lisich grzbietów sztuk 4.
Wóz kuty z pułkoszkiem starym 1.
Koni para gniadych z narzędziami, iakie do zaprzęgu należą.
Wzywa się przeto Właściciela tych Towarów, iżby przed oznaczonym terminem na Komorze stanął, gdyż w razie przeciwnym towary te sprzedanemi będą, i zaoczny Dekret uformowanym zostanie.
w Królewskiey Grobli dnia 25. Października 1822. r.
Pogorzelski. Mianowski.   

 

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1824 nr 42

Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
Z pułku Dońskiego Kozackiego W. Podpułkownika Katasanowa 2go zbiegł w nocy dnia 14/26 Lipca r. b. będący na straży Graniczney w Królewskiey Grobli Kozak Kyryan Ostronsków, i niewiadomo, w którą udał się stronę. W czasie zamierzoney ucieczki skradłszy Kolegom swoim 70 rubli w srebrze, z swoich zaś ubiorów zabrał z sobą płaszcz z szaraczkowego, a mundur i furażerkę z granatowego sukna. — Tenże Ostrońsków iest wzrostu niskiego, szczupły, twarzy podługowatey, nosa średniego, oczy ma szare, włosy iasno-blond, wieku życia lat 20 — Zawiadomiaiąc o tem wszelkie Władze i każdego w szczególności, wzywa Kommissya Woiewódzka, ażeby popisany Kozak w razie dostrzeżenia i uięcia go, oddany zaraz został do naybliższego Woyta Gminy, lub Burmistrza miasta, iżby następnie mógł bydź pod bezpieczną strażą do Kalisza rzeczonemu Wmu Podpułkownikowi przystawiony.    
Działo się w Kaliszu dnia 6. Sierpnia 1824.
za Prezesa: Żelisławski, K. S.     S. G. Dziewulski.

Dziennik Urzędowy Woiewodztwa Kaliskiego 1824 nr 42

Kommissya Woiewództwa Kaliskiego.
W dniu 29. miesiąca i roku bieżącego w Biórze Kommissarza Obwodu Wieluńskiego odbywać się będzie licytacya na reparacyą domu Skarbowego w Królewskiey Grobli wzywa przeto Kommissya Woiewódzka każdego chęć podięcia się entrepryzy tey maiącego, aby się na terminie oznaczonym stawił. — Licytacya ta od summy złtp. 304. gr 26 rozpocznie się, i warunki, pod któremi nastąpić może, w mieyscu stawaiącym odczytane zostaną.
Kalisz dnia 12 Października 1824.
za Prezesa: Kowalski K.    W. S. G. Dziewulski.

 

Gazeta Warszawska 1826 nr 46

Trybunał Cywilny Pierwszey Instancyi Woiewództwą Kaliskiego.

Na skutek Postanowienia Nayiaśnieyszego Pana z daty 12/24 Stycznia r. b. Regulacyią Hypotek Dóbr Narodowych, z któremi Skarb Publiczny do Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przystępuie, nakazuiącego, i na skutek Reskryptów Kommissyy Rządowych Sprawiedliwości i Przychodów i Skarbu d. d. 22 i 24 Lutego r. b. rozpoczynaiąc regulacyią takową hypotek, podaie do wiadomości publiczney, iż do przyymowania Aktów pierwiastkowego regulowania hypotek Dóbr i realności niżey wymienionych w Woiewództwie Kaliskiem położonych, wyznaczył termin (...)

Na dzień 9 Maia 1826 roku. — dla:

7. Dóbr Narodowych Ekonomii Mokrsko, składaiącey się z Klucza Mokrsko, z folwarków Mokrsko i Kośnik, z wsi Mokrsko z karczmą wiezdną, z folwarku i wsi Krzyworzeka z karczmą wiezdną, z folwarku i wsi Wrublew, z młynem i karczmą Królewska Grobla, z Pustkowiów, Grześlaki, Kik i Mamzery, z młyna Wierzchowiska czyli Kik, Z Klucza Kowale, do którego folwarki Kowale, Kiermakowski i Zawisna oraz wieś Kowale z karczmą wiezdną i szynkownią należą, tudzież wieś Gana z karczmą wiezdną, Pustkowie Długie z szynkownią i część wsi Straier z młynem Plewo, z Klucza Wierzbie, z folwarku i wsi Wierzbie z karczmą wiezdną, z Pustkowiów Sołtysiaki, Marki i Lachowizna, z Klucza Żytniow, z folwarków Żytniow po XX. Paulinach i po PP. Norbertankach, z wsi części Żytniow po XX. Paulinach, i z części wsi Żytniow po PP. Norbertankach, i z Pustkowiów Chwile, Żarow, Pieńki, Wielunki i Wielunki w Boru, leżących w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim.

(...) W moc Art: 3 postanowienia powyższego Nayiaśnieyszego Pana, oznaymia Trybunał, iż ktokolwiek sądziłby mieć prawo do własności Dóbr wyżey wymienionych, lub iakie prawo rzeczowe ściągaiące się do tychże Dóbr, może i powinien się zgłosić w terminach oznaczonych, a naypóźniey do dnia 14 Cztrwca r. b., który się w skutek Art: z tegoż postanowienia, ze względu na czas do obwieszczeń potrzebny, iako ostateczny i prekluzyyny oznacza.

Nadto dodaie Trybunał wskutek Art: 4 postanowienia Nayiaśnieyszego Pana, iż żadne reklamacyie przeciw Inkameracyi Dóbr na mocy urządzeń, iakie nastąpiły za Rządu Pruskiego, Austryiackiego, oraz na mocy Prawa na Seymie Xięztwa Warszawskiego dnia 23 Grudnia 1811 roku uchwalonego, ani też kompetencyie do Hypoteki przyiętemi nie będą, rozpoznawaniu Sądowemu nie ulegaią, niemniey żadne inne pretensyie prócz wymienionych powyżey w Artykule 3 do Hypoteki przyymowanemi bydź nie maią.

Regulacyia takowa odbywać się będzie w Kaliszu w pałacu Sądowym przy ulicy Józefiny położonym, przed delegowanemi przez Trybunał wyznaczonemi, o których w Kancellaryi Hypoteczney dowiedzieć się będzie można. — Kalisz d. 4 Marca 1826 r.

Rembowski Prezes.

Karnecki Sekretarz.

Dziennik Obwieszczeń Rządowych i Prywatnych dla Królestwa Polskiego 1828 nr 75

Kommissja Województwa Kaliskiego. Ogłasza niniejszem iż dobra Rządowe ekonomja Mokrsko w obwodzie Wieluńskiem położona, czyniąca rocznej intraty zp. 26,644 gr: 27, do które; należą następujące folwarki: Kowale, Krzyworzeka, Mokrsko i Wróblew. Wsie Gana, Kowale, Krzyworzeka, Mokrsko, Strojec i Wróblew, propinacja, rybołostwo i wolne mlewo w młynach na Królewskiej grobli i Kowalach wydzierżawień się będzie w drodze publicznej lycjtacji na rjsico dzisieyszego dzierżawcy na lat pięć nieprzerwanie po sobie idących od 1 Czerwca r. b. a to na sali posiedzeń kommissji wojewódzkiej w dniu 23 Czerwca r. b. z rana o godzinie 9. Kużdy pretendent na terminie stawaiący winien przed przystąpieniem do licytacji złożyć: 1, Świadectwo kommissarza właściwego obwodu że mu iest znany jako dobry i zamożny gospodarz że posiada dostateczny fundusz w gotowiznie, i odpowiedni dzierżawnie której żąda, inwentarz z wy rażeniem iego iakości i ilości. 2, Świadectwo dziedzica dóbr które dotąd dzierżawił, że się w wypłacie zupełnie uiścił, że jest zazamożnym i rządnym gospodarzem, i że się z właścianami łagodnie obchodził. 3, Vadium gotowemi srebrnemi kurs w kraju maiącemi pieniędzmi w ilości zp. 6661 gr: 7. O warunkach zaś kontraktowych pod jakiemi to wydzierżawienie nastąpić ma, każdego czasu w biórze kommissji wojewódzkiej a mianowicie sekcji ekonomicznej dowiedzieć się można. — Działo się w Kaliszu dnia 23 Maja 1828 r. — Radca Stanu Prezes Piwnicki. — Sekretarz Jeneralny Dziewulski.

Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 1828 nr 626

NRO 72375/26525— WYDZIAŁ SKARBOWY. SEKCYA SKARBOWA.

KOMMISSYA WOIEWODZTWA MAZOWIECKIEGO.

Stosownie do Odezwy Kommissyi Woiewództwa Kaliskiego z dnia 31 Sierpnia r. b. Nro 39336/17639 i z dnia 21 Września r. b. Nro 40237/18114 przyłączając tu poniżéy Wykaz dłużników kar Sądowych za kwartał 2. r. b. niemniey Wykaz kar Kontrawencyi Stęplowych za kwartał 2. r. b. z pobytu niewiadomych, poleca ninieyszém Wóytom, Prezydentom i Burmistrzom, ażeby ścisłe śledztwo tak osób iako i ich funduszów, po Miastach i Gminach dopełnili, w razie wyśledzenia przypadaiące od nich należności, ściągnąwszy, takowe wgotowiźnie, to iest kary Sądowéy według wskazania w uwagach wykazu, a kary Kontrawencyine do Kontrolli Skarbowéy Woiewództwa Kaliskiego kosztem dłużnych odesłać winni. O skutku zaś obowiązani są naypóźniey w dniach 30. Kommissarzom właściwych Obwodów donieść, którzy tego dopilnować i również w przeciągu tego czasu o tém Kommissyi Woiewództwa zarapportować są obowiązani; po upływie którego to terminu, śledztwo za bezskuteczne uważanem będzie, zastrzegając odpowiedzialność za szkodliwe ztąd wyniknąć mogące skutki.

w Warszawie dnia 27 Mca Listopada 1827 roku.

Radca Stanu, Prezes Kommissyi

R. REMBIELIŃSKI. Filipecki, Sekr: Jener.

Lit: A. Wykaz dłużników Kar Kontrawencyiych z mieysca teraźniejszego pobytu niewiadomych, uformowany przez Kontrollę Skarbową Woiewództwa Kaliskiego z Kwartału II. 1827 roku.

16. Piotr Marczewski, ostatnią razą zamieszkały w Królewskiey Grobli Obwodzie Wieluńskim gr: 25.

17. Miłecki były Rewizor, ostanią razą zamieszkały w Królewskiéy Grobli Obwodzie Wieluńskim Złłp: 6.  

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1838 nr 24

Rząd Gubernialnу Kaliski.

W wykonaniu reskryptu Kommissyi Rządowey Przychodowi Skarbu z daty 3 (15) Listopada r. z. Nr. 89228, podaie do publiczney wiadomości, iż na czasowo wydzierżawienie na lat 12 od 1 Czerwca 1838 r. Dóbr Rządowych i Suprymowanych z temże dniem expiruiących, odbywać się będą licytacye w biurze Rządu Gubernialnego w Kaliszu w sali ogólnych posiedzeń każdego dnia od godziny pierwszey z południa poczynaiąc w terminach i od summ za pretium fisci poniżey wyszczególnionych:

I. Dobra Rządowe.

H. Na dzień 16 (28) Lutego 1838 r.

28. Naczelna dzierżawa Ekonomii Моkrsko, w powiecie i Obwodzie Wieluńskim położone, składaiąca się z folwarku Krzyworzeka, Mokrsko Wrublewa, z Sołectwa w wsi Wrublewie z wsiów Gana z Pastkowiem Długie Krzyworzeka, Mokrsko, części Stroyce Rządowe, i Wrublewa z pustkowiem z propinacyi w tychże wsiach i na Królewskiej grobli, oraz z wolnego miewa w młynie tamże, dochód roczny dotychczasowy po potrąceniu wszelkich podatków i ciężarów gruntowych, procentów na budowle, mosty, i wydatki losowe wynosi złp. 18958 gr. - do tego dodawszy: czynsze od włościan i kolonistów po potrąceniu 10 od sta zatrudnienie się poborem złp. 1501 gr. 14. za małe polow. 1 od sta złp. 189 gr. 17. Summa do licytacyi pro pretio wynosić będzie złp. 20649 gr. 1

(…) Do ustanowienia summ od których licytacya rozpoczynać się będzie, przyjęte były następujące zasady:

a. Od summy dotychczasowey dzierżawnej potrącono podatki i ciężary gruntowe, także które w anszlagu intraty nie były potrącone, a które Skarb sam opłacał lub dzierżawcom bonifikował.

b. Dodane zaś nawzaiem dochody antelinealne które się nateraz wybieralnemi okazały,

c. Od summy netto w tym sposobie ustanowionej potrącono 5 od sta, a najwięcej 10 od sta, na budowle 5 od sta, na wszelkie losowe wypadki, 4 od sta na utrzymanie Wójta Gminy, i 1 od sta a najwięcej 2 od sta na utrzymanie w dobrym stanie mostów, dróg i drogowskazów.

d. Następnie do pozostałej summy doliczono 1 od sta na dochod za małe polowanie niemniej:

e. Dodano czynsze i dzięsięciny w gotowiznie, które dotąd wprost do Kassy Obwodowej wpływały. — Po potrąceniu od tych dochodów na korzyść dzierżawcy 5 od sta na zatrudnienie się poborem, a 5 od sta na wszelkie niedobory bez żadnej ze skarbu ewikcyi.

Tak dopiero summa ostatniego z powyższego wyrachowania wynikła, stanowi pretium od ktorego licytacya rozpoczynać się będzie; nadmienia się wszakże ze jeżeli przy bliższym rozpoznaniu na gruncie okaże się potrzeba potrącenia wyższego procentu na mosty lub wyższego nad 5 do 10 procentu na budowle, potrącenie to przy licytacyi miejsce mieć będzie.

Każdy pretendent do licytacyi przystępujący obowiązany złożyć jest na vadium 1/4 część summy pro pretio fisci ustanowionej które przez utrzymuiącego się przy licytacyi dokompletowane być musi do wysokości 1/4 części summy z licytacyi wynikły, po zatwierdzeniu zaś kontraktu utrzymujący się przy dzierżawie złożyć będzie powinien kaucyą wyrownywającą całkowitej summie dzierżawnej, niemniej potrąconym ciężarom podatkom i procentom wyżéj wyszczególnionym, bez względu czy kaucya będzie stawiona w gotowiznie, listach zastawnych lub hypoteczna, oprócz tego przystępujący do licytacyi obowiązany będzie złożyć świadectwo kwalifikacyjne postanowieniem X. N. Królewskiego z d. 24 Lutego 1818 roku przepisane, które obeymować powinno, znaiomośc gospodarstwa dobre obchodzenie się z włościanami, zamożność w inwentarzach regularną wypłatność, posiadanie funduszu w gotowiznie dwuletniej dzierżawie i kaucyi przepisanej odpowiedniego. —Swiadectwo takie kwalifikacyjne winno być wydane przez Kommissarza Obwodu, w którym pretendent iest zamieszkały, przez właściwy Rząd Gubernialny potwierdzone, inne świadectwa przyjmowane nie będą.

w Kaliszu d. 6 (18) Stycznia 1838 r.

p. o. Gubernatora Cywilnego,

Nieniewski, Z.

Sekretarz Jeneralny, Russecki, Z.

Dziennik Urzędowy Gubernii Kaliskiej 1839 nr 25

Węgierski Nadstrażnik Obiazdu 4. Wodzyński, Znanecki, Mołodecki Strażni­cy celni i Badowski Strażnik tabaczny, patrolluiąc nocy z dnia 12 na 13 b. m. i r. na posterunku Królewska Grobla zwanym zabrali niewiadomym z nazwiska oraz miejsca pobytu defraudantów 1474 funt. przędzy bawełnianej białej, i 96 funt. przędzy bawełnianej kolorowej, w zastosowaniu się przeto do przepisów Komora Celna podaie zdarzenie to do publicznej wiadomości, wzywaiąc niewiadomych właścicieli, aby się z dowodami usprawiedliwiaiącemi własności wymienionej wyżej przędzy w ciągu 4ch tygodni zgłosili, niemniej wzywa każdego ktoby o nich lub o niedostawieniu w zupełności przędzy mógł mieć wiadomość, aby ią lub Rząd Gubernialny Kaliski na piśmie bez użycia stempla zawiadomił, po upływie bowiem zakreślonego terminu process niniejszy zaocznie zadecydowany zostanie.

w Wieruszowie dnia 5/17 Czerwca 1839 roku. Komora Celna Igo Rzędu

Hilczyński. Rogowski.

Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego 1849 nr 262

ZAPOZWY EDYKTALNE.

(Ν. D. 5429) Rząd Gubernialny Warszawski.

W nocy z dnia 4 (16) na 5 (17) Czerwca r. b. strażnik celny Wincenty Rulewicz odbywając patrol na przeciw pustkowia Zadole inaczej Krajcery zwanego w, punkcie Królewska Grobla odbił dziewięć sztuk trzody chlewnej zbiegłemu defraudantowi Rząd Gubernialny wzywa niewiadomego właścicieli aby w ciągu najdalej 4-ch tygodni od daty niniejszego obwieszczenią zgłosili się do biura tutejszego Rządu Gubernialnego lub też do Rewizora Skarbowego Okręgu Wieluńskiego, w Wieluniu dla udogodnienia pochodzenia zakwestyonowanéj im trzody chlewnej w przeciwnym bowiem razie po upływie zakreślonego terminu zaocznie z takową postąpionem będzie, wzywa zarazem wszystkich posiadających wiadomość o właścicielach powyższych objektów lub o innych okolicznościach ujęciu ich towarzyszących aby objaśnień swych w terminie i miejsca powyżej wkazanych, piśmiennie albo też protokularnie na papierze zwyczajnym bez potrzeby użycia stempla, udzielić zechcieli.

w Warszawie d. 31 Paźdz. (12 List.) 1849

Gubernator Cywilny

Radca Tajny, w z. Rozwadowski.

Naczelnik Kancellaryi, Strożycki.

Gazeta Codzienna 1860 nr 183

Do pamiątkowych miejsc w historji należy jeszcze w Wieluńskiém wieś Krzyworzeka i Królewska Grobla; pierwsza, rozrzucona nad wąwozem, który widocznie był niegdyć korytem jakiejś krętej czyli Krzywej rzeki, posiada kościołek, który królowa Bona w ucieczce czy téż podróży swojéj ufundować miała, a jadąc przez granicę Szlązka ze skarbami uwiezionemi, kazała usypać dla siebie groblę na rzece Prośnie, którą Królewską nazwano i tak po dziś dzień osadę tam powstałą zowią.

Zorza 1867 nr 27

Ksiądz Wądołowski i Królewska Grobla.

Donoszą pisma, że ks. Wądołowski, proboszcz ze wsi Mokrska pod Wieluniem, przejeżdżając dnia 15 Czerwca r. b. około wielkiego stawu na osadzie zwanej Królewska Grobla nasaméj granicy Szląskiéj, spostrzegł rybaka tonącego w niezmierzonej głębinie i wołającego ratunku. Nie tracąc przeto chwili czasu, rozdziera na sobie ubranie i rzuca się z gałęzią w ręku na pomoc tonącemu. Rybak chwyta się gałęzi i ksiądz zmierza z nim ku brzegowi; lecz w połowie drogi sam także słabnie i nurza się, gdyż sznur od sieci, którym był okręcony rybak, utrudza im bardzo płynięcie. Co większa, gałąź śliska wymyka się z rąk ratującemu, a biedny rybak z gałęzią w ręku znowu tonąć zaczyna. Ks. Wądołowski mimo ogromnego znużenia daje nurka pod wodę, chwyta gałąź i znowu obaj wypływają na wierzch lecz po chwili, czując opadanie sił, sam zaczyna wołać ratunku, nie puszczając jednakże gałęzi z ręki. W tedy stojący nad brzegiem strażnik graniczny, łamie dużą gałąź olszyny, wchodzi z nią do stawu, o ile mógł najbliżej tonących, podaje drugi koniec księdzu i w ten sposób dopełnia ocalenia, które ks. Wądołowski z taką szlachetnością i wytrwałością prowadził! — Dodajemy tu, jako świadomi miejsca, że staw ten czerniejąc głębiną niezmierzoną, pochłaniającą często gęsto w sobie mniéj ostrożnie kąpiących się ludzi, dał powód do podań przesądnych: jakoby na nim często pokazywała się w południe lub wieczorem czerwona czapeczka, po którą sięgając nierozważny, tonie w przepaści,—to znowu pokazuje się jakiś chłopczyk wołający ratunku, a zimą w przyręblu rozciąga się nieruchomy rak duży, a wszystko to na znęcenie w przepaść nieostrożnego. Jest to oczywiście przesąd pochodzący z bałwochwalczych czasów u nas, wtedy bowiem wierzono w utopki i topielice, czyli złe duchy, przedzierżgającą się w różne kształty i wabiące ludzi w głębinę.

Lecz pewniejszą rzeczą jest podanie miejscowe, że Królowa Bona, matka króla Zygmunta Augusta, a żona Zygmunta Starego, chytra i przewrotna Włoszka, uciekając z ogromnemi skarbami z Polski przed 300 laty, kazała tutaj wysypać groblę śród błota i trzęsawisk dla poszóstnych swych wozów naładowanych pieniędzmi i klejnotami. Ztąd to miejscowość ta otrzymała nazwę Królewskiéj Grobli.  

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.

Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.
XIV. Obszar gminy wiejskiej Mokrsko dzieli się na gromady:

14. Wróblew, obejmującą: folw. Królewską-Groblę, wieś Wróblew, os. Wróblew-Straszaka, os. Wróblew-Karczmę.

§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 22

OBWIESZCZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dn. 31 października 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o sprostowaniu błędów, powstałych przy ogłoszeniu w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim Nr. 19 z dnia 16. IX. 1933 r. poz. 242, str. 473 rozporządzenia Wojewody Łódzkiego z dnia 16. IX. 1933 r. L. SA. II. 12/15/33 o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu wieluńskiego na gromady.

Na podstawie § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 lipca 1928 r. w sprawie dzienników wojewódzkich (Dz. U. R. P. Nr. 72, poz. 648) zarządzam co następuje:

Rozporządzenie Wojewody Łódzkiego z dnia 16. IX. 1933 r. L. SA. II. 12/15/33 o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu wieluńskiego na gromady (Łódzki Dziennik Wojewódzki Nr. 19 z dnia 16. IX. 1933 r. poz. 242, str. 473) ulega następującym zmianom:

24) w § 1 p. XIV. skreśla się słowa: „14. Wróblew, obejmującą: folw. Królewską-Groblę, wieś Wróblew, os. Wróblew-Straszaka, os. Wróblew-Karczmę", oraz „15. Wróblew Smugi, obejmującą: wieś Wróblew-Smugi, os. leśną Wróblew", a na ich miejsce umieszcza się: „14. Wróblew, obejmującą: folw. Królewską-Groblę, wieś Wróblew, os. Wróblew-Straszaka, os. Wróblew-Karczmę, wieś Wróblew - Smugi, os. leśną Wróblew", w związku z powyższem gromada Wichernik, oznaczona liczbą 16, otrzymuje liczbę 15, gromada zaś Zbęk, oznaczona liczbą 17, otrzymuje kolejną liczbę, t. j. 16.

(—) Hauke-Nowak

Wojewoda.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1937 nr 5

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 3 marca 1937 r. Nr. SPB. V. 1/1/3

w sprawie strefy nadgranicznej.

Na podstawie art. 5 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27. XII. 1927 roku o granicach Państwa (Dz. U. R. P. Nr. 117 poz. 996) po porozumieniu z władzami wojskowymi oraz celnymi zarządza się co następuje.

§ 1.

Strefa nadgraniczna obejmuje obszar leżący wzdłuż linii granicznej, do którego wchodzą następujące miejscowości i osiedla położone w powiecie wieluńskim:

3) W gminie Skomlin: Toplin, kol. Bojanów, Zadola, kol. Klasak i wieś Skomlin.

4) W gminie Mokrsko: Wróblew, wieś Kik, folw. Kik, folw. Wróblew, Smugi, Grześlaki i folwark Grobla.

§ 2.

Granicą zewnętrzną strefy nadgranicznej jest linia granicy Państwa, granicą wewnętrzną jest oznaczona w terenie linia oddzielająca obszar strefy nadgranicznej od reszty obszaru Polski i przebiegająca w powiecie wieluńskim jak następuje: Od punktu zetknięcia się wspomnianej linii, wyznaczonej w województwie poznańskim z rzeką Prosną, linia ta biegnie na przestrzeni około 700 m. dolnym biegiem rzeki, środkiem koryta, do punktu w którym rzeka Prosną styka się z gminami Bolesławiec i Chotynin, a następnie wzdłuż południowej linii granicznej gminy Bolesławiec i dalej wzdłuż południowego skraju szosy idącej z Bolesławca do Wójcina aż do punktu, gdzie szosa ta krzyżuje się z granicą gminy Dzietrzkowice; w obrębie gminy Dzietrzkowice biegnie ona wzdłuż południowego skraju szosy idącej na Wójcin - Łubnice do traktu Dzietrzkowice—Klasak, a następnie wzdłuż południowego skraju tegoż traktu do granicy gminy Skomlin. Cały odcinek wspomnianej wyżej szosy w obrębie gminy Dzietrzkowice oraz trakt na Klasak jest ze strefy nadgranicznej wyłączony. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej miejscowości: kolonię Andrzejów, wsie Łubnice i Dzietrzkowice, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianej szosy i traktu względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż wspomnianych dróg.

W gminie Skomlin linia ta w dalszym ciągu biegnie od granicy gminy Dzietrzkowice wzdłuż południowego skraju traktu Klasak—Skomlin, a następnie wzdłuż południowego skraju szosy Skomlin—Mokrsko do granicy gminy Mokrsko. Trakt Klasak—Skomlin i szosę Skomlin— Mokrsko wyłącza się ze strefy nadgranicznej. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej kolonie Klasak i wieś Skomlin, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianego traktu i szosy, względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż, wspomnianych dróg.

W gminie Mokrsko linia ta biegnie od granicy gminy Skomlin wzdłuż granicy między wsią Wróblew a kolonią Zbęk do granicy gminy Skomlin (części wschodniej) i w dalszym ciągu wzdłuż granicy gminy Mokrsko i Skomlin aż do punktu stycznego gmin Mokrsko Skomlin i Praszka.

W gminie Praszka - biegnie ona od granicy Mokrsko po linii granicznej gminy Praszka z gminą Skomlin aż do miejscowości Aleksandrów, następnie wchodzi w gminę Praszka, i biegnie w kierunku południowym wzdłuż granicy gruntów mieszkańców - folw. Kiczmachowskie, wsi Kowale, folw. Zawisna, wsi Skotnica, dociera do szosy wiodącej z Rudnik do Praszki, przecina ją i biegnie w kierunku wschodnim wzdłuż południowego skraju szosy Praszka—Rudniki—Jaworzno, aż do granicy z gminą Rudniki. Wieś Strójec włącza się do strefy nadgranicznej wraz z gruntami należącymi do mieszkańców tej wsi, bezpośrednio do niej przylegającymi.

W gminie Rudniki — granica strefy nadgranicznej biegnie w dalszym ciągu od granicy z gminą Praszka wzdłuż południowego skraju szosy wiodącej z Praszki przez Rudniki do Jaworzna aż do punktu, gdzie szosa ta przecina się z linią kolejową, wiodącą z Wielunia do Krzepic, wreszcie wzdłuż linii kolejowej Wieluń—Krzepice aż do punktu zetknięcia się z granicą powiatu częstochowskiego, po czym opuszczając linię kolejową zwraca się w kierunku południowym i biegnie na południe wspólną granicą województw łódzkiego i kieleckiego do punktu zetknięcia z korytem rzeki Piskorki, położonego na północny zachód od zachodniej krawędzi kol. Lutrowskie w gminie Kuźniczka, pow. częstochowskiego.

Miejscowości Rudniki i Jaworzno, linia kolejowa oraz cały odcinek szosy, biegnący od granicy gminy Praszka przez Rudniki od Jaworna wyłącza się ze strefy nadgranicznej.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

w. z. (—) Wendorff

Wicewojewoda.

Klasak Duży i Mały / Górzyska

Czajkowski 1783-84 r.

Klapak folwark, parafia skumlin (skomlin), dekanat rudzki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, ziemia wieluńska, własność: Bartochowski, pod. wiel.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Klawak, województwo Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Ostrzeszowski, parafia Skomlin, własność prywatna. Ilość domów 5, ludność 61, odległość od miasta obwodowego 2.

Słownik Geograficzny:

Klasak   i Klassak wielki, wś i folw., pow. wieluński, gm. i par. Skomlin, odl. 15 w. od Wielunia. Kl. wielki ma 10 dm., 60 mk., Kl. zaś 3 dm., 21 mk., folw. 1 dm., 7 mk. Kl. wielki ma drugą nazwę Górzyska.

Spis 1925:

Klasak Duży, wś, pow. wieluń, gm. Skomlin. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 23. Ludność ogółem: 152. Mężczyzn 81, kobiet 71. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 152. Podało narodowość: polską 152.

Spis 1925:

Klasak Mały, wś, pow. wieluń, gm. Skomlin. Budynki z przeznaczeniem mieszkalne 4. Ludność ogółem: 40. Mężczyzn 23, kobiet 17. Ludność wyznania rzymsko-katolickiego 40. Podało narodowość: polską 40.

Wikipedia:

Klasak Duży-wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Wikipedia:

Klasak Mały-osada w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Skomlin. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Klasak Duży. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

1915 r.

1992 r.

Gazeta Warszawska 1828 nr 130

Komornik Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego.

Podaie do publiczney wiadomości, iż dniu 20 Czerwca r. b. o godzinie 10 rano przed W. Janem Nowosielskim Rejentem Kancellaryi Ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego, w Kaliszu zamieszkałym w Kancellaryi tegoż, wydzierżawione będą przez publiczną licytacyią dobra Ożarów, i Przedmoście z przyległościami folwarkiem i Kozioł i Pustkowiem Śmiałki, w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim, oraz dobra Skomlin z przyległościami wsią Toplin, folwarkiem Klassak i folwarkiem Walenczyzna, w Powiecie Ostrzeszowskim Obwodzie Wieluńskim, a wszystkie w Woiewództwie Kaliskiem położone, każde z osobna w trzechletnią dzierżawę poczynaiąc od dnia 24 Czerwca r. b. aż do tegoż dnia 1831 roku trwać maiącą. Dobra Skomlin przynosiły trzechletniey dzierżawy 100,000 zł: Pol:; z dóbr zaś Przedmościa, opłacał dzierżawca roczney dzierżawy 5500 zł: Pol: a dobra Ożarów podług opinii Ur; Duke Kommissarza Ekonomicznego mogą przynosić roczney czystey intraty 12,057 zł: 3 gr.

W Kaliszu dnia 9 Maia 1828 r.

J. Słowikowski.

Echo Łódzkie 1929 wrzesień

42 tuziny brzytew usiłował przenieść przez zieloną granicę przemytnik.

Łódź. 19 września. Ubiegłej nocy posterunkowy straży granicznej komisariatu Dzietrzkowiec patrolujący odcinek graniczny w pobliżu wsi Klassak, gminy Skomlin, w powiecie wieluńskim ujrzał dwóch osobników usiłujących przekroczyć granicę z przemytem.

Na widok strażnika granicznego, osobnicy owi rzucili się do ucieczki. W czasie pościgu strażnik strzelił, raniąc jednego z uciekających w brzuch, widząc

los kolegi drugi przemytnik rzuciwszy dużą paczkę przyśpieszył kroku i zdołał zbiec.

Rannym okazał się 30 letni Antoni Majchrowski, zamieszkały w Wieluniu na Bugaju.

Przewieziono go do szpitala gdzie walczy ze śmiercią.

Przemyt zawierał 42 tuziny brzytew i 8 tuzinów noży i widelcy łącznej wartości przeszło 2000 złotych.

 

Goniec Sieradzki 1929 nr 213

— (w) Ciężkie postrzelenie przemytnika. W nocy 11 bm. w pobliżu granicznej wsi Klassak gm. Skomlin został ciężko postrzelony przez strażnika granicznego Komisariatu Dzietrzkowice, nieznany przemytnik lat około 30 bez żadnych dokumentów który podał że jest z Wielunia.
W chwili pościgu jak stwierdził strażnik graniczny, przemytników było dwóch, lecz jeden zdołał zbiedz.
Przemytnicy posiadali każdy po paczce przemytu w których znajdowało się: 42 tuzinów brzytw i 8 tuzinów noży i widelcy, wartości 2.100 zł.
Pierwszej pomocy ciężko rannemu udzielił lekarz z Bolesławca Kokowski, który też rannego odstawił swoim samochodem do szpitala WW. Świętych w Wieluniu gdzie zawezwany lekarz szpitalny L. Wagner, przystąpił niezwłocznie do ciężkiej operacji wyjęcia kuli, która głęboko tkwiła w wnętrznościach ciężko rannego, a która spowodowała w wielu miejscach przebicie kiszek.
Jak ustaliło śledztwo policyjne postrzelonym przemytnikiem jest Antoni Majchrowski, zamieszkały w Wieluniu na Bugaju.
Majchrowski w stanie bardzo groźnym walczy ze śmiercią.
Jest to bardzo przykre że znajduje się jeszcze wiele ludzi, którzy w chęci łatwego intratnego zarobku, narażają swe życie, ażeby dać poważne zyski tym, którzy handlują towarem z ominięciem cła i podrywają tym samem przemysł swojski.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1933 nr 19

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 16 września 1933 r. L. SA. II. 12/15/33

o podziale obszaru gmin wiejskich powiatu Wieluńskiego na gromady.

Po zasiągnięciu opinij rad gminnych i wydziału powiatowego zgodnie z uchwałą Wydziału Wojewódzkiego z dnia 15 września 1933 r. na podstawie art. 107 ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego z dnia 23. III. 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294) postanawiam co następuje:

§ 1.

XX. Obszar gminy wiejskiej Skomlin dzieli się na gromady:

7. Skomlin, obejmującą: kol. Bolkowszczyznę, kol. Chmielniki wieś Klasak-Mały, wieś Klasak-Duży, kol. Karw, kol. Olszynę, os. Presiówkę, wieś Skomlin, kol. Skomlinek, folw. Skomlin.

§2.
Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Staroście Powiatowemu Wieluńskiemu.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.
(-) Hauke - Nowak
Wojewoda.

Obwieszczenia Publiczne 1936 nr 43

Wydział hipoteczny przy sądzie okręgowym w Kaliszu, I sekcja obwieszcza, że otwarte zostały postępowania spadkowe po zmarłych:

2) Marcelim Fojterze, właścicielu 4 dzies. 240 sążni z folwarku Klassak, powiatu wieluńskiego;

Termin zamknięcia tych postępowań spadkowych wyznaczony zo­stał na dzień 7 grudnia 1936 roku.

W powołanym terminie osoby zainteresowane winne zgłosić swoje prawa w powyżej wskazanym wydziale hipotecznym pod skutkami prekluzji.

Łódzki Dziennik Urzędowy 1937 nr 5

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY ŁÓDZKIEGO

z dnia 3 marca 1937 r. Nr. SPB. V. 1/1/3

w sprawie strefy nadgranicznej.

Na podstawie art. 5 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27. XII. 1927 roku o granicach Państwa (Dz. U. R. P. Nr. 117 poz. 996) po porozumieniu z władzami wojskowymi oraz celnymi zarządza się co następuje.

§ 1.

Strefa nadgraniczna obejmuje obszar leżący wzdłuż linii granicznej, do którego wchodzą następujące miejscowości i osiedla położone w powiecie wieluńskim:

3) W gminie Skomlin: Toplin, kol. Bojanów, Zadola, kol. Klasak i wieś Skomlin.

4) W gminie Mokrsko: Wróblew, wieś Kik, folw. Kik, folw. Wróblew, Smugi, Grześlaki i folwark Grobla.

§ 2.

Granicą zewnętrzną strefy nadgranicznej jest linia granicy Państwa, granicą wewnętrzną jest oznaczona w terenie linia oddzielająca obszar strefy nadgranicznej od reszty obszaru Polski i przebiegająca w powiecie wieluńskim jak następuje: Od punktu zetknięcia się wspomnianej linii, wyznaczonej w województwie poznańskim z rzeką Prosną, linia ta biegnie na przestrzeni około 700 m. dolnym biegiem rzeki, środkiem koryta, do punktu w którym rzeka Prosną styka się z gminami Bolesławiec i Chotynin, a następnie wzdłuż południowej linii granicznej gminy Bolesławiec i dalej wzdłuż południowego skraju szosy idącej z Bolesławca do Wójcina aż do punktu, gdzie szosa ta krzyżuje się z granicą gminy Dzietrzkowice; w obrębie gminy Dzietrzkowice biegnie ona wzdłuż południowego skraju szosy idącej na Wójcin - Łubnice do traktu Dzietrzkowice—Klasak, a następnie wzdłuż południowego skraju tegoż traktu do granicy gminy Skomlin. Cały odcinek wspomnianej wyżej szosy w obrębie gminy Dzietrzkowice oraz trakt na Klasak jest ze strefy nadgranicznej wyłączony. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej miejscowości: kolonię Andrzejów, wsie Łubnice i Dzietrzkowice, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianej szosy i traktu względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż wspomnianych dróg.

W gminie Skomlin linia ta w dalszym ciągu biegnie od granicy gminy Dzietrzkowice wzdłuż południowego skraju traktu Klasak—Skomlin, a następnie wzdłuż południowego skraju szosy Skomlin—Mokrsko do granicy gminy Mokrsko. Trakt Klasak—Skomlin i szosę Skomlin— Mokrsko wyłącza się ze strefy nadgranicznej. Włącza się natomiast do strefy nadgranicznej kolonie Klasak i wieś Skomlin, oraz te wszystkie zagrody znajdujące się obecnie na północ od wspomnianego traktu i szosy, względnie w przyszłości powstałe, a leżące w pasie 100 metrów szerokim biegnącym wzdłuż, wspomnianych dróg.

W gminie Mokrsko linia ta biegnie od granicy gminy Skomlin wzdłuż granicy między wsią Wróblew a kolonią Zbęk do granicy gminy Skomlin (części wschodniej) i w dalszym ciągu wzdłuż granicy gminy Mokrsko i Skomlin aż do punktu stycznego gmin Mokrsko Skomlin i Praszka.

W gminie Praszka - biegnie ona od granicy Mokrsko po linii granicznej gminy Praszka z gminą Skomlin aż do miejscowości Aleksandrów, następnie wchodzi w gminę Praszka, i biegnie w kierunku południowym wzdłuż granicy gruntów mieszkańców - folw. Kiczmachowskie, wsi Kowale, folw. Zawisna, wsi Skotnica, dociera do szosy wiodącej z Rudnik do Praszki, przecina ją i biegnie w kierunku wschodnim wzdłuż południowego skraju szosy Praszka—Rudniki—Jaworzno, aż do granicy z gminą Rudniki. Wieś Strójec włącza się do strefy nadgranicznej wraz z gruntami należącymi do mieszkańców tej wsi, bezpośrednio do niej przylegającymi.

W gminie Rudniki — granica strefy nadgranicznej biegnie w dalszym ciągu od granicy z gminą Praszka wzdłuż południowego skraju szosy wiodącej z Praszki przez Rudniki do Jaworzna aż do punktu, gdzie szosa ta przecina się z linią kolejową, wiodącą z Wielunia do Krzepic, wreszcie wzdłuż linii kolejowej Wieluń—Krzepice aż do punktu zetknięcia się z granicą powiatu częstochowskiego, po czym opuszczając linię kolejową zwraca się w kierunku południowym i biegnie na południe wspólną granicą województw łódzkiego i kieleckiego do punktu zetknięcia z korytem rzeki Piskorki, położonego na północny zachód od zachodniej krawędzi kol. Lutrowskie w gminie Kuźniczka, pow. częstochowskiego.

Miejscowości Rudniki i Jaworzno, linia kolejowa oraz cały odcinek szosy, biegnący od granicy gminy Praszka przez Rudniki od Jaworna wyłącza się ze strefy nadgranicznej.

§ 3.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Łódzkim Dzienniku Wojewódzkim.

Wojewoda:

w. z. (—) Wendorff

Wicewojewoda.

 

Głos Chłopski 1948 nr 171 

Czytelnicy piszą
Gromada Klasak chce mieć szkołę
W naszej gromadzie znajduje się 45 dzieci, a najbliższa szkoła w Skomlinie jest od naszej wioski odległa o 4 i pół km. Rozumiemy dobrze, że nie sposób założyć dla nas specjalną szkołę, ale może by się dało zorganizować dla kilku sąsiednich gromad należących do gminy Dzierzkowice i gm. Skomlin wspólną
szkolę w jakimś punkcie centralnym. Prosimy bardzo odpowiednie czynniki, by rozpatrzyły naszą prośbę, gdyż duży procent naszych dzieci, zwłaszcza młodszych nie uczęszcza w ogóle do szkoły, szczególnie ze względu na zbyt daleką drogę.
Mieszkaniec wsi Klasak. 

Głos Chłopski 1948 nr 315 

Śladem naszych artykułów
Klasak
narazie nie będzie mieć szkoły
„Głos Chłopski" zamieścił w swoim Czasie list Czytelnika, w którym poruszył zagadnienie zorganizowania szkoły we wsi Klasak.
Otóż jak nas informuje Kuratorium szkolne, wieś Klasak, która jest odległa od Skomlina (wieś gdzie znajduje się szkoła zbiorcza) o 3 km., posiada zaledwie 21 dzieci, stąd jasne, że nie może być mowy o zorganizowaniu oddzielnej szkoły.
Warto natomiast pomyśleć o dowożeniu dzieci ze wsi Klasak do Skomlina w okresie jesienno-zimowym.