Ozdarcie, pustkowie w dobrach Osjaków, leżące prawdopodobnie w gminie Osjaków, nie odnalezione na mapach.
Tabella miast, wsi, osad
Królestwa Polskiego 1827 r.
Ozdarcica, województwo
Kaliskie, obwód Wieluński, powiat Wieluński, parafia Osiaków,
własność prywatna. Ilość domów 1, ludność 6, odległość od
miasta obwodowego 2.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1848 nr 226
(N. D. 5167) Pisarz Trybunału
Cywilnego I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.
Dobra ziemskie Osiaków, składające
się z wsi czyli osady Osiaków (pod względem praw Skarbowych do
Rzędu miast, a pod względem przepisów Administracyjno Policyjnych,
do Rzędu Gmin Wiejskich zaliczonej), z folwarku Dembina, z folwarku
Felinów dawniej Grodek zwanego, z pustkowiow Jednodzierz, Lesiska,
Ozdarcia i Karszewy zwanych, z przyległościami stanowiące jedną
całośc w gminie Osiaków Okręgu i Powiecie Wieluńskim Gubernii
Warszawskiej położone, Emanuela Madalińskiego w folwarku Dembina
mieszkającego, własne, protokułem Józefa Sikorskiego Komornika
Trybunału w dniach 16 (28) i 17 (29) Sierpnia 1848 r. sporządzonym,
na rzecz Stanisława Szuberskiego Rewizora Skarbowego w mieście
Powiatowym Kutnie Gubernii Warszawskiej mieszkającego, zamieszkanie
prawne u Antoniego Ruszkowskiego Patrona Trybunału w Kaliszu
mieszkającego obrane mającego, z inwentarzami i porządkami
gruntowemi na przedaż publiczną w drodze przymuszonego
wywłaszczenia odbyć się mającą zajęte zostały.
Rozległość dóbr tych z
przyległościami uważając sposobem przybliżonym być może
następna a w szczególności:
I. Folwark Dembina
1. Plac pod zabudowaniami dworskiemi
wraz z ogrodami, dziedzieńcem i podwórzami obejmują około morg 8.
2. Grunta orne klassy III IV i V do
tegoż folwarku należne morg 160.
II. Wsi Osiaków z pustkowiami.
1. Place pod zabudowaniami włościan z
placem pod zabudowaniami folwarcznemi oraz podwórze, ogrody i tak
zwany rynek morg 24.
2. Grunta dominialne klassy III IV V i
VI na teritorium osady Osiaków morg 256.
3. Grunta włościańskie takiejże
klassy morg 150.
4. Łąki dominialne łącznie z łąkami
do folwarku Dembina należącemi morg 76.
5. Łąki włościańskie morg 22.
6. Place pod zabudowaniami i ogrody do
proboszcza należne morg 5.
7. Grunta orne do tegoż probostwa
należne morg 45.
8. Łąki Proboszczowskie morg 6.
9. Place pod zabudowaniami młynarza i
ogrody około morg 1 pr. 150.
10. Grunta orne młynarskie mórg 26.
11. Łąki młynarskie morg 3.
12. Вory i lasy do zajętych dóbr
należne morg 460.
III. Folwarki Felinów.
1. Place pod zabudowaniami folwarku,
podwórze i ogrody morg 2.
2. Grunta orne klassy III. IV. V. i VI.
morg 56.
3. Łąki morg 10.
4. Drogi, trakty, rowy, piaski,
nieużytki, pastwiska, wody, rzeka Warta w zajętych dobrach
Osiakowie z przyległościami morgów 200.
5. Zagajniki założone na gruntach i
łąkach do pustkowiów należących morg 45.
Ogół całej rozległości może
wynosić morg 1555 pr. 150.
Czyli około włók 51 morg 25 prętów
kwadratowych 150 miary Nowo-polskiej.
W osadzie Osiaków i pustkowiach jest
zagrodników 23 to jest: 1, Marcin Jasicki; 2, Michał Pietrasiak; 3,
Antoni Kustrzycki; 4, Mateusz Pietrasiaki; 5, Marcin Wątpięl; 6,
Szymon Balkowski: 7, Szymon Ochej; 8, Maciej Jasicki; 9, Jan
Biegański; 10, Michał Domagała; 11, Stanisław Polan: 12. Piotr
Domagała; 13, Jakób Relecki; 14, Józef Lebioda 15, Jakób
Kubiaczyk; 16, Antoni Walęciak 17, Ludwik Felisiak; 18, Błażej
Nowak; 19, Grzegorz Garus; 20, Jan Krzymiński; 21, Marcin
Jastrzębski, którzy robią pańskiego w tydzień po dni trzy
ręczno, a w czasie żniw po dni pięć, oddają dworowi po cztery
kapłony i po 15 sztuk jaj, i płacą corocznie po kop. 10, zaś
dwóch Grzegorz Jabłoński i Błażéj Graczyk robią pańskiego po
dni trzy ręczno, oprócz tego do żadnych innych powinności, danin
i opłat nie są obowiązani:
Chałupników robiących po dniu jednym
w tydzień z mieszkania jest czterech.
W dobrach Osiakowie są następni
czynszownicy, a w szczególności.
W osadzie Osiaków.
1. SS-rowie Macieja i Maryanny małżon.
Królikowskich, z młyna wodnego z roli i łąki posiadanych prawem
wieczystéj dzierżawy płacą rocznie dworowi czynszu stałego rubli
srebrem 105, oraz uskuteczniają bez płatnie brania miarki mlewo
dworowi, lecz młyn od paru lat zgorzał i dotąd nowo nie jest
wystawiony.
Czynszownicy niestali.
W osadzie Osiaków.
1, Tomasz Biegański; 2, Aron Wetzler;
3, Szmul Szuszek; 4, Karol Dąbkiewicz; 5, Jankiel Kalma; 6, Mosiek
Kalma; 7, Hersz Harhut; 8, Szmul Cendrowicz; 9, Marcin Łuczak; 10,
Szmul Hendla; 11, Izrael Aba; 12, Abraham Cendrowicz; 13, Mortka
Pelta; 14, Fajbuś Flaszek; l5, Lewek Cendrewicz; 16, Lewek
Jakubowicz; 17, Kasper Terczyński oraz 18, Szlama Fawlowicz
dzierżawca mostowego w folwarku Dembina mieszkający.
Dobra zajęte Osiaków z
przyległościami obecnie znajdują się w posiadaniu samego
dziedzica Emanuela Madalińskiego. W zajętych dobrach są budowle:
I. W folwarku Dembina.
Dwór z przystawką murowany, kuchnia,
chlewiki i kurniki, psiarnia, gorzelnia i browar, drwalnia, wolarnia,
stajnie, chlewiki i sieczkarnia, obory, spichrz oraz cztery domy
mieszkalne z drzewa budowane, niemniej stajnia wjezdna, zaś lamus i
sklep murowane, a trzy stodoły w słupy chrustem wyplatane i szopa w
słupy z drzewa.
II. W osadzie Osiaków.
Domów mieszkalnych z drzewa budowanych
31, austerya z stajnią wjezdną murowana, szkoła żydowska, tudzież
dwa domy murowane, a jeden w pruski mur, przy których domach tak
drewnianych jak i murowanych są oborki i stodoły z drzewa budowane,
również owczarnia dominialna murowana.
W osadzie Osiaków jest kościół
parafialny murowany, dzwonnica z drzewa — Zabudowania
Proboszczowskie: cztery domy z drzewa z oborkami i stodołami, z
zabudowań młynarze jest tylko dom mieszkalny oborka i stodoła z
drzewa budowane.
Na folwarku Felinów znajdują się
budynki:
Dom folwarczny, stodoła, obora, dwa
zręby z chałupy i obory,—oraz dom mieszkalny włościański,
wszystko z drzewa budowane.
Na pustkowiu Jednodzierz: dom
mieszkalny z obórką.
Na pustkowiu Lesisko: dwa domy
mieszkalne i stodoła.
Na pustkowiu Ozdarcie: dom mieszkalny i
oborka, — nakoniec.
Na pustkowiu Karczowo: dom mieszkalny,
stodoła i obórka z drzewa budowane.
Inwentarz do gruntu przywiązany jest:
1. Koni fornalskich sztuk 16. 2 Wołów
ratajskich sztuk 30. 3 Krów dojnych sztuk 30. 4. Jałowizny sztuk
16. 5. Źrebaków sztuk 4. 6. Owiec sztuk 500.
Porządki gospodarskie.
Wozów kutych cztery, pługów z
żelazami dziesięć radeł z żelazami cztery, bron ośm sztuk, beli
do kartofli ośm.
Porządki w gorzelni.
Maszyna lanego, wanień dwanaście i
młynek jeden.
W browarze.
Kocioł miedziany, dwie kadzie i
kilsztok.
W zajętych dobrach żadnych fabryk ,
ani zakładów przemysłowych niemasz, jest tylko browar i gorzelnia.
W osadzie Osiaków odbywają się
jarmarki, a jak wyżej nadmienione osada ta zaliczoną jest pod
względem przepisów i dochodów skarbowych do rzędu miast i jest
łącznie z folwarkiem Dembina podciągniętą pod opłat konsumcyjną
na rzecz Skarbu od wyrobionych i sprowadzonych trunków, z dzierżawy
tej którą ma sam Dziedzic Madaliński płaci rocznie rs. 300.
Sprzedaż dóbr tych Osiaków z
przyległośсiami, odbędzie na Audyencyi Publicznéj Trybunału
Cywilnego Pierwszej Instancji Gubernii Warszawskiej w Kaliszu, w
miejscu zwykłych posiedzeń tegoż Trybunału.
Obszerniejsze opisanie dóbr tych,
obejmuje akt zajęcia, któren u Antoniego Ruszkowskiego Patrona
przedaż popierającego przejrzeć można. Zaś zbiór objaśnień i
warunki licytacyjne przejrzane być mogą w biórze Pisarza Trybunału
Gubernii Warszawskiej w Kaliszu.
Powołany akt zajęcia doręczony
został Emanuelowi Madalińskiemu dłużnikowi, oraz ustanowionemu
dozorcy i Wójtowi Gminy Osiaków w trzech kopiach w dniu 17 (29)
Sierpnia 1848 roku, zaś Hilaremu Siennickiemu Pisarzowi Sądu Pokoju
Okręgu Wieluńskiego w dniu 25 Sierpnia (6 Września) 1848 roku. Do
księgi wieczystej dóbr Osiakowa wniesiony w dniu 9 (21) Września
1848 r. a wreszcie w księdze zaregestrowań Pisarza Trybunału
Cywilnego Gubernii Warszawskiej w Kaliszu dnia 16 (28) Września 1848
r. wpisany i zaregestrowany.
Pierwszą publikacya zbioru objaśnień
i warunków o przedaży, na publicznej Audyencyi Trybunału Cywilnego
Pierwszej Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu w dniu 2 (14)
Listopada 1848 r. o godzinie 10 z rana nastąpi.
w Kaliszu d. 18 (30) Września 1848 r.
Józef Migorski.