Inwentarz Zelgoszcz (1841)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego z Warty z roku 1841, nr aktu 158. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Zelgoszcz na Mapie Kwatermistrzowskiej

W czerwcy 1841 roku dziedzice dóbr Zelgoszczy Franciszek i Salomea z Kossowskich małżonkowie Nassalscy wezwali do siebie Rejenta Powiatu Wartskiego Wawrzyńca Janczewskiego aby ten opisał stan dóbr Zelgoszczy znajdujących się w dzierżawnej possesji Antoniego i Marianny z Wierzchlejskich Zakrzewskich.

Zabudowania dworskie.
Na dachach, które są słomiane nie znać ich reparacyi, którey szczególnie co do kalonek potrzebują a mianowicie dach na kurnikach.
Gorzelnia- nie zupełnie wykończona na jednej wannie brakuje jednej żelaznej obręczy - ze strony possesorki przedstawiono, że ta użyta została na obręcze do pomp. Drybusy dwa do robienia piwa, które były rozsypane są teraz zestawione i pobite obręczami. Na całej izbie gorzelney i na mielcuchu są posowy. W mieszkaniu gorzelanego są wszystkie drzwi i okna.
U kurników pod pozycyą dwunastą w opisie umieszczonych brakuje trzech wrzeciądzy.
W sklepie u drzwi wchodowych brakuje części futra z hakami i jednej zawiasy.
Płotu brakuje przy ogrodzie za gorzelnią.
W. Zakrzewski oświadczył, że zrzyny z niego użył na posowę w gorzelni a płaty do reparacyi płotu koło ogrodu włoskiego.
W kurniku na indyki pod Nr. 18 nie ma drzwi z zawiasami i wrzeciądzem a z posowy są tylko dwa zrzyny.
U studni niema żurawia i wiadra.
W okolniku stodolnym brakuje bramy i wrot.

W zabudowaniach włościańskich.
Dachy są w złym stanie i nie znać reparacyi. Drzewo rznięte, tarcice i blachy podaje W. Zakrzewski że użył do gorzelni a włościanie zaświadczyli, że nic ze strony possesora za granicę nie zostało wywiezione i że wzięte do Gostkowa sztuk dziesięć blochów odwiezione.

Pominięty został przeze mnie opis obsiewów na folwarku Światonia i folwarku Zelgoszcz.