-->

wtorek, 7 lipca 2020

Inwentarz Gawłowice (1835)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego z Warty z roku 1835, nr aktu 141. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 Fragment dóbr Gawłowice na mapie Leona Szymańskiego z 1878 roku.

"Działo się we wsi Gawłowicach w domu dworskim, w Powiecie Wartskim, Województwie Kaliskiem, dnia pierwszego sierpnia / dwudziestego lipca tysiąc ośmset trzydziestego piątego roku"
Przed Rejentem Kancelarji Powiatu Wartskiego w Województwie Kaliskim, w Królestwie Polskim stawili się dziedzic Gawłowic Anastazy Dzierożyński (Podsędek Powiatu Wartskiego) i dzierżawcy tych dóbr Jan Schmidt razem z Marianną z Majerowiczów Ludwika Milewskiego rozwiedzioną małżonką. Strony zażądały od Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego spisania stanu dóbr oddanych w dzierżawę na okres czterech lat.


1. Co się tyczy zabudowań dworskich.

-a, Dom mieszkalny, stary, drewniany, gliną z obu stron obrzucony, pod gontami, komin jeden lepiony, a drugi murowany, dom ten zdatny iest do użytku, wewnątrz we wszystkich szczegółach w dobrym stanie, na zreparowanie nad nim dachu deklaruje dziedzic dadź dzierżawiącym dwadzieścia do trzydziestu kop szkudeł, czyni się tu wzmianka iż W. Dzierożyński zostawia do użytku dzierżawiących na gruncie Barometr.
-b, Gorzelnia i Browar, pod jednym dachem nowe, z bali rzniętych pod gontami, budynek ten we wszystkich szczegółach iest w zupełnie dobrym stanie. Przed browarem exystuje studnia, lecz że nie iest w dogodnem mieyscu, na co się obiedwie strony zgadzaią, zezwala więc dziedzic na wystawienie studni przy stayniach w mieyscu przez siebie oznaczonem i deklaruje ponieść wydatki ztąd wynikłe, dzierżawiący zaś obowiązuie się doglądać przyzwoitego teyże studni wystawienia. Studnia ta według układu stron ma bydź pod dachem  i na około jey brak? danych.
-c, Drewnik przy gorzelni z bali starych w słupy pod słomą, w dobrym stanie.
-d, Wiązanie z ryglówki na Suszarnię, na jey dokończenie dziedzic deklaruje dadź wszelki materyał, a dzierżawiący zwieźć materyały, dadź robotnika i zapłacić maystrów.
-e, Staynie i Lamus pod jednym dachem z bali pod słomą, budynek ten całkiem nowy: na wierzchu jego szpichrz iest urządzony, a przy drzwiach tego znayduje się jeden zamek.
-f, Obora i owczarnia pod jednym dachem z bali rzniętych, dach słomiany, pobudynek ten iest nowy i w zupełnie dobrym stanie nie ma jednakże nad nim żadnego pokładu, obora nie iest wybrukowana dla czego dziedzic upoważnia dzierżawiących do jey wybrukownia na koszt jego, wyiąwszy zwózkę kamieni, które dzierżawiący na siebie przyjmuią.
-g, Stodoła o dwóch klepiskach od dołu w jedney trzeciey części z bali w sochy, a daley do góry w lepiankę, dach słomiany, wrota na żelaznych zawiasach z zamkami. Pobudynek ten iest w zupełnie dobrym stanie.
-h, Za stodołą znayduje się Szopa na skład zboża.
-i, Owczarnia z bali pod słomą, pochylona i zastrzałami podparta, stara, wewnątrz nie ma pokładu.
-k, Kurniki i Chlewiki z bali rzniętych pod słomą, nad całemi temi kurnikami i chlewikami iest pokład z tarcic. W ogólności pobudynek ten iest w dobrym stanie.
-l, na około dziedzińca dworskiego i od stajen na wieś znayduje się Ogrodzenie z płatów, które iest w dobrym stanie.

2. Zabudowania wieyskie.
a, Chałup włościańskich iest ośmnaście, a mianowicie,  pod Nm policyinym drugim dwojaki stare w średnim stanie,pod N. trzecim dwojaki także stare, pod Nm czwartym dwojaki stare grożące upadkiem z dwoma chlewikami, pod N. piątym chałupa stara, także grożąca upadkiem, pod N. szóstym chałupa w dobrym stanie z chlewikami, pod N. siódmym dwojaki w dobrym stanie z obórką, pod N. ósmym chałupa z oborką w dobrym stanie, pod N. dziewiątym chałupa z bali w dobrym stanie, pod N. dziesiątym dwojaki spustoszałe z chlewikami, pod N. jedynastym dwojaki w dobrym stanie, pod N. dwunastym czworaki w złym stanie, pod N. trzynastym chałupa w dobrym stanie, pod N. czternastym dwojaki w dobrym stanie, pod N. piętnastym chałupa spustoszała i nie zamieszkana, pod N. szesnastym dom pod szkudłami w dobrym stanie w którym mieszkał kowal, przy tey chałupie stoi Kuźnia pod szkudłami i kominem murowanym (narzędzia kowalskie dominialne są następuiące: kowadło, szparągi, szrubstak, młot i cztery kleszczy, goździownica, miech kowalski zdezelowany i tylko ramy dobre), pod N. siedmnastym chałupa z chlewikami w średnim stanie, pod N. ośmnastym chałupa z chlewikami w średnim stanie, pod N. dziewiętnastym dwojaki nowe z bali rzniętych w węgieł, dach słomiany, komin murowany, wewnątrz podłogi i posowy z tarcic.
-b, Stodół włościańskich w ogóle iest siedm, z których jedno w dobrym, trzy w średnim, a trzy zupełnie w złym stanie. Pod N. dwudziestym w odległości ode wsi Gawłowic stay siedm ku wsi Poniatowu stoi dom będący  w dobrym stanie, zamieszkały przez młynarza Jana Wieczorkiewicza i stodołka dla tegoż młynarza także w dobrym stanie. Następnie Wiatrak, który iest w zupełnie dobrym stanie. Podług podania rzeczonego młynarza Wieczorkiewicza są na wiatraku tym dwie liny dworskie do użytku zdatne, jedna dwadzieścia cztery, druga dwadzieścia łokci długie.
Pod N. policyinym dwadzieścia jeden na trakcie z Warty do Goszczonowa idącym w odległości stay dwunastu ode wsi stoi Gościniec Janek zwany, zupełnie nowy, postawiony z bali rzniętych, dach słomiany, podłogi i posowy z tarcic, komin dotąd iest lepiony, dla czego dziedzic upoważnia dzierżawiących do postawiena murowanego jego kosztem oprócz zwózki materyałów, do czego się ciż dzierżawiący obowiązuią. Przy tymże Gościńcu chcąc dziedzic mieć wystawioną staynię, obowiązuie dzierżawiących do postawienia tey z jego materyałów i przyrzeka zapłacić maystrów, a dzierżawiący deklaruią zwieźć bezpłatnie materyały gruntowe na takową i doyrzeć żeby była postawioną jak należy. W przyległości Gościńca Janek znayduie się Piec z cegły do wypalania cegły, a nad tym nowa Szopa szkudłami pokryta.
Gdy na territorium dóbr Gawłowic znayduią się przysposobione materyały budowlane to iest drzewa i cegła wypalona, przeto dzierżawiący nad takowemi już wygotowanemi, i w ogólności nad wszelkiemi materyałami mieć dozór przyrzekaią.

3. Miedź gorzelniana i browarna oraz statki w obu tych fabrykach.
a, maszyna Lunego sześciobeczkowa kompletna.
b, garniec do gotowania kartofli z wężem.
c, kocioł do warzenia piwa nowy.
d, wanien pułsztukowych pięć z obręczami żelaznemi po dwa na każdey.
e, rezerwator na robotę i pompę.
f, ogrzewacz.
g, parówka.
h, dwie rurnice, wszystkie sztuki? z obręczami żelaznemi po dwa na każdey.
i, młynek do mielenia kartofli.
W Browarze
k, trzy kadzie.
l, dwie wanienek.
m, sądków ośmigarcowych cztery.
n, beczek czterdziestogarcowych dziesięć.
o, oxeftów* nowych ośmdziesiąt garcowych pięć.
p, garniec do mierzenia miedziany.
q, pompa w gorzelni w dobrym stanie.
Oświadczaią wyraźnie dzierżawiący iż powyższą miedź i statki w dobrym stanie i wcale nie uszkodzone odebrali i że przeto również w dobrym stanie i bez żadnego uszkodzenia oddać dziedzcowi przy expiracyi dzierżawy obowiązuia się.

Następnie spisano inwentarze gruntowe, liczbę włościan, ich powinności i załogi dworskie oraz zasiewy dworskie. Te punkty nie przepisywałem


* Okseft, wielka beczka na wino lub inne ciecze, zawierająca od 200 — 240 kwart.(M. ARCTA SŁOWNICZEK WYRAZÓW OBCYCH)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz