-->

środa, 17 stycznia 2018

Inwentarz wsi Świerczów (1832)



Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał i udostępnił do publikacji Jakub Jurek.

Działo się na gruncie wsi Świerczowa powiatu sieradzkiego dnia trzydziestego lipca roku tysiąc osiemset trzydziestego drugiego.
Rejent powiatu sieradzkiego Wwtwa? kaliskiego niżej podpisany w Sieradzu z urzędu zamieszkały, tu na rządanie urodzonego Jana Szreniawa Borzysławskiego teraźniejszego dzierżawcy trzechletniego dóbr Świerczowa do opisu stanu tychże dóbr przybyły wskutek warunków dnia piętnastego maja roku bieżącego następionych wezwał dziś na? jutro WW. Franciszka Kaczkowskiego extrahenta i Jana Domanieskiego podobnież pełnomocnika sukcesorów niegdy JW. Xawerego Turskiego stolnika, jako dziedziców majętności Widawskiej lecz że nie przybyli, przeto rejent nazajutrz? o godzinie ósmej w przytomności tegoż ur. Jana Borzysławskiego dzierżawcy i dwóch świadków Macieja Bobra zagrodnika i sołtysa oraz Kazimierza Kowalskiego półrolnika, w Świerczowie zamieszkałych, przystąpił do opisu stanu dóbr Świerczowa jak następuje.
Budynki dworskie.

1. Dwór z drzewa kostkowego stary w ziemię wklęsły. Komin murowany, dach w połowie pod gontami stary, przynajmniej w jednej trzeciej części potrzebuje nowego, w drugiej połowie pod snopkami, mający trzy pokoje, garderobę, schowanie i komorę, z której schody na górę. W pokojach podłogi i posowy z tarcic, okna szklane, w których są zawiaski i szkobelki po części przegniłe, szyb pięć pęknionych, jedna wybita. Kominki dwa szafiaste, jeden moskiewski, piec polski, a drugi okrągły. Drzwi wszystkie na zawiasach żelaznych z hakami, szkoblami, u dwojgu są zamki bez kluczy, z antabkami, u dwojga wrzeciądze ze szkoblami. Sieczne? drzwi zbijane? goździami z klamką żelazną i hakiem
2. Folwark z surówki, komin murowany, dach słomiany z kalowką? złą izby trzy, komora jedna. Drzwi na zawiasach, ściana z tyłu i z pół boku waląca się jako z gliny i okopu dobrego nie mająca. Okna zwyczajnie poprzetrącane.
3. Studnia dość głęboka z cembrzyną złą, przy niej koryto, słup dębowy z żurawiem, drągiem i wiadrem starym okutym.
4. Stajnie dwie z wozownią bardzo stare, pochylone, mające drzwi dwoje i wrota stare na biegunach z dziurami, nowych potrzeba, u jednych wrzeciądz z szkoblami. Dach słomiany stary z kalonką? nowo przez dzierżawcę teraz daną, żłoby trzy, drabki? dobre trzy, podłoge jedne, pokłady z żerdzi, ale niecałe.
5. Na boku przystawione 2. chlewiki na trzodę z dylików łupanych? starych i nowych, dach słomiany, drzwiczek dwoje.
6. Owczarnia z drzewa rżniętego, bardzo stara, pochylona, przyciesi z gruntu złe, dach słomiany stary zły, wrota i drzwi stare złe, popodpierana wewnątrz i zewnątrz, grozi obaleniem. Połasiu? trochę z żerdzi.
7. Spichlerz z drzewa rżniętego, mający dach słomiany bez kalowki?, w szczycie brakuje drzwi. Wchodząc drzwi na zawiasach? hakach z wrzeciądzem kręconym, szkoblami, zamkiem i kluczem, w szrodku przegrody i schody na górę bez drzwi.
8. Stodoła z drzewa rżniętego stara, o dachu słomianym, mająca dwa samsieki, komorkę na sieczkę, drzwi z wrzeciądzem, szkoblami.
9. Stodoła druga stara, mająca dach słomiany stary, wrota na biegunach z wrzeciądzem i szkoblami.
10. Stodoła trzecia z drzewa rżniętego stara, z dachem słomianym starym. Wrota u niej stare z wrzeciądzem i szkoblami. Na północ przystawiony samsiek z dylików w słupy bez wrót z dachem słomianym.
11. Szopa z dylików pod snopkami bez posowy i bez drzwi.
12. Chlewiki na boku? spichrza, z dylików łupanych, mające dach słomiany bez kalonki? o trojgu drzwiach, bez żelaz i bez posowy.
13. Podwórze ogrodzone łupanymi łotami?, mające dwoje wrót, jedne z frontu stare z tarcic złe, drugie do gumna z łat?. Inne płoty w tyle z chrustu.
14. Za dworem sadek zarosły, rozciągający się z ogródkiem pustym, nie zasianym ani nawet rytym? gdzie jest tu i ówdzie śliwek większych 12. wiśni 10. gruszek polonych? dwie, topoli trzy.
15. W szrodku dziedzińca sadzawka bez pożytku.
na Wsi.

16. Austeria w pruski mur porządna, mająca komin murowany, dach szkudlany z drabiną na nim, izbę wielką, izdebki dwie, schowania, drzwi na zawiasach z wrzeciądzmi, szkoblami, klamkami, kominki dwa z jednym sabatnikiem?, piece dwa, okna dość dobre, w których dziewięć szyb wybitych, a dwie przetrącone, w izbie podłogę, w wszędzie posowy. Przy austerii stajnia wjezdna w pruski mur pod szkudłami. Wrota na biegunach z klamerkami i kunami? u góry i do prągłów? Dach reparacji potrzebuje, bo dziurawy. W tej stajni żłoby dwa i drabiny dwie.
17. Kuźnia z drzewa rżniętego, mająca komin murowany, dach szkudlany potrzebujący ratunku i drzwi z jedną zawiasą.
Zasiewy w polu ozimim

1. Dział za gościńcem od płota i ról włościańskich ??? ??? do granicy podgórskiej na szerz, a na dłuż od drogi widawskiej do pastwiska w łęgu, cały zasiany żytem, między którym żytem znajduje się w czterech miejscach pszenicy :? a w jednym na szerz prętów 22, na dłuż prę. 24. b. w drugim miejscu na szerz prętów 8 ½, na dłuż prętów 25. c. w szrodku na szerz prętów 26 1/2 , na dłuż prętów 26? d. w czwartym na szerz prętów 30, na dłuż prętów 45.
Zasiewy jarzynie?.

1. Grochu od ról chłopskich na pierwszym staju prętów 30 na szerz, a na dłuż prętów 27, którego cale nie masz tylko tam chwast i trawa.
2. Jęczmienia na drugim staju na szerz prętów 30, na dłuż pręt. 56.
3. Tatarki na tymże dziale w dolnym staju na szerz prętów 13, na dłuż prętów 20.
4. Jęczmienia dalej na szerz prętów 12, na dłuż prętów 44
na drugim oddziale tegoż pola

5. Owsa od drogi bużeńskiej aż do budynków dworskich przez cały ten działek wyjąwszy, że między tym owsem jest jęczmienia w jednym miejscu na szerz prętów 12, a na dłuż prętów 24. W drugim na szerz prętów 15, na dłuż prętów 29 ½.
Pola ugorowe.

1. Od budynków dworskich ku Dębinie ugoru podoranego zostało przez przeszłego dzierżawcę:
a. półtora staja na dłuż, na szerz prętów 33
b. staje? na dłuż, a na szerz prętów 11.
c. dwa staja ku dębinie, na szerz prętów 36.
Tu na tym ugorze kartofli było zasadzonych od budynków dworskich aż do mostku i kozaków ta? sztuka lecz żadnych nie masz, lecz wszystkie zgnieły.
2. Dalej za płotem pańskim aż do rowu tatarki na szerz prętów 13 a na dłuż prętów 25.
3. Tatarki za rowem aż do chłopskich ról klinami, na szerz prętów 40, a na dłuż prętów 30.
Ogród po lewej stronie dworu.

4. Na tym ogrodzie jęczmień zasiany na szerz wyjąwszy w końcu 9 prętów aż do rowu gdzie przeszły dzierżawca zasiał konopie i zasadził kapustę i brukiew które wymiękły?, a konopi może będzie dziesięć snopków.

Ogólnie mówiąc o zasiewach: pszenica w połowie dość dobra, a w większej bardzo licha mająca pełno miezły? i rzadka.
Żyto mierne, pełno w nim miezły?, kostrzewy i w w nich? miejscami rzadkie. Jęczmień lichy z częścią owsa pomieszany oprócz na ogrodzie przy dworze gdzie jest dobry. Owies średni ale owsikowaty. Tatarka biedna tak że na odsiew nie? wystarczy. Grochu i kartofli zupełni nie masz. Podobnie nie masz konopii, rzepaku, kapusty i brukwi/brakuje?. Ogrodowiu? żadnych bo nie siane. Łąki nie tykane zostały.

Osada włościan i od nich robocizna.

Półrolnicy Czynsz osobny zło. Ma pańskie Robi Czynsz płaci Aleo? szt. przędzie Daje

Woły Krowę Świnie Wóz Pług Radło Siekierę Kosę Sierp bronę W tydzień Tłuki? w żniwa Zło gr Kapłona jaj

Jakub Bąk .. Koni? 1? 2 1 1 1 1 1 1 2 1 1 6 4 1 8 1 1 15 Woły s? ma? chły? zimie?
Walenty Nowacki na połowie Do? ½ ? 2 1 1 ½? 1 1 1 2 1 1 3 4 1 8 1 1 15
Kazimierz Kowalski Do? 1 4 1 1 1 1 1 1 2 1 1 6 4 1 8 1 1 15
Andrzej Krześniak Do? 1 4 1 1 1 1 1 1 2 1 1 6 4 1 8 1 1 15
Aleksy Koliński Do? 1 2 1 1 ½ ? 1 1 1 2 1 1 3 4 1 8 1 1 15
Kacper Koperski )





















3











Mateusz Bernycik Do? 1 4 1 1 1 1 1 1 2 1 1 6 4 1 8 1 1 15
Jędrzej Goczałek





















3

1 8 1 1 15
Jakub Lewandoski Do? ½ ? 2



½?







1 1 3

1 8

½? 7 ½
Zagrodnicy



































Jan Bączyk













1 1 1

3 4 1 8 1



Feliks Machela













1 1 1

3 4 1 8 1



Maci Bober













1 1 1

3 4 1 8 1



Antoni Mixa













1 1 1

3 4 1 8 1



Michał Skubisz













1 1 1

3 4 1 8 1



Komornicy



































Piotr Luterek





















1 2









Józef Machela





















1 2









Jędrzej Tarkoski





















1 2









Matuska?





















1 2









Wiktora





















1 2









Szymon Patyk





















1 2









Tomasz Knop





















1 2









Marcin Mixa karczmarz 30

































Summa

20 6 6 5 ½ 6 6






















Półrolnicy i zagrodnicy mają zasiew pański, owce strzygą, stróżą? trzodę i świetną? drogę do Widawy bez ciężaru odbywają, sadzę wycierają. Podłóg protokołu zajęcia przez komornika Trybunalskiego Leona Nawierskiego? dnia czternastego stycznia r. b. sporządzonego, po spadłym półrolniku Stanisławie Mixie zło 131 groszy 6 i po Franciszku Woźniaku zagrodniku zło 76 gro 6 za inwentarze czyli w ogóle zło 207 gro 12 dico? zło. dwieście siedm groszy dwanaście przy W. Norbercie Stawskim dzierżawcy pozostają. W skutek zaś aktu tradycji z tymże W. Stawskim przeszłym dzierżawcą dnia 19 listopada roku 1829 przez rejenta spisanego, powinno być na gruncie podług taxy tam wyrażonej:
1. konie cztery fornalskie z taxą zło 170
2. Szle? rzemienne z naszyjnikami, trzema uzdeczkami
i trzema uzdzienicami 7
3. Siodło z popręgiem i purlikomi? 2
4. Wóz kuty stary z warkami? i wagą 30
5. Drabiny 2 z losniami? i 2 drabki z półkoszkami 25
6. Brony żelazna cztery 8
7. Siekiera fornalska 6
8. Wiadro okute przy studni znajduje się 1
9. Młynek do chędożenia zboża 3
10. Ćwierć stasza? od zboża 6
11. Dwoje lasów? dla przegradzania owiec 12
Lecz z tego wszystkiego nic nie zostawił na gruncie W. Stawski przeszły dzierżawca
w Kuźni
12. Miech kowalski stary 8
13. Kowadło kute średnie 10
14. Goździownica do szynali? zło 1 gro 6 tej nie masz którą
do dworu za posesji W. Stawskiego wzięto
w Karczmie
15. Stół sosnowy długi 1
16. Ławka przy stole 6
17. Kwarta kwaterka i półkwatercze, tych nie zostawił
przeszły dzierżawca które były taxowane gro 24
Po tym zwołana została gromada i ta oddana z zwyczajnym posłuszeństwem ur. Janowi Borzysławskiemu teraźniejszemu dzierżawcy. Niniejszy protokół dnia trzydziestego pierwszego lipca roku bieżącego na gruncie ukończony po przeczytaniu głośnym i przyjęciu ur. Jan Borzysławski dzierżawca i Rejent własnoręcznie podpisali oprócz świadów Macieja Bobra i Kazimierza Kowalskiego pisać nie umiejących.
/ Jan Borzysławski/
/ Antoni Pstrokoński, rejent powiatu sieradzkiego/


wydany extrakt na papierze stęplowym gro piętnaście dla pana Borzysławskiego świadczę /Pstrokoński RM?/

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz