Trzebiczna

Zajączkowski:

Trzebiczna-pow. sieradzki
1) 1393 T. Sir. I f. 51: Trzebiczna - Wenczeslaus de T. acquisivit iudicialiter partem hereditatis ibidem in T. 2) XVI w. Ł. I, 391-392: Trzebyczna, Trzebiczna - villa, par. Męka, dek. i arch. uniejowski. 3) 1511-1518 P. 194: Trzebiczna -wł król., par. jw., pow. szadkowski, woj. sieradzkie. 1552-1553 P. 249: Trzebyczna - jw. 4) XIX w. SG XII, 553: Trzebiczna - folw. nad rz. tej nazwy, par. jw., gm. Wojsławice, pow. sieradzki. Uwagi: v. Dąbrowa, pow. sieradzki. Na współczesnych mapach powiatów T. nie występuje, nie wym. jej ani Bystrzycki, ani urzędowy Skorowidz WRN Łódź, ani Spis.

Taryfa Podymnego 1775 r.

Wolska Trzebniczna, wieś, woj. sieradzkie, powiat szadkowski, własność szlachecka i królewska, 5 dymów.

Taryfa Podymnego 1775 r.

Rzekiecka Trzebniczna, wieś, woj. sieradzkie, powiat szadkowski, własność szlachecka i królewska, 1 dymów.

Czajkowski 1783-84 r.

Trzebiczna folwark att, parafia męka, dekanat lutomirski (lutomierski), diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat szadkowski, własność: Sędzicki, starosta sieradzki.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego 1827 r.

Trzepicznia, województwo Kaliskie, obwód Sieradzki, powiat Szadkowski, parafia Męka, własność rządowa. Ilość domów 1, ludność 6, odległość od miasta obwodowego 1/2.

Słownik Geograficzny:

Trzebiczna, fol. nad rzką t. n., pow. sieradzki, gm. Wojsławice, par. Męka, odl. od Sieradza 71 w. ma 1 dm., 8 mk. Na początku XVI w. wś w większej części królewska, w części szlachecka, dawała z łanów km. dziesięcinę na stół arcybiskupi, z dworskich i sołtysich pleb. w Męce na utrzymanie kościelnego (Łaski, L. B., I, 392). Według reg. pob. pow. Szadkowskiego z r. 1552 płacono tu (z części Zawiszów) od 6 osad. na 21 łan. Z części, na których nie było kmieci, dawali: Zawisza od 1 łanu, Wodzyński 1 łanu, Spyszch 1 łanu, Trojakowski 1 łanu, A. Tarnowski 1 łanu (Pawiński, Wielkp., II, 244, 249). Według lustracyi z 1564r. cześć królewska, w dożywociu Gomolińskiego, kaszt. spicimierskiego, miała łanów 24; dochód ze wsi zł. 26 gr. 11 den. 6; z fol w. zł. 17 gr. 20.

Słownik Geograficzny:

Trzepicznia, os. w par. Męka (pow. sieradzki), obecnie nie istnieje. W 1827 r. miała 1 dm., 6 mk.

________________________________________________________________________________

Trzebiczna 1915 r.

1992 r.

 

1786

 

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-172, karta 534.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Do Urzędu i Xiąg Grodzkich Sieradzkich Starościńskich osobiście przyszedszy WJmsc Pan Stanisław Kajetan z Godziątów Stawiski Sędzia Ziemski Sieradzki, dóbr wsi Podłężyc z przyległościami, Rzekta, Trzebiczna Rzekiecka i Chałupki zwanych dziedzic. Powtarzając dawniejszy manifest to uroczyste przed Xięgami niniejszemi przeciwko pracowitemu Michałowi Sobczakowi ze wsi Czechy zwanej do Starostwa Sieradzkiego należącej poddanemu zanosi uskarżenie, iż rzeczony pracowity Michał Sobczak wiedząc dostatecznie, iż rów przez bór ciągnący się rozgranicza wieś dziedziczną Rzechtę ze wsią Czechami Królewskiemi ważeł się jeszcze za dziedzictwa dóbr Podłężyc, Rzechty i innych JWJmci Pana Stanisława z Głogowy Kossowskiego, Starosty Sieradzkiego niwę w boru wyrobić, i połowę na swym własnym gruncie za rowem od Czechów, a drugą połowę za rowem na gruncie do Rzechty należącym wyrudować, i rów między temi niwami graniczny przy drodze od Sieradza do Łasku idącej rozorać, i granice zepsować, grunt dziedziczny Rzekiecki do wsi Czechów Królewskiej przywłaszczyć. Co gdy doniesiono temuż JWJmci Panu Kossowskiemu Staroście Sieradzkiemu na ten czas dóbr Podłyżec i Rzechty dziedzicowi. Tenże W. Starosta Sieradzki przykazał temuż pracowitemu Michałowi Sobczakowi, aby tej niwy nie orał, i nie siał, i jeszcze pracowity Michał Sobczak już więcej za dziedzictwa Podłężyc i Rzechty JW Starosty nie używał. Dopiero gdy JW Kossowski Starosta Sieradzki dobra Podłężyce i Rzechtę z przyległościami żałącemu się sprzedał, i rezygnował znowu tenże pracowity Michał Sobczak tęż niwę w roku 1784[?] zorał i zasiał. Gdy znowu żalący się przeciw temuż pracowitemu Michałowi Sobczakowi urzędowne zaniósł zaskarżenie, i onego żalący się sam ustnie[?] napomniał powtórnie tej[?] niwy zaniechał i w następnym roku odłogiem leżała, ale znowu w tymże roku tę niwę poorał i posiał, i gwałtownie sobie tę niwę uprawszy[?] w tym miejscu rów graniczny przywłaszczyć usiłuje, przeciw któremu żalący się powtóre zanosi użalenie i prawnie z nim postąpić podług prawa roku 1768 czynić deklaruje.
Stanislaus Cajetanus de Godziątowy Stawiski 

 

 

1786

 

Źródło:
Agad, Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie, Libri relationum, sygn. 56-172, karta 711.
Tekst z oryginalnego dokumentu przepisał Piotr Tameczka.

Wizja na dziedzinie dóbr Stęsic Tymińskich dnia 8 listopada 1786 urzędownie uczyniona. 
My niżej na podpisie wyrażeni na żądanie WJPana Ignacego Zaremby Cieleckiego Szambelana JKMci dóbr Stęsic Tymińskich z przyległościami dziedzica na grunt i dziedzine tychże dóbr Stęsic zjechaliśmy, i tamże w przytomności uczciwego Tomasza Paszkowskiego z dóbr Korczewa opatrznego woźnego widzieliśmy najprzód w ścianie pomiędzy Stęsicami Tymińskiemi a Czechami wał graniczny długo się ciągnący, i używaniem tak przez Stęsicę jako też i Czechy za graniczny zachowany, teraz jednak przez poddanych z dóbr Czechów w dwóch miejscach, w pierwszym więcej jak na pułstaja, w drugim podobniesz, że na pułstaja poprzeorywany, i zupełnie zniszczony.
Także w lasach na dziedzinie Stęsic Tymińskich byliśmy, a obchodząc te lasy uważaliśmy, że są mocno wycięte, podezelowane, osobliwie pod Trzebiczną bardzo są przerzedzone. Niemniej las Kiestrz nazwany jako nam okazano także przerzedzone, i pnie gęsto stoją, z których sosny pozabierane. Co jakośmy rzetelnie widzieli, tak w każdym sądzie to pod przysięgą wyznać gotowi jesteśmy i na to się podpisujemy. Datt ut supra.
Franciszek Zaręmba
Jakub Garwoliński 

 

1792*

 

Manifest w tym miejscu przyjmuje się z strony i osobistego stawienia się w Wo Imc Pana Józefa Kokowskiego Podwojewodzego Sieradzkiego, przeciwko JWu Stanisławowi z Głogowy Kosowskiemu Staroście Sieradzkiemu, orderu Świętego Stanisława kawalerowi, dóbr Woli Męckiej, Trzebiczny i Zborowskiego dziedzicowi. Z tych przyczyn: Iż tenże JW. Starosta będąc winnym summy, jedną 11 tys., drugą 4 tys. zł. pol. skryptem ręcznym zabespieczone, trzecią 13 tys. zł. pol. z większej sumy 25 tys. zł. pol. pochodzącą, ugodą na piśmie zatwierdzoną, sobie żalącemu się należące, których opłacenia nie tylko unika, ale nawet i prowizji regularnie wypłacać nie stara się.
Dla czego przeciwko temu przychylając się do wydanych o te summy zapozwów żali się i uskarża.
Józef Kokowski.

 *Agad, Zespół: 56 / Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie
Jednostka: 235 / Protokóły ziemiańskie Szadkowskie wieczystych tranzakcji, plenipotencji, relacji, wizyt, wyroków zjazdowych i oblat
Lata: 1792, karta 15 

 

Gazeta Warszawska 1827 nr 95

Przez śmierć Antoniego Siemiątkowskiego beztestamentowo dnia 15 Grudnia 1826 roku nastąpioną otworzył się spadek; co podaiąc pierwszy raz do wiadomości, oznacza się termin przed podpisanym na dzień 30 Kwietnia 1828 roku o godzinie trzeciey po południu w Kancellaryi Ziemiańskiey Woiewództwa Kaliskiego, a to celem przeniesienia tytułu własności dóbr spadkowych: 1) Woysławic z wsiami Wola Woysławska, Rembieskie, Pratów, Zamłynie i Stradzów. 2) Stęszyc Tymieńskich czyli Grzymalnych zwykle Tymienice zwanych. 3. Woli Męckiey z przyległościami Zborowskie i Trzelizna. 4) Lipin części B., Rozdziałowizna zwanych, w Powiecie Szadkowskim. 5) Kowali w Powiecie Sieradzkim. 6) Zerosławic z przyłegłościami połowy Miedzna B, połowy Grądów B, połowy Młyna Kolas i części Miedźna. 7) Grądów części A z przyległościami, części Miedzna A i Młyna Kolas, w Powiecie Wartskim, iako też do przeniesienia własności summy 100,000 złotych z procentem na dobrach Kociszewie w Powiecie Piotrkowskim, w Dziale IV pod Nrem 7 zahypotekowaney; wszystkie dobra w Woiewództwie Kaliskiem położone. — Kalisz dnia 31 Marca 1827 roku.

Ignacy Główczewski Rejent K. Z. W. K.

Gazeta Kaliska 1893 nr. 69  

Dnia 2 (listopada) w folwarku Trzebiny, w pow. sieradzkim, 17-letni Jan Czyżak, przez swą nieostrożność schwycony młockarnią, stracił życie na miejscu.

Kurjer Warszawski (dodatek poranny) 1897 nr 93

Św. Wojciech.

Z powodu 900-letniej rocznicy śmierci męczeńskiej św. Wojciecha, korespondent z Sieradza przypomina w Gazecie kaliskiej, że kościół parafjalny w Męce, położonej przy zbiegu rzeki Trzebiczny z Wartą, wzniesiony został w tem miejscu, na którem św. Wojciech mszę św. odprawił i nauczał lud, a następnie udał się rzeką Wartą do Gniezna.

Wkrótce na miejscu owem postawiono krzyż, a później kapliczkę drewnianą.

Władysław Jagiełło po bitwie pod Grunwaldem wzniósł w tem miejscu kościół modrzewiowy pod wezwaniem św. Wojciecha, pięknie go przyozdobił, uposażył i oddał pod zarząd kanonikom regularnym, którzy w pobliża mieli swój klasztor.

O budowie kościoła przez Władysława Jagiełłę, świadczy następujący napis na tablicy marmurowej, umieszczonej nad obrazem św. Wojciecha: Anno D. 1410. Vladislaus Jagiełło crucigeris ad internecionem deletis has eades ad laudem Dei et honorem Sti Adalberti extruit. Renovatum A. D. 1870.

W r. 1570 Jakób Uchański, arcybiskup gnieźnieński, parafję Męcką wcielił do kolegjaty sieradzkiej.

W r. 1691 Andrzej Trzebicki, biskup krakowski, do którego należała wieś rodzinna Trzebiczna, obmurował kościół cegłą i zbudował zakrystję murowaną. Konsekrował świątynię Franciszek Kraszkowski, sufragan gnieźnieński, w r. 1722.

W Męce istnieje od r. 1811 bractwo św. Wojciecha.

W r. 1870 ks. proboszcz Jan Moszyński świątynię odnowił, zaś obecny proboszcz, ks. Aleksander Wiśniewski, obchodzić będzie uroczyście dzień 23 kwietnia r. b. odpustem dorocznym.  

 Na Sieradzkich Szlakach 2006/3

________________________________________________________________________________