Inwentarz Teklina (1875)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27c. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się na gruncie Folwarku Teklin Powiecie Wieluńskim dnia czternastego/dwudziestego szóstego października tysiącznego ośmsetnego siedmdziesiątego piątego roku o godzinie osmej z rana."

Dobra ziemskie Teklin z osadą Klapka, składające się z jednego dominialnego folwarku Teklin, osady karczemnej Klapka oraz karczmy w Łagiewnikach, dawniej z dobrami Platon i Łagiewniki jedną hipotekę mającego, obecnie oddzielonego, leżące Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Łagiewniki czyli Raczyn, należące do Ignacego Szaniawskiego, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Józefa Dawidowicza na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy rubli srebrem 920 z procentem i kosztami egzekucyjnymi. Dobra były dzierżawione przez Jana Szaniawskiego od 1874 do 1880 roku.

Zabudowania dworskie folwarku Teklin.

1. Dwór mieszkalny massiv murowany, gontami kryty, o trzech kominach murowanych. W tym mieszka dzierżawca dóbr tych powyż rzeczony Jan Szaniawski z familią, oraz właściciel tychże dóbr Ignacy Szaniawski.

2. Kloaka od tyłu powyższego dworu uważając z drzewa i desek zbudowana, gontami kryta.

3. Dom dwojaki w prostej linii powyższego dworu, z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o 1 kominie murowanym.

4. Dom czworak, również w prostej linii powyższego dworu i rzeczonego domu dwojaki podobnież z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie murowanym.

5. Dom mieszkalny w poprzek powyższych zabudowań, nowo z drzewa w słupy z bali zbudowany, podotąd dach niekryty.

6. Stodoła w prostej linii powyższego domu, z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta, o 1 klepisku i jednych na przestrzał wrotniach.

W poprzek powyższej stodoły, a czołem na zabudowania pod pozycją 1, 3 opisane są:

7. Stajnie i obory pod jednym dachem łącznie z owczarnią murowane, słomą kryte.

8. Stodoła murowana, gontami kryta o dwóch klepiskach i dwóch na przestrzał, dwuskrzydłowych wrotniach.

9. Ogród owocowy, częścią warzywny, pomiędzy powyżej pozycyami 6 i 7 opisanemi zabudowaniem położony od strony podwórza i w części z boków płotem w słupy i deski urządzonym ogrodzony.

10. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutym do wydobywania wody, wśród podwórza, które powyżej opisane zabudowania i płoty pomiędzy takowemi, oraz w części nowo urządzone sztachety, z drzewa, okalają położona, przy której jest koryto do pojenia inwentarza.

11. Sklep wśród powyższego podwórza z drzewa w ziemi urządzony, z wierzchu ziemią kryty.

Wyszedłszy z dworu ad 1 opisanego i z podwórza folwarcznego na prawo w niedalekiej odległości jest jeszcze:

12. Stodoła o jednem klepisku z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą kryta.

Dalej przy trakcie z Wielunia do dawnego miasta obecnie osady Wieruszów prowadzącym przy wsi Klapka jest:

13. Karczma wraz z stajnia zajezdną z drzewa w słupy z bali zbudowana, słomą i w części gontami kryta, o 1 kominie murowanym.

W końcu wśród wsi Łagiewniki przy trakcie z tejże wsi do zajmującego się folwarku Teklin prowadzącym jest:

14. Dom karczma Nm tablicy 44 oznaczony, wraz z stajnią zajezdną, nowo z drzewa w słupy z bali przebudowany, podotąd niewykończony i nieokryty.

Bemów

Bemów, dawniej osada znajdująca się w dobrach Beleń w obecnej gminie Zapolice. Nazwa powstała od nazwiska właścicieli dóbr Beleń, rodziny Bemów. Bemowie z Belenia pochodzili z tak zwanej "krakowskiej"(1) linii Bemów i byli dalekimi krewnymi gen. Józefa Bema, uczestnika Powstania Listopadowego, Wiosny Ludów i wojen napoleońskich. 

(1) źródło: Kroniki Bemów, bibljoteczka historyczno-geograficzna nr. 169.

1873 r.

1891 r.

Akta notariusza Józefa Sikorskiego z Szadku z roku 1861, akt nr 12. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)

W 1861 roku przed Rejentem Kancelarii Okręgu Szadkowskiego Józefem Sikorskim stawili się Wincenty Bem dziedzic dóbr Belenia i Emanuel Myszkowski dziedzic dóbr Zapolic. Wincenty Bem zeznał, że przekazał Emanuelowi Myszkowskiemu w wieczystą dzierżawę grunt o powierzchni 2 morg i 150 prętów miary nowopolskiej na założenie zakładu przemysłowego pod nazwą "Osada Bemów". Na gruncie tym znajdowała się już gorzelnia-młyn (młyn parowy) i inne zabudowania, część podwórza oraz grunt orny. Osada Bemów została oddzielona i odgraniczona od dóbr Beleń. Zmiany jakie zaszły na gruncie miały być naniesione na sporządzoną w 1845 roku mapę dóbr Beleń autorstwa geometry Łukasza Chmielińskiego.
Wincenty Bem zezwolił Emanuelowi Myszkowskiemu wystawić młyn, gorzelnię, destylarnię, olearnię, stępy do tłuczenia kości i inne budynki przemysłowe. Część budowli została już zbudowana wspólnym kosztem przez obu dziedziców. Na potrzeby zakładu Myszkowski mógł spożytkować wodę z przepływającego nieopodal zdroju. Dozwolone mu było też regulowanie wysokości lustra przepływającego cieku. W pobliżu osady miała przebiegać nowa szosa prowadząca z Sieradza do Widawy. Myszkowski miał zrobić drogę przy projektowanych zabudowaniach, którą własnym kosztem Bem miał połączyć z projektowaną szosą. Koszty przyszłej konserwacji drogi spadły na Myszkowskiego.

Osada Bemów miała zatem dwóch współwłaścicieli. Zwierzchnim właścicielem gruntów osady był Wincenty Bem, właścicelem użytkowym natomiast Emanuel Myszkowski. "Właściciel użytkowy miał prawo do dziedzicznego posiadania, użytkowania, czerpania korzyści z nieruchomości gruntowej oraz zbierania z niej pożytków, zaś właściciel zwierzchni do pobierania części pożytków (co w praktyce oznaczało pobieranie od właściciela użytkowego określonych świadczeń czynszowych, danin itp.). Właściciel użytkowy miał pełne prawo własności do całego swojego wyposażenia, wszelkich owoców swojej własnej pracy, budynków i innych urządzeń oraz ulepszeń wzniesionych na gruncie oddanym w dziedziczną używalność, co sprawiało, że jego położenie było zbliżone do pełnego właściciela ziemi, podobnie jak w przypadku emfiteuty. Nie tylko zostawiał gospodarstwo w spadku, ale zapisywał je w testamencie lub miał prawo je sprzedać. Do zatwierdzania zawieranych kontraktów i umów związanych z użytkowanym gruntem było potrzebne pośrednictwo właściciela zwierzchniego danego terytorium, który przeważnie wpisywał je do księgi ziemskiej (1)."
Kwota czynszu dzierżawnego wynosiła 25 rubli srebrem i miała być płacona w dwóch ratach każdego roku. Prawo propinowania i szynkowania trunków przysługiwało wyłącznie dominium Beleń.
W Beleniu znajdowała się dworska cegielnia, w której Myszkowski mógł używając miejscową glinę wypalać cegłę i dachówkę potrzebne do wystawienia pozostałych budowli. Prawo to było mu dane do końca roku 1865.
Myszkowski miał opłacać składkę ogniową i wszelkie inne składki i podatki z osady Bemów za wyjątkiem tzw. ofiary ziemiańskiej i kontyngensu (podatek płacony na wyżywienie wojska) które pokrywał właściciel dóbr Beleń.

(1)https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82asno%C5%9B%C4%87_podzielona

Akta notariusza Józefa Sikorskiego z Szadku z roku 1861, akt nr 13. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)

W 1861 roku przed Rejentem Kancelarii Okręgu Szadkowskiego Józefem Sikorskim stawili się Wincenty Bem dziedzic dóbr Belenia, Emanuel Myszkowski dziedzic dóbr Zapolic, który reprezentował dodatkowo nieobecnego Ludwika Pstrokońskiego, dziedzica dóbr Pstrokonie, Tomasz Baron Dangel, dziedzic dóbr Chojne oraz Teodozjusz Wierzchlejski dziedzic dóbr Karsznice. Wszyscy wymienieni dziedzice zawiązali spółkę firmową komandytową celem której było "powiększenie i w ruchu utrzymanie" mieszczących się w osadzie Bemów młyna parowego, w którym wyrabiano mąkę i kaszę, olearni do wytłaczania oleju i jego preparowania, gorzelni z dystylarnią i stępu do tłuczenia kości.
Wincenty Bem wspólnie z Emanuelem Myszkowskim postanowili przekazać osadę Bemów wraz z znajdującym się tutaj majątkiem na rzecz nowo zawiązanej spółki pod nazwą "Młyn parowy i Olearnia w Osadzie Bemów, dobrach Beleniu." Firma i podpis spółki brzmiała: "Wincenty Bem i spółka". Spółka została zawiązana na 20 lat z kapitałem opiewającym na sumę 30000 rubli srebrem. Kapitał spółkowy podzielono na 200 równych, imiennych udziałów. Na każdy pojedyńczy i niepodzielny udział przypadało po 150 rubli srebrem.

Inwentarz Platoń (1875)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27a. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie dóbr ziemskich Platon Powiecie Wieluńskim dnia 27 stycznia/8 lutego 1875 r."

Dobra ziemskie Platon, składające się z jednego dominialnego folwarku Platon dawniej z dobrami Teklin i Łagiewniki jedną hipotekę mającego, obecnie oddzielonego, leżące Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Łagiewniki czyli Raczyn, należące do Jana Chryzostoma i jego żony Jadwigi z Szaniawskich obojga małżonków Szaniawskich, zajęte zostały przez Komornika Romualda Pinowskiego na rzecz i na żądanie Stanisława Krzewskiego, (który nabył te prawa w drodze cesji od Filipa Batkowskiego w 1874 roku) na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy rubli srebrem 1060 z procentem i kosztami egzekucyjnymi.

Zabudowania dworskie w folwarku Platon

1. Dwór, z drzewa w słupy z bali budowany, gontami kryty, o dwóch kominach murowanych, wewnątrz wapnem otynkowany. W dworze tym mieszka dzierżawca dóbr tych Stanisław Kokowski, który dobra te za kontraktem w dniu 23 czerwca/4 lipca 1872 r. przed Władysławem Porczyńskim Rejentem w Wieluniu zawartym zadzierżawił na lat dwanaście uważając od dnia 12/24 czerwca 1872 r. pod warunkami tegoż kontraktu i za opłatą ceny dzierżawnej po rs. 600 rocznie za każde trzy lata z góry płacić się winną i za pierwsze trzy lata z góry zapłaconą, do której to dzierżawy złożył właścicielce tych dóbr kaucyę w kwocie rs. 600.

2. Ogród świeżo zaprowadzający się, przed frontem tegoż dworu, w którym jest drzew młodocianych rodzajnych około sztuk sto.

3. Sklep po za powyższym dworem mieszkalnym, uważając w ziemi z drzewa wybudowany, z wierzchu ziemią kryty.

4. Stodoła łącznie ze stajnią, z drzewa w słupy z bali zbudowana, gontami kryta, o dwóch klepiskach i dwóch na przestrzał wrotniach, w rogu której to stodoły jest oddział na spichrz, zaś przed frontem tej stodoły jest szopa na porządki gospodarcze z drzewa zbudowana, gontami kryta, do frontowej ściany rzeczonej stodoły dobudowana, a nadto z boku tej stodoły, czyli przy oddziale stajni, zbudowane są także z drzewa, gontami kryte chlewy.

5. Studnia balami ocembrowana z żurawiem i wiadrem okutem do wydobywania wody.

Powyższe zabudowania otoczone są płotem z desek urządzonym, a w części od strony dworu sztachetami.

W pewnej odległości od powyższych zabudowań są:

6. Dom czworak dla ludzi dworskich z drzewa w słupy, z bali zbudowany, z jednej strony gontem, a z drugiej słomą kryty, o jednym kominie murowanym.

7. Obora również z drzewa w słupy z bali zbudowana, gontami kryta.

8. Dom drugi czworak stary, z drzewa w słupy z bali zbudowany, słomą kryty, o jednym kominie sztangowym z powodu chylenia się do upadku niezamieszkały.

Inwentarz Teklina (1871)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Teklin. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/27. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się w dobrach Teklin i Platoń z przyległościami w Okręgu i Powiecie Wieluńskim Gubernii Kaliskiej dnia 8/20 lutego 1871 roku."

Dobra ziemskie Teklin i Platoń, składające się z folwarku i wsi Teklin, z folwarku Platoń, z osady Klapka, karczmy i propinacji we wsi Łagiewnikach, leżące w Okręgu i Powiecie Wieluńskim, Gubernii Kaliskiej, gminie Wydrzyn, parafii Raczyn i Łagiewniki, należące do Ignacego Szaniawskiego (właściciel Teklina i Klapki) i Jadwigi z Szaniawskich żony Jana Chryzostoma Szaniawskiego (właściciele dóbr Platoń), zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na rzecz i na żądanie Antoniego Myszkowskiego na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu dwóch sum to jest rubli srebrem 3000 i 1050, obie z procentem. 

 

[Opis zabudowań wsi Teklin]

1. Dwór, z cegły palonej budowany, w części dachówką, w większej części słomą kryty, długości arszynów 42, szerokości 17, wysokości 7, o trzech kominach, o 5ciu pokojach, 2ch schowaniach, jednej kuchni, 3ch sieni, na górze w szczycie jednego pokoiku, w tem zamieszkuje Ignacy Szaniawski właściciel tych dóbr.

2. Dom dwojaki, o jednem kominie murowanym, w tem zamieszkują ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 17, szerokości 8, wysokości 4.

3. Chlewik i drugi taki chlewik, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 6, szerokości 4, wysokości 3.

4. Dom czworaki o jednem kominie murowanym, w tem mieszkają ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 15, wysokości 4.

5. Chlewiki o 3ch przedziałach, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 9, szerokości 5, wysokości 2.

6. Kloak o jednem przedziale, z drzewa budowany, deskami kryty, długości arszynów 2, szerokości 2, wysokości 3.

7. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 30, szerokości 11, wysokości 5.

8. Stodoła druga o 2ch klepiskach, w tej stodole jest kompletna młockarnia z kompletnem kieratem, z cegły palonej budowana, słomą kryta, długości arszynów 82, szerokości 17, wysokości 5.

9. Owczarnia, obory i stajnia pod jednem dachem, z pecy na glinę i w części kamienia budowane, słomą kryte, długości arszynów 65, szerokości 17, wysokości 4.

10. Stodoła 3cia o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 12, wysokości 4.

11. Bróg, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 9, szerokości 8, wysokości 3.

12. Studnia w podwórzu balami ocembrowana, przy której jest żuraw i wiadro okute do nabierania wody.

Pomiędzy zabudowaniami jest ogród owocowy i warzywny, w którym mieści się drzew rodzajnych, jako to: jabłoni, gruszek, śliwek, tereszni i wisien około sztuk 80, krzewów agrestu i pożyczek około sztuk 35. Za dworem jest ogród warzywny, w którem jest drzew dzikich 125, krzewów różnych, a mianowicie kwiatów około sztuk 46. Około zabudowań są ogrodzenia że zerdzi łupanych w parniku kołkami zwiercany.

13. Karczma i stajnia pod jednem dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 40, szerokości 16, wysokości 4. W tej zamieszkuje Antoni Maciejewski propinator, który opłaca rocznie dzierżawy po rs. 120 za kontraktem ustnem, któremu się rok zaczyna od d. 11/23 kwietnia 1870 roku na lat dwa a kończy się w d. 11/23 kwietnia 1871 r., już zapłacił.

Opis zabudowań osady Klapka zwanej.

1. Karczma i stajnia pod jednem dachem, z drzewa budowane, słomą kryte, długości arszynów 30, szerokości 13, wysokości 4. W tej szynkują się trunki do propinatora w wsi Łagiewnikach mieszkającego Antoniego Maciejewskiego.

2. Stodołka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 16, szerokości 9, wysokości 4.

Opis zabudowań folwarku Platon.

1. Dwór stary, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 26, szerokości 11, wysokości 4, o dwóch kominach, dwóch sieniach, trzech pokojach, jednej kuchni, jednego schowania. W tem zamieszkują ludzie dworscy.

2. Dwór nowo budowany, lecz jeszcze nie wykończony, z drzewa budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 32, szerokości 14, wysokości 4, o 4ch pokojach, 2ch sieni, jednego schowania. W tem nikt nie mieszka.

3. Dom czworaki, w tem zamieszkują ludzie dworscy, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 24, szerokości 10, wysokości 4.

4. Dom dwojaki, zawalony, po którym są tylko ślady.

5. Stajnie i obory pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 30, szerokości 10, wysokości 4.

6. Stodoła o 2ch klepiskach, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 64, szerokości 13, wysokości 5. Przy tej stodole jest młockarnia kompletna.

7. Studnia balami ocembrowana z żurawiem przy którem jest wiadro okute do nabierania wody.

8. Ogród przy dworze starym, w którem jest drzewek młodociannych jabłoni, gruszek, śliwek i wisien, około sztuk 30.

Około zabudowań i koło ogrodu ogrodzenia w małej części ze zerdzi łupanych w parniki kołkami zwiercane.
Stawek mały w małej części zarybniony.
Przez terytorium dóbr zajmowanych przechodzi Trakt z miasta Powiatowego Wielunia do miasta Gubernialnego Kalisza.

 

Inwentarz Urbanice (1851)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Urbanice. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/363. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

"Działo się na gruncie dóbr Urbanice z przyległościami w Okręgu Wieluńskim położonych w zamieszkaniu dworskiem dnia siedmnastego / dwudziestego dziewiątego stycznia tysiącznego ośmsetnego pięćdziesiątego pierwszego roku."

Dobra ziemskie Urbanice składające się z wsi i folwarku Urbanice, z karczmą Tumidaj do których jako przyległość należą części Bieniądzice litera A i Małyszyn litera A, położone w Gubernii Warszawskiej, Okręgu i Powiecie Wieluńskim, w Gminie Urbanice, należące do Władysława Kobierzyckiego, zajęte zostały przez Komornika Józefa Sikorskiego na rzecz i na żądanie Gerszona Dreher i Ludwika Mamroth na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia.

A. Zabudowania dworskie.

1. Dwór w którym Stefan Domiński mieszka, o dwóch sieniach, czterech pokojach, ma komin murowany, z bali rzniętych stawiany, wapnem otynkowany, gontami kryty, długości łokci na miarę warszawską 30, szerokości 15 1/2, wysokości 4 1/2. Dach potrzebuje reparacyi.

2. Officyna dawniej gorzelnia, w której Augustyn Marczyński ekonom mieszka, o jednej sieni i dwóch izbach ze sklepami pod niemi, murowana z kamienia wapiennego, gontami kryta, długości łokci na miarę warszawską 24, szerokości 10, wysokości 5 1/2. Dach wymaga reparacyi.

3. Chlewy przy officynie przystawione, z drzewa stawiane, gontami kryte, długości łokci na miarę warszawską 24, szerokości 5, wysokości 3. Grożą zawaleniem.

4. Owczarnia, obory i stajnia pod jednym dachem, z drzewa rzniętego stawiane, gliną obrzucone, słomą kryte, długości łokci na miarę warszawską 64 1/2, szerokości 20, wysokości 4 1/2. Dach potrzebuje reparacyi w kalonce.

5. Stodoły przy owczarni o dwóch klepiskach, trzech samsiekach, z drzewa rzniętego stawiane, słomą kryte, długości łokci na miarę warszawską 60, szerokości 20, wysokości 5. W średnim stanie.

6. Stodoła druga o dwóch klepiskach, przy której wjednym samsieku szpichrz, z drzewa rzniętego stawiana, gontami kryta, długości łokci na miarę warszawską 64 1/2, szerokości 19 1/2, wysokości 5 1/2. W średnim stanie.

B. Zabudowania włościańskie.

1. Chałupa, w której Błażej Falisz karczmarz mieszka, w której karczma o dwóch izbach, ma komin lepiony, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 18, szerokości 7 1/2, wysokości 3. Reparacyi potrzebuje.

2. Chałupa, w której wdowa Zofia Stempień mieszka, o jednej izbie, ma komin lepiony, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 18, szerokości 9, wysokości 3.  

Chlew do niej należący, z drzewa rzniętego stawiany, bez pokrycia, długości łokci na miarę warszawską 5, szerokości 4, wysokości 2. Zawalony.

3. Chałupa dwojaki, w której Wojciech Stempień mieszka, z obórką pod jednym dachem, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 22 1/2, szerokości 7 1/2, wysokości 3. Potrzebuje przyciesi.

Stodoła o jednym samsieku, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 20, szerokości 9, wysokości 3. Potrzebuje wrót.

4. Chałupa dwojaki, w której Jan Kaczera mieszka, z obórką pod jednym dachem, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 33, szerokości 9, wysokości 2 1/2. Potrzebuje reparacyi.

Stodoła o jednym samsieku, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 16, szerokości 10, wysokości 2. Potrzebuje reparacyi.

5. Chałupa dwojaki, w której Ignacy Pawlak mieszka, z obórką pod jednym dachem, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 30, szerokości 8, wysokości 3. Potrzebuje reparacyi.

Stodoła o dwóch samsiekach, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 18, szerokości 5, wysokości 8. Potrzebuje reparacyi.

6. Chałupa pojedyńcza, w której Wincenty Piotrowski mieszka, z obórką pod jednym dachem, w połowie z drzewa, a w połowie z płatów stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 21, szerokości 7 1/2, wysokości 3. Potrzebuje reparacyi.

7. Chałupa dwojaki, w której Andrzej Pawlak mieszka, z oborą pod jednym dachem, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 27, szerokości 7 1/2, wysokości 3. W średnim stanie.

8. Karczma Tumidaj zwana, w której Jan Mikołajewski karczmarz mieszka razem z Janem Przygodzkim młynarzem, ze stajenką zajezdną, z drzewa rzniętego stawiana, słomą kryta, długości łokci na miarę warszawską 30, szerokości 18, wysokości 3 1/2. W średnim stanie.

Wiatrak o jednym zamełku, z drzewa stawiany, deskami obity, gontami kryty, konstrukcyi zwyczajnej.

Przy zabudowaniach dworskich folwarcznych od strony podwórza znajdują się płoty po trzy żerdzi na wysokość mające. W podwórzu jest studnia ocembrowana z koszturem, słupem, wiadrem okutym, przy tej koryto. W podwórzu tymże znajduje się słup z dzwonkiem. Przy samym dworze jest sadek, w którym kilkanaście sztuk drzewa śliwkowego po większej części dzikiego, a w ogrodzie po za officyną są dwa sklepy do chowania kartofli urządzone. W polu za wsią Urbanice ku wsi Olszowy i Olewinowi znajdują się trzy sadzawki zarybnione, bez żadnych upustów.

Inwentarz Opojowice (1864)

Źródło inwentarza:
Dowody majątku Opojowice. Księgi i akta hipoteczne Sądów w Wieluniu 824/297. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

 

"Działo się w dobrach Opojowice w Ogu i Powiecie Wieluńskim Gubernii Warszawskiej w zamieszkaniu Marcina Paciorkowskiego dnia 10 / 22 lipca 1864 r."

Dobra ziemskie Opojowice składające się z wsi zarobnej i folwarku tegoż nazwiska położone w Okręgu i Powiecie Wieluńskim, Gubernii Warszawskiej, w Gminie Staw, parafii Wydrzyn, należące do Marcina Paciorkowskiego, zajęte zostały przez Komornika Franciszka Roweckiego na rzecz i na żądanie Franciszka Bakowicza i Ignacego Błeszyńskiego na sprzedaż publiczną w drodze przymuszonego wywłaszczenia w poszukiwaniu sumy 6000 rubli srebrem z procentem.

Opis zabudowań dworskich wsi Opojowice.

1. Dwór o czterech pokojach, jednej sieni, jednego komina nad dach murowanego, z drzewa na podmurowaniu budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 20, szerokości 22, wysokości 4.

Przy dworze przystawka o dwóch pokojach i jednej sieni, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 15, szerokości 11, wysokości 4.

Druga przystawka o jednej kuchni, jednego schowania, jednej sieni i jednego komina, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 15, szerokości 10, wysokości 4.

Za dworem przystawka, z drzewa na podmurowaniu budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 7, szerokości 5, wysokości 4.

2. Kloak, z drzewa na podmurowaniu budowany, szkudłami kryty, długości arszynów 2, szerokości 1 1/2, wysokości 3.

3. Sklep i mleczarnia, z cegły palonej budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 9, szerokości 4, wysokości 3.

Za dworem jest ogród owocowy i warzywny w którem się mieści drzew rodzajnych, jako to: gruszek, jawbłoni, śliwek, wisien i tereśni około sztuk 140, wyrosłych dębów sztuk ośm, dzikich drzew, topoli, wierzb, sztuk 160.

4. Stodoła o trzech klepiskach, pod którą są sklepy na kartofle, z cegły palonej i surowej budowana, słomą i w części szkudłami kryta, długości arszynów 95, szerokości 17, wysokości 5.

5. Stodoła druga o trzech klepiskach, w której jest kompletna młockarnia i sieczkarnia, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 95, szerokości 17, wysokości 5.

6. Szopa przy stodole w której jest kierat górny z wałem i kołem palecznym do obracania młockarni, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 18, wysokości 4.

7. Studnia w podwórzu balami ocembrowana przy której jest żuraw z wiadrem okutem,

8. Kurniki, chlewiki pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 22, szerokości 9, wysokości 4.

9. Dom oficyna dla ludzi wiejskich o czterech stancyach, dwóch sieniach i jednem kominie, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 7, szerokości 8, wysokości 3 1/2.

10. Szopa na drzewo, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 25, szerokości 13, wysokości 4.

11. Stajnie, obory i owczarnie pod jednem dachem, z cegły palonej i kamieni budowane, słomą kryte, długości arszynów 66, szerokości 15, wysokości 5.

W podwórzu stawek mały dla kaczek i gęsi. W ogrodzie za dworem jest mały stawek, lecz łabuziem zarośnięty. Około zabudowań dworskich są znaczne ogrodzenia z żerdzi łupanych w parniki kołkami zwiercane.

Opis zabudowań wiejskich wsi Opojowice.

1. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 11, wysokości 4, o jednej izbie, jednej komorze, jednej sieni, jednego komina, jednej stajenki, dwóch oborków. W tej mieszka Andrzej Marciniak gospodarz, odrabia pańszczyznę dworowi tygodniowo po dni trzy ręczno za to posiada pomieszkanie, budynki i grunt orny.

2. Stodoła o jednem klepisku i szopa pod jednem dachem, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 26, szerokości 9, wysokości 4.

W ogrodzie drzewek rodzajnych gruszek, wisien, śliwek sztuk 28,

3. Studzienka w ogrodzie balikami ocembrowana.

W wsi mały stawek lecz nie zarybniany.

4. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 10, wysokości 3 1/2, o dwóch stancyach, jednej komorze, jednej sieni, jednego komina. W tej mieszka Wojciech Witaszczyk komornik, odrabia pańszczyznę dworowi tygodniowo po dniu jednym ręczno, posiada pomieszkanie i grunt, jak również szynkuje dworskie trunki za wynagrodzeniem trzydziesty pierwszy procent i Franiszek Florczak komornik odrabia pańszczyzne dworowi tygodniowo po dniu jednem ręczno, posiada pomieszkanie i grunt orny.

Chlewik, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 2 1/2, szerokości 1 1/2, wysokości 2 1/2.

5. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 10, wysokości 3, o dwóch izbach, dwóch komorach, jednej sieni, jednego komina, jednej oborki, pod jednem dachem, w tej mieszkają Bartłomiej Karczmarek gospodarz, odrabia pańszczyzny dworowi tygodniowo po dni 3 i Beniamin Barański komornik odrabia po dniu jednem tygodniowo ręczno, za to mają od dworu pomieszkania, ogrody i grunt orny.

Chlewik, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 5, szerokości 6, wysokości 3.

Chlewik drugi, z drzewa budowany, słomą kryty, długości arszynów 4, szerokości 2, wysokości 2 1/2.

Stajenka nowo budowana, z drzewa budowana, bez nakrycia, długości arszynów 9, szerokości 7, wysokości 3 1/2.

6. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 27, szerokości 9, wysokości 4, o dwóch izbach, dwóch komorach, jednej sieni, jednego komina, w tej mieszka Piotr Boruń, gospodarz który odrabia dworowi pańszczyzne tygodniowo po dni trzy ręczno, za to ma sobie dane od dworu pomieszkanie, ogród i grunt orny.

Obórka, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 8, szerokości 6, wysokości 3.

Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 18, szerokości 11, wysokości 4.

Studzienka balami ocembrowana.

Ogród owocowy w którem jest drzewek rodzajnych jako to: gruszek, śliwek i wisien sztuk 20cia.

7. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 32, szerokości 11, wysokości 3, o dwóch izbach, dwóch komorach, dwóch obórkach, dwóch sieniach, pod jednem dachem, o jednem kominie, w tej mieszkają Franciszek Ciach i Tomasz Ramus, gospodarze, odrabiali pańszczyznę dworowi tygodniowo po dni trzy ręczno każden, za to mają sobie nadane od dworu pomieszkania, budynki, ogrody i grunt orny.

Stodoła o dwóch klepiskach pod jednem dachem do dwóch gospodarzy należąca, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 25, szerokości 11, wysokości 4.

8. Chałupa, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 19, szerokości 11, wysokości 4, o dwóch izbach, dwóch sieniach, jednego komina, w tej mieszkają ludzie dworscy.

9. Chałupa i kuźnia pod jednem dachem, z drzewa budowane, szkudłami kryte, długości arszynów 18, szerokości 8, wysokości 3, o jednej izbie i kuźni, w tej mieszka Stanisław Baranowski kowal, odrabia dworowi wszelką robotę kowalską starą i nową za to ma pomieszkanie kuźnie i pobiera od dworu ordynaryą podług ugody, jak również pieniędzy rocznie bierze od dworu rs. 12, porządki w kuźni będące są wyłączną własnością kowala, posiada grunt w polu.

10. Chałupa gościniec, z drzewa budowana, szkudłami kryta, długości arszynów 18, szerokości 13, wysokości 4, o dwóch izbach, jednem alkierzu, jednej sieni, jednym kominie i jednej obory pod jednem dachem przy szosie Brody zwany, w tej mieszka Szczepan Ramuś gościnny, szynkuje dworskie trunki za wynagrodzeniem trzydziesty pierwszy procent,posiada grunt z którego opłaca czynszu dworowi rocznie rs. 36.

11. Stodoła o jednem klepisku, z drzewa budowana, słomą kryta, długości arszynów 12, szerokości 9, wysokości 4.