-->

poniedziałek, 1 marca 2021

Inwentarz Sulmów (1836)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Wawrzyńca Lubicz Janczewskiego z Warty z roku 1836, nr aktu 105. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka. 

Sulmów i Sulmówek

Sokołów i Zimnik

“Działo się na gruncie dóbr Sulmowa i Sulmówka w Powiecie Wartskim Obwodzie i Woiewództwie Kaliskiem dnia piętnastego/dwudziestego siódmego czerwca tysiąc ośmset trzydziestego szóstego roku.”
Po śmierci właściciela dóbr Sulmowa i Sulmówka Mikołaja Jabłkowskiego Rejent Kancelarji Powiatu Wartskiego przybywa na miejsce wezwany przez sukcesorów i współwłaścicieli wzmiankowanych dóbr. Na miejscu przystępuje do opisania majątku po zmarłym Mikołaju Jabłkowskim.


Opisanie Dóbr Sulmowa z przyległościami i Sulmówka.
I. Położenie tych dóbr, z czego się składają i granice.
Dobra Sulmów z przyległościami i Sulmówek położone są w powiecie Wartskim, Obwodzie i Woiewództwie Kaliskiem, parafii Goszczonów. Stanowią iedną gminę Sulmów. Składają się z wsi i folwarku Sulmów, z wsi i folwarku Sokołów, z karczmy i pustkowia Zimnik zwanego i z folwarku Sulmówek.
Co do granic od czterech kopców narożnych na Zimniku będących z Sulmowa, Liskowa, Strzałkowa i Goszczonowa idąc za słońcem nayprzód ku wschodowi a potem nawracaiąc się ku południowi iest granica między wsią Sokołowem iako przyległością dóbr Sulmowa a Goszczanowem drogą przez bór a potem przez pastwiska i pola kilkoma kopcami ściennemi oznaczona, aż do narożników Sulmowa, Goszczonowa i Sulmówka. Od narożników tych granice między dobrami Sulmówkiem i wsią Rzęzawami iako pertinencią dóbr Goszczonowa oznacza w polu droga a na łące zwaney Reczki? kamienie. Ta część granicy w kierunku na południe idące przechodzi przez strugę i dotyka narożników Sulmówka, Rzęzaw i Chrosny iako attinencyi dóbr Chlewo. Od narożników tych granica łamie się ku zachodowi rozgranicza  Sulmówek z Chrosną a oznaczona iest kopcami, dochodzi w iednym kierunku do narożnych kopców Sulmówka i Chrosny i Woli Tłomakowey od których nawraca się na północ i idąc przez łąkę zwaną Kobyłki i przechodząc przez strugę rozgranicza Sulmówek od Woli Tłomakowey  na łąkach krzakami a w polu miedzą przeoraną aż do narożników Sulmówka, Woli Tłomakowey i Sulmowa nad drogą z Gaci do Goszczonowa idącą będących.
Odtąd granica wciąż ku północy idąc będąca i kopcami oznaczona przechodząc przez łąkę Małkowiec, przez drogę z Woli Tłomakowey do Sulmowa wiodącą i przez pastwisko Noski rowem aż do narożników Sulmowa, Woli Tłomakowey i Ciepielewa, oddziela Sulmów od Woli Tłomakowey. Od tey narożności granica między Sulmowem i Ciepielewem nayprzód w polu a następnie w boru będąca wciąż kopcami iest oznaczona. Przychodzi się nią do narożnych kopców Sulmowa, Ciepielewa i Liskowa w boru będących, od których nawraca się granica ku wschodowi i idzie w boru drogą między Sulmowem a Liskowem, naciosami na drzewach oznaczona aż do narożników na Zimniku.

II. Zabudowania Dworskie w Sulmowie.
1. Pałac murowany, dachówką kryty o parterze i iednem piętrze, trynk na ścianie od zachodu przez salę w części obity skutkiem czego obicie w sali na pierwszem piętrze iest poplamione. W oknach brakuie ośm szyb a dwadzieścia iedna są strzaskane, w sklepie u dwóch okien są siatki druciane i u trzeciego przez połowę. W spiżarni u iednego okna siatka druciana- przede drzwiami na dole z boków pałacu będącemi są schodki, każdy o dwóch stopniach dębowych- schodki od zachodu zdezelowane. Blaty pod filarami na których się balkon wspiera spruchniałe a obydwa stopnie na których blaty leżą przez starość zdezelowane - trynk pod balkonem poopadał a to skutkiem zaciekania przez blachę zerdzewiałą pokrywającą balkon mur ściany wschodniey narysował się nadedrzwiami parterowemi od okna piętrowego. Na ściek wody deszczowey z dachu urządzone są dwie rury blaszane czerwoną pokostową farbą powleczone, które są dobre drzwi w całym pałacu i ramy są dobre ze wszystkiem okuciem i kluczami. Na dole w pokoiach u siedmiu okien i u okien w sieni są okiennice i te są dobre na piętrze u drzwi szklannych na balkon prowadzących i u sześciu okien w pokoiach są żaluzye - do pokojów na piętrze iest sześć okien podwóynych - w drugich tych oknach dziewięć szyb brakuie a trzy są strzaskane.- W sklepach z pierwszego do drugiego sklepu drzwi nie ma, mur koło otworu na te drzwi poruynowany - za posadzkę w sklepach bruk służy. Na parterze w iednym pokoju podłoga w tafle sosnowa, w innych z tarcic sosnowych podłużnych w dwóch sionkach na dole i w stancyi dla gospodyni podłoga z cegły. Na piętrze w czterech pokojach podłogi dębowe w tafle, w sieni i w przedpokoiu sosnowe także w tafle, w sionce boczney, garderobce i kredensie z tarcic sosnowych podłużnych cały parter iest bielony, na piętrze w trzech pokojach obicia? trzy inne i sień malowane a sionka, garderóbka i kredens bielone. Piece na parterze trzy z kafli, w stancyi gospodyni ruski z cegły zdezelowany - na piętrze pieców kaflowych sześć, w dwóch z nich z sieni się pali a w pozostałych z pokojów tamże na piętrze w sieni piec z cegły z rurą i drzwiczkami żelaznemi - drzwiczki u pieców są dobre w pokoju z obiciem w kratkę na piętrze iest kominek z kamienia ciosowego a przynim? trzy tafli marmurowe. W sali bawialney kominek z marmuru u którego blat górny pęknięty, przedtym kominkiem są cztery tafli marmurowe na dole w pierwszym pokoju na prawo na suficie trynk odleciał u komina w sionce przy spiżarni kaptur zdezelowany. We framugach w spiżarni są pułki i tych żadney niebrakuje na piętrze we drzwiach szklannych na balkon prowadzących strzaskane są dwie wielkie szyby i iedna mała. W pokoju przytykającym do balkonu zacieka w iednem mieyscu przez sufit. Na piętrze nad wszystkiemi oknami i drzwiami balkonu w ścianach są po dwa chaki na strzały do zakładania firunek. Z pokoju sypialnego urządzony iest dzwonek do przedpokoiu a z następnego pokoiu do sali iadalney drugi - sznurki i kutasy użyte do tego mechanizmu są wełniane zielonego koloru. W czterech pokojach i w sieni na piętrze są chaki na żyrandole - pod oknami na piętrze są blaszanki na ściek wody, lecz siedmiu brakuje, na gurze niema czterech ram a okien w dymnikach, a w oknach exystujących siedmiu szyb brakuje tamże na gurze iest i zostaje na potrzebę gruntową dachówki nowe sztuk pięćdziesiąt wszystka stara dachówka i gipsu garncy dwanaście.
Studnia przy pałacu na wschód, z bali bez daszku, potrzebuje reperacyi.
Tranzet? za pałacem na północ wiązanie z rygli tarcicami obite - dach szkudłami pobity przez pobity przez starość zniszczały - drzwi na zawiasach u których iednego chaka brakuje - zamek bez klucza i zepsuty niema chaczyka.
2. Officyna o parterze i piętrze - murowana dachówką pokryta, dla złey konstrukcij grozi upadkiem, w szczególności mur w pięciu mieyscach mur porysował się, gzyms w rogu od południa się zarwał a w innych mieyscach iuż grozi zawaleniem się - na całem piętrze trynk z sufitu poopadał a ściana wschodnia tamże od belki ostatniey przeszło na cal się usunęła. Na gurze w dymniku brakuje iedney szyby. Schody przed drzwiami frontowane iedne od zachodu całkiem zdezelowane a drugie od wschodu nadniszczone - u drzwi do sklepu brakuje iedney antaby - schodki do sklepu zdezelowane, w tymże sklepie brakuje okienka i w okienkach nad trzema drzwiami brakuje wszystkich szyb - w kuchni w wielkiem oknie weneckiem brakuje szyb iedenastu a w czeladniey izbie iest siedm szyb stłuczonych. W komorze za tąż izbą brakuje ram od okna. Na pierwszem piętrze niema w oknie w sieni szyb czterech, w gościnnym pokoju brakuje szyb trzech, a dwie są stłuczone - w tymże pokoju niema pieca. Dzwonek na słupie przy officynie urządzony służy do oznaymiania czeladzi o śniadaniu, obiedzie i kolacij.
3. Wolarnia z bali zawalona, przeznaczona do odbudowania, iest w niey gruntowe koryto do pażenia sieczki i żłobów trzy - studnia na wywar i podłoga w wolarni niezdatne do użytku bo bale są pogniłe.
4. Gorzelnia murowana szkudłami pokryta, w dobrym iest stanie lecz za niska i szczupła, potrzebuje więc przeistoczenia drzwi wszystkie troie na zawiasach w iednych iest wrzeciądz a u drugich klamka - posowa niezupełna - okna bez okucia rynny dwie gruntowe znaydują się w gorzelni.
Dół na kartofle przy gorzelni zrobiony z dranic opartych na słupach w kształcie dachu i obrzucony ziemią, drzwi do tego dołu iedne są z gorzelni a drugie ze dworu - oboje na zawiasach z wrzeciądzami.
Studnia za gorzelnią z dachem bez żadnego urządzenia do brania wody, od tey studni idą cztery rynny do gorzelni i browaru przyległego wsparte na trzech podporach dubeltowych.
Kocioł mały drzewem wycembrowany leży między gorzelnią a browarem iest opuszczony, cembrzyna zgniła - mnich prowadzący z niego wodę na łąki zalazł  i potrzebuje odnowienia.
Browar murowany, dach szkudłami pokryty potrzebuje browar ten nowego pobicia - drzwi wszystkie na zawiasach - w izbie do zalewania i roszczenia słodu podłoga z cegły, posowa spruchniała, piec ruski, futryna na okno zgniła, w izbie tey znayduje się gruntowy kantar? czyli koryto, na którym stawia się piwo do wyrobienia. W piwiarni niema obudwu okien, iest tylko iedna okiennica z zawiasami. W tymże budynku za piwowarnią iest suszarnia z lasami na wzniesieniu lecz brakuje przed drzwiami do niey schodów.
5. Szopa na magiel, staynia, karmnice? i szopa do wiazdu na okutnik? za browarem będący, wszystko pod iednym dachem. Budynek ten z bali w słupy, kawał przyciesi zgniły, dach ze szkudeł stary, dziurawy, w całym budynku iest posowa z tarcic  - u szopy na magiel drzwi na zawiasach z wrzeciądzem a podłoga z cegły ułożona brakuje zupełnie okna - w tejże szopie są schody na górę. W stajni brakuje iedney ściany ze drzwiami, znaydują się w niey tylko cztery bale i dwie części u drzwi, podłoga tylko iest w części lecz i ta zgniła. W karmniku drzwi ze skoblem, brakuje u nich iedney zawiasy, podłoga z dylów łupanych - do dawania ieść trzodzie iest kubeł bez żadnego żelastwa.
W szopie do wiazdu drzwi na zawiasach z chaczykiem i wrzeciądzem a wrota z zatyką żelazną.
6. Oleynia z bali, dach szkudłami pokryty, stary, dziurawy, potrzebujący reparacyi - komin murowany, drzwi na zawiasach z klamką i wrzeciądzem - okien zupełnie brakuje a obadwa otwory na okna deskami zabite. Maszyna w oleyni do wybijania oleju ma taki mechanizm: koń obraca dyszel oprawiony w żelazo na końcu i opatrzony barczykiem, dyszel ma na sobie kamień, a wpuszczony w walec pionowy nadaje ruch kołu pałczatemu, to walcowi poziomemu, który znowu dwa walce żelazne w drzewo oprawione obraca. Do ściskania walców są urzadzone cztery szruby drewniane. Do kosza nad walcami umocowanego wchodzi się po schodkach, i sypie się w niego rzepak, siemie lniane lub inne nasienie oley wydające, starte walcami na mąkę,- z pomiędzy walców dostaie się materyał do skrzyni pod spodem będącey, zaciera się pod kamieniem obracającym sie za pomocą dyszla po podłodzę drewnianey.- Utarta massa praży się w piecyku żelaznym, z piecyka wkłada się w stępę i w tey za pomocą zastrzały i klinów baranem? okowanym dwoma żelaznemi obręczami wybija się oley, który rurką miedzianą ścieka do miski blaszaney pod stępę podstawioney.- Effekta tu wspomniane znayduią się w oleyni: prócz tego iest garniec i kwarta, blaszane dobre, ćwierć i miara drewniane - wątory u nich pogniły - szafa przymocowana do ściany  na skład rzeczy powyższych, u którey brakuje iedney zawiasy - ława i żłób. Maszyna potrzebuje reperacyi, lecz kamień i walce są dobre. Z oleyni na górę prowadzą schody, na górze znayduje się młynik koński rozebrany i zdezelowany - wierzchni iego kamień iest cały, lecz spodni strzaskany - przy kamieniu spodnim znayduje się żelazna paprzyca.
7. Komora i chlew pod iednym dachem, przy oleyni stojące. Zręb z bali w słupy, przyciesi zgniłe, dach pokryty szkudłami, zły zupełnie. W komorze drzwi z wrzeciądzem, podłoga ze zrzynów, legary na beczki, schody i drzwi z wrzeciądzem na górę.
8. Szopa na skład drzewa, z dopiero co opisanym budynkiem oleynią szopą pod Nr 5 opisaną i browarem okulnik stanowiącą - ma tylko iedną ścianę od południa a i wtey brakuje sześciu bali od wierzchu.
9. Folwark Nr. pierwszym policyinym oznaczony i trzy staynie poiedyńcze z folwarkiem dachem - murowany dach dekowany a od dołu we dwa szory ze szkudeł, stary potrzeba go nieco zreperować tako w dekuwce iako i w szkodłach, oraz dać nową kalonkę - co do folwarku - podłoga w sieni z cegłą powybijana, potrzebuje bydź przełożoną - w kuchni podłoga z desek sosnowych zgniła - drzwi wchodowe szelowane wszystkie inne zwyczayne na zawiasach. U drzwi z sieni do pokoju iest zamek, u innych są tylko klamki.- Zresztą folwark zewnątrz i wewnątrz iest w dobrym stanie. Jest przed nim parkanik niski przez starość zniszczały. Co do stajen podłogi w połowie są zgniłe. W trzech okienkach nade drzwiami iest tylko iedna szyba. Czterech okien od tyłu zupełnie brakuje. - posowy sa z gliny w strychulce, w kilku mieyscach przez zgnicie strychulców zarwane.
Koryt gruntowych w stayniach iest pięć, dwa przez całe staynie, a trzy krótsze, a przy nich dwadzieścia kołek żelaznych. Drzwi w stayni szelowane, z zamkami przez starość zdezelowanemi. Mur przy futrynie iednych drzwi stajennych obruszony.
10. Chlewy cztery przy stayniach z bali w słupy, dach słomą poszyty, drzwi wszystkie na biegunach bez żadnego żelastwa wewnątrz niema wcale podłóg - szczyt wschodni z tarcic, które poodstawały. Budynek ten iest w dobrym stanie.
Okólnik przed tym budynkiem iest z płatów rzniętych - a wtym przed chlewami są dwie gródki zwane patyki z kawałków tymczasowo zarzucone.
Przy folwarku na zachód iest pszczelnik płotami ogrodzony.
11. Sklep przy folwarku z bali ziemią przykryty, drzwi na zawiasach z wrzeciądzem.
12. Sklep na nabiał w sadzie nad kanałem murowany, szkudłami pokryty. Składa się z dwóch części - dach potrzebuie reparacyi - futryna u iednych drzwi zupełnie spruchniała, potrzeba dać nową - drzwi oboie stare na zawiasach bez wrzeciądzów potrzebuią naprawienia. U góry drzwiczków zupełnie brakuje i prozek w futrynie na nie zgniły. W iednym sklepie baliki na których spierają się sklepienia, framug zgniły, połowa ściany iuż się wywaliła a reszta grozi wywaleniem się.
13. Studnia przy folwarku w płocie ogrodu angielskiego, z bali z daszkiem w dobrym stanie - brakuie wody urządzone iest za pomocą pąpy lecz ta iest zdezelowana i na teraz do użytku niezdatna - przy tey studni są dwa gruntowe koryta, lecz z nich iedno tylko dobre iest także rynna stara.
14. Wozownie trzy pod iednym dachem - z bali nowych w słupy dach dekówką poszyty - potrzeba na nim dać nowę kalonkę i narożniki - u wszystkich drzwi są wrzeciądze, lecz brakuje pręgłów - zawiasy iedney wcale nie ma a iedna złamana. Ponieważ przycieś od frontu zgniła, drzwi więc poopuszczały się, niedają się otwierać i iedne są strzaskane. Nad żadną wozownią niema posowy.
15. Obory i kurniki pod iednym dachem - murowane słomą poszyte - na dachu potrzeba nowey kalonki i reperacyi pod dymnikami - nade drzwiami trzech okienek całkiem brakuje, a od czwartego są tylko ramy - drzwi wszystkie szelowane na zawiasach - u dwoyga są klamki i wrzeciądze, u iednych zasówka, a u iednych haczyk. Posowa z gliny w strychulce, lecz że strychulce pogniły pozarywała się - dwie belki ugniłe, iedna z nich iest podparta stęplem. Od tyłu niema wszystkich sześciu okienek. Podłogi są stare z bali, z których niektóre zgniłe, ieszcze iednakże przez czas niejaki zostać mogą. W iedney oborze i w kurnikach bruk zamiast podłogi. Z przodu nad dwoygiem drzwi i z tyłu w iednem mieyscu gzyms opadł.
Sieczkarnia w szczycie zachodnim tegoż budynku iest urządzona - drzwi na zawiasach z wrzeciądzem, brakuje pręgła u drzwi - wewnątrz brukowana - posowa z gliny w strychulce dziurawe.
16. Stodoła z bali w słupy murowane, na podmurowaniu o dwóch bojowiskach - poszyta snopkami - w ogólności iest w dobrym stanie, w szczególności zaś w podmurowaniu, z parę mieysc cegła powypadała - dwa słupy i szczyt w iednem mieyscu zrysowane - skutkiem zrysowania są słupa, belka iedna z dwóch sztuk składająca się rozwiodła się - wewnątrz w wiązaniu trzech rygli brakuje i połowy blongów przy iednem klepisku - na dachu brakuje kawał kalonki i w tymże dachu mieyscami są dziury.
17. Stodoła druga z bali w słupy, snopkami poszyta także o dwóch klepiskach - w ogólności w dobrym stanie w szczególności zaś iedna przycieś nadgniła i bale w rogu wygniły - przyciesie leżą na kamieniach - kalonka i w znaczney części szczyty potrzebują reparacyi - wewnątrz brakuie na iednem bojowisku czwartey części bląga i rygla z bląga przy drugim bojowisku tudzież dwóch krutkich rygli.
18. Spichrz murowany dachówką kryty - mur z frontu od dołu cokolwiek nadniszczony potrzebuje małey naprawy, a u góry niema trynku - dach zły potrzeba go koniecznie przełożyć i dodać w znaczney ilości nowey dachówki. Przez popękanie się i poopadanie dachówek dach zacieka. W trzech oknach piętrowych iedna szyba pęknięta, dwie brakują, a dwie dziurawe - u okien w dymnikach brakuje dziewięć szybek. Mostki przede drzwiami pogniły i nie exystują. Drzwi iedne żelazne a dwoje szelowanych, wszystkie z zamkami, iedne potrzebują reparaciy. Wewnątrz schody, podłogi i podbitki pod dachem wszystkie dobre.
19. Owczarnia murowana fundamenta i słupy z paloney cegły a ściany z surówki - poszyta w dekówkę. Szyb w okienkach stłuczonych piętnaście, a siedm pękniętych. Mur szczególniey wewnątrz potrzebuje bydź obrzuconym. Na całym tym budynku niema kalonki potrzeba więc dać nową, w dachu są w kilku mieyscach dziury, szczególnie zaś pod dymnikami przez zaciekanie którędy ściana pod iednym dymnikiem znacznie uszkodzona, wrota wszystkie i drzwi na zawiasach z wrzeciądzami nad to u dwoyga drzwi są klamki. W okienkach kraty dębowe, posowa nad całą owczarnią w części z płatów a w części ze zrzynów, polepiona, w dobrym stanie. Schody na góry uszkodzone, połowa stopni z nich wyjęta i nie exystuje, dla tego że były za gęsto, w dymnikach są drzwiczki, brakuje w nich iedney zawiasy i dwóch chaczyków.
20. Studnia przed owczarnią z bali z daszkiem w dobrym stanie. Woda wyciąga się za pomocą koła, u którego brakuje łańcucha, wiadra i iedney ryfki na wale.
21. Wolarnia murowana snopkami poszyta. Ściany dobre - dach z przodu nowo poszyty, z tyłu zaś tak iest zniszczony przez starość iż koniecznie nowy dać potrzeba. Podbitki od tyłu całkiem niema i na przodzie kawałków. Na gurze pare kozłów ugniłych. Drzwi oboje na zawiasach z wrzeciądzami a wrota iedne i drugie na biegunach z kunami żelaznemi wrzeciądzami u iednych drzwi brakuje progu. Wewnątrz słupów z ryglami iest tylko ośm. Okienek w luftach iest tylko siedm, a w nich trzech szyb brakuje, posowa z płatów ciosanych gliną polepiona. U obu dymników drzwiczki na zawiasach lecz bez haczyków.
22. Buda dla sadowego za wolarnią w sadzie z tarcic i tarcicami pobita - dach zły a czwartey iego części zupełnie brakuje.
23. Oranżerya murowana szkudłami pobita, w ogólności iest w dobrym stanie, lecz dach w paru mieyscach zacieka - czopy u dwóch belek ugniły - drzwi wszystkie na zawiasach z klamkami z zasówkami, w drzwiach brakuje trzech szyb a trzy są strzaskane, w oknach wybitych iest tafli sześćdziesiąt okiennic poiedyńczych do przykrywania okien w oranżeryi iest sztuk sześćdziesiąt dwie. Przy murze od oranżeryi na zachód ciągnącym się iest winnych latorośli sztuk siedmdziesiąt dwie - brzoskwiń trzy i moreli sześć.
III. Ogród angielski, owocowy i warzywny.
W ogrodzie angielskim połowa ganków zarosła i nie wypracowana, trawniki wycieczone. Drzew owocowych iest moreli za browarem sztuk dwie - winnych latorośli sześć - śliwek w całym ogrodzie sztuk sześćset sześćdziesiąt pięć - wiśni pięćdziesiąt ośm - tereśni pięćdziesiąt dwie - iabłonek dwieście cztery - gruszek ośmdziesiąt ieden - orzechów włoskich pięć. W sadzie gdzie są gruszki i iabłonki, połowa mniey więcey ganków powysadzana iest pożyczkami, angrestem, i malinami. Nadmienia się tutey, że drzewa owocowe tak są gęsto iż więcey sadzić ich niema mieysca. Zdaje się więc iż dzierżawca zamiast zasadzenia drzew owocowych do którego kontraktem iest zobowiązany powinien raczey uzupełniać wysadzenie dróg choć dzikiemi roślinami.
W tey myśli drzewa topolowe nad drogami i koło budynków i łące przeliczone zostały i pokazał się następuiący rezultat że topoli iest wszystkich czterysta siedmdziesiąt dziewięć, mianowicie około ogrodu sztuk trzydzieści dwie - na drodze od bramy gościńca sztuk siedm - na drodze od folwarku w pole sztuk dziesięć, na drodze od owczarni w pole dziesięć - między stodołami dziewięć topoli - dwa iarząbki - trzy gruszki i trzy szliwki na granicy gruntów dworskich i wieyskich topoli sztuk dziewięć na grobelce za olearnią sztuk dziesięć - na drodze do Woli sztuk dwadzieścia siedm - na drodze do Sulmówka topoli dwieście sześćdziesiąt - na drodze do Goszczonowa sztuk trzydzieści ieden - na drodze do Sokołowa sztuk siedmdziesiąt cztery.
Ogrody warzywne zasadzone są i zasiane całkowicie kartoflami, warzywem i włoszczyzną. Chmielu w ogrodzie iest sześćdziesiąt pięć kroków długości a czternaście kroków szerokości przy stayni zajezdney w prost mieszkania Dominika Szultza.
Kanałów także w ogrodzie iest trzy z których ieden zupełnie zalazły,  a dwa lubo mają w sobie wodę więcey iednakże szlam mieysca w nich zaymuje. Na rowie w ogrodzie od folwarku do kanału idącym iest stary mostek, tamże ogród owocowy od ważywnego przedzielony iest nizkiemi sztachetkami od folwarku do chmielu poprowadzonemi. Mostek na grobli między dwoma kanałami w ogrodzie przez który wyieżdża się z pałacu, przez starość zniszczały, potrzeba koniecznie nowy postawić albowiem burtnice, słupy, belki, bale, upust i sztachetki na moście pogniły. Mnich komunikujący kanał przy gorzelni będący z małym kanałem ocembrowanym, który opisany został przy gorzelni iest w stanie średnim - płoty na około ogrodu i koło zabudowań iako też na około kartofli w polu za spichrzem i owczarnią po lewey stronie drogi do Sokołowa będących w ogólności są w średnim stanie, z płat w słupki i koły.- Od pałacu wyjazd z ogrodu iest przez bramkę ze sztachet: w niey dwie sztachety złamane a obok czterech brakuje. Z ogrodu na wieś była także dawniey przy oranżeryi brama, dziś otwór na nią zamurowany, stoją tylko cztery murowane słupy w których iest część chaków na których brama wisiała.

IV Zabudowania wieyskie w Sulmowie.

24. Dom Nr 2im policyinym oznaczony w którym mieszka Kazimierz Jakubowski ogrodzy i ______ Otwinowski kucharz dworski - styka się z oranżeryą murowany pokryty iest w połowie szkudłami a w drugiey połowie słomą, fundamenta z tyłu troche uszkodzone - ścianę frontową deszcz poobcinał - dach szkudłami pokryty iest w średnim stanie a część iego snopkami poszyta zupełnie iest przez starość zniszczona, co się rozumie o samem poszyciu, nadto kozioł ieden w końcu ugniły. W mieszkaniu ogrodowego cztery szyby stłuczone a u kucharza okna z samych kawałków szkła. Brandmur kominowy stary zawalił się - posowa w mieszkaniu ogrodowego z płatów ciosanych dobra a u kucharza spruchniała i w znaczney części zarwała się - wszystkie troje drzwi u ogrodowego ordynaryine z zawiasami i wrzeciądzami, a oprócz tego u dwoyga z nich klamki - u kucharza drzwi wchodowe bez żadnego żelaztwa a dwoje drzwi z zawiasami - wszystkie dziurawe - drzwi z komory na ogród złe, nawet niewprawione.
Chlewik ogrodowego ze starych kawałków postawiony, dach staremi snopkami poszyty, w średnim stanie - drzwi na zawiasach z wrzeciądzami. Podaje ogrodowy, że maystrowi od postawienia tego chlewika  pięć złotych zapłacił.
Płot koło ogródka nad drogą będący iest z żerdek starych.
Studnia iest w placu tego domu - niema u niey cembrzyny nad ziemią, a w ziemi będąca iest zgniła.
25. Chałupa drewniana pod Nr 3 policyinym w którey mieszka Jan Kubiak zagrodnik i włodarz dworski, postawiona iest z bali w węgły poszyta słomą, komin murowany z surówki stara lecz utrzymana w dobrym stanie - w szczególności pare bali spruchniałe - przyciesi nadgniłe, połowa dachu zupełnie zła, drzwi wszystkie bez żelastwa - trzy belki stęplami podparte - posowy z łupanych łatów z tych niektóre spruchniały - w mieszkaniu włodarza  piec zarwany, w oknie ramy spruchniałe a szybek iest tylko parę. U Jana Kubiaka iedno okno dobre a w drugiem połowa deskami zabita, połowa składa się z samych kawałków szkła.
Sklep iest za domem w ziemi z drzewa.
Obórka, stajenka dwa chlewiki i szopa - wszystko pod iednym dachem z kawałków bali łupanych, snopkami poszyte - kozły i ściany stęplami popodpierane - dach i ściany przez starość zniszczały - budynek ten grozi upadkiem.
Studnia z bali łupanych stara - w cembrzynie brakuie pare belków - do brania wody urządzony iest żuraw z kotką? na kosze płoty około podwórza i ogrodu z płatów ciosanych dobre.
Stodoła z dylów łupanych, przyciesi zgniłe przez starość zniszczona i zalazła w ziemię, dach snopkami poszyty w średnim stanie, potrzebuje przecież reparacyi szczególnie w kalonce i narożnikach.
26. Chałupa pod N policyinym 4 zamieszkała przez Szymona Przybyłę zagrodnika - pobudowana z bali i dylów iedney przyciesi zupełnie niema, zgniła, insze nadgniłe, ściana od zachodu przez starość zniszczona - dach nowo snopkami poszyty - belka iedna spruchniała i od zwalenia się tylko stęplem ochroniona, druga belka w końcu spruchniała - posowa w izbie spruchniała grozi zarwaniem się - u dwoyga drzwi są wrzeciądze a zresztą u drzwi niema żadnego okucia - komin murowany z surówki - w oknie są tylko trzy małe szybki.
Sklep z drzewa w ziemi nowy. Twierdzi Przybyła że go własnym kosztem postawił.
Obora i szopka pod iednym dachem z dylów w słupki - zrąb w średnim stanie - dach stary zły, potrzebuje prędkiey reperacyi.
Studnia ziemią zalazła - zrębu nad ziemią wcale niema a cembrzyna w ziemi będąca iest zgniła zła.
Płoty koło podwórka radcy? i ogrodu z płatów w słupki w dobrym stanie.
Stodoła z dylów i okrąglaków w słupy na czterech sochach, przyciesi zgniłe - w zrębie iedno przęsło zupełnie spruchniałe wrot oboje przez starość zniszczone - dach dziurawy potrzebuje naprawy.
27. Chałupa pod N. 5 policyinym - mieszka w niey Marcin Patucki? ratay z bali - komin murowany z surówki dwóch przyciesi wcale niema a trzecia połowa zgniła - ściana zachodnia zgniła i wywaliła się od dołu - przycieś exystująca od strony północney trzeba podmurować bo iest wzniesiona nad ziemię - ściana od teyże strony wyprężona - dach stary zaklęsły - kozły i łaty pogniłe - wszystkie czworo drzwi stare bez żadnego żelastwa - w oknie brakuje dwóch trzecich - części szkła - posowa z płatów nad komorą spróchniała.
Obora z okrąglaków - dach nad nią zawalił się - budynek ten niemoże bydź zreperowany bo materyału brakuje a exystujący zgniły i spruchniały.
Płot stanowiący wygrodzenie podwórka i nad ogrodem przy ulicy z żerdzi starych.
28. Chałupa pod N. 6 policyinym mieszka w niey Andrzey Szcześniak pułzagrodnik i Maryanna po Stasiaku Kacprze wdowa komornica - przestawiona w roku przeszłym ze starych bali w nowe słupy - poszycie dachu niedokończone - we wszystkich trzech oknach są tylko cztery dobre szyby - drzwi wszystkie są bez żadnego żelastwa nad sieniami niema posowy podobnież nad komorą u Szcześniaka - iedna belka nie przez cały dom lecz tylko do komina dana i na tym na cegłach oparta - komin z cegły paloney - w ścianach trzech dylów brakuje.
Oborka z dylów ciosanych w słupy  - przycieś z tyłu i bal ieden zgniłe - obórka ta pochylona znacznie i może się wywrócić, ieżeli nie zostanie prędko poratowana - dach zły.
Ogrodzenie z płatów i żerdzi łupanych.
Stodoła z dylów i z różnych kawałków przestawiona, sochy, słupy, owierki, kozły zupełnie dobre, lecz że dach iest zły wcale, opustoszała - wrota są iedne tylko i te dobre.
29. Chałupa pod N. 7 policyinym mieszka w niey Józef Śnieżak półzagrodnik - postawiona iest z bali i dylów - przyciesi dwie zgniłe - zrąb z dwóch stron spruchniały od dołu - komin z surówki - dach snopkami poszyty, zawalił się dla tego że kozły i łaty pogniły - okno złożone z samych kawałków szkła - drzwi iedne bez żadnego - żelastwa dwoje z wrzeciądzami, a iedne z zawiasami i wrzeciądzem - belka iedna złamana - nad ziemią nie ma posowy.
Zrąb na obórkę z dylów łupanych, bez dachu - stawia ią sobie Śnieżak.
Płoty w podwórzu i koło ogrodu z płatów dobre.
Studnia cembrzyna iest tylko w ziemi, nadgniła a zrębu nad ziemią wcale niema.
Stodoła z dylów, sochy i kozły dobre, lecz że dach iest zupełnie zły, słupy spruchniały zrąb także spruchniały i wtę i ową pochylony stronę, przeto stodoła ta grozi zawaleniem się.
30. Chałupa czworaki pod N. 8 policyinym - mięszkają w niey od tyłu zagrodnicy Bartłomiey Stasiak i Franciszek Kubiak a z przodu Katarzyna po Paszkiewiczu Adamie wdowa, komornica i fornal Marcin Izydorczyk postawiona iest z bali w słupy na podmurowaniu poszycie na dachu ze snopków dobre - komin z cegły paloney - budynek ten w ogólności iest w dobrym stanie - w mięszkaniu Paszkiewiczowey pięć tylko szybek w oknie dobrych - drzwi iest troje bez żelastwa w iednych tylko iest wrzeciądz - w mieszkaniu Izydorczyka w oknie trzy szyby stłuczone - u troyga drzwi są tylko dwa wrzeciądze a zresztą niema żadnego żelastwa - w mieszkaniu Stasiaka wszystkie czworo drzwi bez żadnego żelastwa a w oknie połowę szyb brakuje - w mieszkaniu Kubiaka w oknie pięć tylko szyb całych a reszta strzaskanych - drzwi czworo, u dwoyga tylko z nich są wrzeciądze.
Oborka Stasiaka z bali w słupy i przyległa szopka z dylików, poszyte słomą w dobrym są stanie.
Chlewik Paszkiewiczowey przystawiony do obory Stasiaka, zrąb ze starych bali, perzem i pęcinami pokrytym - płoty Stasiaka koło podwórza i ogrodu z płatów dobre.
Stodoła Stasiaka z krąglaków w słupy - dach odpowiada ieszcze swemu przeznaczniu, poszyty iest snopkami, ale zrąb i słupy tak są przez starość zniszczone, iż stodoła ta bardzo się pochyliła i grozi wywróceniem się.
Chlewik obórka i szopka Kubiaka pod iednym dachem postawione są z drzewa cienkiego, ociesanego w kostkę dach snopkami poszyty w średnim stanie.
Chlewik Izydorczyka z kawałków, dach nieskończony, w chlewiku nawet niema posowy.
Płot Kubiaka koło podwórza i koło ogrodu nad drogą aż do łąki z żerdzi w dobrym stanie.
Stodoła Kubiaka, ze zrzynów, dylów i różnych kawałków - zrąb i poszycie dachu w średnim stanie, lecz że słupy i sochy w ziemi pougniwały, przeto stodoła ta znacznie się pochyliła. Wrota z płatów szerokich. Pod stodołą tą leżą przysposobione trzy sochy dębowe.
31. Chałupa Nr. 9 policyiny mająca - mieszka w niey Wincenty Śnieżak?, ratay i Piotr Michalak pomagier - postawiona z bali w słupy - przyciesi na kamieniach wsparte - dach snopkami poszyty zupełnie zły nawet go kawałami całemi brakuje, potrzebne iest koniecznie całe poszycie - w dwóch oknach u Śnieżaka wytłuczona połowa szyb - drzwi wchodowe wspólne bez żadnego żelastwa - nad ziemią posowa zgniła - w mięszkaniu Michalaka iest troje drzwi, lecz tylko u dwoyga z nich są wrzeciądze a zresztą u wszystkich niema żadnego żelastwa - nad komorą w temże mieszkaniu niema posowy - w mieszkaniu Śnieżaka u iednych drzwi klamka i chaczyk u drugich wrzeciądz a trzecie bez żadnego żelastwa.
Obórka Michalaka przy chałupie tey postawiona stara, iest z różnych kawałków.
32. Chałupa dwojaki pod N. 10 policyinym mięszka w niey Szczepan Mielcarek zagrodnik oraz komornica Franciszka po Brockim Walentym wdowa - z dylów w słupy - poszyta snopkami, komin murowany - przyciesi złe - słupy i dyle w ścianach po części spruchniałe - kalonka zupełnie zniszczona a dach potrzebuje reperacyi - komin porysował sie w kierunku od góry do dołu, grozi zwaleniem się oraz zrządzeniem pożaru - w mieszkaniu Mielcarka w oknie połowa szyb strzaskanych - u troyga drzwi niema żadnego żelastwa wyjąwszy dwa wrzecządze, posowa ze zrzynów dobra - w mieszkaniu Brockiey okno nowe lecz brakuje w nim trzech szyb - drzwi wchodowe spruchniałe a dwoje drzwi dobre, wszystkie bez żadnego żelastwa - nad sienią wspólną dla mieszkań i nad komorą Brockiey niema posowy.
Obora w słupy snopkami poszyta - pochyliła się i grozi wywróceniem się ponieważ słupy pougniwały - w ścianie zachodniey są tylko dwa dyle zdrowe a wszystkie insze iuż są spruchniałe - dach cały zły - iedna belka i ieden kozieł w końcach ugniły.
Płot koło ogrodu z płatów nowy.
Chlewik przystawiony do oborki Piotra Witasiaka w placu następnym Nr. 11 policyinym mającym - niedokończony ieszcze i bez dachu.
Stodoła Mielcarka z dylów w słupy snopkami poszyta. Ponieważ słupy pougniwały z tey przyczyny stodoła ta pochyliła się - w zrąbie iest kilka dylów spróchniałych - poszycie na iedney połowie dachu iest dobre ale na  drugiey i w obu szczytach zupełnie złe, stare - wrota są tylko iedne stare złe.
33. Dom murowany dwojaki pod Nr. 11 policyinym w iedney połowie mieszka Piotr Witasiak a w drugiey Wawrzeniec Ignaczak zagrodnicy - zrąb na około od dołu uszkodzony - szczyty w mur niemiecki porobione pochyliły się na zewnątrz - komin murowany od góry do dołu narysował się - w dachu brakuje całey kalonki i na narożnikach są duże dziury - w mieszkaniu Witasiaka wszystkie czworo drzwi bez żelastwa u wchodowych tylko iest wrzeciądz - u drzwi z sieni do izby chaczyk w oknie dwie szyby strzaskane u Ignaczaka piec zarwany - w oknach brakuje czterech szyb, u troyga drzwi są wrzeciądze u czwartych nie ma żadnego żelastwa.
Obora Witasiaka z wąskich dylów w słupy - zrąb w średnim stanie, lecz nie ma iedney przyciesi - poszycie dachu ze snopków, stare zupełnie złe.
Ogrodzenie Witasiaka dobre.
Obora Ignaczaka przytykająca do obory Marcina Błaszczyka pod następnym Nr. 12 policyinym mieszkającego - z bali w słupy na przyciesiach - poszyta słomą - w ścianie od zachodu przycieś zgniła, słup w niey wylazł i ściana się wywaliła - poszycie stare złe - materyał w tey oborze  w większey części zdatny ieszcze na budowlą, lecz ona potrzebuje koniecznie przestawienia.
Ogrodzenie u Ignaczaka stare.
Stodoła Witasiaka na sochach z bali w słupy - pochylona poniewaz słupy pougniwały - poszycie ze snopków w średnim stanie, w szczycie tylko południowym bardzo zła - wrota iedne dobre a drugie złe stare.
Stodoła Ignaczaka na sochach z dylów w słupy - przez starość zniszczała - poszycie na dachu ze snopków w dobrym stanie w szczytach tylko złe - wrota oboje z płatów stare złe.
34. Chałupa dwojaki pod N. 12 policyinym mieszka w niey Marcin Błaszczyk zagrodnik i Franciszek Łaciński ratay - postawiona iest w słupy na przyciesiach z bali - komin murowany - dom ten iest w dobrym stanie - komin narysował się a nawet kawał iego wywalił się - w mieszkaniu Błaszczyka iedna szyba wybita a trzy strzaskane - drzwi wszystkie czworo bez żadnego żelastwa - w mieszkaniu Łacińskiego iedna szyba wybita a dwie strzaskane - u wszystkich troyga drzwi są wrzeciądze.
Obórka Błaszczyka w większey części z okrąglaków a w mnieyszey z bali - pochylona ma się do wywrócenia, dach snopkami poszyty stary zupełnie zły.
Płoty koło podwórza i z iedney strony ogrodu będące, w dobrym stanie.
Studnia z sochą, żurawiem i kulką w złym stanie, cembrzyny nad ziemią nie ma.
Stodoła o iednym sąsieku na sochach z okrąglaków w słupy - zrąb i słupy spruchniałe, iedno przęsło zręby wyszło ze słupów - dach stary zupełnie zły - połatany gałąziami świerkowemi i brzozowemi - wrota oboje z płatów stare, złe. W ogrodzie leżą dwie sochy przysposobione do stodoły.
35. Chałupa pod N. policyinym trzynastym zamieszkała przez Antoniego Kowalczyka zagrodnika - stara postawiona z dylów w węgły - dach snopkami poszyty - komin z cegły paloney - chałupa ta w ogólności w średnim stanie - w szczególności zaś przycieś iedna nadgniła - ściana iedna wyszła  ze słupa a druga wyprężyła się - w oknie siedm szyb brakuje - drzwi wszystkie czworo bez żadnego żelastwa. Do chałupy tey przystawiona iest nowa izba z nowem poszyciem na dachu - brakuje tylko na niem kalonki - pod przyciesie nie podłożono kamieni, dlatego ściana iedna iuż się pochyliła - izba ta wewnątrz niewykończona, niema w niey drzwi, okien i ścian wewnętrznych - nie jest też zamieszkała.
Obora z dylów przez starość zniszczała - w zrębie część dylów spruchniała też dyle ze słupów i węgłów powychodziły, dach snopkami poszyty, stary, zły zupełnie.
Płot koło podwórza i ogrodu z iedney strony będący w średnim stanie.
Stodoła na sochach z różnych kawałków - przez starość zupełnie zniszczała - w szczególności słupy pougniwały, bale w ścianach w części pogniły i spruchniały - dach ze snopków stary, zły - takież wrota oboje.
36. Chałupa pod N. 14 policyinym mieszkają w niey komornicy Wincenty Pływacz i Appolonia Pływaczówna  - pobudowanie iest z dylów w węgły - poszyta snopkami - komin murowany - przyciesi dobre- - zrąb w średnim stanie - dach stary, zupełnie zły, potrzebny iest koniecznie nowy - skutkiem złego dachu owierki pogniły - belka iedna ugniła i posowy w izbach pozarywały się - w mieszkaniu Pływacza drzwi wszystkie czworo stare bez żadnego żelastwa, u iednych tylko iest wrzeciądz - przycieś w progu z komorów na podwórko zgniła - w oknie połowa szyb potrzaskane - w mieszkaniu Pływaczowney  w oknach połowa szyb stłuczonych - drzwi są iedne iest przy nich wrzeciądz i haczyk.
Chlewik Pływacza pod iednym ze z chałupą dachem z dylów - ponieważ gary w słupie iednym są zniszczone dla tego też ścianka iedna tego chlewika wywala się - przycioska z tyłu zgniła.
Płot ma Pływacz koło podwórza i ogrodu od ulicy i ten iest dobry.
Studnia zawala się, niema zrębu nad ziemią.
37. Chałupa dwojaki pod N. 15 policyinym mieszka w niey zagrodnik Mikołay Stasiak i komornica Katarzyna po Andrzeyczaku Andrzeju wdowa - pobudowana iest z bali w słupy na przyciesiach - komin murowany - dach snopkami poszyty, w dwóch częściach nowy a w iedney stary zły - w części dachu ze starem poszyciem - kozły pougniwały - przyciesi i zrąb dobre - kawałek tylko przyciesi w narożniku wschodnio pułnocnym iest zniszczały - połowe przyciesi trzeba podmurować - drzwi pięcioro, u których iest tylko ieden wrzeciądz i dwa haczyki - u Andrzeyczakowey w połowie okna niema szyb.
Obora i szopa - z dylów i okrąglaków w słupy, poszycie na dachów nowe ze snopków, brakuie tylko szczyt od zachodu.
Stodoła Stasiaka na sochach z dylów i płatów, trochę nachylona, iednakże w dobrym stanie, podobnie iak i dach nad nią w kalonce tylko i szczytach są dziury, oboie wrota stare złe.
38. Gościniec murowany, szkudłami nowo pobity, komin murowany - pod Nem 16 policyinym - mieszka w nim gościnny Szymon Bakliński, fornal Kazimierz Kierzkowski i ratay Michał Bednarek - ściana w iednym mieyscu zrysowana i zniszczona dla tego że cegła nie dopalona iak piasek się wysypuie - podbitki pod belkami w części brakuie - w izbie szynkowney mur na którym kaptur kominowy umocowany zrysował się i grozi zwaleniem się - drzwi czworo na zawiasach - podłogi w cale niema - na górze brakuie dwóch bontów - w izbie zamieszkałey przez Kierzkowskiego ściana w dwóch mieyscach i mur nade drzwiami wchodowemi wywaliły się - w ścianie przegradzaiącey sień Kierzkowskiego od sieni Bednarka progi obadwa zgniłe - w sieni nie ma posowy tak u Kierzkowskiego iak i u Bednarka - w oknach czternastu szyb małych brakuie - drzwi wszystkie bez żelastwa - w szczycie zachodnim gościńca ryglówka zgniła, dla tego tenże szczyt bliski iest wywalenia się.
Płoty przy gościńcu będące w średnim są stanie, od zachodu tylko stary zły.
Studnia z bal, potrzebuie reperacyi bo bale w cembrzynie pogniły.
Oborkę gościnny ma w numerze następnym, gdzie też ona zostanie opisaną.
Staynia zaiezdna na przeciwney stronnie drogi względnie gościńca, z bali w węgły, dach dekówką poszyty stary, od dołu na około brakuie iednego szoru, brakuie także kalonki, progi i przyciesi pogniłe - wrota oboie potrzaskane.
39. Dom murowany pod numerem 17 policyinym mieszka w nim Stanisław Jezierski murgrabia pałacu i Dominik Szulc owczarz - dach pobity szkudłami, stary, mchem porosły, potrzebny iest nieodzownie nowy z muru zewnątrz z trzech stron od dołu trynk opadał - fundament od zachodu uszkodzony - podbitki od frontu nie ma w połowie a od wschodu i z tyłu wcale - u mieszkania owcarza ściana przegradzaiąca komorę zrysowana i tylko podporami wstrzymana od wywalenia się - drzwi wszystkie ordynaryine a iednę tylko z nich są na zawiasach.
Obórka z łupanego drzewa w słupy, szkudłami pobita - należy w połowie do użytku Jezierskiego a w połowie do gościnnego - przyciesi zgniłe - dach w średnim stanie, ale potrzebuie reparacyi - Obórka owcarza w następnym numerem.
Płoty z rzerdzi łupanych w średnim stanie.
40. Dom murowany i kuźnia pod iednym dachem, numerem 18. policyinym oznaczony, mieszka w nim Piotr Domecki kowal - dach pobity szkudłami, stary, mchem porosły, zacieka przez niego - komin dobry - filary na froncie będące od spodu uszkodzone, potrzebuią podmurowania - w oknach brakuie dwóch szyb dużych - futryna drzwi wchodowych obluzowana w murze potrzeba zarzucić ią wapnem - w ścianie do kuźni w górę kawał muru wypadł - w narożniku północną zachodnim ściana od dołu znacznie uszkodzona - ze szczytu zachodniego i ze ściany frontowey kuźni trynk obleciał - w kuźni i w sieni nie ma posowy - zresztą budynek ten w dobrym stanie iakie są statki kowalskie gruntowe obeimuie spis pozostałości po niegdy Mikołaiu Jabłkowskim przez działaiącego Rejenta dnia 28 września 1833 r. sporządzony.
Obórka z bali i dylów w słupy szkudłami pobita - należy w połowie do kowala a w drugiey połowie do owcarza Szulca - przyciesi całkiem zgniły - słupy pougniwały, dla tego obórka ta pochyliła się i tylko zastrzałami od wypadku ochroniona - na dachy szkudły ieszcze nie złe, lecz tenże dach dziurawy i potrzebuie reperacyi.
Płoty z rzerdzi łupanych w koły i słupy za domem w dobrym stanie, a zresztą stare - wrota na podwórku prowadzące z płotów rzniętych zdatne do użytku.
V. Budynki folwarczne w Sokołowie.
41. Folwark pod numerem pierwszym policyinym, w którym mieszka na lewey stronie Michał Wiśniewski stary włodarz i Woyciech Błaszczyk kołodziey a na prawey Bogumił Biernacki borowy - postawiony iest folwark z bali grubych w węgły, zewnątrz glinną obrzucony - komin z cegły paloney, dach poszyty snopkami stary zły - przyciesi połowa zgniła a połowa wzlazła w ziemie - skutkiem zaciekania dachu dwie belki w zamkach ugniły - w ścianie od zachodu bale spruchniałe, owierka złamana i wyprężyła się - podbitka nagniła - w mieszkaniu Wiśniowskiego  dwa okna z których pięć szyb wybitych a dwie strzaskane u borowego zaś w tyluż oknach dziesięć szyb wybitych - drzwi w całym domu iest dziesięć z których ośmioro na zawiasach, u dwoyga drzwi są klamki i wrzeciądze, u troyga tylko wrzeciądze a dwoie z haczykami - posowa u Wiśniowskiego w iednym mieyscu wygięła się, u borowego za piecem zarwała się - u tegoż piec się porysował  i sklepienie sabatnika zarwała się - u Wiśniowskiego w obu izbach iest podłoga z tarcic w średnim stanie iedna tylko tarcica wygnięła, u tegoż podłoga w komorze z dylów.
Obórka borowego w tyle iego mieszkania przystawiona z dylów, które są w części spruchniałe, dach nie poszyty, drzwi połamane.
42. Chlewy w klamrę, z bali w słupy na przyciesiach - budynek ten w ogólności stary zły i opuszczony - w szczególności przyciesi pognite, słupy pougniwałe, dla tego chlewy te wtey owe pochyliły się stronę - w ścianach iest kilka bali zupełnie spróchniałych - owierki i kozły odpowiadaiące przeznaczeniu, poszycie na dachu złe i na nic nie zdatne - drzwi wsystkie czworo potrzaskane, u iednych iest wrzeciądz, posowa nad iednym małym chlewem iest z nowych dylów, na drugim ze starych kawałków a na dużym chlewem niema żadney posowy.
43. Obora - z bali w węgły przyciesi i zrąb w dobrym stanie, poszycie na dachu ze snopków stare bardzo złe - w obu dymnikach brakuie drzwiczek - drzwi iest pięcioro, u iednych iest wrzeciądz - na posowie iest dziesięć wąskich tarcic - w oborze tey są dwa gruntowe podwóyne koryta z bali.
44. Studnia dworska - cembrzyna z dylów ciesanych żuraw i kluczka dobre, socha ugniła, zastrzałą umocowana, przy studni iest gruntowe koryto.
45. Spichrz z bali w słupy poszyty nowo od dołu trzema szorami dranic a zresztą snopkami, kalonki iednak zupełnie nie ma przyciesi nadgniłe, zrąb dobry, podbitki na około nie ma - posowa i podłoga w kilku mieyscach zupełnie zgniły, dla tego że przez dach zaciekała - drzwi na zawiasach z wrzeciądzem, na górę są schodki dobre, stare są zapola tylko po dwóch stronach. W spichrzu iest sześć wąskich bali i kilka kawałków starey ryglówki.
46. Stodoła z bali w węgły na sochach na podmurowaniu, o dwóch boiowiskach - zrąb w ogólności dobry - poszycie dachu ze snopków stare, złe, potrzebuie dużey reperacyi - przycieś od zachodu i dwa bale spruchniały, słup ieden w zrębie wychodzi z przyciesi - kozły dwa zgniły i złamały się u dwoyga wrót są zamki, zdezelowane, a u dwoyga zatyki.
47. Stodoła druga z bali w słupy o iednym klepisku - zrąb dobry, pare tylko słupów iest ugniłych - dach snopkami poszyty, stary zły, a kalonki zupełnie niema, prawie całe poszycie dachu trzeba dać nowe - wrota przedne są iedne, dobre, z zamkiem - wrót tylnych iest dwoie z zatykami - czopy od dołu u tych wrot i stępki na niey zgniły - na blongach brakuie dwóch rygli.
48. Owczarnia murowana z cegły paloney na podmurowaniu z kamieni - przystawki z obu końców będące poodstawały od starego muru na około niema podbitki a w szczytach gzymsu - w obu dymnikach brakuie drzwiczek dach słomą  poszyty od północy dobry, a od południa tylko połowa poszycia na dachu dobre, a druga połowa zupełnie zła - cała kalonka także zła zupełnie - oboie wrota i oboie drzwi są bez żadnego żelastwa - posowę stanowią drągi pokładzione Owczarnia ta w ogólności w dobrym iest stanie.
Płoty dworskie i ogrodzenie przed owczarnią sa kompletne w dobrym stanie z płatów, koły i słupki.

VI. Wieyskie pobudynki w Sokołowie.
49. Chałupa pod numerem drugim policyinym zamieszkała przez komorników Mikołaia Pietrzaka i Franciszka Laskowskiego - postawiona iest z bali w słupy na przyciesiach - komin z cegły paloney - dach słomą poszyty - przycieś od frontu do połowy domu wykręciła się a w tyle także przez pół domu zgniła - tamże bal ieden spruchniały w ścianie - w ścianie od przodu przęsło iedno wyszło ze słupa - poszycie w części nowe dobre a w części stare dziurawe i zupełnie złe - kalonka nowa - kozły dwa zgniłe - posowa w kilku mieyscach zerwała się nad komorą Laskowskiego wcale posowy niema, drzwi u Pietrzaka sześcioro, iedne z nich na zawiasach, u wszystkich tych drzwi są tylko dwa skoble, klamka i haczyk - u Laskowskiego drzwi czworo, wszystkie ze wrzeciądzami. Okna obadwa w tey chałupie są z drobnych szybek, brakuie ich trzy u Pietrzaka a ośmiu u Laskowskiego.
Obórka przystawiona do mieszkania Pietrzaka - pobudowana iest  z płatów  w słupy, a poszyta trzciną - zostaie w dobrym stanie - podał tu Pietrzak że on ią swoim kosztem postawił.
Płoty koło podwórka i ogrodów tych komorników są z żerdek starych, dobrze utrzymane.
Stodoła obu tych komorników na sochach z okrąglaków w słupy - słupy dwa wygniły, dla tego iedna ściana pochyliła się - okrąglaki w ścianach mieyscami spruchniałe, a szczególnie od ziemi - poszycie dachu od dołu i w narożnikach, gdzie iest naprawiona gałęziami złe, zresztą dobre, wrota tylko są iedne i połowa ich strzaskana.
50. Chałupa pod numerem 3 policyinym zamieszkała przez Antoniego Witasiaka i Wawrzeńca Stasiaka komorników w słupy na przyciesiach z bali ciesianych, poszyta słomą, komin z cegły paloney - przyciesi zrąb w średnim stanie - za kominem ściana w mur pruski, którego kwatera iedna od dołu wyleciała - poszycie w trzech częściach nowe a w czwartey części stare - brakuie całey kalonki kilka kozłów ugniło w zamkach - posowa prawie nad całym domem zgniła i pozarywała się, nad sienią wcale posowy niema - drzwi pięcioro, z których tylko iednę na zawiasach a zresztą u wszystkich drzwi nie ma żadnego żelastwa - u Stasiaka niema połowy w każdym z dwóch okien - u Witasiaka iest iedno okno a w nim pięć szyb brakuie - piece skutkiem zaciekania na nie popsute na nic nieprzydatne.
Obórka Witasiaka ze starych kawałków w słupy postawiona - trzy przycioski spruchniałe - poszycie na dachu stare, częścią ze snopków a częścią z gałęzi świerkowych.
Płoty w koło podwórka i ogrodu z rzerdzi, w średnim stanie.
Stodoła Witasiaka z okrąglaków i dylów w słupy na sochach, zupełnie spustoszała - słupy wszystkie pougniwały, skutkiem czego wszystkie ściany pochyliły się i tylko zastrzały wstrzymuią ie od obalenia się - poszycie dachu ze snopków stare, zupełnie złe - wrota iednę, przez starość zniszczałe i do użytku nie zdatne.
51. Dom murowany pod numerem 4m policyinym, mieszkaią w nim Roch Orzechowski i Andrzey Paszkiewicz komornicy - ściany od dołu uszkodzone - na około nie ma podbitki - dach nowo snopkami poszyty - okien nie ma futrów, okna dwa nowe, w iednem z nich nie ma dwóch szyb, w okienku małym u Orzechowskiego pare szyb stłuczonych - drzwi sześcioro, stare, bez żadnego okucia, iest przy nich tylko trzy wrzeciądze i ieden haczyk u Paszkiewicza nie ma polepy na posowie.
Chlew i Obórka Orzechowskiego - oboie ze starych kawałków - chlew pusty nie ma nawet poszycia na dachu - na obórce poszycie ze snopków stare dziurawe.
Płoty u Orzechowskiego z rzerdzi w średnim stanie.
Obórka Paszkiewicza ze starych kawałków, dach stary dziurawy.
Płoty u tegoż z płatów dobre.
Stodołka Orzechowskiego z okrąglaków na sochach - o iednym sąsieku - zrąb stary podpierany - poszycie dachu ze snopków dziurawe, w szczycie brakuie połowy poszycia - wrota stare złe wywalone.
52. Chałupa pod numerem 5m policyinym zamieszkała przez Wincentego i Mikołaia Kubackich oraz Michała Stasiaka, komorników - postawiona w rygle z gliny i kamieni, komin z cegły paloney - dach snopkami nowo poszyty - fundamenta troche uszkodzone - belki w końcach pougniwały a iedna złamana - okien iest dziesięć, w nich są małe szybki, dziesięć z nich stłuczone - drzwi sztuk siedm, iest przy nich trzy haczyki, piec u Mikołaia Kubackiego popękany - u Michała Stasiaka iest dwoie drzwi oboie z wrzeciądzami - w oknie iedney szybki brakuie.
Obórka Wincentego Kubackiego nowa z dylików, dach staremi snopkami poszyty, dziurawy.
Obórka Mikołaia Kubackiego, z dylów, przycieś od tyłu zgniła - dach snopkami poszyty, zły, dziurawy, kalonki całkiem niema.
Obórka Stasiaka z dylów poszyta świerkowemi gałęziami, stara.
Stodoła Mikołaia Kubackiego i Stasiaka  na owierkach - zrąb z dylów prosto stoi i w średnim iest stanie, lecz dach iest stary, zły i w wielkiey części świerkowemi gałęziami pokryty.
Stodoła Wincentego Kubackiego wspólna iest i dla Łukasza Nowakowskiego , stoi w numerze 7ym i tam zostanie opisaną.
Płoty przy chałupie dopiero co opisaney i koło ogrodów mieszkaiących w niey komorników z rzerdzi w średnim stanie.
53. Gościniec i staynia murowane pod numerem 6m policyinym - gościnny Franciszek Graliński, komornik w tymże gościńcu mieszkaiący Woyciech Andrzeyczak - mur gościńca od dołu na około a zwłaszcza od południa uszkodzony, znayduie się nawet w nim i przy odrzwiach dziur kilka. W rogu południową zachodnim mur od dołu wywalił się, skutkiem czego  tenże róg muru pochylił się i zagraża upadkiem: Uszkodzenia tego ta iest przyczyna, że cegła niedopalona jak piasek się kruszy i wysypuie - w stayni ściana tylna pochyliła się na zewnątrz i zagraża wywaleniem się - na gościńcu dach ze snopków stary dziurawy, skutkiem czego cztery belki i kozły na nich oparte w zamkach pougniwały - podbitki na około brakuie - komin od dołu w dwóch mieyscach narysował się, a przy weyściu do niego iest dziura w ścianie wewnętrzney komina iest także dziura - drzwi w gościńcu iest na zawiasach troie i tyleż na biegunach, iest przy drzwiach iedna klamka i dwa haczyki, iedne drzwi nie zdatne do użytku - drzwi do sklepiku zupełnie brakuie - okna dwa, w nich ośm szyb wybitych - podłoga w gościńcu powygniwała - posowy nad sienią wcale niema a w szynkowni mieyscami pogniła i bez polepy - piec w gościńcu ruski, według oświadczenia Gralińskiego i mieyscowych ludzi tak się mocno dymi, że palić w nim nie można. Sabatnik do pieczenia chleba zruynowany do użytku niezdatny - stoł szynkowny i ława są gruntowe - co do stayni dach nad nią z dranic - wrota oboie stare, złe z wrzeciądzami - żłoby sa dwa, duże, dobre i ieden zły - drabin iest dwie - dwa stolce w stayni wyięte dla ułatwienia wyiazdu w wiązaniu brakuie dziesięciu rygli - w mieszkaniu Andrzeyczaka iest pięcioro drzwi z których dwoie na zawiasach, drzwi do kuchni i do komory zepsute - w oknie trzy szyby stłuczone - posowa w komorze zła - piec zerwany.
Stodołka i oborka łącznie Andrzeyczaka z dylików w części starych, a w części nowych - dach stary zły, gałęziami świerkowemi ponaprawiany, szczyt ieden cały takiemiż gałęziami poszyty.
Płoty i gościnnego i komornika  z rzerdzi w średnim stanie.
54. Chałupa pod Numerem 7m policyinym zamieszkała przez Łukasza Nowakowskiego komornika z bali rzniętych w słupy na przyciesiach - komin z cegły paloney - dach snopkami poszyty stary zły - zrąb w średnim stanie - belka iedna spruchniała i złamana - w dwóch oknach cztery szybki stłuczone - drzwi sztuk cztery, stare, bez żadnego żelastwa - nad ziemią iest tylko kawałek posowy.
Obórka do chałupy przystawiona, z bali i dylików - zrąb w średnim stanie - dach stary zły, drzwi dobre.
Chlewik także przystawiony do chałupy  z dylików starych  - niema nad nim dachu.
Płoty nowe dobre.
Stodoła Nowakowskiego i Wincentego Kubackiego z okrąglaków na sochach - zrąb i dach słomą poszyty stare, złe, wrota tylko dobre z płatów.
55. Chałupa dwoiaki pod Numerem 8m policyinym, zamieszkała przez Woyciecha Kaźmierczaka komornika i Józefa Sciegnę czyli Ratayczyka pastuchę dworskiego - zrąb z bali w słupy na przyciesiach. Komin z cegły paloney, dach szkudłami pobity - chałupa ta iest nowo przestawiona, iednakże szkudły z dwóch szorów od góry powypadały, iaka szkudelniakami nie poprzybiana - posowy nad sieniami wcale niema, a nad mieszkaniami posowy niepolepione - zapola exystuią tylko między trzema belkami - podbitki niema na okołu chałupy - drzwi sztuk pięć bez żadnego żelastwa, do komory pastuchy drzwi niema - okna wszystkie cztery dobre, trzy tylko szybki w nich stłuczone.
Obórka z okrąglaków a w części z dylów, zrąb w średnim stanie, iednakże iedna ściana zgniła i wywaliła się - słupów połowa ugniłych - dach słomą poszyty stary.
Płoty koło podwórków i ogrodów dobre z płatów nowych.
Stodołka z okrąglaków i dylów na sochach, murłat dwa razy złamany, stemplami podparty - słupów połowa ugniłych i dla tego ściana iedna pochyliła się - dach stary zły snopkami poszyty - wrót iedna połowa stara zła a druga w średnim stanie.
56. Chałupa pod numerem 9m zamieszkała przez Ignacego Jakubowskiego i Jana Wachciarza komorników - postawiona w dwóch epokach czasu - dawnieysza połowa w którym mieszka Wachciarz iest z bali w węgły - nowa zaś ze zrzynów w słupy na przyciesiach - komin z cegły surowey, dach snopkami poszyty, stary, zły nad mieszkaniem Wachciarza - a u Jakubowskiego w średnim stanie ale kalonki wcale nie ma - przycieś iedna w starey połowie chałupy zmurszała a w progu przed komorą zupełnie zgniła - bale w zamkach w iednym węgle pougniwały, belki dwie zupełnie spruchniały, podobnież posowa - drzwi pięcioro bez żadnego okucia, stare, a iednę z nich zupełnie złe - w oknie wielkim i małym połowa szyb stłuczonych - u Jakubowskiego iest iedne tylko okno o dwóch szybach a drzwi troie bez żadnego żelastwa.
Oborka Wachciarza zawalona i materyał, którego iest tylko połowa nie zda się na budowlę, na opał tylko może bydź zużyty.
Płoty u Wachciarza i u pastuchy w średnim stanie.
Stodoła Wachciarza o iednym sąsieku na sochach z których iedna pochyliła się i zastrzałą podparta, z okrąglaków starych w słupy, które są ieszcze dobre, dach słomą poszyty, stary zły - wrota oboie przez starość zniszczone.
57. Chałupa pod numerem 10m policyinym - mieszka w niey Antoni Frątczak komornik - postawiona iest z bali w węgły, które są powyrąbywane - komin z cegły surowey - przyciesi w części zgniły - dach słomą poszyty stary, zupełnie zły, a skutkiem tego posowy w znaczney części zgniły - progi zrąbane - drzwi czworo bez żadnego okucia - w oknie brakuie pięciu szybek.
Obora z dylów starych w słupy na przyciesiach, które w połowie zgniły, iedna ściana zgniła i wyszła ze słupów - dach słomą poszyty, stary zupełnie zły.
Płoty z rzerdzi w średnim stanie.
Stodoła z okrąglaków i dylów starych na sochach w słupy których połowa pougniwały - dach słomą poszyty, stary, zły - wrota iednę przez czas zniszczone a drugie dobre.
58. Chałupa dwojaki pod numerem 11m zamieszkała przez Antoniego Pawłowskiego i Andrzeia Wiśniewskiego komorników - z bali w kręgły - komin z cegły surowey - dach snopkami poszyty dobry - chałupa ta w ogólności w dobrym iest stanie - jednakże iedno przęsło zrębu zmurszałe - progi porąbane - w oknach których iest trzy, piętnaście szybek całych a reszta potłuczone - drzwi sztuk ośm, dwoie z nich na zawiasach a insze bez żadnego żelastwa.
Chlewik Pawłowskiego przy chałupie z dylów w słupy, zrąb dobry - dach stary zupełnie zły.
Obora tegoż i spichlerzek pod iednym dachem z dylów w słupy - zrąb w średnim stanie - dach snopkami poszyty stary zły.
Chlewik Wiśniewskiego do chałupy przystawiony z płatów  i starych bali.
Płoty z rzerdzi i płatów w średnim stanie.
Stodoła Pawłowskiego z dylików w słupy , które iuż pougniwały - dach na owierkach snopkami poszyty, stary zły -wrota przez czas zniszczone.
59. Dom murowany pod numerem 12m policyinym zamieszkały przez Mikołaia Koziarka owcarza dworskiego i Marcina Piklińskiego mularza - mur z cegły od spodu powyrywany, skutkiem czego w trzech narożnikach i przy drzwiach zrysował się - dach słomą poszyty stary, zupełnie zły. Komin z cegły paloney, koło futryny drzwi wchodowych powywalał się - owierki i belki pogniłe - trzy belki nawet są złamane - posowy z rzerdek pobutwiały i powyginały się a w pare mieyscach załamały się - okna obydwa u mularza dobre, a w dwóch oknach owcarza brakuie ośm szyb małych - drzwi czworo stare - dwoie z nich na zawiasach, u iednych iest haczyk i wrzeciądz, a u dwoyga tylko wrzeciądze - u owcarza nie ma pieca, obalił się iak upadła złamana i zgniła nad nim belka. Dom ten potrzebuie główney i spieszney reperacyi, bez którey wkrótce może się zawalić.
Obórka i chlew ze starych dylów w słupy, przyciesi pogniły, słupy od dołu pougniwały, ściany iedney w chlewiku i dachu nad nim całkiem nie ma, iest więc opuszczony i nie używany. Na obórce poszycie z rogozia złe zupełnie.

60. VII Zimnik gościnieć.
Dalszym numerem 13m Sokołowa oznaczony iako przynależność tegoż Sokołowa iest to dobrze i ozdobnie postawiony budynek z cegły paloney poszyty teraz słomą, lecz opuszczony przez długi czas znacznego doznał uszkodzenia - składa się z domu gościnnego i stayni zaiezdney - w gościńcu iest izba gościnna, komora i sklep od stayni, a od drogi dwie izby. Ściany tego budynku od dołu zewnątrz znacznie są uszkodzone, u góry murłaty pogniły - belek kilka w końcach ugniło - posowy mieyscami poprzegniwały - w szczycie stayni w mur pruski zrobionym, dwie kwatery tego grożą wypadnięciem - dachu połowa nowa a druga stara zła - w stayni kawał ściany od dołu wywalił się - koło wrot mur zruynowany, wrota iedne są dobre a drugie stare złe - dwa żłoby gruntowe są stare i złe - w stayni w rogu postawiony iest chlewik - w gościńcu w czterech oknach brakuie 21 szyb i małego okienka w nyży? - drzwi sześcioro wszystkie na zawiasach, siódme drzwi do komory na biegunach - z komory drzwi na dwór i do sklepu żadnych niema - podłoga w gościńcu pogniła a po piec bruk z kamieni - piec w gościńcu zły i do użytku nie zdatny.
Chlewik za staynią przystawiony, zły, dach poszyty gałęziami świerkowemi.
Studnia przed gościńcem z bali, które pougniły zrąb nad ziemią nie exystuie, do brania wody urządzony iest żuraw z kulką na sosze przy studni iest korytko gruntowe.
Stodoła i spichrz pod iednym dachem słoma poszytym starym, złym. Budynek ten postawiony iest na ryszpie z bali w słupy na przyciesiach, które iuż ponadgniwały zrąb dobry - progi u stodoły obydwa zgniłe przęsło iedno ściany tylney wyszło ze słupa i wywala się - wrota iedney i drugie stare zdezelowane, u iednych iest wrzeciądz a u drugich zatyka - drzwi u spichrza na zawiasach z wrzeciądzem i zasuwką.
Obora przystawiana do stodoły, z bali w słupy na przyciesiach, które to przyciesi pogniły a słupy pougniwały i pięcioma zastrzałami są podparte - dach słomą poszyty i zły zupełnie - drzwi na biegunach stare. W obórce tey iest żłub z iedney sztuki wyrobiony.
Płoty dobre z płatów.

VIII Budynki wszelkie na folwarku Sulmówek.
61. Wiatrak obicia stare, niektóre tarcice potrzaskane w ścianie od śmigów brakuie kawałka u góry i u dołu - deszcz przez nią bo iest nadniszczona zacina, skutkiem czego rygiel na którym podłoga z kamieniem leży zgnił i pękł następny w górze, i dwa bale pod spodem podpieraiące kamień - na pierza iest pięć płacht złych - dyszel za krótki i za słabe sztuki - schody stare i połamane - ganków wcale nie ma - podłoga na pierwszey kondygnacyi zdezelowana, kominek zruynowany - drzwi oboie na pierwszey kondygnacyi na zawiasach bez żadnego innego żelastwa - na drugiey kondygnacyi wcale drzwi nie ma - drzwiczki nad wałem złe - kamień spodni ma tylko cal ieden grubości, spękany iest na troie - szloga spruchniała - zresztą wszystkie części wjatraka są dobre - dach nowy.

Porządki wjatraczne gruntowe są.
Drąg żelazny do ważenia kamienia, ten za szczupły - lina u stawidła i lina miechowka dobre - bez kamionka stara i nie cała - skręciny u niey na końcach pozrywane - lina u dyszla na troie zerwana.
62. Dom drewniany pod numerem 1m policyinym - mieszka w nim owcarz Michał Umiński i młynarz Jan Jakubowski - dom ten pobudowany iest z bali w słupy na przyciesiach komin z cegły surowey - dach poszyty w dekówkę w średnim stanie, kalonka uszkodzona, przycieś iedna zgniła i wyleciała, druga nadgniła - zrąb dobry - w oknach który iest cztery dziesięciu szyb brakuie - okna w komorze u owcarza zupełnie niema - drzwi w całym domu iest sztuk siedm jedne tylko na zawiasach - posowy dobre.
Stodołka i oborka młynarza pod iednym dachem ze starych bali dylów i okrąglaków w słupy na przyciesiach - dach snopkami poszyty, lecz tylko co druga łata - u stodółki wrot brakuie - zresztą budynek ten iest dobry i iako nowy
Płoty koło ogrodów i podwórza dobre.
Stodoła folwarczna o dwóch boiowiskach z bali w słupy na przyciesiach  na podmurowaniu, które troche uszkodzone - dach na podwóynych ryszpach snopkami poszyty, brakuie całey kalonki i w rogach poszycie iest uszkodzone - jedne przęsło zrębu w narożney ścianie wyszło ze słupa - w teyże samey ścianie, czyli szczycie szor ostatni snopków z łatą oberwany - wszystkie czworo wrot z tarcic dobre porządne na kunach żelaznych, frontowe z zamkami a tylne z zatykami żelaznemi - bunty dwa złamane.
Spichrz z bali w słupy na przyciesiach - dach snopkami poszyty, w średnim stanie, lecz kalonka uszkodzona i potrzebuie naprawy - podbitka iest na około - przyciesi w iednym węgle wyszły z zamków, skutkiem czego bal następny wyłazi ze ściany - w ścianie południowey od góry bal wąski złamany i wystaie - drzwi z bali na zawiasach ze skoblem - podłoga, posowa, i schody na górę oraz zresztą cały budynek dobry.
63. Owczarnia z cegły surowey, zewnątrz cegłą paloną po iedney wyłożona, na podmurowaniu z paloney cegły poszyta w dekuwkę - nowa porządna - w szczególności na dachu brakuie kalonki i ostatni szor od dołu zdezelowany, skutkiem czego mur we trzech mieyscach nadwyrężony, murłaty w tychże mieyscach przegniły i ugniły dwie belki.
W obu dymnikach drzwiczki na zawiasach z wrzeciądzami - wrota oboie na zawiasach z wrzeciądzami - drzwi poiedyńcze oboie i oboie podwóyne na zawiasach z zasówkami a nadto u iedney są szuprygle - dwa otwory na okna w których brakuie pięciu kwaterek szkła - posowa ze zrzynów nowa - z owczarni na górę są schody - gnój z owczarni nie wywieziony.
64. Studnia cembrzyna z bali w średnim stanie do brania z niey wody niema żadnego urządzenia - płoty folwarczne dobre
65. Zrąb na dwojaki pod numerem drugim policyinym - ze starych dylów w węgły - iest na nim wiązanie dachu, tylko trzema szorami dranic od dołu pobite - nad iedną izbą pokładzione są dyliki na posowę - zresztą niczego więcey niema.
66. Dom murowany pod numerem trzecim policyinym mieszkaią w nim Szczepan Skonieczny i Michał Szcześniak komornik - z cegły paloney, słomą poszyty - mur od dołu  we wszystkich narożnikach uszkodzony nawet powyżey w iednym narożniku i w ścianie narysował się - ściany dwie na zewnątrz się pochyliły - szczyty są w mur pruski rygle w iednym zgniły i tenże się nachylił - dach na połowie domu dobry a na drugiey połowie stary zupełnie zły - belki trzy zgniły i złamały się - posowy poprzegniewały - nad komorą u Szcześniaka wcale nie ma posowy - progi powygniwały - odrzwi od frontu i mur przy nich zruynowane - w oknach piętnaście szyb wybitych - u Szcześniaka piec zarwany - drzwi sześcioro bez żadnego żelastwa - czworo z nich są zdezelowane. Dom ten bardzo iest zniszczony i uszkodzony w ogólności.
Oborki dwie - spustoszałe zupełnie - zrębów po połowie brakuie, a ten który exystuie iest zupełnie zgniły - nad obórkami temi nie ma dachu, niema także drzwi u nich drzewo z nich tylko na opał użyte bydź może.
Płoty koło ogrodu z płatów łupanych w koły.

IX Na Sulmowie pola folwarczne, łąki, rowy, i sadzawki.
(pominąłem opis wzmiankowane: Pole w łąkach zwanych Małkowiec, łąka Trawnik, miejsce Dołki, błoto Noski).

X Na Sokołowie pola folwarczne, łąki, rowy, i sadzawki.
(pominąłem opis wzmiankowane: łąka i sadzawka Łowisko).

XI Na Sulmówku pola folwarczne, łąki, rowy, i sadzawki.
(pominąłem opis wzmiankowane: łąki Tobyłki lub Kobyłki, Szeroka, Pieńki).
78. Staw na Sulmówku, na strudze przy weyściu do niego wody ze strugi i przy odpływie pod mostem na grobli ku Chlewu będącym urządzone są upusty, u obu upustów brakuie stawideł, są one w średnim stanie.

XII Drogi i mosty.
79. Na territorium Sulmowa - trakt do Sokołowa i Sulmówka w dobrym stanie iednakże rowy gdzie niegdzie potrzebuią bydź odnowione - droga z Goszczanowa przez Sulmów do Woli Tłomakowey, grobla na niey zaklęsła i rowy pozalaziły, trzebaby ziemie z nich wyrzucić na środek grobli dla iey zrównania mostek na tey grobli exystuiący z okrąglaków bez burtnic w dobrym stanie - droga z Goszczanowa między Sulmowem i Sulmówkiem na Gać do Kalisza nierówna, trzeba ią zregulować - w tym mieyscu gdzie przechodzi przez rów łąką Małkowcem idący brakuie na tey drodze mostku.
80. Na territorium Sokołowa - trakt od Sulmowa przez Sokołów do Strzałkowa - rowy w części pozalaziły – mostki dwa na tymże trakcie ieden od Sulmowa a drugi ku Strzałkom z okrąglaków obadwa są w średnim stanie - trakt z Lipicza przez Sokołów do Koźminka w średnim stanie, lecz rowy kawałkami pozalaziły - trzy mostki na nim ieden przy gościńcu, drugi za gościńcem ku Lipiczu, a trzeci przy folwarku ku Ciepielowu wszystkie dobre.
81. Na territorium Sulmówka trakt do Chlewa i grobla nie równa - rowy częścią zalazły, most na grobli z burtnicami poręczami, burtnica iedna zdezelowana - drugi mostek na teyże grobli od Chlewa z bali i okrąglaków ociesanych w średnim stanie, burtnic pod nim niema.

XIII. Włościanie, załogi włościan i ich powinności.
82. a, w Sulmowie. Zagrodników iest iedenastu: Jan Kubiak, Szymon Przybyła, Andrzey Szcześniak z Józefem Śnieżakiem do współki  - Bartłomiey Stasiak - Franciszek Kubiak - Szczepan Mielcarek - Piotr Witasiak - Wawrzeniec Ignaczak - Marcin Błaszczyk - Antoni Kowalczyk i Mikołay Stasiak.
83. Załogi maią oni nastepuiące, które sami podali wszyscy maią zasiewy, po 12. wierteli żyta, po cztery jęczmienia, po ośm owsa, pod dwa tatarki i grochu. Jan Kubiak ma dwa woły, krowę,swinię, wóz bosy, żelaza płużne, radlicę, kosę trawną i sierp - Szymon Przybyła, dwa woły - Andrzey Szcześniak z Józefem Śnieżakiem woła, konia i krowę.- Bartłomiey Stasiak dwa woły, konia, krowę, cztery złote na swinie, wóz bosy, żelaza płużne, radlicę, siekierę i dwie kosy. Franciszek Kubiak na konie i woły zł. sto dwadzieścia cztery i na dwie kosy zł. siedm, wóz bosy, radlicę i siekierę. Szczepan Mielcarek konia, dwa woły, krowę, wóz bosy, żelaza płużne, radlicę i dwie kosy. Piotr Witaszczyk? Konia, dwa woły, krowę, wóz, żelaza płużne, radlicę, siekierę, dwie kosy, sierp. Wawrzeniec Ignaczak, dwa konie, wołu, krowę, świnię, żelaza płużne, radlicę, wóz i złotych sześć na siekierę i kosę. Marcin Błaszczyk konia, wołu i złotych trzy na kosę. Antoni Kowalczyk konia, dwa woły, i krowę. Mikołay Stasiak dwa woły.
84. Robią wszyscy po cztery dni w tydzień a w żniwa przez trzy tygodni po dni pięć. Oprócz tego strużę do    dworu koleyno odbywaią, swiętne drogi o dwie mile, sadzę wycieraią, trzodę wspólnie z wieyską pasaią, kapustę sadzą i obieraią, owce myią i strzygą, przędą po sztuce i na płutno wyrabiaią.
85. Komorników iest ośmiu, ci nie są stali lecz w iednym roku iest ich mniey, w drugim więcey, z mieszkań i ogrodów których maią po dwa zagony w polu robią po iednym dniu w tydzień. Komornicy teraźnieysi są następuiąci: Marjanna Stasiakowa, wdowa, Katarzyna Paszkiewiczowa, wdowa, Franciszka Brodzka, wdowa, Wincenty Pływacz, Apolonia Pływaczówna, Katarzyna Andrzeyczakowa, wdowa, Piotr Michalak i Andrzey Szcześniak z Józefem Snieżakiem.
86. Gościnny Szymon Bakliński ma ogród przy gościńcu – nic nie płaci, odbywa tylko drogi w kolei z zagrodnikami, bierze według ugody Świętojankę – rok iego zaczyna się od Śo Woyciecha.
87. Kowal Piotr Damecki oprócz pomieszkania ma ogród – bierze drzewa sążni szesnaście, żyta dziewięć wierteli, pszenicy garcy ośm, jęczmienia trzy wiertele, tatarki i grochu po dwa wiertele, piwa pięć beczek, robi wszystką starą robotę i drobną nową bez zapłaty.
88. b. w Sokołowie iest ośmnastu komorników: Mikołay Pietrzak – Franciszek Laskowski – Antoni Witasiak – Wawrzeniec Stasiak – Roch Orzechowski – Andrzey Paszkiewicz – Wincenty Kubacki – Mikołay Kubacki – córka jego – Michał Stasiak – Woyciech Andrzeyczak – Łukasz Nowakowski – Woyciech Kaźmierczak – Ignacy Jakubowski – Jan Wachciarz – Antoni Frątczak – Antoni Pawłowski -     i Andrzey Wiśniewski. Wszyscy maią ogrody i po pięć morgów magdeburskich roli, robią po dwa dni w tydzień, w żniwa zaś przez sześć tygodni po trzy dni – Gościnny Franciszek Graliński nic nie płaci z gościńca, bierze Świętojankę, a z ogrodu robi dzień ieden w tydzień.
89. Na Zimniku Stanisław Pawłowski czynszownik płaci rocznie złotych sto czterdzieści cztery. Szynkuiąc trunki nic nie płaci.
90. c. W Sulmówku iest dwóch komorników – obadway robią po dwa dni w tydzień.
91. Młynarz, Jan Jakubowski ma mieszkanie, ogród i kawałek roli przy domu – płaci czynszu trzysta złotych na rok, który się zaczyna na Swięty Woyciech, uskutecznia mlewo dworskie bezpłatnie i bez miarki, z obowiązkiem wydawania mąki półtora razy tyle iak bierze zboża, i uskutecznia reperacye pomnieysze koło wiatraka a wszelkie w oleyni.
92. Borowy Bogumił Biernacki bierze zasług złotych sto ośm ordynaryą żyta wierteli dziesięć, pszenicy wiertel, jęczmienia, tatarki, i grochu po dwa wiertele, piwa beczek cztery, soli garcy trzy, oleiu kwart pięć – krów może trzymać na pańskiey oborze dwie – ogrodu ma zagonów ośm – rok iego od So Michała zaczyna się.






piątek, 19 lutego 2021

Smug Wielki starorzecze

Smug Wielki, nazwa starorzecza w gminie Wierzchlas. Starorzecze zaczyna się  na południe od drogi pomiędzy Kraszkowicami i Krzeczowem w lesie i skręca ku rzece Warta .

1965r.
 
Geoportal
 
 
 SMUG WIELKI 8 sierpnia 2020 r.
 


czwartek, 11 lutego 2021

ZBIÓRKA NA MAPY

 

Nosiłem się z zamiarem skorzystania z serwisów, które umożliwiają zbieranie pieniędzy na jakiś cel już od dłuższego czasu. W końcu dzisiaj nadeszła wiekopomna chwila i założyłem zbiórkę w celu pozyskania map pomiarowych, które są zdeponowane po różnych archiwach. Co z tego wyniknie? Sam jestem ciekaw. Zebrana kwota pozwoliłby mi powiększyć zbiór map dotyczących regionu sieradzkiego. Na bazie pozyskanych map można zebrać wiele interesujących informacji i wykorzystać je w celu lokalizacji wielu obiektów. Osoby, które chcą pomóc rozwijać mój projekt zapraszam na stronę zbiórki. Z góry dziękuje za wszelkie wpłaty.


pomagam.pl/9gdhrmdp

niedziela, 7 lutego 2021

Inwentarz Bogumiłów (1832)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1832, akt nr 287. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.



"Działo się na gruncie wsi Bogumiłowa Powiatu Sieradzkiego dnia dwudziestego trzeciego września roku tysiąc ośmset trzydziestego drugiego."

Katarzyna z Pągowskich wdowa po właścicielu dóbr Bogumiłowa Stefanie Szołowskim, pani dożywotnia majątku po mężu, w Bogumiłowie zamieszkała zawezwała Rejenta Powiatu Sieradzkiego Antoniego Pstrokońskiego w celu spisania stanu dóbr Bogumiłowa.


Budynki dworskie.
1.Dwór murowany pod dachówką maiący kominy dwa murowane, sklepy trzy małe pod spodem z dwiema okienkami o kratach żelaznych, pokoi sześć, garderobę iednę, okna poiedyńcze z okiennicami wewnątrz malowanemi, drzwi na zawiasach malowane z zamkami, u których kluczy czterech brakuie, podłogi z tarcic, niektóre wyprężone, sufity wyrzucane, ieden trochę na sali zły, piece dwa z kafli białe, kominki dwa moskiewskie i polskie dwa, w oknie przy garderobie brakuie szyb dwóch, sień większa iedna z oknem o kratach żelaznych, z tej sieni wschody na górę, a drugie do sklepu, sionkę drugą małą między garderobą i pokoikiem, na górzę idąc po schodach są koyce na iedney stronie do sypania zboża.
2. Za dworem ogród owocowy o kwaterach ieszcze niezupełny w nim prewet stary z tarcic.
3. Stodoła na przeciw dworu za drogą z drzewa różnego, stara, niska maiąca dach słomiany, klepiska dwa do którey wdowa przystawiła samsiek nowy, a drugiego nadstawiła i dachu połowę nowego zbudowała.
4. Studnia idąc do gorzelni po prawey stronie potrzebuiąca z wierzchu nad stawy, przy niey iest słupiątko z krzyżem i drągiem oraz wiadrem bez okucia.
5. Staynia stara łatana z dachem słomianym starym złym do którey są drzwi na biegunach z wrzecądzem i szkobelkami i wrota na biegunach do wozowni z drągów postawioney przy których wrotach wrzecądz z szkoblami dwiema.
6. Gorzalnia z browarem z drzewa kostkowego maiąca dach szkudlany stary dziurawy, komin murowany, izbę gorzelnianą z oknem iednym, na drugiey stronie izbę z komorą i izdebką, drzwi czworo na zawiasach, a piąte zabite do komory, w gorzalni posowa z łat łupanych dziurawa i po części przegniła. Od gorzalni są trzy rynny do sadzawki na słupkach wiszące, gdzie iest słup z krzyżem niby do studni. Przy ścianie gorzalni iest koryto sosnowe w ziemi na wywar.
7. Przy gorzalni obora na bydło z drzewa kostkowego i po części rzniętego o dachu słomianym, drzwiach dwoygu przy iednych wrzecądz z szkoblami, koryta są po obu stronach.
8. Chałupka nad drogą, stara pod snopkami, maiąca cztery izby, w którey mieszkaią owczarz, garncarz i dway komornicy.
9. Stodoła stara z drzewa kostkowego maiąca dach słomiany stary, klepisko iedno z wrotami o iednym wrzecądzu i dwóch szkoblach.
10. Owczarnia z drzewa rzniętego wewnątrz pochylona i słupkami podparta, bo belka złamana, maiąca dach słomiany o szkudłach u dołu i po bokach, szczyty z tarcic, wrot dwoie, drzwiczek dwoie z wrzecądzem i szkobelkami dwiema.
11. Karczma stara po lewey stronie dworu z drzewa różnego maiąca komin murowany, izbę wielką o czterech oknach naprawianych, u których i kilka szybek brakuie. Izdebki dwie, komory trzy. W izdebkach dwa drzwi do izb na zawiasach żelaznych z klamkami i hakami, drzwi zaś do komór maią wrzecądze z szkoblami. Przy karczmie iest staynia wiezdna z drzewa [w ba]le danego, ściany wyprężone, wrot dwoie na biegunach, okna łatane, w stayni niemasz żłobów ani drabin, dach na karczmie i stayni z dranic stary dziurawy.
12. W tyle karczmy kuźnia z drzewa kostkowego, maiąca sień do roboty, dach z desek i komin murowany.
13. Ogrodzenie gdzie potrzeba są po części przez woysko na ogień rozebrane.
14. Mostki gdzie koniecznie potrzebne są sporządane i łatane.
Zasiewy (pomijam)
16. Karczma na Żeglinie przy Trakcie Sieradzko Widawskim murowana, z staynią wiezdną murowaną pod szkudłami, maiąca izbę wielką, izdebki dwie, komorę, sklep, sień, okien pięć, drzwi na zawiasach z wrzecądzami i szkoblami, po części klamkami, podłogi i posowy w izbach z tarcic.












piątek, 5 lutego 2021

Inwentarz Żerosławice (1825)

Źródło inwentarza:Akta notariusza Pawła Dąbskiego z roku 1825. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, nr. aktu 60/4) 
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
 
 

 
„Działo się w wsi Żerosławicach w Powiecie Wartskim Woiewództwie Kaliskim leżący a mianowicie w zamieszkaniu dworskim dnia siódmego sierpnia tysiąc ośmset dwudziestego piątego roku”. 
Posesor dzierżawny dóbr Żerosławic, tutaj zamieszkały, podpisał z dziedzicem dóbr Żerosławic Antonim Siemiątkowskim zamieszkałym w Tymienicach koło Zduńskiej Woli kontrakt na dzierżawę wspomnianych dóbr. W artykule 21 kontraktu obie strony wyraziły zgodę na spisanie stanu dóbr. W tym celu na miejsce przybył Notariusz Dąbski z Warty i przystąpił do uskutecznienia wyrażonej w kontrakcie czynności.

Zabudowania dworskie.

1. Dwór pod numerem pierwszym stoiący, z drzewa rzniętego wystawiony, którego ściany wewnątrz i zewnątrz gliną wylepione, wapnem obrzucone, frontem na południe stoiący. Dach szkudłami pokryty, dobry, lecz dla braku wiązania i stolca kozły z obudwóch stron trzynastu stęplami podparte, kumin z cegły murowany. Wszystkie ściany zewnętrznie uważaiąc potrzebuią obrzucenia wapnem szczególniey zaś od zachodu i północy, z których stron od sali tynkowanie zupełnie odleciało. Wtem mieszkaniu mieszczą się cztery pokoie, schowanie i kuchnia na rogach znayduią się. Front budynku na południe wchodząc do tego pomieszkania do sieni, są drzwi sosnowe podwóyne pasowane na żelaznych zawiasach z klamką żelazną i zasuwką, z tey iest wchód na górę, pod dach otworem na kłótkę zamykanym na żelaznych zawiasach bez wschodek (otwór ten, czyli zamknięcie W. Czyżewski swem kosztem dać kazał). Wprost drzwi do kuchenki pod kominem proste, sosnowe na żelaznych zawiasach z wrzeczągiem. Podłoga z tarcic heblowana. Wchodząc po lewey stronie z sieni do pokoiu, drzwi poiedyńcze sosnowe, fasowane, na zawiasach żelaznych ordynaryinych z zamkami i kluczem. W tym pokoiu podłoga z tarcic heblowanych, piec szafiaty z cegły z klapą żelazną, iuż stary. Okien trzy otwieranych, z żelaznemi haczykami, u dołu, góry i wśrodku. Na ścianach w dwóch mieyscach pod oknem i przy drzwiach, wapno wytłuczone. Po prawey stronie z sieni pokóy drugi do którego drzwi poiedyńcze fasowane ordynaryine na zawiasach żelaznych ordynaryinych z zamkiem i kluczem. W tym pokoiu podłoga z tarcic heblowanych, piec szafiaty stary z cegły z klapą żelazną. Okien otwieranych okutych podobnie jak w pierwszym pokoiu trzy. Około tych okien wapno w niektórych mieyscach poodlatywane. Z tego pokoiu obok wychodzi się do pokoiu mnieyszego sypialnego drzwiami podobnie iak poprzednie okutemi, gdzie także podłoga z tarcic heblowanych iuż znacznie nadniszczona. Okno iedno podobnie okute iak w pierwszym pokoiu, ściany w tym pokoiu dawniey pooblatywane z wapna na teraz są nie gładkie i tylko wapnem zabielone. Piec taki iak dwa pierwsze. Wprost są drzwi do schowania czyli spiziarni podwoyne sosnowe, fasowane okute tak jak powyżey opisane. Schowanie to iest przybudowane i przytknięte do dawnieyszego dworskiego pomieszkania pod dachem zupełne oddzielnym. Tu znayduie się kominek staroświecki z cegły i komin od niego wprost w górę wyprowadzony z cegły. Okien dwoie otwieranych i okutych iak pierwsze, podłoga z tarcic starych, z kawałków po części sztukowana. Wracaiąc do pokoiu po lewey ręce na wschód iest mały pokoik z kominkiem w brandmurze wyrobionym, w tym pokoiku okno iedno tak okute iak poprzednie i podłoga stara z tarcic, drzwi do niego podwóyne sosnowe fasowane z zamkiem i kluczem dobre na zawiasach. Daley wprost wchodząc drzwiami prostemi sosnowemi na zawiasach z klamką i chaczykiem iest kuchnia z wielką kotliną z cegły na glinę murowaną, z kapturem na żelaznym pręcie wiszącym w dobrym stanie. Ściany tey kuchni nie są wcale wapnem obrzucane. Podłoga z tarcic iuż znacznie w dwóch mieyscach wygniła, okno iedno nie otwierane. Obok po prawey ręce są drzwi proste sosnowe z klamką żelazną na zawiasach do sionki przystawioney pod osobnem dachem będącey, w którey podłogi nie ma żadney. Z tey sionki drzwi ordynaryine sosnowe wychodzą na podwórze dworskie, na zawiasach żelaznych, z klamką, pod któremi próg zupełnie spruchniały i wygniły, okno wychodziło dawniey na ogród, lecz teraz zamurowane i zabite okienicą w którey są żelazne zawiasy z chakami. Nad powyżey opisanemi pokojami i schowaniami a teraz sienią i kuchnią są sufity czyli pokłady z tarcic na belkach, wapnem bielone, polepami cienkiemi opatrzone. Co do przystawionych na tyle po końcach dworu z iedney strony schowania, a z przeciwney sionki, pod oddzielnemi dachami będacych, to nadmienić należy iż ściany tych potrzebuią wylepienia i zaprowadzenia nowych przyciesi, równie iak i w niektórych mieyscach pod samym dworem. Na dachu przystawionego schowania iest dymnik z drzwiczkami na żelaznych zawiasach z wrzeczągiem. Między dopiero rzeczonemi dachami, które potrzebuią reperacyi , a dachem na pomieszkaniu dworskim będącym są rynny zaprowadzone, lecz przez starość zgniłe, a ztąd deszczowe wody szczegolniey do schowania przepuszczaiące, dla czego wypada, aby nowe były zaprowadzone. Nadmienia się oraz iż do okien powyżey opisanych nie było okienic, iak tylko cztery, to iest: iedna prostey roboty u okna do kuchni na zawiasach żelaznych, a u schowania trzy jako to: dwie prostey roboty, a iedna podwoyna, wszystkie na zawiasach żelaznych, a tylko iedna z prętem żelaznym do zatknięcia wewnątrz, które te okienice dotąd w swem mieyscu znayduią się. Wny zaś Czyżewski po weyściu? do possessyi Żerosławic kazał zrobić do okien od frontu będących siedm par okienic podwóynych nowych iuż przybitych stolarskiey roboty na które dał tarcic swych własnych z Sędowa przywiezionych po dwanaście łokci długości maiących sztuk cztery i zapłacił stolarzowi od roboty złotych polskich czternaście, od okucia kowalowi złotych polskich dwadzieścia prócz żelaza, gdyż W. Czyżewski dał swoie własne. Okno także po większey części zastał W. Czyżewski powybijane, swym więc kosztem nakazał powprawiać tafli sztuk szesnaście, za które zapłacił złotych polskich ośm. W officynie także kazał wprawić połowę okna, na co wydatek iest umieszczony w regestrach.
Postępuiąc daley z opisaniem budynków folwarcznych znaleziono takowe w następuiącym stanie.
2. W tyle dworu lamuzik stary z drzewa rzniętego, pod słomą dach w dobrym stanie, pod tym budynkiem przyciesi są zupełnie zgniłe, i dla tego z tyłu od ogrodu ściana wklęsła, drzwi znayduią się na zawiasach żelaznych z wrzeczągiem i skoblem, próg zgniły zupełnie. Podłoga i posowa z tarcic w dobrym stanie, wchod na górę wewnątrz, lecz bez zamknięcia. Obok tego lamuzu iest prewet z tarcic stary do którego są drzwi na żelaznych zawiasach.
3. Daley w tey samey linii znayduią się kurniki z drzewa rzniętego niedawno postawione. Dach pod szkudłami na iednę stronę w dobrym stanie. Od frontu wierzchnia kondygnacya i szczyty tarcicami obite. Wewnątrz przegrody są z drzewa starego, które to przegrody formuią trzy małe kurniki od strony dworu, w których podłoga czyli dylina znacznie zruynowana, a z tych do każdego są drzwi oddzielne na zawiasach, a w drugim końcu ieden oddział wielki na cielęta, z dwoma korytami, do którego iest czworo drzwi także na żelaznych zawiasach, gdyż dawniey tyleż znaydowało się przedziałów, ale dla przegród powyimowanych dziś nie exystuią, tylko przy trzech drzwiach znayduią się wrzeczągi z skoblami całe u iednych wrzecząg złamany, a resztę tylko kołkami bywaią zatykane. W ostatnim wielkim przedziale dylina iest.
4. Nade drogą od Kowali do Biskupic idącą iest wielka stodoła o trzech klepiskach, z drzewa rzniętego niedawno wystawiona pod słomą. Za possessyi W. Czyżewskiego znacznie dach w kalonce i od dołu zreperowany nowem pokryciem snopkami. W każdem klepisku są wrota podwóyne w dobrym stanie, z obydwóch stron bieguny okute żelazem, lecz z iedney strony iednego pasa, a z drugiey od pola czterech pasów żelaznych na biegunach brakuie.
W końcu od ogrodu iest spichrz, do którego drzwi mocne proste na żelaznych zawiasach z zamkiem i kluczem oraz wrzeczągiem i skoblem do zamykania na kłotkę.
Od tey stodoły, aż do owcarni płot z łat rzniętych po cztery łaty w każdem przęśle.
5. Owczarnia z drzewa rzniętego z dwoma wrotami w końcach będącemi czyli tylnemi na drewnianych biegunach, z pręgłami w których zastrzały są żelazne. Dach słomą pokryty, a u dołu dwa szory szkudeł. Dymniki w tymże dachu są dwa całkiem szkudłem pobite z drzwiczkami na zawiasach żelaznych, lecz u iedney drzwiczki iedney zawiasy brakuie. Od frontu drzwi wchodnych dwoie na zawiasach żelaznych, lecz tylko w iednych iest chaczyk żelazny. Ściana od dworu iest dwoma zastrzałami podparta. Do tey owczarni należą cztery paśniki stare iuż zruynowane i dwa korytka.
Od owczarni aż do chałupy gospodarza Witka iest dwa przęsła płotu z żerdzi łupanych.
6. Daley na przeciw stodole wielkiey iest spichrz stary z drzewa rzniętego pod słomą i ściany podparte z iedney strony dwoma zastrzałami. Drzwi z frontu na zawiasach żelaznych z zamkiem i kluczem i wrzeczągiem do zamykania na kłotkę. Podłoga i posowa z tarcic, przegrody czyli koyce tak na dole i po dachem w dobrym stanie, z tyłu drzwi na zawiasach z wrzeczągiem i skoblem.
7. Obok spichrza staynie z bali rzniętych niedawno wystawiona pod szkudłami, dymnik w dachu z drzwiczkami na zawiasach żelaznych z wrzeczągiem. W środku tego budynku szopa na bryki z wrotami podwóynemi, lecz tylko w iedney połowy zawiasy, a w drugiey wcale nie ma. Po końcach zaś staienki drzwi do nich na zawiasach żelaznych, lecz znacznie nadpsute, tylko w iedney staience bliżey dwora iest podłoga, w wozowni zaś i w drugiey staience nie ma żadney. Żłobów znayduie się sztuk cztery.
W środku podwórza iest studnia w roku tysiąc ośmset dwudziestym trzecim wystawiona, z wagą i koszturem z dwóch części złożonym, żelazem spaianym. Wiadro okute lecz iuż nadpsute. Przy tey studni koryto iest do wody dobre.
Od rogu powyżey opisaney stayni poczynaiąc ciągnie się płot ku gorzelni nayprzód siedm przęseł z żerdzi łupanych, a daley aż do samey gorzelni z łat rzniętych.
8. Przy dworze znayduie się ogród warzywny od pola rowem opatrzony, od dziedzińca zaś, od podwórza i od drogi idącey z Biskupic łatami rzniętemi ogrodzony. W tym ogrodzie znayduie się drzewa owocowego iako to: gruszek starych sztuk cztery, młodych szczepów także gruszek sztuk siedm. Szczepów jabłonek większych i mnieyszych w ogóle sztuk pięćdziesiąt pięć. Śliwek nad stodołami nikczemnych sztuk sześć, nad rowem zaś od pola wszystkie poschły. Połowa tego ogrodu iest zasadzona kartoflami to iest od stodół i kurników poczynaiąc aż pod fortkę przy dworze będącą, za którą niżey od dziedzińca iest także tychże kartofli kwatera. Marchwi zasianey iest na całey kwaterze, także pasternak na iedney kwaterze, lecz iak pierwsze tak drugie nikczemnie wyrosło między chwastem. Rzepy także bardzo nikczemney pół kwatery od rowu. Cebula zasiana, lecz zaćmiona chwastami zniszczała, i ledwo z niey garniec uzbierać się może. Groch i ćwikła zasadzone na środkowey kwaterze, lecz oboie znayduie się w bardzo lichym stanie z powodu że w większey ilości powysychało i chwastami zarosło. W ogólności na ogrodzie tym prócz ziemniaków wszystkie w nim siane i sadzone warzywa zupełnie chwastami zarosłe.
9. Nad Łęgiem znayduie się pod Górą sad stary samą śliwiną zarosły, lecz całkiem zaniedbany dla niechędożonego drzewa. Obok tego sadu ku gorzalni założona szkółka z pieńków leśnych, dziś chwastem zarosła i pieńki powysychały, są tylko w niektórych mieyscach przyięte, lecz rosną bardzo nikczemnie. Niżey na sadzawce nad sadem iest zasadzoney kapusty aż do rowu zagonów dwadzieścia, i kawałków piętnaście w klinie ciągnącym się do sadzawki nad śliwkami, druga zaś połowa tego samego ogrodu od gorzalni zasadzona brokułą, lecz iuż za possessyi W. Czyżewskiego. Daley za sadzawką od niey poczynaiąc się konopie dołkiem zasiane aż do drogi idącey ku Łęgowi.
10. Gorzelnia pod szkudłami, z drzewa rzniętego, przyciesi zaupełnie pogniłe i ściany pochylone. Wewnątrz belki pogięte, upadkiem grożą, dylina znacznie spustoszała, okna wszędzie powytłukane. Ze dworu drzwi podwóyne na zawiasach żelaznych zdezelowane, z klamką i wrzeczągiem. W sieni podłogi niemasz. Z sieni do gorzalni są takież iak pierwsze drzwi. Kotliny od garcy zruynowane, rynien od wody iest sztuk trzy, lecz tylko iedna zdatna do użytku a reszta połupane. Pompa z żelazną wagą stara lecz zdatna do użytku. Drybusów starych zdezelowanych sztuk dziesięć, z wątorami pogniłemi, rurnica iedna z trzema żelaznemi obręczami, oxeftów dwa z drewnianemi obręczami, i sześć sztuk wieków do nakrycia drybusów. Młynek do tarcia kartofli zruynowany niezdatny do używania, konwi dwuusznych dwie, także o iednym uchu dwie starych. Wanienka iedna, leber o dwóch uchach ieden, i ieden ley drewniany stary. Szkopek czyli wybierka drewniana iedna. W suszarni posadzka z cegły nadpsuta. Drzwi do suszarni na zawiasach żelaznych z wrzeczągiem. Okna dwa dobre, kadź okrągła iedna do zalewu, w którey wątory i klapki znacznie pogniłe. Wschody na górę są dobre. Z szuszarni są drzwi na zawiasach bez chaku i wrzecząga do szrutowni. Do komory drzwi niemasz. W siące i w komorze do surowni, iest podłoga dobra. Drzwi wychodzące na dwór, na zawiasach żelaznych, z skoblem i wrzeczągiem dobre. Na górze suszarnia w dobrym stanie, z lasami czyli drąszkami. Z gorzelni wychodzi się do izby gorzelannego, do którey drzwi na zawiasach żelaznych z wrzeczągiem. Okno iedno z sześciu? taflami wytłuczonemi. W tey izbie niemasz podłogi, a kuminek bardzo niebezpieczny. Drzwi drugie z tey izby pod kumin, także na zawiasach żelaznych, z klamką i chaczykiem.
W tymże samym budynku, na drugiey stronie iest izba do warzenia piwa czyli browar, do którey drzwi podwóyne takie jak do gorzelni, na zawiasach z wrzeczągiem. Ściany w tey izbie dziurawe, okna dwa, lecz w tych ośm szyb iest stłuczonych. Kotła niemasz i kotlina zruynowana. Podłogi także nie masz, posowa z tarcic. Tu znayduie się kotka okrągła stara do piwa. Obok na lewey stronie iest lamus czyli komora na skład piwa, w którey dylina iest zruynowana i koryto od beczek zgniłe. Drzwi do tey kumory na zawiasach z zamkiem i kluczem. W rzeczonym browarze znayduie się także maszyna do warzenia kartofli, z drewnianemi obręczami, i koryto pod kotką w ziemi osadzone dobre.

Nadmienia się w ogólności, iż cały ten budynek z powodu zgniłych przyciesi, i nadpsutych belek w gorzelni, niemniey nachylonych ścian konieczney i gwałtowney potrzebuie reperacyi, aby zapobiedz upadkowi całemu gmachowi.
11. W końcu gorzelni iest skrzynia do wywaru do którey drzwi na pałągach wściannych? popsute. Do teyże skrzyni należy rynna, w ziemi osadzona, lecz zupełnie zgniła.
12. Przy tey skrzyni iest budynek wolarnia z drzewa rzniętego w słupy postawiony, w większey części szkudłami pobity, a w trzeciey części snopkami poszyty. Drzwi przy skrzyni wywarowey na biegunach popsute. Wrota tylne do Łęgu także na biegunach wywalone. W tey wolarni iest dylina, lecz znacznie nadpsuta. Pokładu niema żadnego. Tu znayduie się koryto wielkie z bali rzniętych, do zaparzania sieczki dobre, małych koryt siedm, i tyleż drabek. Drugie drzwi są w środku na zawiasach lecz iedney brakuie z wrzeczągiem. Na przeciw tych są drzwi trzecie na południe, na biegunach drewnianych z wrzeczągiem żelaznym. Czwarte drzwi od frontu na biegunach bez szkobla, a w końcu wrota podwóyne zabite. Budynek ten iest dosyć w dobrym stanie.
13. Wyżey w zgórce w tey samey linii iest oborka stara pod snopkami, do którey drzwi proste na biegunie. Wewnątrz niemasz żadnego pokładu. Dylina zaś znacznie popsuta. Tu znayduią się dwa złoby spruchniałe. Budynek ten potrzebuie reperacyi, szczególniey w ścianach.
14. Naprzeciw wolarni iest budynek z całek czyli drzewa kostkowego cienkiego na skład drzewa pobity tarcicami, z frontu podwóynemi z trzech haków zaś są tylko tarcice poiedyńczo przybite i między niemi znaczne szpary. Wrota podwóyne na biegunach, tak z frontu jako i z tyłu zskowką żelazną. Budynek nieco nachylony.
15. Daley w górze naprzeciw gorzelni stoi budynek z drzewa rzniętego. Drzwi od gorzelni na zawiasach żelaznych z wrzeczągiem i chaczykiem. Wschodki przy nich zupełnie popsute. Wewnątrz znayduie się maszyna wielka do rznięcia sieczki urządzona do ciągnienia końmi, z dwoma kosami, która to maszyna potrzebuie reperacyi. Drugie drzwi wychodzą na drogę, na zawiasach z chaczykiem, lecz są zruynowane. Budynek ten potrzebuie konieczney reperacyi, a szczególniey zaciągnienia przyciesi od drogi, gdyż dziesieysze są zgniłe zupełnie, a z tego powodu i budynek nachylony. Dach także potrzebuie reperacyi.
16. Idąc ku dworowi od suszarni po lewey ręce iest figura murowana i na tey osadzona Statua So Jana Nepomucena, nieco na bok nachylona. Daley po teyże stronie iest dom drewniany gliną oblepiony, dawniey na officyne, a teraz na gościniec przeznaczony, pod szkudłami. Wchodząc od dworu drzwi na zawiasach z klamką i wrzeczągiem. W sieni iest podłoga z tarcic. Na lewey stronie izdebka o iednym oknie, które dał W. Czyżewski. W teyże izdebce iest podłoga z tarcic dobra, drzwi na zawiasach z klamką i wrzeczągiem. Wychodząc na powrót z sieni do kuchenki drzwi proste na biegunie bez okucia. Na drugiey stronie, czyli na prawey ręce iest izba szynkowna, w którey znayduie się alkawa. W tey izbie są dwa okna, a trzecie od drogi, lecz tylko połowa, które W. Czyżewski sprawił swym kosztem. Podłoga stara z tarcic, lecz tylko pod alkowe, daley zaś niema żadney. Drzwi pierwsze proste na zawiasach, z zamkiem bez klucza, do alkierza takież drzwi na zawiasach i zamkiem lecz także bez klucza. Ztey izby szynkowney do drugi sieni nade drogę drzwi na biegunach bez okucia. W sieni niema podłogi. Na przeciw iest izba z iednym oknem, w którey młynarz mieszka. Drzwi na dwór także na biegunach bez okucia. Posowy nad wszystkiemi izbami z tarcic dobre. Przy tym budynku iest ogródek żerdziami ogrodzony, płot stary. Ogródek ten przeznaczony dla młynarza. Rzeczony budynek potrzebuie konieczney reperacyi dachu.
17. Opodal od wsi przy samey granicy Biskupskiey znayduie się wiatrak, który dla swey starości i zaniedbania onego, tak zewnątrz, jako i wewnątrz potrzebuie konieczney reperacyi. Wschody do niego zupełnie zdezelowane. Kuminek także zepsuty, rozwaleniem grożący. Drzwi na wschodach zruynowane, w górney zaś kondygnacyi drzwi niemasz żadnych. Pokład górny dziurawy, łub w którym kamień się obraca znacznie zdezelowany. Kamienie obadwa są dobre. Socha z dwoma ryfami żelaznemi, znayduią się trzy liny pakulane, iedna do dźwigania kamienia, druga do miechów, trzecia do nakręcania wiatraka. Zresztą żadne inne rekwizyta do wiatraka należące nie znayduią się.

Oprócz powyżey opisanych budynków dworskich żadne inne nie znayduią się.

Zabudowania włościańskie.

1. Chałupa stara pod snopkami dwojaki, w którey na jedney stronie mieszka zagrodnik Wincenty Strzelczyk, na drugiey także zagrodnik Woyciech Król, obydwa maią oborki, lecz bardzo nikczemne i stodoły osobne podobnież w biednym stanie. Chałupa ta całkiem potrzebuie reperacyi.
2. Dom czworaki niedawno postawiony pod snopkami u dołu zaś dwoma szorami szkudeł obity. Kumin murowany. W tym domu mieści się czterech kumorników. Do tego domu przystawiony iest chliwik stary, którego ściany nachylone.
3. Dom pod snopkami dwojaki stary, w którym mieszka półrolnik Franciszek Strzelczyk, i ieden komornik. Kumin iest lepiony, lecz u wierzchu upadkiem grożący. Przytem są dwa osobne małe chlewiki, lecz złe upatrzone. Półrolnik ma także stodołe.
4. Chałupa pod snopkami, w którey mieszka pułrolnik Jan Chudzik stara, kumin w niey lepiony. Zwierzchu potrzebuie reperacyi, ma obory i stodołe dobre.
5. Chałupa w którey mieszka półrolnik Kacper Wymysławski, także pod snopkami. Kumin lepiony dobry. Pułrolnik ma obory dosyć w dobrym stanie i stodołe, ale po podpieraną zastrzałami.
6. Chałupa dwojaki, znacznie spustoszała, nad Łęgiem stoiąca. Ściana w niey od pułnocy zupełnie zgniła, na iedney tylko stronie mieszka Szczepan Hudzik, zagrodnik, druga zaś izba na tey stronie gdzie ściana upadła, do szczętu spustoszała i zupełnie do mieszkania nie zdatna, kumin lepiony, grożący upadkiem. Cały ten dom, aby mógł bydź dogodny na mieszkanie, gwałtowney potrzebuie reperacyi tak w ścianach, pokładach jako i w dachu. Wspomniony gospodarz ma obórke, ale też w nienaylepszym stanie.
7. Daley w tey samey linii nade drogą ku Łęgowi idącą iest mała chałupka o iedney izdebce, gliną oblepiona, pod snopkami, z maleńkim chlewikiem, który potrzebuie reperacyi. W tey chałupie mieszka wyrobnik.
8. Na drugiey stronie drogi, iest buda stara Szymona Owczarka o iedney izdebce w lichem stanie.
9. Wyżey na Górce iest dom niedawno postawiony, czworaki. Dach pod snopkami u dołu dwoma szorami szkudeł pobity w dobrym stanie. Kumin murowany. Wtym domu mieszka dwóch kumorników i dwóch służących dworskich. Do tego budynku należy spustoszała oborka, którey ściany znacznie w ziemie wpadły. Pod słomą z dachem nachylonym, i ta należy do komornika. Drugi kumornik zaś ma oborkę nowo postawioną za possessyi W. Czyżewskiego.
Więcey budynków wieyskich prócz tych które są opisane, niemasz żadnych.

Zasiewy dworskie, powinności włościan ujęte w opisie dóbr pominąłem.

czwartek, 4 lutego 2021

Filipowy Smug bagno

Filipowy Smug, nazwa bagna znajdującego się w gminie Wierzchlas. Bagno znajduje się w lesie na południe od drogi pomiędzy Kraszkowicami i Krzeczowem.

1965r.

                                                                          Geoportal 

                                                     Filipowy Smug 8 sierpnia 2020 roku