-->

środa, 6 stycznia 2021

Lepianka karczma

 Lepianka, karczma  leżąca w gminie Zapolice.

 
Mapa Kwatermistrzowska
 
1965 r.

Kaliszanin 1878 nr 101

Donoszą nam z pod Zduńskiej-Woli, iż w d. 17 b. m. na Porębach do gminy zduńskowolskiej należących, przed karczmą Lepianką zabito dwóch wieśniaków. Krąży pogłoska, jakoby rzeczeni wieśniacy, cieszący się w okolicy renomą końskich złodziei, schwytani na gorącym uczynku przy jakiejś kradzieży, przez poszkodowanych z tego świata zgładzeni zostali.

wtorek, 5 stycznia 2021

Inwentarz Chrusty Zawady (1829)

Źródło inwentarza: Akta notariusza Antoniego Pstrokońskiego w Sieradzu z roku 1829 akt nr. 149.
(Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

Mapa Kwatermistrzowska

“Działo się na gruncie wsi Chrustów Powiatu Sieradzkiego, dnia dziesiątego sierpnia roku tysiąc osiemset dwudziestego dziewiątego”.Rejent Powiatu Sieradzkiego wezwany przez Feliksa Kolumne Walewskiego zamieszkałego w Dąbrowie Rusieckiej, dzierżawcę pomienionych wsi, przybywa na miejsce. Obecny przy tej czynności jest również Jan z Domaniewic Domaniewski, pełnomocnik sukcesorów dziedzica majętności Widawskiej Ksawerego Turskiego. Rejent przystępuje do opisania stanu dóbr.

Folwark i Wieś Chrosty

1. Dwór czyli Folwark w strychulce na glinę, maiący dach szkudlany stary przeglądaiący do reperacyi, komin z gruntu murowany, okna dobre, izb trzy, komore, kominki trzy, piece dwa, drzwi troie na zawiasach, reszte na biegunach. Do tego iest przystawiona komora większa z drzewa rzniętego z dachem słomianym i jednemi drzwiami.
2. Stodoła w strychulce na glinę o iednym klepisku pod snopkami, z trzema szorami szkudeł u dołu starych. Wrota na wylot z trzema kunami, trzema czopami, czterma wrzeciądzami z szkoblami. Do niey przystawione z boku kurniki w strychulce na glinę o pięciu drzwiach, w nich dwa korytka, szczyty z tarcic, lecz jednego połowy brakuje od strony kurników. Przyciesi zwyczaynie w ziemie wklęsłe, bo nie podmurowane.
3. Owczarnia w strychulce na glinę o dwoygu drzwiach pod szkudłami lecz staremi. W niey drabki cztery, żłob ieden. Przy niey staynia z wozownią w strychulce na glinę, maiąca drzwi, wrota, dach słomiany, dwa żłoby, a koryto w wozowni.
4. Sołek czyli chlewik z drzewa kostkowego z drzwiami na biegunach i dachem słomianym.
5. Studnia ocembrowana z słupem, żurawiem, korytem i korytkiem.
6. Dziedziniec ogrodzony płotami w słupki z dwiema wrotami. Okolnik przed owczarnią i staynią ogrodzony z wrotami.
Idąc z podwórza do kowala płot chruściany. Droga po obu bokach rowami okopana. Drabiny trzy, iedna na folwarku, druga na stodole, trzecia na owczarni.
7. Chałupa kowala maiąca izbe, sień, dach słomiany, komin lepiony. Statki swoie własne ma kowal.
8. Karczma z drzewa kostkowego, obeymuiąca dach słomiany, komin gliniany, izbe, komore, sień, kominek, piec, okna dwa, drabine na dachu.

Folwark i Wieś Zawady.

1. Folwark na Bugaiu* w ryglówkę na glinę, maiący dach słomiany, komin murowany, izby trzy, komore, sień, okien cztery złych bo w nich brakuie szyb dwadzieścia dwie. Drzwi na biegunach z iednym haczykiem i drabinę starą złą, przyciesi wklęsłe.
2. Stodoła w ryglówkę na glinę z dachem słomianym, szczytami dwiema z tarcic, dwiema klepiskami, wrotami podwoynemi, w szrodku drzwiczkami dwiema u tych wrot z frontu, z tyłu gliną zalepionemi. U wrot kun ośm, u drzwi cztery zawiasy, z szkoblami i wrzecądzami, u tylnych wrot wrzecądze z szkoblami i zatyczkami. Drzwi z dziedzińca do somsieku na biegunach. Przyciesi wklęsłe w ziemie, bo nie podmurowane. W tyle ściana wyprężona i trzy razy wyparta, na przodzie także wklęsła.
3. Owczarnia w ryglówkę na glinę, przyciesi wklęsłe, w kilku mieyscach zgniłe, ściany podparte. Dach słomiany przetarty, u dołu pięć szorów szkudeł ale po części złych. Wrot dwoie na wylot na biegunach, iednych z nich potrzeba nowych bo złe. Drzwiczek dwoie z boku na biegunach z wrzecądzem iednym i szkoblami.
4. Studnia na szrodku dziedzińca z cembrzyną starą. Przy niey socha z kosiorem i korytem starym złym. W owczarni pokład z żerdzi prostych. Żłoby zaś i porządki owczarskie.
5. Karczma we wsi Zawadach stara z drzewa kostkowego pod snopkami, komin murowany. Ma izbe, komore, sień. W izbe okna dwa w nich trzech szybek brakuie, piec i kominek z cegły, posowę z łupanek, przyciesi wklęsłe zgniłe, ściany niektóre wyprężone. W izbie trzy belki słupkami podparte. Staynia wiezdna z drzewa pod snopkami z dwiema żłobami, przyciesi zgniłe.
Stodoła z drzewa kostkowego pod snopkami stara, zła, pochylona i pusta. W izbie stół sosnowy na krokwiach z ławką z bala przy ścianie starą wartuiący złotych trzy, groszy trzy.


(Następnie opisano zasiewy w Zawadach i Chrustach, wymieniono włościan z obu wsi wraz z powinnościami wykonywanymi na rzecz dworu.)

* Folwark na Bugaju to prawdopodobnie folwark Zawadskie zaznaczony na mapie Kwatermistrzowskiej

piątek, 11 grudnia 2020

Wandzin gm. Wodzierady


Wieś Wandzin położona w gminie Wodzierady powstała w 1854 roku*. Józef Leopold** ówczesny dziedzic dóbr Kwiatkowice część ziemi po wyciętym borze o wymiarze 6 włók miary nowopolskiej postanowił przeznaczyć na utworzenie nowej kolonii. Koloniści w liczbie jednastu osób podpisali kontrakt wieczysto-dzierżawny i opłacili koszta wkupnego. 

Byli to: Paweł Śpiewak, Mateusz Kasprzak, Paweł Stańczak, Stanisław Michalak, Józef Kijański wszyscy pochodzący z kolonii Nowy Świat, Mikołaj Łuczak, Piotr Kolasa, Rafał Bryk z kolonii Apolonia, Antoni Góra z wsi Czołczyn, Maciaszek Boruk z kolonii Katarzynów koło Prusinowic oraz Józef Boźniecki z Kwiatkowic. Nowo powstała kolonia graniczyła od północy z dobrami Jerwonice i Czołczyn. Od południa z dobrami Kwiatkowice i od zachodu z dobrami Wola Czarnyska.
Przy tej okazji powstała mapa sporządzona przez geometrę przysięgłego Antoniego Smorowskiego pod tytułem: "PLAN KOLONIJ Wandzin Położonej w Gminie Kwiatkowice Powiecie Sieradzkim." Mapa przedstawia obszar wydzielonej kolonii z podziałem na działy dla poszczególnych nabywców.

Nazwa Wandzin pochodzi prawdopodobnie od imienia Wanda, które nosiła żona*** Józefa Leopolda.


* Notariusz Jan Trąbski Szadek, sygn. 52/1, akt. nr. 158, AP Łódź oddział w Sieradzu.
** urodzony 2.07.1819 roku w gminie Głuchów w ówczesnych Prusach, zmarły 20.05.1911 roku w Kwiatkowicach.
(źródło: http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.10582)
*** Wanda Wolska z Woli Blokowej herbu Lis ur. 1829 zm. w 1853 roku.
(źródło: http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.10582)

niedziela, 6 grudnia 2020

Kląki / Kunki staw

Kląki, dawniej Kunki nazwa śródleśnego zbiornika wodnego znajdującego się na południe od wsi Dzietrzniki w gminie Pątnów.
 
Słownik Geograficzny:
Kunki, w pow. wieluńskim, w lesie należącym do leśnictwa Wieluń, straży Dzietrzniki, znajdują się stawy mające nazwę Kunki. Stawy te, dość rybne, porosłe u brzegów trzciną, i będące z wiosną siedliskiem dzikich kaczek, nie odznaczają się niczem tak dalece, wyjąwszy przywiązanego do nich podania, które opiewa, że w miejscowości tej stoczoną była bitwa dość krwawa wojsk hetmana Zamojskiego ze stronnikami pretendenta do tronu polskiego arcyksięcia Maksymiliana. Pod wodzą Zamojskiego walczył tu regimentarz Gabryel Hołubek, który przez swą waleczność wyniósł się z prostego górnika olkuskiego na tę godność wojskową. Po przegranej w tem miejscu, arcyksiążę Maksymilian ze swymi stronnikami Zborowskimi cofał się na Wieluń, aż w m. Byczynie został wziętym przez Zamojskiego do niewoli.
 
1992 r.

Geoportal

Staw Kląki vel Kunki w lipcu 2020 roku
 







sobota, 5 grudnia 2020

Staw Ług

Staw Ług, nazwa stawu o powierzchni czterech hektarów położonego pomiędzy wsią Tuchań i kolonią Chorzew w gminie Kiełczygłów. 

Według mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego (WIG) w skali 1:25000 z 1932 roku znajdował się tutaj niewielki zbiornik wodny o powierzchni około pół hektara. Podmokły teren i przepływający tędy niewielki ciek wodny-zasilający rzeczkę Strugę, stworzyły sprzyjające warunki dla powiększenia powierzchni zbiornika wodnego. Staw jest chętnie odwiedzany przez okolicznych wędkarzy i ptactwo wodne.


Staw Ług (geoportal)

Staw Ług na zdjęciach z 13 sierpnia 2020 roku












niedziela, 22 listopada 2020

Górka Rzężawska

Słownik Geograficzny:

Rzężawy  al. Rzązawy, w XVI w. Rzyszawy, kol. z os. Górką Rzężawską, nad odnogą Prosny, pow. turecki, gm. i par. Goszczanów, odl. 28 w. od Turka; kol. ma 14 dm., 95 mk., 238 mr.; os. 1 dm., 3 mk. Rz. wchodziły w skład dóbr Goszczanów. W 1827 r. było 8 dm., 64 mk. Wspomina tę wś Lib. Ben. Łaskiego (II, 62) w opisie par. Goszczanów. 

Górka Rzężawska, dawniej osada położona na wschód od wsi Rzężawy na wzniesieniu znajdującym się u skrzyżowania dróg.

Górka Rzężawska w 1873 roku.

Górka Rzężawska naniesiona na współczesną mapę.