-->

niedziela, 7 listopada 2021

Inwentarz Popów (1827)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Pawła Dąbskiego z roku 1827, nr. aktu 128. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.

Popów na mapie z 1790 roku,

"Działo się we wsi Popowie w Powiecie Wartskim położoney w domu dworskim pod Numerem pierwszym stoiącym dnia trzynastego lipca tysiąc ośmset dwudziestego siódmego roku."

Rejent Kancellaryi Powiatu Wartskiego Paweł Dąbski przybył do Popowa gdzie zastał:
1. Wincentego Pstrokońskiego, dziedzica dóbr Ostrowa (Wartskiego) i innych, w wsi Ostrowie zamieszkałego, opiekuna nieletnich sukcesorów po Jakubie i Nepomucenie z Masłowskich małżonków Psarskich, pozostałych wspódziedziców dóbr Popowa, działającego w ich imieniu i pilnującego ich praw.
2. Cypriana Szulimowskiego teraźniejszego dzierżawcę dóbr Popowa, tu zamieszkałego.
3. Ignacego Jarocińskiego, byłego dzierżawcę dóbr Popowa, a na teraz dzierżawcę dóbr Zadzimia, tamże zamieszkałego.
Na żądanie wymienionych osób przystąpił Rejent do opisania stanu dóbr.


Zabudowania dworskie i folwarczne

1. Dwór czyli pomięszkanie dworskie tak zewnątrz iako też wewnątrz w tem samem znayduie się stanie iak iest opisany w akcie dnia siódmego października 1824 r. tu na gruncie wsi Popowa przeze mnie Rejenta sporządzonym, przy oddaniu possessyi Wu Ignacemu Jarocińskiemu, prócz tylko niektórych odmian, iako to, że dach na całym budynku dla samey starości więcey iest podziurawiony z powodu pogniłych w większey połowie szkudeł, mianowicie zaś w obudwóch szczytach i w narożnikach przy obydwóch facyatach, w których rynny dawniey zaprawadzane zupełnie są pogniłe tak dalece, że wody deszczowe przechodzą wewnątrz budynku, niemniey z dwóch stron komina znayduią się dziury, któremi wody deszczowe ściekaiąc po kominie, tenże opłukuią i osłabiaią.
Przy porównaniu opisu stanu przed trzema laty będącego z dzisieyszym znaleziono wewnątrz tego mieszkania te ieszcze odmiany, że próg przed drzwiami frontowemi dworu z kamieni głazowych urządzony na około którego exystowały bale formuiące ieden stopień dziś tychże bali nie ma, gdyż przez starość pogniły, iak się to z reszty kawałków pokazuie. Posadzka w sieni, która dawniey to iest przed trzema laty była zdezelowana dziś iest dobra. U drzwi wchodząc z przed pokoiu do pokoiu zielonego w akcie wyżey z daty wymienionym sub C opisanego u których dawniey przy zamku nie było klucza dziś się tenże znayduie. Piec w tymże pokoiu na teraz iest przestawiony także kaflowy kominkowy lecz? na postumencie murowanym, szyby w oknach wszystkich całe.

D. W pokoiu sub D. opisanym zamek w drzwi który był dawniey zdezelowany teraz iest naprawiony, lecz klucza do niego nie było i nie ma. Tenże sam pokóy był dawniey malowany bronzową farbą w wielu mieyscach wytartą, dziś zaś ściany są obielone i w dobrym stanie znayduią się stanie, sufit w tymże pokoiu iest taki sam iaki był, piec przestawiony i wapnem obielony w dobrym stanie do którego są także ramy płotnem okute dawnieysze.

E. W schowaniu niemasz żadney odmiany okna są dobra i w tych lubo w poprzednim opisie umieszczono przez omyłkę szyb cztery, rzeczywiście iednak było i iest ich ośm, ściany dawniey malowane. W tem schowaniu iest szafa szeroka z przegrodami i z dwoma podwóynemi drzwiczkami bez zamków, komora sub F w tymże samym znayduie się stanie iak dawniey.

G. Do zamka u drzwi wychodzących do pokoiu dawniey żółto malowanego, z pokoiu zielonego brakowało dawniey klucza, który dziś znayduie się, ściany tego pokoiu są na teraz wybielone i w dobrym są stanie, piec na teraz iest szafiaty czyli kominkowy z kafli na postumencie murowanym dobry, lecz bez zasłony, która poprzednio była zdezelowana. W oknach było przed trzema laty tafle stłuczone, dziś zaś wszystkie są całe. W przedpokoiku pod tąż samą literą opisanym dawniey, który w takimże iak poprzednio znayduie się stanie, była dawniey, w oknie iedna szyba stłuczona, dziś zaś trzy są spękane. W tymże przedpokoiu iest kominek z którego iest otwór od sabatnika.

H. W pokoiu sub H. opisanym ta iest odmiana teraz iż do zamka brakowało poprzednio klucza, dziś zaś znayduie się, zamek także potrzebuie reperacyi, ściany obite były dawniey papierem, który że był iuż znacznie pooddzierany, przeto teraz Wy Skulimowski resztę pozostałą odiąć kazał, a w to mieysce tymże samym papierem pokóy sub I.? opisany, w którym znaydowały się w obiciu znaczne dziury, przez zaprawienie onych wyporządził. Pokoik ten potrzebuie reperacyi w ścianach i wybielenia, podłoga także iest w tymże stanie iak była. W oknie w którem dawniey były szyby stłuczone dziś zaś wszystkie dobre.

J. W schowaniu sub J. opisanym niemasz nic do nadmienienia o iakieykolwiek odmianie, gdyż wszystko tak iest iak było, oprócz okna na którem tylko pięć sztuk szyb stłuczonych.

K. Na drugiey stronie dworu w przedpokoiu ta iest odmiana, że ściany w lepszym znayduią się stanie, gdyż są odtynkowane wapnem przed dwoma laty, lecz w kilku mieyscach przez wadę budowli są porysowane. Posadzka iest tu teraz dobra, sufit zaś pustoszeie przez zgniliznę. W oknach tafle wszystkie dobre.

L. Na sali nie masz żadnych napraw ani też większych dezelacyi oprócz tylko co się przez samą starość psuie. W oknach iest iak dawniey cztery sztuki tafli stłuczonych. We drzwiach wychodzących z sali do ogrodu wszystkie szyby są całe. Galerya w ogrodzie przed dworem dziś tak dalece przez starość i wystawienie na słoty iest zupełnie spustoszała, podłoga i wschody pogniłe ta dalece, że grozi niebezpieczeństwem upadku. Zresztą wszystko w takim stanie iak było przed trzema laty.

Ł. W pokoiu do którego wchodzi się z sali wszystko tak iak było, oprócz że w oknach tylko dwie tafle są stłuczone. Nadmienia się oraz iż w ścianie tego pokoiu za piecem iest wprawiony kosztem Wo Jarocińskiego kawałek ściany z cegły, która dawniey przez wody deszczowe była uszkodzona.

M. Pokóy opisany sub M. w takimże znayduie się stanie iak dawniey, równie iak i inne szczegóły.

N. W pokoiku sub N. opisanym nie masz żadney odmiany i wszystko zgodne z poprzednim opisem.

O. Wschody na górę nie są w gorszym stanie oprócz że obicie z desek z iedney strony od komina, które dawniey było zruynowane, na teraz nie exystuie.

P. Na górze sala iak dawniey tak i teraz exystuie w stanie opustoszałym, podobnie iak i podłoga w teyże sali.

2. Kapliczka iest w tymże stanie iak dawniey i wszystkie tamże znayduiące się szczegóły, zresztą o górze nic więcey do nadmienienia nie ma nadto co iest w poprzednim opisie stanu wyszczególnione.

2. Sklepy dwa iak dawniey exystowały tak i dziś exystuią, które są słomą pokryte dobrze. U iednego wschody są przez zgnieliznę zepsute, gdyż brakuie trzech stopni.

3. Dom drewniany w którym mieszka cieśla w tym samym znayduie się stanie iak iest poprzednio przed trzema laty opisany. W mieyscu małey szopy dawniey spustoszałey iest teraz i chlewik postawiony z opalenisków po pogorzeli wieyskiey.

4. Spichrz exystuie w stanie iak poprzednio to iest że dla pogniłych przyciesi potrzebuie reperacyi dach zaś dobry. W środku także potrzebuie reperacyi.

5. Wychodek w takimże stanie iak dawniey.

6. Gołembnik więcey teraz spustoszały niż dawniey, a to przez samą starość.

7. Owczarnia lubo za possessyi Wo. Jarocińskiego znacznie zreparowaną była, dziś iednak przyciesi od wschodu w części pogniłe, i ściana nachylona i z tego powodu potrzebuie zastrzałów. W tey owczarni nie było dawniey posowy i dziś też nie ma.

8. Stodoła z drzewa z bali rzniętych na murowanym fundamencie lubo w ścianach iest dobra zupełnie, szczyty iednak i dach niemniey wrota konieczney potrzebuią reperacyi.

9. Stodoła murowana w teyże samey linii w pierwszey stoiąca iest w tymże stanie iak poprzednio, z tą odmianą że dach potrzebuie reperacyi szczególniey w kalonce, w szczytach także które przez Wo Jarocińskiego zaprawiane były snopkami znayduią się znaczne dziury.
Wrota w tey stodole są więcey zdezelowane i dla tego znaczney potrzebuią reperacyi, mury zewnątrz nie były wcale poprawiane.

10. Staynia z powodu pogniłych przyciesi od frontu potrzebuie zaprowadzenia nowych. W stayni od południa będącey dylina potrzebuie reperacyi. Do drzwi dubeltowych w stayni brakowało dawniey klucza, lecz teraz znayduie się. Posowy czyli pokładu z desek nie masz teraz, gdyż ta po spaleniu wieyskich budynków i karczmy, z wiedzą opiekuna nieletnich Dziedziców w całości zabrana i przeniesiona do domu murowanego dawniey przy gościńcu będącego, który także pogorzał, podobnież na urządzenie pokładu nad izbami. W dachu teyże stayni są dwa dymniki lito się zamykaią na drzwiczki z zawiasami i skoblami. Deski nowe, które Wy Jarociński na pokład pozaciągał, zabrał .... iako swoie i dlatego nigdzie tu pokładu nie ma. Zresztą cały ten budynek tem więcey podpada opustoszeniu co rocznie, im mniey ma starania przedsiębrana iest reperacya koło niego.

11. Obora pod Numerem iedenastym opisana, znayduie się w takimże stanie iak poprzednio, a lubo Wy Jarociński w pierwszym roku swey possessyi przez zaprowadzenie słupów środkowych zabezpieczył tą od upadku, przecież ściany potrzebuią reperacyi konieczney, mianowicie zaś zaprowadzenia nowych przyciesi od frontu i reperacyi dachu od dołu szkudłami. W tey oborze nie było dawniey pokładu i teraz go też nie ma.

12. Obora druga obok pierwszey stoiąca dziś tylko w połowie słomą i częścią dranicami pokrytey exystuie, druga zaś połowę iako upadkiem grożącą Wy Jarociński znieść kazał obróciwszy zdatnieysze drzewo na przybudowanie wolarni, która poniżey opisaną będzie. W tey połowie pozostałey exystuią tylko iedne drzwi na biegunach z wrzeczągiem i skoblem. Ściany tego budynku znacznie przez starość uszkodzone dla pogniłych przyciesi, ściana zaś od wschodu pod którą wiele przyciesi nie ma grozi upadkiem, posowy nie było tamże i nie ma.

13. Kurniki w których znayduie się siedm drzwi z których iedne całkiem zabite. Wszystkie te drzwi potrzebuią reparacyi z których u iednych iest wrzecząg żelazny i skobel. Dylina w tym budynku zupełnie zgniła. Stan zewnętrzny w niczem się nie odmienił.

14. Gorzalnia łącznie z browarem którey stan zgodny z poprzednim opisem oprócz tylko że dach nad suszarnią pobity dranicami tak iest spustoszały że nowego pobicia potrzebuie. Wewnętrzny stan zgadza się także z poprzednim opisem oprócz tylko że okno iest na teraz zupełnie całe. Stan suszarni w niczem się także nieodmienił. W mieysce koryta z cegły murowanego, które dawniey było w suszarni iest teraz skrzynia także z cegły murowana, w końcu tego samego budynku lecz bez nakrycia do którey to skrzyni należą także trzy rynny do osuszania wywaru. Dawniey studni nie było do gorzalni teraz zaś exystuie w sadzawce cembrzyna formuiąca studnię dla brania wody do gorzalni. W tyle gorzalni exystuie stara studnia w poprzednim opisie opuszczona z wagą i koszturem, lecz woda z niey nie iest dogodna do robienia piwa. Wiadro w pierwszey studni iest okute iedną żelazną obręczą u spodu, u drugiey zaś wiadro wcale bez okucia.

15. Wolarnia zgodna z poprzednim opisem tak zewnątrz iako też wewnątrz równie iak i co do żłobów, w końcu tey wolarni przybudowany nowy wzrąb częścią z drzewa nowego branego z boru popowskiego, częścią ze starych bali wybranych z zniesioney połowy obory pod Numerem 12 opisaney, słupy dębowe na koryto zrąb iuż są zaprowadzone dębowe belki i cały ten nowy budynek przygotowany do zaciągnienia kozłów, które także iuż przygotowane leżą.

16. Karmnik zgodny z dawnieyszym opisem, lecz dach nowo pokryty. W tyle od ogrodu są dziury w ściance z powodu wypadnienia dwóch kawałków bali.

17. Kuchnia znayduie się w takim stanie iak poprzednio opisana, a nadto dodaie się że w szczycie od południa pobitym deszczkami są dziury. W szczycie zaś od północy zabitym tarcicami brakuie kawałka deski. Wewnętrzny stan także zgodny z dawnym opisem, oprócz tylko że w izbie po prawey stronie wchodząc będącey, która w doyść w dobrym stanie znayduie się, w oknach które dawniey były powytłukane, teraz tylko dwóch szyb brakuie. W komorze przyległey iest teraz podłoga, którą Wy Jarociński dadź kazał. Okno w tey komorze było dawniey wytłuczone, lecz teraz brakuie tylko pięciu małych szyb. W tyle na kurnikach niemasz pokładu tylko w niektórych mieyscach a szczególniey nad tym kurnikiem do którego wchodzi się z komory.

Ogrodzenia

18. Dziedziniec przed dworem ogrodzony sztachetami staremi w części nowo wprawionemi ordynaryinemi w słupy murowane z cegłą na których wapno znacznie poodlatywane. Wrota w środku dziedzińca w tym stanie iak były lecz furtek wcale nie ma.
Za sklepami poczynaiąc od dworu wszystkie płoty tak iak są wymieniane w poprzednim opisie w takimże znayduią się stanie, w mieyscu tylko od owczarni do stodoły płot chróściany dobry cierniem opatrzony, podobnież z drugiey strony teyże stodoły płot chruściany dobry ogradzaiący mieysce gdzie dawniey stawały stogi zresztą wszystkie inne płoty w tymże są stanie iak opiewa opis poprzedni, lecz od pasternika iest teraz płot dobry chruściany. Nadmienia się oraz iż idąc od dworu na wieś w końcu ogrodzenia z kamieni urządzanego po lewey stronie był dawniey płot z płatów, a teraz tylko chruściany.

Zabudowania na wsi

Gościniec który stał dawniey w czasie pożaru ognia za possessyi Wo Jarocińskiego spalony wraz z staynią wiezdną. Na teraz exystuie staynia nowa przez tegoż Wo Jarocińskiego wystawiona z bali rzniętych słomą pokryta w dobrym stanie, trzymaiąca łokci trzydzieści dziewięć i pół szerokości łokci piętnaście i trzy ćwierci, wysokości uważaiac od przyciesi łokci cztery i trzy ćwierci. W teyże stayni są żłoby po obydwóch stronach także nowe zupełnie w dobrym stanie, których iest siedm, drabek zaś wcale nie ma. Wrota z obydwóch stron na biegunach drewnianych z żelaznemi wrzeczągami. Z przodu iest fortka we wrotach na żelaznych zawiasach z klamką żelazną i wrzeczągiem, szczyty z obudwóch stron są tylko zaszyte snopkami.

20. Za tą staynią wystawiony nowy most na grobli lecz z obydwóch stron nie dokończony, po bokach tego mostu są poręcze.

21. Kuźnia murowana na przeciw stayni pod dranicami, nad komorą niemasz żadnego pokładu a nawet belki brakuie. Przy odrzwiach mur u dołu znacznie uszkodzony. Nad kuźnią także nie masz pokładów. U wystawy przed kuźnią brakuie także dwóch słupów, szczyt w dachu zupełnie zdezelowany. W całym budynku iest pięcioro drzwi na zawiasach żelaznych i tylko iedney brakuie. W dwóch oknach iest tylko szyb iedenaście a reszta powybiiana. Statki gruntowe kowalskie są te same iakie były poprzednio, szparog tylko mnieyszy i wytrącony, a kleszczy nie ma wcale. Kamień do ostrzenia iest znaczney wielkości i dobry który iest wzięty ze młyna od jagielnika trzymaiący średnicy cali sześć. Dawnieyszy kamień zupełnie iuż nie zdatny do niczego.

22. Młyn wodny razem z mieszkaniem młynarskiem w tym samym znayduie się stanie, a nawet gorszym iak poprzednio, gdyż komin grozi niebezpieczeństwem ognia lub upadku. Koło tylko wodne iest wyporządzane w dobrym stanie do którego dany wał nowy okuty w gryfy żelazne, pogrodki także zreparowane w których dany nowy pokład lecz koryto zupełnie zruynowane. Kamień od jagieł dawniey trzymał cali sześć grubości, a teraz cali cztery i pół, kamień mączny wierzchni trzyma teraz grubości cali czternaście, który kupił W. Jarociński poprzednio zaś trzymał cali dziesięć. W młynicy nie ma pokładu żadnego, zresztą wszelkie inne sprzęty i narzędzia są te same iakie były.

23. Wiatrak czyli młyn wietrzny, którego obicie dotąd takie iakie było zdezelowane szczególniey od wiatrów, dach zaś dany nowy, śmigi obydwie nowe iak i płachty czyli napiory, wschody pierwsze to iest zewnętrzne są teraz nowe wewnątrz tak iak były zdezelowane, koło paleczne teraz nowe, skrzynie dobre, podłogi zaś zdezelowane, kosz dobry, socha i paprzyca dobra, łub także w dobrym stanie, kamień wierzchni dobry trzymaiące cali iedenaście, spodni zaś trzyma tylko grubości cali trzy, który iest w trzy części pęknięty, bęben zreperowany, dyszel złamany, pytla nie ma żadnego, z dwóch oskardów iest tylko ieden, drąg żelazny dobry, lina dobra, liny zaś do bębenka nie masz żadney.

Zabudowania włościan

1. Dom pod Numerem czwartym stoiący w którym mieszka Łukasz Matusiak półrolnik z komornikiem. Stan budynku iego zgodny z poprzednim opisem, a tu dodaie się zaś ieszcze iż dach na domie bardzo zdezelowany.

2. Dom pod Numerem piątym stoiący w którym mieszkał dawniey Bartłomiey Muchalczyk a teraz Józef Szymsio zagrodnik i komornica Augustyniankowa. Dom opisany poprzednio zgodny co do stanu tylko od frontu w ścianie brakuie przyciesi i dwóch bali, niemniey iednego słupa z powystawy a drugi obalony. Wspomniony Szymsio posiewa tylko połowę półrolka, drugą zaś posiewa dwór. Tenże Szymsio ma załogę dworską taką iaka iest w poprzednim akcie opisana.

3. Dom pod Numerem szóstym posiada Szczepan Owczarus, który posiewa tylko pół półrolka, drugą zaś połowę posiewał Banasiak Mikołay maiący prócz tego gospodarstwo półrolnicze. Zabudowania iego opisane są w poprzednim akcie iako zdezelowane, a dziś dach na chałupie i na obórce przyległey całkiem zawalony, ściana także u teyże oborki obaleniem grozi, komin zupełnie niebezpieczny od ognia. Ma załogę tę samę iaką miał poprzednio.

4. Dom pod Numerem siódmym w opisie stanu wymieniony, w którym mieszkał Karol Wesołowski półrolnik nie exystuie, gdyż ten w czasie pożaru ognia spalił się, zostały tylko dwie oborki i stodoła, z których pierwsze są dość w dobrym stanie i stodoła przy nich, druga zaś stodoła, którą miał odległey iest zupełnie opustoszała. Półrolek po tymże Wesołowskim posiada Jakób Kaczmarek i do niego też zabudowania należą, załogi zaś żadney nie posiadał.

5. Dom pod Numerem osmym, w którym dawniey mieszkał Józef Pawlak posiada teraz wspomniany wyżey Jakób Kaczmarek półrolnik do którego należa także oborki spustoszałe, tudzież stodoła obalona przez wicher. Tenże Jakób Kaczmarek załogę dworską ma taką iak inni półrolnicy, którą dostał po tych gospodarzach, którzy upadli.

6. Dom pod Numerem dziewiątym, który posiadał Jan Pawliczak, który teraz iest tylko komornikiem i rolą po nim posiada w połowie Andrzey Skrzyca, a w drugiey Andrzey Sieradzki, którzy wspólnie w tym domu mieszkaią. Stan budynków zgodny z poprzednim opisem, załogą zaś dworską po tymże Pawliczaku pozostałą ci dway między sobą się podzielili.

7. Dom pod Numerem dziesiątym i rolą półrolniczą posiada w połowie Wincenty Grzelaczyk były półrolnik a w drugiey połowie Piotr Karolczyk. Poprzedni opis budynków zgodny z teraźnieyszym stanem prócz tylko, że oborka obalona w tym roku przez wicher, załogę dworską w poprzednim akcie wyszczególnioną utrzymuie dotąd Wincenty Grzelaczyk, Piotr zaś Karolczyk ma tylko swóy własny inwentarz i sprzęty rolnicze. Obok tego domu iest oborka z drzewa i chrustu stawiana, słomą pokryta, znacznie zdezelowana. W tey mieszka komornik Grzegorz Soski. Daley znowu druga oborka chruściana słomą pokryta znacznie spustoszała, która należała dawniey do Jana Augustyniaka, dach na tey oborce iest teraz dobry.

8. Dom pod Nm 12 posiada dotąd Marcin Zawadzki półrolnik. Stan wszystkich budynków do tego domu należących zgodny z poprzednim opisem. Tenże półrolnik ma załogę w tymże opisie wyszczególnioną.

9. Dom pod Nm 13 posiada dotąd Błażey Rybaczyk równie iak i półrolek do niego należący. Zabudowania wszystkie co do stanu zgodne z poprzednim opisem, ale komora iest obalona przez wicher. Załogę ma tę samą iak iest w opisie wyrażona.

10. Dom pod Nm 14 posiada dotąd Walenty Soski półrolnik, którego stan zgodny iest z tyle razy rzeczonym opisem, załogę ma dworską wyszczególnioną w poprzednim opisie.

11. Dom pod Nm 15 w którym mieszka dotąd Jacenty Rybaczyk półrolnik i Paweł Unikowski zagrodnik. Stan tychże budynków zgodny z poprzednim, lecz dachy są dobre. Załogę ma tę samą iak iest w poprzednio opisana.

Chlew czyli oborka częścią z drzewa częścią z chrustu stawiana w którey mieszka Maciey Pawlak i Mateusz Kazimierczak komornicy iest w tymże stanie iak dawniey to iest w bardzo mizernym. Mateusz Kazimierczak ma rolę na dwa dni, lecz pierwszy nie ma żadney.

12. Dom pod Numerem 16 posiada dotąd Stanisław Bułeczka zagrodnik. Stan budynku tego zgodny z poprzednim, ma także chlew na którym dach dobry. Załogi nie ma żadney. Przy tym domu iest chlew z drzewa postawiony czyli z żerdzi łupanych w którym mieszka Antoni Koziołek komornik.

13. Dom pod Numerem 17 stoiący posiada Paweł Ratayczyk komornik, w którym komin lepiony tak niebezpieczny, że w moment grozi upadkiem. Do tego domu należy i oborka, która podobnie iak i dom potrzebuie reparacyi, załogi nie ma żadney.

14. Dom pod Nm 18 posiada młynarz Kolasiński dzierżawiący wiatrak. Opis tego domu i stan jego zgodny z poprzednim aktem.

15. Dom pod Nm 19 w którym dawniey mieszkał Dominik Kowalczyk komornik, posiada teraz Franciszek Szewczyk komornik. Domek ten postawiony z drzewa czyli żerdzi łupanych iest bardzo przez starość zruynowany, w którym komin niebezpieczny, przy tymże domie iest chlewik z chrustu stawiany lecz spustoszały. Daley oborka chruściana upadkiem grożąca spustoszała, w którey mieszka Wincenty Rybaczyk komornik.

16. Dom mieszkalny, oborki i stodoła wszystkie pod słomą zdezelowane oprócz stodoły, która iest przestawiona, a na domie dach dobry. Komin grozi upadkiem. W tym domu mieszka dotąd Paweł Marasiak półrolnik i Franciszek Szewczyk [imię i nazwisko podkreślone] i Dominik Kowalczyk. Obydwa utrzymuią wspólnie cały półrolek, który dawniey Jan Marasiak posiewał. Załogi dworskiey obydwa wspólnie używaią.

17. Dom pod Numerem 20 posiada dotąd Józef Pietruszka półrolnik. Stan budynków do tego domu należących zgodny z poprzednim z tą odmianą że nad izbą mieszkalną dany dach nowy, ściana zaś od frontu zdezelowana w sieni, komin zupełnie niebezpieczny a stodoła zreparowana. Tenże półrolnik ma załogę iak inni.

Obok tego domu oborka częścią z drzewa częścią z chrustu postawiona grozi niebezpieczeństwem zawalenia, w którey mieszka Piotr Muchalak. Chlew takiż iak powyżey opisany posiadał Marcin Pietruszczak komornik, który w podobnymże znayduie się stanie.

18. Dom pod Nm 21 posiada dotąd Wawrzyniec Waliszczak zagrodnik. Stan budynków jego zgodny z poprzednim opisem, załogi nie ma żadney.

19. Dom pod numerem 24 posiada dotąd Mikołay Jóźwiak, czyli właściwie Banasiak półrolnik, tudzież Piotr Karolczak zagrodnik. Stan budynków do tego domu należących zgodny z dawnieyszym opisem, oprócz tylko że komin grozi niebezpieczeństwem zawalenia a stodoła obalona zupełnie przez wicher. Wspomniony Banasiak obiął ten dom z zabudowaniami po Mikołaiu Jóźwiaku półrolniku przeniosłszy się po spaleniu domu w którym mieszkał. Półrolek iaki miał ten sam dotąd posiewa, półrolek zaś po Jóźwiaku dwór posiewa. Tenże Mikołay Banasiak ma załogę dworską iaka miał, załogę zaś po Jóźwiaku rozebrali włościanie między siebie.

20. Dom pod Nm 25 przy pożarze ognia z innemi budynkami zpłonął, w którym dawniey mieszkał rzeczony wyżey Banasiak i Józef Szymsio półrolnicy.
W tem samem mieyscu za possessyi Wo Jarocińskiego wystawiony nowy narożni budynek pięcioraki zwany to iest cztery izby dla komorników i iedną izbę z sienią i komorą dla półrolnika obeymuiący, z bali rzniętych czterocalowych słomą pokryty, u którego szczyty snopkami są zaszyte. Długość tego budynku z iedney strony to iest od północy wynosi łokci dwadzieścia cztery i trzy ćwierci, z drugiey zaś strony to iest od wschodu łokci dwadzieścia trzy i pół, szerokość z obydwóch końców po czternaście łokci, wysokość zaś razem z przyciesią i owierką łokci trzy i trzy ćwierci. W tym domu mieszka Paweł Koziołek zagrodnik posiewaiący połowę półrolka, który nie ma żadney załogi.

21. Dom pod Nm 26 w którym mieszka Jan Maiewski komornik, podobnież dom pod Numerem 27 w którym mieszkał Michał Michalski owcarz, tudzież pod Numerem 28 w którym mieszkał Swiętek włodarz i Andrzey Kaczmarek półrolnik niemniey dom pod Numerem 29, w którym mieszkał Antoni Dobrzyński półrolnik i dwóch komorników, niemniey dom pod Numerem 30 w którym mieszkał Jakób Gaiewski komornik, wszystkie te pięć domów z wszelkiemi zabudowaniami w czasie pożaru ognia w roku 1825 iak strony zeznaią ze szczętem spaliły się.

22. W mieysce tychto spalonych budynków Wy Jarociński wystawił dwa budynki nowe dwoiaki zwane obeymuiące w sobie na iedney stronie izbę i komorę toż samo na drugiey stronie. Długość tych dwóch budynków z bali także czterocalowych wynosi łokci dwadzieścia trzy i pół, szerokości zaś łokci czternaście, a wysokości łącznie z przyciesią i owierką łokci trzy i trzy ćwierci. W tych dwóch budynkach nowych szczyty z obydwóch stron są tylko snopkami zaszyte, podłóg w nich żadnych nie ma i ieszcze nie są w zupełności ukończone ani polepami opatrzone. W jednym z nich nawet niemasz okien i dlatego nikt w nich nie zamieszkuie.

23. Dom pod Nm 31 stoiący murowany, w którym żyd mieszkał podobnież w czasie ognia pogorzał tak dalece, że tylko ściany muru zostały teraz zaś tenże dom za possessyi Wo Jarocińskiego wkrótce po pogorzeli wyrestaurowany przez zaprowadzenie nowych belek, całego dachu, który iest słomą pokryty i pokładu z tarcic zebranych ze staien, tudzież wprawienia okien i w nim szynk trunku utrzymywany.

24. Domeczek pod Nm 33 stoiący pod Numerem 27 w poprzednim opisie zamieszczony exystuie dotąd w tym samym stanie iak przed trzema laty, i w gorszym ieszcze gdyż grozi upadkiem. W tym domku mieszka Piotr Łukaszczyk zagrodnik. Dom mieszkalny dawniey pod Numerem 35 sytuowany dotąd exystuie także w czasie pożaru ognia spalił się ze wszystkiem, w którym to domu mieszkał przed ogniem Jakób Kaczmarek zagrodnik, teraz zaś Andrzey Kaczmarek zagrodnik.

25. Dom mieszkalny pod Nm 36 sytuowany z oborkami dwiema i stodołką exystuie w tym samym stanie iak przy poprzednim opisie. Mieszkał w tym domu Woyciech Rybaczyk przed trzema laty, teraz zaś tam mieszka Józef Kusiaczyk półrolnik, który załogę dworską obiął po rzeczonym Woyciechu Rybaczyku. Nadmienia się przy tem, iż stodoła do tego domu dawniey była zdezelowaną, teraz zaś iest zruynowaną.

26. Dom mieszkalny pod Nm 37 stoiący, zabudowania do niego należące są w tym stanie iak są spisane przed trzema laty, w którym to domu mieszkał Antoni Rybaczyk zagrodnik, a teraz Andrzey także Rybaczyk, także zagrodnik.

27. Dom murowany w którym dawniey mieszkał szewc Gardziewski tudzież borowy i ratay. W tymże znayduie się stanie iak iest w akcie poprzednim opisany, teraz mieszka tam komornik dwudniowy, ratay, borowy i fornal.

Budynki w Łęgu stoiące

28. Dom drewniany czyli młyn wodny z mieszkaniem i owczarnia przy tymże domu będąca znayduią w takimże stanie iak są opisane w poprzednim akcie. Nadmienia się przytem iż stodoła chróściana iest teraz zdezelowaną, a dom pustkami stoi.

29. Opodal od młyna iest dom na wzgórku dwoiaki, którego stan w tem tylko zmienił się, że dach na nim dobry, a oborka przez starość obaliła się. W tym domu mieszka na iedney stronie Jakób Kaleciński pilarz, na drugiey zaś Woyciech Koszycarz, którzy odrabiaią w tydzień pierwszy dwa dni, a ostatni dzień ieden ręczną.

30. Szopa cegielni pod borem dawniey exystuiąca spalona przez piorun.

Prócz powyżey wymienionych budynków tak dworskich iako też wieyskich żadne inne w tych dobrach nie znayduią się.

Potem opisano w formie tabeli powinności, daniny i załogi włościan, następnie zasiewy i inwentarze gruntowe.

czwartek, 4 listopada 2021

Inwentarz Rembieszów (1843)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z roku 1833, akt nr 226. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się na gruncie dóbr wsi Rembieszowa Rezydencyi Dworskiey Okręgu Szadkowskim Powiecie Sieradzkim Gubernii Kaliskiey dnia piątego / siedmnastego miesiąca lipca roku tysiąc osmset czterdziestego trzeciego."

Rejent Kajetan Szczawiński został wezwany przez dziedzica dóbr Rembieszowa Andrzeja Stawiskiego w celu opisania stanu dóbr. Dobra zostały wydzierżawione od 1843 roku na okres sześciu lat Teodorowi Krzywińskiemu.


Wieś Rembieszów
Zabudowania folwarczne


1. Dwór drewniany z bali rzniętych w zamki gontami kryty stary, w którym wchodząc z frontu pokoi dwa malowanych malature nadpsutą maiących, w drugim pokoju kawał ściany lepionej z malaturą odpadło, wewnątrz na kliniki gliną z wapnem wyrzucany, okna w pokojach dubeltowe prócz kuchni, sali, spiżarni i gabinetu, drzwi wszystkie z zamkami, kluczy tylko dwa, w trzech drzwi klamki, piecy kaflanych dwa, w pierwszym pokoju i na sali u iednego drzwiczki żelaza lanego, a u drugiego z blachu kutej. Podłogi w całym domu dobra, a na sali troche nadpsute. W spiżarni nie masz podłogi, a w gabinecie także nadpsute, okna wszędzie zaszklone, okiennice przy pokojach są całe, oprócz pokoju kobiecego, spiżarni, kuchni i gabinetu. Ponieważ wedle kontraktu miała stać skrzynia z posnetą? Dziedzica w sali na schowanie takowey oddał possesor dwie ścianki brukowane przyległe kancellaryi.

2. Lamus przy dworze murowany obrzucony wapnem, gontami kryty, drzwi na zawiasach z zamkiem i kluczem, kraty żelazne w okienkach.

3. Gorzelnia murowana z cegły na wapno i gline z przybudowaną słodownią i mięszkaniem palacza drewnianym, bez tynku, ściana frontowa zressowana, dach gontami kryty, komin murowany, dwa kilsztoki na dworze stoiące od tyłu, szczyt gorzelni tarcicami zabity, lagierka trzema żelaznemi obręczami opasana rozeschnięta?, drzwi troie na zawiasach podwóynych, dwoie poiedyńczych, posowa z tarcic bez polepy, okna cztery oszklone, wanny dwie podługowane na każdej po dwie żelazne obręcze, dwie prostokątne w kluby drewniane, parówka z trzema żelaznemi obręczami, kadź zacierowa z dwiema żelaznemi obręczami na której młynek do kartofli z kołem drewnianym, drąg żelazny czyli czop na którym chodzi koło z korbą i kółko trybowe, walc drewniany. Maszyna półpistoryusza miedziana z ogrzewaczem drewnianym, wewnątrz ogrzewacza flasza miedziana, dwa talerze miedziane, rura kommunikacyina i wąż miedziany do którego iest farszka?, mięszanie do maszyny miedziane z łańcuchem miedzianym, szruby trzy miedziane, garniec miedziany do gotowania kartofli, z pokrywą drewnianą na której są dwie żelazne obręcze, od którego idzie rura do parófki. Maszyna ta potrzebuie reperacyi, którą dziedzic dopełni stosownie do kontraktu i na ten czas wagę tej czyli ausztuk do opisu niniejszego złoży. Do dwóch czeluści są dwoie drzwiczek żelaznych, pomp trzy drewnianych z żelaznemi obręczami w gorzelni, a czwarta do wywaru na dworze z drągami żelaznemi, iedna rura osiężna do wody pąpowania z kurkiem mosiężnym, kadź do piwa z iedną żelazną obręczą, wanna z dwiema żelaznemi obręczami, kocioł do gotowania piwa żelazny, na górze magazyn do wody z dwoma żelaznemi obręczami, bęben drewniany do wciągania kartofli, suszarnia do słodu z drewnianemi ścianami. Izba słodowa z astrychem, dwa okna oszklone, cztery szyby wybite, posowa z tarcic stara, z podciągiem na trzech słupach, młynik do słodu mały z dwiema kamieniami, lasów plecionych dwanaście, z których dwie zdezelowanych, studnie dwie do wywaru, iedna nadmurowana, druga murowana z cegły, renien do gorzelni łokci bieżących pięćdziesiąt sześć, prócz renien w ziemi do prowadzenia wody, koryto do stawiania beczek z piwem. Nad słodownią dach gontami kryty stary zły, przyciesi zgniłe, statki gorzelne drobne i browarne Dziedzic oddał Dzierżawcy przy zaięciu? gorzelni w stanie dobrym za oddzielnym kwitem.

4. Chlewy z drzewa starego nowo wystawione w słupy bez podłogi, bez posowy, gontami kryte z sześciorgiem drzwi na biegunach.

5. Stajnia z wozownią w iednym zabudowaniu massiv murowane zewnątrz psuty? w małej ilości uszkodzony, dach słomą kryty, z frontu okienka wszystkie dobre oszklone, w stajniach środkiem bruk a po brzegach podłoga, z tyłu brak okienek, staynia iedna, wozownia i schowanie dla dziedzica excypowane.

6. Przy tej stajni szopa na słupach, dach słomiany dobry, którey połowa do Dziedzica a druga do Dzierżawcy należy.

7. Spichrz drewniany z bali rzniętych, w słupy, dach gontami kryty, zły, stary, przyciesi spruchniałe, w środku koycy piętnaście, podłogi i posowy dobre, wschodów na kondygnacje dwoie dobrych, drzwi na zawiasach dobre iedne z zamkiem, drugie do kłotki. W tym spichrzu młynek do chędożenia zboża, z drewnianemi trybami.

8. Stodoła masiw murowana o dwóch klepiskach, dach słomą kryty stary, wrotnie frontowe, których dwoie na zamki zamykane.

9. Obora z frontu murowana, z tyłu drewniana w słupy murowane, bez dachu tylko sam zrąb, której reperacyą Dziedzic się zajmuię.

10. Przy oborze szopa w połowie gontami w połowie słomą kryta, w której iest koło trybowe do sieczkarni, a przy tej mała szopka dla Dziedzica na skład cegły excypowana.

11. Obora drewniana z drzewa rzniętego w zamki, słupy stawiana, z dwiema szczytowemi wrotami na biegunach i trojgiem drzwi także na biegunach, dach słomiany stary zaklęsły, przyciesi spruchniałe, ściany pochylone w środek, cały ten budynek stary, w tej oborze znajduie się wanna do obroku z dwiema żelaznemi obręczami. Za temi oborami znajduie się ogród owocowy i warzywny na rozprzestrzenienie owocowego przeznaczony, obwiedziony płotem z żerdzi w koły i słupy dębowe a od łąk niedokończonym. Za dworem także znajduie się nowy ogród owocowy i ogrodowizny młode, drzewka posadzone maiący, z których ogrodnik prócz Dzierżawy wedle swego kontraktu obowiązany dawać dworowi włoszczyzny ile potrzeba wymaga domowa. Ogród ten obwiedziony płotem z żerdzi w koły i słupy od drogi i dziedzińca, a od łąk kanałem, w tym obwiedzeniu znajduie się wrot podwójnie otwieranych dwoie z sztachety i krate, z trzema fortkami na zawiasach z chaczykami. Za ogrodem tem znajduie się chmielnik, w którym chmielu tyczek sto osmdziesiąt osm sztuk, od strony drogi zagrodzony płotem z żerdzi rzniętych i łupanych w koły i słupy dębowe, ciągnącym się aż do gaci?, a od strony łąk kanałem.

12. Szopa przed spichrzem z desek w słupy w której dwoie wrot na biegunach z iedną kuną do zamykania żelazny, dach słomiany stary.

13. Sklep masiw murowany, sufit z tarcic z polepy, drzwi dwoie na zawiasach z zamkami i kluczami, okienka z żelaznemi prętami trzy, wanna iedna z dwiema żelaznemi obręczami, renna do spuszczania kartofli, siedm kawałów bali do zastawiania kartofli.

14. Karczma z drzewa rzniętego w węgły i słupy z stajnią wiezdną, w której wrot podwójnych na biegunach z desek troie, dach na karczmie gontami kryty na stajni ze słomy stary zły. W stajni żłobów dwa, drabin cztery, stajnia bez pokładu, w której ściany popodpierane, w karczmie drzwi siedmioro, na zawiasach z klamkami, szkoblami lub haczykami, posowa z tarcic stara, podłoga zgniła, okien pięć oszklonych, komin murowany, kominki i piece z cegły.

15. Kuźnia z bali w węgły stara, dach gontami kryty, komin murowany, posowa z różnego drzewa niezupełna.

16. Młyn z bali rzniętych w zamki i słupy, przyciesi spruchniałe, dach stary zły słomiany nowego poszycia potrzebuiący, ieden szczyt zabity tarcicami, drugi zaszyty słomą, młyn ten o dwóch kołach z tyłu ściana spuszczona z powodu zgnicia przyciesi. Jagielnik z bali w węgły na palach słomą kryty o iednym kole, kamienie w młynie dworskie trzy, ieden wierzchni młynarski, posowa cała składa się z desek, na młynicy 20, podłoga stara nadpsuta, na wałach iest ośm żelaznych obręczy i cztery czopy, w jagielniku kamień wierzchni dworski, pogrodki stare spruchniałe, żłob stary zły.

17. Stodoła młynarska z chlewem, obora z różnego drzewa w słupy, stara, spruchniała, dach słomiany, zły.

18. Szopa w Dębinie na czterech sochach z różnego drzewa kostkowego złożona, w której iednej brakuje ściany, słomą pokryta, na skład siana służąca.

19. Dwie maszyny do sieczki o 4 kosach ręczne dobre.

Kolejno opisano zasiewy w Rembieszowie (wzmiankowano nazwy Łęg, Kępiń, Góra Za Boleszynem, Międzywodzie, Na Boleszynie).

Folwark Branica zabudowania

1. Owczarnia masiw murowana na której dach stary nowego poszycia potrzebuie, posowa w strychulce gliną polepiona w niektórych miejscach nadpsuta, podmurowanie pod słupami nadpsute, drzwi troie na zawiasach, okien pięć oszklonych, bez szkła, paśników dwadzieścia siedm, lasów piętnaście, podlasek dwadzieścia trzy, wanien dwie, druga z dwiema żelaznemi.

2. Studnia kamieniami ocembrowana, w zwierzchu drzewem nadpsutem, koszor z wiadrem okutem.

3. Stodoła w słupy murowane, drewniana, o dwóch klepiskach, dach słomą dekowany, stary, popsuty, wrota na biegunach, z czterma zamkami bez kluczy, skobli cztery z wrzecążem, szczyty z tarcic dobre, dwa spicherki, w środku z posową i podłogą, drzwi dwoie na zawiasach z zamkami, kluczami i skoblami.

Potem opisano zasiewy w Branicy (wzmiankowano nazwy Międzywodzie, Suchy Las).

Folwark Gawory zabudowania

1. Dom folwarczny mięszkalny murowany na wapno wyrzucony, gontami kryty, w połowie dach zły, drzwi prócz siennych z tyłu żelaznemi zawiasami i kluczami okute, okna zaszklone, w iednej stancyi podłoga z desek, nad sienią z podwórza posowy nie masz.

2. Stodół dwie iedna o dwóch klepiskach a iedna o iednym z drzewa różnego stawiane, wrota na biegunach, u trzech wrot są zamki z kluczami, dachy stare słomiane potrzebuiące poszycia nowego.

3. Obora z drzewa w słupy murowane, posowa lepiona, wrot dwoie i drzwi poiedyńczych dwoie, wszystkie na biegunach, na wrzecąze zamykane, dach stary zły.

4. Chlewy z drzewa różnego, drzwi dwoie na biegunach, w iednym podłoga, dach słomiany.

5. Dziedziniec w koło ogrodzony żerdziami w słupy i koły, wrotek żerdzianych dwoie.

Potem opisano zasiewy w Gaworach (wzmiankowano nazwy Za Olszynką Na Górze, Stawiska), inwentarz żywy (owce, konie, krowy, woły, jałowizna) i martwy, statki kowalskie, powinności włościan.


poniedziałek, 1 listopada 2021

Inwentarz Papiernia Kochlew (1820)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Franciszka Lisieckiego z Wielunia z roku 1820a. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu, numer aktu 131)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się na folwarku Kochlow zwanym in territorio Dominii Krzeczow w Powiecie i Obwodzie Wieluńskim Woiewodztwie Kaliskiem położonego sytuowanym a mianowicie w Papierni tamże stoiącey zmarłego Jana Wagenbüchlera właśney dnia dwudziestego osmego miesiąca czerwca roku tysiącznego osmsetnego dwudziestego."

Notariusz Franciszek Lisiecki przybył do Papierni znajdującej się na terenie Folwarku Kochlew w celu spisania pozostałości po zmarłym papierniku Janie Wagenbüchler.


Tytuł I Budynek Papierni.
1. Budynek Papiernia na kanale długości łokci czterdzieści ośm i pół warszawskich, szerokości łokci pięć i pół otrzymuiący, szacowany złotych polskich siedm tysięcy.
Stan powyższey nieruchomości.
W izbie mieszkalney podłogi reperacyi potrzebuią, drzwi dwoie dobrych, iedne zdezelowane, sień brukowana kamieniami, drzwi pryncypalne dobre, wschody na górę dobre, kominy dwa murowane z cegły. Warsztat brukowany kamieniami, komin w tymże murowany do ogrzewania blazy służący połączony z wielkiemi kominami. W izbie czeladney podłoga zła, w komorze podłoga zniszczona. W młynicy i stępnicy pięc otworów czyli dziur w każdey ze czterech po cztery stąpory, w piątey stąporów pięć z bachami w każdym otworze żelaznemi, takie stąpory oprawne z klępami równie żelaznemi, żelazo dobre, drzewo zaś złe, podłogi i dziury w stępnicy, wał i koło zdezelowane, cztery obręcze, czopy dwa na wale dobre.

Tytuł II narzędzia i naczynia w powyższey Papierni znayduiące się. (pomijam opisanie)

Dalszy stan powyższey nieruchomości to iest budynku Papierni na kanale.
Wschody do olendra dobre, drzwi do młynicy zewnątrz budynku Papierni uważaiąc dobre, podłoga w całey młynicy zdezelowana, trzy góry z potrzebnemi tyczkami, posowami i gdzie wieszany bywa papier do wysuszenia tyczek naymniey brakuie sztuk sto dwadzieścia, wschody na góry prowadzące są w dobrym stanie, na trzeciey górze niemasz posowy tylko znayduie się ośmnaście kawałków tarcic, cały dach ze szkudeł na budynku Papierni na kanale iest zupełnie zły, pogródki osnowa przy teyże Papierni są zdezelowane.

Tytuł III zabudowanie do Papierni na kanale należące to iest kleiownia.
1. Budynek kleiownia długości łokci warszawskich dwadzieścia siedm szerokości łokci szesnaście i pół, wysokości łokci cztery i pół zawieraiący taxowany złotych polskich dwa tysiące ośmset.

Stan powyższey nieruchomości.
Na całym budynku kleiowni posowy niemasz, tylko nad izdebką mieszkalną iest posowa z tarcic dobre, na górze zaś trzydzieści kawałków z tarcic znayduiące się. Są dwie góry z tyczkami, których brakuie sztuk sto ośmdziesiąt, dach ze szkudeł zdezelowany. W chuściarni, gdzie chusty składane bywaią, podłoga nieco reperacyi potrzebuie, w szczycie dachu brakuie tarcic sztuk dziesięć, komin murowany z cegły z kuchenką do kotła służąca w kleiowni bruk kamieniami iest wymurowany, wschody dwoie na góre dobre, w izdebce mieszkalney okno dobre, i drzwi dobre, zaś w chuściarni okna z okiennicami lecz bez szkła.

Tytuł IV w kleiowni porządki będące. (
pomijam opisanie)

Tytuł V Budynek ze stayni, obory, wozowni, stodoły, sieczkarni składaiących.
1.  Tenże budynek długości łokci czterdzieści sześć i pół warszawskich, szerokości łokci dwanaście, wysokości łokci cztery obeymuiący taxowany zło pols. tysiąc ośmset.

Stan powyższey nieruchomości pod iednym dachem będącey.
W sieczkarni podłoga, na całym budynku posowa z żerdzi ułożona, dach cały ze szkudeł zły.

Tytuł VI Chlewy przy poprzedzaiącey.
Budowle stoiące.
1. Chlewy dwa, ieden długości łokci siedm i pół warszawskich, szerokości łokci sześć, wysokości łokci trzy i pół zawieraiący, taxowany złotych dwadzieścia.
Drugi długości łokci siedm, szerokości łokci pięć, wysokości łokci dwa obeymuiący, szacowany złotych dwanaście.

Stan powyższych nieruchomości.
1. Powyższe chlewy zupełnie zruynowane, dachy słomą pokryte, także złe.

Tytuł VII Piwnica murowana.
Taż piwnica z cegły wymurowana i cegłą sklepiona, długości łokci warszawskich ośm i pół, szerokości łokci pięć i pół, głębokości łokci dwa i pół zawieraiąca, taxowana złotych trzysta.

Stan powyższych nieruchomości.
Taż nieruchomośc iest w dobrym stanie, dach zaś słomą pokryty zły.

Tytuł VIII Budynek Papiernia na rzece.
Budynek Papiernia na rzece długości łokci dwadzieścia dziewięć warszawskich, szerokości łokci dwadzieścia i pół, wysokości łokci pięć obeymuiący, taxowany złotych polskich trzy tysiące.

Stan powyższey nieruchomości.
W tym budynku podłogi złe, wschody na góre prowadzące dobre, dwie góry z tyczkami do wieszania papieru na tychże, i posowami dobremi, dach cały ze szkudeł potrzebuie reperacyi, w szczycie dachu brakuie tarcic trzech, na górze brakuie tyczek sto ośmdziesiąt, komorka u teyże budowli znayduie się w dobrym stanie, w stępnicy pięć otworów czyli dziur, w każdey po cztery stąpory (w których brakuie klinów żelaznych sześć) z blachami i klinami żelaznemi, stąpory oprawne w obręcze żelazne, żelazo w dobrym stanie, stąpory zdezelowane, iakoteż wał i koło zruynowane, cztery obręcze, czopy dwie z korbą żelazną do prasy służącą dobre, pogrodki i osnowa przy budynku tym Papierni na rzece zdezelowane, komin w teyże budowli murowany do ogrzewania blazy służący.

Tytuł IX narzędzia i naczynia w powyższey Papierni na rzece stoiącey znayduiące się. (
pomijam opisanie)

Tytuł X młyn na rzece.
Tenże budynek długości łokci dwanaście i pół warszawskich, szerokości łokci iedenaście i iedna czwarta łokci, wysokości łokci cztery zawieraiący, szacowany złotych trzysta.

Stan powyższey nieruchomości.
Budynek cały w ścianach, podłogi i dach ze szkudeł zdezelowane.

Tytuł XI rębacz we młynie powyższym znayduiący się.
Rębacz do kraiania chust na wyrobienie papieru służących, w którym walec kuty żelazny z dwoma obręczami na cewiu, koło szalowe zwane lane żelazne, szlagbaum żelazny, z nosami dwoma i trzema szrubami wielkimi, ogólnie ze wszystkiem taxowany złotych czterysta polskich. Stan tegoż rębacza cały zruynowany.

Kolejne opisane tytuły pomijam czyli:

Tytuł XII Narzędzia i naczynia we młynie powyższym na rzece stoiącym znayduiące się.
Tytuł XIII Parkany i płoty.
Tytuł XIV Grunta ziemi.
Tytuł XV W izbie mieszkalney w Papierni na kanale będącey znayduią się różne rzeczy ruchome i effekta.
Tytuł XVI Effekta w alkierzu i ruchomości.
Tytuł XVI Suknie i bielizna spadkodawcy własne.
Tytuł XVII Konie.
Tytuł XVIII Porządki staienne.
Tytuł XIX Narzędzia rolnicze i różne sprzęty gospodarskie.
Tytuł XX Chusty w budyku kleiowni znayduiące się.

Na końcu opisano status passiva.

niedziela, 31 października 2021

Inwentarz Rembieszów (1833)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z roku 1833, akt nr 183. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.


"Działo się na gruncie dóbr Rembieszewa w Powiecie Szadkowskim sytuowanych, dnia czternastego lipca tysiąc osiemset trzydziestego trzeciego roku."

Rejent Powiatu Szadkowskiego zjawia się w Rembieszowie gdzie zastał Kajetana Pstrokońskiego (współdziedzica Rembieszowa zamieszkałego w wsi Łękińsku, który działał w swoim imieniu i w imieniu opiekunów nieletnich Juliany i Honoraty Pstrokońskich) i Andrzeja Kossowskiego dzierżawnego posesora tych dóbr. Obaj wzmiankowani zażądali od Rejenta, aby ten opisał stan dóbr.


W wsi Rembieszowie zabudowania dworskie.

1. Znajduje się dwór z bali rzniętych, gontami kryty, w kilku mieyscach naprawy potrzebujący, przez co w pokoju sypialnym, w środku sufitu znaczna część jest opadnięta, a w sionce z tego pokoju iedna ściana. W wewnątrz całki ten dwór na kliniki jest wyrzucony, świeżo nieodbielony. W wszystkich pokoiach podłogi z tarcic zwyczajne, w niektórych miejscach popsute, w sieniach brukowane, piece z cegieł stawiane z blachami do zasuwania luftów, u jednego tylko brakuje takieyże blachy. Drzwi jednych od sionki brakuje, a reszta drzwi zamkami, zawiasami i kluczami opatrzone, prócz do trzech drzwi brakuie zupełnie zamków, iednego rygla u siennych z frontu i kluczy jedenastu, sień tylko od ogrodu ma dubeltowe drzwi na rygiel zamykane, przyzwoicie okna okute i zaszklone, prócz dwóch zawias, jedenastu szrub, trzech rygli, i dwóch sztyftów pod zawiasy od dubeltowych okien co brakuie, szyb zaś stłuczonych jest trzynaście, a trzaśniętych i popękanych dziesięć, okiennic prócz par pięciu których brakuje, z resztą są wszystkie należycie okute. U kominka w sieni kaptur w pół oberwany, bliski upadnięcia. Dwa główne kominy nad dach wychodzące massiv murowane.

2. Lamus massiv murowany nieodświeżony, drzwi do niego żelazne, z zamkiem i kluczem, u spodu brakuje czterech arkuszy blachy, a trzy nadpsute, okienko niezaszklone, z kratą żelazną rzadką i drewnianą gęstą. Dach dobry gontami kryty.

3. Sklep od nabiału murowany, nieodświeżony, drzwi drewniane z zawiasami i zamknięciem zamkowem, dwa okienka nie zaszklone, z dwoma kratami żelaznemi i iedną drewnianą. Dach snopkami staremi kryty, szczyt jeden z tarcic podziurawionych dany, z drzwiczkami zupełnie zdezelowany z zawiasami i hakami mało wartującemi.

4. Folwark z bali rzniętych, dach dobry, kryty gontami, drabina na nim, w którym jest izb cztery, dwie sienie i kuchenka, podłogi gliną wylepiane, sufity na belkach z tarcic, drzwi sześć wszystkie na zawiasach żelaznych z czterma klamkami, a jedne drzwi z zamkiem, bez klucza, okien pięć zaszklonych prócz 17 szyb wybitych.

5. Budynek przy sklepie w trójkąt z cienkich bali postawiony, zwany chlewy i kurniki, z wielu przegródek małych złożony, do których tylko siedm jest drzwi, z tarcic na biegunach, dach w połowie był gątami kryty, z których to gontów tylko szczątki znać, a w pół snopkami staremi także kryty, całkiem ten budynek zdezelowany w cale nie do użycia, wążki przeto do przestawienia nie zdatny.

6. Dom gorzelnia zwany z bali rzniętych postawiony w którym znajduie się duża izba na gorzelnią brukowana, izba do rozczenienia słodów, cegłą podłoga wykładana, izba do kilsztoku, podłoga gliną wylepiana, sufity w tych izbach zdezelowane a najbardziej w izbie do kilsztoku, drzwi na biegunach znajduie się sześć, przy których tylko trzy haczyki, komin główny massiw murowany, okien zaszklonych pięć, w których brakuie szyb siedem, dach szkudłami kryty, odnowienia potrzebuiący, cały budynek w ziemie zapadnięty, gdyż nie jest podmurowany, z powodu czego nie może bydź na gorzelnią użyty, studnia murowana obok tego do wywaru, potrzebuje nowego ocembrowania nad wierzchem.

7. Budynek massiv murowany, dach słomą kryty, w większey części trynk poobcierany i poopadany, znajduje się w nim dwie komór, dwie stajnie, jedna wozownia. W komórkach drzwi na zawiasach, a w wozowni i stajniach na biegunach, jedna komórka i wozownia na zamki i klucze zamknięta, reszte na wrzecządze. W stajniach znajdują się podłogi, a w komórce jednej astrych z cegły, a w drugiej z kamieni. Sufity w całym tym budynku z tarcic na belkach dawane, okienka nie zaszklone. W stajniach są żłoby i drabiny kompletne, oraz dwie szafy na porządki stajenne, z podwójnemi drzwiami na zawiasach z wrzecządzami. Budynek rzeczony dla odrysowania znacznej ilości ściany tylnej, dycht przy kanale podpada w krótkim czasie zapadnięciu, jeżeli środki zaradcze w tym względzie nie nastąpią.

8. Spichrz o dwóch kondygnacjach z jednymi drzwiami z frontu, a drugiemi do komorki, kompletnie okute z zamkami i kluczami. Kojce w nim dobrze urządzone i całkie, jako też i podłogi. Budynek ten jest gontami kryty, potrzebuje znacznej poprawy. Przy tymże spichrzu znajduje się szopa przystawiona bez obdylowania, dach snopkami kryty, który w czwartej części brakuje.

9. Stodoła massiv murowana słomą dekowana, w niektórych miejscach mur poobdzierany o dwóch klepiskach, z czterma podwójnemi wrotami na biegunach i trzema zamkami, o dwóch kluczach a jedne wrota tychże na wrzecząc żelazny zamykane.

10. Obora w słupy murowane, trynk zupełnie poopadany, reperacyi znacznej potrzebujący, gdyż budynek ten mógłby niedługo z powodu zrujnowania tychże słupów podupaść, ściany z bali starych wydelowane, sufit lepiony i w części z tarcic dany, w którey to oborze znajduje się dwoie drzwi poiedyńczych i iedne wrota podwójne na biegunach, drzwi pojedyńcze zamykają się na wrzeciądze żelazne, z komórki która się zamyka na drzwi z biegunami i na wrzeciądz żelazny, idą schody dobre na góre tej obory, gdzie jest maszyna do sieczki drewniana, z jednym kółkiem, stolnica i dwoma kosami żelaznemi, niezdatnia do rznięcia z powodu potrzebującej reperacyi, i kos wyrzniętych. Dach słomą kryty podziurawiony, a szczyt jeden gątami, zupełnie zły nowy bydź winien, podbitek nie ma, oraz polepa pognita i porujnowana. Okienka prócz jednego w komorze nie zaszklone, przez środek obory dwoma rzędami są żłoby z tarcic, przy tych drabiny z zakładami z tarcic, oprócz tego dwa kojce, jeden z tarcic, a drugi z żerdzi z drzwiczkami na biegunach, w których dwa żłoby i tyleż drabinek, dla byków dwa także żłoby i drabiny niemniej jedno koryto do parzenia sieczki w tejże oborze znajduje się.
Przy tej oborze pod iednem słomianem dachem jest klepisko przybudowane z balików, zamknięte na drzwi podwójne z zamkiem kompletnem, szczyt tarcicami zabity, posowy nie masz.

11. Obora druga na przyciesiach w słupy, dylowana balikami, słomą kryta, szczyty tarcicami zabite, w której znajduje się na biegunach drzwi pojedyńczych dwoje, a trzecie duże podwójne, w środku obory są ustawione żłoby i drabiny kompletne, jedno koryto duże do pażenia sieczki, okienko nie zaszklone, prócz tego są dwie komórki przy dużych drzwiach z drzwiami na zawiasach u jednych tylko wrzeciądz, pułap z tarcic ułożony w wielu miejscach zagięty z powodu że przyciesie pogniły, które trzeba by dla sprostowania budynku tego nowe poddać. Przy tej oborze jest klepisko przybudowane z balików pod jednem dachem, bez sufitu z dwoma podwójnemi drzwiami na biegunach, u których wrot są zamki bez kluczów.

12. Wozownia na przyciesiach w słupy z balów stawiana, słomą dekowana, dach reparacyi potrzebujący, w której dwoje wrót podwójnych na biegunach, iedne na zamek bez klucza, a drugie na wrzeciądz zamykane, w tej jest komórka z drzwiami na biegunach na wrzeciądz zamykane.

13. Sklep massiw murowany, z dwóch długich ścian niewytrynkowany, słomą dekowany, w którym znajduie się dwoie drzwi z kompletnem okuciem i zamkami z kluczami, oraz trzy okienka niezeszklone, z kratami żelaznemi, przy jest okienniczka okuta z żelaznemi zawiasami i wrzeciądzem. Przy tym sklepie jest pod jednem dachem przybudowane klepisko z balików o dwóch wrotach podwójnych na biegunach, z dwoma zamkami bez kluczy. Dach zły reperacyi potrzebujący.

14. Dom modlitwy kaplica zwany w ogrodzie nie daleko dworu stojący, w najnędzniejszym jakim tylko bydź może stanie będacy, co chwila zapadnięciu oczekiwany do którego należące aparaty kościelne oddane zostały W. Possesorowi, jako to:
ornat czerwony axamitny z srebrnymi galonami i wszelkiemi doń należącemi rekwizytami, ornat czerwony sukienny niekompletny, ornat żałobny stary niekompletny, ornat fioletowy kompletny, ornat biały srebrny niekompletny, ornat błękitny z srebrnymi galonami niekompletny, pięć obrusów, firanki tyfowe, velum, firanki muślinowe.

15. W sadzie za dworem znajduje się drzewa fruktowego od lat 15 do lat 35 sztuk 204 to jest: tereśni dwie, wisien cztery, śliwek sto osiemdziesiąt sześć, jabłonek dziesięć, gruszek dwie. Jak ten ogrodzony jest poczynając od kuźni do wrót podwórza pańskiego płotkiem o trzech starych żerdkach, cierniem starym zatroczony i wierzbami wysadzony, od wrót tychże samych po nad kościółkiem, aż do dworu i od dworu aż do sklepu jest płotek o pięciu łatach rzniętych sosnowych, w słupki dębowe i na przyciesiach z takiego drzewa, przeseł czterdzieści jeden niezupełnie miejscami dobry lecz kompletny. W tem płotku po rogach dworu są dwie furtki do ogrodu na zawiasach żelaznych z klamkami oraz wrótka podwóyne na zawiasach z zasuwką żelazną, nieco reperowane.

16. W sadzie za oborą znajduje się sztuk drzewa fruktowe od lat 20 do 40 starego 284 to jest: jabłonek dziewiędziesiąt pięć, gruszek sześćdziesiąt dziewięć, śliwek sto dwadzieścia. Sad ten ogrodzony iest z strony wsi poczynając od sklepu aż do stodół i od stodół aż do obory i pomiędzy oborą a klepiskiem przy oborze drugiej, od dołu po dwie lub trzy tarciczki i dwie żerdki słupami i kołami utwierdzony, cierniem zatroczony i wierzbami, nie we wszystkich miejscach obrośniony. Drzewo w tem ogrodzeniu jest spruchniałe znacznej w wielu miejscach reperacyi potrzebuje, w ogrodzie za stodołą murowaną, który jest zwyczajnym płotkiem cierniem przeplatany ogrodzony znajduje się winnego [wi]na nieco rodzącego młodego sztuk trzydzieści.

17. W ogrodzie za dworem jest ulów pojedyńczych z pszczołami sztuk dwanaście, nad któremi brakuje okrycia lepszego, ulów próżnych z tych bez pszczół dwadzieścia, uli nad komplet dobrych sztuk dziewiętnaście.

18. Za kuźnią nad rokiciną zasiane jest marchwi, pietruszki, rzepy prętów kwadratowych ośm, grochu tyczkowego prętów kwadratowych cztery, kartofli z bobrem prętów kwadratowych pięćdziesiąt pięć. Za kartoflami zasiany jest borek sosnowy prętów kwadratowych trzysta.

19. W ogrodzie za oborą zasiane jest grochu liczków trzy prętowych trzydzieści, rzepy i marchwi trzynaście liczek, nasady kapusty, brukwi i cebuli liszków prętowych ośm. Wszystka ogrodowina tak w tym ogrodzie jako i kuźnią w połowie większej zniszczona, wedle zeznań ludzi gruntowych przez inwentarz dziedziców.

20. Od wozowni aż do płotka z żerdzi rzniętych przy wieździe na podwórze jest płot z żerdzi nowych w słupy postawiony, cierniem wystrzępiony, w którym płocie znajduje się dwoje wrót podwójnych sztachetową robotą na biegunach i o dwóch kunach żelaznych zrobione.

21. Przy gorzelni jest podwórko żerdziami nowemi w słupy ogrodzone, i ociernione, drwalnia nazwane, w którem ogrodzeniu znajduje się siedem przeseł i wrota z żerdzi na biegunach i jednej kunie żelaznej i wrzecządzu do zamykania na kłótke.

22. Skrzynia w kanale na ryby z cienkich desek z zawiasami żelaznemi i zamkiem bez klucza do której we dworze znajduje się kancerek na obręczy żelaznej obwodzony.

Zabudowania wiejskie w wsi Rembieszowie

1. Chałupa z bali postawiona, spruchniałe w niej drzewo, trzymająca na długość łokci 18, a na szerz łokci 7. Opodal iest stodoła z bali 18 łokci długa, a 10 łokci szeroka, obora zaś z całków dartych 18 łokci długa, a 6 łokci szeroka wszystko zabudowanie w najgorszym stanie, co moment zawalenia oczekujące. Mieszka w tej chałupie Błażej Kościelny zagrodnik, robi dni trzy sprzężajem, ma załogę dworską wołów dwa i krowę, zasiew pański dostał tak oziminny iako i jarzynny jak wszyscy zagrodnicy.

2. Chałupa z bali rzniętych, dach słomą kryty, stary w niej pułap z bali dawany, trzymająca na dłuż łokci 18 a na szerz łokci 6. W niej mieszka Agnieszka Pacieczka komornica, z którego to posiedzenia robi dzień jeden ręczno w tydzień.

3. Chałupa z bali rzniętych postawiona, słomą kryta, długa łokci 15, szeroka łokci 6. Ściany u tejże zupełnie dezelują się, pułap z bali starych nad izbą dawany, w złym stanie znajduje się. Nad komorą i sienią nie masz żadnego pułapu. Opodal znajduje się obora z stajnią długa 11, a szeroka 5 łokci, z bali budowana, dach słomiany zły. W tey chałupie mieszka Franciszek Załęcki komornik.

4. Chałupa z oborą i szopką pod jednem dachem słomianem z dyli łupanych postawiona, pod którą przyciesi pogniły, długa 22 a szeroka 6 łokci. Opodal jest stodółka z chrustów i balików, długa 12, szeroka 6 łokci, dach słomą kryty, zły. Tak chałupa jako i zabudowania zdezelowane w której to mieszka Antoni Kucharski fornal.

5. Chałupa z stajnią pod jednem dachem z bali rzniętych w węgły, długa 18, szeroka 8 łokci, dach słomą kryty stary, pułap w niej z tarcic dawany dobry. Opodal stodółka z chrustu i balików, długa 12, szeroka 8 łokci. Całe zabudowanie dosyć w dobrem stanie, w którym mieszka Jędrzej Ładziak mularz, czynsz do dworu płacący, do której to chałupy jest przywiązane gruntu, w kątach niwka dziewięć składów i 16 składów roli ku Woźnikom oraz ogród półtora składa.

6. Chałupa z bali długa 11, szeroka 6 łokci. Przy tej obórka długa 5, szeroka 6 łokci. Dach na tych zabudowaniach słomą kryty, taż w miernym znajduje się stanie. Mieszka w niej Grzela Kupis, który z gruntu do tej chałupy przywiązanego 10? składów z ogrodu i pomieszkania, odrabia co tydzień po dni dwa ręczno.

7. Chałupa z bali rzniętych, dach słomiany w niezłym stanie, tylko brakuje z jednej strony przyciesi i słupa oraz po prawej dachu przy tej chałupie są przystawione dwie obórki iedna z bali, druga z chrustu słomą kryte w dosyć dobrym stanie. Obok stodoła z okrąglaków o jednem klepisku, ściany i dach reperacyi potrzebujące, dalej stajenka z kawałków bali, bez dachu, drzwi, pułapu i kozłów. Przy tej szopie z czterech słupów bez dachu przy niej obórka z bali i z całków w słupy, zupełnie dobra. Mieszka w pierwszej izbie Piotr Danafel zagrodnik, robi dni 3 sprzężajem, ma załogę wołów 2, krowa 1, koń 1, sierp, kose, siekiere, wóz, pług, świnie, w drugiej izbie mieszka Szymon Odbiezalski, komornik robi jeden dzień z posiedzenia.

8. Chałupa z obórką pod jednem dachem z bali rzniętych, przyciesie ze szczentem pognite, komin lepiony, zagraża niebezpieczeństwem z powodu potrzeby nadmurowania. Obok obórka z bali ciosanych w niezłym stanie, oraz i spicherek w miernym stanie. Przy tej stajnia z szopą z bali ciosanych postawiona, ze szczentem zawalona. Dalej stodoła z całków stawiana potrzebuje reperacyi o jednem klepisku. Mieszka w jednej izbie Rochowa Kacalakowa płaci czynsz do dworu z ogrodu i kawałka gruntu. W drugiej izdebce Maciek Kacalak komornik odrabia jeden dzień z posiedzenia.

9. Chałupa z bali postawiona wraz z chlewikiem i stajenką pod jednem dachem. Wszystko jest spruchniałe, a osobliwie chałupa iest w bardzo złym stanie, pułap się zawala, przyciesi oraz i ściany pognite, komin zły. Przy tej chałupie obórka i szopa z całków i różnych kawałków, pochylona, obok stodoła z całków bez wrot. Mieszka w niej Paweł Florczak zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, ma załogę dworską wołów 2, krowe 1, świnie, sierp, kose, pług, wóz, siekiere.

10. Chałupa z bali rzniętych postawiona, oraz chlewik przystawiony, komin zły, przyciesi pognite i kozły połamane. Obok tej chałupy stodoła z okrąglaków o jednem klepisku, obore i stajenke przystawia. Mieszka w niej Wojciech Figel zagrodnik, robi dni 3 sprzężajem, zasiew pański ma, załogę ma wołów 2, koń, 1 krowa, świnia, siekiera, wóz, pług, sierp, kosa.

11. Trzy ściany murowane, a czwarta niedokończona postawione na chałupę poczwórną, mur po obtłukany przez fale.

12. Chałupa z bali rzniętych, komin zły. Przy tej chałupie przystawiona jest obora i stajenka z całków. Obok jest stodoła z bali, całe to zabudowanie jest w dosyć dobrym stanie. Mieszka w niej Mateusz Mielcarek dwu dniak, robi dwa dni ręczno w tydzień, załogi nie ma żadnej dworskiej, role ma dwu dniową.

13. Chałupa z bali rzniętych postawiona, komin potrzebuje reperacyi. Przy tej chałupie chlewik, obora i stajnia, całe zabudowanie w miernym stanie, obok stodoła z rozmaitych kawałków drzewa. Mieszka w niej Tomasz Kucharski zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załoge ma wołów pare, konia 1, krowe 1, świnie, wóz, pług, siekiere żeżak i sierp.

14. Chałupa nowa dwojaki z bali rzniętych na przyciesiach podmurowanych, posowa z tarcic, komin murowany. W jednej izbie mieszka Ignacy Ślusarek zagrodnik z roli zagrodnickiej robi 3 dni, a z roli przybranej robi czwarty. Załogę ma wołów 2, koń 1, krowe 1, wóz, pług, sierp, kose, siekiere, do niego należy obora i stodoła z bali rzniętych i innych kawałków, w dobrym stanie, obórke budować zaczyna. Zasiew ma pański tak oziminny jako i jarzynny. W drugiej izbie mieszka Piotr Kucharski zagrodnik, robi 2 dni ręczno, ma zasiew pański tylko oziminny.

15. Chałupa nowa trojaki z bali rzniętych, komin murowany, przyciesie podmurowane, posowa w astrych, szczyty z tarcic. Obok obórka z całków i balików, przy niej stodoła z bali rzniętych, brakuje tylko szczytu, w miernym stanie, druga stodoła z całków starych budowana przy tej oborka z chrustu. Mieszka w jednej izbie Marcina Pala zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załoge ma wołów 2, koń 1, krowe, wóz, pług, zasiew pański tak oziminny jako i jarzynny. W 2ej izbie mieszka Wojciech Maciejewski, płaci czynszu do dworu z zasiewu odebrał tylko żyto pańskie. W 3ej izbie mieszka Jan Włodarz.

16. Chałupa nowa trojaki z bali rzniętych, komin murowany, pułap w astrych, szczyt z tarcic na podmurowaniu. W jednej izbie mieszka Wojciech Michalski zagrodnik, robi dwa dni ręczno, role ma dwudniaka, zasiew pański tak oziminny jako i jarzynny. W 2 izbie mieszka Stanisław Ślusarek zagrodnik, robi dwa dni, role ma dwudniową. W 3 izbie mieszka Walenty Kucharski forszpan.

17. Chałupa nowa trojaki, z bali rzniętych, komin murowany, na podmurowaniu, pułap w astrych, szczyt z tarcic. Przy tey chałupie obórka z całków pokryta słomą, w dobrym stanie jako i stodoła obok o jednym klepisku, oraz i obórka z chrustu. W jednej izbie mieszka Jędrzej Florczak zagrodnik robi 3 dni, załoge ma pańską wołów 2, krowe 1 i dostał 30 zp. na sprzęta gospodarcze, zasiew pański tak oziminny i jarzynny. W drugiej izbie mieszka Felix Porada komornik, robi dzień z posiedzenia. W trzeciej Jakób Michałczak komornik robi dzień z posiedzenia.

18. Chałupa nowa trojaki z bali rzniętych postawiona na podmurowaniu, posowa w astrych, komin murowany, szczyt z tarcic, drzwi jednych brakuje. Obok obora z bali dębowych potrzeba przyciesi bo się przez to rujnuje. Do tej stodoła z całków nowa, potrzeba soszków? bo się porozchodzi. Obok z bali przycieś wygnita. Przy tej stoi stodoła z całków nowa w dobrem stanie. Mieszka w 1ej izbie Antoni Brylak zagrodnik, robi 3 dni z roli zagrodnickiej, a czwarty z przybranej. Załoge ma dworską, wołów 2, krowe 1. Odebrał 30 zp. na porządki gospodarcze, zasiew pański tak oziminny jako i jarzynny. W 2 izbie mieszka Frącek Rosiak zagrodnik robi 3 dni, załoge pańską ma wołów pare, konia, krowe, wóz, pług, kose. W 3ciej izbie nikt nie mieszka.

19. Chałupa nowa trojaki z bali rzniętych postawiona na podmurowaniu, pułap w astrych, komin murowany. Przy tej chałupie jest obora i stodoła z całków postawiona nowa. Przystawia do obory stajenke, lecz jeszcze nieskończona, obok obora i stodoła z całków postawiona w dobrym stanie. Mieszka w 1ej izbie Antoni Karbowiak, robi 3 dni sprzężajem, załogę dostał wołów parę, koń 1, krowa 1, 36 zp. na porządki dostał, zasiew pański dostał. W 2ej izbie Michał Karolak? zagrodnik robi 3 dni sprzężajem, załogę ma pańską, wołów parę, krowe, konia, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere i kose. Zasiew pański tak oziminny jako i jarzynny. W 3ej izbie Wojciech Gracz komornik robi dzień z posiedzenia.

20. Chałupa dwojaki z bali rzniętych postawiona, komin lepiony dobry, pułap, z bali starych pozałamywany. Przy tej chałupie jest przybudowana komora bez poszycia, w podwórzu jest stodoła z bali w dobrym stanie, przy tem stajnia od trzech lat zaczenta niedokończona, bez pułapu, dachu, kozłów, oraz jednej ściany. Obora z balików ciosanych i dartych, przyciesi brakuje, obok obórka z bali i chlewik z chrustu w dosyć dobrem stanie. Chałupa ta obali się z przyczyny pognitych bali i starości. W 1ej izbie mieszka Bartek Kozłowski zagrodnik robi 3 dni, załogę posiada wołów 2, krowę 1, wóz, pług, kose, zasiew pański tak oziminny jako i jarzynny. W 2 izbie mieszka Błażej Domisiak? komornik co tydzień dzień z posiedzenia i ma kawał gruntu nadrobek z którego robi sześć dni na rok.

21. Chałupa dwojaki z bali rzniętych postawiona, komin główny murowany, pułap z belek. Chałupa ta zupełnie gnije z przyczyny złego dachu. Obok stodoła z całków łupanych, przy niej z jednej strony jest przybudowana obora, z drugiej szopa, wszystko w dosyć dobrym stanie. Stajenka również z całków oraz i stodoła pod jednem dachem. Stajenka, obora i szopa z balików łupanych. W 1ej izbie mieszka Damazy Rosiak zagrodnik, robi 3 dni, załogi posiada wołów 2, konia, krowe, wóz, pług, zasiew pański ozminny i jarzynny. W 2ej izbie Wincenty Strygała? zagrodnik, robi 3 dni, załoge ma wołów 2, konia, krowe, świnie, wóz, pług, kose, siekiere, sierp. Zasiew pański tak ozminny jako i jarzynny.

22. Chałupa z stajnią, oborą i chlewikiem pod jednem dachem z bali rzniętych, posowa z bali, komin główny murowany, pomieszkanie całe w dosyć dobrym stanie. Obok stodoła z bali ciosanych, również w dość dobrem stanie. Mieszka w niej Borek? Owczarek zagrodnik 3 dniowy, załoge ma wołów 2, konia 1, krowe, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere, kose, zasiew pański ma tak ozminny jako i jarzynny.

23. Chałupa z bali rzniętych, komin główny nad dach wychodzący murowany, w dosyć dobrem stanie. Obok obora z balików postawiona zniszczona. Stodoła z całków i okrąglaków ciosanych w dosyć dobrem stanie. Mieszka Teodor Kościelny zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załogę posiada wołów pare, konia, krowe, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere, kose, zasiew pański tak ozminny iako i jarzynny.

24. Chałupa z bali rzniętych, komin lepiony nadmurowany, brakuje do tej chałupy nowych owirków, gdyż te ze szczentem spruchniały i pogniły. Obok obora z stajenką z całków ciosanego drzewa, przy tej stodoła również z całków, ściana jedna spruchniała. Mieszka w niej Wincenty Markowski, opłaca czynsz do dworu, zasiewu pańskiego żyta ma 24 składy.

25. Chałupa z bali rzniętych, komin lepiony, pod wierzchem murowany, posowa z bali stara. Chałupa w miernym stanie. Przy tej obórka wraz z stajnią i szopą z łupanych balików, słupy i przyciesie nowe, ściany popruchniałe. Obok stodoła z łupanych balików potrzebuje reperacyi. Mieszka w niej Szymon Włodarczyk zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załoge posiada wołów pare, krowe, wóz, pług, siekiere, sierp i kose. Zasiew pański tak ozminny iako i jarzynny.

26. Chałupa z bali rzniętych, komin ze szczentem zły, posowa z bali. Cała chałupa spruchniała i pochylona obali się wkrótce. Przy tej chałupie jest obórka i stajenka przybudowana z całków w miernym stanie. Obok stodoła z całków potrzebuje znacznej reperacyi w ścianach. Mieszka w tej chałupie Błażej Owczarek zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załoge posiada wołów pare, konia, krowe, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere, kose, zasiew pański tak ozminny jako i jarzynny.

27. Chałupa z bali postawiona, komin murowany, posowa z bali. Obok stodoła wraz z obora z bali rzniętych w dobrym stanie. Stodoła z łupanych bali i okrąglaków ciosanych w dobrym stanie. Obórka wraz z stajenką z okrąglaków ciosanych, ściany popruchniałe i pochylone. W 1ej izbie mieszka Wawrzyn Owczarek sołtys, płaci czynsz do dworu. Zasiew pański tak ozminny jako i jarzynny. W 2ej izbie mieszka Szymek Owczarek zagrodnik robi dwa dni, ma role dwudniową.

28. Chałupa z bali rzniętych, komin główny murowany, posowa w astrych, w dobrym stanie - trojaki - Obok stodoła z okrąglaków ciesanych w dobrym stanie. Obórka wraz z stajenką z okrąglaków ciesanych w miernym stanie. W 1ej izbie mieszka Jacek Ładziak zagrodnik, robi 3 dni w tydzień sprzężajem, załogę posiada wołów pare, konia, krowe, świnie, pług, wóz, sierp, siekiere i kose. Zasiew pański tak ozminny jako i jarzynny. W 2ej mieszka Tomasz Ładziak zagrodnik, robi 3 dni w tydzień sprzężajem, załoge posiada wołów pare, konia, krowe, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere i kose, zasiew pański tak w ozminie jako i jarzynie. W trzeciej izbie Franciszek Nadolski komornik fornal.

29. Chałupa z bali rzniętych, komin główny murowany, posowa z bali. Przy tej chałupie szopa potrzebuje reperacyi z całków postawiona. Obok obora z stajnią z balików ciosanych pochylona bardzo, stodoła z całków i balików łupanych, dach dobry, wszystko w miernym stanie, a chlewik i szopa spruchniałe obali się. Mieszka w tey chałupie Mateusz Kucharski zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załoge posiada wołów pare, krowe 1, wóz, pług, radło, siekiere, sierp i kose. Zasiew pański tak ozminny jako i jarzynny.

30. Karczma z bali rzniętych stawiana, bez podmurowania w której znajduie się: trzy izby i cztery komory z drzwiami na zawiasach żelaznych zamykane na haczyki lub wrzecządze, okien pięć zaszklonych, w których szyb stłuczonych i trzaśniętych 13. W izbie szynkowej i obok w komorze była podłoga z tarcic lecz zrujnowana. W innych izbach i komorach nie masz podłogi. W izbie szynkownej iest szynkwas z drzwiczkami bez zawias, stół duży, trzy ławy, i tyleż pułek przy drzwiach wchodnich. W wszystkich izbach i komorach piece murowane, kominki lepione, reperacyi potrzebujące, komin główny nad dach wychodzący murowany, do którego brakuje drzwiczek przy wchodzie do wymiatania sadzy. Dach kryty gontami znacznej reperacyi potrzebujący i nowych dwóch rynien w zatamkach? dachowem przy stajni. Przez środek karczmy jest wiazd do stajni zajezdnej, z wrotami podwójnemi na biegunach. Taż snopkami kryta, poszycia zupełnie nowego potrzebuiąca, z bali rzniętych bez podmurowania postawiona, z dwoma podwójnemi zrujnowanemi, na wrzeciędze zamykanemi wrotami, z tarcic szczyt, w której to stajni znajduje się 2 żłoby i drabina, a brakuje 2 żłobów, 3 drabin i dwóch słupów i trzech przyciosków pod stolec. U studni przed tąż karczmą nad wierzchem cembrzyny brakuje. Do tej karczmy należy stodoła z bali w słupy postawiona na dwóch sochach 18 łokci długa, a 16? szeroka. U wrót brakuje desek dwie, w ścianie balów 11, w sąsiecznikach 6 balów. Cała jest ze szczentem spruchniała i obala się.

31. Kuźnia z drzewa półrzniętego postawiona, gontami kryta, posowa z rzynów ułożona, taż zupełnie zdezelowana, tak ona jako i dach znacznej reperacyi potrzebujące, komin murowany, drzwi podwójne zdezelowane na zawiasy i rygiel zamykane. Statki do tej kuźni należące są: miech nowy, kowadło na wyż trzymające 12 cali, a grube 3 1/2 cala, szporóg długości trzymający 21 cali, gruby u wierzchu cali trzy, śrubsztak gwintowy z [wyraz nieczytelny] 24 cale długości, a graby 3 1/2 cala, dwa młoty duże, mniejszych zaś młotków 6 durszlakowych a 7 popsuty, kleszczów większych 3 a pomniejszych 7, szynalica długości calów 12, gozdziennic 4, sznajdizy 3, świderki 3, obusznik do siekier 1, obcinacz mały 1, narzędzi do kuni kucia sztuk 6, [wyraz nieczytelny] 1, kamień zdarty do niczego nieużyty.

32. Młyn wodny na Widawce rzece o dwóch kołach, iednem żłobem, woda obraca takowe, do dwóch grodków jest kamieni cztery. Przy milnicy znajduje się pod jednem dachem izba mieszkalna z komorą, w których sufit z tarcic ułożony, w izbie kominek mały i główny komin lepiony, piec murowany, okno jedno zaszklone, drzwi wszystkich w całem zamieszkaniu z tarcic na biegunach zrobione, dach w części słomą, nad czeluścią w części gontami kryty, lecz zły, przez który mocno ciecze. Przy tym młynie po drugiej stronie rzeki jest dom jagielnik z jednem kamieniem i melnicą z bali przystawiony na palach tak jak i młyn słomą kryty w złym stanie. Tragi dwie i belki dwie na których koła młyńskie są wzniesione i obracają się, zupełnie zgniłe, tak że koniecznie nowe bydź muszą dane, koła dwa u młyna, koło u jagielnika i koło w melnicy znacznej reperacyi potrzebujące, gdyż niedługo nie będą mogły bydź użyte, pięć tamów w bardzo złym i niebezpiecznym stanie, znacznego nakładu w nawiezieniu ziemi, kamieni i gaci wymagające. W podwórzu jest zabudowanie z kostkowego drzewa w którym pod jednem dachem mieści się w nim stodoła, obórka i stajenka w bardzo nędznym stanie. Do młyna tego należącą rolę z łąkami, ogrodem, użytkuje młynarz z dworskiem zasiewem ozminnym i na teraz znajdującym się. Czynsz z tego wedle ugody dworowi Rembieszewskiemu płaci, oraz mele wszystkie zboża i słody tyle ile potrzeba dworowi, bez pobierania miarki i zapłaty.

33. Chałupa niedaleko młyna stojąca z chrustu lepiona Puste Młyńsko zwana, także nad Widawką rzeką w bardzo nędznym stanie, w której mieszka Tomasz Slusarek? odrabia li z samego pomieszkania bo ogrodu nie ma, dzień w tydzień.

34. W drugiej chałupie z żerdków zbudowanej, także w nędznym stanie będącej, mieszka Stanisław Drużbicki, który tako z pomieszkania jakoż ogrodu oraz łąki płaci czynsze wedle ugody z dworem. Powinności robią obydwaj równe z gromadą Rembieszewską.

35. Gościniec Sosnowice zwany na trakcie starym od Widawy do Sieradza idącym, z bali rzniętych bez podmurowania jest postawiony, dach słomą kryty, przez który mocno ciecze. W domu tym znajdują się trzy izby, sufit z tarcic ułożony, drzwi na biegunach, kominy trzy z gliny lepione, a dwa piece murowane, komin główny nad dach wychodzący murowany, okien dwa w izbie kaczmarskiej zaszkolonych, a w innych izbach małe są okienka szyby potłóczone. Przy tej karczmie stoi stajnia zajezdna, zupełnie zdezelowana, niezdatna do użytku. Kaczmarz Wincenty Ćwiek posiada rolę i trzy ogrody, z których czynsz do dworu Rembieszewskiego opłaca, lub odrabia wedle ugody z dworem, dwóch zaś komorników w drugich dwóch izbach zamieszkali Kasper Owczarski i Mikołaj Włodarczyk także mają role z ogrodami, z których każdy odrabia co tydzień po dwa dni ręczno i zwyczajne darmochy i powinności jak włościanie w Rembieszewie pełnią, zasiewy mają swoje.

36. Szopa należąca do dworskich zabudowań w Dębinie na siano, z balów sosnowych dartych i całkich w słupy postawiona, długości prętów sześć i pół, szerokości prętów dwa łokieć jeden, o dwóch wrotach na biegunach o jednem zamku z kluczem dobrawem, w dwóch przesłach ściany łatane, reszte w dobrym stanie razem z dachem snopkami krytem, w której to szopie wchodząc po prawej stronie od Kalinowy znajduje się siano nadtęchłe po zmierzeniu? którego aż do gruntu okazało się wysokości od bląga półtora łokcia a od tylnej ściany dwa łokci.

37. Stóg siana rzeżuchowego w Dębinie w czopy? na dwa łokcie od ziemi, w koło bydłem? wyszarpany, obwodu ma sążni trzech łokciowych jedenaście i pół, wysokości łokci jedenaście bez ogrodzenia, który pozostał W. Kossowskiemu possessorowi wsi Rembieszewa ściełką.

Wieś Branica

1. Karczma z bali postawiona, spruchniałe w niej drzewo, trzymająca łokci 26 długości a 10 szerokości, przy tej są dwa chlewiki, jeden z całków, drugi z chrustu, komin lepiony, w miernym stanie, mieszka w nim Antoni Florczak zagrodnik, dwudniową ma rolę, zasiew pański, dostał żyta korzec, jęczmienia trzy ćwierci, mieszka w tej samej izbie Wojciechowa Florczakowa komornica odrabia jeden dzień z posiedzenia. W tem domu mieszka jeszcze w izdebce, która jest w sionce Jakób Kucharski komornik, robi jeden dzień posiedzenia, z roli nadanej na napłatku pustym dni pięć.

2. Chałupa dwojaki z bali postawiona oraz pod jednem dachem obórka i dwa chlewiki, trzymająca razem długości trzydzieści cztery a szerokości 8 łokci, komin główny murowany, całe zabudowanie w dobrym stanie. Opodal jest stajenka z balików długa 18 łokci, a 7 szeroka, drzewo w niej spruchniałe tako przyciesi jako i ściany upadły, stodoła również z balików ciosanych w stanie dość dobrym trzymająca łokci długości 18, a szerokości 12. W jednej izbie mieszka Ignacy Kubiak zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, ma załogę wołów dwa, krowę, wóz, pług, sierp, siekierę, kosę, z zasiewem oziminnym i jarzynnem pańskiem. W drugiej izbie mieszka Jan Furmański, owczarz dworski.

3. Chałupa z starych i nowych balików złożona, mająca łokci osiem i pół długości, a pięć szerokości, komin lepiony, w nowym stanie, mieszka w niej Wojciech Rosiński zagrodnik, robi dwa dni, jeden z pomieszkania drugi z roli.

4. Chałupa wraz z stodołą pod jednem dachem trzyma długości 37, a szerokości 9 łokci, z bali postawiona, komin lepiony zły, posowa z belek, całe zabudowanie w miernym stanie. Mieszka w tej chałupie Bogumił Nowicki zagrodnik, robi dwa dni, dzień z posiedzenia, a drugi z 40 składów roli którą ma.
W jednej izbie siedzi i komornica Agnieszka Urbaniakówna, robi ieden dzień.

5. Chałupa czworaki z bali postawiona, drzewo w niej spruchniałe i pogniłe, trzymająca łokci 28 długości a 13 szerokości, komin stary lepiony, posowa z bali i desek połamanych, ta tu chałupa jest w najgorszym stanie. Opodal? stodoła z bali stawiana trzyma łokci 18 długości a 9 szerokości, pochylona. Obórka z balików i całków długa 11 a szeroka 7 łokci. Obok tej druga obórka z balików długa 10, a szeroka 5 łokci w najgorszym stanie. W pierwszej izbie mieszka Stanisław Kościelniak zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, dzień? robi? ma zasiew pański, ma załogę wołów 2, krowę, świnię, wóz, pług, siekierę, kosę, sierp. W drugiej izbie mieszka Jan Sobczyk vel Borowiak, role ma zagrodnicką, z której czynsz płacił, zasiew ma pański cały. W trzeciej izbie mieszka Paweł Urbaniak komornik, dzień robi z posiedzenia i ma role na odrobek. W czwartej mieszka Bartłomiej Szymański komornik, robi ieden dzień z posiedzenia i na odrobek ma składów cztery i pół.

6. Chałupa z bali ciosanych budowana, trzyma długości 22 a szerokości 9 łokci, komin lepiony w miernym stanie, przystawiona obórka z całków trzyma łokci 11 długości a 7 szerokości. Opodal stodoła z balików długa 26 a szeroka 12 łokci należy do dwóch gospodarzy, to jest do Stanisława Kościelniaka i Kazimierza Lapielowicza, jest o dwóch klepiskach. Mieszka w tej chałupie Kazimierz Lapielowicz zagrodnik robi 3 dni sprzężajem, na załogę dostał wołów pare, krowę, wóz, pług, kose. Zasiew ma cały pański.

7. Chałupa z bali trzyma łokci długości 22 a szerokości 9, komin potrzebuje reperacyi, posowa dobra wszędzie, pod jednem dachem chlewik i szopa długa 9, szeroka 6 łokci z balików obora z stajenką również z balików długa 13, szeroka 7 łokci. Chlewy i stare obory z całków długie 18 łokci a szerokie 7 łokci zupełnie dezelują się. Spicherek stary z bali długi 10? a szeroki 8 łokci w dosyć dobrym stanie. Stodoła w słupy i dyle długa 13 a szeroka 9 łokci, w nowym dobrym stanie. Druga stodoła z dylów w węgły długa 24 a szeroka 14 łokci w dobrym stanie. Mieszka Marcin Rubajczyk zagrodnik, robi 3 dni sprzężajem, załogę posiada wołów pare, krowe, świnie, wóz, pług, sierp, siekiere, kose, zasiew cały pański.

8. Chałupa w połowe z dylów połowe z chrustu, komin zły zagraża niebezpieczeństwem. Mieszka w niej Mikołaj Woźniaczka komornik, robi dzień z posiedzenia i ma role na odrobek.

9. Chałupa z bali postawiona, trzyma łokci długości 22, a szerokości 10, komin zły, posowa z belek, które są już połamane i popodpierane, a obórka pod jednem dachem długa 12 a szeroka 8 łokci bez szczytu z okrąglaków postawiona. Obok stodoła z okrąglaków długa 21, a szeroka 12 łokci, całkiem potrzebuje reperacyi. Mieszka w tej chałupie Roch Urbaniak zagrodnik robi 3 dni sprzężajem, zasiew pański tak oziminny iak i jarzynny, załogę posiada wołów 2, krowę, konia, na sprzęty wziął zp. 30. W sieni jest izdebka w której mieszka Paweł Merdarz? v. Ratajczyk, płacił czynsz do dworu.

Na folwarku Branickiem znajduje się.

10. Owczarnia massiw murowana, zewnątrz wypucowana i wybielona wapnem, wewnątrz także wypucowana wapnem, lecz od dołu do wpół opadnięty puc, okienek nie masz, drzwi wszystkie na zawiasach, oprócz jednych, które na zamek z kluczem zamykają się, reszte na zapory. Dach słomą kryty, dymniki na zawiasach na haczyki zamykane, sufit lepiony w wielu miejscach poodpadał, nawet dziury znajdują się na wylot. Ta owczarnia dosyć w dobrem stanie, w środku której znajduje się dwa żłoby z tarcic, tuczników szesnaście zdezelowanych, dziewięć z nich z korytkami.

11. Stodoła w słupy murowana puc poodpadany, o dwóch klepiskach, wrota z zamkami i kluczami w wielu miejscach tarcice u dołu pognite, zkąd dziury porobiły się, dach słomą kryty, w środku tej stodoły znajduje się spichrzyk z zamknięciem na zamek z bali rzniętych. Budynek ten w dosyć dobrem stanie prócz podmurowania, które w wielu miejscach powydziurawiało się i wrót zdezelowanych.

12. Studnia w środku wybrukowana, nad wierzchem cembrowiny trzech kawałków z bali brakuje, żuraw z węborkiem oprawnem, i zdezelowane małe korytko do pojenia.

13. Budynek opodal murowany postawiony, szuszarnia do lenu zwany, bez żadnych okien i drzwi gontami w czwartej części pokryty.

Na Folwarku Gawory zwanym znajduje się.

14. Dom z cegły na gline murowany gontami kryty w iednem miejscu nad kominem kilkunastu gontów brakuje, w którym to domu dwie stancje z komorami zdatne do mieszkania, drzwi wszystkie na zawiasy i klamki zamykane, prócz u komory nie masz iednej klamki, dwa okna zaszklone u których 15 szyb brakuie. Kominki dwa, tyleż pieców i komin główny nad dach wychodzący murowany. W dwóch izbach mieszkalnych jest wypucowane gliną i wapnem wybielone, zaś komory, druga połowa domu tego, która nie jest wykończona i zewnątrz wszystkie ściany nie są wypucowane, sienne? frontowe drzwi na zawiasach żelaznych, zaś tylne na biegunach, oboje na zapory drewniane zamykane. Drabina na dachu.

15. Stodoła jedna o dwóch klepiskach, druga o jednem klepisku z bali rzniętych postawione, wrota wszystkie zamkami opatrzone, dachy słomą poszywane, wszystko w dobrem stanie.

16. Obora w słupy murowana i puc poodpadany kompletnie pokładu żadnego nie ma, szczyty deskami zabite, okapy z gontów u jednego szczytu, których wiele brakuje a u drugiego nie masz okapa, dwoje wrót dużych i dwoje małych na biegunach, na zapory drewniane zamykane, dach słomą kryty, z desek okapy w złym bardzo stanie, podmurowanie w kilku miejscach powypadało na wylot, żłob ieden dobry z bali dwa wyrobione, wezgłówków brakuje trzy, drabiny popsute.

1. Most za ogrodem pańskim we wsi ze starych różnych bali zupełnie zły, długi łokci 8 a szeroki łokci 7 1/2 bez poręczy.

2. Most za młynem z bali dębowych dobry bez poręczy, długi prętów 9, szeroki łokci 6, na rzece Widawce.

3. Most na rzece Borowej z bali dembowych nowy z jedną poręczą długą łokci 8, długości trzyma prętów 6, balów 3, a szeroki łokci 8.

4. Mostek na kanale przed gorzelnia z balów dębowych nieco zaczyna się dezelować z poręczami, długi łokci 14, a szeroki 5. Od mostu na rzece Widawce aż do Dębiny na Sosnowcu z obu stron droga topolami wysadzona, gdzieniegdzie połamane i uschnięte. Wszystkie zabudowania wiejskie w całych dobrach są kryte słomą w bardzo złym stanie, nie podmurowane, podłogi w chałupach lepione gliną, posów w sieniach nie ma, na dachach chałup wszędzie znajdują się drabiny, płoty wedle zabudowań różnego kalibru, lecz są wszędzie.

Kolejno opisano drzewo na gruncie zostawione, siągów gotowych, zasiewy dworskie na folwarku Rembieszowskim (wzmiankowane pola: W Kwartach, stawek Kempiny, pole Na Zagajcu, pole na Między Wodziu, pole na Górze za Boleszynem, pole Na Boleszynie), na folwarku Branickim (Pod Suchem Lasem), na folwarku Gawory (miejsca Pustki, Sadzie, Pod Grabowcem), powinności włościan.

W ogólności uważając, konieczność wymaga postawienia nowych kominków w następujących pięciu chałupach, które zamieszkałe są przez gospodarzy Błażeja Kościelniaka, Pawła Florczaka, Franciszka Zalaskiego, Wincentego Markoskiego i Błażeja Owczarka. Zabudowania te z przyczyny powyższej zupełnie zdezelowanych kominów, zagrażają wielkiemu nieszczęściu całej wsi, dlaczego W. Kossowski dzierżawca zastrzega sobie Wy kominy te jak najrychlej przez Dziedziców wystawione były gdyż do tego nie jest kontraktem upoważniony a odpowiedzialność ztąd brać na siebie nie chce.

czwartek, 28 października 2021

Inwentarz Pstrokonie (1842)

Źródło inwentarza:
Akta notariusza Kajetana Szczawińskiego w Szadku z roku 1842b, akt nr 272. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu) Inwentarz przepisał Piotr Tameczka.

 
"Działo się na gruncie dóbr Pstrekonie Powiecie Szadkowskim, Obwodzie Sieradzkim, Gubernii Kaliskiej dnia dwudziestego pierwszego czerwca / trzeciego lipca, a w kontynuacyi dnia dwudziestego drugiego, dwudziestego trzeciego czerwca / czwartego i piątego lipca, roku tysiąc ośmset czterdziestego drugiego."

Rejent Powiatu Szadkowskiego Kajetan Szczawiński na żądanie Marcellego Karczewskiego Dziedzica dóbr Krokocice i Woli Krokockiej, dzierżawcy dóbr Pstrokonie, zamieszkałego w wsi Przecznie, przybył do Pstrokoni w celu zweryfikowania stanu dóbr z opisem sporządzonym za czasów, kiedy dobra dzierżawił Józef Borowski.
 
W zabudowaniach folwarcznych, mieszkalnych, gospodarskich i propinacyinych w dobrach Pstrekonie, wykazem Lit. D. przez Kosterskiego sporządzonym obiętych.

a. W pałacu murowanym galerye z drzewa dębowego przy wchodach i wychodach w około stare, spruchniałe częścią reperowane, obluzowane, mury całego pałacu z powodu nagłej i nietrwałej budowy poressowane.
b. W oficynie masiw murowanej brak do drzwi frontowych klucza, podłoga w średnim stanie, trzy szyb stłuczonych.
c. W Gorzelni z browarem u dwóch okien brak dwóch kratek drewnianych, brak drzwi na góre i suszarni środkowej, lasów drutowych, które iak twierdzi W. Borowski przy pogorzeli spaliły się, w miejsce to suszarnia inna mała za gorzelnią wystawiona, w której lasy są drewniane, brak czwartego okna którego nie było, brak dwóch kluczy od drzwi, wschody na góre zdezelowane, których iest dwoie u których brakuie siedmiu stopni, brakuie połowy drzwi środkowych z okuciem, zamknięciem, które jak twierdzi W. Borowski spalić się miały. U schodów do sklepu prowadzących stopnie spruchniałe.
d. W stayni masiw murowanej podłogi stare spruchniałe, żłoby złe, w iednej wozowni brak ....., którego nie było.
e. W oborze masiw murowanej, pokład od ..... spruchniały, dach stary.
f. W sieczkarni masiw murowanej dach stary.
g. W chlewach i kurnikach murowanych dach stary.
h. W owczarni masiv murowanej brak w szczycie od frontu czyli od drogi u okna szkła, mury poressowane, z powodu nietrwałej budowy, z której ściana niedawno zawaliła się lecz w to miejsce dana inna.
i. U stodoły frontem na północ stoiącej dach potrzebuie nowego poszycia, albowiem dzisiejszy od północy stary, spruchniały.
k. U stodoły frontem na zachód stoiącej dach zły stary.
l. U stodoły trzeciej frontem na południe stoiącej dach zły, stary.
ł. U karczmy z stajnią wiezdną drzwi z klamkami bez zamków, pokład i podłoga zgniłe z powodu starości, złe poszycie dachu, piec, kominek, nadpsute, przyciesi pod karczmą spruchniałe, podmurowanie nadpsute, w koło a w narożniku od drogi zawala się, dach słomiany stary zły.
m. U kuźni murowanej pokładu nad kuźnią nie masz, mur zewnątrz od dołu nadpsuty, piec i kominek stare, złe, drzwi z komory na dwór prowadzące, złe, stare.
n. Oborka kowalska stara spruchniała zawala się.
o. Studnia w podwórzu stara.
p. U studni przed owczarnią brak wiadra z okuciem od którego pręgło u wagi wisi.
q. Studnia przy browarze stara, cembrzyny spruchniałe.
r. Studnia przy gorzelni stara spruchniała.
s. Studnia przy karczmie stara.
t. U karczmy na Jeziorku brakuie trzech szyb w oknach. Budynek stary, dach zły.
u. Dom na folwarku Antonina stary, dach zły.
w. Dom młynarski w Woźnikach stary ściana od tyłu zawalona, dach zły, w młynicy podłoga zła, pogrodki złe, dach zły, porządki w średnim stanie, stodoła i obora w średnim stanie gacią kryte.

Kolejno opisano ogrodzenia, drzewa owocowe i dzikie.

Stan budowli włościańskich w Pstrokoniach.

a. Kasprzaka Wawrzyńca chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe.
b. Szewczyka dawniej Jakuba teraz Rocha chałupa stara, stodoła i obora stare, złe, spruchniałe.
c. Grali Ignacego chałupa stara, stodoła i obora stare, spruchniałe.
d. Rzeźnika Walentego chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe.
e. Antczaka Szymona i Grzelaka Ludwika chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe.
f. Zydorka Pawła chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe.
g. Urbaniaka dawniej Mikołaja, teraz Tomasza chałupa ze starości zawala się, stodoła stara, obora takaż.
h. Merdały Wincentego chałupa stara, spruchniała, wykrzywiona, takaż stodoła, obora średnim stanie.
i. Dąmbka Szczepana teraz Jana Dembińskiego chałupa stara.
k. Wojciechowskiego Grzegorza chałupa ze starości zawala się, stodoła stara, obora zawala się.
l. Sobczaka Grzegorza chałupa, stodoła i obora stare, zawalaią się.
ł. Boguckiego Jana budynków nie masz.
m. Pawlaka Michała chałupa zawala się.
n. Boguckiego Mikołaja zabudowania są dobre.
o. Furmańczyka Sobestjana chałupa, stodoła i obora stare, spruchniałe.
p. Kozła Józefa zabudowania stare, spruchniałe, dachy złe.
r. Antczaka Karola chałupa zawalona z starości, mieszka z Rzeźnikiem, stodoła i obora stare, złe.
s. Furmańczyka Alexego chałupa, stodoła i obora spruchniałe, złe.
t. Kowalczyka Tomasza chałupa stara, dach zły, obora licha.
u. Stolarczyka Idziego chałupa stara, dach zły, stodoła i obora dobre.
w. Szewczyka Benedykta, chałupa, stodoła i obora stare, spruchniałe.
z. Alexandrzaka Antoniego stodoła i obora stare, spruchniałe.
y. Furmańczyka Walentego chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe, przyciesi zgniłe, dachy złe.
z. Kasprzaka Wincentego chałupa, stodoła i obora stare, spruchniałe, pokrzywione.
ż. Idziaszczyka Wawrzyńca chałupa dobra, stodoła i obora stare, spruchniałe.

Jeziorko
 
ź. Kozła Tomasza, Maraszka Wojciecha, Antoszczyka Wincentego, na Jeziorku, chałupa, stodoła i obora stare, spruchniałe.
aa. Szewczyka Sobka chałupa, stodoła i obora stare.
bb. Kasprzaka Andrzeja chałupa stara, dach zły.
cc. Mielcarza chałupa stara dach zły, stodoła i obora stare, krzywe, zawalające się.
dd. Żydoska? stara, dach zły stary, obora zła, stodoły nie masz i nie było.
ee. Polowego chałupa stara, dach zły.

w Wośnikach
 
a. Wojciechowskiego Józefa u chałupy przyciesi zgniłe, obora zła, stara.
b. Skorek Stanisława u chałupy przyciesi zgniłe.
c. Kubasa Ignacego zabudowania wszystkie zawalaiące się.
d. Maciejewskiego Antoniego obora stara zła.
e. Szymczaka Antoniego chałupa zła zawalaiąca się.
f. Janasiaka Fabiana w średnim stanie.
g. U Zyderka Marcina chałupy przycieś zła.
h. Rzeźnika Mateusza przycieś u chałupy zła.
i. Szymczaka Piotra stodoła i obora złe zupełnie.
k. Lichowskiego Wojciecha stodoła i obora złe.
l. Urbaniaka Wawrzyńca vel Adamiaka zabudowania w średnim stanie.
ł. Jerchy Antoniego u chałupy dach zły, stodoła i obora stare, spruchniałe, złe.
m. Grali Marcina u chałupy dach zły, stodoła i obora w średnim stanie.
n. Sobczaka Jacka chałupa stara, dach zły, stodoła zła.

Kolejno opisano pola, ogrody i zasiewy gruntowe (wspomniano nazwy Pasławice, W Łęgu), powinności włościan i załogi.