Źródło inwentarza:
Akta notariusza Jana Strachowskiego z roku 1815. (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
Mapa Kwatermistrzowska
6
lipca 1815 roku pisarz aktowy Jan Strachowski wezwany przez Wojciecha
Psarskiego dziedzica wsi Poradzewa i Mateusza Osińskiego posesora
tej wsi przybywa do Poradzewa w celu dokonania opisu stanu dóbr i
zabudowań.
Opis
stanu dóbr i zabudowań dworskich.
Dwór
idąc od miasta Warty do wsi Poradzewa drogą publiczną wieżdza się
na dziedziniec dworski, gdzi po prawey ręce wiazdu ku wschodowi stoi
dwór z drzewa tartego, w węgły wybudowany, pod dachem częścią
szkudłami, a częścią teraz słomą pokrytym i dranicami zupełnie
zgniłemi powierzchownie połowa domu tego od podwórza iest gliną
wyrzucana i wytrynkowana, druga zaś połowa dworu tego zewnątrz nie
iest wyrzucona, do którego wchodząc sieni są drzwi ordynaryiną
robotą u dołu w rogu wyłupane, na zawiasach i chakach żelaznych z
kołkiem żelaznym od podwórza na zaporę drewnianą kołowrotek z
klamką drewnianą zamykaiące się, po prawey ręce wchodząc do
pokoiu mięszkalnego iest wchod z kamieni ułożony, lecz tego do
koniecznie potrzeba poprawić, gdyż schodząc do sieni z pokoiu,
może kto podlec niebezpieczeństwu. Do tey izby są drzwi falsowane
na zawiasach i chakach żelaznych przez pół otwieraiące się
sufrydlami dwiema u góry i u dołu, u drugiey zaś połowy
sufrydlow niemasz, tylko chaczyk u góry, zamek francuzki bez klucza.
W tey izbie iest komin szafiaty murowany, piec z zielonych kachli na
postumencie stawiany, u którego postument czarno pomalowany podłoga
i pułap z tarcic ułożone, okien iest w tym pokoiu z szyb
podarkuszowych danych cztery, w których znaiduie się dwadzieścia
cztery szyb, okno iedno tylko otwiera się, u którego są chaczyki,
u drugiego zaś okna lubo są haczyki trzy nie otwiera się, gdyż
zawiasek brakuie, i nie otwieraia się tylko blaszki są narożne od
dworu u nich, szruby u tych okien są cztery, do szrubowania
okiennic. Okiennica iest tylko iedna u narożnego okna, u reszty zaś
okien żadney okiennicy niemasz, chaków siedm do zawiasów w
ścianie. W pokoiu w środku ściany gliną wyrzucane i wybielone*,
tudzież suffit do drugiego pokoiu sypialnego wchodząc, są drzwi
podwóyne falsowane bez szufrydlów z zamkiem bez antaby i klucza, do
którego wchodząc iest piec z kachli żółtych okrąg to stawiany z
drzwiczkami żelaznemi i kominek szafiaty murowany, podłoga i
suffit, obicie papierowe, okien dwa, każde o dwóch kwaterach, u
którego pierwszego w narożniku żadnych chaczyków niemasz.
Okiennica tylko iedna, u drugiego żadnych chaczyków niemasz i
okiennicy szruby zaś do okiennic są dwie w oknie iednym środkowym
iedna tafla przetłuczona na dwie połowy, reszta szyb podarkuszowych
są dobre, chaki dwa z podwórza do okiennicy w ścianę wbite z tego
pokoiu do alkowy są drzwi poiedyńcze falsowane na zawiasach i
chakach dwóch z szkoblami i wrzecądzem żelaznemi, gdzie piec
obalony i kachli niemasz, okno zaś zreperowane, podłoga i pułap z
tarcic. Z tey alkowy sa do kuchni drzwi falsowane na zawiasach i
chakach dwóch z chaczykiem i szkoblem żelaznemi. W kuchni iest
komin nad dach z gliny i drzewa, a na końcu z cegły nadmurowany, z
tey kuchni do sieni są drzwi ordynaryine stolarską roborą na
zawiasach i chakach z chaczykiem i antabką, przegroda w tey sieni do
kuchni iest z pruska dana i gliną wylepiona, schody na górę
ordynaryiną robotą i pod schodami schowanie maleńkie, do sali zaś
są drzwi falsowane poiedyńcze, na zawiasach i chakach dwóch z
zamkiem bez klucza i rękowieścią żelaznemi, gdzie wszedłszy
widzieć się daie, iż ściany były gliną wylepione i potrynkowane
biało, lecz z trynku teraz poopadały, a u rogu dziura na wylot,
podłoga w połowie zgniła, dziurawa i poprężona, piec kachlowy, w
którym trzy kachle i koronki brakuie** pułap z tarcic ułożony,
okien cztery, z których iedno gliną całkiem zalepione, a w trzech
szyb sześć spękanych, a dwie wcale wybite, komin do gotowania
jadła dany, dość obszerny, z tey byłey sali, a teraz kuchni są
drzwi do alkierza ordynaryiną stolarską robotą na zawiasach i
chakach żelaznych z zamkiem francuzkim i rękowieścią i kluczem,
gdzie ściany gliną oblepione, kawałkiem porozpadane, maiące
dziurę na wylot, z trynkowania zaś zupełnie opadłe, podłoga z
tarcic i pułap, okien dwa, u których brakuie narożników i
zawiasek żelaznych, u każdego iest chaczyków cztery żelaznych do
zamykania, szyb w każdym oknie po sześć podarkuszowych, lecz w
iednym oknie ramy zbutwiałe i szyby się wysuwaią. Okiennicy żadney
niemasz zewnątrz, tylko wewnątrz alkierza na zawiasach i chakach
dwóch żelaznych z chaczykiem i szkoblem do zachaczania, kominek
kątowy poruynowany i zrysowany. Z tego alkierza są drzwi do kuchni
na wychod zaś także drzwi na zawiasach, chakach dwóch z chaczykiem
i szkoblem do zakładania. Z kuchni są drzwi na wychod w tył
budynku ordynaryine na zawiasach i chakach z kołowrotkiem
drewnianym, lecz te wraz z alkierzowemi są teraz zabite, wiszą
także na ścianie sienney trzy sikawki do zagaszania pożaru ognia,
u którcy iedney skówki niemasz. Ten dwór zupełnie dla swey
starości zły, i w dachu poszycia potrzebuiący.
Oboke
tego budynku był browar około łokci sześćdziesiąt, który iest
teraz spustoszony z drzewa tartego stawiany, pod dachem szkudlanym, a
teraz zupełnie zgniłym, do którego sieni wchodząc są balki
pogniłe i połamane. Po lewey ręce izba, do którey są drzwi na
zawiasach i chakach dwóch z szkoblem i klamką drewnianą. W tey
izbie iest komin murowany, u którego szyny były kaptura dwie
żelazne wmurowane i pod porka żelazna, lecz teraz szyny zostały
się , a podporka żelazna na wpół przetrącona. Okna dwa, w
których iednym są szybki całkiem wytłuczone, a dwie drugie w rogu
poutłukane w starych ramach, w drugim zaś oknie nie masz tylko
deskami zabite, podłogi nie masz, piec kachlany bez koronki, i
sabatnik zkąd komin na dach wyprowadzony z cegły surowey. Z izby
tey są drzwi do małey izdebki na zawiasach i chakach dwóch z
szkoblem i wrzecądzem bez klamki drewnianey, podłogi niemasz, pułap
z tarcic, piec od wierzchu bez koronki, ieden kachel zły maiący
przestawienia potrzebuiący, kominek szafiaty zły, okna niemasz,
które teraznieyszy possessor wychodzący urodzony Kazimierz
Goczałkowski, oświadcza iż iest jego, i to kazał wyiąć. Ściany
w tey izdebce były wytrynkowane, lecz teraz powycierane. Wyszedłszy
do sieni są drzwi do izby kiedyś gorzelney, u którey izby
spustoszały. Drzwi teraz niemasz tylko obalone. W izbie tey są dwa
okna bez ramów, tylko pozabiiane, podłogi niemasz, posowy na izbie
gorzelney pięć i puł tarcic. Z tey izby iest wchod bez drzwi do
komórki teraz na staynią obróconey, w którey iest podłoga i
drzwi na wychod bez zawiasów złe, gdyż w drzwiach tylko są chaki
dwa i zapora drewniana, w pierwszey i drugiey izbie na powale
znayduie się tarcic starych tylko szesnaście i bloch ieden u stayni
teraz nazwaney.
Kurniki
z bali rzniętych postawione, słomą poszyte, w których iest ośm
przegród. Do pierwszey od wschodu leżącey są drzwi stare na
biegunach bez zapory, żłób długości łokci pięć i pułap, do
tey za tym chlewikiem są drzwi do sklepiku na zawiasach i chakach
żelaznych z wrzecądzem i dwiema szkoblami, kłótką i zaporą
drewnianą, pułap dobry. Sklepik z bali wybudowany bez drzwi i okna,
do trzeciey przegrody są drzwi na biegunach z zaporą drewnianą,
pułapu brakuie tarcic dwóch, ściana iest pruska lepiona, do
czwartey przegrody niemasz żadnych drzwi i pułapu, ściana lepiona
półtora przęsła iest rozwalona, a w drugiey połowie teyże
ściany brakuie bali dwa, do piątey przegrody także drzwi ani
pułapu, ściana lepiona, w drugim zaś przęśle znaiduie się tylko
bali dwa i żłob długości blisko przez całą komorę, tudzież
zapora do szóstey komórki są drzwi stare, u dołu wyszczerbione na
biegunach drewnianych z zaporą, w którey pułapu niemasz i w iedney
ścianie pięć a drugiey ścianie trzy baliki znayduią się,
siódma komodka do którey drzwi stare złe, u dołu wyszczerbione na
biegunach z zaporą, na którey komórce pułapu niemasz, przęsło
ściany iedney iest zruynowane z pięciu balików składa się,
znayduie się korytko małe, do ósmey komórki są drzwi na
biegunach z zaporą na którey pułapu niemasz, znaiduie się w tey
koryto dla trzody i drzwiczki małe złe zupełnie do karmnika
zruynowanego. Te chlewy są nienaygorsze tylko w dachu poprawy
potrzebuią.
Owczarnia
z drzewa rzniętego wybudowana, która z końca iednego od wschodu w
trzy przęsła długości około łokci dziesięciu, dranicami od
dołu i w kalunce pobita z dwoma wystawami w końcach, w którey
iedney wystawie od dworu dwóch słupów brakuie i przyciesi, pod tą
wystawą są wrota podwóyne na biegunach do zamykania zewnątrz na
drąg kołkami bez wszelkiego żelaza zamykaiące się i podobnież
takowe wrota drugie od zachodu na biegunach złe powyłupowane
zamykaiące się na drąg i kołek w tey owczarni z boku od południa
są drzwi na biegunach drewnianych szkoblami dwiema i wrzecądzem
żelaznemi, tudzież z zaporą drewnianą, przy tych drzwiach są
półdrzwiczki drabinkowate na biegunach do zamykania na kołek, idąc
daley na wschód są drugie drzwi na biegunach stare zepsute do
zamykania na zaporę nad owczarnią iest pułap z tarcic iedenastu,
daley chróst i żerdzi ułożone, za tą owczarnią iest obora
z bali rzniętych we węgły wybudowana, obora ta rozdzielona iest
na trzy przegrody, z którey do pierwszey są wrota podwóyne na
biegunach do zamykania na drąg, wrota takowe są połupane i
reperacyi potrzebuiące. W oborze tey są dwa żłoby duże, drabina
iedna, a druga zła, mała, i drabinka do wchodzenia na pułap, w
którey iest częścią z tarcic i żerdzi rzadko ułożoney, do
drugiey przegrody średniey są drzwi na biegunach do zasuwania na
zaporę, pułap w niey iest taki iak w pierwszey, drabiny dwie i
żłobów trzy, do trzeciey przegrody są wrota podwóyne na
biegunach do zamykania na drąg, pułap tak iak w innych, żłobów
dwa i dwie drabiny, ta obora wraz z owczarnią reperacyi potrzebuie,
gdyż tak pod owczarnią iako i oborą w rogach od pola pogniły
przyciesi i deski w szczycie trzy odpadły, za tą oborą stoi
stodoła o dwóch klepiskach z drzewa postawiona w słupy pod
dachem słomą pokrytym reperacyi potrzebuiącym. Do tey stodoły są
czworo wrót podwóynych zupełnie zdezelowanych, każde wrota
zamykaiące na prągło od podwórza z wrzecądzem i szkoblem
żelaznemi, a na tyle na mieczyki i kołki od podwórza zaś są
wrzecądze i szkoble żelazne, kłódki, w blągach zaś iest po trzy
bale na obudwóch klepiskach, ściany u tey stodoły są w różnych
mieyscach spaczone, sochy w środku stodoły tey zastrzałami
popodpierane, ta stodoła zupełnie reperacyi potrzebuie. Stodoła
druga z drzewa ciosanego w węgły wybudowana pod dachem słomą
pokrytym znaczney reperacyi potrzebuiąca, do którey wrota podwóyne
na biegunach drewnianych, od podwórza szkoblem z kuną i szkoblem, a
od pola na mieczyk i kołek zamykaiące się, ta stodoła wczesney
reperacyi potrzebuie, gdyż iuż w narożniku iednym ściana wypadła
od pola i przyciesi są zupełnie zgniłe . Stodoła trzecia z
bali rzniętych w węgły wybudowana, która tak w dachu iako i
zupełnym przestawieniu znaczney reperacyi czyli raczey nowego
przestawienia potrzebuie. Wrota u niey od podwórza zamykaią się na
wrzecądz i szkobel, a od pola na mieczyk i kołek. Spichrz z
drzewa rzniętego w węgły postawiony słomą pokryty znaczney
reperacyi potrzebuiący , do spichrza tego iest wrót dużych dwoie,
każde na zawiasach i chakach czterech od frątu wrzecądz z
zasuwaczką i dwiema mocnemi szkoblami, od tyłu zaś wrota na drąg
z dwiema kunami, zapieraiące się, w środku spichrza iest
przedsionek obszerny, w którym pułap i podłoga z tarcic dosyć
dobre, po prawey ręce od wchodu są drzwi na zawiasach i chakach
dwóch z wrzecądzem i szkoblemi dwiema, tudziez z zamkiem i kluczem.
Wszedłszy za te drzwi iest chowanie na zboże z pułapem i podłogą
iuż znacznie przez szczury i powygniwałą, okienko wykrącane.
Wyszedłszy z tego schowania iest drugie, do którego wszedłszy iest
przegroda iedna o balu iednym przez szczury podłoga w połowie
większey popsuta, reperacyi konieczney potrzebuiąca. Pułap z
tarcic i okienek natyle dwa do wykrącania danych. Drzwi do schowania
takowego na zawiasach z wrzecądzem i szkoblem, na frącie tego
spichrza iest wystawa, z pod którey są schody na górę, drzwi na
zawiasach i chakach żelaznych z wrzecądzem i szkoblem, pod tą
wystawą przyciesi zupełnie pogniły i słupy trzy w ziemię wlazły,
przez co zachodzi obawa nachylenia spichrza, na około dziedzińca
są płoty ogrodzone w małey części tylko prząsłami dwudziestu
ieden żerdzi i tyczek a w kazdym przęśle po cztery i pięc żerdzi,
a reszta płotów danych choynianych, w pośrodku dziedzieńca tego
znayduie się studnia z żurawiem, wiadrem żelaznemi obręczami
okutym iuż zdezelowanym także z tyle browaru dawnego od pola iest
studnia obcębrowana bez żurawia i wiadra niemniey sochy.
Po
ukończeniu opisu zabudowań dworskich przystąpił niżey podpisany
pisarz aktowy do opisu pól dworskich i pustych.
Pole
ozmine pańskie ponieważ to w zupełności iest obsiane, a zatem
niewymierza się na laski, pole zaś jarzynne to wymierzone zostało
na laski.
na
folwarku
|
pszenica
oziminna
|
Szerokość
|
Długość
|
||
laski
|
łokci
|
laski
|
łokci
|
||
Pszenicy
za brodem na drugim staiu zagonów sto pięć
|
51
|
28
|
|||
Ditto
zasianey od drogi Popręzkiey za rowem i drogą do Goszczanowa
idącą
|
9
|
29
|
|||
summa
pszenicy ozimey
|
60
|
57
|
|||
Po
zbiegłych włościanach żyta obsianego po Walku Olaszczyku żyta
przez 3 staia, po tymże lnu do drogi, nad łąkami lasek pięć
łokci cztery
|
3
|
74
|
|||
Na roli
Sobkowizna zwaney żyta przez stay troie do Goszczanowskiey drogi
|
3
|
71
|
|||
Na roli
Wożnowizna i Kużelizna żyta od drogi Popręzkiey aż do drogi
Poradzewwskiey przez 4 staia
|
4
|
90
|
|||
Na
ogrodzie Szczepanowizna
|
6
|
10
|
|||
Na
ogrodzie Woznowizna
|
3
|
10
|
|||
Na pustey
roli Woznowizna i Kuzelowizna przez stay 3 1/2 nad drogą Popręzką
|
12
|
98
|
|||
Na pustey
roli Szczepanowizna nazwaney przez 2 stay składów 2, nad drogą
Popręzką składów żyta 2
|
1
|
70
|
|||
Na roli
po Frącku Wawrzyniaku od granicy Goszczanowskiey żyta
|
2
|
94
|
|||
Od granic
Goszczanowskich 2 stay na Olszowiznie żyta
|
6
|
24
|
|||
Za
Wiatrakiem nad drogą po Olasiaku przez 2 staia żyta
|
4
|
40
|
|||
1
|
4
|
76
|
|||
Na pustey
roli po Olaszczaku nad drogą Popręzką żyta
|
1
|
2
|
25
|
2
|
|
Na pustey
roli w oziminie na Wożnowiznie żyta
|
2
|
25
|
3
|
||
Na pustey
po Szczepaniaku przez 2 staia żyta
|
3
|
3
|
72
|
||
Po Frącku
Wawrzyniaku od granic Goszczanowskich żyta przez 2 staia
|
1
|
64
|
|||
summa
ogólna żyta na pustych
|
53
|
1
|
1.08.1943
|
||
Na
folwarku pańskim jarzyna
|
Na
folwarku pańskim jęczmienia średniego urodzaiu
|
37
|
4
|
31
|
|
w tymże
folwarku rzepaku zagonów 6 i Przysiewki mają w tym folwarku
fornal Antoni, owczarz, ratay, Andrzey, poganiacz, komornica 4
szerokości lasek 9 1/2
|
2
|
2
|
|||
lnu
pańskiego
|
2
|
||||
Na drugim
staiu tegoż folwarku grochu
|
39
|
35
|
|||
Ditto na
tymże owsa
|
12
|
ditto
|
|||
Na
trzecim staiu folwarku pańskiego owsa lichego przez trzy części
wiką zarośniętego, a na końcu klinem dziewięć lasek
|
48
|
29
|
|||
Na
czwartym staiu owsa lichego
|
65
|
26
|
2
|
||
Jarki
średniego w połowie od dołu wymoknięty
|
19
|
ditto
|
|||
Na piątym
staiu za rowem owsa średniego urodzaiu
|
68
|
36
|
6
|
||
Ditto
grochu na tymże staiu
|
17
|
ditto
|
|||
Na
szóstym staiu owsa
|
72
|
30
|
|||
Na
przydziałku od Łużyska owsa średniego
|
23
|
3
|
13
|
6
|
|
Prosa na
kapuścisku od Łąki lichego zagonów 12
|
|||||
Między
Łakami od Granic Goszcznowskich owsa średniego urodzaiu
|
37
|
5
|
15
|
4
|
|
Na drugim
staiu od Łąki ku Goszczanowu owsa
|
20
|
30
|
7
|
||
Jęczmienia
w tymże mieyscu po lewey stronie drogi do Goszczanowa średniego
urodzaiu
|
18
|
12
|
|||
Na roli
pańskiey summa ogułu jęczmienia i owsa
|
400
|
6
|
260
|
1
|
|
Role
puste włościan
|
|||||
Od
Łużyska po Frącku Wawrzyniaku owsa średniego urodzaiu
|
3
|
3
|
21
|
||
Od
Łużyska w drugim staiu potym owsa
|
3
|
3
|
27
|
5
|
|
Po
Szczepaniaku owsa
|
1
|
6
|
22
|
5
|
|
Ditto po
tymże owsa na drugim staiu pod wsią
Od wsi
spasionego owsa na tym dziale lasek dziesięć nadłuż
|
2
|
2
|
19
|
||
Na
sobkowiźnie jarki
|
12
|
42
|
|||
Na tymże
dzieliku owsa
|
8
|
13
|
|||
N
Olkowiznie Wozniakowiznie i Walkowiznie zasianego grochu średniego
urodzaiu
|
12
|
29
|
|||
Na teyże
roli Olkowiznie Wozniakowiznie i Walkowiznie owsa
|
12
|
19
|
|||
Po Walku
Olczaku na pierwszym staiu pod drogą przy Gliniankach zasianego
owsa
|
3
|
18
|
|||
Ditto po
tymże grochu średniego urodzaiu
|
1
|
4
|
27
|
||
2
|
27
|
||||
Ditto na
tegoż roli owsa
|
2
|
27
|
|||
Na
Sobkowiznie i Kużelowiznie przez stay czworo owsa lichego
zupełnie
|
5
|
142
|
|||
Od
granicy Goszczanowskiey do drogi Popręzkiey przez stay 2
jęczmienia po Frącku
|
1
|
40
|
|||
W tym
mieyscu nadmienia się iż co do jarzynnego pola dworskiego od
granic Staianowskich odłogu wymierzonego zostało się lasek 37
na szerz na dłuż zaś tego niemierzyło się przez pięcioro
stay, gdy w iednych trzyma miarę a w drugich kliniato z ukośca
zchodzi
|
|||||
summa
ogułu zasianey jarzyny na pustych rolach
|
69
|
2
|
473
|
7
|
|
w
folwarku ku pańskim nie dooranego ugoru
|
|||||
Po
zapłociu nad stodołami na staiu pierwszym
|
23
|
31
|
|||
Ditto na
zapłociu na staiu od dworu
|
39
|
24
|
|||
Na tymże
|
77
|
75
|
|||
Przy
drodze ku Krakowu czyli raczey ku Gawłowicom
|
8
|
24
|
|||
summa
niedooranego ugoru pańskiego
|
146
|
154
|
|||
Ugoru na
pustych rolach nie podoranego na łączce zwaney Dzialik nad drogą
Popręzką pastwiska zdartego a nieodróconego po zimie
|
8
|
7
|
|||
Od granic
Goszczonowskich na Olszakowiznie przyłogu w oziminie
|
6
|
34
|
|||
Po tymże
drugi przyłog
|
3
|
20
|
|||
Ditto
potymże trzeciego przyłogu
|
4
|
3
|
20
|
||
Po
Szczepaniaku przyłogu przez stay dwoie od Popręzkiey drogi
|
1
|
40
|
|||
Za
wiatrakiem przyłogu na Sobkowiznie przez stai dwoie
|
3
|
6
|
50
|
||
Na
Olszakowiznie przy wiatraku przez stay trzy
|
3
|
50
|
|||
Po Woźnym
przyłogu za Waitrakiem przez stay trzy
|
3
|
50
|
|||
Po
Wawrzyniaku Frącku
|
9
|
70
|
|||
Dzialik
po Olaszczaku
|
2
|
2
|
19
|
||
w
pierwszym staiu po tymże od drogi idącey do Goszczonowa po
prawey ręce na drugim stayu
|
2
|
2
|
29
|
||
Na 3
staiu do rowu
|
2
|
26
|
|||
W
Dzialiku 2gim po Olaszczyku
|
3
|
2
|
25
|
5
|
|
Ditto pod
Goszczonowem po tymże
|
8
|
5
|
22
|
||
Na
Wozniakowiznie na pierwszym staiu od drogi Popręzkiey
|
3
|
5
|
25
|
7
|
|
na drugim
od drogi Popręzkiey
|
3
|
3
|
28
|
||
na
trzecim staiu od drogi Popręzkiey
|
3
|
3
|
23
|
||
Na
Dzialiku 2gim po Olaszczyku
|
1
|
3
|
76
|
||
Po Frącku
Wawrzyniaku niedosiane
|
2
|
58
|
|||
Po
Olaszczyku ku pustey Roli przez 2 staia
|
1
|
3
|
48
|
||
Przez
staie iedno na Wozniakowiznie od drogi Popręzkiey do Skarzyńskiey
na 1m i 2gim staiu
|
4
|
3
|
53
|
5
|
|
Na
Olszakowiznie od drogi Staianowskiey na 3m staiu
|
2
|
||||
Od drogi
Popręzkiey na Sobkowiznie
|
2
|
1
|
19
|
||
Od teyże
drogi do granic Poniatowskich przez stay 4ro na Sobaniowiznie
|
2
|
4
|
142
|
||
Na
Kużelowiznie od granic Poniatowskich
|
8
|
30
|
|||
Na drugim
staiu i na trzecim
|
2
|
50
|
|||
Na
Szczepanowiznie od granic Poniatowskich aż do drogi Popręzkiey
przez 3 staie
|
4
|
3
|
100
|
||
Na
Wozniakowiznie od granic tychże przez stay troie
|
2
|
100
|
|||
Na
Sobkowiznie od tychże granic przez stay troie
|
2
|
100
|
|||
Na
Olszakowiznie przez stay 3 od granic tychże
|
2
|
100
|
|||
Po
Olaszczyku od granicy Poniatowskiey
|
3
|
2
|
6
|
||
Po tymże
Olaszczyku od granicy Goszczonowskiey
|
2
|
94
|
|||
Po tymże
przez dwoie stay od granicy teyże
|
2
|
94
|
|||
Po Bartku
Łużek
|
4
|
4
|
31
|
4
|
|
W tymże
dziale na 2 staiu
|
4
|
6
|
39
|
||
Po Frącku
Wawrzyniaku przez stay 2
|
4
|
7
|
36
|
2
|
|
Po
Szczepaniaku u Smuga
|
8
|
18
|
|||
Po
Olaszczyku u Smuga w ugorze
|
2
|
67
|
|||
Po Woźnym
przyłogu u Smuga
|
2
|
67
|
|||
Po tymże
Woznym w Grzesznach
|
3
|
67
|
|||
W
grzesznach po Olszaku
|
3
|
67
|
|||
W
grzesznach po Frącku
|
4
|
35
|
|||
W
grzesznach po Olczyku
|
3
|
50
|
|||
Po Frącku
Wawrzyniaku ku naściegnach
|
2
|
50
|
|||
Po
Olaszczyku na ściegnach
|
7
|
4
|
30
|
||
Ditto po
tymże
|
3
|
4
|
30
|
||
Po
Szczepaniaku od wsi do Boru stay siedm
|
2
|
210
|
|||
Po tymże
Szczepaniaku
|
3
|
18
|
|||
Po tymże
ditto ku Borowi przez 4 staia
|
2
|
100
|
|||
Na
Olszakowiznie i Frąckowiznie przez stay 7 od wsi do Boru
|
4
|
420
|
|||
Na
Kużelowiznie przez stay 7
|
2
|
210
|
|||
Na
Sobkowiznie i Woznowiznie przez 7 stay
|
8
|
420
|
|||
Na
Olszakowiznie w Ugorze przez 5 stay
|
2
|
98
|
|||
Po Walku
Olaszczyku za Gaiem
|
8
|
30
|
|||
Za Dworem
po Szczepaniaku przez 3 staia
|
5
|
84
|
4
|
||
Na
Kużelowiznie i Olaszczakowiznie za Dworem
|
3
|
2
|
84
|
||
Na
Sobaniowiznie przez 4 staia
|
6
|
100
|
|||
Na
Wozniakowiznie przez 4 staia
|
6
|
100
|
|||
Po Walku
Olaszczyku staie
|
4
|
30
|
|||
Na
wielkim Ogrodzie roli zasianey przez teraznieyszego Wielmożnego
Possessora Osińskiego
|
21
|
4
|
24
|
||
Talarki
na Dziale pańskim pod Gaiem w Ugorze zasianey przez byłego
Wielmożnego Possessora
|
13
|
29
|
|||
W tymże
Ugorze przysadzonych maią kartofli zagonów 33
|
|||||
kapusty
zagonów 10
|
|||||
U Dębu w
łąkach kartofli lichych lasek 14 szerokości długości 7
|
|||||
Na
Pasterniku kartofli szerokości lasek 10 lichych
Trawa w
tym Pasterniku zupełnie wysieczona
|
|||||
Za
Owczarnią konopi zagonów 5 szerokości laska 1/2
|
|||||
Za
Owczarnią kartofli szerokości lasek 9 wdłuż 8 średniego
urodzaiu
|
|||||
Za
Kurnikami Ogroda zasianego różnym warzywem przez byłą
Possessorkę wszerz lasek 8
|
|||||
Od płota
Łąki wypasioney wdłuż lasek 19 ciągnącey się aż za Kuźnią
|
Po
ukończonym opisie stanu dóbr i ugoru przystąpił niżey podpisany
pisarz do opisu zabudowań wieyskich i ich powinności, danin.
Kuźnia
ta stoi przy drodze z cegły kamieni wystawiona, w którey dwóch
mieyscach ściana się obaliła pod dachem z dranic, w środku iest
komin kowalski, drzwi troie, lecz drzwi do teyże w dworze z zamkiem
i zawiasami, która nie iest ieszcze dokończona.
Karczma
przy drodze do Goszczanowa idącey z drzewa kostkowego postawiona pod
snopkami, które na teyże pogniły, i tylko iest dach niezupełnie
poprawiony, do którey karczmy sa drzwi z tarcic, z których iedna
iest u spodu wyłamana na biegunach bez wszelkiego zamykania, po
prawey ręce wchodząc są drzwi do izby szynkowney na biegunach z
chaczykiem i dwoma szkoblami, w izbie tey podłogi niemasz, pułap z
dylów starych, iuż mocno przez zaciekanie dachu nadgniły, piec z
cegły, wcale nic potym, okien dwa, z kawałków szyb małych bez
okucia wszelkiego i zawias, komin lepiony gliną, i nad dachem
wyprowadzony, z izby tey szynkowney są drzwi do komory na biegunach
z wrzecądzem i szkoblami, które teraźnieyszy Mendel Szayniak
arendarz za swe własne uważane mieć chce, bo wszystko żelastwo,
gdyż żadnego niezastał, w tey komorze niemasz i pułapu z dylów,
zupełnie zruinowana, okienko małe bez szyb. Drzwi do izby
wyszedłszy do sieni gdzie teraz arendarz gorzałkę*** na biegunach
bez żelaztwa wszelkiego. W tey izbie podłogi niemasz, pułap
zgniły, okien dwa z szyb małych kawałków powytłukanych w
połowie, na środku ku ścianie stoi garniec murowany do palenia
gorzałki trzymaiący. Beczek dwie, statki są w kontrakcie arendarza
opisane, przetoki nieumieszczaią się z izby tey drzwi są na
biegunach bez okucia do komory, w którey podłogi niemasz, pułap
zgniły zupełnie. Ztąd są drzwi na dwór na biegunach bez
wszelkiego okucia przy tey komorze stoi staynia postawiona z drzewa
starego, poszyta snopkami, do niey są dwoie wrót na biegunach,
staynia ta iest dobra, a karczma reperacyi potrzebuie. W tyle karczmy
iest studnia z sochą i żurawiem do wyciągania wody.
Pułrolnicy:
Wawrzyn Łuczka, przedtym a teraz Franciszek Łużny ma chałupę
złą, potrzebuiącą dużey reperacyi, gdyż się ta chałupa obali,
żelaztwa w całey chałupie nie ma, stodołę ma dobrą, oborę
dobrą, ma parę wołów pańskich, parę koni, świnię, krowę,
wóz, płużne żelaztwa, radlicę, kosę trawną, kosę od sieczki,
sierp, kurę, robi dni sześć ręczno przez rok, a w żniwa przez
cztery niedziele po dni ośm, orze za dzień lasek ośmiowych cztery,
a ieżeli na dni dwa w iednym dniu orze lasek siedm, darmochy takowe
odbywa, do sadzenia kapusty, siekania, obierania, palenia, lnu
moczenia, obiiania, owiec płukania i strzyżenia, stróży
strzeżenia za koleią dwóch milowe drogi odbywa, a co nad dwie mili
za dzień mu się potrąca, trzody za koleią paszenia darmo chodzi,
czynszyku daie kapłonów dwa, jay mendeli dwa sztukę iednę,
kądzieli oprząda i obrabia, do tarcia lnu dni dwa darmo chodzi, a
co nad dwa dni, co mu sie za dzień potrąca, zboże wywozi do
Błaszków bez dnia, a do Kalisza, za dzień, do Ostrawa Niemieckiego
za dni dwa, przeorze lasek ośm w szerz, posługi rządowe wszelkie
bezednia i podwody odbywa także.
Paweł
Madziarek pułrolnik drugi ma chałupę dobrą dosyć, lecz komin
nachylony, balki i słupy zupełnie zbutwiałe i grożace w krótkim
czasie obaleniem, gdyż tylko na podporze wstrzymuie się, stodołę
ma złą, do którey ośmiu słupów potrzeba, obora zupełnie
zdezelowana, gdyż grozi zabiciem bydła. Ma te inwentarze same i
porządki gospodarskie co i pierwszy i te same powinności odrabia i
daniny daie co i pierwszy.
Maciey
Sobaniak, pułrolnik ma chałupę nienaygorszą, ściany są
dosyć dobre, lecz komina potrzeba koniecznie nowego, gdyż drzewo w
teraznieyszym kominie iuż spruchniałe i kozłów potrzeba trzech na
chałupie. Obora zupełnie zła i reperacyi niewarta, ma te same
inwentarze co i pierwszy i gospodarskie porządki, te same powinności
odbywa i daniny co i pierwszy.
Jakub
Przybył, pułrolnik ma chałupę zupełnie złą i reperunku
niewartą, tylko trzeba nowey. Stodołę nienaygorszą, oborkę
zupełnie złą i reperacyi potrzebuiącą, ma te same inwentarze co
i pierwszy pułrolnik pańskie i porządki, i te same powinności
odbywa i daniny daie co i pierwszy.
Zagrodnicy
Stach
Ratayczyk ma chałupę dobrą z drzewa kostkowego pod snopkami,
lecz na tey zły chałupie, do izby i komory drzwi na biegunach z
iednym chaczykiem, reszta zamknięcia iest drewniane. Stodoła
zupełnie zdezelowana, na którey prócz dachu potrzeba słupów
ośmiu, gdyż się wkrótce obali, iako też kozłów dwóch i
soszki, a nawet ściany są w żerdzi rzadko ułożone i rozwalaiące
się. Obora stara, dobra dosyć, żelaztwa zaś, które się przy
stodole znayduią i innych budynkach, oświadcza Stach Ratayczyk.
Kazimierz
Szymana drugi chałupę ma dobrą z drzewa rzniętego, dach na
tey dobry, do sieni, izby i komory są drzwi na biegunach bez
żelaztwa, okno potłuczone prócz dwunastu szybek. Stodoła z
różnego drzewa kawałków, na którey dach dosyć dobry, lecz słupy
pogniłe, których potrzeba siedmiu, gdyż się stodoła obali, na
koniec dodaie się, iż w komorze brakuie posowy i dlatego gospodarz
ten nie ma żadnego schowania.
Mateusz
Pindera ma chałupę dosyc dobrą, stodołę złą, oborki niema.
Czwarty plac pusty Woznowizna rozebrany budynek i z tego postawiona
żydowi staienka. Piąty Marcinowizna czyli Kozankowizna pusty Plac.
Grzegorz
Matczak ma chałupę dosyć dobrą, wszystkie drzwi na biegunach
zwyczaynych, obora stoi przy chałupie nienaygorsza. Stodoła także
tym czasem iest w średnim stanie, tylko reperacyi potrzebuie, ściany
iedney od tyłu i potrzeba pod całą chałupę przyciesi i ściany
poprzeczney, która iest mocno zbutwiała.
Grzegorz
Tomczak, chałupa zła zupełnie trzeba inną postawić. Stodoła
dosyć dobra. Do oborki trzeba czterech słupów. Na placu, gdzie
Walenty Olaszek mieszkał, żadnego gospodarza niemasz. Chałupa,
oborka i niemniey stodołka sa nienaygorsze.
Woyciech
Kubiak, a teraz na placu tym Dolota, chałupę ma złą reperacyi
potrzebuiąca. Stodołę zupełnie złą, drągami kilkunastu
podpartą. Oborę potrzebuiącą reperacyi w przyciesiach.
Stanczakowizna plac pusty, chałupa zupełnie zdezelowana, na przeciw
tey stodołke moskale rozebrali i spalili.
Maciey
Bartczak, zbiegły a teraz zamieszkała Walaszczykowa
chałupa iest nienaygorsza, lecz posowa w izbie nie potym z żerdzi
rzadko ułozona. Stodoły niema, obora owczarza dobra.
Plac
pusty na którym siedzi Maciey Krawczyk chałupa nienaygorsza,
lecz oborka i stodoła zupełnie zdezelowane.
Kazimierz
Komornik, buda stara mała, spustoszała i obora podobnież,
stodoła zaczęta lecz niedokończona.
Kasper
Przybył ma chałupę nienaygorszą, komory żadney niemasz,
oborkę ma lichą i małą, staienkę i chlewik mały.
Szymon
Tomczak, chałupa mała bez komory, nienaygorsza, stodoła
pochylona i oborka zdezelowana.
Paweł
Łużny, chałupa stara i komin nic potym, drzwi nic potym, obora
wali się i stodoła.
Zagrodnicy
ci powyżsi maią pańskiego bydła parę wołów, krowe, świnię,
wóz, pług, radlicę, kose trawną, sierp, siekierę, robią dni
trzy w tydzień przez cały rok, a w żniwa tłuk cztery darmochy
odbywaią, takowe do sadz wycierania, trzody paszenia, stróży
strzeżenia, owiec strzyżenia i płukania, do kapusty sadzenia,
obierania, siekania wieczorem, z listem o mil dwie darmo chodzą, do
lnu moczenia, czynszyku w połowie daią tak iak pułrolnicy, sztukę
kądzieli oprządaią i obrabiaią, do tarcia lnu tak i iak
pułrolnicy darmo chodzą.
Co
do komorników wsi tey nadmienia się, iż [z] kopizny biorą żyta
po mendeli sześć , jarzyny po składów dwa i robią po dni trzy w
tydzień, komornice zaś biorą po kopie żyta i po składzie
jarzyny, iako to tatarki grochu jęczmienia robią dwa dni w tydzień
i cztery tłuki w żniwa, i podsiewania wszelkiego zboża darmo
chodzą. Tu się nadmienia, iż pułrolnicy niemaią łąk nadanych
sobie tudzież i zagrodnicy, tylko tym podług informacyi Wo
Dziedzica pułrolnikowi odmierza się cztery laski środka na
szerokość , a zagrodnikowi po dwie laski.
Chałupa
w którey mieszka Tomasz Rutkowski, młynarz ma chałupę
nienaygorszą, tylko podwleczenia przyciesi potrzebuiącą i
reperacyi w dachu, stodołkę zupełnie złą, w którey w połowie
ściany zupełnie zgniłe a w połowie ścian niemasz. Chlewa żadnego
niemasz. Wiatrak zdezelowany, kamienie tak wierzchowy iako i spodni
na trzy części przęknięte, na wierzchowym obręcz żelazna, a na
spodnim drewniana mącznica pod wiatrakiem zupełnie peknięta.
Wiatrak ten wielkiey reperacyi potrzebuie. Porządków pańskim na
tym wiatraku niema. Czynszu daie z tego wiatraka czerwonych złotych
iedenaście, ma rolę zagrodniczą z łączką nadaną sobie i mlewo
darmo mele do dworu bez miarki. Inwentarz zaś gruntowy dziedzicowski
zostawiony byłemu Possessorowi ten nie taxuie się i zostawia się
dalszey dyspozycyi tak wielmożnego dziedzica iako i teraznieyszego
wielmożnego Possessora.
*
Lamperye z tarcic szaro pomalowane
**
na których mieysce były dane drzwiczki żelazne, lecz teraz przez
byłego possessora iż jego były właściwe wycięte zostały
***
pali