1902 r.
Źródło inwentarza:
Księga Hipoteczna dóbr ziemskich Bukowiec (Archiwum Państwowe w Łodzi, oddział w Sieradzu)
Tekst z oryginalnego inwentarza przepisał Piotr Tameczka.
Działo się w dobrach Bukowiec w
Okręgu i Powiecie Sieradzkim Gubernii Kaliskiej w zamieszkaniu
Teobalda Zakrzewskiego dnia 23 września / 5 października 1874 roku.
Na żądanie Sukcessorów po
Ferdynandzie Hałaczkiewiczu pozostałych a mianowicie Agnieszki
Hałaczkiewicz wdowy jako Opiekunki nieletniej swej córki Leontyny,
Wandy, Barbary trzech imion niegdy z swym mężem Ferdynandem
Hałaczkiewiczem spłodzonej, z własnych funduszów utrzymującej
się w Mieście Kaliszu, oraz Seweryny, Leokadyi-Eufemii, Wandy
czterech imion z Hałaczkiewiczów po Marcinie Szulc pozostałej
wdowy z własnych funduszów utrzymującej się w Mieście Warszawie
zamieszkałych, a zamieszkanie prawne co do tego interesu u Patrona
Trybunału Franciszka Marzyńskiego w mieście Kaliszu mieszkającego,
który w popieraniu sprzedaży dóbr Bukowiec w Okręgu i Powiecie
Sieradzkim położonych stawać będzie, u tegoż dla siebie obrane
mających.
Komornik przy Trybunale Cywilnym w
Kaliszu przez Kommissyą Rządową
[w mieście Kaliszu mieszkający]
Sprawiedliwości w dniu 13/25 kwietnia 1838 roku na ten Urząd
nominowany, a do niniejszej czynności szczególną plenipotencją
prywatnie pod dniem 18/30 września roku bieżącego upoważniony.
w Imieniu Najjaśniejszego
Alexandra IIgo
Cesarza Wszech Rossyi Króla Polskiego
etc. etc. etc.
Na mocy następujących tytułów:
1o Aktu urzędowego przed Janem
Niwińskim Rejentem Kancellaryi Ziemiańskiej w Kaliszu w dniu 13/25
czerwca 1858 roku zeznanego.
2o Dwóch protokułów
licytacyjnych klassyfikacyjnych przed delegowanym Sędzią Trybunału
Franciszkiem Sulimierskim w dniach 2/14 września i 25 listopada/7
grudnia 1867 roku sporządzonych.
3o Wyroku czyli decyzyi przez
tegoż delegowanego Sędziego Franciszka Sulimierskiego
potwierdzającą klassyfikację dóbr Bukowiec pod dniem 1/13 maja
1868 roku zapadłej.
4o Wykazu hipotecznego dóbr
Ziemskich Bukowiec przez Pisarza Kancellaryi Ziemiańskiej w Kaliszu
J. Koryckiego w dniu 7/19 sierpnia 1874 r. wydanego.
5. Wypisu Urzędowego Uchwały Rady
Familijnej w Sądzie Pokoju w Kaliszu w dniu 13/25 czerwca 1874 roku,
sporządzonej, tych tytułów już doręczonych.
Doprowadzając do skutku powołane
tytuły, jak zarównież pierwsza kopia Teobaldowi Zakrzewskiemu
właścicielowi dóbr Bukowca debentowi, a druga kopia Wójtowi Gminy
Brzeźno Szymonowi Myśliwiec do którego dobra Bukowiec należą pod
jedną datą 22 sierpnia / 3 września r. b. doręczone wezwania
przybył Komornik na miejsce w akcie powołane, wraz z świadkami
Obywatelami kraju żadnemu wyłączeniu nieuległemi jako to Janem
Pranowskim w Mieście Kaliszu i Łukaszem Sobczak rolnikiem ze wsi
Rypinku pod Kaliszem mieszkającemi, gdzie wezwał poraz drugi i
ostatni Teobalda Zakrzewskiego właściciela dóbr Bukowca, ażeby na
mocy powołanych tytułów dla Sukcessorów po Ferdynandzie
Hałaczkiewiczu pozostałych jako to: Leontyny, Wandy, Barbary trzech
imion Hałaczkiewicz nieletniej, czyli jej głównej Opiekunki i
matki Agnieszki Hałaczkiewicz, oraz dla Seweryny Leokadyi Eufemii
Wandy czterech imion z Hałaczkiewiczów po Marcinie Szulc pozostałej
wdowy summę rs. 1500 w listach zastawnych białych Królestwa
Polskiego z właściwemi kuponami, w akcie powyżej z daty powołanym
zastrzeżono iż przy wypłacie żądanej należności kwit listów
zastawnych ustanowiony został w ten sposób że za rs. 15 listami
zastawnemi po rs. 14 kop. 8 w gotowiźnie , a jeżeliby kwit w czasie
wypłaty był niższym od powyżej powołanego, to w takim razie
brakującą ilość zobowiązany jest Teobald Zakrzewski exekwowany,
dopłacić, a jeżeliby był wyższy to przewyżka ta będzie
korzyścią extrahentów dziś żądanej należności z procentem 5%
jaki się okaże być przynależnym, tudzież za wyjęcie tytułów
rs. 13 kop. 73 1/2 na ręce moje Komornika zapłacił, gdyż w razie
przeciwnym do zajęcia dóbr Bukowca z wszelkiemi przyległościami
i przynależytościami na sprzedaż publiczną przystąpie.
Przy zastrzeżeniu kosztów tej
exekucyi.
Na skutek tego wezwania obecny Teobald
Zakrzewski debent oświadczył, iż należność żądaną, o jaką
Komornik kroki przedsięwziął, dziś takowej płacić nie jest w
stanie, gdyż gotowych pieniędzy nie posiada, lecz podał się o
pożyczkę Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Kaliszu o wyjednanie
takowej, która najdalej w dniu 1 stycznia 1875 roku udzieloną mu
zostanie i z tej należność żądaną spłaci Sukcessorom po
Ferdynandzie Hałaczkiewiczu pozostałych.
Działający Komornik mając sobie
odmówioną zapłatę, zaś na deklaracyi poprzestać nie jest w
możności, i dla tego do zajęcia dóbr Bukowca z wszelkiemi
przyległościami i przynależytościami na sprzedaż publiczną
przystępuje i tak zajmuje.
Dobra Ziemskie Bukowiec.
Składające się z wsi i folwarku
tegoż nazwiska, z przyległościami Bugaj w którym włościanie
uwłaszczeni zamieszkują, i młyna wodnego z wszelkiemi
zabudowaniami dworskiemi, czynszami, propinacją, rybołóstwem,
polowaniem, inwentarzem żywym i martwym do gruntu przywiązanym,
rolami obsianemi i obsiać się mającemi, łąkami, pastwiskami,
stawami, borem, zagajnikami, zgoła z tem wszystkiem co całość
tych dóbr stanowi i stanowić może, bez najmniejszego z takowych
wyłączenia, graniczą na wschód słońca z dobrami Kliczkowem
małym i Kliczkowem wielkim, na południe z dobrami Chajewem, na
zachód słońca z dobrami Bronszewicami, na północ z dobrami
Jasionna, odległe od Miast najbliższych, od Miasta Okręgowego i
Powiatowego Sieradza wiorst 16, od Miasta Błaszków wiorst 13, od
dawniej Miasta a nateraz osady Złoczewa wiorst 18 położone w
Okręgu i Powiecie Sieradzkim Gubernii Kaliskiej, należą do Parafii
Kliczkowa małego i Wójta Gminy Brzeźno, dobra zajmowane pozostają
w posiadaniu Teobalda Zakrzewskiego debenta.
Na skutek Ukazu Najjaśniejszego
Cesarza Wszech Rossyi Króla Polskiego pod dniem 19 lutego / 2 marca
1864 roku wydanego, wszyscy włościanie w dobrach zajmowanych
osiadli, od wszelkich obowiązków dla dworu raz na zawsze są wolni,
grunta, łąki, pastwiska i wszelkie zabudowania włościańskie z
gruntami, pastwiskami i łąkami dworskiemi są odgraniczone kopcami.
Opis zabudowań folwarku Bukowiec.
1o Dwór na podmurowaniu, pod
którym są piwnice, o 1 kominie, 2 sieniach, 5 pokojach, 1
garderobki, jednej kuchni, w tym mieszka Teobald Zakrzewski debent, z
drzewa budowany, szkudłami kryty.
2o Przystawka od tyłu dawna, w
ryglówkę budowana, szkudłami kryta.
3o Ogród dziki, owocowy i
warzywny za dworem, w którym drzew dzikich około 3000 i krzewów
400, zasadzono rodzajnych, gruszek, śliwek i jabłoni około 80,
krzewów, agrestu i świętojanek 20.
Ogród ten opasany rowem i strugą.
4o Kloak w ogrodzie z drzewa
budowany, szkudłami kryty.
5o Szopa na słupach z drzewa,
szkudłami kryta, w tej jest uli z pszczołami 8, zaś próżnych uli
6.
6o Altana w ogrodzie z słupów
i łat zbudowana, szkudłami kryta.
7.
Budynek przenośny w ogrodzie dla zwierzyny z łat zbudowany,
szkudłami kryty.
8. Gorzelnia o trzech kominach z cegły
palonej i drzewa budowana, szkudłami kryta, u tej żadnych aparatów
do gruntu przywiązanych nie masz.
9. Szopa na słupach przy gorzelni z
drzewa budowana, szkudłami kryta, w tej jest kirat do mielenia
kartofli.
10. Studnia balami ocembrowana przy
gorzelni, lecz ta uległa zawaleniu.
11. Staw przy gorzelni, przy którym
jest most i upust, staw ten jest zarybiony.
12. Łazienki na stawie z drzewa
zbudowane, deskami kryte.
13. Dwór drugi o 1 kominie o piętrze
pod którym jest kuchnia i suteryny, o jednej sieni, na parterze są
4 pokoje, na piętrze o 5u pokojach, w dworze tym zamieszkuje
rodzina Teobalda Zakrzewskiego, z cegły palonej budowany, dachówką
kryty.
14. Budynek dawniej na skład okowity
urządzony, z cegły palonej budowany, szkudłami kryty.
15. Budynek przenośny dla drobiazgu z
drzewa budowany, szkudłami kryty.
16. Studnia balami ocembrowana, przy
której jest żuraw i wiadro okute.
17. Dom o 1 kominie pusty z drzewa
budowany, szkudłami kryty.
18. Obórka z drzewa budowana,
szkudłami kryta.
19. Chlewiki z drzewa budowane,
szkudłami kryte.
20. Stajnia i sieczkarnia nowa pod
jednym dachem z drzewa budowana, słomą kryta.
21. Szopa przy sieczkarni, przy której
jest kirat, za pomocą którego rznie się sieczkę, z drzewa
budowana, szkudłami kryta.
22. Spichrz, w końcu spichrza jest
porządkownia, z drzewa zbudowany, szkudłami kryty.
23. Figura z wyobrażenia Sgo Wawrzyńca
w środku podwórza.
24. Stodoła o 3ch klepiskach, przy
której jest maszyna młockarnia, z drzewa budowana, szkudłami
kryta.
25. Szopa na słupach przy stodole pod
Nr. 24 opisanej, w której jest urządzony kirat do młockarni, z
drzewa budowana, szkudłami kryta.
26. Bróg na słupach przy stodole pod
Nr. 24 opisanej, z drzewa budowany, słomą kryty.
27. Owczarnia, w tej jest paśników
13, lasów 11, z drzewa budowana, szkudłami kryta.
28. Szopa na słupach na narzędzia
rolnicze, z drzewa budowana, szkudłami kryta.
29. Obory i wozownie pod jednym dachem,
z drzewa budowane, szkudłami kryte.
30. Stajnie i obory pod jednym dachem,
z cegły palonej budowane, szkudłami kryte, które wybrukowane
kamieniem polnym, długości arszynów 80, szerokości 7.
Począwszy od Nr. 20 do 30 zabudowania
te są ogrodzone sztachetowemi drążkami, a zaś brama wjezdna z łat
budowana na zawiasach i hakach, około tych zabudowań są topole
wyrosłe około 180.
31. Dom o 1 kominie w tym mieszkają
oficjaliści dworscy, z drzewa budowany, słomą i szkudłami kryty.
32. Obórka z drzewa budowana, słomą
kryta.
33. Chlewiki z drzewa budowane, słomą
kryte.
34. Dom karczma o 1 kominie i stajnia
wjezdna pod jednym dachem, w tej od 1 stycznia 1874 roku żadnych
trunków dworskich Jakób Wesołowski nie szynkuje, z powodu nie
wykupienia patentu przez Teobalda Zakrzewskiego.
Wesołowski płaci dworowi czynszu rb.
12 rocznie, pozostaje za ustną umową od dnia 11/23 kwietnia 1874
roku do tegoż dnia 1875 roku czynsz z góry dworowi zapłacił, z
drzewa budowane, szkudłami kryte.
35. Dom o 1 kominie i kuźnia pod
jednym dachem, mieszkanie zajmują ludzie dworscy, w kuźni kowala
nie masz i żadnych porządków do gruntu przywiązanych, z drzewa
budowany, szkudłami kryty.
36. Studnia balami ocembrowana, przy
której jest żuraw z wiadrem okutym.
37. Koszary o 2 kominach, 8 izbach, w
tych mieszkają ludzie dworscy, z drzewa budowane, szkudłami kryte.
38. Chlewików cztery, z drzewa
budowane, słomą kryte.
39. Cegielnia w polu, lecz przy niej
żadnych budynków nie masz.
Opis zabudowań młyna wodnego tak
zwanego Kuczaj.
1o Dom o 1 kominie i młyn wodny
pod jednym dachem, o jednem kole wodnym i palecznym, w młynie tym są
porządki do gruntu przywiązane jako to:
dwa kamienie do melenia zboża, kosz do
zasypywania zboża, skrzynia mącznia, półskrzynek, cywie,
papszyca, wrzeciono, pytel, młynek dzierżawi Franciszek Włodziński,
płaci rocznie czynszu rs. 75, pozostaje za ustną umową od dnia
11/23 kwietnia 1874 roku, do tegoż dnia 1875 roku, czynsz z góry
zapłacił dworowi, z drzewa budowane, szkudłami kryte.
2o Staw przy młynie zarybiony,
przy którym jest most i upust.
3o Stodoła i obora pod jednym
dachem z drzewa budowane, słomą kryte.
4. Ogród owocowy i warzywny, w którym
się mieści drzew rodzajnych, wisien sztuk 10.
Stawów w całem teritorium dóbr
zajmowanych, o których już powyżej była mowa są dwa.
Wysiew
wszelkiego zboża jaki może być
uskuteczniony rok rocznie jest następujący:
1. Pszenicy korcy 15.
2. Żyta korcy 120.
3. Jęczmienia korcy 20.
4. Owsa korcy 120.
5. Grochu korcy 16.
6. Tatarki korcy 13.
7. Jarki korcy 18.
8. Łubinu korcy 10.
9. Rzepaku korcy garn. 16.
10. Siemienia lnianego garn. 16.
11. Siemienia konopnego garn. 12.
12. Kartofli wysadza się korcy 200.
13. Siana sprząta się wozów
fornalskich 80.
Inwentarz
żywy i martwy do gruntu przywiązany
jest następujący.
1. Koni fornalskich z zaprzęgiem sztuk
16.
2. Wołów roboczych z zaprzęgiem
sztuk 12.
3. Krów dojnych różnej sierści i
lat sztuk 15.
4. Jałowizny sztuk 17.
5. Owiec sztuk 456.
6. Baranów sztuk 3.
7. Wozów kutych z drabinami i
półtoracznych sztuk 5.
8. Pługów z kompletnemi żelazami
sztuk 6.
9. Radeł sztuk 3.
10. Bron z kompletnemi [bronikonikami]1 żelaznemi sztuk 16.
11. Sieczkarnia kompletna jak już mowa
wyżej była przy budynku Nr. 12 opisanym sztuk 1.
12. Młockarnia kompletna o której
mowa była przy stodole pod Nr. 24 opisanej sztuk 1.
13. Młynek do czyszczenia zboża sztuk
1.
Rozległości
całych dóbr zajmowanych uważając
przybliżonym sposobem na miarę nowo-polską i rossyjską, grunta
należące do II, III i IV klassy jest nastepująca:
1. Grunt orny dworski włók 20, mórg
5 pręt. 150.
2. Ogrodu dzikiego, owocowego i
warzywnego przy dworze mórg 5.
3. Łąk włók 4, mórg 20, pręt.
150.
4. Pastwisk włók 1, mórg 10.
5. Nieużytków mórg 5, pręt. 100.
6. Boru wyrosłego sosnowego mórg 6.
7. Zagajników po wyciętym boru
sosnowych i olszowych włók 5, mórg 25, pręt. 150.
8. Zagajników olszowych mórg 6 pręt.
200.
9. Wodów, stawów i rowów mórg 6.
10. Pod zabudowaniami dworskiemi i
podwórzami mórg 5, pręt. 150.
11. Grunt który posiada młynarz i
ogród mórg 8.
12. Łąki które posiada młynarz mórg
2.
13. Dróg w całem teritorium mórg 12.
Razem włók 33, mórg 28, pręt.
Wyraźnie włók trzydzieści trzy,
mórg dwadzieścia ośm, na miarę nowopolską, czyli diesiatin
pięćset dziesięć na miarę rossyjską.
Co do granic
Granice w dobrach zajmowanych są
jawne, w których żaden kontrowers nie zachodzi, od strony Jasionny
są oznaczone drogami, od strony dóbr Chajewa miedzami i kopcami, a
w łąkach kamieniami, od strony dóbr Kliczkowa małego kopcami, od
strony dóbr Wągłczewa kopcami, od strony dóbr Bronszewic kopcami.
Podatki.
jakie rok rocznie do Kassy Powiatowej
Miasta Sieradza opłacane bywają stosownie do wydanego świadectwa
przez tęż Kassę są następujące:
1. Podatek gruntowy dworski rs. 155
kop. 93.
2. Podatek gruntowy dworski dodatkowy
rs. 82 kop. 64.
3. Podymne rs. 42.
razem rs. 280 kop. 57
Zaległości
1. Podatek gruntowy dworski 2 rata 1873
r. rs. 77 kop. 9 1/2.
2. Podatek gruntowy dworski 1 rata 1874
r. rs. 77 kop. 97.
3. Podatek gruntowy dworski 2 rata 1874
r. rs. 77 kop. 96.
4. Podatek podymne dworski 2 rata 1873
r. rs. 41 kop. 32.
5. Podatek podymne dworski 1 rata 1874
r. rs. 43 kop. 32.
6. Podymne 2 rata 1873 r. rs. 21 kop.32
7. Podymne 1 rata 1874 r. rs. 21 kop.
32.
8. Składka ogniowa od nieruchomości 1
rata 1874 roku rs. 141, kop. 49.
9. Podatek propinacyjny 1873 r. rs. 20
kop. 49.
razem rs. 520 kop. 2 1/2
Sprzedaż dóbr tych odbyta zostanie
przez publiczną licytacją w Trybunale Cywilnym w Kaliszu w Pałacu
Sądowym przy ulicy Józefina położonym, posiedzenia swe
odbywającego, wszelkich więc dalszych formalności dopełniać
będzie Franciszek Marzyński, Patron Trybunału Cywilnego w Kaliszu,
u którego Extrahentni zamieszkanie prawne sobie obierają, do czasu
zatem w którym sprzedaż ta nastąpi, w zastosowaniu sie do Art. 688
K. P. S. działający Komornik exekwowanego Teobalda Zakrzewskiego
właściciel tych dóbr w posiadaniu takowych jako Sądowego Zarządcy
pozostawia i dozorcą ustanawia, i nakłada na niego obowiązek iżby
całość dóbr tych ze strony [sąsiadów] w niczem naruszona nie
była.
Na tym protokół ten po odczytaniu
ukończony, przez dozorcę, obecnych świadków i [...]2 Komornika własnoręcznie podpisanym zostaje, prócz Dozorcy
przed zakończeniem niniejszego protokółu wydalił się w podróż
i świadka Łukasza Sobczak który pisać nie umie.
Niniejsza czynność rozpoczęta w dniu
23 września/ 5 października. a ukończona w dniu następnym 24
września / 6 października 1874 roku.
[podpisano] Jan Pranowskim
[MP.] [podpisano] Franciszek Rowecki
Wójt Gminy Brzeźno.
Zaświadcza niniejszym kopia tego
protokółu zajęcia dóbr Bukowca w dniu dzisiejszym w Kancellaryi
mojej doręczoney została.
Brzeźno dnia 30 września / 12
października 1874 roku.
[MP.] [podpisano] Kluba.
Pisarz Sądu Pokoju w Sieradzu.
Zaświadcza niniejszem jako kopia tego
protokółu zajęcia dóbr Bukowca w dniu dzisiejszym w Biórze mojem
doręczoną została.
Na żądanie W. Franciszka Roweckiego
Komornika przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu zamieszkałego.
Ja Jan Nepomucen Koberlejn
Woźny Trybunału Kaliskiego pod dniem
30 lipca / 11 sierpnia 1873 roku za Nr. 3255.
nominowany przysięgły, w tenże
Mieście Kaliszu urzędujący i zamieszkały.
Dwie kopie tego protokółu zajęcia
dóbr Bukowca odpisane na stemplach ceny kopiejek piętnaście
wręczyłem podług przepisu prawa, a mianowicie:
1. Wójtowi Gminy Brzeźno do której
dobra Bukowiec należą we wsi Brzeźno Kancellaryią utrzymującemu,
w Kancellaryi tegoż do rąk własnych Wójtowi Szczepanowi Kluba
oddałem.
2. Pisarzowi Sądu Pokoju w Sieradzu w
Biórze tegoż Pisarza do rąk jego własnych Wincentego Smoleńskiego
Pisarza tegoż Sądu oddałem jak o tem widymata powyżej tu na
oryginale przechowywają.
Świadczą we wsi Brzeźno i w Mieście
Sieradzu dnia (30) trzydziestego września (12) dwunastego
października 1874 roku.
[podpis.] Jan Nepomucen Koberlejn
Nr. 482 Wz. W. T. K.
Przypisy:
1.
2.
