Słownik Geograficzny:
Synowiec, os., pow. wieluński, gm. Radoszewice, par. Ossyaków, odl. od Wielunia 20 w., ma 4 dm. Stanowi część wsi Drobnice.
Zagóry (Zagórze, Synowiec) są obecnie częścią wsi Drobnice w gminie Osjaków.
Synowiec (Synowce), druga połowa XIX w.
Zagóry 1935 r.
1992 r.
Warszawska Gazeta Policyjna 1848 nr 308
W d. 26 z. m. we wsi Zagórze pow.
Wieluńskim, Mikołaj Piechurski włodarz lat 52 liczący, nałogowy
pijak, w skutku spadnięcia z konia, w kilkanaście godzin żyć
przestał.
Warszawska Gazeta Policyjna 1849 nr 188
W d. 26 z. m. we wsi Zagórze pow.
Wieluńskim, Franciszka Korkusowna, włościanka, lat 30 licząca,
własne dziecko płci męzkiej 6 tygodni mające
udusiła, i w komorze ukryła.— 5-go dopiero dnia po spełnieniu
tej zbrodni wydobywszy go z ukrycia, chciała zakopać, lecz
schwytana na uczynku przytrzymaną i pod sąd odesłaną została.
Warszawska Gazeta Policyjna 1854 nr 7
W dniu 24 z. m. we wsi Zagórze pow.
Wieluńskim, Jacenty Benduski pisarz prowentowy lat 23 liczący,
napaliwszy mocno w piecu, skutkiem zagorzenia życie postradał.
Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego
1853 nr 7
(N. D. 146) Pisarz Trybunału Cywilnego
I. Instancyi Gubernii Warszawskiej w Kaliszu. Zawiadamia niniejszem,
iż Dobra Ziemskie Raduszyce, składające się z Wsi zarobnej i
folwarcznej Raducki Folwark, z Folwarku Bronisławów, z Wsi zarobnej
Raduszyce, z Wsi czynszowej Drobnice, z Pustkowiów Banderowizna,
Synowce inaczej Zagórze, Wygoda, Łykowie, Szyszki i Strzelca, czyli
Hajduk, z trzech Młynów na rzece Warcie, jednego Kajdasz zwanego,
drugiego w Wsi Drobnicy, i trzeciego nazwiskiem Łyko, w Księdze
Wieczystej pod nazwiskiem:
Dobra Ziemskie Raduszyce,
składające się z Folwarku Raduszyce,
z Wsi Drobnica, młynów Łyko, Szyszka Drobnice, i Kajdasz zwane,
zajęte zostały na przymuszone wywłaszczenie przez Wincentego
Gustowskiego Komornika Tryb. Kaliskiego, na rzecz Piotra
Wichlińskiego byłego Senatora Kasztelana Właściciela Dóbr
Kopydłowa w O-gu Wieluńskim położonych, w mieście Warszawie w
domu własnym przy ulicy Bielańskiej pod Numerem 605, położonym
zamieszkałego, za którego Jan Prawdzic Gowarzewski Patron Trybunału
Kaliskiego w popieraniu tegoż zajęcia stawa, i u którego ma on do
tego przedmiotu obrane zamieszkanie, — Aktem na gruncie Dóbr
Raduszyc dnia 7 (19) rozpoczętym, w d. 8 (20) kontynowanym, a w dniu
9 (21) Czerwca 1850 r. ukończonym, do księgi wieczystej tychże
dóbr w dniu 1 (13) Listopada t. r. wniesionym, a w Biórze Pisarza
Trybunału Kaliskiego pod d. 9 (21) tegoż miesiąca i roku
zarejestrowanym.
Dobra te składają jednę gminę pod
nazwiskiem Gmina Raduszyce, i są własnością dłużnika Napoleona
Królikiewicza dziedzica tychże dóbr, w wsi Raduszycach, O-gu
Wieluńskim mieszkającego, leżą w Okręgu i Powiecie Wieluńskim
Gubernii Warszawskiej w jurysdykcyi Trybunału Kaliskiego, mają
parafią do miasteczka Osiakowa wyjąwszy pustkowia Łyko zwanego,
które należy do parafii Wierzchlas.
Wedle rejestru pomiarowego przez Piotra
Łuzickiego Jeometrę przysięgłego w miesiącu listopadzie 1831
roku sporządzonego, cała powierzchnia dóbr tych wynosi około mórg
6139 miary Warszawskiej czyli huk 204 mórg 19, albo Diesiatin 3146,
Sażenow 101, a grunta należą do klassy III. IV, V. i VI. Samych
lasów i borów w dobrach tych jest mórg 3249, takiejże miary
Warszawskiej, z których jednak przeszły właściciel Piotr
Wichliński w kontrakcie kupna i sprzedaży wyłączył do innych
swych dóbr Kopydłowa, jeżeli w lepszym boru włók pięć, a
jeżeli w gorszym włók sześć z gruntem i drzewem, od strony
Kraszewic lub od strony rzeki Warty, a które dotąd jeszcze
oddzielone nie zostały.
W wsi folwark Raducki jest gospodarzy
ośmiu, którzy odrabiają pańszczyznę i opłacają, a mianowicie:
Felix Borek, Michał Kostrzewa, Wojciech Glapa, Mateusz Jelczak,
Grzegoż Galba, tygodniowo po dwa dni pieszo, a w lecie, tłuki po
dni trzy także pieszo, płacą za kapłony, jaja i kądziel czynsiku
na święty Marcin po kopiejek 38, i od posiewnych przydatków,
pierwszy rs. 1 kopiejek 95, drugi rs. 1 kop. 12 1j2, trzeci czwarty i
piąty po rs. 2 kop. 25, zaś Wojciech Kostrzewa v. Wróbel robi
tygodniowo dzień jeden pieszo, w lecie dwa dni tłuki także pieszo,
i płaci kop. 21 1j2, za kapłony, jaja i kądziel czynsiku na Swięty
Marcin, a Adam Kostrzewa prócz takiejże robocizny i takiegoż
czynsiku za kapłony, jaja i kądziel, i płaci od posiewnych
przydatków kop. 57, wreszcie osmy Paweł Sаroski robi tygodniowo
ciągły dzień jeden, w lecie dwa dni tłuki pieszo, i daje w
naturze na Święty Marcin dwa garnce owsa.
Wieś Raduszyce ma gospodarzy 37, z
których: Tomasz Łyczek, Wincenty Łapaj, Michał Mucha, Wojciech
Olak, robią tygodniowo po dwa dni ciągle, w lecie tytułem tłuki
po cztery dni ciągle, a dwa dni piesze, płacą za kapłony jaja i
kądziel czynsiku na Święty Marcin po kop. 38, i dają w naturze po
cztery garnce owsa, zaś Tomasz Kaczmarek, Roch Walkowiak Michał
Andrzej Olejniak Nawrocki, Marcelli Mateusiak, Antoni Kaczmarek,
Andrzej Nawrocki, Jan Borczyk, Urban Janus, i Walenty Nawrocki, robią
tygodniowo po dwa dni ciągłe w lecie tytułem tłuki, ciągłych
dni cztery, a pieszych dni dwa, opłacają za kapłony, jaja, kądziel
czynsiku na Święty Marcin po kop. 38 dają dziesiąty snopek
dziesięciny z przydatków i uiszczają w naturze owsa po garncy
cztery Franciszek Pustelnik robi tygodniowo dni dwa, jeden zaciągiem,
drugi pieszo w lecie tytułem tłuki dwa dni ciągle, a dzień jeden
pieszo, płaci za kapłony, jaja i kądziel czynsiku na Święty
Marcin kop. 20 1j2, od posiewnych przydatków rs. 1 kop. 12 1j2, i
oddaje w naturze owsa garncy dwa, Karól Slósarek, Augustyn Wróbel,
Łukasz Slósarek, Jan Grembecki. Felix Domagała, Antoni Janus,
Błażej Graczyk, Wojciech Bąk, Łukasz Lelowski. Marcin Bugara,
Tomasz Sakieta. Józef Kaczmarek, Paweł Kubiak i Mateusz Wróbel
robią tygodniowo po dniu jednym ciągłym, płacą za kapłony jaja
i kądziel czynsiku na Święty Marcin po kopiejek 20 1j2, i dają w
naturze owsa po garncy dwa, a Łukasz Slósarek prócz tego od
posiewnych przydatków płaci dziesięciny na Święty Marcin rs. 1
kop. 12 lj2, i daje dziesiąty snopek z tychże przydatków, zaś —
Karól Slóserek, Augustyn Wróbel, dają również prócz tego
dziesiąty snopek dziesięciny z przydatków Mateusz Podgórniak Jan
Kikut, Mateusz Jaroski robią tygodniowo po dwa dni pieszo, a w lecie
po trzy dni tłuki pieszej opłacają za kapłony, jaja i kądziel
czynsiku na Św. Marcin k. 38 a od posiewnych przydatków tenże
Mateusz Podgórniak rubli srebrem 2 kopiejek 25, zaś Mateusz Saroski
kopiejek 56, Piotr Hajdak, Jan Podgórniak, dawniej Marcin Wróbel, a
teraz żona jego Ewa Mikołaj Borczyk dawniej Wincenty Wulkawinski a
teraz jego żona Katarzyna odrabiają tygodniowo po jednym dniu
pieszym w lecie tłuki po dwa dni pieszych, opłacają za kapłony
jaja i kądziel czynsiku na S-ty Marcin po kopiejek 20 1j2, a Piotr
Hajdak i Ewa Wróbel dają prócz tego dziesiąty snopek dziesięciny
przydatków posiewnych, zaś Jan Podgurnik opłaca tagże
przydatkówk. 50, nadto cała gromada tej wsi Raduszyć opłaca
solidarnie przez sołtysa pomiędzy nią rok rocznie rozkładany,
przez niego zbierany i dworowi wnoszony czynsz rubli sr. 51 k. 40 na
pustkowiu Banderowizna jest Tomasz Mikulski, a przy młynie Kajdasz
Karol Jaworski którzy robią w tygodniu po 1 dniu pieszo.
W dobrach zajętych są dwojakiego
rodzaju czynszownicy, a mianowicie: niestali i stali. Czynszownicy
niestali zależą od ugody z właścicielem dóbr którzy są:
W wsi folwark Raducki, Wojciech Mukusz
płacący z karczmy zajezdnej w kwartalnych ratach rs. 18, i
szynkujący dworskie trunki za wynagrodzeniem Święto Janki czyli 21
grosza, i kowal Noga który niepłaci żadnego czynszu lecz
obowiązany jest uskuteczniać dworowi bez płatnie wszelką robotę
starą.
W wsi Raduszyce: Maciej Janus płacący
czynszu rocznie rs. 5 kop. 40, Walenty Zbik kowal płacący rocznie
rs. 5 k. 85, żyd Iceka Wolkowicz uiszczający rocznie z mieszkania
rs. 3 kop. 60.
W pustkowiu Szyszki: Bartłomiej
Olejniczak wnoszący rocznie z gruntów po upadłym i nieistniejącym
młynie na S-ty Marcin rs. 10 k. 75 który obecnie po wcieleniu tegoż
pustkowia do wsi oczynszowanej Drobnice, przeniesiony został do
czynszowników stałych.
W młynie Kajdasz: Antoni Nowakowski
młynarz płacący rocznie w ratach kwartalnych rs. 120.
W młynie Drobnickim: Antoni Graczyk
młynarz płacący rocznie w takichże ratach rs. 120.
W młynie na pustkowiu Łyko: Jan
Chowanek młynarz płacący czynszu w kwartalnych ratach rocznie rs.
90, a oprócz tego każdy z nich obowiązany jest dostarczać dworowi
rocznie trzy furmanki bezpłatnie na odległość mil 9, i
uskuteczniać kolejno mlewo bez miarki.
Czynszownicy stali w tych dobrach
znajdują się a mianowicie:
W wsi Drobnice: Jau Barwas, Michał
Nawrocki, Roch Kostrzewa, Antoni Więcek, Maciej Kubisiak, Bartłomiej
Macusik, Szymon Siemior, Wojciech Kowalczyk, Sebestyan Gibas, Kacper
Adamczyk, Jakób Baterczyk, Idzi Gibas, Karol Walczak, Łukasz
Adamczyk, Ignacy Błaszczyk, Błażej Nowaczyk, Andrzej Nowaczyk,
Stanisław Walczak, Michał Kula, Tomasz Kula, Paweł Furmańczyk,
Konstanty Kostrzewa, Hippolit Piotrowski, Wojciech Kostrzewa, Jakób
Piotrowski, Antoni Furmańczyk, Andrzej Wieczorek, Marcin Furmańczyk,
Antoni Graczyk, Tomasz Batorczyk, Tomasz Wlaźlak, z których każdy
płaci rocznie czynszu po rs. 7, Piotr Maryniak, uiszczający czynszu
rs. 3 k. 50, Idzi Kubisiak, płacący rocznie rs. 7, Piotr Rus
wnoszący rocznie rs. 3 k. 50, Adam Olejniczak, Tomasz Łukowiak,
Paweł Sakieta, Tomasz Kruszkowiak, Łukasz Synowiec, Wincenty
Kostrzewa, Antoni Czarnuch, Łukasz Madeła, Maciej Bator, z których
każdy uiszcza rocznie po rs. 7, i sukcessorowie Antoniego Kostrzewy
płacący rocznie rs. 3 k. 50.
W pustkowiu Synowce czyli Zagórze:
Szymon Synowiec i Franciszek Synowiec z których każdy płaci
rocznie po rs7.
Włościanie w tych dobrach niemają
żadnych załóg dworskich, a budynki własne, zaś w młynach
znajdują się gruntowe kamienie i niektóre porządki, a w młynie
Kajdasz jest tartak z piłą i potrzebnymi porządkami.
Akt zajęcia powyżej z daty wyrażony
doręczony został w jednej kopii Napoleonowi Królikiewiczowi jako
dłużnikowi, w drugiej temuż samemu jako Wójtowi Gminy Raduszyce
d. 9 (21) Czerwca 1850, a w trzeciej Hilaremu Siennickiemu Pisarzowi
Sądu Pokoju Okręgu Wieluńskiego dnia 19 Czerw (1 Lipca) tegoż r.
Sprzedaż w mowie będących dóbr z
wszystkiemi przyległościami i użytkami odbywać się będzie na
audyencyi Trybunału Cywilnego 1ej Instancji Gubernii Warszawskiej w
Kaliszu, w Pałacu Sądowym przy ulicy Józefina zwanej posiedzenia
swe odbywającego.
Pierwsze ogłoszenie warunków
licytacyi i sprzedaży dóbr tych nastąpiło w d. 19 (31) Grudnia o
godzinie 10 z rana na audyencyi rzeczonego Trybunału roku 1850
drugie i trzecie uzupełnione w dniach 2 (14) i 16 (28) Stycznia 1851
r. poczem wyznaczono termin do tymczasowego przysądzenia na d. 27
Lutego (11 Marca) t. r. w którym w mowie będące dobra Raduszyce
przysądzono tymczasowo Janowi Prawdzic Gowarzewskiemu Patronowi
tegoż Trybunału za rs. 55000 i termin do ostatecznego przysądzenia
wyznaczono, lecz gdy z powodu sporów takowy do skutku nieprzyszedł,
po usunięciu ich a mianowicie co do ważności zajęcia przez wyrok
Rządzącego Senatu zaś co do taxy przez wyroki Sądu
Appellacyjnego, wyrokiem Trybunału Cywilnego Kaliskiego na illacyą
extrahenta Piotra Wichlińskiego d. 27 Grud. (8 Stycz.) 1852f3
wydanym oznaczony został termin na d. 10 (22) Lutego 1853 r. godz.
10 z rana na audyencyi publicznej tegoż Trybunału w którym
ostateczne przysądzenie rzeczonych dóbr Raduszyc z przyległościami
nastąpi. Kalisz d. 27 Grud. (8 Stycz.) 1852j3 r.
Hałaczkiewicz Sekretarz Tryb.
